Devlet ve Din Eğitimi

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Devlet ve Din Eğitimi"

Transkript

1 Hasan ve Eylem Zengin-Türkiye Davası Işığında Devlet ve Din Eğitimi Devlet din eğitimi vermeli midir, din eğitimi verilmesi laiklikle bağdaşır mı, din eğitimi zorunlu olmalı mıdır, bu konuda devlet mi aile mi söz sahibidir gibi tartışmalar güncelliğini korumaya devam ediyor. Esasen Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (bundan böyle Mahkeme olarak anılacaktır) önünde görülen Hasan ve Eylem Zengin - Türkiye Davası nın (Başvuru No /04) sonuçlanmasıyla (karar 9 Ekim 2007, nihai karar 09 Ocak 2008 tarihini taşıyor); devlet ve din eğitimine ilişkin ilkeler ve daha da önemlisi başka ülkelerin Mahkeme önündeki benzer durumlarını ele alan karşılaştırmalı hukuka dair önemli bir içtihat sunulmuş oldu. Mahkeme, bu davada Türkiye ile beraber Avrupa Konseyi üyesi 46 ülkenin durumunu inceledi, mevzuatlarına göre bu ülkeleri sınıflandırdı ve dolaylı olarak Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi(bundan böyle Sözleşme olarak anılacaktır) karşısındaki durumlarını değerlendirdi. Ancak, Mahkeme nin kararında ortaya konulan ilkeler yeterince önem görmedi ve tartışılmadı. Genel kamuoyu tarafından karar, salt Aleviliğe özgü bir yaklaşım olarak düşünüldü. Oysa karar, salt bir veya birkaç dini veya vicdani inanç ya da kanaatten öte, devlet ve din eğitimi sorununa dair önemli bir çalışmaydı. 1. Mevzuat Anayasanın Eğitim Ve Öğrenim Hakkı Ve Ödevi başlıklı 42. Maddesi, eğitimin iç hukukta anayasal bir hak ve ödev olarak düzenlendiğini açıkça göstermektedir. Maddede, kimsenin eğitim ve öğretim hakkından yoksun bırakılamayacağı hüküm altına alınmış, ilköğretim, kız ve erkek bütün vatandaşlar için zorunlu tutulmuş, eğitim ve öğretimin devletin gözetimi altında yapılacağı ifade edilmiştir. Türk Medeni Kanunu nun Dini Eğitim başlıklı 341. Maddesinde ise çocuğun dini eğitimini belirleme hakkının ana ve babaya ait olduğu, ana ve babanın bu hakkını sınırlamaya yönelik her türlü sözleşmenin geçersiz olduğu, ergin bir şahsın dinini seçmekte özgür olduğu hüküm altına alınmıştır. Anayasanın Din ve Vicdan Hürriyeti başlıklı 24. Maddesi, din eğitiminde devletin rolünü belirleyen ayrıntıları düzenlemiştir. Maddenin ilk fıkrasında, Herkes vicdan, dini inanç, kanaat hürriyetine sahiptir, üçüncü fıkrasında Kimse ibadete, dini ayin ve törenlere, katılmaya, dini inanç ve kanaatlerini açıklamaya zorlanamaz; dini inanç ve kanaatlerinden dolayı kınanamaz ve suçlanamaz hükümleri yer almıştır. Maddenin Din ve ahlak eğitimi ve öğretimi Devletin gözetimi ve denetimi altında yapılır. Din kültürü ve ahlak öğretimi ilk ve ortaöğretim kurumlarında okutulan zorunlu dersler arasında yer alır. Bunun dışındaki din eğitimi ve öğretimi ancak, kişilerin kendi isteğine, küçüklerin de kanuni temsilcisinin talebine bağlıdır şeklindeki dördüncü fıkrası ise Türk Medeni Kanunu nun 341. Maddesindeki dini eğitimin ana ve babaya aidiyetinin mutlak olmadığını göstermektedir Sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu nun Laiklik başlıklı 12. Maddesindeki Türk milli eğitiminde laiklik esastır. Din kültürü ve ahlak öğretimi ilköğretim okulları ile lise ve 1

2 dengi okullarda okutulan zorunlu dersler arasında yer alır. hüküm ile Anayasa nın 24. Maddesinin dördüncü fıkrası tamamen paralel düzenlemelerdir. Sözleşme nin 1 Numaralı Ek Protokolü nün Eğitim Hakkı başlığını taşıyan 2. Maddesinde, iç hukukumuzdakine benzer bir hat çizilmiştir. Maddede, (Anayasamıza benzer bir şekilde) hiç kimsenin eğitim hakkından yoksun bırakılamayacağı hüküm altına alınırken, (Türk Medeni Kanunu na benzer bir şekilde) devletin eğitim ve öğretim alanında yükleneceği görevleri yerine getirirken ana ve babanın bu eğitim ve öğretimin kendi dini ve felsefi inançlarına göre yapılmasını sağlama haklarına saygı göstermesi gerektiği belirtilmiştir. 2. Olay ve İç Hukuk Yollarının Tüketilmesi 1960 doğumlu Hasan Zengin ve 1988 doğumlu kızı Eylem Zengin İstanbul'da yaşamaktadır. Hasan Zengin 23 Şubat 2001 tarihinde İstanbul Valiliği İl Milli Eğitim Müdürlüğü ne başvurarak kızının din kültürü ve ahlak derslerinden muaf tutulmasını talep eder. Zengin, ailesinin Alevi olduğunu belirterek İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi ve uluslararası sözleşmeler bağlamında, ebeveynlerin çocuklarının alacağı eğitim şeklini seçme hakları bulunduğunu dile getirir. Buna ek olarak, zorunlu din kültürü ve ahlak bilgisi derslerinin laiklik ilkesine aykırı olduğunu ileriye sürer. 2 Nisan 2001 tarihinde, İdare, Anayasa nın yukarıda zikredilen 24. Maddesi ile 1739 Sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu nun 12. Maddesine dayanarak, din kültürü ve ahlak öğretiminin ilköğretim ile lise ve dengi okullarda okutulan zorunlu derslerden olması nedeniyle başvuruyu reddeder. Bunun üzerine Hasan Zengin, İstanbul İdare Mahkemesi ne başvurur. Zengin, din kültürü ve ahlak bilgisine ilişkin okutulan zorunlu dersin temel olarak Hanefi Mezhebinin temel kurallarına dayandığını ve kendi inancı konusunda hiçbir öğretim sağlamadığını da ileriye sürer. İstanbul İdare Mahkemesi, 28 Aralık 2001 tarihinde Anayasa nın 24. ve Milli Eğitim Kanunu nun 12. Maddesine aykırı bulduğu talebi reddeder. Karar temyiz edilir. 5 Ağustos 2003 tarihinde tebliğ edilen 14 Nisan 2003 tarihli Danıştay kararına göre, alt derece mahkemesinin kararı usule ve yasaya uygundur. Böylece iç hukuk yolları tüketilmiş olur. 3. Avrupa Mahkemesi Önündeki Süreç Hasan Zengin, hem kendi adına ve hem de kızı Eylem adına (bundan böyle Başvuranlar olarak adlandırılacaktır) 2 Ocak 2004 tarihinde Avrupa Mahkemesi ne başvurur. Bu tarihte Eylem Zengin, İstanbul daki bir devlet okulunun 7. Sınıfındadır. Hasan Zengin, ailesinin Alevilik inancına bağlı olduğunu belirtmektedir. Başvuranlara göre; Alevilik diğer kültürlerden, dinlerden ve felsefelerden etkilenmiş bir inanç veya felsefedir. Türkiye de Hanefi Mezhebinden sonra en yaygın inanç sistemlerinden biridir. Başvuranlara göre, din kültürü ve ahlak dersleri tarafsız, eleştirel ve çoğulcu bir şekilde işlenmemesi Sözleşme nin Eğitim Hakkı başlıklı 1 Numaralı Ek Protokolü nün 2. Maddesini ihlal etmektedir. İslam inanç ve geleneğinin Sünni yorumunu yücelten ders programı ve ders kitapları bu eğitimin tarafsız olmadığını göstermektedir. 7. Sınıf ders kitabının 15 sayfasının Musevilik, Hristiyanlık, İslam, Hinduizm ve Budizm gibi bazı dinleri tanıtıyor olması Sözleşme ilkeleri açısından yeterli değildir. 2

3 Başvuranlara göre, din kültürü ve ahlak bilgisi derslerinin içeriği ve ders programı, başvuranların inancının varlığını reddetmektedir. 9. Sınıf ders kitabında Alevi inancının önemli şahsiyetleri hakkında bilgi verilmiş olması söz konusu eksikliğin giderilmesi için yeterli değildir. Başvuranlara göre, okullarda uygulanan ders programı, kullanılan ders kitapları ve ders programının uygulanmasına dair tüm bilgiler, bu derslerin temel hedefinin öğrencilerin ve aynı zamanda öğretimin temel amacı olan İslam kültürünü güçlendirmek olduğunu göstermektedir. Bu dersler belli bir inanç aktarmayı amaçlamakta, ahlak bilgisi derslerinin verilmesi ise sadece bu saklı maksadı gizlemeye yönelik olarak yapılmaktadır. Nihayet, başvuranlara göre, laiklik ilkesi ile yönetilen bir devlet din eğitimi konusunda geniş bir takdir hakkına sahip olamaz. Devlet, devlet okullarında öğrenim gören çocuklara bir dini öğretmez. Devlet, tarafsız ve yansız olmakla ödevlidir, dini inançların meşruluğunu veya ifade şekillerini değerlendirmeye çalışan devlet tarafsızlığını ve yansızlığını yitirir. Hükümete göre; devlet suiistimali önlemek amacıyla eğitimin ve din ve ahlak öğretiminin Devlet yönetiminde yürütülmesi AİHM tarafından da kabul edilmektedir. Bu alanda devlet takdir yetkisine sahiptir. Hükümet, bu bağlamda 19 Eylül 2000 tarihli 373 Sayılı Karar da Milli Eğitim Bakanı tarafından 4., 5., 6., 7. Ve 8. Sınıflarda okutulan din kültürü ve ahlak bilgisi dersleri için onaylanan aşağıdaki rehber ilkelere atıfta bulunmuştur:..kültürlerarası etkileşimin yüksek olduğu günümüzde diğer dinleri tanımak, barış kültürünü ve hoşgörü çerçevesini büyütmek gerekli hale gelmiştir. Bu nedenle okul ders programı.; tüm dinlerin amacının dürüst bireyler yetiştirmek olduğunu aşılayan bir öğretimi kapsamaktadır. (Din öğretimi aynı zamanda insanları) Musevilik, Hristiyanlık, Hinduizm ve Budizm in tarihsel gelişimi, temel özellikleri ve öğretilerinin içeriği hakkında bilgi sahibi yapmayı ve onların Musevilik ve Hristiyanlıkla ilişkili olarak İslamiyet in konumunu nesnel ölçütler kullanarak değerlendirebilmelerini sağlamayı amaçlamaktadır A. Eğitim ve öğretim esnasında takip edilecek ilkeler 1. Her zaman laiklik ilkesini gözetiniz. Din, vicdan, düşünce ve ifade özgürlükleri ihlal edilmemelidir. 2. Dini anlayış ve uygulamadaki bu farklılıkları vurgulamak önem taşımaktadır. Hükümet, dini makamlar tarafından değil, Milli Eğitim Bakanlığı tarafından düzenlenen ders programının Anayasa nın 24. ve Milli Eğitim Temel Kanunu nun 12. Maddesine uygun olduğunu vurgulamıştır. Dolayısıyla başvuranların dini konularda eğitimin İslamiyet in Sünni yorumuna dayandığı şeklindeki iddiası temelsizdir. Ayrıca dersin zorunlu olması, sadece öğrencilerin derslere girmeleri gerektiğini ifade etmektedir. Hükümete göre, dersler nesnel, çoğulcu ve tarafsız bir şekilde öğretildiği sürece, öğrencilere Müslüman inancına ilişkin öğretim sağlamak Sözleşme bakımından bir sorun oluşturmamalıdır. İslamiyet öğrenimine diğer din ve yaşam felsefelerine göre daha çok yer vermenin, çağdaş Türk toplumunda meşru gerekçeleri vardır. Zira Türkiye laik bir devlettir ve söz konusu bilginin aktarılması için en uygun kurum okullardır. 3

4 Hükümete göre, daha çok felsefe alanına ait görünen Alevi inancına ilişkin bilgi daha derin bir öğretim gerektirmektedir. Bu nedenle bu konuya ilişkin bilgi 9. Sınıfta verilmektedir. Hükümete göre, dersin zorunlu olması, çocukları, fanatizme yol açan uydurma hikâyelerden ve yanlış bilgilerden koruma gerekliliğinden kaynaklanmaktadır. Lozan Anlaşması ve Eğitim ve Öğretim Kurulu nun 9 Temmuz 1990 tarihli 1 numaralı kararına göre: Milli Eğitim Bakanlığı nın teklifini müteakiben, Türk vatandaşı olan Hristiyan veya Musevi dinlerine mensup, ilkokul ve ortaokula giden öğrenciler, azınlık okulları hariç tutularak, söz konusu dinlere bağlı bulunduklarını beyan ettikleri takdirde dün kültürü ve ahlak bilgisi derslerine girmeye mecbur edilemez. Ancak, bu öğrencler din kültürü ve ahlak bilgisi derslerine girmeyi istedikleri takdirde, yasal temsilcilerinin yazılı taleplerini sunmaları gerekir. Hükümete göre bu karar uyarınca Musevi ve Hristiyan öğrenciler bu derslerden muaf tutulmakta, ayrıca ateist olan bireylerin muaf tutulmak istemeleri halinde, talepleri yetkililer tarafından değerlendirilmektedir. Hükümete göre, öğretimin laiklik ilkesine uyumu sıkı bir şekilde idare mahkemeleri tarafından denetlenmektedir. İlköğretim okulu derslerinden sorumlu öğretmenler üniversite eğitimi görmüş ve din kültürü ve ahlak bilgisi dalında diploma almış kimselerdir. Ortaokulda bu derslerden sorumlu öğretmenler ilahiyat fakültesinden lisansüstü diploması almış kimselerdir. Nihayet, Hükümete göre, Avrupa Mahkemesi nin yerleşik içtihatları, müfredatın düzenlenmesi ve içeriğinin takdiri yetkisinin Devlete ait olduğunu açıkça göstermektedir. Dolayısıyla 1 Numaralı Protokol ün 2. Maddesi, ebeveynlerin Devletin bu yetkisine itiraz etmesini mümkün kılamamaktadır. Aksi gerçek olsaydı, kurumsallaşmış eğitimi gerçekleştirmek imkânsız olurdu. 4. Uluslararası Metinler Bu davada Avrupa Mahkemesi, uluslararası metinlerdeki konuyla ilgili maddeleri incelemiştir. Medeni ve Siyasi Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşme nin 18/4. Maddesi ndeki Bu Sözleşme ye Taraf Devletler, ana-babaların ve uygulanabilir olan durumlarda, yasalarca saptanmış vasilerin, çocuklarına kendi inançlarına uygun bir dinsel ve ahlaki eğitim verme özgürlüklerine saygı göstermekle yükümlüdürler. şeklindeki hükmü kararda yer almıştır. Kararda, Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi nin 27 Ocak 1999 tarihinde kabul ettiği din ve demokrasi konulu 1396 (1999) Sayılı Tavsiye Kararı ndan, aşağıdaki kısım da yer almıştır: 13 (ii) dinlerle ilgili eğitimi teşvik etmek ve özellikle: 4

5 a) Ahlak ve demokratik vatandaşlık eğitimi çerçevesinde, gençlerin muhakeme gücü olan bir yaklaşım geliştirmesini gerektiren bir değer bütünü olarak dinlerin öğretimini hızlandırmak b) Karşılaştırmalı tarih okullarında, kökenlerini, değerlerinin bazılarındaki benzerlikleri ve adetlerinde, geleneklerinde, bayramlarındaki vb. farklılıkları vurgulayarak farklı dinlerin öğretilmesini teşvik etmek e) Çocuklar söz konusu olduğunda, dinle ilgili devlet destekli eğitim ile ailelerin dini inancı arasındaki herhangi bir çatışmayı, bu çok hassas konuda ailelerin özgür kararına saygı duymak amacıyla, önlemek Yine kararda Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi nin 4 Ekim 2005 tarihinde kabul ettiği 1720 (2005) Sayılı Tavsiye Kararı ndan aşağıdaki kısım da yer almıştır: bu eğitimin amacı çocukların kendi ülkelerinin veya komşu ülkelerin dinini öğrenmesini, herkesin kendi dininin doğru din olduğuna inanma hakkı olduğunun ve farklı dinlere inanan veya herhangi bir dine bağlı olmayan diğer kişilerin farklı insanlar olmadıklarının farkına varmalarını sağlamak olmalıdır Hiçbir dine bağlı olmama seçeneği ile birlikte, tam bir tarafsızlıkla temel dinlerin tarihini içermelidir Bağnaz din adamlarına yaklaşırken gençlerin kendilerinden emin olmalarını sağlamak için onların bilgilendirilmesini sağlamalıdır Devlet dini olan bir yerde bile, kültür ve ibadet alanları arasındaki sınırı aşmamalıdır. Eğitimde söz konusu olan bir inancı aşılamak değil, gençlerin dinlerin neden milyonlar için inanç kaynakları olduğunu anlamalarını sağlamaktır Din dersi veren öğretmenler özel bir eğitim almalıdırlar. Kültürel veya edebi bir bilim dalının öğretmenleri olmalıdırlar. Ancak, başka bir bilim dalındaki uzmanlar da bu eğitimden sorumlu tutulabilirler Devlet makamları, öğretmen eğitiminden sorumlu olmalı ve her ülkenin özelliklerine ve öğrencilerin yaşlarına uyarlanabilecek müfredat programları belirlemelidirler. Avrupa Konseyi, bu programları hazırlarken dini inanç temsilcileri dahil olmak üzere bütün ortaklara danışacaktır. Avrupa Mahkemesi, yukarıdaki metinlerin dışında Irkçılığa ve Hoşgörüsüzlüğe Karşı Avrupa Komisyonu nun (ECRI) okullarda dini eğitim verilmesiyle ilgili görüşlerini de kararına geçirmiştir. Komisyon un Türkiye ile ilgili 2005 tarihli (CRI 2005) 3. Raporu ndan aşağıdaki alıntılar yapılmıştır: Müfredat bütün dinleri kapsamaktadır ve öğrencilere var olan bütün dinler hakkında bir fikir edindirmek amacıyla hazırlanmıştır. Ancak, birçok kaynakta, bu derslerin çeşitli dini kültürleri kapsamaktan ziyade, yalnızca İslamiyet in ilkelerini öğretmekten ibaret olduğu belirtilmiştir. ECRI, dini azınlık gruplarına mensup öğrencilerin bu dersten muaf tutulabileceğini ve yalnızca Müslüman öğrencilerin bu derslere katılması gerektiğini not etmektedir. ECRI, durumun açık olmadığı görüşündedir: Eğer bu gerçekten farklı dini kültürlerle ilgili bir ders ise, bu dersin yalnızca Müslüman çocuklar için zorunlu tutulması için bir sebep yoktur. Bunun tersine, eğer ders yalnızca Müslüman dinini öğretmeyi amaçlıyorsa, bu belirli bir dinin dersidir ve çocuklarla ailelerinin din özgürlüğünü korumak adına zorunlu olmamalıdır. 5

6 Sonuç olarak, ECRI Türk Makamların..din kültürü eğitimine yaklaşımlarını yeniden gözden geçirmelerini istemektedir. Bu dersi ya herkes için isteğe bağlı yapmalılar, ya da bu dersin gerçekten bütün dini kültürleri kapsayacak biçimde ve artık İslamiyet in öğretildiği bir ders olarak algılanmayacak şekilde içeriğinin düzeltilmesini sağlamalıdırlar. 5. Karşılaştırmalı Hukuk Avrupa Mahkemesi, Konsey üyesi 46 ülkenin hukuki durumunu da özetlemiştir. Öncelikle Avrupa da dini eğitimin laik eğitime sıkı sıkıya bağlı olduğunu tespit eden Mahkeme, 46 Konsey üyesinden 43 ünün devlet okullarında din eğitimi dersleri verdiğini belirtmiştir. Yalnızca Arnavutluk, Fransa (Alsac ve Moselle bölgeleri hariç) ve eski Makedonya Yugoslav Cumhuriyeti bu kuralın dışında kalmaktadır. Slovenya da ise son yıllarda devlet tarafından sağlanan eğitim içerisinde din dersi yer almamaktadır. 46 üye ülkenin 25 inde (ki Türkiye de bu gruptadır) din eğitimi zorunludur. Ne var ki bu eğitimin kapsama alanı ülkeden ülkeye değişmektedir. Beş ülkede; Finlandiya, Yunanistan, Norveç, İsveç ve Türkiye de din derslerine katılmak yükümlülüğü mutlaktır. On ülkede; belirli şartlar altında muafiyete devlet izin vermiştir ki bunlar Avusturya, Kıbrıs, Danimarka, İrlanda, İzlanda, Lihtenştayn, Malta, Monako, San Marino ve Birleşik Krallık tır. Bu ülkelerin çoğunluğunda dini eğitim mezhepsel temeldedir. Diğer on ülke, zorunlu din dersi yerine ikame bir ders seçme fırsatı tanımaktadır ki bunlar; Almanya, Belçika, Bosna ve Hersek, Litvanya, Lüksemburg, Hollanda, Sırbistan, Slovakya ve İsviçre dir. Diğer 21 ülkede ise öğrenciler din eğitim derslerine girmek zorunda değildirler. Dini eğitim okul sistemi içerisinde verilmektedir fakat öğrenciler ancak talep ederlerse din dersleri almaktadırlar. Bu grup içerisindeki ülkeler Andorra, Ermenistan, Azerbaycan, Bulgaristan, Hırvatistan, İspanya, Estonya, Gürcistan, Macaristan, İtalya, Latviya, Moldova, Polonya, Portekiz, Çekoslovakya Cumhuriyeti, Romanya, Rusya ve Ukrayna dır. Nihayet üçüncü grup bir dizi ülkede öğrenciler din dersine veya ikame bir derse girmekle yükümlüdürler, ancak daima laik bir derse katılma seçenekleri vardır. Tüm bu sistemleri göz önünde bulunduran Mahkeme nin değerlendirmesi şöyledir: Bu itibarla genel olarak bakıldığında Avrupa daki dini eğitime bakış göstermektedir ki, farklı öğretim sistemlerine rağmen, hemen hemen tüm üye ülkeler öğrencilerin din eğitim derslerinden hariç tutulmalarını sağlayıcı en azından bir güzergah önermektedirler (muafiyet mekanizması veya ikameli bir ders seçmek suretiyle, veya öğrencilere din derslerine katılıp katılmama seçeneği tanımak suretiyle). 6. Mahkeme Önündeki Hukuk ve Prensipler Hasan ve Eylem Zengin - Türkiye Davası ndan önce Mahkeme önünde görülen benzer davalar, konuya ilişkin temel prensiplerin yaratılmasına neden olmuştur. Mahkeme nin bu konudaki içtihatlarına temel teşkil eden olayları kısaca şöyle özetleyebiliriz: Kjeldsen, BuskMadsen ve Pedersen - Danimarka Davası nda (Başvuru No. 5095/71), Başvurucu aileler çocuklarının cinsel eğitimden muaf tutulmalarını istemişlerdir. 6

7 Belçika da Eğitim Dili Davası nda (Başvuru No. 1474/62), Belçika vatandaşı olan anne ve babalar hem kendi adlarına hem de sayıları 800 ü bulan çocukları adına Mahkeme ye başvurmuşlardır. Beş başvurunun sahibi aileler kanunen Flamanca konuşulan bölge olarak kabul edilen bölgede, altıncı başvuru sahibi aileler ise özel statülü ayrı bir bölgede yaşamaktadırlar. Başvurucular Belçika Devleti nin başvurucuların yaşadığı bölgelerde Fransızca eğitim veren okullar açmadığından, bazı bölgelerde başvurucuların çocuklarının Fransızca eğitim veren sınıflara alınmadığından, ailelerin çocuklarını oturdukları bölgede kendi inançlarına aykırı eğitim veren okullara göndermeye veya çocuğun kendi anadilinde eğitim alabilmesi için Brüksel Büyükşehir Bölgesi ne ya da Fransızca konuşan bölgelere göndermeye zorlandığından şikayetçi olmuşlardır. Cambell ve Cosans Birleşik Krallık Davası nda (Başvuru No. 7511/76), Mahkeme önünde, çocuklara disiplin cezası olarak bedensel ceza verilmesi ile bedensel cezanın uygulanmasına rıza göstermeyen öğrencinin kaydının silinmesi tartışılmıştır. Valsamis Yunanistan Davası nda (Başvuru No /93) ana ve babası Yehova Şahidi olan çocuğa dini inanç gereği askeri gösteriler içeren okul törenine katılmaması nedeniyle bir gün uzaklaştırma cezası verilmesi Mahkeme önüne gelmiştir. Folgero ve Diğerleri Norveç Davasında (Başvuru No /02) ise Başvurucu aileler, çocuklarının Hristiyanlık, Diğer Dinler ve Felsefe Dersi nden tamamen muaf tutulmasasındanşikayetçi olmuşlardır. Avrupa Mahkemesi, 1 No.lu Protokol ün Eğitim Hakkı başlıklı 2. maddesine dair genel yaklaşımını Kjeldsen, BuskMadsen ve Pedersen Danimarka (7 Aralık 1976, Seri A, no. 23, sayfa 24-28, paragraflar), Cambell ve Cosans Birleşik Krallık (25 Şubat 1982, Seri A, no. 48, sayfa 16-18, paragraflar), Valsamis Yunanistan (18 Aralık 1996, Yargılama ve Karar Raporu 1996-IV, sayfa , paragraflar), ve son olarak Folgero ve Diğerleri Norveç (Büyük Daire, no /02, 84. paragraf, 29 Temmuz 2007) davalarında ortaya koymuştur. Yukarıdaki içtihatlara göre Mahkeme nin çıkardığı ilk prensip şöyledir: 1 No.lu Protokol ün 2. Maddesinin iki cümlesinden her biri bir diğerinin ışığında ve Sözleşme nin 8., 9. ve 10. maddeleri ile birlikte okunmalıdır (Kjeldsen, BuskMadsen ve Pedersen davası, paragraf 52). (Sözleşme nin Özel Hayatın ve Aile Hayatının Korunması başlıklı 8. Maddesi, Herkes özel ve aile hayatına, konutuna ve haberleşmesine saygı gösterilmesi hakkına sahiptir şeklindedir. Maddenin 2. Kısmı kamu düzeni ile ilgili sınırlamaları tarif etmektedir. Sözleşme nin Düşünce, Vicdan ve Din Özgürlüğü başlıklı 9. Maddesi iki bölümden oluşmaktadır. Sözleşme nin 9/1. Maddesinde herkesin düşünce, vicdan ve din özgürlüğüne sahip olduğu belirtilmiş, bu hakkın din veya inanç değiştirme özgürlüğü ile tek başına veya topluca, açıkça veya özel tarzda ibadet, öğretim, uygulama ve ayin yapmak suretiyle dinini veya inancını açıklama özgürlüğünü de içerdiği özellikle vurgulanmıştır. Sözleşme nin 9/2. Maddesi ise bu hakkın sınırlarına dairdir. Sözleşme nin İfade Özgürlüğü başlıklı 10. Maddesi ise Herkes görüşlerini açıklama ve anlatım özgürlüğüne sahiptir. Bu hak, kanaat özgürlüğü ile kamu otoritelerinin müdahalesi ve ülke sınırları söz konusu olmaksızın haber veya fikir almak ve vermek özgürlüğünü de içerir. Bu madde, devletlerin 7

8 radyo, televizyon ve sinema işletmelerini bir izin rejimine bağlı tutmalarına engel değildir. şeklindedir. Bu maddenin de ikinci kısmı kamu düzeni ile ilgili sınırlamaları tarif etmektedir.) Mahkemeye göre ikinci prensip şöyledir: Ana ve babanın dini ve felsefi inançlarına saygı gösterilmesini isteme hakkı, birinci cümledeki Hiçkimse eğitim hakkından yoksun bırakılamaz şeklindeki temel hakla kaynaşıktır. Devlet eğitimi ile özel eğitim arasında, birinci cümle ile ikinci cümle arasında ayrıştırma yapılamaz. 2. maddenin Devlet, eğitim ve öğretim alanında yükleneceği görevlerin yerine getirilmesinde, ana ve babanın bu eğitim ve öğretimin kendi dini ve felsefi inançlarına göre yapılmasını sağlama haklarına saygı gösterir şeklindeki ikinci cümlesinin amacı, eğitimde çoğulculuğun imkândâhilinde olmasını himaye altına almayı hedeflemektir. Bu imkân Sözleşme tarafından tanımlanan demokratik toplum un korunması için temeldir. Modern devlet erki bakımından, her şeyden önce tüm devlet eğitiminde bu hedef gerçekleştirilmek zorundadır (Kjeldsen, BuskMadsen ve Pedersen davası, paragraf 50).Avrupa Mahkemesi nin 1 Numaralı Ek Protokol ün 2. Maddesindeki Hiç kimse eğitim hakkından yoksun bırakılamaz şeklindeki birinci cümle ile Devlet, eğitim ve öğretim alanında yükleneceği görevlerin yerine getirilmesinde, ana ve babanın bu eğitim ve öğretimin kendi dini ve felsefi inançlarına göre yapılmasını sağlama haklarına saygı gösterir şeklindeki ikinci cümlenin birlikte ele alınmasını ısrarla vurgulamasının nedeni, Kjeldsen, BuskMadsen ve Pedersen Davası nda Danimarka hükümetinin yaptığı savunmadır. Danimarka hükümeti bu davada 2. Maddenin ikinci cümlesinin Devlet okullarında uygulanamayacağını ileriye sürmüştü. Yine Avrupa Mahkemesi nin devlet eğitimi ile özel eğitim arasında ayrım yapılamayacağını vurgulamasının sebebi, Danimarka hükümetinin bu davada devlet okulu-özel okul ayrımı yapmasıdır. Üçüncü prensibe göre, 1 No.lu Protokol ün 2. maddesi dini eğitim ve diğer dersler arasında ayrım yapılmasına da izin vermemektedir. Bu madde devlete, ister dini ister felsefi olsun, eğitim programının tamamında ana ve babanın inançlarına saygı göstermesini emretmektedir. Bu görev sadece eğitimin içeriğine ve bunun hazırlanma şekline değil; fakat devlet tarafından üstlenilen tüm eğitsel işlevler in yerine getirilmesine uygulanması nedeniyle geniş kapsamlıdır. Saygı gösterme fiili kabul etme veya dikkate alma dan daha fazla bir anlam taşımaktadır. Devletin esas olarak negatif yükümlülüğüne ilaveten bazı pozitif yükümlülüklerinin de bulunduğunu ima etmektedir. İnançlar kelimesi tek başına ele alındığında düşünceler ve fikirler sözcükleriyle eş anlamlı değildir. Bu kavram belli ölçüde inandırıcılık, ciddiyet, tutarlılık ve önem taşıyan görüşleri ifade etmektedir. (Folgero ve Diğerleri Davası, paragraf 85, Valsamis Yunanistan davası, paragraf, Cambell ve Cosans Birleşik Krallık davası, paragraf). Dördüncü prensibe göre, 1 No.lu Protokol ün 2. Maddesinde birinci cümlenin egemen olduğu bir bütün söz konusudur. Eğitim hakkından yoksun bırakmama yükümlülüğü ile kendilerini bağlayan Sözleşmeci Devletler, kendi yetki alanı içinde bulunan herkes için, belirli bir zamanda var olan bir eğitim kurumuna girme ve tamamladıkları çalışmaların resmen tanınması suretiyle, aldıkları eğitimden bir menfaat sağlama hakkı nı güvence altına almışlardır. Beşinci prensibe göre, ana ve baba çocukların eğitim ve öğretiminden birinci derecede sorumludurlar ve bu onların doğal görevleridir. Bu nedenle ana baba devletten dini ve felsefi inançlarına saygı duyulmasını isteyebilir. Onların hakkı, böylece eğitim hakkının tatbiki ve tasarrufu ile yakın bağlantılı olarak bir sorumluluğa tekabül etmektedir. 8

9 Altıncı prensibe göre, her ne kadar bireysel menfaatler duruma göre bir grubun menfaatlerine nazaran ikincil planda kalmaktaysa da, demokrasi basitçe çoğunluğun görüşünün her zaman ağır basacağı anlamına gelmemektedir. Azınlıklara adil ve uygun muameleyi temin eden ve hakim durumun kötüye kullanılmasını engelleyen bir denge kurulmalıdır. Bütün bunlarla birlikte, Avrupa Mahkemesi, müfredatın prensiplerini düzenleme ve planlama ehliyetinin sözleşmeci devletlere ait olduğunu açıkça tekrar etmiştir ki, bu yedinci prensiptir. 1 No.lu Protokol ün 2. maddesi, devletin okullarda, doğrudan veya dolaylı olarak dini veya felsefi tarzda objektif bilgilendirme yapmasını ve eğitimi yaymasını engellememektedir. Bu madde, ana babaya okul müfredatı içerisinde verilen böylesi bir eğitim ve öğretime katılmaya itiraz etme izni de vermemektedir ki aksi halde tüm kurumsallaşmış eğitim uygulanamama riski altına girecektir. (Kjeldsen, BuskMadsen ve Pedersen davası, paragraf 53). Müfredatın oluşturulması ve planlanması ilke olarak Sözleşmeci Devletlerin yetkisi içindedir. Bu iş esasen çözümü Mahkeme nin görevi olmayan ve haklı olarak ülkeye ve zamana göre değişen amaca uygunluk meselelerini içerir. Ayrıca 1 No.lu Protokol ün 2. Maddesinin ikinci cümlesi, devletlerin devlet okullarında verilen öğretim aracılığıyla doğrudan veya dolaylı olarak dini veya felsefi türde objektif bilgiler yaymasını engellememektedir. Bu hüküm, ana ve babanın bu tür öğretim veya eğitimin okul müfredatına eklenmesine karşı çıkmasına daizin vermemektedir; zira aksi takdirde tüm kurumsallaşmış öğretimin işleyişi tehlikeye girer (Folgero ve Diğerleri Davası, paragraf 85). Mahkemeye göre, gerçekten de, okullarda öğretilen birçok dersin felsefi tarz ve içeriğe az veya çok sahip olmadığını söylemek çok zordur. Aynı şekilde dinlerin kendi yapısında felsefi, kozmolojik ve ahlaki tabiat konusundaki her soruna cevaplar bulmak da mümkündür. Öte yandan 2. madde, devlete eğitim ve öğretimde müfredat dâhilinde verdiği bilgi ve öğretide objektif, eleştirel ve çoğulcu olma ve böylece öğrencileri dine saygıyla eleştirel düşünce tarzını geliştirici bir şekilde eğitme yükümlülüğünü yüklemektedir. Bu eğitim sakin ve başkasını kendi dinine çevirme anlayışından bağımsız olmalıdır (Şefika Köse ve Diğerleri Türkiye Davası, No , 24 Ocak 1996). 2. Maddenin ikinci cümlesine göre Devlet, eğitim ve öğretim konusunda üstlendiği işlevleri yerine getirirken, müfredatta yer alan bilgilerin bir dinin telkininden uzak, sakin bir ortamda, öğrencilerin din hakkında eleştirel düşünce geliştirmelerine imkân verecek şekilde objektif, eleştirel ve çoğulcu bir tarzda iletilmesine özen göstermelidir. Devletin ana babanın dini ve felsefi inançlarına saygıyı bertaraf edecek telkinleri hedeflemesi yasaklanmıştır. Aşılmaması gereken sınır budur (Kjeldsen, BuskMadsen ve Pedersen davası, paragraf 53, Folgero ve Diğerleri Davası, paragraf 85). Bunu sekizinci prensip olarak adlandırabiliriz. Nihayet, uyuşmazlık konusu mevzuatı yukarıda yorumlanan 1 Numaralı Protokol ün 2. Maddesine göre incelemek için, mevzuatın amacına uygunluğuna ilişkin her tür değerlendirmeden kaçınmakla birlikte, mevzuatın cevap vermek istediği ve halen istemekte olduğu somut duruma bakılmalıdır. Sözleşme organları, geçmişte, dinler hakkında bilgi veren eğitimi Sözleşme ye aykırı bulmamalarına rağmen, öğrencilerin bir şekilde dini ibadete katılmaya zorlanıp zorlanmadıklarını veya herhangi bir şekilde dinsel aşılamaya maruz kalıp kalmadıklarını dikkatle tetkik etmişlerdir. Bu bağlamda, dersten muafiyet için yapılan düzenlemeler de dikkate alınması gereken bir unsurdur. Elbette yürürlükte bulunan hükümlerin, belli bir okul veya öğretmen tarafından uygulanmasına dair istismarlar olabilir; bu durumda yetkili makamların, ana babaların dini veya felsefi inançlarının bu düzeyde 9

10 özensizlik, aldırmazlık veya dini telkin yoluyla göz ardı edilmemesi için azami özeni gösterme görevi bulunmaktadır (Folgero ve Diğerleri Davası, paragraf 85). Konuyla doğrudan ilgili olmamakla beraber, Mahkeme çoğulcu demokratik bir toplum içinde, devletin dini inançları meşrulaştırma tarzında hareket etmesinin, devletin tarafsızlık ve yansızlık göreviyle bağdaşmayacağını tekrar etmiştir (Manoussakkis ve Diğerleri Yunanistan davası, 26 Eylül 1996 tarihli karar, Hasan ve Chaush Bulgaristan davası, Büyük Daire, No /96, paragraf 78, ECHR 2000-XI). Ek olarak Devlet, dini cemaatlerin sürdürülmesi veya bir liderlik altında birleştirilmesini teminat altına almaya dönük ölçütler koymamalıdır (Şerif Yunanistan davası, No /97, ECHR 1999-IX). 7. Prensiplerin Uygulanması Mahkeme, öncelikle söz konusu derslerin objektif, eleştirel ve çoğulcu tarzda icra edilip edilmediğini incelemiştir. Daha sonra Türk eğitim sistemi içerisinde ana babanın inançlarına saygının teminat altına alınıp alınmadığını incelemiştir. Derslerin içerikleri Mahkeme tarafından ele alınmıştır. Mahkemeye göre, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ile teminat altına alınan laiklik ilkesi, devleti belirli bir din veya inancı tercih etmekten men etmektedir. Böylece devlet tarafsız hakem rolünde din ve inanç özgürlüğünün gereğini yerine getirmektedir. Bu bağlamda, hükümet tarafından dile getirildiği gibi, okullardaki din eğitimi öncelikle fanatikliğe karşı mücadelede uygun bir metottur ve ikincisi idare mahkemeleri, laiklik ilkesine riayet edilmesinde hem müfredatın hazırlanmasından ve hem de yorumlanmasından sorumlu gözlemcilerdir. Mahkeme, eğitimin yukarıda bahsedilen prensiplere dayandığı halde, buna ek olarak eğitim programının öğrenciler arasında ibadet bilincini artırmayı hedeflediğini de gözlemlemiştir. Bunlar Allah a duyulan sevgi, saygı ve şükran gösterisi olan ibadetlerdir ki, bireyleri bir gruba sevgi ve saygıyla bağlamayı, birbirine yardım etmeyi, dayanışma göstermeyi ve farklı örnekler göstererek, mitlerden bağımsız olarak, İslam ın akılcı ve evrensel bir din olduğunu ifade etmeyi içermektedir. Müfredat Peygamber in davranışları ve Kur ana dair çalışmaları da içermektedir. Aynı şekilde, 7. sınıf müfredatı İslam dininin hac ve kurban, melekler ve diğer görünmez yaratıklar ve ahirete iman gibi temel yönlerini de içermektedir. Mahkeme, bu sınıfların ders kitaplarının dinlerle ilgili genel bir bilginin verilmesiyle sınırlı kalmadıklarını tespit etmiştir. Bu kitaplar aynı zamanda Müslüman inancının esaslı prensiplerinin öğretimini ve ibadet, beş vakit namaz, Ramazan, hac, melekler ve görünmez yaratık kavramları, ahirete iman gibi Müslümanlığın genel bakış açısını da içermektedir. Aynı şekilde, öğrenciler Kur an dan belirli sureleri ezberlemek, çeşitli resimlemelerin desteğiyle günlük ibadetleri bilmek ve yazılı sınavlara da girmek zorundadırlar. Mahkeme nin görüşüne göre, İslam ın Türkiye de çoğunluk dini olduğu ve devletin laik olduğu birlikte göz önünde tutulduğunda, bunlar kendi başına, telkincilik olarak hesaba alınarak çoğulculuk ve objektiflik ilkelerinden ayrılmak anlamına gelmez (Hasan ve Eylem Zengin Davası, paragraf 63). Benzer şekilde, (Folgero ve Diğerleri Norveç Davası nda) Mahkeme ye göre ilk ve orta öğretim müfredatında Hristiyanlığın diğer din ve felsefelere göre daha fazla yer işgal etmesi, bir görüşün telkinine varacak ölçüde çoğulculuk ve 10

11 objektiflik ilkelerinden sapma olarak görülemez. Hristiyanlığın Davalı Devletin (Norveç, b.n.) tarihinde ve geleneğinde işgal ettiği yer açısından bu durum, Davalı Devletin müfredatı planlama ve düzenlemede takdir marjı içerisinde bulunmaktadır (paragraf 89). Ayrıca İslam öğretisinin öncelikle verilip verilmediği meselesi 1 No.lu Protokol ün 2. maddesinin amaçlarının sınırları içerisinde kabul edilebilir olarak göz önünde tutulabilir. Mahkemeye göre, gerekli olan şey, küçük çocukların zihinlerini etki altında bırakan müfredattaki bu bilgi ve malumatların objektif, eleştirel ve çoğulcu tarzda yayılıp yayılmadığını incelemektir. Bu itibarla, Başvurucu, zorunlu din kültürü ve ahlak derslerinde, okulda sunulan din kavramından birçok noktada farklı olan Alevi inancına veya ibadetlerine dair hiçbir şey öğretilmediğini savunmaktadır. Hükümete göre, bunun nedeni, söz konusu müfredatta İslam mezhebi mensuplarından hiçbirinin bakış açısının dikkate alınmamasıdır. Alevi inancının Türkiye toplumunda ve tarihinde derin köklere sahip ve kendine özgü dini bir inanç olduğu hususunda taraflar arasında bir ihtilaf yoktur. Böylece, Alevilik okulda öğretilen Sünni İslam anlayışından ayrıdır. Alevilik ikna, ciddiyet, tutarlılık ve ehemmiyet düzeyine varmamış bir mezhep veya bir inanç da değildir (Campbell ve Cosans Birleşik Krallık, paragraf 36). Mahkeme ye göre, 1 No.lu Protokol ün 2. maddesindeki dini inançlar tanımlaması, hiç şüphesiz Aleviliğe uygulanabilirdir. Mahkeme, hükümetin de kabul ettiği gibi, din kültürü ve ahlak derslerinde Türk toplumunda varlığını sürdüren dini farklılıkların hesaba katılmadığı görüşündedir. Bu özgülde Türkiye nüfusu içerisinde geniş yer tutmasına rağmen, Alevi inancına dair ayin ve ibadetler öğrencilere öğretilmemektedir. Hükümetin savunmalarına göre, Aleviler hakkında 9. sınıfta belirli bir bilgi verilmektedir. Mahkeme ise, başvurucular gibi, ilk ve orta öğretim okullarında Aleviliğin temel unsurlarına dair öğretimin olmamasını, bu inancın ortaya çıkışında yaşam ve felsefeleriyle büyük etki taşıyan iki bireyin 9. sınıfta öğretilmesini yetersiz bulmaktadır. Herkesin kabul ettiği gibi, ana baba her zaman çocuklarını aydınlatabilir, yol gösterebilir, doğal ebeveyn fonksiyonu olarak onları eğitimci olarak eğitebilir, kendi çocuklarına kendi dini inanç ve felsefi inançları doğrultusunda rehberlik edebilir (Valsamis Yunanistan davası, 31. paragraf). Bununla beraber Sözleşmeci Devletler muafiyet düzenlemelerini hesaba katmaksızın okul müfredatında din derslerini çalışma faaliyetinde bulunduklarında, ana babanın verilen bu derslerin objektiflik ve çoğulculuk kriterleriyle uyuşmasını ve kendi dini ve felsefi inançlarına saygılı olunmasını beklemeleri yasal haklarıdır. Bu bağlamda, Mahkeme, bir demokratik toplumda, sadece eğitimde çoğulculuğun öğrencilerde dini meselelere düşünce, vicdan ve din özgürlüğü temelinde hoşgörü ile eleştirel bir zihniyet oluşturabileceğini göz önünde tutar (Parlamenter Meclisi nin 2396 no.lu Tavsiyesi ve 1720 no.lu Tavsiyenin 14. paragrafı). Mahkeme bu itibarla bir çok olayda verdiği kararlarda bu özgürlüğün, dini boyutta inanç sahiplerinin ve onların yaşam anlayışları için en önemli bir yaşamsal unsur olduğunu, fakat bu özgürlüğün aynı zamanda ateistler, agnostikler, kuşkucular ve ilgisizler için de kıymet taşıdığının dikkate alınması gerekliliğine işaret etmiştir (Buscarini ve Diğerleri San Marino davası, Büyük Daire, no /94, paragraf 34, ECHR 199-I). 11

12 Yukarıda bahsedilenlerin ışığı altında, Mahkeme, şu sonucu çıkarmıştır: Okullarda verilen din kültürü ve ahlak dersleri objektiflik ve çoğulculuk kriterlerleriyle uyuşma halinde görülemez ve özellikle başvurucunun özgül davasında, bayan Zengin in Alevi inancına sahip babasının dini ve felsefi inançlarına saygı bakımından söz konusu müfredat açıkça eksiktir. 8. Devletin Pozitif Yükümlülüğü ve Mevzuattaki Sorunlar Mahkeme ana babaya din eğitiminde devletten kendi dini ve felsefi inançlarına saygıyı talep etme hakkını veren 1 No.lu Protokol ün 2. maddesinin ikinci cümlesiyle Sözleşmeci Devletler in pozitif yükümlülüklerinin hüküm altına alındığını belirtmektedir. Nerede Sözleşmeci Devlet in müfredatta dini eğitimi içeren bir çalışması söz konusu olursa, orada Sözleşmeci Devlet in öğrencilerin okulda aldıkları dini eğitimle öğrencilerin ana babalarının dini ve felsefi inançları arasında bir çelişki yaratılmasından mümkün olduğunca kaçınması gereklidir. Bununla ilgili olarak Mahkeme Avrupa da dini eğitimle ilgili olarak birçok farklı öğretim yaklaşımları olmasına rağmen, neredeyse bütün üye ülkelerin öğrencilerin din derslerine katılmamayı dilemek, muafiyet mekanizması veya ikameli ders seçmek veya din derslerine katılımı tamamen seçmeli hale getirmek suretiyle en azından bir düzenleme getirdiklerine dikkat çekmiştir. Öte yandan, Mahkeme, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası nın 24. maddesi uyarınca din kültürü ve ahlak dersinin zorunlu olduğunu belirtmektedir. Bununla beraber Eğitim Yüksek Konseyi nin 9 Temmuz 1990 tarihli kararı bir muafiyet imkânı getirmektedir. Ancak, bu karara göre muafiyetten sadece Türk uyruğuna sahip Yahudi ve Hristiyan çocuklar bu inançlara sahip olduklarını teyit etmek suretiyle yararlanabilecektir. Mahkeme Yahudi ve Hristiyan inançlara sahip olduğunu teyit eden ve çocuklarının din eğitiminden muaf tutulmasını isteyen bu düzenlemenin 9. madde ile ilgili sorunlar çıkarabileceğinin de altını çizmiştir (Folgero ve Diğerleri davası, paragraf 97). Hükümete göre, eğer gerektiği gibi talep edilirse böyle bir muafiyetin diğer inançlara da genişletilebileceğini savunmaktadır. Ancak, ana babanın dini veya felsefi inançlarını okul yönetimine açıklama yükümlülüğüyle karşı karşıya bırakılması, Mahkeme tarafından ana babanın inanç özgürlüklerinin teminat altına alınması esasına uygun bulunmamıştır. Kaldı ki bu konuda net bir mevzuat metni olmadığı gibi, okul yönetimi, bayan Zengin örneğinde olduğu gibi bu tür talepleri her zaman reddetme seçeneğine sahiptirler. Bu bağlamda Mahkeme, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası nın 24. maddesi gereği Kimse dini inanç ve kanaatlerini açıklamaya zorlanamaz hükmünü hatırlatmıştır. Öte yandan Eğitim Yüksek Konseyi nin sadece Hristiyan ve Yahudi inançlarına sahip ana babaları olan Türk uyruklu öğrencilere muafiyet tanımasında da sorun vardır. Mahkeme, şu andaki durumun eleştiriye açık olduğunu tespit etmektedir ve Irkçılığa ve Hoşgörüsüzlüğe Karşı Avrupa Komisyonu nun (ECRI) 2005 Tavsiyesinden şu alıntıyı yapmaktadır: Eğer bu ders gerçekten de farklı dini kültürlere yönelikse, sadece Müslüman çocuklara zorunlu olması için bir sebep yoktur. Bunun aksine, eğer bu ders esas olarak Müslüman inancını öğretmek için tasarlandıysa, bu belirli bir dine yönelik eğitimdir ve çocukların ve ana babaların dini özgürlüklerinin korunması için zorunlu olmaması gerekir. 12

01/05/ /05/2016 TARİHLERİ ARASINDAKİ EŞYA TAŞIMA GEÇİŞLERİ

01/05/ /05/2016 TARİHLERİ ARASINDAKİ EŞYA TAŞIMA GEÇİŞLERİ 01/05/2016 31/05/2016 TARİHLERİ ARASINDAKİ EŞYA TAŞIMA GEÇİŞLERİ Geçici Plaka İzni Geçiş Abd Minor Outlying Adaları 03 08 03 Almanya 03 03 02 18 26 93 50 53 89 Arnavutluk 02 Avusturya 02 03 01 02 Belçika

Detaylı

Türkiye de Sivil Toplumu Geliştirme ve Sivil Toplum-Kamu Sektörü Diyaloğunu Güçlendirme Projesi

Türkiye de Sivil Toplumu Geliştirme ve Sivil Toplum-Kamu Sektörü Diyaloğunu Güçlendirme Projesi Türkiye de Sivil Toplumu Geliştirme ve Sivil Toplum-Kamu Sektörü Diyaloğunu Güçlendirme Projesi Uluslararası Konferans Sivil Toplum-Kamu Sektörü İşbirliği 25-26 Nisan 2013, İstanbul 2 nci Genel Oturum

Detaylı

AVRUPA KONSEYİ İNSAN HAKLARININ KORUYUCUSU ÖZET

AVRUPA KONSEYİ İNSAN HAKLARININ KORUYUCUSU ÖZET AVRUPA KONSEYİ İNSAN HAKLARININ KORUYUCUSU ÖZET Avrupa Konseyi üyesi olmayan devlet (Belarus) ÜYE ÜLKELER KURULUŞUN MERKEZİ VE BÜROLARI BÜTÇE Almanya, Arnavutluk, Andorra, Avusturya, Azerbaycan, Belçika,

Detaylı

AVRUPA OTOMOTİV PAZARI 2014 YILI OCAK AYINDA %5 ARTTI.

AVRUPA OTOMOTİV PAZARI 2014 YILI OCAK AYINDA %5 ARTTI. 28 Şubat 2014 BASIN BÜLTENİ AVRUPA OTOMOTİV PAZARI 2014 YILI OCAK AYINDA %5 ARTTI. AB (28) ve EFTA ülkeleri toplamına göre otomotiv pazarı 2014 yılı Ocak ayında 2013 yılı aynı ayına göre %5 büyüdü ve toplam

Detaylı

İNSAN HAKLARI AVRUPA SÖZLEŞMESİ

İNSAN HAKLARI AVRUPA SÖZLEŞMESİ İNSAN HAKLARI AVRUPA SÖZLEŞMESİ Açıklama ve Önemli Kararlar 2. Cilt (İHAS 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14 Ek Protokol 1-1, 1-2, 1-3 maddeler) Prof. Dr. Osman Doğru Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dr. Atilla

Detaylı

ERZİNCAN ÜNİVERSİTESİ. Erasmus+ 2015-2016 Öğrenci Staj Hareketliliği Başvuruları

ERZİNCAN ÜNİVERSİTESİ. Erasmus+ 2015-2016 Öğrenci Staj Hareketliliği Başvuruları Başvuru Yöntemi ERZİNCAN ÜNİVERSİTESİ Erasmus+ 2015-2016 Öğrenci Staj Hareketliliği Başvuruları 21 Mart 2016 15 Nisan 2016 tarihleri arasında online alınacaktır. http://www.kimoerasmus.com/erzincan/default.aspx?id=1

Detaylı

EUROPEAN COURT OF HUMAN RIGHTS AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ

EUROPEAN COURT OF HUMAN RIGHTS AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ COUNCIL OF EUROPE AVRUPA KONSEYİ EUROPEAN COURT OF HUMAN RIGHTS AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ ESKİ İKİNCİ DAİRE HASAN VE EYLEM ZENGİN TÜRKİYE (Başvuru no. 1448/04) KARAR STRAZBURG 9 Ekim 2007 Bu karar

Detaylı

YURTDIŞI MARKA TESCİL MALİYETLERİ

YURTDIŞI MARKA TESCİL MALİYETLERİ YURTDIŞI MARKA TESCİL MALİYETLERİ Uluslar arası marka tescil maliyetleri şu şekilde hesaplanır: 1) WIPO ücreti: Uluslar arası Fikri Mülkiyet Örgütü merkezi İsviçre'de bulunan, uluslararası marka başvurularının

Detaylı

01/07/2015 31/07/2015 TARİHLERİ ARASINDAKİ EŞYA TAŞIMA GEÇİŞLERİ

01/07/2015 31/07/2015 TARİHLERİ ARASINDAKİ EŞYA TAŞIMA GEÇİŞLERİ 01/07/2015 31/07/2015 TARİHLERİ ARASINDAKİ EŞYA TAŞIMA GEÇİŞLERİ Geçici Plaka İzni Geçiş Abd Minor Outlying Adaları 04 01 05 10 04 Almanya 13 01 01 70 01 186 69 135 161 Avustralya 01 01 Avusturya 01 09

Detaylı

01/08/2015 31/08/2015 TARİHLERİ ARASINDAKİ EŞYA TAŞIMA GEÇİŞLERİ

01/08/2015 31/08/2015 TARİHLERİ ARASINDAKİ EŞYA TAŞIMA GEÇİŞLERİ 01/08/2015 31/08/2015 TARİHLERİ ARASINDAKİ EŞYA TAŞIMA GEÇİŞLERİ Geçici Plaka İzni Geçiş Abd Minor Outlying Adaları 02 08 03 01 Almanya 04 01 45 03 169 60 129 181 Avustralya 01 01 Avusturya 01 02 04 02

Detaylı

İKİNCİ DAİRE KABUL EDĠLEBĠLĠRLĠK HAKKINDA KARAR

İKİNCİ DAİRE KABUL EDĠLEBĠLĠRLĠK HAKKINDA KARAR İKİNCİ DAİRE KABUL EDĠLEBĠLĠRLĠK HAKKINDA KARAR Başvuru no. 40851/08 Ġlhan FIRAT / Türkiye T.C. Adalet Bakanlığı, 2013. Bu gayri resmi çeviri, Adalet Bakanlığı, Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel

Detaylı

ERASMUS KOORDİNATÖRLÜĞÜ GENÇLİK DEĞİŞİM PROJELERİ

ERASMUS KOORDİNATÖRLÜĞÜ GENÇLİK DEĞİŞİM PROJELERİ ERASMUS KOORDİNATÖRLÜĞÜ GENÇLİK DEĞİŞİM PROJELERİ ERASMUS + ANA EYLEMLER ANA EYLEM 1 ANA EYLEM 2 ANA EYLEM 3 JEAN MONNET Bireylerin Öğrenme Hareketliliği İyi ve Yenilikçi Uygulamalar için İş Birliği Politika

Detaylı

OLGUN AKBULUT ANAYASAL DİNSEL ÇOĞULCULUK

OLGUN AKBULUT ANAYASAL DİNSEL ÇOĞULCULUK OLGUN AKBULUT ANAYASAL DİNSEL ÇOĞULCULUK İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER... V GİRİŞ...1 BİRİNCİ BÖLÜM DİNSEL ÇOĞULCULUK ve BENZER KAVRAMLAR I. Vatandaşlık...7 A. Sosyal Bilimlerde Vatandaşlık Kavram(lar)ı...8

Detaylı

Avrupa Ve Türkiye Araç Pazarı Değerlendirmesi (2013/2014 Şubat)

Avrupa Ve Türkiye Araç Pazarı Değerlendirmesi (2013/2014 Şubat) Rapor No: 1/ Avrupa Ve Türkiye Araç Pazarı Değerlendirmesi (13/1 Şubat) Şubat 1 OSD OICA Üyesidir OSD is a Member of OICA 1. Otomobil Pazarı AB (7) ve EFTA ülkelerinde otomobil pazarı 13 yılı Şubat ayında

Detaylı

AİHM İçtihatları Kapsamında Medeni Haklar ve Yükümlülükler

AİHM İçtihatları Kapsamında Medeni Haklar ve Yükümlülükler AİHM İçtihatları Kapsamında Medeni Haklar ve Yükümlülükler Mülkiyet Hakları *Mülkiyet davalarına ilişkin yargılamalar özel haklar ve yükümlülükler açısından belirleyici olması nedeniyle m.6/1 kapsamındadır.

Detaylı

AVRUPA BİRLİĞİ HUKUKUNUN KAYNAKLARI

AVRUPA BİRLİĞİ HUKUKUNUN KAYNAKLARI AVRUPA BİRLİĞİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ AVRUPA BİRLİĞİ HUKUKUNUN KAYNAKLARI Hazırlayan: Ömer Faruk Altıntaş Avrupa Birliği Genel Müdürlüğü Daire Başkanı ANKARA 5 Nisan 2007 Birincil Kurucu Antlaşmalar Yazılı kaynaklar

Detaylı

2005, yıl:1, sayı:4, ss.62-64 de yayımlanmıştır.

2005, yıl:1, sayı:4, ss.62-64 de yayımlanmıştır. AVRUPA BİRLİĞİ ÜLKELERİNDE DİN ÖĞRETİMİ VE TÜRKİYE İLE KARŞILAŞTIRILMASI 1 Prof. Dr. Mehmet Zeki Aydın 2 Bu yazıda, önce Avrupa Birliği ülkelerindeki din öğretimi uygulamaları hakkında bilgi verilecek

Detaylı

ÜYE ROBERT CAROLAN TARAFINDAN BİLDİRİLEN KARŞIOY VE MUTABIK GÖRÜŞ YAZISI

ÜYE ROBERT CAROLAN TARAFINDAN BİLDİRİLEN KARŞIOY VE MUTABIK GÖRÜŞ YAZISI Priştine, 31 Ekim 2012 Nr. Ref.: MMP 304/12 ÜYE ROBERT CAROLAN TARAFINDAN BİLDİRİLEN KARŞIOY VE MUTABIK GÖRÜŞ YAZISI Başvuru No: KO 61/12 Kosova Cumhuriyeti Meclis Başkanı tarafından 22 Haziran 2012 tarihinde

Detaylı

DÜNYADA DİN EĞİTİMİ UYGULAMALARI

DÜNYADA DİN EĞİTİMİ UYGULAMALARI HOŞGELDİNİZ DÜNYADA DİN EĞİTİMİ UYGULAMALARI Prof. Dr. Mehmet Zeki AYDIN Marmara Üniversitesi EMAİL:mza@mehmetzekiaydin.com TEL:0506.3446620 Problem Türkiye de din eğitimi sorunu, yaygın olarak tartışılmakta

Detaylı

TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASA MAHKEMESİ

TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASA MAHKEMESİ TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASA MAHKEMESİ BİRİNCİ BÖLÜM TEDBİRE İLİŞKİN ARA KARAR NIZAMI KURBANOV BAŞVURUSU (Başvuru Numarası: 2015/17968) Karar Tarihi: 2/12/2015 BİRİNCİ BÖLÜM ARA KARAR Başkan ler : Burhan

Detaylı

İKV DEĞERLENDİRME NOTU

İKV DEĞERLENDİRME NOTU 113 Şubat 2015 İKV DEĞERLENDİRME NOTU TÜM AB VATANDAŞLARI İÇİN VİZESİZ TÜRKİYE Deniz SERVANTIE İKV Uzman Yardımcısı Deniz SERVANTIE 27 Ekim 2014 İKTİSADİ KALKINMA VAKFI www.ikv.org.tr TÜM AB VATANDAŞLARI

Detaylı

01/03/ /03/2016 TARİHLERİ ARASINDAKİ KAPILARA GÖRE EŞYA TAŞIMA GEÇİŞLERİ

01/03/ /03/2016 TARİHLERİ ARASINDAKİ KAPILARA GÖRE EŞYA TAŞIMA GEÇİŞLERİ 01/03/2016 31/03/2016 TARİHLERİ ARASINDAKİ KAPILARA GÖRE EŞYA TAŞIMA GEÇİŞLERİ AKÇAKALE SINIR KAPISI Geçici Plaka İzni Geçiş Bulgaristan 01 TOPLAMLAR: 01 ÇEŞME SINIR KAPISI Türkiye 15 01 TOPLAMLAR: 15

Detaylı

2017 YILI İLK İKİ ÇEYREK BLOK MERMER TRAVERTEN DIŞ TİCARET VERİLERİ

2017 YILI İLK İKİ ÇEYREK BLOK MERMER TRAVERTEN DIŞ TİCARET VERİLERİ 2017 YILI İLK İKİ ÇEYREK BLOK MERMER TRAVERTEN DIŞ TİCARET VERİLERİ TUTAR 1000$ 'NİN DAKİ 1.203.101 466.269 38,756% YE 'NİN TUTAR BİRİM TUTAR 1 1 Çin 755.033 399.367 62,7572% Dünya 755.033 3.857.570 196

Detaylı

İDARİ YARGI DERSİ (VİZE SINAVI)

İDARİ YARGI DERSİ (VİZE SINAVI) SORULAR İDARİ YARGI DERSİ (VİZE SINAVI) 1- İdarenin denetim yollarından biri olarak, idari yargının gerekliliğini tartışınız (10 p). 2- Dünyadaki idari yargı sistemlerini karşılaştırarak, Türkiye nin mensup

Detaylı

T.C. KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU (OMBUDSMANLIK)

T.C. KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU (OMBUDSMANLIK) T.C. KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU (OMBUDSMANLIK) ŞİKAYET NO : 2015/5132 KARAR TARİHİ : 01/04/2016 RET KARARI ŞİKAYETÇİ : ŞİKAYET EDİLEN İDARE ŞİKAYETİN KONUSU : Türkiye Serbest Muhasebeci ve Mali Müşavirler

Detaylı

2015-2017 ERASMUS+ UNİKOP AVRUPA STAJ HAREKETLİLİLĞİ KONSORSİYUMU BAŞVURU DUYURUSU

2015-2017 ERASMUS+ UNİKOP AVRUPA STAJ HAREKETLİLİLĞİ KONSORSİYUMU BAŞVURU DUYURUSU 2015-2017 ERASMUS+ UNİKOP AVRUPA STAJ HAREKETLİLİLĞİ KONSORSİYUMU BAŞVURU DUYURUSU UNİKOP AVRUPA STAJ KONSORSİYUMU NEDİR? Unikop Avrupa Staj Konsorsiyumunun hedefi, lisans, yüksek lisans, doktora öğrencileri

Detaylı

Avrupa Ve Türkiye Araç Pazarı Değerlendirmesi (2012/2013 Ağustos)

Avrupa Ve Türkiye Araç Pazarı Değerlendirmesi (2012/2013 Ağustos) Rapor No: 213/18 Avrupa Ve Türkiye Araç Pazarı Değerlendirmesi (212/213 Ağustos) Ağustos 213 OSD OICA Üyesidir OSD is a Member of OICA 1. Otomobil Pazarı AB () ve EFTA ülkelerinde otomobil pazarı 212 yılı

Detaylı

01/01/ /01/2016 TARİHLERİ ARASINDAKİ KAPILARA GÖRE EŞYA TAŞIMA GEÇİŞLERİ

01/01/ /01/2016 TARİHLERİ ARASINDAKİ KAPILARA GÖRE EŞYA TAŞIMA GEÇİŞLERİ 01/01/2016 31/01/2016 TARİHLERİ ARASINDAKİ KAPILARA GÖRE EŞYA TAŞIMA GEÇİŞLERİ ÇEŞME SINIR KAPISI Geçici Plaka İzni Geçiş Türkiye 01 04 TOPLAMLAR: 01 04 CİLVEGÖZÜ SINIR KAPISI Türkiye 582 16 TOPLAMLAR:

Detaylı

Dini Sembol ve Kıyafetler

Dini Sembol ve Kıyafetler Basın Birimi AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ Tematik Bilgi Notu Dini Sembol ve Kıyafetler Temmuz 2014 İşbu Tematik Bilgi Notu, Mahkeme açısından bağlayıcı değildir ve tüm ayrıntıları içermemektedir. Dini

Detaylı

T.C. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü

T.C. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü PAN AVRUPA AKDENİZ TERCİHLİ MENŞE KURALLARINA DAİR BÖLGESEL KONVANSİYON KAPSAMI TİCARETTE EŞYANIN TERCİHLİ MENŞEİNİN TESPİTİ HAKKINDA YÖNETMELİK HAKKINDA BİLGİ I. Neden Bölgesel Konvansiyon? Ülkemiz Avrupa

Detaylı

Venedik Komisyonu. Av. Seher KIRBAŞ CANİKOĞLU*

Venedik Komisyonu. Av. Seher KIRBAŞ CANİKOĞLU* Av. Seher KIRBAŞ CANİKOĞLU* Avrupa Konseyi Hukuk Yoluyla Demokrasi Komisyonu, Venedik te toplandığı için daha yaygın ve bilinen adıyla Venedik Komisyonu, anayasal konularda Avrupa Konseyi nin danışma organıdır.

Detaylı

SEYFULLAH TOSUN ANAYASA MAHKEMESİ NE BİREYSEL BAŞVURUDA MASUMİYET KARİNESİ

SEYFULLAH TOSUN ANAYASA MAHKEMESİ NE BİREYSEL BAŞVURUDA MASUMİYET KARİNESİ SEYFULLAH TOSUN ANAYASA MAHKEMESİ NE BİREYSEL BAŞVURUDA MASUMİYET KARİNESİ İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER... IX KISALTMALAR...XV GİRİŞ...1 BİRİNCİ BÖLÜM MASUMIYET KARINESININ KONUSU I. SUÇ KAVR AMININ

Detaylı

KABUL EDİLMEZLİK KARARI

KABUL EDİLMEZLİK KARARI Priştine, 14 Kasım 2011 Nr. Ref.: RK159/11 KABUL EDİLMEZLİK KARARI Dava No: KI 16/11 Başvurucu Shemsedin Ademi 14/2009 sayı ve 14 Eylül 2009 tarihli Araç Kayıt Genelgesinin Anayasaya uygunluğunun değerlendirilmesi

Detaylı

FETHİYE. Tübakkom 10. Dönem Sözcüsü. Hatay Barosu.

FETHİYE. Tübakkom 10. Dönem Sözcüsü. Hatay Barosu. AVUKAT HATİCE CAN Av.haticecan@hotmail.com Atatürk cad. 18/1 Antakya 0.326.2157903-2134391 AĞIR CEZA MAHKEMESİ BAŞKANLIĞI NA FETHİYE DOSYA NO : 2011/ 28 KATILAN : B. S. KATILMA İSTEYEN Türkiye Barolar

Detaylı

KABUL EDİLMEZLİK KARARI

KABUL EDİLMEZLİK KARARI Priştine, 14 Şubat 2013 Nr. Ref.: RK 381/13 KABUL EDİLMEZLİK KARARI Başvuru No: KI24/11 Başvurucu Ali Buzhala Prizren Bölge Mahkemesi nin Ac. nr. 593/2010 sayı ve 20 Ocak 2011 tarihli kararı hakkında anayasal

Detaylı

İTİRAZ USULLERİ. BMMYK Kasım 2014

İTİRAZ USULLERİ. BMMYK Kasım 2014 İTİRAZ USULLERİ BMMYK Kasım 2014 İtiraz Usülleri Etkili çare Son karara kadar ülkede kalma hakkı Sınırdışı edilmeme İdari ve yargısal itiraz hakkı İdari süreçler: İlk aşamada dosyayı inceleyen kişiden

Detaylı

YÜRÜRLÜKTE BULUNAN ÇİFTE VERGİLENDİRMEYİ ÖNLEME ANLAŞMALARI. ( tarihi İtibariyle) Yayımlandığı Resmi Gazete

YÜRÜRLÜKTE BULUNAN ÇİFTE VERGİLENDİRMEYİ ÖNLEME ANLAŞMALARI. ( tarihi İtibariyle) Yayımlandığı Resmi Gazete YÜRÜRLÜKTE BULUNAN ÇİFTE VERGİLENDİRMEYİ ÖNLEME ANLAŞMALARI (21.01.2016 tarihi İtibariyle) Taraf Devlet Anlaşmanın İmza Edildiği Tarih Yayımlandığı Resmi Gazete Tarih No Yürürlük Tarihi Vergiler Açısından

Detaylı

Erasmus Programı Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Erasmus Programı Hakkında Sıkça Sorulan Sorular Erasmus Programı Hakkında Sıkça Sorulan Sorular Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Güncelleme Tarihi 06.04.2016 Programa dahil olan ülkeler hangileridir? 2 Hangi üniversitelere

Detaylı

ERASMUS PROGRAMI PERSONEL EĞİTİM ALMA HAREKETLİLİĞİ 2016 2017 Bilgilendirme Sunumu. İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü Uluslararası İlişkiler Ofisi

ERASMUS PROGRAMI PERSONEL EĞİTİM ALMA HAREKETLİLİĞİ 2016 2017 Bilgilendirme Sunumu. İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü Uluslararası İlişkiler Ofisi ERASMUS PROGRAMI PERSONEL EĞİTİM ALMA HAREKETLİLİĞİ 2016 2017 Bilgilendirme Sunumu İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü Uluslararası İlişkiler Ofisi PROGRAMI YÜRÜTEN KURULUŞ AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLIĞI AB GENÇLİK

Detaylı

KABUL EDİLMEZLİK KARARI

KABUL EDİLMEZLİK KARARI Priştine, 3 Nisan 2013 Nr. Ref.: RK396/13 KABUL EDİLMEZLİK KARARI Başvuru No: KI114/12 Başvurucu Kastriot Hasi Yakova Belediyesi Şehircilik ve Çevre Koruma Müdürlüğü nün 07/351-8460 sayı ve 24 Ocak 2011

Detaylı

t ~,:~ ";"'..\~::'~,..:~" ~

t ~,:~ ;'..\~::'~,..:~ ~ T.C. YD itiraz No: 2015/1112 itiraz Eden (Davacı) Vekili Karşı Taraf (Davalı) Vekili : Eğitim ve Bilim Emekçileri Sendikası (EGiTiM SEN.).c. 4 """'"". ;"',,'-' 'Ji~'-. Cinnah Cad. Willy Brant Sak. No:13

Detaylı

ÖĞRENCİ İŞLERİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI DIŞ İLİŞKİLER ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ

ÖĞRENCİ İŞLERİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI DIŞ İLİŞKİLER ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ ÖĞRENCİ İŞLERİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI DIŞ İLİŞKİLER ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ STAJ YERİ BULMA Öğrenciler, Easmus+ Erasmus Programı Staj Hareketliliği kapsamında Öğrenim hareketliliğinde olduğu gibi Staj hareketliliğinde

Detaylı

1: İNSAN VE TOPLUM...

1: İNSAN VE TOPLUM... İÇİNDEKİLER Bölüm 1: İNSAN VE TOPLUM... 1 1.1. BİREYİN TOPLUMSAL HAYATI... 1 1.2. KÜLTÜR... 3 1.2.1. Gerçek Kültür ve İdeal Kültür... 5 1.2.2. Yüksek Kültür ve Yaygın Kültür... 5 1.2.3. Alt Kültür ve Karşıt

Detaylı

ERASMUS+ STAJ HAREKETLİLİĞİ. Bölüm Staj Hareketliliği Koordinatörü Dr. Yeliz Demir

ERASMUS+ STAJ HAREKETLİLİĞİ. Bölüm Staj Hareketliliği Koordinatörü Dr. Yeliz Demir ERASMUS+ STAJ HAREKETLİLİĞİ Bölüm Staj Hareketliliği Koordinatörü Dr. Yeliz Demir Staj Staj, öğrencinin, öğrenim gördüğü alanda uygulamalı iş deneyimi elde etmesi sürecidir. Kimler Başvurabilir? Staj hareketliliğine

Detaylı

HABER BÜLTENİ xx.06.2014 Sayı 8

HABER BÜLTENİ xx.06.2014 Sayı 8 HABER BÜLTENİ xx.06.2014 Sayı 8 Konya hizmetler sektörü güven endeksi geçen aya göre düştü: 2014 ün başından bu yana düşme eğilimini sürdüren Konya Hizmetler Sektörü Güven Endeksi, Mayıs 2014 te bir önceki

Detaylı

01/03/ /03/2014 TARİHLERİ ARASINDAKİ KAPILARA GÖRE EŞYA TAŞIMA GEÇİŞLERİ

01/03/ /03/2014 TARİHLERİ ARASINDAKİ KAPILARA GÖRE EŞYA TAŞIMA GEÇİŞLERİ 01/03/2014 31/03/2014 TARİHLERİ ARASINDAKİ KAPILARA GÖRE EŞYA TAŞIMA GEÇİŞLERİ ÇEŞME SINIR KAPISI Geçici Plaka İzni Geçiş Türkiye 04 01 TOPLAMLAR: 04 01 CİLVEGÖZÜ SINIR KAPISI Türkiye 1,349 03 TOPLAMLAR:

Detaylı

KABUL EDİLMEZLİK KARARI

KABUL EDİLMEZLİK KARARI Priştine, 25 Ocak 2013 Nr. Ref.: RK 364/13 KABUL EDİLMEZLİK KARARI Başvuru No: KI 116/12 Başvurucu Lulzim Ramaj Telekomünikasyon Düzenleme Kurulu nun 1218/2/12 sayı 12 Haziran 2012 tarihli kararı hakkında

Detaylı

AKÇAKALE SINIR KAPISI

AKÇAKALE SINIR KAPISI 01/01/2013 31/01/2013 ARİHRİ ARASINDAKİ ÇİR ARAÇ Sİ YA AIMA YA AIMA YA D YA D BO D AKÇAKA SINIR KAPISI D BO BO R Sİ D BO N BO N D C N Sİ Y C İ Çİ Ç İ Almanya 4 3 1 1 2 ürkiye 17 19 6 12 11 7 6 12 OPAMAR

Detaylı

İÇİNDEKİLER. Birinci Bölüm AZINLIK KAVRAMI BAŞLARKEN... 1

İÇİNDEKİLER. Birinci Bölüm AZINLIK KAVRAMI BAŞLARKEN... 1 vii İÇİNDEKİLER BAŞLARKEN... 1 Birinci Bölüm AZINLIK KAVRAMI I. Azınlık Tanımı... 5 A) Azınlık Tanımı Vermenin Zorluğu... 5 B) Uluslararası Daimi Adalet Divanı nın Azınlık Tanımı... 10 C) Capotorti Tanımı...

Detaylı

KABUL EDİLMEZLİK KARARI

KABUL EDİLMEZLİK KARARI Priştine, 25 Kasım 2011 Nr.ref: RK 162/11 KABUL EDİLMEZLİK KARARI Dava no: KI 24/09 Başvurucular Shaqir Prevetica Priştine Belediye Mahkemesinin CI. Nr. 46/02 sayı ve 10 Eylül 2002 tarihli kararının; Priştine

Detaylı

Pazar AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ. 27 Şubat 2018

Pazar AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ. 27 Şubat 2018 AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ 27 Şubat 2018 Pazar 2017 yılı Aralık ayında, AB ve EFTA ülkeleri toplamında ticari araç pazarı 2016 yılı aynı ayına göre yüzde 4,2 azalarak 213 bin adet seviyesinde gerçekleşti.

Detaylı

ÜYE DEVLET HÜKÜMETLERİ TEMSİLCİLERİ KONFERANSI. Brüksel, 25 Ekim 2004 CIG 87/1/04 EK 2 REV 1. Konu :

ÜYE DEVLET HÜKÜMETLERİ TEMSİLCİLERİ KONFERANSI. Brüksel, 25 Ekim 2004 CIG 87/1/04 EK 2 REV 1. Konu : ÜYE DEVLET HÜKÜMETLERİ TEMSİLCİLERİ KONFERANSI Brüksel, 25 Ekim 2004 CIG 87/1/04 EK 2 REV 1 Konu : Hükümetlerarası Konferans Nihâi Senedi ne ek Bildirgeler ve Nihâî Senet NİHÂÎ SENET NS / Anayasa 1 30

Detaylı

Devletin Bilgi Talepleri ile ilgili Rapor

Devletin Bilgi Talepleri ile ilgili Rapor Devletin Bilgi Talepleri ile ilgili Rapor Ocak - Haziran Apple da, verilerinizi koruma konusundaki taahhüdümüzü son derece ciddiye alıyoruz ve size mümkün olan en güvenli donanımları, yazılımları ve hizmetleri

Detaylı

AVRUPA GÜVENLİK VE İŞBİRLİĞİ KONFERANSI SONUÇ BİLDİRGESİ (HELSİNKİ BELGESİ)

AVRUPA GÜVENLİK VE İŞBİRLİĞİ KONFERANSI SONUÇ BİLDİRGESİ (HELSİNKİ BELGESİ) 439 AGİK Sonuç Bildirgesi AVRUPA GÜVENLİK VE İŞBİRLİĞİ KONFERANSI SONUÇ BİLDİRGESİ (HELSİNKİ BELGESİ) 3 Temmuz 1973'te Helsinki'de açılan ve 18 Eylül 1973'ten 21 Temmuz 1985'e kadar Cenevre'de süregelen

Detaylı

KABUL EDİLMEZLİK KARARI

KABUL EDİLMEZLİK KARARI Priştine, 30 Ocak 2012 Nr. Ref.: RK195/12 KABUL EDİLMEZLİK KARARI Dava No: KI 03/11 Başvurucu Bay Arton Demhasaj tarafından temsil edilen ÇOHU Demokrasi, Yolsuzlukla Mücadele ve Onur Teşkilatı Devlet Savcılığı

Detaylı

Namus adına kadınlara ve kızlara karşı işlenen suçların ortadan kaldırılmasına yönelik çalışma

Namus adına kadınlara ve kızlara karşı işlenen suçların ortadan kaldırılmasına yönelik çalışma Elli-dokuzuncu Oturum Üçüncü Komite Gündem maddesi 98 Kadınların Konumunun Geliştirilmesi Almanya, Avustralya, Avusturya, Azerbaycan, Belçika, Brezilya, Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı,

Detaylı

AKADEMİK YILI ERASMUS PLUS (+) PROGRAMI BİLGİLENDİRME TOPLANTISI

AKADEMİK YILI ERASMUS PLUS (+) PROGRAMI BİLGİLENDİRME TOPLANTISI 2018-2019 AKADEMİK YILI ERASMUS PLUS (+) PROGRAMI BİLGİLENDİRME TOPLANTISI SUNUM PLANI Erasmus Plus(+) Programı Nedir? Erasmus Plus (+) Programının Amacı? Program Kapsamındaki Ülkeler Program Kapsamında

Detaylı

ürünümü tüm dünyada koruyabilir miyim?

ürünümü tüm dünyada koruyabilir miyim? Hayır. Türkiye de patent başvurusu yapmakla ürünümü tüm dünyada koruyabilir miyim? Sadece, 1 Kasım 2000 tarihinden itibaren Türkiye nin de dahil olduğu 38 Avrupa ülkesi tarafından kabul edilen ve ayrıca

Detaylı

TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASA MAHKEMESİ İKİNCİ BÖLÜM KARAR. Başvuru Numarası: 2013/8492. Karar Tarihi: 8/9/2014 İKİNCİ BÖLÜM KARAR

TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASA MAHKEMESİ İKİNCİ BÖLÜM KARAR. Başvuru Numarası: 2013/8492. Karar Tarihi: 8/9/2014 İKİNCİ BÖLÜM KARAR TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASA MAHKEMESİ İKİNCİ BÖLÜM KARAR Başvuru Numarası: 2013/8492 Karar Tarihi: 8/9/2014 İKİNCİ BÖLÜM Başkan : Alparslan ALTAN ler : Serdar ÖZGÜLDÜR Recep KÖMÜRCÜ Engin YILDIRIM M. Emin

Detaylı

ULUSLARARASI İLİŞKİLER OFİSİ 13 MART 2015

ULUSLARARASI İLİŞKİLER OFİSİ 13 MART 2015 ULUSLARARASI İLİŞKİLER OFİSİ 13 MART 2015 2014-2015 ÖĞRETİM YILI ERASMUS+ STAJ HAREKETLİLİĞİ BAŞVURU KILAVUZU SON BAŞVURU TARİHİ 30 MART 2015 1 Erasmus Stajı Nedir? Staj, bir yararlanıcının programa katılan

Detaylı

Avrupa Ve Türkiye Araç Pazarı Değerlendirmesi (2011/2012 Ekim)

Avrupa Ve Türkiye Araç Pazarı Değerlendirmesi (2011/2012 Ekim) Rapor No: 212/23 Avrupa Ve Türkiye Araç Pazarı Değerlendirmesi (211/212 Ekim) Kasım 212 OSD OICA Üyesidir OSD is a Member of OICA 1. Otomobil Pazarı AB (27) ve EFTA Ülkeleri nde otomobil pazarı 211 yılı

Detaylı

ANAYASA MAHKEMESÝ KARARLARINDA SENDÝKA ÖZGÜRLÜÐÜ Dr.Mesut AYDIN*

ANAYASA MAHKEMESÝ KARARLARINDA SENDÝKA ÖZGÜRLÜÐÜ Dr.Mesut AYDIN* 1.Giriþ ANAYASA MAHKEMESÝ KARARLARINDA SENDÝKA ÖZGÜRLÜÐÜ Dr.Mesut AYDIN* Toplu olarak kullanýlmasýndan dolayý kolektif sosyal haklar arasýnda yer alan sendika hakký 1 ; bir devlete sosyal niteliðini veren

Detaylı

Bu nedenle çevre ve kalkınma konuları birlikte, dengeli ve sürdürülebilir bir şekilde ele alınmalıdır.

Bu nedenle çevre ve kalkınma konuları birlikte, dengeli ve sürdürülebilir bir şekilde ele alınmalıdır. 1992 yılına gelindiğinde çevresel endişelerin sürmekte olduğu ve daha geniş kapsamlı bir çalışma gereği ortaya çıkmıştır. En önemli tespit; Çevreye rağmen kalkınmanın sağlanamayacağı, kalkınmanın ihmal

Detaylı

KABUL EDİLMEZLİK KARARI

KABUL EDİLMEZLİK KARARI Priştine, 15 Temmuz 2013 Nr. Ref.: RK452/13 KABUL EDİLMEZLİK KARARI Başvuru No: KI63/13 Başvurucu Safet Voca Kosova Yüksek Mahkemesi Özel Dairesi nin başvurucularda tüm evrakın İngilizce çevirisinin talebi

Detaylı

KABUL EDİLMEZLİK KARARI

KABUL EDİLMEZLİK KARARI Priştine, 19 Mart 2012 Nr. Ref.: RK208/12 KABUL EDİLMEZLİK KARARI Dava No: KO 05/12 Başvurucular Visar Ymeri ile Kosova Cumhuriyeti Meclisi nin on iki milletvekili Kosova Cumhuriyeti Meclisi nin 04-V-279

Detaylı

KABUL EDİLMEZLİK KARARI

KABUL EDİLMEZLİK KARARI Priştine, 28 Haziran 2013 Nr. Ref.: RK431/13 KABUL EDİLMEZLİK KARARI Başvuru No: KI122/12 Başvurucu Edison Rinxhi Belediye Adi Suçlar Mahkemesi nin Nr. reg. 46854/2012 sayı ve 19 Ekim 2012 tarihli kararı

Detaylı

Değerlendirme ölçütleri ve ağırlıklı puanlar şunlardır:

Değerlendirme ölçütleri ve ağırlıklı puanlar şunlardır: Kimler Başvurabilir? Faaliyete katılacak öğrencilerin yükseköğretim kurumu bünyesinde örgün eğitim kademelerinin herhangi birinde (birinci, ikinci veya üçüncü kademe)[1] bir yükseköğretim programına kayıtlı,

Detaylı

EUROPEAN COURT OF HUMAN RIGHTS AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ

EUROPEAN COURT OF HUMAN RIGHTS AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ COUNCIL OF EUROPE AVRUPA KONSEYİ EUROPEAN COURT OF HUMAN RIGHTS AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ İKİNCİ DAİRE KARAARSLAN TÜRKİYE DAVASI (Başvuru no. 4027/05) KARAR STRAZBURG 27 Temmuz 2010 İşbu karar AİHS

Detaylı

Erasmus+ Programı Avrupa Birliğinin yılları arasında eğitim, gençlik ve spor alanlarında uyguladığı hibe destek programıdır.

Erasmus+ Programı Avrupa Birliğinin yılları arasında eğitim, gençlik ve spor alanlarında uyguladığı hibe destek programıdır. Erasmus+ Programı Avrupa Birliğinin 2014-2020 yılları arasında eğitim, gençlik ve spor alanlarında uyguladığı hibe destek programıdır. İZÜ ve Erasmus+ Yükseköğretim Hareketlilik KA-103 Projesi Personel

Detaylı

KABUL EDİLMEZLİK KARARI

KABUL EDİLMEZLİK KARARI Priştine, 11 Ekim 2012 Nr. Ref.: RK 311/12 KABUL EDİLMEZLİK KARARI Başvuru No: KI 76/11 Başvurucu Avni Aliaj Yüksek Mahkeme nin Pkl. nr. 25/2011 sayı ve 22 Mart 2011 tarihli kararı ile Yüksek Mahkeme nin

Detaylı

AFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ 2016-2017 ERASMUS+ ÖĞRENCİ ÖĞRENİM VE STAJ HAREKETLİLİĞİ BAŞVURU VE SINAV TAKVİMİ

AFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ 2016-2017 ERASMUS+ ÖĞRENCİ ÖĞRENİM VE STAJ HAREKETLİLİĞİ BAŞVURU VE SINAV TAKVİMİ AFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ 2016-2017 ERASMUS+ ÖĞRENCİ ÖĞRENİM VE STAJ HAREKETLİLİĞİ BAŞVURU VE SINAV TAKVİMİ Öğrenci Öğrenim Hareketliliği: Başvuru Şartları 1. Üniversitemizin kayıtlı öğrencisi ve tam

Detaylı

VII. ULUSLARARASI BALKAN BÖLGESİ DÜZENLEYİCİ YARGI OTORİTELERİ KONFERANSI MAYIS 2012, İSTANBUL

VII. ULUSLARARASI BALKAN BÖLGESİ DÜZENLEYİCİ YARGI OTORİTELERİ KONFERANSI MAYIS 2012, İSTANBUL VII. ULUSLARARASI BALKAN BÖLGESİ DÜZENLEYİCİ YARGI OTORİTELERİ KONFERANSI 28-30 MAYIS 2012, İSTANBUL Yargının Bağımsızlığı ve Yasama ve Yürütme Güçleriyle İşbirliği Türkiye Cumhuriyeti Hâkimler ve Savcılar

Detaylı

TÜRKİYE CUMHURİYETİ İLE ROMANYA ARASINDA HUKUKÎ KONULARDA ADLİ YARDIMLAŞMA ANLAŞMASI

TÜRKİYE CUMHURİYETİ İLE ROMANYA ARASINDA HUKUKÎ KONULARDA ADLİ YARDIMLAŞMA ANLAŞMASI TÜRKİYE CUMHURİYETİ İLE ROMANYA ARASINDA HUKUKÎ KONULARDA ADLİ YARDIMLAŞMA ANLAŞMASI Türkiye Cumhuriyeti ile Romanya (bundan böyle "Akit Taraflar" olarak anılacaklardır), Ulusal egemenlik, haklarda eşitlik

Detaylı

Uluslararası Sponsorluk Politikası. 1 Nisan 2015 Amway

Uluslararası Sponsorluk Politikası. 1 Nisan 2015 Amway Uluslararası Sponsorluk Politikası 1 Nisan 2015 Amway Uluslararası Sponsorluk Politikası Bu Politika, 1 Nisan 2015 itibariyle, Amway bağlı kuruluşlarının Amway Satış ve Pazarlama Planı'nı uyguladıkları

Detaylı

Pazar AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ. 21 Mayıs 2018

Pazar AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ. 21 Mayıs 2018 AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ 21 Mayıs 2018 Pazar 2018 yılı Mart ayında, AB ve EFTA ülkeleri toplamında ticari araç pazarı 2017 yılı aynı ayına göre yüzde 2,8 azalarak 268 bin adet seviyesinde gerçekleşti.

Detaylı

Turizm Sektörü Aralık 2018

Turizm Sektörü Aralık 2018 5.2% 45.2 İşsizlik İşsizlik (m.a.) * 2018 yılı verisi beklentiyi göstermektedir. Turizm Sektörü Aralık 2018 * 2018 yılı verisi beklentiyi göstermektedir. Turizm Sektörü Aralık 2018 Deniz yolu 4% Demiryolu

Detaylı

TARİHLERİ ARASINDAKİ YOLCU TAŞIMA SINIR GEÇİŞLERİ. A2 Yetki Belgeli Geçiş

TARİHLERİ ARASINDAKİ YOLCU TAŞIMA SINIR GEÇİŞLERİ. A2 Yetki Belgeli Geçiş 01/08/2015 31/08/2015 TARİHLERİ ARASINDAKİ TAŞIMA SINIR GEÇİŞLERİ DİLUCU SINIR KAPISI A2 Yetki Belgeli Geçiş Türkiye 322 325 TOPLAMLAR: 322 325 ESENDERE SINIR KAPISI Türkiye 05 05 TOPLAMLAR: 05 05 Türkiye

Detaylı

YILDIRIM v. TÜRKĐYE KARARIN KISA ÖZETĐ

YILDIRIM v. TÜRKĐYE KARARIN KISA ÖZETĐ YILDIRIM v. TÜRKĐYE KARARIN KISA ÖZETĐ Đnternete erişime ilişkin yasaklamalara sınırlama getiren ve muhtemel bir kötüye kullanma durumuna karşı hukuki kontrol güvencesi sunan katı bir yasal çerçevede alınmayan

Detaylı

KABUL EDİLMEZLİK KARARI

KABUL EDİLMEZLİK KARARI Priştine, 22 Mayıs 2012 Nr.ref: RK 243/12 KABUL EDİLMEZLİK KARARI Başvuru no: KI 16/12 Başvurucular Gazmend Tahiraj Yüksek Mahkeme nin A.nr. 1415/2011 sayı ve 30 Aralık 2011 tarihli kararlarının Anayasaya

Detaylı

ECTA 2009 DÜZENLEYİCİ KURULUŞLAR KARNESİ (ECTA 2009 REGULATORY SCORECARD)

ECTA 2009 DÜZENLEYİCİ KURULUŞLAR KARNESİ (ECTA 2009 REGULATORY SCORECARD) ECTA 2009 DÜZENLEYİCİ KURULUŞLAR KARNESİ (ECTA 2009 REGULATORY SCORECARD) TELKODER DEN Üyesi olduğumuz ECTA tarafından bağımsız danışmanlık kuruluşlarına yaptırılan 2009 Regulatory Scorecard Düzenleyici

Detaylı

HABER BÜLTENİ xx.08.2014 Sayı 10

HABER BÜLTENİ xx.08.2014 Sayı 10 HABER BÜLTENİ xx.08.2014 Sayı 10 Konya Hizmetler Sektörü Güven Endeksi, geçen aya göre düştü: Konya Hizmetler Sektörü Güven Endeksi, Temmuz 2014 te bir önceki aya göre 0,8 puan düşerek 0,9 puan değerini

Detaylı

KABUL EDİLMEZLİK KARARI

KABUL EDİLMEZLİK KARARI Priştine, 29 Mayıs 2012 Nr. Ref.: RK247/12 KABUL EDİLMEZLİK KARARI Dava No: KI 95/11 Başvurucu Hajrije Behrami ve reşit olmayan kızı Kosova Yüksek Mahkemesi nin Rev. nr. 1230/2010 sayı ve 15 Şubat 2011

Detaylı

1982 Anayasası nın Cumhuriyetin Nitelikleri başlıklı 2. maddesinde, Türkiye Cumhuriyeti nin bir hukuk devleti olduğu kurala bağlanmıştır.

1982 Anayasası nın Cumhuriyetin Nitelikleri başlıklı 2. maddesinde, Türkiye Cumhuriyeti nin bir hukuk devleti olduğu kurala bağlanmıştır. Esas Sayısı : 2015/109 Karar Sayısı : 2016/28 1982 Anayasası nın Cumhuriyetin Nitelikleri başlıklı 2. maddesinde, Türkiye Cumhuriyeti nin bir hukuk devleti olduğu kurala bağlanmıştır. Anayasa nın 2. maddesinde

Detaylı

AVRUPA DA HİBE DESTEKLİ STAJ DUYURUSU

AVRUPA DA HİBE DESTEKLİ STAJ DUYURUSU AVRUPA DA HİBE DESTEKLİ STAJ DUYURUSU Erasmus+ Programı dâhilinde, Ankara Ticaret Odası Koordinatörlüğünde 12 Üniversitenin katılımıyla oluşan Yeni İş Tecrübeleri için Ankara Konsorsiyumu (YİTAK) Projesi,

Detaylı

KABUL EDİLMEZLİK KARARI

KABUL EDİLMEZLİK KARARI Priştine, 21 Ekim 2013 Nr. ref.: RK484/13 KABUL EDİLMEZLİK KARARI Başvuru No: 135 /12 Svetozar Nikolić Kosova Yüksek Mahkemesi nin Rev. No: 36/2010 sayı ve 12 Eylül 20 12 tarihli kararı hakkında anayasal

Detaylı

Akdeniz Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Ofisi. Erasmus+ KA1 Personel Hareketliliği Bilgilendirme Toplantısı 13 Mart 2014

Akdeniz Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Ofisi. Erasmus+ KA1 Personel Hareketliliği Bilgilendirme Toplantısı 13 Mart 2014 Akdeniz Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Ofisi Erasmus+ KA1 Personel Hareketliliği Bilgilendirme Toplantısı 13 Mart 2014 Erasmus+ Personel (Ders Verme ve Eğitim Alma) Hareketliliği Nedir? Bireylerin

Detaylı

2014-2015 AKADEMİK YILI ERASMUS ARTI (+) PROGRAMI BİLGİLENDİRME TOPLANTISI

2014-2015 AKADEMİK YILI ERASMUS ARTI (+) PROGRAMI BİLGİLENDİRME TOPLANTISI 2014-2015 AKADEMİK YILI ERASMUS ARTI (+) PROGRAMI BİLGİLENDİRME TOPLANTISI SUNUM PLANI Erasmus artı( +) Programı Nedir? Erasmus artı (+) Programının Amacı? Programa Kapsamındaki Ülkeler Program Kapsamında

Detaylı

Türkiye de Zorunlu Din Dersi Uygulaması

Türkiye de Zorunlu Din Dersi Uygulaması Türkiye de Zorunlu Din Dersi Uygulaması Derya Kap* Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi nin (AİHM)16 Eylül 2014 tarihli zorunlu din dersinin mevcut içerikle uygulanamayacağına dair hükmü, Türkiye de din dersi

Detaylı

AVRUPA BİRLİĞİ BÜTÇESİ

AVRUPA BİRLİĞİ BÜTÇESİ AVRUPA BİRLİĞİ BÜTÇESİ NİSAN 2016 ANKARA İçindekiler GİRİŞ... 2 AVRUPA BİRLİĞİ BÜTÇESİ... 2 I. AB BÜTÇESİNİN GELİRLERİ... 2 II. AB BÜTÇESİNİN HARCAMALARI... 4 1. Akıllı ve Kapsayıcı Büyüme... 4 2. Sürdürülebilir

Detaylı

T.C. DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ ÇALIŞMA EKONOMİSİ VE ENDÜSTRİ İLİŞKİLERİ BÖLÜMÜ

T.C. DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ ÇALIŞMA EKONOMİSİ VE ENDÜSTRİ İLİŞKİLERİ BÖLÜMÜ Komşular SUNAR T.C. DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ ÇALIŞMA EKONOMİSİ VE ENDÜSTRİ İLİŞKİLERİ BÖLÜMÜ Asgari Ücretin Tanımı Çalışan bir kişinin en azından temel ihtiyaçlarını

Detaylı

GJYKATA KUSHTETUESE УСТАВНИ СУД CONSTITUTIONAL COURT. Dava No: KO 29/11. Başvurucu. Sabri Hamiti ve Kosova Meclisinin diğer milletvekilleri

GJYKATA KUSHTETUESE УСТАВНИ СУД CONSTITUTIONAL COURT. Dava No: KO 29/11. Başvurucu. Sabri Hamiti ve Kosova Meclisinin diğer milletvekilleri REPUBLIKA E KOSOVËS - РЕПУБЛИКА КОСОВO - REPUBLIC OF KOSOVO GJYKATA KUSHTETUESE УСТАВНИ СУД CONSTITUTIONAL COURT Priştine, 30 Mart 2011 Nr. ref.: OM 108/11 Dava No: KO 29/11 Başvurucu Sabri Hamiti ve Kosova

Detaylı

Prof. Dr. Zehra ODYAKMAZ Ümit KAYMAK İsmail ERCAN THEMIS İDARİ YARGI

Prof. Dr. Zehra ODYAKMAZ Ümit KAYMAK İsmail ERCAN THEMIS İDARİ YARGI Prof. Dr. Zehra ODYAKMAZ Ümit KAYMAK İsmail ERCAN THEMIS İDARİ YARGI İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM İdarenin Denetlenmesi I. GENEL OLARAK...1 II. YARGI DIŞI DENETİM...2 A. İdari Denetim...2 1. Genel İdari Denetim...2

Detaylı

Kanun No. 4577. Kabul Tarihi : 8.6.2000

Kanun No. 4577. Kabul Tarihi : 8.6.2000 Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluşu ve Görevleri Hakkında Kanun İle İdari Yargılama Usulü Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunu, Yasası

Detaylı

ISLAM YASASI Kısım Yasal Durum Kamu hukukunun bir kurumu

ISLAM YASASI Kısım Yasal Durum Kamu hukukunun bir kurumu ISLAM YASASI 25.2.2015 1.Kısım Yasal Durum Kamu hukukunun bir kurumu 1. Avusturya İslam dini cemaatleri, anayasanın (Staatsgrundsgesetz) -vatandaşların genel haklarıyla ilgili- 15.maddesine göre kabul

Detaylı

HABER BÜLTENİ xx.02.2016 Sayı 28 KONYA HİZMETLER SEKTÖRÜNÜN, ÇALIŞAN SAYISI BEKLENTİSİ ARTTI

HABER BÜLTENİ xx.02.2016 Sayı 28 KONYA HİZMETLER SEKTÖRÜNÜN, ÇALIŞAN SAYISI BEKLENTİSİ ARTTI HABER BÜLTENİ xx.02.2016 Sayı 28 KONYA HİZMETLER SEKTÖRÜNÜN, ÇALIŞAN SAYISI BEKLENTİSİ ARTTI Konya Hizmetler Sektörü Güven Endeksi, geçen aya ve geçen yıla göre düştü. Önümüzdeki 3 ayda hizmetlere olan

Detaylı

2017 YILI İLK İKİ ÇEYREK İŞLENMİŞ MERMER VE TRAVERTEN DIŞ TİCARET VERİLERİ

2017 YILI İLK İKİ ÇEYREK İŞLENMİŞ MERMER VE TRAVERTEN DIŞ TİCARET VERİLERİ 2017 YILI İLK İKİ ÇEYREK İŞLENMİŞ MERMER VE TRAVERTEN DIŞ TİCARET VERİLERİ DÜNYA TUTARI DÜNYADAKİ 1.264.850 452.261 36% DÜNYA 1 1 Amerika Birleşik MEVCUT YE TUTARI NİN NİN DÜNYA MEVCUT DEKİ LAR TUTAR TUTAR

Detaylı

Öğrenim Hareketliliği Nedir?

Öğrenim Hareketliliği Nedir? Öğrenim Hareketliliği Nedir? Faaliyet, yükseköğretim kurumunda kayıtlı öğrencinin öğreniminin bir bölümünü kurumlararası anlaşma ile ortak olunan yurtdışındaki yükseköğretim kurumunda gerçekleştirmesidir.

Detaylı

Mercedes-Benz MobiloVan. Yollarda olmanız bizim gücümüzdür...

Mercedes-Benz MobiloVan. Yollarda olmanız bizim gücümüzdür... Mercedes-Benz MobiloVan Yollarda olmanız bizim gücümüzdür... Yolunuza güvenle devam etmenizi sağlıyoruz. Tam 30 yıl süre ile... 2014 yılı itibari ile Mercedes-Benz Türk A.Ş. yetkili bayileri tarafından

Detaylı

ERASMUS+ STAJ HAREKETLİLİĞİ. Bölüm Staj Hareketliliği Koordinatörü Araş. Gör. Dr. Yeliz Demir

ERASMUS+ STAJ HAREKETLİLİĞİ. Bölüm Staj Hareketliliği Koordinatörü Araş. Gör. Dr. Yeliz Demir ERASMUS+ STAJ HAREKETLİLİĞİ Bölüm Staj Hareketliliği Koordinatörü Araş. Gör. Dr. Yeliz Demir Staj Staj, öğrencinin, öğrenim gördüğü alanda uygulamalı iş deneyimi elde etmesi sürecidir. Kimler Başvurabilir?

Detaylı

İÇİNDEKİLER NÜFUS VE İŞGÜCÜ PİYASASI TASARRUFLAR

İÇİNDEKİLER NÜFUS VE İŞGÜCÜ PİYASASI TASARRUFLAR İÇİNDEKİLER NÜFUS VE İŞGÜCÜ PİYASASI TASARRUFLAR 1. Nüfus 28. Gayri Safi Ulusal Tasarruflar 2. İstihdam 29. Gayri Safi Tasarruflar (özel sektör) 3. İşsizlik Oranı 30. Gayri Safi Tasarruflar (genel devlet)

Detaylı