Madx Nedir? MadX Kullanm MadX Uygulamalar. Madx Uygulamalar. Esin Çavlan. 28 Mays HF Çal³ma Toplulu u

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Madx Nedir? MadX Kullanm MadX Uygulamalar. Madx Uygulamalar. Esin Çavlan. 28 Mays 2012. HF Çal³ma Toplulu u"

Transkript

1 28 Mays 2012 HF Çal³ma Toplulu u

2 çerik 1 Madx Nedir? Giri³ 2 Girdi Kütü ünün Olu³turulmas 3

3 Giri³ Madx Nedir? MadX; Genel amaçlı hızlandırıcı ve örgü tasarımı & benzetimi programıdır. Parçacık hızlandırıcılarını tanımlama, demet dinamiği benzetimleri ve demet optiği uygunlaştırmaları için kullanılır. Temelde LEP, LHC, CLIC gibi büyük projeler için tasarlanmıştır. Aynı zamanda MAD-X te betatron ve sinkrotron salınımlarının hesaplanması da mümkündür. MadX te Polymorphic Tracking Code (PTC) ve matching (denkleştirme) kullanımı mümkündür.

4 Giri³ Madx Nedir? MadX te koordinat sistemi (x,y,s) şeklinde tanımlanır. x, eğici düzlemin enine koordinatı y, dikey koordinat s değişkeni ideal yörüngenin eğimi Temel fonksiyonların yanı sıra aritmetik fonksiyonların kullanımı da mümkündür. clight, e, pi, mp, me gibi önceden tanımlanmış sabitler kullanılabilir. Büyük harf küçük harf duyarlılığı yoktur. = değişkenin değerinin sadece bir kere, := ise değerin her seferinde yeniden hesaplanmasını sağlar.

5 Giri³ Hzlandrc Bile³enlerinin Tanmlanmas MadX te; iki kutuplu (Eğici) magnet, dik açılı (RBEND) ya da eğimli (SBEND) eğici magnetler şeklinde tanımlanabilirler. MBL: RBEND, L=14.3; MBS: RBEND, L=5.0; Dört kutuplu (Odaklayıcı) magnetler QUADRUPOLE sınıfı ile tanımlanabilirler. MQL: QUADRUPOLE, L=5.0; MQS: QUADRUPOLE, L=1.5; QFL01: MQL; //Odaklayıcı dört kutuplular QDL01: MQL; // Dağıtıcı dört kutuplular

6 Giri³ Bile³enlerin Kuvvet Tanm İki Kutuplular İki kutuplu magnetin kuvveti eğme açısıyla veya k 0 iki kutuplu katsayısı ile tanımlanır. [ ] k 0 = 1 B y [in T ] = 1 p/c ρ = angle [in rad/m] l İkinci durumda sonlu uzunluk tanımlanır. İki kutuplu bir mıknatıs; MB001: RBEND, L=14.3, ANGLE=2*PI/1132; veya MB001: MBL, ANGLE=2*PI/1132 // Eğici mıknatısların toplam sayısı 1132 şeklinde tanımlanır.

7 Giri³ Bile³enlerin Kuvvet Tanm Dört Kutuplular Dört kutuplu mıknatısları dört kutuplu katsayısı olarak bilinen k 1 yardımıyla tanımlayabiliriz. k 1 = 1 δ B y p/c δ x [in T /m][ = 1 l. f Dört kutuplu bir mıknatıs; QF007: QUADRUPOLE, L=5.0, K1 = ; QD007: QDL, K1 = ; veya alt sınıfların kullanılmasıyla QF007: QFL, K1 = ; QD007: QDL, K1 = ; şeklinde tanımlanır. ]

8 Giri³ Bile³enlerin Kuvvet Tanm Altı Kutuplular Altı kutuplu mıknatıs gibi daha yüksek dereceli çok kutuplular SF007: SEXTUPOLE, L=1.4, K2 = ; şeklinde tanımlanır. Burada k 2 altı kutuplu katsayısıdır. k 2 = 1 δ 2 B y [in p/c δ 2 T /m 2] x Bunların yanında MadX te magnet kuvvetlerinin ayarlanmasıyla elde edilen iki genel parametre söz konusudur: Q1, Q2: Yatay ve dikey ayar. dq1, dq2: Yatay ve dikey renksellik.

9 Girdi Kütü ünün Olu³turulmas MadX te; file.madx MadX komutlarını içerir. sfile.seq Hızlandırıcı bileşenlerini ve gerekli dizinin tanımlandığı kütüktür. Bu iki dosya oluşturulduktan sonra terminalde komut satırına = madx < file.madx veya =./madx < file.madx yazılması yeterlidir. Elde edilen.ps uzantılı grafikleri görünteleyebilmek için; = gs madx.ps

10 Girdi Kütü ünün Olu³turulmas Dizi (Sequence) Kütü ünün Olu³turulmas Dizi (sequence) kütüğü hızlandırıcının tüm bileşenleri ile ilgili bilgiyi içerir. Hızlandırıcının tüm bileşenleri SEQUENCE ile ENDSEQUENCE komutları arasında sırasıyla tanımlanır. Bileşenin konumu REFER komutu yardımıyla bileşenin merkezinde (CENTRE), girişinde (ENTRY) veya çıkışında (EXIT) şeklinde tanımlanabilir. Dizinin uzunluğu LENGHT veya L komutu ile dizinin ilk satırında tanımlanır. Bileşenlere verilen isim o bileşene özgün olmalıdır. Aynı dizi dosyasında bir dizi tanımlanacağı gibi birkaç dizi de tanımlanabilir. Birden fazla hücreden oluşan diziler while döngüsü ile ifade edilir.

11 Girdi Kütü ünün Olu³turulmas Dizi (Sequence) Kütü ünün Olu³turulmas Figure: MadX'te bir dairesel hzlandrc örne i

12 Girdi Kütü ünün Olu³turulmas Komut Kütü ünün Olu³turulmas MadX te komutlar; Twiss fonksiyonlarının hesaplanması, Parçacıkların izlerinin belirlenmesini, Örgülerin girdi ve çıktılarını hesaplamak için vs. kullanılırlar. Demetin özellikleri BEAM konutu ile tanımlanır. BEAM, PARTICLE=name, ENERGY=xxx, SEQUENCE=sname; Parçacığın kütlesi MASS =, yükü ise CHARGE = komutları ile belirlenebilir. En sık kullanılan parçacıkların yükü, kütlesi gibi nicelikler MadX te bilinmektedir.

13 Girdi Kütü ünün Olu³turulmas Komut Kütü ünün Olu³turulmas MadX te girdi dosyasını çağırmak için CALL,FILE="dosya_adı"; Dizinin bu şekilde çağırılması sağlandıktan sonra USE, PERIOD=sname; komutu ile dizinin kullanılması sağlanır. SELECT komutu alacağımız çıktı aralığını sınırlandırmasını, TWISS komutu ise dizideki lineer fonksiyonların belirlenmesini sağlar. SELECT,FLAG=TWISS,COLUMN=NAME,S,MUX,BETX,MUY,BETY; TWISS,FILE="twiss.out";

14 Girdi Kütü ünün Olu³turulmas Komut Kütü ünün Olu³turulmas = SELECT,FLAG=TWISS,RANGE=beg/end; kod satırı belirlenen aralıkta örgü fonksiyonlarının çıktılarını almamızı sağlar. SELECT,FLAG=TWISS,PATTERN="ˆQ.*"; ise adı Q harfi ile başlayan bileşenlerin çıktısını alacak şekilde kısıtlama getirir. SELECT,FLAG=TWISS; TWISS,FILE="twiss.out"; PLOT, HAXIS=S, VAXIS=BETX, BETY; komut satırları ise yatay ve dikey düzlemde s konumunun fonksiyonları olarak β fonksiyonunun grafiğini çizdirmemizi sağlar.

15 Girdi Kütü ünün Olu³turulmas MadX'te Denkle³tirme (Matching) Yaplmas Figure: Son beta fonksiyonlarnn hücre bitiminde denkle³tirilmesi

16 Girdi Kütü ünün Olu³turulmas MadX'te Hata Atama MadX te; EALIGN komutu kullanılarak hizalanma hataları EFCOMP komutu kullanılarak, magnetik alan hataları atanabilir. Hizalama Hatalar Gerçek hızlandırıcılarda görülen hizalama hataları demetin yörüngesinden sapmasına neden olur.madx te hizamala hatalarının atanması; SELECT, FLAG= ERROR, CLASS=MQ; EALIGN, DX:=GAUSS()*0.0005; DY:=GAUSS()*0.0002; şeklinde yapılır.burada Gauss dağılımına göre odaklayıcı mıknatıslara yatay düzlemde 0.5 mm, dikey düzlemde ise 0.2 mm lik bir hata hesaplaması yapıldığı görülmektedir.

17 Girdi Kütü ünün Olu³turulmas MadX'te Hata Atama Alan Hataları MadX te şu şekilde alan hataları atanabilir: SELECT, FLAG= ERROR, CLASS=MB; EFCOMP, RADIUS:=0.017, ORDER:=0, DKNR:={0,0,GAUSS()*7E-4,GAUSS()*1E-4,0,0}, DKSR:={0,0,GAUSS()*3E-4,GAUSS()*6E-4,0,0}, Burada MB sınıfı ile tanımlanmış eğici magnetlere normal ve skew (altı kutuplu, sekiz kutuplu) hataları atanmıştır.

18 Girdi Kütü ünün Olu³turulmas MadX'te Hatalarn Düzeltilmesi Hızlandırıcılarda yörünge hatalarının düzeltilmesi için düzeltici magnetler (kickers) kullanılır. MadX te hataları düzeltmek için MICADO ve SVD algoritmaları kullanılmaktadır. MICADO > yatay düzlemde en iyi tekme kick metodu. SVD > (Singular value decomposition) Tekil değer ayrışması. MICADO algoritması yaygın olarak kullanılmaktadır.

19 Girdi Kütü ünün Olu³turulmas Bir hızlandırıcı örgüye eklentiler yapabilmemiz için düz bölümler eklememiz gerekir. Bu düz bölgeler üzerlerine, RF malzemeler, zigzaglayıcı, salındırıcı mıknatıslar, demet tanı araçları, koşutlayıcı düzenekler (collimator systems) veya fizik deneyleri (ATLAS, CMS,...) eklenmesi mümkündür.

20 Girdi Kütü ünün Olu³turulmas PTC (Polymorphic Tracking Code) PTC E.Forest tarafindan hazırlanan bir tekme (kick) kodudur. Tüm hızlandırıcı bileşenleri üzerinden symplectic toplamaya izin verir. Symplectic toplama sayesinde kod kullanıcıya hassasiyet (integrasyon türü ve adım sayısı) ve kesinlik (Hamiltonian in tanımı) konusunda tam kontrol sağlar. PTC kodu, istenilen özellikleri hesaplayan modüller yaratmak için pekçok değişik şekilde kullanılabilecek bir kütüphanedir. MADX içine de PTC kodunu kullanan bir takım alt programlar eklenmiştir. Bu alt programlar çeşitli komutlarla çağırılır: ptc_twiss, ptc_normal, ptc_track, ptc_track_line.

21 Girdi Kütü ünün Olu³turulmas PTC (Polymorphic Tracking Code)

22 Girdi Kütü ünün Olu³turulmas PTC Komutlar PTC_CREATE_LAYOUT

23 Girdi Kütü ünün Olu³turulmas PTC Komutlar PTC_CREATE_UNIVERSE

24 Girdi Kütü ünün Olu³turulmas PTC Komutlar PTC_TWISS

25 Girdi Kütü ünün Olu³turulmas PTC Komutlar PTC_TRACK

26 -1 Çevresi 1000 m, dört kutuplu magnetlerin uzunluğu 3 m, eğici magnetlerin uzunluğu 5 m ve maksimum alanları 3 T olacak şekilde 8 tane FODO hücresinden oluşan 20 GeV /c momentumlu bir proton hızlandırıcısı tasarladık. Maksimum beta fonksiyonu değerini ise β max 300 m aldık. Figure: Tasarladığımız Proton Hızlandırıcısında Kullanılan FODO Örneği

27 Gerekli Hesaplamalar Madx Nedir? Hücre başına kaç eğici magnet gerektiğini ve bir eğici magnetin kaç derece bükeceğini bulduk. α = 1 ρ (m 1 ) = 0.3 B(T ) p(gev /c) L(m) 3(T )5(m) α = (GeV /c) 0.225(rad) Demeti 360 bükmemiz için kullanmamız gereken toplam eğici mıknatıs sayısı N m = 2π = 28 Bir hücrede kullanılması gereken magnet sayısı = N m n cell = 28 8 = m çevreli halka 8 örgü içerdiğinden bir örgünün uzunluğu L hücre = L 1000 n 8 = 125 m olur.

28 Gerekli Hesaplamalar Madx Nedir? β max = 300 m olması için eğici ve odaklayıcı kuvvetleri hesapladık. Bunun için önce faz ilerlemesini bulduk. β max L 1/2 = 1+sin µ 2 sin µ 2 cos µ 2 bağıntısını kullanarak µ/2 = olduğunu bulduk. sin µ 2 = L hücre 4f Q ve f Q = 1 k Q l Q bağıntıları yardımı ilef Q = m ve k Q = (1/m 2 ) değerlerini bulduk.

29 Gerekli Hesaplamalar Madx Nedir? Figure: Bu hızlandırıcı tasarımı için oluşturduğumuz dizi kütüğü

30 MadX Komut Örne i Madx Nedir? Figure: Bu hızlandırıcı tasarımı için oluşturduğumuz MadX komut kütüğü

31 Betatron Fonksiyonlarnn Gra i Figure: twiss.out kütüğünü kullanarak elde ettiğimiz hızlandırıcı boyunca betatron fonksiyonlarının davranışı

32 Hzlandrc Geometrisi Madx Nedir? Figure: survey.out kütüğünü kullanarak elde ettiğimiz hızlandırıcı geometrisi

33 Komut Satr Çkts Madx Nedir? Figure: Komut satırı çıktısı

34 Twiss Kütü ü Çkts Madx Nedir? Figure: twiss.out kütü ü çkts

35 β max = 100 m alarak parçacık hızlandırıcısını yeniden tasarladık. β max bir önceki örnektekine göre 1 /3 oranında azaltmak için örgü uzunluğunu 1 /3 oranında azaltmamız gerektiğini ve buna bağlı olarak hızlandırıcı örgüde kullanılan dipol sayısının da değiştiğini gördük. Figure: β max = 100 m için değiştirilen parametreler

36 Beta fonksiyonu gra i Figure: β max = 100 m için elde edilen beta fonksiyon gra i

37 Odaklayıcı ve dağıtıcı dört kutuplu mıknatıslar ile sürüklenme tüplerinden oluşan 3 GeV /c momentumlu bir elektron hızlandırıcısı tasarlayarak beta fonksiyonlarını hesapladık ve denkleştirme işlemini tanımlayıp grafiklerini çizdirdik.

38 Beta Fonksiyonu Gra i Figure: Elde edilen beta fonksiyonu gra i

39 Figure: Yarı hücreesin dizilimi Çavlan verilen Madx örgü Uygulamalar için girdi kütüğü Madx Nedir? Demet Enerjisi 3 GeV, paketçik sayısı 25 ve yarım temel hücre dizilimi DR1,QF1,DR2,QD1,DR3,M1,DR4,SD,DR5,SF,DR6,QF2 şeklinde olan hızlandırıcı örgü için betatron ve dağılım fonksiyonlarının grafiğini çizdirdik.

40 Betatron ve Da lm Gra i Figure: Elde edilen betatron ve dağılım grafiği

41 Örgünün Twiss Parametreleri Figure: Bu örgüye ait Twiss parametlereleri

42 Yaynm De erinin Hesaplanmas Daha sonra hızlandırıcı örgüye RF kovuk ekleyerek yayınım değerini hesapladık. Bunun için aynı girdi kütüğüne RFC:RFCAVITY, L=0.5, VOLT=3.6, LAG=0.480,HARMON=448; komut satırını ekledik. YTAC: LINE=(Y1TAC,-Y1TAC, RFC); komut satırı yardımıyla RFCAVITY i halka üzerine yerleştirdik. BEAM,..., RADIATE=True, sequence=tac; ve EMIT,DELTAP=0.001 ; komutu yardımıyla yayınım değerinin hesaplanmasını ve ekrana yazdırılmasını sağladık.

43 SESAME Hücre Yaps Madx Nedir? SESAME nin temel hızlandırıcı örgüsünü tasarlayarak bu örgü için Twiss Parametrelerini çizdirdik. Figure: SESAME hücre yapısı

44 Figure: SESAME hızlandırıcı örgüsü Madx için oluşturduğumuz Uygulamalar girdi kütüğü Madx Nedir? Olu³turulan Girdi Kütü ü

45 Twiss Parametreleri Gra i Figure: SESAME Twiss parametreleri grafiği

46 Madx Nedir?

47 Madx Nedir?

48 Figure: Hzlandrc örgüye düzlük ekledi imizde beta fonksiyonu gra i

49 Table: Hzlandrc örgüye düzlük ekledi imizde beta fonksiyonu gra i

50 Son... Madx Nedir? TE EKKÜRLER... :)

MADX V (Methodical Accelerator Design) Yöntemli Hızlandırıcı Tasarımı Programı

MADX V (Methodical Accelerator Design) Yöntemli Hızlandırıcı Tasarımı Programı MADX V (Methodical Accelerator Design) Yöntemli Hızlandırıcı Tasarımı Programı Dr. Öznur METE University of Manchester The Cockcroft Institute of Accelerator Science and Technology İletişim Bilgileri oznur.mete@cockcroft.ac.uk

Detaylı

HPFBU. MADX I (Methodical Accelerator Design) Yöntemli Hızlandırıcı Tasarımı Programı

HPFBU. MADX I (Methodical Accelerator Design) Yöntemli Hızlandırıcı Tasarımı Programı MADX I (Methodical Accelerator Design) Yöntemli Hızlandırıcı Tasarımı Programı Dr. Öznur METE University of Manchester The Cockcro: Ins

Detaylı

HPFBU. MADX III (Methodical Accelerator Design) Yöntemli Hızlandırıcı Tasarımı Programı

HPFBU. MADX III (Methodical Accelerator Design) Yöntemli Hızlandırıcı Tasarımı Programı MADX III (Methodical Accelerator Design) Yöntemli Hızlandırıcı Tasarımı Programı Dr. Öznur METE University of Manchester The Cockcro: Ins

Detaylı

MADX-Emittans Hesabı. ZAFER NERGİZ Niğde Üniversitesi

MADX-Emittans Hesabı. ZAFER NERGİZ Niğde Üniversitesi MADX-Emittans Hesabı ZAFER NERGİZ Niğde Üniversitesi HIZLANDIRICI FİZİĞİNDE BAZI KAVRAMLAR PARÇACIKLARI BİR A NOKTASINDAN B NOKTASINA TAŞIMA SÜRECİNE DEMET OPTİĞİ DENİR. MAGNETLERDEN OLUŞAN DİZİ MANYETİK

Detaylı

Hızlandırıcı Fiziği MADX I. (Methodical Accelerator Design) Yöntemli Hızlandırıcı Tasarımı Programı. Öznur METE

Hızlandırıcı Fiziği MADX I. (Methodical Accelerator Design) Yöntemli Hızlandırıcı Tasarımı Programı. Öznur METE Hızlandırıcı Fiziği MADX I (Methodical Accelerator Design) Yöntemli Hızlandırıcı Tasarımı Programı Öznur METE CERN, Hızlandırıcılar ve Demet İletimi Bölümü e-posta: oznur.mete@cern.ch www: www.cern.ch/omete

Detaylı

MADX III (Methodical Accelerator Design) Yöntemli Hızlandırıcı Tasarımı Programı

MADX III (Methodical Accelerator Design) Yöntemli Hızlandırıcı Tasarımı Programı MADX III (Methodical Accelerator Design) Yöntemli Hızlandırıcı Tasarımı Programı Dr. Öznur METE University of Manchester The Cockcroft Institute of Accelerator Science and Technology İletişim Bilgileri

Detaylı

Hızlandırıcı Fiziği. Enine Demet Dinamiği II. Dr. Öznur METE University of Manchester The Cockcroft Institute of Accelerator Science and Technology

Hızlandırıcı Fiziği. Enine Demet Dinamiği II. Dr. Öznur METE University of Manchester The Cockcroft Institute of Accelerator Science and Technology Hızlandırıcı Fiziği Enine Demet Dinamiği II Dr. Öznur METE University of Manchester The Cockcroft Institute of Accelerator Science and Technology İletişim Bilgileri oznur.mete@cockcroft.ac.uk oznur.mete@manchester.ac.uk

Detaylı

MADX. (Methodical Accelerator Design) Yöntemli Hızlandırıcı Tasarımı Programı için PTC. (Polymorphic Tracking Code) Çok Biçimli İzleme Programı

MADX. (Methodical Accelerator Design) Yöntemli Hızlandırıcı Tasarımı Programı için PTC. (Polymorphic Tracking Code) Çok Biçimli İzleme Programı MADX (Methodical Accelerator Design) Yöntemli Hızlandırıcı Tasarımı Programı için PTC (Polymorphic Tracking Code) Çok Biçimli İzleme Programı Öznur METE CERN, 21 Mayıs 2012 e-posta: oznur.mete@cern.ch

Detaylı

MADX I (Methodical Accelerator Design) Yöntemli Hızlandırıcı Tasarımı Programı

MADX I (Methodical Accelerator Design) Yöntemli Hızlandırıcı Tasarımı Programı MADX I (Methodical Accelerator Design) Yöntemli Hızlandırıcı Tasarımı Programı Dr. Öznur METE University of Manchester The Cockcroft Institute of Accelerator Science and Technology İletişim Bilgileri oznur.mete@cockcroft.ac.uk

Detaylı

Parmela Proje Soruları Çözümleri. 9 Nisan Esin Çavlan & Ece Aşılar

Parmela Proje Soruları Çözümleri. 9 Nisan Esin Çavlan & Ece Aşılar Esin Çavlan Ece Aşılar 9 Nisan 2012 HF Çalışma Topluluğu İçerik Parmela ya Giriş 1 Parmela ya Giriş Giriş 2 Bizden istenen... Biz Neler Yaptık?? PARMELA Parmela ya Giriş Giriş PARMELA: Phase And Radial

Detaylı

ENİNE DEMET DİNAMİĞİ. Prof. Dr. Abbas Kenan Çiftçi. Ankara Üniversitesi

ENİNE DEMET DİNAMİĞİ. Prof. Dr. Abbas Kenan Çiftçi. Ankara Üniversitesi ENİNE DEMET DİNAMİĞİ Prof. Dr. Abbas Kenan Çiftçi Ankara Üniversitesi 1 Dairesel Hızlandırıcılar Yönlendirme: mağnetik alan Odaklama: mağnetik alan Alan indisi zayıf odaklama: 0

Detaylı

AccTR Virtual Institute of Accelerator Physics. The Physics of Particle Accelerators An Introduction. Chapter : 3.12, 3.13

AccTR Virtual Institute of Accelerator Physics. The Physics of Particle Accelerators An Introduction. Chapter : 3.12, 3.13 AccTR Virtual Institute of Accelerator Physics http://www.cern.ch/acctr The Physics of Particle Accelerators An Introduction Klaus Wille Chapter : 3.12, 3.13 By Betül YASATEKİN 1.10.2012, Ankara 1 İçindekiler

Detaylı

Işınım Kaynakları İçin Benzetim Programları I: SPECTRA

Işınım Kaynakları İçin Benzetim Programları I: SPECTRA Işınım Kaynakları İçin Benzetim Programları I: SPECTRA Yrd. Doç. Dr. Zafer Nergiz Niğde, Fizik Bölümü 1 Yüklü Parçacıklarda Işıma İvmeli hareket yapan yüklü parçacıklar ışıma meydana getirirler. Antenlerde

Detaylı

Hızlandırıcı Fiziği-2. Veli YILDIZ (Veliko Dimov) 04.02.2016

Hızlandırıcı Fiziği-2. Veli YILDIZ (Veliko Dimov) 04.02.2016 Hızlandırıcı Fiziği-2 Veli YILDIZ (Veliko Dimov) 04.02.2016 1 İçerik Hızlı bir tekrar. Doğrusal hızlandırıcılar Doğrusal hızlandırıcılarda kullanılan bazı yapılar. Yürüyen dalga kovukları ve elektron hızlandırma

Detaylı

Çağının ötesinde işleri yapma gücünü ve kararlılığını kendinde bulan insanları, belki şu an aramızda olmasalar da, herzaman hatırlayalım.

Çağının ötesinde işleri yapma gücünü ve kararlılığını kendinde bulan insanları, belki şu an aramızda olmasalar da, herzaman hatırlayalım. Çağının ötesinde işleri yapma gücünü ve kararlılığını kendinde bulan insanları, belki şu an aramızda olmasalar da, herzaman hatırlayalım. SPS CERN in Fransız bölgesine doğru ilerlemesi kararının imzaları

Detaylı

Doğrusal Hızlandırıcılar İle Düşük Enerjilerde Protonların ve İyonların Hızlandırılması. Veli Yıldız Mayıs 2012

Doğrusal Hızlandırıcılar İle Düşük Enerjilerde Protonların ve İyonların Hızlandırılması. Veli Yıldız Mayıs 2012 Doğrusal Hızlandırıcılar İle Düşük Enerjilerde Protonların ve İyonların Hızlandırılması Veli Yıldız Mayıs 2012 İçerik Düşük enerjilerde elektron ve proton hızlandırma arasındaki fark, Doğru Akım Hızlandırıcıları,

Detaylı

Proton Demeti Tanı Yöntemleri (Doğrusal Hızlandırıcılarda) Veli YILDIZ 5 Şubat 2015 HPFBU

Proton Demeti Tanı Yöntemleri (Doğrusal Hızlandırıcılarda) Veli YILDIZ 5 Şubat 2015 HPFBU Proton Demeti Tanı Yöntemleri (Doğrusal Hızlandırıcılarda) Veli YILDIZ 5 Şubat 2015 HPFBU İçerik Neden tanı yöntemlerine ihtiyacımız var? Hızlandırıcının çalışması sırasında kullanılan tanı yöntemleri,

Detaylı

Bil101 Bilgisayar Yazılımı I. M. Erdem ÇORAPÇIOĞLU Bilgisayar Yüksek Mühendisi

Bil101 Bilgisayar Yazılımı I. M. Erdem ÇORAPÇIOĞLU Bilgisayar Yüksek Mühendisi Bil101 Bilgisayar Yazılımı I Bilgisayar Yüksek Mühendisi Editör Disk 1)Kaynak kodlar editör aracılığı ile oluşturulur. (.c) Kaynak dosya Önişleyici Disk 2)Önişleyici kodlar içerisindeki ilk işleme işini

Detaylı

Şekil 6.2 Çizgisel interpolasyon

Şekil 6.2 Çizgisel interpolasyon 45 Yukarıdaki şekil düzensiz bir X,Y ilişkisini göstermektedir. bu fonksiyon eğri üzerindeki bir dizi noktayı birleştiren bir seri düzgün çizgi halindeki bölümlerle açıklanabilir. Noktaların sayısı ne

Detaylı

X-Işınları TAC-SR. Numan Akdoğan.

X-Işınları TAC-SR. Numan Akdoğan. X-Işınları 2. Ders: X-ışınlarının üretilmesi TAC-SR Numan Akdoğan akdogan@gyte.edu.tr Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Fizik Bölümü Nanomanyetizma ve Spintronik Araştırma Merkezi (NASAM) X-ışını tüpü (X-ray

Detaylı

The Physics of Particle Accelerators - Klaus Wille (1.3.5-1.3.6-1.3.7)

The Physics of Particle Accelerators - Klaus Wille (1.3.5-1.3.6-1.3.7) - Klaus Wille (1.3.5-1.3.6-1.3.7) 2 Temmuz 2012 HF Çalışma Topluluğu İçerik 1.3.5 - Doğrusal Hızlandırıcılar 1 1.3.5 - Doğrusal Hızlandırıcılar 2 3 Doğrusal Hızlandırıcılar Tüm elektrostatik hızlandırıcılar

Detaylı

2 ALGORİTMA VE AKIŞ DİYAGRAMLARI

2 ALGORİTMA VE AKIŞ DİYAGRAMLARI İÇİNDEKİLER IX İÇİNDEKİLER 1 GİRİŞ 1 Kitabın Amacı 1 Algoritmanın Önemi 2 Bilgisayarın Doğuşu ve Kullanım Amaçları 3 Programlama Dili Nedir? 3 Entegre Geliştirme Ortamı (IDE) Nedir? 4 2 ALGORİTMA VE AKIŞ

Detaylı

Bilgisayar Programlama

Bilgisayar Programlama Bilgisayar Programlama M Dosya Yapısı Kontrol Yapıları Doç. Dr. İrfan KAYMAZ Matlab Ders Notları M-dosyası Genel tanıtımı : Bir senaryo dosyası (script file) özel bir görevi yerine getirmek için gerekli

Detaylı

Theory Tajik (Tajikistan)

Theory Tajik (Tajikistan) Q3-1 Büyük Hadron Çarpıştırıcısı Bu probleme başlamadan önce ayrı bir zarfta verilen genel talimatları lütfen okuyunuz. Bu görevde, CERN de bulunan parçacık hızlandırıcısının LHC ( Büyük Hadron Çarpıştırıcısı)

Detaylı

Excel Formüller ve Fonksiyonlar. Yusuf MANSUROĞLU Mühendislik Hizmetleri Müdür Yardımcısı 11.02.2015

Excel Formüller ve Fonksiyonlar. Yusuf MANSUROĞLU Mühendislik Hizmetleri Müdür Yardımcısı 11.02.2015 Excel Formüller ve Fonksiyonlar Yusuf MANSUROĞLU Mühendislik Hizmetleri Müdür Yardımcısı 11.02.2015 Excel de Yapabileceklerimiz Temel aritmetik işlemler (4 işlem) Mantıksal karşılaştırma işlemleri (>,>=,

Detaylı

BMT 101 Algoritma ve Programlama I 11. Hafta. Yük. Müh. Köksal Gündoğdu 1

BMT 101 Algoritma ve Programlama I 11. Hafta. Yük. Müh. Köksal Gündoğdu 1 BMT 101 Algoritma ve Programlama I 11. Hafta Yük. Müh. Köksal Gündoğdu 1 C++ Fonksiyonlar Yük. Müh. Köksal Gündoğdu 2 C++ Hazır Fonksiyonlar Yük. Müh. Köksal Gündoğdu 3 C++ Hazır Fonksiyonlar 1. Matematiksel

Detaylı

Bilgisayar Programlama MATLAB

Bilgisayar Programlama MATLAB What is a computer??? Bilgisayar Programlama MATLAB M-dosya yapısı Kontrol yapıları Prof. Dr. İrfan KAYMAZ What M-dosya is a computer??? yapısı Bir senaryo dosyası (script file) özel bir görevi yerine

Detaylı

Bilgisayar Teknolojileri Bölümü Bilgisayar Programcılığı Programı. Öğr. Gör. Cansu AYVAZ GÜVEN

Bilgisayar Teknolojileri Bölümü Bilgisayar Programcılığı Programı. Öğr. Gör. Cansu AYVAZ GÜVEN Bilgisayar Teknolojileri Bölümü Bilgisayar Programcılığı Programı Öğr. Gör. Cansu AYVAZ GÜVEN NESNE TABANLI PROGRAMLAMA Java Değişkenler ve Veri Tipleri Operatörler JAVA Java Java SUN bilgisayar şirketince

Detaylı

HSancak Nesne Tabanlı Programlama I Ders Notları

HSancak Nesne Tabanlı Programlama I Ders Notları DİZİLER Bellekte ard arda yer alan aynı türden nesneler kümesine dizi (array) denilir. Bir dizi içerisindeki bütün elemanlara aynı isimle ulaşılır. Yani dizideki bütün elemanların isimleri ortaktır. Elemanlar

Detaylı

TARLA IR-SEL Salındırıcı Magnetler İçin Benzetim Çalışmaları. Simulation Studies for TARLA IR-FEL Undulator Magnets

TARLA IR-SEL Salındırıcı Magnetler İçin Benzetim Çalışmaları. Simulation Studies for TARLA IR-FEL Undulator Magnets SDU Journal of Science (E-Journal), 2014, 9 (1): 109-116 TARLA IR-SEL Salındırıcı Magnetler İçin Benzetim Çalışmaları Halime Tugay 1,*, Suat Özkorucuklu 2 1 Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen-Edebiyat

Detaylı

İletim Hatları ve Elektromanyetik Alan. Mustafa KOMUT Gökhan GÜNER

İletim Hatları ve Elektromanyetik Alan. Mustafa KOMUT Gökhan GÜNER İletim Hatları ve Elektromanyetik Alan Mustafa KOMUT Gökhan GÜNER 1 Elektrik Alanı Elektrik alanı, durağan bir yüke etki eden kuvvet (itme-çekme) olarak tanımlanabilir. F parçacık tarafından hissedilen

Detaylı

Hızlandırıcı Fiziği-1. Veli YILDIZ (Veliko Dimov) 27.02.2014

Hızlandırıcı Fiziği-1. Veli YILDIZ (Veliko Dimov) 27.02.2014 Hızlandırıcı Fiziği-1 Veli YILDIZ (Veliko Dimov) 27.02.2014 1 İçerik Parçacıkları nasıl elde ediyoruz? Bazı dairesel hızlandırıcı çeşitleri Siklotron (cyclotron) Zayıf odaklama Sinkrotron (synchrotron)

Detaylı

Dr. Fatih AY Tel: 0 388 225 22 55 fatihay@fatihay.net www.fatihay.net

Dr. Fatih AY Tel: 0 388 225 22 55 fatihay@fatihay.net www.fatihay.net Bilgisayar Programlama Ders 6 Dr. Fatih AY Tel: 0 388 225 22 55 fatihay@fatihay.net www.fatihay.net Fonksiyon Prototipleri Fonksiyon Prototipleri Derleyici, fonksiyonların ilk hallerini (prototiplerini)

Detaylı

INSA361 Ulaştırma Mühendisliği

INSA361 Ulaştırma Mühendisliği INSA361 Ulaştırma Mühendisliği Yatay Spiral Kurblar 5Kasım 2013 Yatay Kurb Türleri Basit Kurb Basit Kurb Basit Birleşik Ters Kurb Birleşik Kurb Ters Kurb 3 AZİMUT VE KERTERIZ Azimut ve Kerteriz Azimuth-Azimut

Detaylı

2014 yılı 22. Ulusal Fizik Olimpiyatı 2. Aşama Deney Sınavı 1. Deney sorusu

2014 yılı 22. Ulusal Fizik Olimpiyatı 2. Aşama Deney Sınavı 1. Deney sorusu 2014 yılı 22. Ulusal Fizik Olimpiyatı 2. Aşama Deney Sınavı 1. Deney sorusu Sınav 2 sorudan oluşmaktadır. Sınav süresi 3 saattir, deney sınavı 9:00 da başlayıp 12:00 te bitecektir. Her şıkkın puanı soruda

Detaylı

C#(Sharp) Programlama Dili

C#(Sharp) Programlama Dili Değişkenler C#(Sharp) Programlama Dili Program yazarken her zaman sabit verilerle çalışmayız, çoğu zaman programımızda bir verinin kullanıcının davranışına göre değişmesi gerekir. Kullanıcıdan bir metin

Detaylı

HPFBU PARMELA. Elektron Doğrusal Hızlandırıcısı Tasarım Programı

HPFBU PARMELA. Elektron Doğrusal Hızlandırıcısı Tasarım Programı PARMELA Elektron Doğrusal Hızlandırıcısı Tasarım Programı Dr. Öznur METE University of Manchester The Cockcro: Ins

Detaylı

Newton un ikinci yasası: Bir cisim ivmesi cisim üzerine etki eden toplam kuvvet ile doğru orantılı cismin kütlesi ile ters orantılıdır.

Newton un ikinci yasası: Bir cisim ivmesi cisim üzerine etki eden toplam kuvvet ile doğru orantılı cismin kütlesi ile ters orantılıdır. Bölüm 5: Hareket Yasaları(Özet) Önceki bölümde hareketin temel kavramları olan yerdeğiştirme, hız ve ivme tanımlanmıştır. Bu bölümde ise hareketli cisimlerin farklı hareketlerine sebep olan etkilerin hareketi

Detaylı

ALGORİTMA ANALİZİ. Cumhuriyet Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü

ALGORİTMA ANALİZİ. Cumhuriyet Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü ALGORİTMA ANALİZİ Cumhuriyet Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü 2 Temel Kavramlar Algoritma: Bir problemin çözümünü belirli bir zamanda çözmek için sonlu sayıdaki adım-adım birbirini takip eden

Detaylı

Ekran Arayüzü ve Obje Seçimi (V )

Ekran Arayüzü ve Obje Seçimi (V ) FieldGenius harita ekranı tüm menülere ulaşımın sağlandığı ana ekrandır. Çizim ekranı dinamik özelliklere sahip olup objeler grafik ekrandan seçilebilir. Bu sayede nokta aplikasyonu, mesafe ölçümü gibi

Detaylı

Değişkenler. Geçerli değişken isimleri : baslamazamani, ad_soyad, x5 Geçersiz değişken isimleri : 3x, while

Değişkenler. Geçerli değişken isimleri : baslamazamani, ad_soyad, x5 Geçersiz değişken isimleri : 3x, while Değişkenler Değişkenler bir bilginin bellekteki konumunu temsil eden sembolik isimlerdir. Bilgisayarda hemen hemen tüm işlemler bellekte yapılır. Program çalıştırıldığında değişken ve bu değişkenin türüne

Detaylı

Teknosem ANASAYFA. Program komut butonları ve program zaman parametrelerinin bulunduğu sayfadır.

Teknosem ANASAYFA. Program komut butonları ve program zaman parametrelerinin bulunduğu sayfadır. ANASAYFA 1 2 3 4 5 6 7 Sayfa Geçiş Tuşları Program komut butonları ve program zaman parametrelerinin bulunduğu sayfadır. Teknosem 1 Eksenleri Sıfırla Butonu: Sistemin ilk açılışında eksenleri sıfırla (homing)

Detaylı

B02.8 Bölüm Değerlendirmeleri ve Özet

B02.8 Bölüm Değerlendirmeleri ve Özet B02.8 Bölüm Değerlendirmeleri ve Özet 57 Yrd. Doç. Dr. Yakup EMÜL, Bilgisayar Programlama Ders Notları (B02) Şimdiye kadar C programlama dilinin, verileri ekrana yazdırma, kullanıcıdan verileri alma, işlemler

Detaylı

Hızlandırıcı Fiziğine ine Giriş

Hızlandırıcı Fiziğine ine Giriş LOGO Hızlandırıcı Fiziğine ine Giriş Orhan Çakır Ankara Üniversitesi Hızlandırıcı ve Parçacık Fiziğinde Bilgisayar Uygulamaları, 6-30 Ocak 009, Ç.Ü., Adana İçerik 1 Hızlandırıcılar Tasarım ve Simulasyon

Detaylı

BİL-142 Bilgisayar Programlama II

BİL-142 Bilgisayar Programlama II BİL-142 Bilgisayar Programlama II (C/C++) Hazırlayan: M.Ali Akcayol Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Konular Giriş Sınıflar, Nesneler, Fonksiyon ve Veri Üyeleri Sınıf ve Fonksiyon Üyeleri

Detaylı

AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ. Anten Parametrelerinin Temelleri. Samet YALÇIN

AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ. Anten Parametrelerinin Temelleri. Samet YALÇIN AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ Anten Parametrelerinin Temelleri Samet YALÇIN Anten Parametrelerinin Temelleri GİRİŞ: Bir antenin parametrelerini tanımlayabilmek için anten parametreleri gereklidir. Anten performansından

Detaylı

Bilgisayar Programlama MATLAB

Bilgisayar Programlama MATLAB What is a computer??? Bilgisayar Programlama MATLAB Prof. Dr. İrfan KAYMAZ What Konular is a computer??? MATLAB ortamının tanıtımı Matlab sistemi (ara yüzey tanıtımı) a) Geliştirme ortamı b) Komut penceresi

Detaylı

Işınım Kaynakları Hakkında Temel Bilgiler. Yrd. Doç. Dr. Zafer Nergiz Niğde Üniversitesi

Işınım Kaynakları Hakkında Temel Bilgiler. Yrd. Doç. Dr. Zafer Nergiz Niğde Üniversitesi Işınım Kaynakları Hakkında Temel Bilgiler Yrd. Doç. Dr. Zafer Nergiz Niğde Üniversitesi Giriş Hızlandırıcılar başlangıçta nükleer fizik ve parçacık fiziğinde çarpıştırıcı olarak kurulmuştur. Son dönemde

Detaylı

Olimpiyat Soruları. sonuçları tekrar fonksiyonda yerine koyup çıkan tüm sonuçları toplayan program (iterasyon sayısı girilecek)

Olimpiyat Soruları. sonuçları tekrar fonksiyonda yerine koyup çıkan tüm sonuçları toplayan program (iterasyon sayısı girilecek) HAZIRLAYAN MUSA DEMIRELLI BISHKEK KYRGYZ TURKISH BOYS HIGH SCHOOL education.online.tr.tc compsources0.tripod.com Olimpiyat Soruları 1- Bir diziyi ters çeviren algoritma ve program 2- Bir diziyi sıralayan

Detaylı

Ders Tanıtım Sunumu. Internet Programming II. Elbistan Meslek Yüksek Okulu Bahar Yarıyılı. Öğr. Gör. Murat KEÇECİOĞLU 1

Ders Tanıtım Sunumu. Internet Programming II. Elbistan Meslek Yüksek Okulu Bahar Yarıyılı. Öğr. Gör. Murat KEÇECİOĞLU 1 Ders Tanıtım Sunumu Internet Programming II Elbistan Meslek Yüksek Okulu 2012 2013 Bahar Yarıyılı Öğr. Gör. Murat KEÇECİOĞLU 1 PHP Program Yapısı Php çoğunlukla HTML etiketleri arasına gömülerek kullanılır.

Detaylı

EĞİK ATIŞ Ankara 2008

EĞİK ATIŞ Ankara 2008 EĞİK ATIŞ Ankara 8 EĞİK ATIŞ: AMAÇ: 1. Topun ilk hızını belirlemek. Ölçülen menzille hesaplanan menzili karşılaştırmak 3. Bir düzlem üzerinde uygulanan eğik atışda açıyla menzil ve tepenoktası arasındaki

Detaylı

Hızlandırıcı Fiziği-2. Veli YILDIZ (Veliko Dimov)

Hızlandırıcı Fiziği-2. Veli YILDIZ (Veliko Dimov) Hızlandırıcı Fiziği-2 Veli YILDIZ (Veliko Dimov) 30.06.2016 1 İçerik Hızlı bir tekrar. Doğrusal hızlandırıcılar Doğrusal hızlandırıcılarda kullanılan bazı yapılar. Yürüyen dalga kovukları ve elektron hızlandırma

Detaylı

Algoritma ve Akış Diyagramları

Algoritma ve Akış Diyagramları Algoritma ve Akış Diyagramları Bir problemin çözümüne ulaşabilmek için izlenecek ardışık mantık ve işlem dizisine ALGORİTMA, algoritmanın çizimsel gösterimine ise AKIŞ DİYAGRAMI adı verilir 1 Akış diyagramları

Detaylı

Massachusetts Teknoloji Enstitüsü - Fizik Bölümü

Massachusetts Teknoloji Enstitüsü - Fizik Bölümü Massachusetts Teknoloji Enstitüsü - Fizik Bölümü Fizik 8.02 Ödev # 1 6 Şubat 2002. Kendinize bir iyilik yapın ve derslere hazırlanın! Derste anlatılmadan önce, konuları okumanızı şiddetle öneririz. Derslerden

Detaylı

Bugün Evreni oluşturan tüm enerji toplu iğne ucu büyüklüğünden LHC. Zaman, uzay ve madde Büyük Patlama sırasında ortaya çıktı.

Bugün Evreni oluşturan tüm enerji toplu iğne ucu büyüklüğünden LHC. Zaman, uzay ve madde Büyük Patlama sırasında ortaya çıktı. 2 NEDEN?? : Yüksek enerjilerde parçacıkları çarpıştırıyoruz. Parçacıkları kırıp içlerine bakmak istiyoruz. DENEY Hızlandırıcılar Bugün Evreni oluşturan tüm enerji toplu iğne ucu büyüklüğünden küçük bir

Detaylı

İleri Diferansiyel Denklemler

İleri Diferansiyel Denklemler MIT AçıkDersSistemi http://ocw.mit.edu 18.034 İleri Diferansiyel Denklemler 2009 Bahar Bu bilgilere atıfta bulunmak veya kullanım koşulları hakkında bilgi için http://ocw.mit.edu/terms web sitesini ziyaret

Detaylı

Barkod Referans Kılavuzu

Barkod Referans Kılavuzu Barkod Referans Kılavuzu Sürüm 0 TUR 1 Giriş 1 Genel Bakış 1 1 Bu referans kılavuzunda, doğrudan Brother yazdırma aygıtına gönderilen kumanda komutlarını kullanan barkod yazdırma bilgileri sağlanmaktadır.

Detaylı

Doç. Dr. Metin Özdemir Çukurova Üniversitesi

Doç. Dr. Metin Özdemir Çukurova Üniversitesi FİZİKTE SAYISAL YÖNTEMLER Doç. Dr. Metin Özdemir Çukurova Üniversitesi Fizik Bölümü 2 ÖNSÖZ Bu ders notları Fizik Bölümünde zaman zaman seçmeli olarak vermekte olduǧum sayısal analiz dersinin hazırlanması

Detaylı

Göstericiler (Pointers)

Göstericiler (Pointers) C PROGRAMLAMA Göstericiler (Pointers) C programlama dilinin en güçlü özelliklerinden biridir. Göstericiler, işaretçiler yada pointer adı da verilmektedir. Gösterici (pointer); içerisinde bellek adresi

Detaylı

(Mekanik Sistemlerde PID Kontrol Uygulaması - 3) HAVA KÜTLE AKIŞ SİSTEMLERİNDE PID İLE SICAKLIK KONTROLÜ. DENEY SORUMLUSU Arş.Gör.

(Mekanik Sistemlerde PID Kontrol Uygulaması - 3) HAVA KÜTLE AKIŞ SİSTEMLERİNDE PID İLE SICAKLIK KONTROLÜ. DENEY SORUMLUSU Arş.Gör. T.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MEKATRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MEKATRONİK LABORATUVARI 1 (Mekanik Sistemlerde PID Kontrol Uygulaması - 3) HAVA KÜTLE AKIŞ SİSTEMLERİNDE PID İLE SICAKLIK

Detaylı

DENEY 1 - SABİT HIZLA DÜZGÜN DOĞRUSAL HAREKET

DENEY 1 - SABİT HIZLA DÜZGÜN DOĞRUSAL HAREKET AMAÇ: DENEY 1 - SABİT HIZLA DÜZGÜN DOĞRUSAL HAREKET Bir nesnenin sabit hızda, net kuvvetin etkisi altında olmadan, düzgün bir hat üzerinde hareket etmesini doğrulamak ve bu hızı hesaplamaktır. GENEL BİLGİLER:

Detaylı

Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi JAVA PROGRAMLAMA Öğr. Gör. Utku SOBUTAY İÇERİK 2 Java da Fonksiyon Tanımlamak Java da Döngüler Java da Şart İfadeleri Uygulamalar Java da Fonksiyon Tanımlamak JAVA DA FONKSİYON TANIMLAMAK 4 Fonksiyonlar;

Detaylı

İNTERNET TABANLI PROGRAMLAMA DERSİ DÖNEM SONU PROJELERİ_Ocak- 2015

İNTERNET TABANLI PROGRAMLAMA DERSİ DÖNEM SONU PROJELERİ_Ocak- 2015 İNTERNET TABANLI PROGRAMLAMA DERSİ DÖNEM SONU PROJELERİ_Ocak- 2015 İki tane proje yapılacaktır (50+50). İsteyen Ekstra projede yapabilir (+ 10p). 1. Proje: Vinç Tasarım ve Hesaplama Programı (50 p) Masaüstü

Detaylı

-- işareti tek satırlık açıklamalarda kullanılır. Açıklama olarak yazılan satırın önüne konulması yeterlidir.

-- işareti tek satırlık açıklamalarda kullanılır. Açıklama olarak yazılan satırın önüne konulması yeterlidir. T-SQL KODLARİ İÇERİSİNE AÇIKLAMA EKLEME Bir veya daha fazla satırın çalıştırılmasını Önlemek için veya /*... */" ifadeleri kullanılır. -- işareti tek satırlık açıklamalarda kullanılır. Açıklama olarak

Detaylı

ÖRNEK SAYISAL UYGULAMALAR

ÖRNEK SAYISAL UYGULAMALAR ÖRNEK SAYISAL UYGULAMALAR 1-Vidalı kriko: Şekil deki kriko için; Verilenler Vidalı Mil Malzemesi: Ck 45 Vidalı mil konumu: Düşey Somun Malzemesi: Bronz Kaldırılacak en büyük (maksimum) yük: 50.000 N Vida

Detaylı

PROJE ADI: ÖZDEŞ NESNELERİN FARKLI KUTULARA DAĞILIMINDA POLİNOM KULLANIMI

PROJE ADI: ÖZDEŞ NESNELERİN FARKLI KUTULARA DAĞILIMINDA POLİNOM KULLANIMI PROJE ADI: ÖZDEŞ NESNELERİN FARKLI KUTULARA DAĞILIMINDA POLİNOM KULLANIMI PROJENİN AMACI: Polinom fonksiyon yardımıyla özdeş nesnelerin farklı kutulara istenilen koşullardaki dağılım sayısının hesaplanması

Detaylı

Veri Tabanı Yönetim Sistemleri Bölüm - 6

Veri Tabanı Yönetim Sistemleri Bölüm - 6 Veri Tabanı Yönetim Sistemleri Bölüm - 6 İçerik Fonksiyonlar Tek Satır Fonksiyonlar Karakter Fonksiyonlar Sayısal Fonksiyonlar Tarih ve Saat Fonksiyonları Dönüştürücü Fonksiyonlar Çoklu Satır Fonksiyonlar

Detaylı

MIT OpenCourseWare http://ocw.mit.edu. 14.30 Ekonomide İstatistiksel Yöntemlere Giriş Bahar 2009

MIT OpenCourseWare http://ocw.mit.edu. 14.30 Ekonomide İstatistiksel Yöntemlere Giriş Bahar 2009 MIT OpenCourseWare http://ocw.mit.edu 14.30 Ekonomide İstatistiksel Yöntemlere Giriş Bahar 2009 Bu materyale atıfta bulunmak ve kullanım koşulları için http://ocw.mit.edu/terms sayfasını ziyaret ediniz.

Detaylı

BENZETİM. Prof.Dr.Berna Dengiz. 4. Ders Modelleme yaklaşımları Benzetim yazılımlarında aranan özellikler M/M/1 Kuyruk Sistemi benzetimi

BENZETİM. Prof.Dr.Berna Dengiz. 4. Ders Modelleme yaklaşımları Benzetim yazılımlarında aranan özellikler M/M/1 Kuyruk Sistemi benzetimi Prof.Dr.Berna Dengiz 4. Ders Modelleme yaklaşımları Benzetim yazılımlarında aranan özellikler M/M/1 Kuyruk Sistemi benzetimi BENZETİM DİLLERİNDE MODELLEME YAKLAŞIMLARI Tüm benzetim dilleri; ya olay-çizelgeleme

Detaylı

İstatistik ve Olasılık

İstatistik ve Olasılık İstatistik ve Olasılık Rastgele Değişkenlerin Dağılımları I Prof. Dr. İrfan KAYMAZ Ders konusu Bu derste; Rastgele değişkenlerin tanımı ve sınıflandırılması Olasılık kütle fonksiyonu Olasılık yoğunluk

Detaylı

DENEY 1 SABİT HIZLA DÜZGÜN DOĞRUSAL HAREKET

DENEY 1 SABİT HIZLA DÜZGÜN DOĞRUSAL HAREKET DENEY 1 SABİT HIZLA DÜZGÜN DOĞRUSAL HAREKET AMAÇ: Bir nesnenin sabit hızda, net gücün etkisi altında olmadan düzgün bir hat üzerinde hareket etmesini doğrulamak ve bu hızı hesaplanmaktır. GENEL BİLGİLER:

Detaylı

BMT 101 Algoritma ve Programlama I 3. Hafta. Yük. Müh. Köksal GÜNDOĞDU 1

BMT 101 Algoritma ve Programlama I 3. Hafta. Yük. Müh. Köksal GÜNDOĞDU 1 BMT 101 Algoritma ve Programlama I 3. Hafta Yük. Müh. Köksal GÜNDOĞDU 1 Akış Diyagramları ve Sözde Kodlar Yük. Müh. Köksal GÜNDOĞDU 2 Sözde Kodlar (pseudo-code) Yük. Müh. Köksal GÜNDOĞDU 3 Sözde Kod Sözde

Detaylı

YAZILI 3 8. SINIF EĞİTİM ÖĞRETİM YILI EKİM AYI MATEMATİK AÇIK UÇLU YAZILI SINAVLARI

YAZILI 3 8. SINIF EĞİTİM ÖĞRETİM YILI EKİM AYI MATEMATİK AÇIK UÇLU YAZILI SINAVLARI 07-08 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI. Bu yazılı sınavında 0 soru vardır.. Sınav süresi... dakikadır. 8. SINIF Adı & Soyadı :... Sınıfı :... ) ve 80 sayılarının en küçük ortak katını bulunuz. ) A B C D E 7 Yanda verilen

Detaylı

T I M U R K A R A Ç AY - H AY D A R E Ş C A L C U L U S S E Ç K I N YAY I N C I L I K A N K A R A

T I M U R K A R A Ç AY - H AY D A R E Ş C A L C U L U S S E Ç K I N YAY I N C I L I K A N K A R A T I M U R K A R A Ç AY - H AY D A R E Ş C A L C U L U S S E Ç K I N YAY I N C I L I K A N K A R A Contents Bibliography 11 CONTENTS 5 0.1 Kartezyen Çarpım 0.2 Sıralı İkililer Şimdiye kadar sıra ya da

Detaylı

YATAY SARIM MAKİNASI SB-YSM-500

YATAY SARIM MAKİNASI SB-YSM-500 YATAY SARIM MAKİNASI SB-YSM-500 Ana Parçaları ve çalışma şekli Nu. PARÇA AÇIKLAMA 1 Ana kontrol paneli 2 Sarıcı gövdesi 3 Baglantı aynası Dokunmatik ekran ile donatılmış, Operatör makine ve bileşenlerini

Detaylı

Ege Üniversitesi Elektrik Elektronik Mühendisliği Bölümü Kontrol Sistemleri II Dersi

Ege Üniversitesi Elektrik Elektronik Mühendisliği Bölümü Kontrol Sistemleri II Dersi 1) Giriş Ege Üniversitesi Elektrik Elektronik Mühendisliği Bölümü Kontrol Sistemleri II Dersi Pendulum Deneyi.../../2018 Bu deneyde amaç Linear Quadratic Regulator (LQR) ile döner ters sarkaç (rotary inverted

Detaylı

DY-45 OSĐLOSKOP KĐTĐ. Kullanma Kılavuzu

DY-45 OSĐLOSKOP KĐTĐ. Kullanma Kılavuzu DY-45 OSĐLOSKOP KĐTĐ Kullanma Kılavuzu 01 Kasım 2010 Amatör elektronikle uğraşanlar için osiloskop pahalı bir test cihazıdır. Bu kitte amatör elektronikçilere hitap edecek basit ama kullanışlı bir yazılım

Detaylı

KHDAK IMRT sinde Tedavi Planlama Sistemlerinin Monte Carlo Yöntemi ile Karşılaştırılması

KHDAK IMRT sinde Tedavi Planlama Sistemlerinin Monte Carlo Yöntemi ile Karşılaştırılması KHDAK IMRT sinde Tedavi Planlama Sistemlerinin Monte Carlo Yöntemi ile Karşılaştırılması Türkay TOKLU 1, Bahar DİRİCAN 2, Necdet ASLAN 1 1 Yeditepe Üniversitesi, Fizik Bölümü 2 Gülhane Askeri Tıp Akademisi,

Detaylı

Datasoft Yazılım Genel Muhasebe Programı Defter Dökümleri Kılavuzu

Datasoft Yazılım Genel Muhasebe Programı Defter Dökümleri Kılavuzu Datasoft Yazılım Genel Muhasebe Programı Defter Dökümleri Kılavuzu Uygulamanın Đçeriği: Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile Maliye Bakanlığı 19 Aralık 2012 tarih ve 28502 sayılı Resmi gazetede yayınladığı

Detaylı

GÜMÜŞHANE ÜNĐVERSĐTESĐ MÜHENDĐSLĐK VE DOĞA BĐLĐMLERĐ FAKÜLTESĐ ELEKTRĐK-ELEKTRONĐK MÜHENDĐSLĐĞĐ EEM 114 ALGORĐTMA TASARIMI VE PROGRAMLAMA DĐLLERĐ

GÜMÜŞHANE ÜNĐVERSĐTESĐ MÜHENDĐSLĐK VE DOĞA BĐLĐMLERĐ FAKÜLTESĐ ELEKTRĐK-ELEKTRONĐK MÜHENDĐSLĐĞĐ EEM 114 ALGORĐTMA TASARIMI VE PROGRAMLAMA DĐLLERĐ GÜMÜŞHANE ÜNĐVERSĐTESĐ MÜHENDĐSLĐK VE DOĞA BĐLĐMLERĐ FAKÜLTESĐ ELEKTRĐK-ELEKTRONĐK MÜHENDĐSLĐĞĐ EEM 114 ALGORĐTMA TASARIMI VE PROGRAMLAMA DĐLLERĐ DERS 1 PROGRAM GELĐŞTĐRME PROGRAM GELĐŞTĐRME VERĐ ĐŞLEME(DATA

Detaylı

Son yıllarda bilgisayar teknolojisinin ilerlemesiyle ön plana çıktı.

Son yıllarda bilgisayar teknolojisinin ilerlemesiyle ön plana çıktı. MONTE CARLO YÖNTEMİ Birçok problemde analitik çözüm zor! Son yıllarda bilgisayar teknolojisinin ilerlemesiyle ön plana çıktı. Yüksek enerji fizigi Katıhal fiziği Biyofizikte atmosfer çalışmaları nükleer

Detaylı

Öğr. Gör. Serkan AKSU http://www.serkanaksu.net. http://www.serkanaksu.net/ 1

Öğr. Gör. Serkan AKSU http://www.serkanaksu.net. http://www.serkanaksu.net/ 1 Öğr. Gör. Serkan AKSU http://www.serkanaksu.net http://www.serkanaksu.net/ 1 JavaScript JavaScript Nedir? Nestcape firması tarafından C dilinden esinlenerek yazılmış, Netscape Navigator 2.0 ile birlikte

Detaylı

PROGRAMLAMAYA GİRİŞ FONKSİYONLAR

PROGRAMLAMAYA GİRİŞ FONKSİYONLAR PROGRAMLAMAYA GİRİŞ FONKSİYONLAR Fonksiyonlar C programlama dili fonksiyon olarak adlandırılan alt programların birleştirilmesi kavramına dayanır. Bir C programı bir ya da daha çok fonksiyonun bir araya

Detaylı

ANADOLU ÜNİVERSİTESİ AÇIKÖĞRETİM FAKÜLTESİ İLKÖĞRETİM ÖĞRETMENLİĞİ LİSANS TAMAMLAMA PROGRAMI. Analiz. Cilt 2. Ünite 8-14

ANADOLU ÜNİVERSİTESİ AÇIKÖĞRETİM FAKÜLTESİ İLKÖĞRETİM ÖĞRETMENLİĞİ LİSANS TAMAMLAMA PROGRAMI. Analiz. Cilt 2. Ünite 8-14 ANADOLU ÜNİVERSİTESİ AÇIKÖĞRETİM FAKÜLTESİ İLKÖĞRETİM ÖĞRETMENLİĞİ LİSANS TAMAMLAMA PROGRAMI Analiz Cilt 2 Ünite 8-14 T.C. ANADOLU ÜNİVERSİTESİ YAYINLARI NO: 1082 AÇIKÖĞRETİM FAKÜLTESİ YAYINLARI NO: 600

Detaylı

Sinterleme. İstenilen mikroyapı özelliklerine sahip ürün eldesi için yaş ürünler fırında bir ısıl işleme tabi tutulurlar bu prosese sinterleme denir.

Sinterleme. İstenilen mikroyapı özelliklerine sahip ürün eldesi için yaş ürünler fırında bir ısıl işleme tabi tutulurlar bu prosese sinterleme denir. Sinterleme? İstenilen mikroyapı özelliklerine sahip ürün eldesi için yaş ürünler fırında bir ısıl işleme tabi tutulurlar bu prosese sinterleme denir. Sinterleme Mikroyapı Gelişimi Özellikler! Sinterlemenin

Detaylı

Massachusetts Teknoloji Enstitüsü-Fizik Bölümü

Massachusetts Teknoloji Enstitüsü-Fizik Bölümü Massachusetts Teknoloji Enstitüsü-Fizik Bölümü Fizik 8.01 Ödev # 10 Güz, 1999 ÇÖZÜMLER Dru Renner dru@mit.edu 8 Aralık 1999 Saat: 09.54 Problem 10.1 (a) Bir F kuvveti ile çekiyoruz (her iki ip ile). O

Detaylı

Dersin Sorumlusu: Yrd. Doç. Dr. Birol SOYSAL. Sunumları Hazırlayan: Doç. Dr. Bülent ÇAKMAK

Dersin Sorumlusu: Yrd. Doç. Dr. Birol SOYSAL. Sunumları Hazırlayan: Doç. Dr. Bülent ÇAKMAK MATLAB de Bilgisayar Programlama Dersin Sorumlusu: Yrd. Doç. Dr. Birol SOYSAL Sunumları Hazırlayan: Doç. Dr. Bülent ÇAKMAK M-dosyası Genel tanıtımı : Bir senaryo dosyası (script file) özel bir görevi yerine

Detaylı

Internet Programming II

Internet Programming II Internet Programming II Elbistan Meslek Yüksek Okulu 2016 2017 Bahar Yarıyılı Öğr. Gör. Murat KEÇECĠOĞLU 1 PHP Program Yapısı Php çoğunlukla HTML etiketleri arasına gömülerek kullanılır. Form işlemleri

Detaylı

X-Işınları. Gelen X-ışınları. Geçen X-ışınları. Numan Akdoğan. akdogan@gyte.edu.tr

X-Işınları. Gelen X-ışınları. Geçen X-ışınları. Numan Akdoğan. akdogan@gyte.edu.tr X-Işınları 3. Ders: X-ışınlarının maddeyle etkileşmesi Gelen X-ışınları Saçılan X-ışınları (Esnek/Esnek olmayan) Soğurma (Fotoelektronlar)/ Fluorescence ışınları Geçen X-ışınları Numan Akdoğan akdogan@gyte.edu.tr

Detaylı

OÖ lçu mu Uygulaması

OÖ lçu mu Uygulaması Dog ru Uzunlug u ve Çember Çapı OÖ lçu mu Uygulaması Uygulama Bu uygulama, form nesnesi üzerinde, sol ve sağ fare tıklamaları ile belirlenen iki nokta arasındaki doğru parçasının çizilmesi, uzunluğunun

Detaylı

MONTE CARLO BENZETİMİ

MONTE CARLO BENZETİMİ MONTE CARLO BENZETİMİ U(0,1) rassal değişkenler kullanılarak (zamanın önemli bir rolü olmadığı) stokastik ya da deterministik problemlerin çözümünde kullanılan bir tekniktir. Monte Carlo simülasyonu, genellikle

Detaylı

ÜRÜN BROŞÜRÜ 7.10.7 SF. Atölye Ortamı Koordinat Ölçüm Cihazı

ÜRÜN BROŞÜRÜ 7.10.7 SF. Atölye Ortamı Koordinat Ölçüm Cihazı ÜRÜN BROŞÜRÜ 7.10.7 SF Atölye Ortamı Koordinat Ölçüm Cihazı Hexagon Metrology 7.10.7 SF Üretim Noktasında Kaliteye Bakış Hexagon Metrology 7.10.7 SF, kalite kontrolü için başka hiçbir CMM in zorlu atölye

Detaylı

FLUID MECHANICS PRESSURE AND MOMENTUM FORCES A-PRESSURE FORCES. Example

FLUID MECHANICS PRESSURE AND MOMENTUM FORCES A-PRESSURE FORCES. Example A-PRESSURE FORCES FLUID MECHANICS PRESSURE AND MOMENTUM FORCES Consider a duct as shown in figure. First identify the control volume on which to conduct a force balance. The inner passage is filled with

Detaylı

Hızlandırıcı Fiziği-1. Veli YILDIZ (Veliko Dimov) 29.07.2014

Hızlandırıcı Fiziği-1. Veli YILDIZ (Veliko Dimov) 29.07.2014 Hızlandırıcı Fiziği-1 Veli YILDIZ (Veliko Dimov) 29.07.2014 1 İçerik Hızlandırıcı Çeşitleri Rutherford ve çekirdeğin keşfi, İlk defa yapay yollar ile atom çekirdeğinin parçalanması, Elektrostatik hızlandırıcılar,

Detaylı

UYGULAMA 4 TANIMLAYICI İSTATİSTİK DEĞERLERİNİN HESAPLANMASI

UYGULAMA 4 TANIMLAYICI İSTATİSTİK DEĞERLERİNİN HESAPLANMASI 1 UYGULAMA 4 TANIMLAYICI İSTATİSTİK DEĞERLERİNİN HESAPLANMASI Örnek 1: Ders Kitabı 3. konuda verilen 100 tane yaş değeri için; a. Aritmetik ortalama, b. Ortanca değer, c. Tepe değeri, d. En küçük ve en

Detaylı

Excel Nedir? Microsoft Excell. Excel de Çalışma sayfası-tablo

Excel Nedir? Microsoft Excell. Excel de Çalışma sayfası-tablo Microsoft Excell Excel Nedir? Excel programı; veriler üzerinde hesap yapabilme, verileri tabloya dönüştürebilme, verileri karşılaştırıp sonuç üretebilme, grafik oluşturma, veri yönetimi yapabilir. http://mf.dpu.edu.tr/~eyup

Detaylı

ÜNİT E ÜNİTE GİRİŞ. Algoritma Mantığı. Algoritma Özellikleri PROGRAMLAMA TEMELLERİ ÜNİTE 3 ALGORİTMA

ÜNİT E ÜNİTE GİRİŞ. Algoritma Mantığı. Algoritma Özellikleri PROGRAMLAMA TEMELLERİ ÜNİTE 3 ALGORİTMA PROGRAMLAMA TEMELLERİ ÜNİTE 3 ALGORİTMA GİRİŞ Bilgisayarların önemli bir kullanım amacı, veri ve bilgilerin kullanılarak var olan belirli bir problemin çözülmeye çalışılmasıdır. Bunun için, bilgisayarlar

Detaylı

X-Işınları. Çalışma Soruları. Doç. Dr. Numan Akdoğan Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Fizik Bölümü. X1 (X-ışınları hakkında genel bilgiler)

X-Işınları. Çalışma Soruları. Doç. Dr. Numan Akdoğan Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Fizik Bölümü. X1 (X-ışınları hakkında genel bilgiler) X-Işınları Çalışma Soruları Doç. Dr. Numan Akdoğan Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Fizik Bölümü X1 (X-ışınları hakkında genel bilgiler) 1. a) Elektromanyetik spektrumu çizip, açıklayınız. b) X-ışınlarını

Detaylı

OMÜ HAVACILIK VE UZAY BİLİMLERİ FAKÜLTESİ METEOROLOJİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MET103 BİLGİSAYAR PROGRAMLAMA I BÜTÜNLEME SINAVI

OMÜ HAVACILIK VE UZAY BİLİMLERİ FAKÜLTESİ METEOROLOJİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MET103 BİLGİSAYAR PROGRAMLAMA I BÜTÜNLEME SINAVI OMÜ HAVACILIK VE UZAY BİLİMLERİ FAKÜLTESİ METEOROLOJİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MET103 BİLGİSAYAR PROGRAMLAMA I BÜTÜNLEME SINAVI 23.01.2016 1. (6 puan) İnternetten, kod.txt isimli bir dosyayı Linux kurulu bir

Detaylı