Av. ABDULLAH ÇET N O UZO LU Av. ÖZKAN O UZO LU AÇIKLAMALI ÇT HATLI BONO VE ÇEK SORUNLARI. GEN filet LM fi 8. BASKI

Transkript

1 I Av. ABDULLAH ÇET N O UZO LU Av. ÖZKAN O UZO LU AÇIKLAMALI ÇT HATLI BONO VE ÇEK SORUNLARI GEN filet LM fi 8. BASKI

2 II Yay n No : 1344 Hukuk Dizisi : Bas - May s STANBUL ISBN say l ve 2936 say l Fikir ve Sanat Eserleri Yasalar ve Türk Ticaret Yasas gere ince; fotokopi, tarama, yazma vs. herhangi bir yöntemle bir kitab ço altarak sat n alan, satan veya bir kitaptan yazar n yaz l izni olmadan al nt yapan kifli ve kurumlar; Her bir kopya için 2 y ldan 6 y la kadar hapis cezas (para cezas na çevrilmeksizin), 10 milyar TL den 150 milyar TL ye kadar mahkemenin karar verece i para cezas, meslekten men ve kopyalama ve bas m cihazlar na el konulmas, cezalar ile cezaland r l rlar. Copyright Bu kitab n Türkiye deki yay n haklar BETA Bas m Yay m Da t m A.fi. ye aittir. Her hakk sakl d r. Yasaya göre kapakta orijinal parlak hologram bulunmas zorunludur, bulunmayan kitaplar sahtedir. Dizgi Bask - Cilt Kapak Tasar m : Beta Bas m A.fi. : Beta Bas m A.fi. V ize/kirklarel : Gülgonca Çarp k Beta BASIM YAYIM DA ITIM A.fi. Himaye-i Etfal Sokak Talas Han No Ca alo lu - STANBUL Tel : (0-212) Fax: (0-212) betakitap@betakitap.com rtibat Adresi Av. A. Çetin O UZO LU Av. Özkan O UZO LU Tel: (0 216) Fax: (0 216)

3 III SEK Z NC BASKIYA ÖNSÖZ 3167 say l Çekle Ödemelerin Düzenlenmesi ve Çek Hamillerinin Korunmas Hakk nda Yasa tarihinde kabul edilen ve tarihinde yürürlü e giren 4814 Say l Yasa ile belli ölçülerde de ifltirilmifltir. Belirtilen yasan n ç kar laca beklentisi ile 7. bask s tükenen kitab m z n 8. bask s yap - lamam flt r. Böylece 8. bask y yay mlamak gereksinimi do mufltur. Yeni yasa ile getirilen de ifliklikler do rultusunda kibat n 3. bölümü yeniden düzenlenmifltir. Di er bölümler ise, yeniden gözden geçirilmifl ve yeni yarg tay kararlar eklenmifltir. Belirtilen 3. bölümün yeniden yaz lmas nda ve bölüm ile ilgili Yarg tay kararlar n n seçilmesinde O UZO LU HUKUK BÜROSU avukatlar ndan Av. Güngör Celalettin UYGUN ile Av. Mine TAN n büyük ölçüde yard m ve katk lar olmufltur. Say n meslektafllar m za en içten teflekkürler ederiz. nsanl n varoluflu ile bafllayan hukukun zaman içinde yaz l kural ve belgelere ba lanmas büyük bir gereksinimin neticesi olmufltur. Yaz l belgeler geliflme süreci içinde devaml boyutlar kazanm flt r. Hukukumuzda ticari senetler geliflmifl, flekillenmifl ve bir tak m kurallara ba lanm flt r. Bilindi i üzere, bono ve çek ticari hayatta güncel olarak büyük önem tafl - maktad r. Bu yap t m zla, meslektafllar m za ve okurlar m za deryada damla kabilinden bir nebze olsun yararl olabildiysek kendimizi mutlu sayar z. May s STANBUL Av. A.Çetin O UZO LU Av. Özkan O UZO LU

4 IV

5 V Ç NDEK LER B R NC BÖLÜM BONO I. BONONUN MAH YET...1 II. BONODA GEÇERL K KOfiULLARI Senet metninde bono kelimesinin bulunmas Kay ts z ve koflulsuz belli bir paray ödeme vaadi Vade Ödeme yeri Kime veya kimin emrine ödenecek ise onun ad ve soyad Senedin düzenlendi i tarih ve yer Senedi düzenleyenin imzas...10 BONO ÖRNE...10 STE E BA LI KOfiULLAR Bedel Yetki Faiz Keflidecinin ad ve soyad Masraflar...13 KEfi DEC N N SORUMLULU U...14 III. BONONUN C ROSU Ciro nedir? Cironun türleri...16 A Temlik Cirosu...16 B Tahsil Cirosu...16 C Rehin Cirosu...17 V. AVAL Ödeme Araya girme...19 VI. ZAMANAfiIMI Genel olarak Zamanafl m n n kesilmesi...20 LG L YARGITAY KARARLARI (1-49)...23

6 VI K NC BÖLÜM ÇEK I. ÇEK N MAH YET...51 II. ÇEK N GEÇERL K KOfiULLARI Çek kelimesi Belli bir paran n ödenmesi için havale Ödeyecek kimsenin (muhatab n) ad ve soyad Ödeme yeri Keflide günü ve yeri Keflidecinin mzas Çekle iflleyen banka flubesinin ad Keflidecinin hesap numaras...56 ÇEKTE DEY MLER...57 ÇEKTE TEY T...57 BANKA ÇEK...58 POSTA ÇEKLER...58 SEYAHAT ÇEKLER...58 ÇEK ÖRNE...59 III. ÇEK N C ROSU Hamiline yaz l çekin cirosu Emre yaz l çekin cirosu Nama yaz l çekin cirosu...60 ALACA IN TEML K...60 A R za-i temlik...60 B Kanuni temlik...61 C RONUN HÜKÜMLER...61 fiek L BAKIMINDAN C RO...62 A Tam ciro...62 B Beyaz ciro...62 Ciranta...62 Protesto ve vâdeden sonraki ciro...62 IV. AVAL...63 ALONJ...63 V. ÇEKTE ÖDEME...63 TAKAS ODASI...64 ÇEKTE ÖDEME Ç N BRAZ...64 BRAZ SÜRES N N BAfiLANGICI...68 VI. ÇEKTEN CAYMA...69 CAYMANIN fiartlari...70

7 VII ÖDEME YASA I...70 VII. ÖDEMEDEN MT NA Ödememe halleri Hamilin baflvurma haklar Baflvurma hakk n n kapsam Ödeyen kimsenin haklar...73 VIII. ÇEK N ÖDENMES NDE ÖZELL KLER Çizgili çek Çizgili çekin hükümleri Hesaba geçirilmek üzere çekilen çek...75 IX. ÇEfi TL HÜKÜMLER Sahte veya tahrif edilmifl çek Çekte birden fazla nüshalar...75 X. ZAMANAfiIMI...76 Zamanafl m n n kesilmesi...76 Zamanafl m definin ileri sürülmesi...77 ÇEKTE BULUNMASI ZORUNLU OLMAYAN KAYITLAR...77 ÇEKE KONULMASI SÖZKONUSU OLMAYAN KAYITLAR...78 GEÇERS Z ÇEKE UYGULANACAK HÜKÜMLER...79 KEfi DE LE MUHATAP ARASINDAK L fik LER...80 HÜKÜMSÜZ ÇEKLER...80 KISMEN HÜKÜMSÜZ ÇEKLER...81 BOfi VEYA KISMEN DOLDURULMUfi ÇEK...81 LG L YARGITAY KARARLARI (1-58)...83 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM BONO VE ÇEKTE CEZA SORUMLULUK I. KARfiILIKSIZ ÇEK Mahiyeti Say l Yasa ve getirdi i yenilikler Kapsam Sorumluluk Çek defteri Muhatap banka Çekin ibraz Hesaben tesviye adeli mektupla bildirim Düzenleme hakk n n kullan lmas Hesap sahibi hakk nda gereken bilgiler...124

8 VIII Bankan n sorumlu oldu u miktar lân edilecek hususlar Tebligat adresi Çek defterinin geri verilmesi a Çek karnesini geri vermeme suçu b Çek keflide etme yasa na uymama Yetkisi olmad halde çek defteri basanlar ve bast ranlar Bankalara verilecek para cezalar Karfl l ks z çek keflide etme suçu ve cezas a Suçun oluflmas b Suçun ifllendi i yer c Suçun ifllendi i zaman Karfl l ks z çekte gecikme faizi Soruflturma ve kovuflturma usulü Görevli ve yetkili Mah Davan n aç lmas na engel olan, davay düflüren ve cezay ortadan kald ran nedenler II. BONO VE ÇEKLERE L fik N D ER SUÇLAR Sahtekarl k suçu a Senete gerçek d fl hüviyet yazmak b Unsur noksanl olan kambiyo senedinde sahtekarl k c Sahte kambiyo senedini bilerek kullanmak d Gerçe i kan tlamak için senette sahtekarl k e Kambiyo senedinin yokedilmesi Senedin ya mas (Gasb ) Çekin çal nmas LG L YARGITAY KARARLARI (1-81) DÖRDÜNCÜ BÖLÜM KAMB YO SENETLER NDE ÖZEL TAK P YOLLARI I HAC Z II TAK P TALEB III. ÖDEME EMR IV. ÖDEME EMR NE T RAZ A MZAYA T RAZ Menfi tesbit davas stirdat davas B BORCA T RAZ a Borçlunun borçlu olmad itiraz b Borcun itfa edildi i itiraz...212

9 IX c Borcun imhal edildi i itiraz d Borcun zamanafl m na u rad itiraz e Yetki itiraz C BORCA T RAZIN NCELENMES D KANUN YOLLARI V. ÖDEME EMR NE fi KAYET A fi KAYET N NCELENMES VI. BONODA ALACAKLI VII. BONODA BORÇLULAR VIII. ÇEKTE ALACAKLI IX. ÇEKTE BORÇLULAR X. YETK Bonoya dayanan takiplerde yetki Çeke dayanan takiplerde yetki LG L YARGITAY KARARLARI (1-118) LG L MEVZUAT I Türk Ticaret Yasas 'n n lgili Hükümleri II Kanuni ve Temerrüt Faizine liflkin Yasa III Çekle Ödemelerin Düzenlenmesi ve Çek Hamillerin Korunmas Hakk nda Yasa (De iflik 4814 S.Y.) IV TEBL VE YÖNETMEL KLER V KAVRAMLARA GÖRE ARAMA KAYNAKLAR...373

10 X

11 XI KISALTMALAR age. : Ad geçen eser Av. Y. : Avukatl k Yasas Bkz. : Bak n z BY. : Borçlar Yasas C. : Cilt C.D. : Ceza Dairesi C.M.U.Y. : Ceza Muhakemeleri Usulü Yasas ÇY. : Çekle Ödemelerin Düzenlenmesi ve Çek Hamillerinin Korunmas Hakk nda Yasa H.D. : Hukuk Dairesi H.M.U.Y. : Hukuk Muhakemeleri Usulü Yasas D. : cra ve flâs Dairesi Y. : cra ve flâs Yasas BD. : stanbul Barosu Dergisi Mad. : Madde MY. : Medeni Yasa s. : sahife Sy. : Say T. : Tarih TCY. : Türk Ceza Yasas TC. : Türkiye Cumhuriyeti TY. : Ticaret Yasas R.G. : Resmi Gazete vd. : ve devam Y.K. : Yarg tay Kararlar Y.C.G.K. : Yarg tay Ceza Genel Kurulu Y.H.G.K. : Yarg tay Hukuk Kurulu YKD. : Yarg tay Kararlar Dergisi Yönt. : Yönetmelik