Doğrudan Görüşme, Arabuluculuk, Hakem-Bilirkişilik ve Tahkim: Sorunlar ve Çözüm Önerileri

Save this PDF as:

WORD PNG TXT JPG

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Doğrudan Görüşme, Arabuluculuk, Hakem-Bilirkişilik ve Tahkim: Sorunlar ve Çözüm Önerileri"

Ömer Dursun
2 yıl önce
İzleme sayısı:

Transkript

1 Yard. Doç. Dr. Ali YEŞİLIRMAK İstanbul Şehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Queen Mary College, Centre for Commercial Law Studies Türkiye de Ticari Hayatın ve Yatırım Ortamının İyileştirilmesi İçin Uyuşmazlıkların Etkin Çözümünde Doğrudan Görüşme, Arabuluculuk, Hakem-Bilirkişilik ve Tahkim: Sorunlar ve Çözüm Önerileri

Centre for Commercial Law Studies Türkiye de Ticari Hayatın ve Yatırım

2 İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... vii İÇİNDEKİLER...ix KISALTMALAR CETVELİ...xv GİRİŞ...1 Birinci Bölüm UYUŞMAZLIKLARIN DOSTANE ÇÖZÜM YOLLARI: DOĞRUDAN GÖRÜŞME, ARABULUCULUK, HAKEM-BİLİRKİŞİLİK VE TAHKİM 1. Doğrudan Görüşme ve Arabuluculuk Doğrudan Görüşme ve Arabuluculuğa İlişkin Ortak Özellikler Doğrudan Görüşme (Müzakere) Genel Olarak Sulh Anlaşması Avukatlık Kanunu m. 35/A Sonuç Arabuluculuk Genel olarak Ad hoc v. kurumsal arabuluculuk Arabuluculuk Yöntemleri Sonuç Hakem-Bilirkişilik Genel Olarak... 24

1. Doğrudan Görüşme ve Arabuluculuğa İlişkin Ortak Özellikler...10 1.2. Doğrudan Görüşme (Müzakere)...13 1.2.1. Genel Olarak...13 1.2.2. Sulh Anlaşması...13 1.2.3. Avukatlık Kanunu m.

3 x 2.2. Kavram ve Hukuki Nitelik Benzer Kurumlardan Ayrıştırılması Hakem-Bilirkişilik ve Tahkim Hakem-Bilirkişilik ve Bilirkişilik Kapsam ve Hakem-Bilirkişiliğe Elverişlilik Hakem-Bilirkişi Anlaşması Hakem-Bilirkişi Anlaşmasının Şekli Hakem-Bilirkişi Anlaşmasının Etkisi Hakem-Bilirkişinin Seçimi, Azli, İstifası ve Ölümü Hakem-Bilirkişilik Usûlü Hakem-Bilirkişi ile Taraflar Arasında Yapılan Sözleşme Hukuki Nitelik Hakem-Bilirkişinin Hak ve Borçları Hakem-Bilirkişinin Ücret ve Masraf İsteme Hakkı Tarafsız ve Bağımsız Davranma Yükümlülüğü Bağımsız Olarak Araştırma Yapma Yükümlülüğü Tarafların Temel Usulî Haklarına Uyma Yükümlülüğü Taraf Anlaşması Hükümlerine Uyma Yükümlülüğü Nihai ve Bağlayıcı Sonuca Varıp Rapor Hazırlama Yükümlülüğü Gizliliğe Uyma Yükümlülüğü Hakem-Bilirkişinin Sorumluluğu Hakem-Bilirkişi Raporu Hakem-Bilirkişi Raporunun İptali Hakem-Bilirkişi Raporunun Etkisi ve Uygulanması Sonuç Tahkim...58

Hakem-Bilirkişinin Seçimi, Azli, İstifası ve Ölümü...42 2.9. Hakem-Bilirkişilik Usûlü...45 2.10. Hakem-Bilirkişi ile Taraflar Arasında Yapılan Sözleşme... 46 2.10.1. Hukuki Nitelik... 46 2.10.2. Hakem-Bilirkişinin Hak ve Borçları.

4 3.1. Tarihçe Tahkim Hukukunun Kaynakları Neden tahkim? Kurumsal ve Ad Hoc Tahkim Tahkimin Niteliği Tahkim Anlaşması ve Etkisi Tahkim Anlaşmasının Bağımsızlığı İlkesi (Principle of Autonomy veya Separability) Hakemin Kendi Yetkisini Kendisinin Belirlemesi İlkesi (Competence-Competence) Tahkim İtirazı Tahkime Elverişlilik Yatırım Ticari Hayat Tahkim Talebi Hakem ve Atanma Usulleri Hakem Hakem ve Taraflar Arasındaki Sözleşmesel İlişki Hakem ve Taraflar Arasındaki Anlaşma: Hakem Sözleşmesi Hakem ve Taraflar Arasındaki Anlaşmanın Niteliği Hakemin Tarafsızlığı ve Bağımsızlığı Hakemlerin Sayısı ve Atanması Hakemin Seçim Usulüne Aykırılık Hakemin İstifası, Azli ve Reddi Hakemin Hak ve Yükümlülükleri Hakemin Korunması ve Sorumluluğu Görev Belgesi Hakemin Yetkisine İtiraz Tahkim Yargılaması xi

.. 88 3.11. Tahkim Talebi...89 3.12. Hakem ve Atanma Usulleri... 90 3.12.1. Hakem... 90 3.12.2. Hakem ve Taraflar Arasındaki Sözleşmesel İlişki...91 3.12.2.1. Hakem ve Taraflar Arasındaki Anlaşma: Hakem Sözleşmesi.

5 xii İrade Özerkliği İlkesi Hakemlerin Verdiği Geçici Hukuki Koruma Önlemi Kararları Tahkime Uygulanacak Hukuk (Lex Loci Arbitri) Yargılamanın Dosya Üzerinden Görülmesi veya Duruşma Yapılması Esasa Uygulanacak Hukukun Tespiti İspat Yargılamanın Sona Ermesi Hakem Kararı Kararın Şekli ve İçeriği Kararın Taraflara Bildirilmesi (ve Mahkemeye Tevdii) Tahkim Yargılamasını Sona Erdiren Diğer Haller Hakem Kararının Düzeltilmesi, Yorumu ve Tamamlanması Hakem Kararlarına Karşı Müracaat Yolları İptal Davası İptal Sebepleri Taraf ehliyeti eksikliği ve geçersiz tahkim anlaşması Hakem seçiminin taraf anlaşması veya kanuna aykırı olması Hakem kararının tahkim süresi içerisinde verilmemiş olması Yetkiye ilişkin hukuka aykırı (olumlu veya olumsuz) hakem kararı verilmesi Hakemin yetkilerini aşması veya taleplerin tamamı hakkında karar vermemesi Tahkim yargılamasının usule uygun yürütülmemesi ve bu durumun kararın esasına etkili olması

..118 3.15.7.4. Tahkim Yargılamasını Sona Erdiren Diğer Haller...119 3.16. Hakem Kararının Düzeltilmesi, Yorumu ve Tamamlanması... 120 3.17. Hakem Kararlarına Karşı Müracaat Yolları... 121 3.17.1. İptal Davası.

6 xiii Taraflara eşit davranılmaması Uyuşmazlığın tahkime elverişli olmaması Hakem kararının kamu düzenine aykırı olması Yetkili Mahkeme, Süre ve İptal İncelemesi İptal Davası Açma Hakkından Feragat Tahkim Giderleri Tahkimde Mahkemenin Rolü Tahkim Öncesi Tahkim Yargılaması Sırasında Nihai Hakem Kararının Verilmesinden Sonra Yabancı Hakem Kararlarının Tanınması ve Tenfizi Genel olarak New York Andlaşması na göre Tanıma ve Tenfiz Tanıma ve Tenfiz Usulü Tenfizin Reddi Sebepleri Sonuç Milli Ticari Tahkim Milletlerarası Ticari Tahkim Tahkim Yeri Türkiye Olarak Seçildiğinde Tahkime Uygulanacak Hukuktaki Yetersizlikler MTK nun Türk Mahkemelerince Yorumu New York Andlaşması nın Uygulanmasına İlişkin Temel Sorunlar İkinci Bölüm YATIRIMLARA İLİŞKİN TAHKİM 1. Genel Olarak sayılı Kanun, İTYA ve ICSID Tahkimi sayılı Kanun İki Taraflı Yatırım Andlaşmaları

19.3. Nihai Hakem Kararının Verilmesinden Sonra... 137 3.20. Yabancı Hakem Kararlarının Tanınması ve Tenfizi... 138 3.20.1. Genel olarak... 138 3.20.2. New York Andlaşması na göre Tanıma ve Tenfiz.

7 xiv 2.3. ICSID Tahkimi ve Özellikleri Genel Olarak Yatırımdan Doğan Bir Uyuşmazlığın ICSID Andlaşması Altında Tahkime Götürülmesi Yerel Mahkemelerin Yetkisinin Ortadan Kaldırılmış Olması ICSID Andlaşması nın Uygulanmasına İlişkin Sorunlar Yurt Dışındaki Türk Yatırımlarının Korunması Sonuç SONUÇ: ANA PROBLEMLER VE ÖNERİLER Ana Problemler Öneriler: Tahkim ve ADR Kültürünün Oluşturulması Gereği ve İzlenecek Yöntemler EK 1UNCITRAL Model Kanunu ve Milletlerarası Tahkim Kanunu Karşılaştırması EK 2 UNCITRAL Uluslararası Ticari Arabuluculuğa İlişkin Model Kanunu (2002) EK 3 Kaanûnnâme-i Ticâret (1850) EK 4 Kanunnâme-i Hümâyun-ı Ticâret-i Bahriyye (1864) EK 5 Usûl-i Muhâkeme i Ticârete Dâir Nizamnâme (1862) EK 6 Mecelle-i Ahkâmı Adliyye ( ) EK 7 Usulü Muhakematı Hukukiye Kanunu (1879) EK 8 IBA Uluslararası Hakemler için Etik Kurallar EK 9 Delillerin Toplanmasına İlişkin IBA Kuralları EK 10 Tahkim Yargılamasının Yürütülmesine İlişkin UNCITRAL Açıklamaları EK 11 Hukuk Muhakemeleri Kanunu nun Onbirinci Kısım Hükümleri KAYNAKÇA

Ana Problemler... 185 2. Öneriler: Tahkim ve ADR Kültürünün Oluşturulması Gereği ve İzlenecek Yöntemler... 186 EK 1UNCITRAL Model Kanunu ve Milletlerarası Tahkim Kanunu Karşılaştırması.

Benzer belgeler

YURTDIŞI İNŞAAT HİZMETLERİ SEKTÖRÜ İÇİN ULUSLARARASI TAHKİM REHBERİ

YURTDIŞI İNŞAAT HİZMETLERİ SEKTÖRÜ İÇİN ULUSLARARASI TAHKİM REHBERİ İÇİNDEKİLER Önsöz İçindekiler Kısaltmalar Giriş BİRİNCİ BÖLÜM: ULUSLARARASI TİCARİ SÖZLEŞMELERDEN KAYNAKLANAN UYUŞMAZLIKLARIN HUKUKİ