ÖZEL SEKTÖR BAKIŞ AÇISINDAN: TOHUMCULUK SEKTÖRÜNDE ÜNİVERSİTE KAMU ÖZEL SEKTÖR İŞ BİRLİĞİNİN GELİŞTİRİLMESİ

Transkript

1 ÖZEL SEKTÖR BAKIŞ AÇISINDAN: TOHUMCULUK SEKTÖRÜNDE ÜNİVERSİTE KAMU ÖZEL SEKTÖR İŞ BİRLİĞİNİN GELİŞTİRİLMESİ FAHRİ HARMANŞAH TASACO TARIM A.Ş. GENEL MÜDÜRÜ

2 1- Tarımsal Eğitim Öğretim Konusunda Tespitler: Türkiye de 35 adet Ziraat Fakültesi var. Kilis ve Düzce Ziraat Fakülteleri henüz öğrenci almamaktadır. 33 Ziraat Fakültesinde toplam 178 bölüm vardır. Bölüm sayısı 1 11 arasında değişmektedir yılında 5764 kişilik kontenjana 4332 öğrenci yerleştirilmiş olup, doluluk oranı % 75 tir. Bir önceki yıla göre 366 adet kontenjan azalmasına karşılık, doluluk oranı bir önceki yıla göre % 6 azalmıştır. Tercihlerde, bazı faktörler yanında, öncelikli olarak Fakültelerin mezuniyet sonrası istihdam yaratma imkanı etkili olmaktadır. En fazla öğrenci yerleşen Ziraat Fakülteleri: 322 öğrenci ile Ankara, 268 öğrenci ile Ege, 260 öğrenci ile Çukurova Ziraat Fakülteleridir.

3 Kontenjan açılıp da hiç tercih yapılmayan 6 bölüm: Atatürk Üniversitesi Tarım Makinaları Bozok Üniversitesi - Bahçe Bitkileri Çanakkale 18 Mart Üniversitesi Tarım Makinaları Iğdır Üniversitesi Biyosistem Mühendisliği Kahramanmaraş Sütçü İmam Ün. Toprak Bilimleri ve Bitki Bes. Ondokuz Mayıs Ün. Tarımsal Yapılar ve Sulama Fakülteler arası puan farkı: Iğdır Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümüne en düşük 204 puan ile öğrenci girmiş, Ege Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümüne en düşük 299 Puan ile öğrenci girmiştir. Iğdır Üniversitesine en yüksek puan ile giren öğrenci 279 puanla girmiş olup Ege Üniversitesine girememektedir.

4 2- Özel Sektör Tohumluk Sektörüne İlişkin Tespitler: Bakanlıkça tohumculuğa sağlanan destekler: Sertifikalı tohumluk üretim desteği, Sertifikalı tohumluk kullanım desteği, Kırsal kalkınma yatırımları ile sağlanan alt yapı destekleri sonucunda: Firma sayısında patlama olmuş, 150 civarında olan TSÜAB a kayıtlı tohum şirketi sayısı bugün itibariyle 689 dur. Tohumluk üretimi 4 kat artmıştır. Özel Sektör Tarımsal Araştırma yetkisi almış firma sayısı 165 adettir. Tohumluk üretimine elverişli olan ülkemizin coğrafi yapısı, ticari kapasitesi tohumculuk sektörümüzü cazip hale getirmiştir. Gerek üretim, gerekse ihracatımız gittikçe artacaktır. Kanaatimizce özel sektör firmalarının ıslah konusunda bugüne kadar geldikleri nokta yeterli değildir. Gelişmiş ülkelerle rekabet ve arayı kapatmak için daha fazla gelişme sağlamalıyız. Islah yapan bir kısım firmaların sermayeleri yeterli değildir. Ar-Ge konusuna daha fazla yatırım yapmalıyız.

5 3 - Tohumculuk Sektörü Ne İstiyor? Tohumculuk sektörü tohumluk üretimi, hazırlanması, pazarlanmasında ve satışında çalışacak nitelikli Ziraat Mühendisleri istiyor. Bundan çok daha önemlisi, gelişmiş ülkelerle arayı hızlı kapatmak için Ar-Ge yapacak, tohum ıslahında çalışacak ıslahçı, tercihan İngilizce bilen, mesleğini seven, analitik düşünebilen uzman elemanlar istiyor. Tohumculuğumuzda şu anda en büyük noksanlık, tohum ıslahı konusunda gelişmiş ülkelerle rekabet edebilecek noktaya gelememiş olmamızdır. Arayı kapatmak için daha yoğun Ar- Ge ve ıslah çalışmalarına ağırlık vermemiz lazım.

6 ÜRETİME TEKNOLOJİNİN KATKISI

7 Türkiye bu gelişmeyi sağlayabildiği takdirde dünyada sertifikalı tohumluk üretiminde ve çeşit geliştirmede önde gelen ülkeler arasına girmeyi başaracaktır. Halen ülkemizde var olan tohumluk üretim ve ihracat potansiyelimizi yeteri kadar kullandığımızı söyleyemeyiz.

8 4- Ne Yapmalıyız? Bilim kuruluşu olan üniversitelerimizin, kamunun ve özel sektörün bilgi, eleman, sermaye imkanlarını bir araya getirmeliyiz. Üniversitelerimizin günün şartlarına göre eğitim-öğretim programlarını teknolojik gelişmelere ve sektör ihtiyaçlarına göre gözden geçirip, sorgulaması, yeniden planlaması. Lisans öğrenimi dışında tohumluk üretim teknolojileri ve ıslah konusunda master ve doktora çalışmalarına ağırlık verilmesi. Şahsi kanaatim Ar-Ge konusunda ciddi ve çok iyi altyapısı olan bir sonuca ulaşabilmek için 3 Ziraat Fakültesinin Islah Akademisi veya Fakültesi haline dönüştürülmesi önemli bir adım olacaktır. Bunlardan biri Tarla Bitkileri, ikincisi Bahçe Bitkileri, üçüncüsü de Hayvan Islahı Akademisi şeklinde organize olabilir. Bu kuruluşlar lisans düzeyinde eğitime son verecek, sadece master ve doktora için program yapacak, uygulamalı bitki ıslahı ağırlık kazanacaktır. Master ve doktora yapan öğrencilere burs imkanı sağlanmalıdır. Bu kuruluşlar dünyadaki gelişmeleri yakından takip edecek ve gerektiğinde teknoloji transferi yapacaktır.

9 Özel sektör firmaları ile üniversitelerin işbirliği 3 şekilde olabilir. 1- Fakültelerin kendi bölgelerindeki tohum firmalarıyla yapacakları ortak Ar-Ge ve ıslah çalışmaları, 2- TÜBİTAK TEYDEB proje kapsamında üniversitelerin görev alması. Halen bu programda üniversite özel sektör işbirliği bulunmaktadır. TEYDEB projelerinde tarımın payı % 4, genel harcama % 1 düzeyindedir ve çok yetersizdir. TEYDEB projelerinde bitki ıslahına daha fazla yer verilmesi ve firma alt yapılarının buna göre geliştirilmesi önemli olacaktır. 3- Hastalıklar ve zararlılar konusunda ıslahçılara destek verecek gelişmiş bir laboratuara ihtiyaç vardır. Bu tür alt yapı imkanlarının Türkiye Tohumcular Birliğinin önderliğinde ve finansmanında gerçekleşmesi gerektiğini düşünüyorum. Bu laboratuara bilim kuruluşlarımız olan üniversiteler, en fazla destek verebilir. Bunlar virüs hastalıkları, nematoloji, bitki mikolojisi ve zararlıları dalında olabilir. İşbirliğinin etkin bir şekilde hayata geçebilmesi için: Üniversite Kamu Özel Sektör İşbirliği Koordinasyon Kurulu kurulmalıdır. Bu kurulun çalışması Danışma Kurulu ile desteklenmelidir. Bu konuda mevzuat hazırlanabilir.

10 2010 yılından itibaren TSÜAB ın organize ettiği tohum firmalarında öğrenci stajında 6 yılda toplam 136 öğrenci staj yapmıştır. Sayıları her yıl arasında değişmiştir. Öğrenci staj sürelerinin tek yıl yerine iki yıla çıkartılması, işe ısınma ve pratik açısından önemli olacaktır. Stajla ilgili barınma ve ulaşım sorunlarının ele alınması gerekmektedir. Bitki ıslahı, sermaye, yetişmiş eleman, altyapı ve güçlü bir gen havuzu ister. Bunu sağlamak çok kolay değildir. İnanmak ve sabırlı olmak gerekir. Çünkü zamana ihtiyaç vardır. Islah yapan firmaların kazançlarının en az % 15 ini ıslah programlarına ayırması gerekir. Bakanlık Kamu Araştırma kuruluşlarının gen havuzlarından ve ileri hatlarından Ar-Ge yapan özel tohumluk firmalarının yararlandırılması işbirliğinin başka bir yönüdür.

11 TEŞEKKÜRLER