Hz. Peygamber'in Ebu Zerr'e Öğütleri Pazartesi, 13 Nisan :47

Transkript

1 Sahâbe-i kiramdan Ebû Zer hazretleri, Ğifar kabilesine mensup olduğu için Ebû Zer el-ğifârî diye meşhur olmuştur. İlk Müslümanlardan olan Ebû Zer (r.a.), uzun boylu, esmer tenli ve geniş omuzluydu. Zühd, takva, kanaat ve istiğna sahibiydi. Bu güzel özelliklerin sahibi olmasını, devamlı Hz. Peygamber in yanında bulunma ve ondan âzamî derecede istifade etmesine borçludur. Öğrenme konusunda büyük arzu ve iştiyak sahibiydi. Bilmediği her şeyi Hz. Peygamber e sorardı. Bu sebepten dolayı Hz. Ali ona ilim dağarcığı derdi. Ebû Zer (r.a), Hz. Peygamber e karşı son derece saygı ve muhabbet duyardı. Hz. Peygamberden bahsederken halîlî=dostum diye bahsederdi. Kendisi hak yanlısı ve hakkı sever bir insandı. Bu sebepten dolayı ashâb-ı kiram arasındaki ihtilaflara taraf olmadı. Fetihlerden sonra ümmetin zengin olması, idarecilerin şatafat ve saltanata meyletmeleri, mal biriktirmeleri onun hoşuna gitmedi ve böyle yapanları sert bir dille tenkit etti. Şehir hayatını terk ederek Mekke yakınlarındaki Rebeze de hayatını devam ettirdi. 32/653 yılında Rebeze de vefat etti ve oraya defnedildi. Hz. Ebû Zer (r.a.), zaman zaman Hz. Peygamber in dizinin dibine oturur ve Ey Allah ın elçisi bana nasihat et! derdi. Hz. Peygamber de ona ve onun şahsında ümmetine nasihat ederdi. İşte o nasihatlerden birkaçını can kulağı ile dinleyelim: 1-) Ey Ebû Zer! Nerede ve nasıl olursan ol, Allah tan kork. Kötülük işlersen, hemen arkasından iyilik yap ki, o kötülüğü silip götürsün. Bir de insanlarla güzel geçin! (Tirmizî, Birr 55) 1 / 5

2 2-) Ey Ebû Zer! Çorba pişirdiğin zaman suyunu çok koy. Sonra da komşularını gözden geçir ve gerekli gördüklerine güzel bir şekilde ikram et! (Müslim, Birr 143) 3-) Hz. Peygamber den özel olarak nasihat istemesini ve Hz. Peygamber in de kendisine yaptığı nasihatı Hz. Ebû Zer (r.a) şöyle anlatır: Allah ın Rasûlü ne (s.a.v) geldim ve şöylece ricada bulundum: Ya Rasûlallah! Bana biraz öğüt veriniz! O da bana şunları söyledi: Ey Ebû Zer! Sana, Allah ın emirleri ve yasaklarına uyarak yaşamanı öğütlerim. Zira böylesine takva üzerinde yaşamak senin bütün işlerini güzelleştiricidir. Benim için öğütlerinizi biraz artır(sanız ya Rasûlallah!) dedim. Şöyle devam etti: Kur an oku ve Allah ı (çokça) an. Zira, Kur an okuyup zikir yapman senin göklerde yücelmene, yeryüzünde nurlanmana sebeptir. Bunun üzerine şöyle dedim: Bana(verdiğiniz öğütleri) biraz daha artır(sanız yâ Rasûlallah!) O da şunları ilave etti: Çok az konuşmaya bak. Zira az konuşmak, Şeytan ı kovmak ve ciddî bir Müslüman olarak yaşamak için nefsine yardımcı olmaktır. Bana biraz daha (öğüt verir misiniz?) dedim. Şunları söyledi: Ey Ebû Zer! Çok gülmekten sakın. Çünkü o kalbi(n manevi hayatını) öldürür.yüzün de nurunu giderir. Benim için biraz daha (Yâ Rasûlallah!) dedim. (Nefsin için) acı da olsa dosdoğru olanı söyle! dedi. Biraz daha (öğüt verseniz ) diye ısrar ettim. Allah ın emirleri ve yasakları doğrultusunda yaşarken yericinin kınamasından korkma! diye buyurdu. Bana biraz daha, (evet, biraz daha nasihat eder misiniz?) diye ısrarımı tekrarladım. Şunları söyledi: Nefsin(in kusurlarını) bilmen insanların kusurlarını araştırmana engel olsun. 4-) Ebû Zer (r.a.), Hz. Peygamber efendimiz ile olan bir hâtırasını da şöyle anlatır: "(Bir gün)ey Allah'ın elçisi! Beni vâli tayin etmez misin?" demiştim. O da mübârek eliyle omuzuma 2 / 5

3 vurarak şöyle buyurmuştu: "Ebû Zer! Sen zayıf bir adamsın. İstediğin görev ise bir emânettir. Bu emâneti ehil olarak alan ve üzerine düşeni yapanlar müstesna, aslında bu görev kıyâmet gününde bir rezillik ve pişmanlıktır." (Müslim, İmâre 16) Aynı hadisin değişik bir rivâyeti şöyledir: "Ebû Zer! Senin gerçekten zayıf olduğunu görüyorum. Kendim için ne istiyorsam senin için de onu isterim. İki kişiye bile olsa sakın başkan olma. Yetim malına da yöneticilik yapma!..." (Müslim, İmare 17; Ebû Dâvûd, Vesâyâ 4; Nesâî, Vesâyâ 10) Hz. Peygamber efendimiz, Ebû Zer el-ğıfarî yi çok severdi. Bir defasında onun hakkında "Şu gök kubbenin altında ve yeryüzünün üstünde Ebû Zer'den daha doğru sözlü kimse yoktur." buyurmuştu. (Tirmizî, Menâkıb 35; İbn Mâce, Mukaddime 11). Hz. Peygamber efendimiz, Ebû Zerr'i çok sevdiği halde ve zaman zaman kendisine ismiyle hitap ederek nasihatlerde bulunduğu halde idareci olmasını tavsiye etmemiş ve kendisine böyle bir görev vermemiştir. İdareciliğin, altından kalkılması zor ilâhî bir emânet olduğunu, onu ancak idareciliğe yatkın insanların başarabileceğini söylemiş, üstesinden gelemeyecekler için idareciliğin kıyâmet günü bir rezillik, pişmanlık ve perişanlık olacağını bildirmiştir. Hz. Peygamber Efendimiz, Ebû Zerr'in huyunu, karakterini daha açık bir ifadeyle onun aşırı zühdünü ve takvâsını, dünyaya hiç değer vermemesini çok iyi biliyordu. Ona "Sen zayıf bir adamsın" diye buyururken, valiliğin gerektirdiği bazı özelliklerin onda bulunmadığına işaret ediyordu. Hz. Peygamber efendimiz, kendisini çok sevdiği Ebû Zerr'i kırmadan ve incitmeden ona "Kendim için ne istiyorsam senin için de onu isterim." diye buyurarak bu hizmeti yapamayacağını tatlı bir üslupla hatırlattı. Hz. Peygamber efendimizin idarecilik ve devlet memurluğu konusunda geri çevirdiği insan sadece Ebû Zer değildir. O, kendisinde idarecilik vasfı görmediği kişilere tatlı dille nasihat eder ve onları bu işten vazgeçirirdi. Abdurrahman b. Semure'ye şöyle demişti: "Abdurrahman b. Semure! Kimseden idarecilik görevi isteme! Zira bu görev sen istemeden verilirse, Allah yardımcın olur. Eğer sen istediğin 3 / 5

4 için verilirse, Allah'tan yardım göremezsin." (Buhârî, Ahkam 5; Müslim, Eyman 19; Ebû Dâvûd, İmare 2; Tirmizî, Nüzûr 5) Ebû Mûsâ el-eş'arî de şöyle bir olay anlatır: "Amcamın oğullarından ikisiyle Rasûlullah (s.a.v)'in huzuruna girmiştim. Onlardan biri: "Ey Allah'ın elçisi! Yüce Allah'ın sana verdiği görevlerden birine bizi idareci tayin et! dedi. Diğer amcaoğlu da buna benzer şeyler söyledi. Bunun üzerine Rasûlullah (s.a.v) şöyle buyurdu: "Vallahi biz, isteyeni veya görev hırsı bulananı idareci yapmıyoruz. (Buhârî, Ahkam 7; Müslim, İmâre 15) Görüldüğü gibi Hz. Peygamber görev isteyeni, hırsı olanı veya idarecilik yapamayacak derecede zayıf olanı idareci yapmıyor. Hz. Peygamber efendimizin tayin ettiği idarecilere ve komutanlara baktığımız zaman, onun bu konuda nasıl kılı kırka yararcasına ince eleyip sık dokuduğunu görürüz. Tayin ettiği idarecilerin ve komutanların her birinin başarısı ortadadır. Son bölümdeki hadis-i şeriflerden şunları anlıyoruz: 1-) İnsanlar, yapamayacakları işlere talip olmasınlar. Hele idarecilik gibi zor başarılabilecek işleri istemesinler. Herkes yapabileceği işlerin peşine düşsün. 2-) İdareci tayin etme konumunda bulunan yetkililer de çok dikkatli olsun ve Yüce Allah'ın emânetini zâyi etmesinler. İdarecilikleri ve devlet imkanlarını kendi çevrelerine peşkeş çekerlerse âhirette rezil ve zelil olacaklarını şimdiden çok iyi bilsinler. İyi ve âdil bir idarecinin kıyâmet gününde Yüce Allah'ın arşının gölgesinde barınacak yedi bahtiyardan biri olacağı da unutulmamalıdır. Üstesinden gelip gelemeyeceğini düşünmeden idarecilik hırsıyla yanıp tutuşan kimselerin bulunduğu bir zamanda, görevini mükemmel bir şekilde yapacağı bilinenlerin idarecilikten kaçınmaları doğru değildir. Hatta kendisine teklif edilen böyle bir görevi almak, yerine göre bir zarûrettir. Biz, her nedense Hz. Peygamber efendimizin sünnetini hep ibâdetlere, yeme -içmeye ve bir de giyim kuşama hasrederiz. Halbuki sünnet, Hz. Peygamber'in İslam'ı anlayış, kavrayış ve yaşayış biçimidir. Hayatının her bölümünde ve ömrünün her saniyesinde ve işlerinin tümünde (ibâdet ve dünya işleri) O'na uyan ve O'nun yolundan gidenler sünnete uymuş demektir. Müslümanlar olarak sürünmemizin ve bir türlü ayağa kalkamayışımızın sebebi, o Yüce Rasûlü tam manasıyla anlamadığımızdır. Rabbim bizi O'nu anlayanlardan ve O'nun sünnetine uyanlardan eylesin! (Âmin!) 4 / 5

5 5 / 5