MESLEK YÜKSEKOKULLARINDA MÜFREDATIN GÖZDEN GEÇİRİLMESİ

Transkript

1 MESLEK YÜKSEKOKULLARINDA MÜFREDATIN GÖZDEN GEÇİRİLMESİ Hüsnü İnci 1 Özet Ülkemizde devlet ve vakıf üniversitelerine bağlı 923 Meslek Yüksekokulu (MYO) ve bunların bünyesinde 245 Elektrik ve Enerji Bölümü bulunmaktadır. Bologna süreci kapsamında MYO larının çoğunda ortak müfredat uygulanmaya baģlanmıģtır. Özellikle MYO larda akademisyen mi teknik ara eleman mı yetiģtiriyoruz sorusunu çözmemiz ve müfredatı ağırlıklı olarak buna göre hazırlamamız gerekmektedir. Burada özellikle meslek liselerinden sınavsız geçiģle gelen öğrencilere akademik içerikli derslerin ne oranda verilmesi sorgulanması gerekmektedir. MYO lardaki Elektrik Bölümlerinde de durum aynıdır. Müfredatı incelediğimizde akademik içerikli derslerin sınavsız geçiģle gelen öğrencilere verilmesi bir formaliteyi yerine getirmekten öte gidememektedir. BranĢla ilgili meslektaģlarımızın takdir edeceği gibi özellikle aģağıda örneği verilen dersler Elektrik bölümlerinden ya kaldırılmalı ya saatleri azaltılmalı ya da içerikleri yeniden düzenlenmelidir. Ciddi bir matematik bilgisi gerektiren ve sınavsız geçiģ ile elektrik bölümlerine gelen öğrenciler için bu dersleri anlayarak sınıf geçmek çok zor olmaktadır. Anahtar Kelimeler: Meslek yüksekokulu, elektrik ve enerji bölümü, sınavsız geçiģ, bologna süreci, elektrik makineleri, devre analizi REVIEWING THE CURRICULUM IN VOCATIONAL SCHOOLS Abstract There are 923 vocational schools included in state and foundation universities of our country, and there are 245 electricity and energy departments within these schools. A common curriculum started to be implemented in most of the vocational schools within the frame of Bologna Process. Especially in vocational schools, we need to answer the question Do you educate academic staff or technical intermediate staff at these schools?, and we should prepare the curriculum based on this problem. How academic-oriented lectures should be given to the students who have graduated from a vocational high school and started a school through open admission must be questioned. The problem is the same for departments of Electricity at vocational schools. When we study the curriculum, it can be seen that academic-oriented lectures are just taught as perfunctory for the ones that graduated from vocational high schools and started their college life via 1 Öğr. Gör., Mustafa Kemal Üniversitesi, hinci@mku.edu.tr

2 open admission. The courses mentioned below should either be omitted from the curriculum, or their teaching hours should be reduced, or their content should be edited. It is really difficult for the students, starting their departments without any exams, to understand and pass those courses which require a good knowledge of math. Keywords: Vocational school, department of electricity and energy, open admission, bologna process, electricity machines, circuit analysis Giriş Türkiye de Orta Öğretimdeki Genel Başarı Durumu Mesleki ve teknik liselerden meslek yüksekokullarına sınavsız geçiģ projesi; daha çok mezuna mesleki ve teknik eğitim olanağı sunmak, mesleki ve teknik eğitimde dünya standartlarına göre çok gerilerde olan okullaģma oranını yükseltmek, mesleki ve teknik ortaöğretim ile yükseköğretim arasında Ģimdiye kadar kurulamamıģ olan iliģkiyi kurmak ve mesleki ve teknik eğitim programlarına çağdaģ ölçülere göre yeniden düzenlemek açısından ülkemizde önemli geliģmelere baģlangıç olabilecek bir çalıģma olarak 2002 yılından itibaren baģlatılmıģ bir projedir. Her çalıģmanın ve çözüm önerisinin dar boğazların aģılmasında ayrı bir yeri ve katkısı olduğu bir gerçektir. Ancak yapılan çalıģmalar sonunda Mesleki ve Teknik Orta ve Yükseköğretim Kurumları Arasında Program Bütünlüğünün ve Devamlılığının Sağlanması Projesi veya diğer adıyla Sınavsız Geçiş Projesi nin meslek yüksekokullarında okuyan öğrenci sayılarının artırılmasına ve dolayısıyla mesleki ve teknik eğitimde okullaģma oranının yükseltilerek çağdaģ ülkeler seviyesine yaklaģtırılmasına önemli katkılarda bulunacağı değerlendirilmiģtir. Bu projeye 1998 yılında Milli Eğitim Bakanlığı ve Yükseköğretim Kurulunun oluģturduğu çalıģma grupları ile baģlanmıģ, bunların hazırladıkları öneriler tartılarak geliģtirilmiģ ve yasa taslağı haline getirilerek Milli Eğitim Bakanlığı tarafından Türkiye Büyük Millet Meclisine sunulmuģtur. Tasarı, 4702 Sayılı Kanun olarak 10 Temmuz 2001 de yasalaģmıģ ve Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiģtir sayılı Kanunun tam olarak uygulama alanına sokulması ile ülkemizin mesleki ve teknik eğitim alanında önemli baģarılara imza atacağı ve bunun sonunda mesleki ve teknik eğitimde reform niteliğinde sonuçlara ulaģabileceği umulmaktadır (Sınavsız GeçiĢ Bilgi Klavuzu,2002) yılında YGS sınavına 2 milyon 126 bin 684 aday baģvurdu, sınava giren 1 milyon 987 bin 488 adayın 145 bini 140 puan alamadığı için ön lisans ve açık öğretim fakültelerine de kayıt yapma hakkını kaybetti.575 bin 768 aday da 180 taban barajını aģamadığı için LYS sınavına giremeyecektir Bu ham sonuçlar bile ortaöğretimde öğrencilerin akademik olarak yeterince eğitilmedikleri gösteriyor. Sınavı geçerli sayılan toplam 1 milyon 944 bin 933 adayın kaçı üniversiteyi okuyacak akademik bilgi ve beceriye sahiptir? Sınav sonuçları pek parlak gözükmüyor. 160 sorunun sadece 35,6 sı cevaplanabilmiģ bulunuyor. Yani öğrenciler soruların sadece yüzde 22 sini yanıtlayabiliyor. Grafiksel veriden görülebildiği kadarıyla 160 sorunun yarısını (80 soru ve üstü) yanıtlayanların oranı neredeyse yüzde 5 ten daha düģük bir düzeyde kalıyor. Sonuçlar ülkemiz eğitim düzeyinin çok ciddi oranda sorunlu olduğunu ve öğrencilerin okuduğunu anlayamadığını, özellikle fen ve matematikte yeterli düzeyde soru çözemediğini gösteriyor.(ortaģ,2015) 95

3 Meslek Yüksekokullarında Genel Başarı Durumu; Meslek Yüksekokullarına sınavsız ya da sınavlı kayıt yaptıran öğrencilerde durum vahimdir. AĢağıda Meslek Yüksekokuluna sınavsız yerleģen bir öğrenciye ait sonuç belgesi görülmektedir (Tablo 1). Sayısal hiçbir teste girmemiģ/çözmemiģ olan bu öğrenciden matematik bilgisi gerektiren dersleri öğrenmesini beklemek yanlıģtır. Bu öğrenciye nasıl bir eğitim verebiliriz ki kamu kaynaklarımız verimli kullanılabilsin? Öğrenci piyasa Ģartlarına mükemmel bir Ģekilde hazırlanabilsin? Tablo 1: ÖSYM Çıktı Belgesi ÖSYM 2015-LYS Sonuçları (YGS ve YerleĢtirme Puanları Dahil) Sonuç Açıklama Tarihi: 30 Haziran 2015 LYS TESTLERĠNDEKĠ DOĞRU VE YANLIġ SAYILARI MATEMATĠK GEOMETRĠ FĠZĠK KĠMYA BĠYOLOJĠ Doğru YanlıĢ Doğru YanlıĢ Doğru YanlıĢ Doğru YanlıĢ Doğru YanlıĢ TÜRK DĠLĠ VE COĞRAFYA- COĞRAFYA- TARĠH FELSEFE EDEBĠYATI 1 2 YABANCI DĠLĠ: Doğru YanlıĢ Doğru YanlıĢ Doğru YanlıĢ Doğru YanlıĢ Doğru YanlıĢ Doğru YanlıĢ OKUL VE ORTAÖĞRETĠM BAġARI PUANI BĠLGĠLERĠ DĠPLOMA NOTU ORTAÖĞRETĠM BAġARI PUANI OKUL KODU OKUL TÜRÜ KODU ALAN KODU DAL NO 62,97 314, YERLEġTĠRME PUANLARI VE BAġARI SINAV PUANLARI VE BAġARI SIRALARI SIRALARI EK PUANLI YERLEġTĠRME YERLEġTĠRME PUAN BAġARI PUAN BAġARI BAġARI PUANI PUANI PUANI TÜRÜ SIRASI TÜRÜ SIRASI SIRASI YGS-1 156, Y-YGS-1 193, YGS-2 155, Y-YGS-2 193, YGS-3 226, Y-YGS-3 264, YGS-4 223, Y-YGS-4 260, YGS-5 204, Y-YGS-5 242, YGS-6 180, Y-YGS-6 218, MF Y-MF MF Y-MF MF Y-MF MF Y-MF TM-1 126, Y-TM TM-2 133, Y-TM TM-3 147, Y-TM TS-1 211, Y-TS-1 249, TS-2 222, Y-TS-2 260,

4 Tablo 2: Meslek Yüksekokulları Elektrik Bölümü Ders Müfredatı 1. Yarıyıl Ders Listesi Atatürk Ġlkeleri Ve Ġnkılap Tarihi I Zorunlu 2+0 Türk Dili I Zorunlu 2+0 Yabancı Dil I Zorunlu 2+0 Doğru Akım Devreleri Zorunlu 3+1 Matematik I Zorunlu 3+0 Ölçme Tekniği Zorunlu 4+0 Temel Elektronik Zorunlu 3+0 Tesisata GiriĢ Zorunlu 3+0 Temel Bilgi Teknolojileri Zorunlu Yarıyıl Ders Listesi Atatürk Ġlkeleri ve Ġnkılap Tarihi II Zorunlu 2+0 Türk Dili II Zorunlu 2+0 Yabancı Dil II Zorunlu 2+0 Algılayıcılar Ve DönüĢtürücüler Zorunlu 2+0 Alternatif Akım Devreleri Zorunlu 3+1 Bilgisayar Destekli Tasarım Zorunlu 2+0 Elektronik Devre Tasarımı Zorunlu 2+0 Matematik II Zorunlu 3+0 Özel Tesisat Zorunlu 3+0 Trafo Ve Doğru Akım Makinaları Zorunlu Yarıyıl Ders Listesi Asenkron Ve Senkron Makinalar Zorunlu 4+0 Elektro Mekanik Kumanda Sistemleri Zorunlu 3+0 Ev Cihazları Zorunlu 3+0 Güç Elektroniği I Zorunlu 3+0 Sarım Tekniği Zorunlu 4+0 Sayısal Elektronik Zorunlu 3+0 Sistem Analizi Ve Tasarım Zorunlu

5 3. Yarıyıl Seçimlik Ders Listesi AraĢtırma Yöntem Ve Teknikleri Seçmeli 2+0 Bilgisayar Destekli Proje I Seçmeli 3+0 ĠĢletme Yönetimi I Seçmeli 2+0 Kalite Güvence Ve Standartlar Seçmeli 2+0 Scada Sistemleri Seçmeli 3+0 Soğutma Tekniği Seçmeli 2+0 SözleĢme KeĢif Ve Planlama Seçmeli Yarıyıl Ders Listesi Bilgisayar Destekli Proje II Zorunlu 4+0 Elektrik Enerji Santralleri Zorunlu 2+0 Elektrik Enerjisi Ġletimi Ve Dağıtımı Zorunlu 2+0 Endüstriye Dayalı Eğitim Zorunlu 0+0 Güç Elektroniği II Zorunlu 2+0 Özel Tasarımlı Motorlar Zorunlu 3+0 Programlanabilir Denetleyiciler Zorunlu 4+0 Seçmeli 3 Seçmeli - Seçmeli 4 Seçmeli - 4. Yarıyıl Seçimlik Ders Listesi Arıza Analizi Seçmeli 2+0 Bilgi Ve ĠletiĢim Teknolojileri Seçmeli 2+1 Çevre Koruma Seçmeli 2+0 Hidrolik Pnömatik Seçmeli 2+0 ĠletiĢim Seçmeli 2+0 ĠĢ Güvenliği Seçmeli 2+0 Meslek Etiği Seçmeli 2+0 Pano Tasarım Ve Montaj Seçmeli 3+0 Yöntem Bu çalıģmada nitel yöntem uygulanmıģtır. Mustafa Kemal Üniversitesi, Antakya Meslek Yüksekokulu, Elektrik ve Enerji Bölümü son sınıf öğrencilerinden 20 kiģi ile yarı yapılandırılmıģ görüģme formları hazırlanarak müfredatla ilgili öğrenci görüģleri alınmıģtır. 98

6 GörüĢmeler iki grup halinde gerçekleģtirilmiģtir. Öğrencilere seviyeleri ile müfredatla ve okulda aldıkları öğretimle ilgili beklentileri hakkında dört soru sorularak cevaplandırmaları istenmiģtir(tablo 3,4,5,6). Tablo 3: Öğrencilerin Temel Matematik bilgilerinin öğrenim görmekte olduğu Elektrik Bölümü derslerine yeterli olduğuna iliģkin görüģleri; Kategoriler Kodlar Sıklık Yeterliyim Normal Lise mezunuyum. 2 Dershane eğitimi aldım. 1 Yetersizim Meslek lisesi çıkıģlıyım 8 Matematikten korkuyorum 3 Matematiği anlamıyorum 4 Çok yetersizim Hiç bir Ģey anlayamıyorum 2 Tablo 4: ĠĢ hayatında çok gerekli olacağı halde MYO müfredatında olmayan dersler var mıdır? Belirtiniz. Kategoriler Kodlar Sıklık Proje Çizimi Tek dönem çok yetersiz. 14 Mesleki Ġngilizce Piyasada sıklıkla karģılaģıyoruz. 4 Yüksek Gerilim Mesleğimizin önemli bir parçası. 5 Oto Elektrik Piyasada ihtiyaç duyulan bir meslek kolu. 2 Tablo 5: Seviyenizin üzerinde olup baģaramadığınız ya da çok zorlandığınız dersleri belirtiniz. Kategoriler Kodlar Sıklık Doğru Akım Devre Analizi Matematik Ağırlıklı Olduğu Ġçin 14 A. Akım Devre Analizi Matematik Ağırlıklı Olduğu Ġçin 12 Trafo ve DA Makineleri Matematik Ağırlıklı Olduğu Ġçin 10 Asenkron ve Senkron M. Matematik Ağırlıklı Olduğu Ġçin 10 PLC Temel Bilgisayar Bilgisi Gerektirdiği Ġçin 6 Tablo 6: ĠĢ hayatınızda hiç iģinize yaramayacağına inandığınız dersler var mıdır? Belirtiniz. Kategoriler Kodlar Sıklık Asenkron ve Senkron Makineler Beni AĢan Konular Var. 12 Piyasada KarĢılığı Yok Trafo ve Doğru Akım Makineleri Beni AĢan Konular Var. 10 Piyasada KarĢılığı Yok Sayısal Elektronik Piyasada Hiç KarĢılığı Yok 6 Doğru Akım Devre Analizi Beni AĢan Konular Var. 4 Piyasada KarĢılığı Yok A. Akım Devre Analizi Beni AĢan Konular Var. 4 99

7 Bulgular Öğrencilerin Temel Matematik bilgilerinin öğrenim görmekte olduğu Elektrik Bölümü derslerine yeterli olduğuna iliģkin görüģlerini incelediğimizde görüģme yapılan 20 son sınıf öğrencisinde sadece üçünün temel matematik bilgisinin yeterli olduğu diğerlerinin yetersiz ya da çok yetersiz görüģ bildirdikleri görülmektedir. Yetersizliğin sebebi olarak meslek liselerinde temel matematik eğitimi alamadıklarını ifade etmektedirler. Yeterli olduğuna inanan öğrencilerin ise normal lise mezunu ya da dershane takviyesi aldıkları görülüyor (Tablo 3). ĠĢ hayatında çok gerekli olacağı halde MYO müfredatında olmayan dersler var mıdır? Sorumuza öğrencilerin proje çizim derslerinin çok yetersiz olduğunu sıklıkla ifade ettiklerini görüyoruz. Bunun dıģında mesleki Ġngilizce, yüksek gerilim ve oto elektrik derslerinin de müfredatta olması gerektiği ifade edilmektedir ( Tablo 4). Seviyenizin üzerinde olup baģaramadığınız yada çok zorlandığınız dersleri belirtiniz, sorumuza öğrencilerin büyük çoğunluğunun devre analiz derslerini ve elektrik makineleri derslerini yazdığı sebebinin de bu derslerin çok ciddi matematik temeli gerektirdiğini ifade ettikleri görülüyor(tablo 5). ĠĢ hayatınızda hiç iģinize yaramayacağına inandığınız dersler var mıdır? Belirtiniz, sorumuza öğrencilerin önemli çoğunluğu piyasada karģılığı olmadığı ve ağır müfredatı gerekçesiyle elektrik makineleri derslerini ve devre analizi derslerini ifade ettikleri görülmektedir. Ayrıca altı öğrencinin piyasada karģılığı olmadığı gerekçesiyle sayısal elektronik dersini iģaretlediği görülüyor (Tablo 6). Sırasıyla öğrencilerin iģaret ettiği derslerin bazılarının kısa analizlerini yapalım. 1)Elektrik Makineleri Müfredatta belirtilen derslerden öğrencilerinde iģ hayatında karģılığı yok dedikleri elektrik makineleri derslerini inceleyelim(tablo 7,8). Tekniker unvanı alacak ve ara eleman olarak çalıģacak bir öğrenci için bu dersler hem akademik içerikli hem de piyasada karģılığı olmayan içerik taģımaktadır. Bu dersler sınavsız geçiģ ile elektrik bölümlerine kaydolan öğrenciler için son derece ağır konular içermektedir. Tablo 7: Asenkron ve Senkron Makineleri Dersi Müfredatı Üç fazlı asenkron motorların yapısı, özellikleri ve çalıģma prensibi Üç fazlı asenkron motorların eģdeğer devresi Üç fazlı asenkron motorlarda boģta çalıģma, Kısa devre deneyi ve yükte çalıģması Asenkron motorlarda yol verme, hız kontrolü ve frenleme Tek fazlı motorlar Senkron generatörlerin ve senkron motorların yapısı, özellikleri, çalıģma ilkeleri Senkron generatörlerde omik, endüktif ve kapasitif yükler için fazör diyagramı Senkron generatörlerin paralel bağlanması Senkron motorlara yol verme Senkron motorların endüktif, kapasitif ve omik çalıģması halinde fazör diyagramı 100

8 Tablo 8: Trafo ve Doğru akım Makineleri Dersi Müfredatı; DA. Makinelerinin çalıģma ilkeleri yapısı ve parçaları DA. Makinelerinde indüklenen gerilim ve moment hesabı DA.Makinelerinde besleme Ģekilleri ve endüvü reaksiyonu DA Generatörlerinin temel davranıģları DA Motorlarında yol verme ve hız kontrolü Tek fazlı ve üç fazlı transformatörlerin yapısı ve çalıģma ilkeleri Transformatörlerin boģta kısa devre ve yükte çalıģması Transformatörlerin eģdeğer devresi ve transformatörlerde verim Üç fazlı transformatörlerin değiģik bağlantı grupları Elektrik Makinelerine ait yeniden değerlendirilmesi gereken ağır akademik içerikli konu baģlıklarını Ģöylece sıralayabiliriz: Üç fazlı asenkron motorların eģdeğer devresi Üç fazlı asenkron motorlarda boģta çalıģma, Kısa devre deneyi ve yükte çalıģması Senkron generatörlerde omik, endüktif ve kapasitif yükler için fazör diyagramı Senkron motorların endüktif, kapasitif ve omik çalıģması halinde fazör diyagramı DA. Makinelerinde indüklenen gerilim ve moment hesabı Transformatörlerin boģta, kısa devre ve yükte çalıģması Transformatörlerin eģdeğer devresi Elektrik Makineleri dersleri 3 dönem halinde ve 14 haftalık dönemlerde saatlik sürelerde iģlenmektedir (Tablo7,8).Ayrıca içerikleri incelediğimizde örneğin son yıllarda kullanımı artmasına karģın dalgıç motorlar henüz müfredata girememiģtir! Hâlbuki günümüzde sadece Hatay Amik ovasında ruhsatlı yirmi bin civarı tarla sulama amaçlı su kuyularında değiģik güç ve özelliklerde dalgıç motorlar kullanılmaktadır. 2)Devre Analizi Dersleri Tablo 9: Devre Analizi Dersi Müfredatı; Statik Elektrik Elektrik Akımının Öngörülmeyen Etkilerine KarĢı Önlem Almak Doğru Akımda Devre Çözümleri Çevre Akımları Yöntemi Düğün Gerilimi Yöntemi Kaynak Bağlantıları Theven in Teoremi Norton Teoremi Süperpozisyon Teoremi Maksimum Güç Teoremi Doğru Akımda Depolama Elemanları Doğru Akımda Güç ve Enerji Alternatif Akım Tanımı ve Özellikleri Alternatif Akım Seri Devreleri Alternatif Akım Paralel Devreleri Empedansların KarıĢık Bağlanması Alternatif Akım Seri Rezonans Devreleri Alternatif Akım Paralel Rezonans Devreleri Tek Fazlı Alternatif Akımda Güç ve Enerji 101

9 Üç Fazlı Alternatif Akımda Güç ve Enerji Alternatif Akımda Güç ve Kompanzasyon Devre Analizi dersleri de Meslek Yüksekokulları Elektrik Bölümlerinde incelenmesi gereken derslerdendir. Ġlk ve ikinci yarıyıl müfredatında dörder saat iģlenen bu dersler sınavsız geçiģle öğrenim gören öğrenciler için son derece ağır matematik bilgisi gerektirmektedir. Bölümlerde bu derslerin baģarı oranları çok çok düģüktür. Normalde analiz dersleri temel derslerdir ve diğer derslerin altyapısıdır. Fakat ciddi matematik bilgisi gerektirdiği için bu derslerinde içerikleri hafifletilmeli ve sınavsız geçiģ öğrenci seviyesine indirgenmelidir. Ġçerikleri verilen bu iki dersin aģağıda belirtilen kısımları öğrenci seviyesini aģan konulardır. Bu konular müfredattan çıkarılabilir (Tablo 9). Doğru Akımda Devre Çözümleri Çevre Akımları Yöntemi Düğüm Gerilimi Yöntemi, Norton Teoremi, Süper Pozisyon Teoremi, Theven in Teoremi Maksimum Güç Teoremi Alternatif Akım Seri Rezonans Devreleri Alternatif Akım Paralel Rezonans Devreleri 3) Proje Çizim Dersleri Tablo 10: Bilgisayar Destekli Proje Ders Müfredatı Mimari, Elektrik, Makina Projelerini okumak Mimari, Elektrik, Makina projelerini bilgisayar ortamına aktarmak Proje planlamak Zayıf akım tesisat projelerini bilgisayar ortamında çizmek Aydınlatma projelerini bilgisayar ortamında çizmek Aydınlatma Proje Hesaplarını yapmak Kuvvet projelerini bilgisayar ortamında çizmek Kuvvet Proje Hesaplarını yapmak Tesis projelerini bilgisayar ortamında çizmek Sonuç Öğrencilerle yapılan görüģmelerden, meslek liselerinde temel matematik dersinin verilemediği görülmektedir. Bu eksikliğin öğrencinin yükseköğrenim hayatını olumsuz etkilediği anlaģılmaktadır(tablo 3). Ayrıca öğrenci piyasada karģılığı olmayan dersleri almak istememektedir(tablo 6). Müfredat hazırlanırken MYO nun bulunduğu ilin ilgili branģta beklentileri dikkate alınmalıdır. Okul sanayi iģbirliklerinin müfredata yansıtılması gereklidir. 102

10 Öneriler Meslek Yüksekokulları Elektrik Bölümlerinde iģlenen dersler sınavsız geçiģle kaydolan öğrenci seviyesi dikkate alınarak yeniden düzenlenebilir. Özellikle elektrik makineleri dersleri, temel elektrik makineleri dersi düzeyine indirgenerek gereksiz akademik konular kaldırılabilir. Devre analizi derslerinin de mutlaka sadeleģtirilerek yeniden düzenlenebilir. Proje çizim dersleri tek dönem haftalık dört saatlik bir ders olarak iģlenmektedir. Tekniker yetiģtiren elektrik bölümleri için çok önemli bir derstir. Aydınlatma projeleri ve Kuvvet projeleri olarak iki dönem halinde yeniden programa alınabilir. Kaynakça OrtaĢ,Ġ.(2015).Her Yirmi Liseliden Biri Üniversite Okuyabilecek Düzeyde. adresinden 3 Kasım 2015 tarihinde alınmıģtır. MEB-YÖK.(2002).Mesleki ve Teknik Eğitimde Orta ve Yükseköğretim Kurumları Arasında Program Bütünlüğünün ve Devamlılığının Sağlanması (Sınavsız GeçiĢ) Bilgi Kılavuzu(pp 4). Ankara. adresinden 5 Kasım 2015 tarihinde alınmıģtır. 103