İŞ GELİŞTİRME MÜDÜRLÜĞÜ

Transkript

1 ÜRDÜN ÜLKE RAPORU İŞ GELİŞTİRME MÜDÜRLÜĞÜ Nisan, 2019 Hazırlayan: Elif ÇAM Araştırma ve Geliştirme Uzmanı

2 1. GENEL BİLGİLER Ülke Adı Ürdün Haşimi Krallığı Yüzölçümü 89,342 km² Yönetim Biçimi Parlamenter Anayasal Monarşi (Kral ın geniş yetkileri bulunmaktadır) Devlet Başkanı Kral II. Abdullah (7 Şubat 1999 dan bu yana) Başbakan Başkent Din Etnik gruplar Dil Omar al-razzaz (4 Haziran 2018 den bu yana) Amman % 92 Sünni Müslüman, % 6 Hıristiyan, % 2 diğer (DİB) % 97 Arap, % 2 Kafkasya kökenliler (Çerkez, Çeçen), % 1 diğer) Arapça, İngilizce, Çerkezce, Çeçence 2. DEMOGRAFİK VERİLER Nüfus: Nüfus Artış Oranı: Nüfus Yapısı: (Temmuz 2018 tahmini) % 2,02 (Temmuz 2018 tahmini) 0-14 yaş % 34, yaş % 62,34 65 yaş ve üstü % 3,51 3. DİPLOMATİK TEMSİLCİLER Ürdün Ankara Büyükelçisi: Ürdün İstanbul Fahri Konsolosu: Ürdün İzmir Fahri Konsolosu : T.C. Amman Büyükelçisi: İsmail RİFAİE Hasan Şerif EGELİ Ömer KAPLAN Murat KARAGÖZ 4. TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELER Para Birimi: Ürdün Dinarı GSYİH: milyon $ (IMF 2018) Reel Ekonomik Büyüme: % 2 (IMF 2018) Enflasyon Oranı: % 4,5 (IMF 2018) Kişi Başına Düşen Milli Gelir: dolar (IMF 2018) İşgücü: milyon (2017 tahmini) İşsizlik Oranı: %18.3 (IMF 2018) İhracat : bin dolar (Trademap 2018) İthalat : bin dolar(trademap 2018) 1

3 5. GENEL EKONOMİK DURUM Yüksek iç ve dış açıklar, su, petrol ve doğal kaynakların yetersiz olması, işsizlik, gelir dağılımının bozuk olması, dış yardımlara bağımlılık Ürdün ekonomisinin genel çerçevesini çizmektedir. Politik kaygılar, bütçe açıklarının azaltılması amacı ile uygulanmaya çalışılan IMF destekli programların hayata geçmesini sekteye uğratmaktadır. Ürdün ekonomisinde öncelikli hedef devletin milli gelire sağladığı katkının azaltılarak, asıl ağırlığa özel sektörün sahip olması yönündedir. (Kaynak: T.C. Ticaret Bakanlığı) GSYİH IN SEKTÖREL DAĞILIMI (2017) TARIM %4.5 SANAYİ %28.8 HİZMETLER %66.6 İŞGÜCÜNÜN SEKTÖREL DAĞILIMI (2013) TARIM %2 SANAYİ %20 HİZMETLER %78 ÜRDÜN ÜN DIŞ TİCARETİ yıllarını kapsayan 5 yıllık dönemde Ürdün ün dış ticareti yıllara göre önemli bir değişim göstermemiş olup, ortalama ihracat değeri 7,8 milyar dolar, ortalama ithalat değeri ise 20,6 milyar dolar seviyesinde seyretmiştir. Başlıca İhracat Yaptığı Ülkeler (2018) Başlıca İthalat Yaptığı Ülkeler (2018) 1. ABD(% 22,84) 2. Suudi Arabistan (% 9,45) 3. Irak (% 9,07) 4. Hindistan (% 8,84) 5. Birleşik Arap Emirlikleri(%4,47) 1. Suudi Arabistan(%16,7) 2. Çin(%13,6) 3. ABD(%8,7) 4. Almanya(%4,6) 5. Birleşik Arap Emirlikleri(%4,1) Kaynak: Trademap İhraç Ettiği Başlıca Ürünler Diğer giyim eşyası (Spor veya Başka alanlarda profesyonellere özel giysiler vb., örme) 2. Potaslı mineral veya kimyasal gübreler İthal Ettiği Başlıca Ürünler Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar 2. Petrol gazları ve diğer gazlı hidrokarbonlar 2

4 3. Tedavide veya korunmada kullanılmak üzere hazırlanan ilaçlar (dozlandırılmış) 4. Tabii kalsiyum fosfatlar, tabii aluminyum kalsiyum fosfat ve fosfatlı tebeşir 5. Azotlu mineral veya kimyasal gübreler Kaynak: Trademap 3. Ham petrol (petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar) 4. Binek otomobilleri ve esas itibariyle insan taşımak üzere imal edilmiş diğer motorlu taşıtlar (yarış arabaları dahil) 5. Telefon cihazları, ses, görüntü veya diğer bilgileri almaya veya vermeye mahsus diğer cihazlar Ürdün'ün İhracatı ve İhracatında Başlıca Ülkeler ( )-Bin Dolar İthalatçılar Toplam İhracatındaki Payı% Dünya ,00 1 ABD ,84 Serbest ,43 Bölgeler 2 Suudi ,45 Arabistan 3 Irak ,07 4 Hindistan ,84 5 Birleşik Arap Emirlikleri ,47 16 Türkiye ,18 Kaynak: Trademap Ürdün'ün İthalatı ve İthalatında Başlıca Ülkeler ( )-Bin $ Sn. İhracatçılar Yılı İthalatının Toplam İthalattaki Payı% Dünya Suudi ,7 Arabistan 2 Çin ,6 3 ABD ,7 4 Almanya ,6 5 Birleşik Arap ,1 Emirlikleri 6 Türkiye , ,8 Kaynak: Trademap 3

5 Ülkenin sanayi altyapısının yeterince gelişmemiş olması, hammadde kısıtı, gıda ve petrolde dışa bağımlılık ve bu ürünlere nüfus artışına bağlı artan talep Ürdün ün kronik dış ticaret açığı vermesinin en önemli nedenleri arasındadır.(kaynak: T.C. Ticaret Bakanlığı) Grafik: Ürdün ün Dış Ticareti (Bin Dolar) Kaynak. Trademap Ürdün'ün İhracatı Ürdün'ün İthalatı Dış Ticaret Dengesi 6. ÜRDÜN VE TÜRKİYE ARASINDA YÜRÜRLÜKTE OLAN ANLAŞMALAR Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması, 6 Haziran 1985 Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunmasına İlişkin Anlaşma, 2 Ağustos 1993 Not: 1 Mart 2011 tarihinden bu yana yürürlükte olan Türkiye-Ürdün Serbest Ticaret Anlaşması, Ürdün tarafının, Türkiye'den tercihli rejim kapsamında ithal edilen ürünlerin yerel endüstrisini olumsuz etkilediğini ve olumsuz ekonomik koşullarını gerekçe göstererek, yeniden müzakere edilmesini talep etmiştir. Karşılıklı müzakereler sonucunda, ülkemiz ve Ürdün arasında anlaşma sağlanamamış olup, Türkiye-Ürdün Serbest Ticaret Anlaşması 22 Kasım 2018 tarihi itibariyle fesih edilmiştir.(kaynak: T.C. Ticaret Bakanlığı) Ürdün ün Amerika ve Singapur ile Serbest Ticaret Anlaşması mevcut olup AB Ortaklık Anlaşması bulunmaktadır.(kaynak: DEİK) 7. ÜRDÜN VE TÜRKİYE ARASINDA TİCARET 2018 yılında Ürdün ile dış ticaret hacmimiz 958,7 milyon doların üzerinde gerçekleşmiştir. Ürdün dış ticaret fazlası verdiğimiz ülkeler arasında yer almaktadır. Türkiye-Ürdün Dış Ticareti Genel Veriler($) ( ) Yıl İhracat Dolar İthalat Dolar Dış Ticaret Hacmi Dış Ticaret Dengesi

6 Kaynak: TÜİK TÜRKİYE NİN ÜRDÜN E İHRAÇ ETTİĞİ BAŞLICA ÜRÜNLER-2018 Kıymetli veya yarı kıymetli taşlar, kıymetli metaller, inciler, taklit mücevherci eşyası, metal paralar Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler, bunların aksam ve parçaları Örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarı Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taşıtları, bunların aksam, parça, aksesuarı Elektrikli makina ve cihazlar, ses kaydetme-verme, televizyon görüntü-ses kaydetme-verme cihazları, aksamparça-aksesuarı TÜRKİYE NİN ÜRDÜN DEN İTHAL ETTİĞİ BAŞLICA ÜRÜNLER-2018 Gübreler Alüminyum ve alüminyumdan eşya İnorganik kimyasallar, kıymetli metal, radyoaktif element, metal ve izotopların organik-anorganik bileşikleri Elektrikli makina ve cihazlar, ses kaydetme-verme, televizyon görüntü-ses kaydetme-verme cihazları, aksam-parça-aksesuarı Kıymetli veya yarı kıymetli taşlar, kıymetli metaller, inciler, taklit mücevherci eşyası, metal paralar ÜRDÜN PAZARINDAKİ FIRSATLAR VE ZORLUKLAR Mermer ve traverten, ekosin su mermeri, kireçli taslar, eşya tasıma ambalajı için plastik mamulleri, tıpa, kapak, kapsül, diğer devamsız sentetik liften dokumalar, diğer örme mensucat, kadın/kız çocuk için takım, takım elbise, ceket vs., demir/alaşımsız çelikten yarı mamuller, demir/çelik sıcak hadde yassı mamulleri, demir/çelik filmaşin (sıcak haddelenmiş, rulo halinde), demir/alaşımsız çelikten çubuklar (dövülmüş, sıcak haddelenmiş vs), demir/alaşımsız çelikten profil, demir/çelikten (dökme hariç) dikişsiz tüp, boru, içi bos profil, bakır teller, buzdolapları, dondurucular, soğutucular, ısı pompaları Ürdün e sanayi ürünleri ihracatımızda potansiyeli yüksek ürünlerdir.(kaynak: T.C. Ticaret Bakanlığı/Trade Map) İnşaat ve müteahhitlik hizmetleri, enerji, telekomünikasyon, perakendecilik, ulaştırma, güvenlik, danışmanlık, alanlarında hizmet sektöründe fırsat barındıran alanlardır. Ürdün e ihracatımızı zorlaştıran başlıca etken içinde bulunduğu coğrafyadan kaynaklanan sorunların nakliye problemine yol açmasıdır. 5

7 9. EGE BÖLGESİ-ÜRDÜN DIŞ TİCARET İSTATİSTİKLERİ Ege Bölgesi Ürdün Dış Ticareti Genel Veriler($) ( ) Yıl İhracat Dolar İthalat Dolar Dış Ticaret Hacmi Dış Ticaret Dengesi Kaynak: TUİK 10. İZMİR-ÜRDÜN DIŞ TİCARET İSTATİSTİKLERİ İzmir-Ürdün Dış Ticareti Genel Veriler($) ( ) ($) Yıl İhracat Dolar İthalat Dolar Dış Ticaret Hacmi Dış Ticaret Dengesi Kaynak: TUİK SN 2018 YILINDA İZMİR DEN ÜRDÜN E EN ÇOK İHRAÇ EDİLEN 10 ÜRÜN 2018 FOBUSD 1 Taşıt Araçları ve Yan Sanayi ,02 2 Kimyevi Maddeler ve Mamulleri ,84 3 Tekstil ve Hammaddeleri ,23 4 Ağaç Mamulleri Ve Orman Ürünleri ,11 5 Tütün ,93 6 Makine ve Aksamları ,47 7 Elektrik - Elektronik ,14 8 Çelik ,21 9 Çimento Cam Seramik ve Toprak Ürünleri ,82 10 İklimlendirme Sanayii ,60 Kaynak: EİB 11. ODAMIZ İLE İMZALANAN KARDEŞ ODA ANLAŞMALARI Tarih Ülke Kurum Notlar 2008 Ürdün Ürdün Ticaret ve Sanayi Odası Akdeniz Liman Kentleri Sempozyumu sırasında imzalanmıştır. 6

8 2008 Ürdün Aqaba Ticaret Odası Akdeniz Liman Kentleri Sempozyumu sırasında imzalanmıştır. 12. NOTLAR 03 Nisan 2019 tarihi itibari ile İzmir de faaliyet gösteren 28 Ürdün ortaklı firma bulunmaktadır. 04 Nisan 2019 tarihi itibari ile İzmir Ekonomi Üniversitesinde 3 Ürdün lü öğrenci eğitim görmektedir. Ülkemizi ziyaret eden Ürdün lü turist sayısı son 3 yılda 2 katın üzerinde artış göstermiştir. Geçici verilere göre 2018 yılında Ürdün vatandaşı ülkemizi ziyaret etmiştir. İzmir ziyaret eden Ürdün lü Turist Sayısı ise son 3 yılda 42 katın üzerinde artarak 2018 yılında 5595 olarak gerçekleşmiştir. Türkiye ye Gelen Ürdün lü Turist Sayısı Yıl Ürdün Kaynak: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı İzmir e Gelen Ürdün lü Turist Sayısı Yıl Ürdün Kaynak: İzmir İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Türk Hava Yolları nın (THY) İstanbul dan Ürdün ün 2 şehrine direkt uçuş bulunmaktadır: Akabe, King Hussein Uluslararası Havalimanı (AQJ) Amman, Queen Alia Havalimanı (AMM) Kaynak: Türk Hava Yoları Kaynaklar: T.C. Dış İşleri Bakanlığı T.C. Ticaret Bakanlığı T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı İzmir İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Trademap CIA Factbook Türkiye İstatistik Kurumu 7

9 Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu Türk Hava Yolları Ege İhracatçı Birlikleri Türkiye İstatistik Kurumu 8