(Translation: David Boxen)

Transkript

1 DESEM KĠ Desem ki vakitlerden bir Nisan akşamıdır, Rüzgârların en ferahlatıcısı senden esiyor, Sende seyrediyorum denizlerin en mavisini, Ormanların en kuytusunu sende gezmekteyim, Senden kopardım çiçeklerin en solmazını, Toprakların en bereketlisini sende sürdüm, Sende tattım yemişlerin cümlesini. Desem ki sen benim için, Hava kadar lazım, Ekmek kadar mübarek, Su gibi aziz bir şeysin; Nimettensin, nimettensin! Desem ki... İnan bana sevgilim inan, Evimde şenliksin, bahçemde bahar; Ve soframda en eski şarap. Ben sende yaşıyorum, Sen bende hüküm sürmektesin. Bırak ben söyleyeyim güzelliğini, Rüzgârlarla, nehirlerle, kuşlarla beraber. Günlerden sonra bir gün, Şayet sesimi farkedemezsen, Rüzgârların, nehirlerin, kuşların sesinden, Bil ki ölmüşüm. Fakat yine üzülme, müsterih ol; Kabirde böceklere ezberletirim güzelliğini,.ve neden sonra Tekrar duyduğun gün sesimi gökkubbede, Hatırla ki mahşer günüdür Ortalığa düşmüşüm seni arıyorum. IF I WERE TO SAY... If I were to say that one April evening The freshest of breezes blows from you I see in you the bluest of seas In you I wander in the remotest of forests From you I picked the brightest of flowers I touched the most bounteous earth I tasted all of the fruits. If I were to say that for me You are as necessary as the air As sublime as bread As sacred as water You are a blessing, a blessing. If I were to say... Believe me my beloved, believe me You are a celebration in my home, Spring in my garden; And the oldest wine on my table. I live in you You hold me in your thrall. Let me sing of your beauty, Together with the winds, the rivers and the birds. One day, if perchance you do not hear my voice, Or the voice of the winds, the rivers and the birds You will know that I am dead. Yet do not mourn, be at ease; In my grave I shall teach the insects to sing of your beauty, And afterwards you will hear my voice in the firmamemt Remember that on the Day of Judgment I shall be wandering about searching for you (Translation: David Boxen) 1

2 NE GUZEL SEY HATIRLAMAK SENI Ne güzel şey hatırlamak seni : ölüm ve zafer haberleri içinden, hapiste ve yaşım kırkı geçmiş iken... Ne güzel şey hatırlamak seni : bir mavi kumaşın üstünde unutulmuş olan elin ve saçlarında vakur yumuşaklığı canımın içi İstanbul toprağının... İçimde ikinci bir insan gibidir seni sevmek saadeti... Parmakların ucunda kalan kokusu sardunya yaprağının, güneşli bir rahatlık ve etin daveti : kıpkızıl çizgilerle bölünmüş sıcak koyu bir karanlık... Ne güzel şey hatırlamak seni, yazmak sana dair, hapiste sırtüstü yatıp seni düşünmek : filânca gün, falanca yerde söylediğin söz, kendisi değil edasındaki dünya... Ne güzel şey hatırlamak seni. Sana tahtadan bir şeyler oymalıyım yine : bir çekmece HOW LOVELY TO REMEMBER YOU How lovely to remember you in the midst of the news of death and victory, in prison, when I am past forty. How lovely to remember you: your hand forgotten on a blue fabric and in your hair the solemn softness of Istanbul soil which I so dearly love. The bliss of loving you is like a second person inside me... The smell of the geranium leaf lingering on fingertips, a sunny calm and the call of the flesh: divided by scarlet lines a warm deep darkness... How lovely to remember you and to write about you, to lie down flat in prison and think of you, what you said on a certain day at a certain place, not what you said itself. but the world of your style. How lovely to remember you I d better carve you something out of wood again, a case a ring and weave about ten feet of fine silk. 2

3 bir yüzük, ve üç metre kadar ince ipekli dokumalıyım. Ve hemen fırlayarak yerimden penceremde demirlere yapışarak hürriyetin sütbeyaz maviliğine sana yazdıklarımı bağıra bağıra okumalıyım... Ne güzel şey hatırlamak seni : ölüm ve zafer haberleri içinden, hapiste ve yaşım kırkı geçmiş iken... And jumping out of my seat and clinging to the iron bars of my window I d better read at the top of my vloice to freedom s milk-white blue all the things I ve written for you. How lovely to remember you in the midst of the news of death and victory, in prison, when I am past forty. (Translation: Talat S. Halman) UZAK YAKINLIK Soruyordun İlk yaz işte Uyanıp bir bahçeyi dinliyoruz Tenhalık böyle Dallar mı kırılmış, sarmaşıklar mı toz içinde Beklesem hemen gelecek olduğun Tam öyle olduğun Oysa hep yanımdasın, seninle her şey yanımda Kırıp dökük de olsa yanımda Mesela çok sevdiğin bir deniz bile yanımda O deniz ki aramızda hiç kımıldamadan Erkeğini iyi tanıyan bir kadın gibi yorgun. DISTANT CLOSENESS (or: APART YET TOGETHER) You were asking It s our first summer, here it is. We wake up and listen to a garden Solitariness is like that Whether the branches are broken or the climbing plants withered If I wait you are always about to come. You are always just like that But also by my side, already. With you everything is right by my side, By me even if it is broken or hanging down. For example even a sea which you love is right by me That sea which lies between us without moving, And is tired like a woman who knows her man well. 3

4 , Yarısı yenmiş bir elmaydık bana sorarsan! İkimizdik, iki kişi değildik.. Bakıyorsak birlikte bakıyorduk gözlerimin içine Birlikte gözlerinin içine bakıyorduk senin Yanlıştı, doğruydu, hiç bilmiyorum Sanki bir bakıma ayrılık böyle. Karşılıklı otursak da ne zaman Masa örtüsünü ikiye bölen ellerimizdi Bir tırnak yeşilinden gerisin geriye Ayak bileklerimizden gerisin geriye Bütün bunlar gereksiz, bilmiyorum sanma Gereksiz ama yalnızlık böyle. Bir huzun kac kisinin huznu olurdu Cikarsak toplamak yerine Her huzun baska turlu olurdu. Ne yaparsan yap saati kurma Oyle dagildik ki hepimiz Her gunun gecmesi yeni bir gercek oluyor Seninle her uzaklik gibi boyle. In my view we were a half-eaten apple We were a two-some, not two people.. If we looked, we looked together into my eyes Looked together into your eyes. I do not know whether it was right or wrong In one respect separation is just like that. If we sat opposite each other Our hands divided the table cloth in two Further back than the greenness of a nail Further back than our ankles. I do not know whether all this is unnecessary It isn t, but loneliness is like this. How many people s sadness would become one sadness If we took away instead of adding. Every sadness would have been different. Whatever you do, don t set the clock. We have all been to so many places that The passing of ever day becomes a new reality Just like each apartness from you. (Translation: David Boxen) 4

5 Can she excuse my wrongs with virtue s cloak? Shall I call her good when she proves unkind? Are those clear fires which vanish into smoke? Must I praise the leaves where no fruit I find? No, no: where shadows do for bodies stand, Thou may st be abused if thy sight be dim. Cold love is like to words written on sand, Or to bubbles which on the water swim. Wilt thou be thus abused still, Seeing that she will right thee never? If though canst not o ercome her will, Thy love will be thus fruitless ever. Was I so base, that I might not aspire, Unto those high joys which she holds from me? As they are high, so high is my desire: If she this deny, what can granted be? If she will yield to that which reason is, It is reason s will that love should be just. Dear, make me happy still by granting this, Or cut off delays if that die I must. Better a thousand times to die, Then for to live thus still tormented: Dear, but remember it was I, Who for thy sake did die contented. Yarim hatalarimi erdemin kisvesiyle bagislayabilir mi? Kendisine iyi kalpli diyebilir miyim eğer incitici davranırsa? Ates olmayan yerden duman cikar mi? Meyve bulamadigimda bitkiyi övmeli miyim? Hayır hayir: esyanin yerine gölgeler uzarsa Yanıp kul olursun sen. Soğuk sevgi kumda yazılmış kelimelere benzer Ya da suyun seviyesinde yüzen köpüklere. Sana hak etttiğin gibi davranmayacaksa Pesinden kosturacak mısın hala? Askin iradesine hukmetmezse Kuru baglara doner. O kadar vefasız mıyım ki O yuce zevkleri hedefleyemez miyim? Arzularim o zevkler kadar yüce: Baska ne kabulundur? Gel insaf eyle ey sevdigim İnsafın özü sevginin adil olmasıdır. Canım, şunu yapmakla beni mutlu et Ya da ertelemeden ölmeme izin ver. Böyle istirap icinde yaşamaktansa Bin kez olürüm daha iyi: Sevdigim unutma hatırla beni Senin askinla bu diyardan goctugumu. (Translation: David Boxen and Mevlut Ceylan) 5

6 Go crystal tears, like to the morning showers, And sweetly weep into thy Lady s breast. And as the dews revive the drooping flowers, So let your drops of pity be addressed, To quicken up the thoughts of my desert, Which sleeps too sound, whilst I from her depart. Hast, restless sighs, and let your burning breath Dissolve the ice of her indurate heart, Whose frozen rigour like forgetful death, Feels never any touch of my desert: Yet sighs and tears to her I sacrifice, Both from a spotless heart and patient eyes. Sabah yağmurları gibi, Ey billur gozyaşlar gidin, Yagin yarimin göğsüne yagin. Sebnem mahsun çiçekleri yesertir. Kendisinin düşüncelerini uyarsınlar. Huzursuz iç çekmelerim, yanan soluğum inatçı kalbinin buzlarini eritsin. Unutkan olum gibi, buzlarin katiligi Bu yalnizligi hak etmiyorum Gece gunduz agitlar yaktigim yarim (Translation: David Boxen and Mevlut Ceylan) 6

7 SAHIBINI ARAYAN MEKTUPLAR 2. MEKTUP aramak... ömür boyunca aramak... yalnız seni aramak... paslı teneke kutularda, küf kokan dolaplarda, çerçevelerde, tenhalarda, ağaç diplerinde, sonra vapurlarda, trenlerde hep seni aramak. belki bu şehirde değilsin. ne çıkar? seni arıyorum ya. belki de ayni sokakta evlerimiz, sabahları beni görüyorsun işime giderken. sonra akşamı bekliyorsun, alacakaranlığı... beni bekliyorsun ya da bir başkasını, bir başkasını... hiç gel demiyeceğim sana. aramak neredeyse ben oradayım. ayaklarım ne güne duruyor? yok yok birden karşıma çıkma. kaç, saklan. seni aramak istiyorum. git bu şehirden haydi git. dağlara çık, o uzak dağlara. rüzgârların krallığında hüküm sür. baktın ki oraya da geldim, yine kaç. başını al, açıl denizlere. gemilerin en güzeli, en büyüğü dilediğin limana götürmeli seni, dilediğin yere demir atmalı. LETTERS SEEKING THEIR READER THE SECOND LETTER To seek.to seek the whole life long To seek only you.in rusty tins, cupboards smelling of mould, In frames, in deserted corners, at the base of trees, Then in boats, trains always to seek you. Perhaps you are not in this town. So what? I am seeking you. Perhaps, our houses are on the same street, in the mornings You see me go to work. Then you wait for the evening, the twilight You wait for me or someone else, someone else I will never tell you to come. I am Where the search is. Why do I have feet? No, no, don t just appear out of nowhere. Run, hide. I want to search for you. Go, leave this town, head for the mountains, the distant mountains. Reign in the kingdom of the winds. If you see me get there, Leave again, set sail for the open seas. The most beautiful of all ships, the biggest, shall take you to The harbour you wish to go, anchor where you want. It s fine if I could follow you just in a small fishing boat. So long as I am searching for you! Not one year, five years, ten years; one should seek From cradle to grave but should know what is sought. Should come close and get far from it; should go up and down 7

8 ben küçük bir balıkçı kayığı ile peşinden gelsem yeter. seni arıyorum ya! bir yıl, beş yıl, on yıl değil; beşikten mezara kadar aramalı insan ama ne aradığını bilmeli. yaklaşıp uzaklaşmalı aradığından. okyanus dalgaları üstünde bir küçük tekne gibi alçalıp yükselmeli. yalınayak koşmalı yollarda, ayaklarını sivri taşlar kesip kanatmalı. çöllerden geçmeli yolu, yanmalı kavrulmalı. sonra gözün alabildiğine ak, soğuk ülkelere düşmeli. buzlar kırılmalı ayaklarının altında, üstüne kar yağmalı. Like a small boat on ocean s waves. Should run barefoot, feet cut and bled by sharp stones. Then, through deserts, burnt and parched. Then again, through cold countries White as far as the eye can see, ice breaking under foot, snowed under. If I am to find you one day, I should find you in pieces. I should bring your feet from Africa and stick them on paper, Your hair should be in Siberia, your lips in China. Your eyes should be the eyes of a god in India, your hands, The hands of a statue in Italy. Even if I find you, I should find you in pieces. Still a piece should be missing. bir gün bulacaksam bile parça parça bulmalıyım seni. ayaklarını afrika'dan getirip bir kâğıt üzerine yapıştırmalıyım, saçların sibirya'da olmali, dudaklarin Cin'de. Gozlerin Hindistan'da bir mabudun gözleri olmalı, ellerin italya'da bir heykelin (Translation: elleri. Ece Ozdemiroglu) bulsam da seni parça parça bulmalıyım. yine de bir yerin eksik kalmalı. yeniden yollara düşmeliyim, onu aramalıyım. ve tam seni tamamladığım anda ölmeliyim. I shall hit the road again and search for that. And just as I complete you, I shall die. 8

9 SERE SERPE Uzanıp yatıvermiş, sere serpe; Entarisi sıyrılmış, hafiften; Kolunu kaldırmış, koltuğu görünüyor; Bir eliyle de göğsünü tutmuş. İçinde kötülüğü yok, biliyorum; Yok, benim de yok ama Olmaz ki! Böyle de yatılmaz ki! LYING COMFORTABLY (BY WHICH THE POET ALMOST CERTAINLY MEANS SEDUCTIVELY ) She is lying stretched out on the sofa; Her dress has ridden up slightly; One arm is in the air, I can see her underarm; She has cupped her breast with the other hand. There is nothing wrong with this, I know: Nothing, and nothing wrong with me either, but... Really! You really shouldn t lie there like that! (Translation: David Boxen) 9

10 AC KAPIYI BE GELDIM Korka korka değil, usul usul değil Elim yüreğimde çarpa çarpa geldim Aç kapıyı bak ne diyeceğim Bir senin ellerinden, bir senin gözlerinden Dişlerinden dudaklarından Nergisler Ocak ayında açtı Kendimden bahsetmeyeceğim Yediveren güllerden Duvardan sarkan güllerden Çocuklardan, sabah erken okula giderlerken Atlardan bahsedeceğim Kan ter içinde atlardan. Aç kapıyı bak ne diyeceğim Ne kadar küsülü çocuk varsa barıştırdım, oynuyorlar Tam kırk çeşit sarmaşık gül buldum Penceremin dibinde açacak. Ekinleri dolu vurmadı, Çekirge gelmedi, Kurak olmadı. Yorgunum demeyeceğim, Bir evimiz olsa demeyeceğim, Yüreğim daralıyor demeyeceğim. Bir baksan gözlerime Başını çevirmeyeceksin, Yürüyüp gitmeyeceksin, Elini çekmeyeceksin. Bir baksan gözlerime Dağda yakılmış ateşler göreceksin. Aç kapıyı kim geldi bak Bak nasıl havalandı güvercin. Açmam diyemezsin artık, Aç! OPEN THE DOOR, I VE ARRIVED I have arrived, not timidly, not slowly, but with my hand trembling and my heart racing. Open the door. See what I shall say about your hands, your eyes, your teeth, your lips. The daffodils have opened in January. I shall not talk about myself but about ever-blooming roses, roses which hang from the walls about children going to school early in the morning about horses sweating horses. Open the door and see what I shall say. I have settled the squabble between the children: they are playing now. I have found as many as forty types of climbing rose. They will bloom at the bottom of my window. The fields of corn have not been struck by hail There have been no locusts There was no drought. I shall not say that I am weary. I shall not say I wish we had a house of our own. Nor that my heart is in my mouth. If you look into my eyes you will not turn away You will not walk away You will not withdraw your hand. If you look into my eyes you will see fires alight in the mountains. Open the door, look who has come See how the dove has taken to the air. You will not refuse to open the door now. Open the door! (Translation: David Boxen) 10

11 Come again: sweet love doth now invite Thy graces that refrain, To do me due delight, To see, to hear, to touch, to kiss, to die With thee again in sweetest sympathy. Come again that I may cease to mourn, Through thy unkind disdain: For now left and forlorn, I sit, I sigh, I weep, I faint, I die In deadly pain and endless misery. All the day the sun that lends me shine, By frowns doth cause me pine, And feeds me with delay: Her smiles, my Springs, that makes my joys to grow; Her frowns the Winters of my woe: All the night my sleeps are full of dreams, My eyes are full of streams. My heart takes no delight, To see the fruits and joys that some do find, And mark the storms are me assigned. Out alas, my faith is ever true, Yet will she never rue, Nor yield me any grace: Her eyes of fire, her heart of flint is made, Whom tears, nor truth may once invade. Gentle love, draw forth thy wounding dart, Thou canst not pierce her heart, For I that do approve, By sighs and tears more hot than are thy shafts, Did tempt while she for triumph laughs. 11

12 EN GUZEL DENIZ En güzel deniz: Henüz gidilmemiş olanıdır. En güzel çocuk: Henüz büyümedi. En güzel günlerimiz: Henüz yaşamadıklarımız. Ve sana söylemek istediğim en güzel söz: Henüz söylememiş olduğum sözdür... SEHERDE UGRADIM BEN BIR GUZELE Seherde uğradım ben bir güzele Dedim sarhoş musun söyledi yoh yoh Ağ elleri boğum boğum kınalı Dedim bayram mıdır söyledi yoh yoh Dedim ala nedin dedi gözümdür Dedim şeker nedir dedi sözümdür Dedim alma nedir dedi (y)üzümdür Dedim öpeyim mi söyledi yoh yoh Dedim İnci nedir dedi dişimdir Dedim kalem nedir dedi kaşımdır Dedim onbeş nedir dedi yaşımdır Dedim daha var mı söyledi yoh yoh Dedim ölüm nedir dedi aynımda Dedim zulum nedir dedi boynumda Dedim sırma nedir dedi telimdir Dedim İnce nedir dedi belimdir Dedim Emrah nedir dedi kulumdur Dedim satar mısın söyledi yoh yoh THE LOVELIEST SEA The loveliest sea is the one we have not yet travelled to. The loveliest child Has not yet grown up. Our loveliest day Is the one we have not yet enjoyed. And the loveliest words I want to say to you Are the words I have not yet said. (Translation: David Boxen) AT DAYBREAK I DROPPED IN ON A BEAUTY At daybreak I dropped in on a beauty: I asked her: Still sleepy? She said: No,no! You have red henna on your white hands. How about kissing, caressing? She said: No, no! I said: What is a cypress? She said: That s the way I stand. I said: How about your beauty? She said: That runs in the family. I said: And all this coyness? She said: That s the way I am. I said: Come, let s hug. She said: No, no! I said: Your cheeks? She said: Those are red roses. I said: Luscious oranges? She said: Those are my teats.! I said: Could I kiss them? She said: Oh, no! (Translation - of a slightly different version of the poem Talat S. Halman) 12

13 INCECĠKTEN BĠR KAR YAĞAR (ELIF) İncecikten bir kar yağar Tozar Elif Elif diye Deli gönül hayran olmuş Gezer Elif Elif diye Yâr sana hayran, can sana kurban Derdime derman bulamam aşktan el'aman Elif kaşlarını çatar Gamzesi sineme batar Ak elleri kalem tutar Yazar Elif Elif diye Yâr sana hayran, can sana kurban Derdime derman bulamam aşktan el'aman Karacaoğlan eğmelerin Gönül sevmez değmelerin İliklenmiş düğmelerin Çözer Elif Elif diye Yâr sana hayran, can sana kurban Derdime derman bulamam aşktan el'aman ELIF With its tender flakes, snow flutters about, Keeps falling, calling out: Elif...Elif... This frenzied heart of mine wanders about Like a minstrel, calling out : Elif...Elif... Darling, I worship you, my heart is in thrall to you I can find no solace for my love. When she frowns, her glance is a dart that goes Into my heart: I fall into death s throes. In her white hands she holds a pen she knows What she writes, calling out : Elif...Elif... Darling, I worship you, my heart is in thrall to you I can find no solace for my love. I am Karacaoglan: your slave for my part. There is no love for others in my heart. Unbuttoning the shirt, I tear apart the collar, calling out: Elif...Elif... Darling, I worship you, my heart is in thrall to you I can find no solace for my love. (Translation: Talat S. Halman, slightly adapted by David Boxen) 13