Tiroid ve Paratiroid Hastalıkları Tıbbi ve Cerrahi Tedavi

Transkript

1 Tiroid ve Paratiroid Hastalıkları Tıbbi ve Cerrahi Tedavi

2

3 Tiroid ve Paratiroid Hastalıkları Tıbbi ve Cerrahi Tedavi David J. Terris Porubsky Profesörü KBB Baş ve Boyun Cerrahisi Bölüm Şefi Cerrahi Direktör, MCG Tiroid Merkezi Georgia Tıp Okulu, Augusta, Georgia Christine G. Gourin Doçent Direktör, Baş ve Boyun Kanseri Klinik Araştırma Programı, KBB Baş ve Boyun Cerrahisi Bölümü John Hopkins Üniversitesi Baltimore, Maryland Çeviri Editörleri: Atila Güngör Prof. Doktor GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi KBB Servis Şefi Muammer Urhan Yard. Doç. Dr. GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi Nükleer Tıp Servisi

4 2010 Habitat Yayıncılık Bu kitabın Türkçe basım hakları Habitat Yayıncılık tarafından devralınmıştır. Yasalarca belirlenen tüm haklar Habitat Yayıncılık tarafından saklı tutulur. Habitat Yayıncılık telif hakları tamamen kendisinde olan tüm yayınlarındaki (Türkçe telif eserlere işaret edilmiştir) yazılar, resim, şekil, figür, fotoğraf veya bilime katkı sağlayabilmek için iktibas edilmesinde fayda görülen ya da bilimsel çalışmaya kolaylık sağlayacak her türlü materyalin kullanılmasına izin verir ve bu şekilde ilan eder. Kitabın Orijinal adı: Thyroid and Parathyroid Diseases Medical and Surgical Management Kitabın Yazarları: David J. Terris, Christine G. Gourin Orijinal Yayınevi: Thieme Medical Publishers, Inc Orijinal ISBN: Kapak resimleri Markus Voll tarafından çizilmiştir. Kitabın Türkçe Adı: Tiroid ve Paratiroid Hastalıkları: Tıbbi ve Cerrahi Tedavi Çeviri Editörü: Atila Güngör, Prof. Dr. Çeviri Editörü Yardımcısı: Muammer Urhan, Yrd. Doç Dr. ISBN: Sipariş 0549 Habitat 0552 Habitat ( ) ( ) Önemli Not: Tıbbi bilgiler sürekli olarak değişebilmektedir. Yeni araştırmalar ve klinik deneyimler bilgilerimizi artırırken tedavide birtakım değişiklikleri de beraberinde getirebilir. Buradaki bilgilerin sağlayıcıları, yazarlar ve editörler ve hatta yayıncı, konunun standartlarına uyan ve de tam ve doğru bilgi sağlayabilmek için kendi alanlarındaki güvenilir sayılabilecek kaynaklara başvurmuşlardır. Yazarlar editörler yayımcı veya bu çalışmanın içerisinde bulunan diğer şahıslar, insan hatası olasılığı ve medikal bilgilerde oluşabilecek değişiklikleri de gözönünde bulundurulması gerektiğini hatırlatırken, buradaki bilgilerin tam ve toğru olduğunu temir eder ve olası herhangi bir hata, ihmal ve bilginin kullanımından doğacak sonuçlardan sorumlu değildir. Bilim insanlarının kitaptaki bilgileri diğer kaynaklarla doğrulamaları önerilmektedir. Örneğin; hekimlerin buradaki bilgilerin doğru olduğu ve tavsiye edilen dozda veya uygulama kontrendikasyonlarıda değişiklik olup olmmadığını uygulamayı düşündükleri ilaçların kutularında bulunan prospektüslerini okuyarak doğrulamalıdırlar. Bu öneri yeni veya sık kullanılmayan ilaçların kullanımında daha da önem kazanmaktadır. Bu kitapta kullanılan ürün isimleri, patentler, kaydedilmiş markalar veya patentli isimlerdir. Bu nedenle bir ismin marka olarak bildirilmemesi, yayımcının tasviri olarak yorumlanmamalıdır. Habitat Yayıncılık HABİTAT YAYINCILIK SATIŞ TEMSİLCİLERİ SEVİL MEDİKAL YAYINCILIK DEFNE YAYINCILIK CERRAHPAŞA TIP KİTABEVİ

5 Deneyimlerinden öğrenmemize ve onlara bakmamız için bize ayrıcalık ve onur sağlayan hastalarımıza. David J. Terris Christine G. Gourin

6

7 İçindekiler Önsöz...IX Giriş...XI Katkıda bulunanlar...xii I Tiroid Kompartmanının Anatomi ve Fizyolojisi 1 Tiroid Ameliyatı Tekniklerinin Tarihçesi ve Gelişimi... 3 Radu Mihai, Anatoly P. Romanchisen ve Gregory W. Randolph Çeviren: Dr. Levent Demirci 2 Tiroid Kompartmanının Gelişimsel ve Cerrahi Anatomisi David L. Steward ve Jahmal A. Hairston Çeviri: Dr. Salim Doğru 3 Tiroid Bezinin Fizyolojisi Kathryn G. Schuff, James I. Cohen Çeviren: Dr. Muammer Urhan, Dr. A. Levent Güner ve Dr. Yavuz Narin 4 Paratiroid Bezinin Fizyolojisi Carlos M. Isales Çeviri: Dr. Sinan Çağlayan 5 Tiroid Bezinin Görüntülemesi Laurie A. Loevner, Karuna Shekdar, Susan Mandel ve Jill E. Langer Çeviri: Dr. Eşref Kızılkaya, Dr. Ali Kemal Sivrioğlu II Benign Tiroid Hastalıkları 6 Benign Tiroid Hastalıklarına Giriş Maisie L. Shindo Çeviri: Dr. Mehmet E. Önde 7 Benign Tiroid Hastalıklarının Tıbbi Tedavisi Matthew I. Kim ve Ralph P. Tufano Çeviri: Dr. Mehmet E. Önde 8 Benign Tiroid Hastalıklarının Cerrahi Tedavisi Williams H. Moretz III, Christine G. Gourin ve David J. Terris Çeviri: Dr. Atila Güngör 9 Substernal Guatrın Cerrahi Tedavisi Brian Hung-Hin Lang, Chung-Yau Lo ve Gregory W. Randolph Çeviren: Dr. Adem Çakmak III Tiroid Malignansileri 10 Diferansiye Tiroid Kanserinin Saldırgan Formlarının Tıbbi Tedavisi ve Takibi Jennifer Sipos, Ernest L. Mazzaferri Çeviri: Dr. Muammer Urhan, Dr. Metin Alış 11 Medüller ve Anaplastik Tiroid Kanserinin Tedavisi Lisa A. Orloff ve David W. Eisele Çeviri: Dr. Evren Erkul 12 Tiroid Kanserinin Cerrahi Tedavisi Michael E. Kupferman ve Randal S. Weber Çeviri: Dr. Hakan Cıncık 13 Tiroid Kanserinde Boynun Tedavisi Stephen Y. Lai ve Jonas T. Johnson Çeviri: Dr. Hakan Cıncık 14 Tiroid Kanserlerinin Tanı ve Tedavisindeki Moleküler Gelişmeler Kepal N. Patel ve Bhuvanesh Singh Çeviri: Dr. Arif Yönem

8 IV Paratiroid Hastalıkları 15 Paratiroid Bezinin Görüntülemesi Brett M. Clarke ve Brendan C. Stack Jr Çeviren: Dr. Ahmet Levent Güner, Dr. Muammer Urhan ve Dr. Yavuz Narin 16 Paratiroid Bezlerinin Fizyopatolojisi Jason A. Smith ve Brendan C. Stack Jr Çeviri: Dr. Gökhan Özışık 17 Hiperparatiroidizmin Cerrahi Tedavisi Phillip K. Pellitteri Çeviri: Dr. Doğan Pınar, Dr. Ersoy Tufan, Dr. Hakan Cıncık 18 Hiperparatiroidizmde Reoperasyon Tzeela Cohen ve Ashok R. Shaha Çeviri: Dr. Musa Murat Konak, Dr. Atila Güngör 19 Paratiroid Cerrahisindeki İleri Teknikler Robert A. Sofferman Çeviri: Dr. Burak Kapucu, Dr. Atila Güngör V Özel Konular 20 Tiroid Cerrahisinin Komplikasyonları Mark J. Jameson ve Paul A. Levine Çeviri: Dr. Mustafa Güneş, Dr. Atila Güngör 21 Prob Eşliğinde Yapılan Tiroid Cerrahisi James Ragland, Brendan C. Stack Jr. Çeviri: Dr. Kemal Ünal ve Dr. Muammer Urhan 22 Tiroid ve Paratiroid Bezlerinin Muayene Odasındaki Ultrasonografik İncelemesi David L. Steward Çeviri: Dr. C. Çınar BAŞEKİM 23 Ayaktan Tiroid ve Paratiroid Cerrahisi Adam M. Becker ve David J. Terris Çeviri: Dr. İ. Engin Çekin

9 Önsöz Tiroid bezi hastalıkları son yıllarda klinik olarak belirti vermeyen nodüler tiroid hastalığının tanısındaki artış nedeniyle medya ve toplumun giderek artan ilgisini çekmektedir. Bu durum, büyük oranda tiroid bezindeki küçük nodülleri saptayabilen görüntüleme tekniklerindeki teknolojik gelişmeler ve ileri tetkik ve tedavi için farkındalığın artmasına bağlıdır. Bu tip belirti vermeyen nodüllerin saptanabilmesi ABD ve tüm dünyadaki tiroid bezi kanserlerinin sayısındaki belirgin artıştan sorumlu esas faktördür. Artık subklinik tiroid kanserlerleri genel cerrahi, otolaringoloji, baş ve boyun cerrahisi ve endokrin cerrahisi uzmanlarının klinik uğraşlarının oldukça büyük bir parçası haline gelmiştir. Hastalarımıza ideal sağlık hizmetinin verilmesi için bu kanserlerin biyolojisi ve uygun klinik yaklaşımının daha iyi anlaşılması gereklidir.. Tiroid ve paratiroid hastalıklarının tedavisindeki çağdaş uygulamaları ve fikirlerini bu kitaba yansıtmaları nedeniyle doktor David Terris ve Christine Gourin e teşekkür edilmelidir. Bu kitap, konu hakkında uygun bir zamanda yazılmıştır; çünkü tiroid hastalıklarının daha iyi anlaşılmasını sağlayan bir kaynağa olan ihtiyaç artmıştır. Kitaba cerrahi katkısı olan doktorların hemen hepsinin tiroid ve paratiroid hastalıklarına özel ilgi duyan otolaringoloji uzmanları olduğu not edilmelidir. Bu durum, ABD de klinik uygulama alanında değişen bir eğilim olup, tiroid ve paratiroid hastalıklarıyla ilgili endokrin cerrahisi için değişiklik örneğini yansıtmaktadır. Bu alana ilgisi ve belirli bir tecrübesi olan doktorların tecrübelerini daha da artıracakları ve önümüzdeki yıllarda lider olacakları açıktır. Tiroid kanserinin biyolojisinin daha iyi anlaşılması ile diferansiye tiroid kanserlerine yaklaşım belirli bir şekilde değişmiştir. Risk gruplarının belirlenmesi ve prognostik faktörler tiroid kanserli hastalara yaklaşım stratejilerini ve sonuçlarını büyük oranda etkilemiştir. Ancak, bu hastalıktan ölümlerin çoğundan sorumlu olan tiroid kanser formlarıyla ilgili yapılacak halen çok iş vardır. Muhtemelen bu tip agresif kanserlerin kontrolünde yeni keşfedilecek hedef tedavilerin rol alabileceği moleküler düzeyde gelişmeler olacaktır. Bu kitapta, tiroid bezinin malign olmayan hastalıklarının patofizyolojisinin ve tiroid bezi kanserinin biyolojik davranışının daha iyi anlaşılması için sistematik bir yaklaşım sağlanmaktadır. Epidemiyoloji, patoloji, tanısal çalışma, klinik yaklaşım ve sonuçların sistematik bir yaklaşımla değerlendirilmesi bu kitabı günlük klinik uygulamalarında tiroid ve paratiroid bezinin neoplazm ve hastalıklarıyla karşılaşan öğrenciler, eğitim gören asistanlar ve klinisyenler için değerli bir kaynak haline getirmektedir. Jatin P.Shah, MD, PhD (Hon.), FACS, FRCS (Hon.), FRACS (Hon.), FDSRCS (Onursal.) Cerrahi Profesörü Elliot W. Strong Baş Boyun Onkolojisi Şefi,, Baş Boyun Servisi Memorial Sloan-Kettering Cancer Center, New York, New York

10

11 Giriş Tiroidektomi, neredeyse bir yüzyıl boyunca Theodore Kocher in tanımladığı şekliyle uygulandıktan sonra tiroid ve paratiroid cerrahisi son birkaç yılda hızlı bir değişime uğramıştır. Yüksek çözünürlüklü görüntüleme, kesin lokalizasyon ve intraoperatif rehberlik ve tetkik imkanlarının gelişmesiyle tiroid ve paratiroid hastalıklarına olan yaklaşım pek çok açıdan on sene öncesinde bile hayal edilemeyecek ölçüde değişmiştir. Artık, baş ve boyun endokrin cerrahisine yönelik yeni bir kitabın hazırlanmasının zamanı gelmiştir. Bu yeni kitapta, uygulayan için anlamı olabilecek faydalı bilgilerin verilmesine azami çaba sarfedilmiş, yeni gelişmelerin anlaşılmasını kolaylaştırmak amacıyla yüksek kaliteli resim ve çizimler kullanılmıştır. Tiroid ve paratiroid hastalıklarının önemli otoriteleri bu çabaya tecrübe ve zamanlarını vererek çömertce katkıda bulunmuşlardır. Sonuçta; hızla gelişen tiroid ve paratiroid cerrahisi anlayışına yeni bir bakış sağlayan geniş kapsamlı bir referans kitap ortaya çıkmıştır. Çok da uzun olmayan bir süre önce, bu alanın otoriteleri tarafından baş ve boynun endokrin hastalıklarına nasıl tanı konulacağı ve tedavi edileceği hakkında bizlere öğretilen pek çok prensibin değiştiğini gördük. Hastalar, günübirlik yapılan drensiz ve dikişsiz minimal invazif total tiroidektomi tekniğinden, lokal anestezi altında yapılan ve patolojik olmayan üç paratiroid bezinin korunduğu direkt paratiroidektomi tekniklerine kadar pek çok endokrin cerrahi tekniğin gelişmesinden faydalanmaya başladılar. Biz, bu alandaki gerçekten belirgin ve ileri seviyedeki değişikleri kapsayan, modern tiroid ve paratiroid cerrahisinde karşılaşılan zorlukları aşmaya yönelik uygun bir referans sağladık. Teşekkürler Bu projenin tamamlanmasında yardımı olan herkesi saymak neredeyse imkânsızdır. Bununla birlikte tiroid hastalıkları ve cerrahisiyle ilgili anlayış ve ilgim üzerinde derin etkileri olan üç kişiyi anmak benim için bir onurdur: tiroid cerrahisinin nasıl yapıldığını öğreten Stanford Üniversitesi Otolaringoloji Profesörü Bill Fee, minimal invazif endoskopik tiroid cerrahisinin temel prensiplerini öğreten Piza Üniversitesi Cerrahi Profesörü Paolo Miccoli ve tiroid hastalarının ideal tedavisindeki çabalarımızda gerçek bir yardımcı olan Georgia Tıp Fakültesi Profesörü Ted Chin. David J.Terris, MD, FACS, Augusta, Georgia Yol göstericilerim-bob Sofferman ve Jonas Johnson- ve olağanüstü cerrahlar, klinisyenler, öğretmenlere saygıyla. Christine G.Gourin, MD, FACS Baltimore, Maryland

12 Katkıda Bulunanlar Çevirileri Yapanlar Metin Alış, Yardımcı Doçent Doktor GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi Endokrinoloji Servisi C. Çınar Başekim, Profesör Doktor GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi Radyoloji Servisi Hakan Cıncık, Doçent Doktor Sinan Çağlayan, Yardımcı Doçent Doktor GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi Endokrinoloji Servisi Adem Çakmak, Doktor İ. Engin Çekin, Yardımcı Doçent Doktor Levent Demirci, Doktor Salim Doğru, Yardımcı Doçent Doktor Evren Erkul, Doktor Asker Hastanesi KBB Servisi Erzincan Ahmet Levent Güner, Doktor GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi Nükleer Tıp Servisi Mustafa Güneş, Doktor Atila Güngör, Profesör Doktor Burak Kapucu, Doktor Eşref Kızılkaya, Profesör Doktor GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi Radyoloji Servisi Musa Murat Konak, Doktor Yavuz Narin, Profesör Doktor GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi Nükleer Tıp Servisi Mehmet E. Önde, Doçent Doktor GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi Endokrinoloji Servisi Gökhan Özışık, Doçent Doktor GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi Endokrinoloji Servisi Doğan Pınar, Doktor Ali Kemal Sivrioğlu, Doktor GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi Radyoloji Servisi Ersoy Tufan, Doktor Muammer Urhan, Yardımcı Doçent Doktor GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi Nükleer Tıp Servisi Kemal Ünal, Doktor GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi Nükleer Tıp Servisi Arif Yönem, Doçent Doktor GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi Endokrinoloji Servisi