HABER BÜLTENĐ. 21 Şubat Haber Özetleri

Transkript

1 HABER BÜLTENĐ 21 Şubat 2005 Haber Özetleri Ortadoğu Amerikan ordusunun Irak ın batısındaki El Anbar ilinde büyük bir operasyon başlattığı bildirildi. Operasyon süresince, il merkezi Ramadi nin sınırları içinde gece sokağa çıkma yasağı ilan edildi ve Fırat nehri kıyısındaki kentlerde, güvenlik önlemleri artırıldı. Irak hükümetinin isteği üzerine başlatılan operasyona, Irak askerlerinin de yardım ettiği kaydedildi. Bağdat ın 110 kilometre batısındaki Ramadi kenti, Irak taki direnişin ana kalelerinden biri durumunda. Dün aynı bölgede sürdürülen bir başka operasyonda bir Amerikan askerinin öldüğü bildirildi. Dün yine Aşure günü kutlamaları sırasında, direnişçilerin saldırısı sonucu en az 40 kişi yaşamını yitirdi.(voanews) Irak'ta Şiilerin en kutsal günlerinden Aşure bayramını kutlayanlar, başkent Bağdat'ta bir dizi saldırıya hedef oldu. Olaylarda en az 22 kişinin yaşamını yitirdiği bildiriliyor. Bir hükümet yetkilisi ise 27 kişinin öldüğünü, 100'den fazlasının da yaralandığını söyledi. Polisin verdiği bilgiye göre başkentte bugün bir türbeyi ziyarete giden halka havan topuyla üç kez ateş açıldı. Birkaç saat sonra aynı noktada iki intihar bombacısı bombalarını patlattı. Bağdat'ın batısındaysa motosikletli olduğu sanılan bir intihar bombacısı cenaze törenine saldırdı. Ayrıca saldırı endişesiyle trafiğe kapatılan bir türbenin yakınlarına park edilen otobüse yerleştirilen bomba da patladı. Aşure törenlerinin merkezi olan ve yüz binlerce kişinin akın ettiği Kerbela kentinde ise durumun henüz sakin olduğu bildiriliyor. Ülkede dün de Şiiler'i hedef alan intihar eylemleri ve diğer saldırılarda en az 28 kişi ölmüştü. Bölgedeki gözlemciler, nüfusun çoğunluğunu oluşturmalarına karşın yüzyıllardır iktidardan uzak tutulan Şiilere karşı Sünni isyancıların eylemlerini artıracağı tahmininde bulunuyordu. Aşure bayramı boyunca Şiiler, Hazreti Muhammed'in torunu Hüseyin'in bundan 1300 yıl önce öldürülmesini anıyor. Olay, Şiiler ile Sünniler arasında yüzyıllarca süren tartışmalara yol açmıştı.(bbc) Amerikan Times gazetesinde yer alan bir habere göre Amerikan Savunma Bakanlığından alınan bilgiler doğrultusunda Amerikalı diplomatlar ve istihbarat yetkilileri Iraklı Sünni direnişçilerle, direnişlerine son vermeleri konusunda müzakere yaptıkları kaydedildi. Ancak Ahmet Çelebi dün yaptığı açıklamada bu müzakerelerin sonucu yeni Irak hükümetini bağlamayacaktır dedi. Ahmet Çelebi ABC Televizyonunda yaptığı açıklamada hükümet başkanlığı için kendisinin çoğunluğa sahip olduğunu söyledi. Öte yandan, Bağdat ı ziyaret 1

2 eden demokrat senatör Hilary Clinton NBC Televizyonuna yaptığı açıklamada, Caferi nin başbakan olarak tayin edilmesinin endişe verici olacağını çünkü Caferi nin Đran la ilişkileri herkes tarafından bilindiğini ifade etti.(alquds GAZETESĐ) Ürdün Kralı 2. Abdullah Đran ile Batı arasındaki gerginliği gidermek için barışçıl bir çözüm bulunacağından ümitli olduğunu çünkü bölgede yeni bir çatışmanın olması daha fazla istikrarsızlığa neden olacağını ifade etti.(alquds GAZETESĐ) Irak ta cumhurbaşkanlığı ve başbakanlık makamları için olan rekabet zirveye ulaştı. Bu rekabet Ahmet Çelebi nin hükümet başkanlığı görevi için yarış alanına girdikten sonra tırmanmaya başladı. Hükümet başkanlığı için Ahmet Çelebi ile beraber 3 kişi rekabet etmekte. Bunlar: Đbrahim El-Caferi, Huseyn El- Şehristani ve Adil Abdulmehdi. Irak ın şimdiki başkanı Đyad Allavi, Irak ta Đran yanlısı bir Đslami hükümetin yönetime gelmesinin olumsuzluklarına değinerek Irak ta bir Đslami hükümetin söz konusu olamayacağını belirtti. (ALQUDS GAZETESĐ) Iraklı yetkililerin yaptığı açıklamaya göre başbakanlık ve cumhurbaşkanlığı görevlerinin dağılımı tartışmaları sona erdikten sonra Irak Ulusal Meclisi ilk toplantısını gerçekleştirecek. Ancak yapılacak olan toplantının kesin tarihi belli değil. (EL-ŞARK EL-AVSAT GAZETESĐ) Đslami Yüksek Devrim Konseyi, Ahmet Çelebi yi yeni Irak hükümeti başkanlığı görevinden uzak gördüğünü ima ederek bu görev için Adil Abdulmehdi yi yeniden aday gösterdiğini beyan etti. Diğer yandan Şii Siyasi Meclisi, başbakanlık görevinden adaylığını geri çekmesi için Çelebi üzerindeki baskılara son verilmediği takdirde, Birleşik Irak Đttifakı listesinden geri çekilecekleri tehdidinde bulundular. Bunlar Irak Đttifakı içerisinde 52 sandalyeye sahiptirler. En önemlileri: Fazilet Partisi 9 sandalye, Şii Siyasi Meclis 13 sandalye, Feyli Kürtler 4 sandalye, El-Sadr akımı 21 sandalye ve diğer bağımsızlar. Đslami Yüksek Devrim Konseyi siyasi büro başkanı Faysal El-Lami ye göre yukarıda sayılanların tümü Ahmet Çelebi nin adaylığını desteklemektedirler. El-Lami ye göre Đttifak içerisinde Ahmet Çelebi yi yaklaşık aday desteklemektedir. El-Lami Yarın itibariyle söz konusu görevler için adaylar, 140 üyenin katıldığı bir gizli oylama sonucunda belli olacaktır dedi. (EL-HAYAT GAZETESĐ) El Cezire televizyonu El Kaide terör örgütünün iki numaralı lideri Ayman El Zevahari ye ait olduğu sanılan bazı video görüntülerini yayınladı. Zevahiri olduğu sanılan kişi, görüntülerde, Müslüman ülkelerini reforma çağıran Amerika yı kınayan açıklamalar yapıyor; Batı nın Đslam dünyasına karşı açtığı yeni haçlı seferlerinden onbinlerce kayıp vererek yenik çıkacağını söylüyor. Đstihbarat yetkilileri henüz görüntülerin Zevahari ye ait olup-olmadığını doğrulamadı.(voanews) Đsrail Başbakanı Ariel Sharon, imzaladığı kararname ile Gazze ve Batı Şeria da, dört yerleşim birimindeki Yahudilere, evlerini terk etmeleri için 20 Temmuz a kadar süre tanıdı. Hükümet Yahudi yerleşimcilere, evlerini terk etme karşılığında tazminat ödeyecek. Đsrail Bakanlar Kurulu Başbakan ın, Gazze nin tamamı ile Batı Şeria nın da bir kısmından çekilmeyi öngören planını dün onayladı. 5 e karşı 17 oyla kabul edilen plan, 8 bin 500 Yahudi 2

3 yerleşimcinin, Gazze ile Batı Şeria daki dört yerleşim biriminden 20 Temmuz a kadar çıkartılmasını öngörüyor. Đsrail kabinesi, bu planın yanı sıra, Batı Şeria daki Filistin bölgelerini ayırmak için inşa edilen duvarın yeni güzergahını da onayladı. Yeni güzergah, Đsrail ve Filistin bölgelerini ayıran Yeşil Hat ta yakınlaştı. Bu arada Đsrailli yetkililer, Filistin Yönetimi ile yaptıkları işbirliğinin ifadesi olarak bugün 500 Filistinli mahkumu serbest bırakacaklarını açıkladı. (VOANEWS) Lübnan hükümeti, eski başbakan Refik Hariri nin öldürülmesi üzerine, Birleşmiş Milletlerin açtığı soruşturma için işbirliğini vaadinde bulundu. Hükümet, daha önce örgüt soruşturmasına katkıda bulunmayacağını söylemiş, kendi açtığı soruşturma içinse Đsviçreli uzmanların desteğini istemişti. Lübnan Meclis Başkanı Nebih Berri, suikastın ardındaki gerçekleri öğrenmenin, Lübnan ın yararına olacağını söyledi. Lübnan ın, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Kofi Annan tarafından atanan soruşturma ekibine nasıl yardım edeceği henüz açıklanmadı. Ancak Nebih Berri ve diğer yetkililer, yabancıların soruşturma sırasında Lübnan ın egemenliğine riayet etmesi gerektiğini bildirdi. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, geçen Pazartesi günü eski Başbakan Hariri yle birlikte en az 14 kişinin ölümüne yol açan saldırının neden ve sonuçlarını belirleyen bir rapor hazırlanması yönünde karar almıştı. Birçok Lübnanlı saldırıdan Suriye hükümetini sorumlu tutuyor ve Şam dan Lübnan da bulundurduğu 15 bin askerini geri çekmesini istiyor. Suriye hükümeti ise saldırıyla hiçbir ilişkisinin bulunmadığını söylüyor.(voanews) Avrupa Birliği Avrupa Birliği nin yeni anayasası, bugün Đspanya da yapılan referandumla ilk kez halkoyuna sunuldu. Referandum sonrasında yapılan anketler seçmenlerin büyük çoğunluğunun yeni anayasayı kabul ettiğini gösteriyor. Yine aynı anketler referanduma katılım oranının yüzde 41 civarında olduğunu gösteriyor. Başbakan Jose Luiz Rodriguez Zapatero, referandum kampanyasının sonunda Đspanyol halkından Avrupa Birliği için büyük önem taşıdığına inandığı referanduma katılmalarını istemişti. Yetkililer, oylamanın ilk saatlerinde seçime katılımın yüzde 22 civarında olduğunu açıklamıştı. Geçen yıl yapılan Avrupa Birliği Parlamento seçimlerinde ise katılım yüzde 45 seviyesindeydi. Referandum öncesinde yapılan kamuoyu yoklamalarında çok az sayıda seçmenin Avrupa Birliği anayasasının ayrıntıları hakkında bilgi sahibi olduğu ortaya çıktı. Avrupa Birliği ndeki 9 ülkede de Đspanya dakine benzer referandum düzenlenmesi planlanıyor. Ancak Almanya ve başka bazı ülkeler, halkın oyuna başvurmayı değil, anayasayı parlamentolarına sunmayı tercih ediyor. Avrupa Birliği anayasası, Litvanya ve Macaristan tarafından onaylanmıştı. Ancak anayasanın yürürlüğe girebilmesi için Avrupa Birliği ne üye tüm ülkeler tarafından onaylanması gerekiyor. (VONEWS) Kısa Kısa Dünya Amerika Birleşik Devletleri Başkanı George Bush, Irak savaşı nedeniyle bozulan karşılıklı ilişkileri onarmayı hedefleyen Avrupa gezisine başladı. Bush, dün akşam saatlerinde Belçika'nın başkenti Brüksel'e vardı. Bush, ABD'den ayrılmadan önce yaptığı açıklamada, "Şimdi aradaki farklılıkları bir yana 3

4 bırakma ve ileriye doğru hareket etme zamanı" diye konuştu. George Bush, AB kurumlarını ziyaret eden ilk ABD başkanı olacak ve Atlantik'in iki yakasındaki ilişkiler hakkındaki vizyonunu anlatan bir konuşma yapacak. Bush'un beş günlük ziyareti nedeniyle, geniş çaplı güvenlik önlemleri alınmış durumda. Brüksel'de 2 bin 500 polis ve 250 ABD gizli servis ajanı güveliği sağlamak için görev yapıyor. Kentin bazı bölgeleri, Bush'un uçağının kentin havaalanına inmesinden önce uçuşa kapatıldı. Başkan Bush, daha sonra geniş güvenlik önlemleriyle korunan ABD elçiliğine götürüldü. Bush'un Beyaz Saray'daki ikinci döneminin başlamasından bu yana yaptığı ilk yurtdışı ziyaretleri olan Avrupa gezisi boyunca, binlerce kişinin protesto gösterileri düzenlemesi bekleniyor. Brüksel'in merkezinde dün yüzlerce kişi Bush karşıtı gösteriler düzenlemişti. ABD Başkanı Brüksel'de kalacağı süre boyunca, AB liderleri ile görüşecek ve NATO karargahını ziyaret edecek. Burada yakın müttefiki Đngiltere Başbakanı Tony Blair ile görüşecek olan Bush, Irak politikasını en sert eleştiren isimlerden biri olan Fransa Cumhurbaşkanı Jacques Chirac ile bugün akşam yemeğinde bir araya gelecek. (BBC) George Bush, Avrupa gezisi kapsamında Almanya'yı da ziyaret edecek ve burada Almanya Başbakanı Gerhard Schröder ile bir araya gelecek. Bush'un Slovakya'da da Rusya Federasyonu Başkanı Vladimir Putin ile görüşmesi bekleniyor. Bush'un ziyaretleri kapsamında, Irak'taki gelişmelerin yanı sıra Çin'e silah satışı, Đran'ın nükleer programı, Orta Doğu barış süreci ve iklim değişikliği konularının da ele alınması bekleniyor.(bbc) Kuzey Kıbrıs'ta Pazar günü yapılan erken genel seçimlerin resmi olmayan sonuçlarına göre Başbakan Mehmet Ali Talat'ın Cumhuriyetçi Türk Partisi yüzde 44,45 oranında oy aldı. Derviş Eroğlu'nun lideri olduğu Ulusal Birlik Partisi (UBP) yüzde 31,71, Serdar Denktaş'ın Demokrat Parti'si (DP) ise yüzde 13,49 oranında oy aldı. Anadolu Ajansı'nın haberine göre, 575 sandığın tamamında oy sayım işlemi sona erdi. Serdar Denktaş'ın Genel Başkanı olduğu Demokrat Parti ise yüzde 13,83 ile üçüncü sırada. Mustafa Akıncı liderliğindeki Toplumcu Kurtuluş Partisi'nin oy oranı ise yüzde 2,46. Seçimlere katılım oranı yüzde 80,76 oldu. Bu oy dağılımına göre 50 sandalyeli Cumhuriyet Meclisi'nde CTP 25, DP 6, BDH 1, UBP ise 18 milletvekili çıkardı. KKTC SEÇĐM SONUÇLARI CTP: %44,45 (25) UBP: %31,71 (18) DP: %13,49 (6) BDH: %5,81 (1) TKP: %2,41 YP: %1,60 MAP: %0,52 Parantez içindeki sayılar partilerin çıkardığı milletvekili sayısını göstermektedir Önceki seçimlere kıyasla sönük bir kampanya döneminden sonra yapılan seçimde 50 üyeli meclisin yeni üyeleri belirlenecek. Kıbrıs ta 17 Nisan da ise liderlik seçimleri yapılacak. Bugünkü oylama hem liderlik seçimleri açısından hem de Kıbrıs ta önümüzdeki dönemde başlatılması planlanan müzakereler için önem taşıyordu. 24 Nisan da Ada nın yeniden birleştirilmesini öngören Annan planı için yapılan halk oylamasından sonra koalisyon hükümeti üç 4

5 milletvekilinin istifasıyla mecliste azınlığa düşmüş ve ardından erken seçim kararı alınmıştı. (BBC) Portekiz'de devlet başkanının parlamentoyu feshetmesinin ardından yapılan erken genel seçimde, zafer muhalefetteki Sosyalistlerin oldu. Seçimlerde Sosyal Demokratlar önderliğindeki hükümeti yenilgiye uğratan Sosyalistler, ülkenin demokrasiye geri döndüğü 1974 yılından bu yana ilk kez parlamentoda mutlak çoğunluğu sağladı.(bbc) Gazete Başlıkları Đngiliz Guardian gazetesinin başyazısında şöyle deniyor: "Đspanya'da anayasa hakkında yapılan referandum önemli, çünkü Đspanyollar geleneksel olarak Avrupa yanlısı olmuşlardır 'da birliğe üye olmaları, Franco döneminin ardından ülkede demokrasinin güçlenmesini ve Brüksel'den cömert sübvansiyonların gelmesini sağlamıştı.. Diğer ülkelerde yapılacak referandumlar bu kadar belirgin olmayacak." Guardian gazetesinde yer alan Nicholas Watt imzalı analiz yazısında da, referandumdan 'evet' çıkmasına karşın, bunun memnuniyet yaratmadığı ifade ediliyor. Yazıda şöyle deniyor: "Avrupalı liderler, tebessümlerinin ardında, Avrupa'ya en sıcak bakan ülkelerden birinde dahi vatandaşların anayasadan bu kadar az etkilenmiş olmaları karşısında hayal kırıklığına uğrayacaklar. Eğer son 20 yılda ekonomisi tamamen şekil değiştiren bir ülkede halkın yarısı bile sandık başına gitmeye tenezzül etmiyorsa; katılım oranı yüzde 50'nin altında olursa referandumun geçersiz sayılacağı Polonya gibi yeni üye ülkelerde ne olacağına dair ciddi endişeler duyulması gerekir." Gazetelerde bugün ilk sayfalarda ve yorum yazılarında geniş yer ayrılan bir diğer konuysa, Amerika Birleşik Devletleri Başkanı George Bush'un Avrupa gezisi.. Bush'un yeni iktidarının bu ilk dış seyahati, Financial Times'ın manşetinde yer buluyor bugün.."bush, 'güçlü Avrupa'ya methiyeler düzecek" diyor Financial Times haberinin başlığında. Ve haber şöyle devam ediyor: "Başkan Bush, transatlantik işbirliği için yeni bir dönem çağrısında bulunacak. Konuşmasında, 'Avrupa ve Kuzey Amerika arasındaki ittifak, yeni bir yüzyılda güvenliğimizin başlıca mihenk taşıdır' diyecek ve ekleyecek: 'Hiçbir gelip geçici tartışma, hükümetler arasındaki hiçbir anlaşmazlık, dünyadaki hiçbir kuvvet bizi asla ayıramaz.'" Independent gazetesinde yer alan bir haberdeyse, Başkan Bush'la görüşecek Avrupalı liderlerin her birine bir konuşma konusu verildiği ve sadece 5 dakika süre tanınacağı yazılıyor. "Özgür dünyanın lideri George Bush meşgul bir adam olduğundan olsa gerek..." diye başlayan ve ironik bir dilin hakim olduğu yazıda, Bush'un ise yarım saat konuşma hakkı olduğu ifade ediliyor. Independent'ın başyazısındaysa, Bush'un Avrupa gezisinde nerelere gideceği kadar, nerelere gitmeyeceğinin de önemli olduğuna işaret ediliyor: "Örneğin Chirac'la buluşmak için Fransa'ya gitmiyor. Chirac, Bush'la yemek yiyebilmek için Elize'den kalkıp Brüksel'e gitmek zorunda. Amerikan başkanı Berlin'e de gitmiyor. Ancak Almanya'da Mainz civarına şöyle bir uğrayacak ve Başbakan Schröder'le birkaç saat görüşecek. Bush, Moskova'ya da gitmiyor. Bush ve Başkan Putin Slovakya'da buluşacaklar..." 5

6 Guardian gazetesinde yer alan Niall Ferguson imzalı yazıdaysa, Bush'un Avrupa ziyaretinin, soğuk savaşın şahinlerinden ve komunizmin başlıca düşmanlarından Richard Nixon'ın, 1972 yılında Çin'e gitmesi kadar şaşırtıcı olduğu ifade ediliyor. Amerika ve Avrupa arasında Irak ve Đran'ın nükleer programı konularında derin görüş ayrılıkları olduğunu yazan Ferguson, en önemli gerginlik nedeninin ise Çin'e uygulanan silah ambargosu üzerinde yaşanabileceğini savunuyor. Fransa Cumhurbaşkanı Chirac'ın geçtiğimiz günlerde Çin'e gittiğini hatırlatan Ferguson'un yazısı, geçmişten bugüne bir soruyla son buluyor: "Bugün, 1972 yılında olduğu gibi, uluslararası sistemin üçgensel bir yapısı var. O dönemde Çin'e açılımlar yapmak suretiyle, Sovyetler Birliği'ni alt eden Amerika olmuştu. Belki şimdi de aynı şeyi yaparak Amerika'yı alt etme sırası Avrupa'ya geldi. Yoksa, Bush daha şimdiden Pekin'e bir uçak bileti ayarlamış olabilir mi?" Birleşmiş Milletler, Irak, Kongo derken, şimdi de cinsel taciz iddialarının yarattığı bir skandalın odağında...birleşmiş Milletler Mülteci Örgütü Başkanı Ruud Lubbers, hakkındaki cinsel taciz iddialarının ardından görevinden istifa etti. Ve haber, bugün, iddiaları kamuoyuna ilk duyuran basın organı olan Independent gazetesi tarafından manşetten veriliyor. "Ruud Lubbers istifa etti. Ancak cinsel taciz iddiaları karşısında masum olduğunda ısrar ederek. Lubbers, gazetecilere bu iddiaların kesinlikle haklılık payı bulunmadığını söyledi. "Bir hanımı sırtını sıvazlayarak, kapıya kadar geçirdim. Hepsi bu" dedi ve ekledi: "Bunu belki biraz samimi olarak nitelendirebilirsiniz ama buna asla cinsel taciz diyemezsiniz" 6