Uykusuzluk nedir? Uyku için yeterli fırsat ve imkan olmasına ragmen. uykuya baslamada., sürdürmede zorlanılmasıdır.

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Uykusuzluk nedir? Uyku için yeterli fırsat ve imkan olmasına ragmen. uykuya baslamada., sürdürmede zorlanılmasıdır."

Aydin Batuk
5 yıl önce
İzleme sayısı:

2 Uykusuzluk nedir? Uyku için yeterli fırsat ve imkan olmasına ragmen - uykuya baslamada., sürdürmede zorlanılmasıdır.

3 Uykusuzluk çeken insanlar uykularından memnun hissetmezler ve gözlerini birkaç dakikadan fazla kapalı tutamamaktan ya da yatakta bir sağa bir sola dönüp durduklrından yakınırlar.

5 Uykusuzluğun Sebepleri Nedir? Nazal / sinüs alerjileri Yüksek tansiyon Reflü gibi mide-bağırsak problemleri Kafein Tüketimi Hipertiroidizm gibi endokrin problemler Kalp hastalığı Artrit Doğum kontrolü Astım Ağrı kesici ilaçlar Parkinson hastalığı gibi nörolojik durumlar Depresyon (özellikle SSRI antidepresanlar) Kronik ağrı İlerleyen yaş Bel ağrısı Kadın cinsiyeti Düzensiz yatma saatleri STRESli yaşam şekli Alkol Tüketimi Fiziksel inaktivite

6 Bunların yanında çevresel faktörler de uykusuzluğa neden olabilir. Vardiyalı işler, sık yapılan yurt dışı seyahatleri gibi faktörler vücut saatinin bulunduğu ortamla oluşturduğu uyumu bozar.

7 2

Uluslararası uyku bozuklukları sınıflandırmasına (ICSD-2) göre İnsomnia

İnsomnia 2 Psikofizyolojik İnsomnia 8 Tıbbi duruma bağlı İnsomnia 3 Paradoksal

Psikiyatrik Bozukluklara Bağlı İnsomnia Yetersiz Uyku Hijyeni 10 11.

9 Uluslararası uyku bozuklukları sınıflandırmasına (ICSD-2) göre İnsomnia sınıflaması: 1 Uyumsal İnsomnia (Akut İnsomnia) 7 Çocukluk Dönemi Davranışsal İnsomnia 2 Psikofizyolojik İnsomnia 8 Tıbbi duruma bağlı İnsomnia 3 Paradoksal İnsomnia 9 İlaç ya da maddeye bağlı İnsomnia İdyopatik İnsomnia Psikiyatrik Bozukluklara Bağlı İnsomnia Yetersiz Uyku Hijyeni İlaç ya da maddeye bağlı olmayan İnsomnia, Belirlenmemiş (Organik Olmayan) İnsomnia Fizyolojik (Organik) İnsomnia

11 Uykuya dalmakta zorluk Serinletici uyku Gece sık sık uyanmak Gündüz uykusuzluk Uykuya dönüş zorluğu Konsantrasyon zorluğu Sabah çok erken uyanmak Sinirlilik

12 ..

13 Doktorlar uykusuzluğu teşhis etmek ve bir kişinin kendine özgü semptomlarını anlamak için çeşitli yaklaşımlar kullanır. Bu önlemlerin bazıları evde yapılabilirken, diğerleri bir ofis ziyareti veya bir uyku kliniğinde randevu almayı gerektirir. Uykunuzu iyileştirmenin psikolojik ve davranışsal basamakları içeren birçok yolu vardır. Uykusuzluk için bilişsel davranışçı tedaviler CBTi), rahatlama teknikleri ve genel uyku hijyeni uyku güçlüğü çeken birçok kişiye yardımcı olabilir.

bazıları ofiste size sorular sormak, günlükleri ve anketleri doldurmanızı, belirli kan testlerini yaptırmanızı

14 . Uykusuzluk için kesin bir test yoktur. Doktorlar, uykusuzluk semptomlarını teşhis etmek ve ölçmek için pek çok farklı araç kullanırlar; bunlardan bazıları ofiste size sorular sormak, günlükleri ve anketleri doldurmanızı, belirli kan testlerini yaptırmanızı veya bir gece uykusu çalışması yapmayı içerir. Bu testlerin tümü doktorunuzun uykusuzluk konusundaki kişisel tecrübenizi anlamasına ve doğru tedavi planını oluşturmasına yardımcı olur.

15 Uyku günlüğü: Bir uyku günlüğü uykuyla ilgili ayrıntıları izleyen basit bir günlüktür. Bir uyku günlüğünde, yatma vaktiniz, uyanma süreniz, gün içinde çeşitli zamanlarda ne kadar uykulu hissettiğiniz gibi ayrıntıları kaydedersiniz. Bir uyku kaydı doktorunuzun neyin uykusuzluğa neden olabileceğini bulmasına yardımcı olabilir

16 Uyku envanteri: Bir uyku envanteri kişisel sağlığınız, tıbbi geçmişiniz ve uyku düzeniniz hakkında bilgi toplayan kapsamlı bir ankettir.

17 Kan testleri: Doktorunuz bazı insanlarda uykuyu bozabilecek tiroid sorunları gibi tıbbi durumları değerlendirmek için bazı kan testleri yapabilir.

Uyku çalışması: Doktorunuz, gece uykunuz hakkında bilgi toplamak için bir gecede uyku çalışması veya polisomnografi yapmanızı önerebilir. Bu sınavda, hastalar bir gece laboratuvarda uyurlar.

18 Uyku çalışması: Doktorunuz, gece uykunuz hakkında bilgi toplamak için bir gecede uyku çalışması veya polisomnografi yapmanızı önerebilir. Bu sınavda, hastalar bir gece laboratuvarda uyurlar. Sınav sırasında uykunun aşamalarını izleyen bir EEG ye bağlanır. Bir uyku çalışması ayrıca oksijen seviyeleri, vücut hareketleri, kalp ve nefes alma şekli gibi şeyleri de ölçer. Bir uyku çalışması, invaziv olmayan bir testtir.

19 TEDAVI.

20 Teşvik Kontrolü Tedavisi: uykuyu teşvik eden bir uyku ortamı yaratmak

21 Bilişsel Davranışsal Terapi: uyku hakkında olumlu düşünceler ve inançlar geliştirmeyi öğrenmek

22 Bilişsel Davranışsal Terapi: (CBT-cognitive behavioural therapy) insanların yataklarını; uyanık kalınan, kıpırdanılan, sağa sola dönülen ve neden uyuyamıyorum endişelerine kapınılan yer olarak görmelerinden ziyade uyunan bir yer olarak görebilmelerine dair eğitimleri içeriyor. Terapi aynı zamanda da insanların yaşam biçimlerini ve uyudukları çevreyi (yatak odanız) değiştirmelerine yardımcı oluyor, rahatlama tekniklerini öğreterek, uykuya yardımcı olmayan düşünceleri ve insomniayı geliştiren inançları değiştirerek uyku problemlerini ortadan kaldırıyor. Kısa vadeli kullanılan uyku ilaçları da (eş-dost-arkadaşın önerdikleri değil; doktora danışılarak alınan) insanların uyku problemlerini düzene sokabiliyor. Fakat uzun süre uyku ilacı kullanımı da ciddi hasarlara ve bağımlılığa sebep olabiliyor.

23 Uyku Kısıtlaması: gece uyuyabilmeniz ve uykuda kalabilmeniz için yatakta geçirilen süreyi kısıtlayan bir programın izlenmesi

24 Yoga, meditasyon ve rehberli görüntü gibi gevşeme teknikleri, bedenin uyumaya hazırlanmasında yardımcı olabilir. Günün erken saatlerinde yapılan egzersizler stresi azaltmada ve daha derin uykuya dalma konusunda yardımcı olabilir. Davranışsal tedaviler tek başına yeterli olmayabilir. Uykusuzluğun uyku yardımcılarıyla tedavi edilmesi, özellikle davranışsal yaklaşımların bir kombinasyonu denendikten sonra, bu uyku problemlerinin en yaygın tedavisidir. Uykusuzluk tedavisi için uyku ilaçları hipnotik olarak adlandırılır.

UYKUSUZLUĞUN ETKİLERİ Sosyal ve aile ilişkilerini sürdürmede, iş yaşantılarındaki başarıda ve baş etme mekanizmalarında düşme Psikomotor

26 UYKUSUZLUĞUN ETKİLERİ Sosyal ve aile ilişkilerini sürdürmede, iş yaşantılarındaki başarıda ve baş etme mekanizmalarında düşme Psikomotor işlevsellerde bozulma (konsantrasyon, dikkat, problem çözme, reaksiyon zamanı) Semantik ve kısa süreli bellek bilişsel İşlevlerde azalma

27 Üretkenlikte düşme Kaza riskinde artma Yaşam Kalitesinde düşme Tıbbi bozukluklarda kötüleşme

28 Depresyon ya da diğer bir psikiyatrik bozukluk gelişme riski yüksek İnsomniyalarda 3.5 yıl içinde (insomni olmayanlara göre) Depresyon gelişiminin 4 kat, Anksiyete bozukluğu gelişiminin 2 kat fazla Madde kötüye kullanımı ya da bağımlığının da 7 kat fazla olduğu görlmüştür.

Özellikle birinci basamakta hastaların şikayetlerini daha kolay anlatabilecekleri bir şekilde

29 Sonuç olarak insomnia hastaları aslında düşünüldüğünden daha sık olup, bu sorunlarını aile hekimleriyle daha detaylı tartışmak istemektedir. Özellikle birinci basamakta hastaların şikayetlerini daha kolay anlatabilecekleri bir şekilde empatik yaklaşıma özen gösterilmeli ve insomnia tedavisini hastanın alışkanlıkları ve yaşam stilini değerlendirerek hastayla beraber planlanmalıdır.

30 İyi bir gece uykusu için, o Yataktan önce rahatlatıcı bir rutin geliştirin. o Yatağınızda oturarak beklemeyin. o Yatağınızın yanında bulunan ve gözünüze takılan saatinizi göremeyeceğiniz bir yere kaldırın. o Bilgisayar, tablet, akıllı telefon gibi aşırı ışık veren aletlerin uykudan önceki kullanımlarını sınırlandırın. Bu durum; özellikle de twitter, facebook gibi sosyal medya kanallarında aşırı zaman tüketen ve uykusuzluktan yakınan bireylerin uykusuz kalmalarının sebeplerinden birisidir. Eğer uyuyamıyorsanız, kalkın ve rahatlatıcı birkaç aktivite yapın; örneğin kitap okuyun veya rahatsız bir sandalyede oturup televizyondaki en sıkıcı programı izleyin; bu durum beyninize, yatağın uyanık kalınan ya da endişe duyulan yer değil uyunması gereken yer olduğu bilincini yerleştirecektir ve uykunuzun gelmesine sebep olacaktır, uykunuz geldiği anda da tekrar yatağınıza dönün.

31 KAYNAKÇA Breslau N, et al. Sleep disturbance and psychiatric disorders: a longitudinal epidemiological study of young adults. Biol Psychiatry. 1996;39: file:///c:/users/user/desktop/uykusuzlukveasiriuykusuzlikbozuklugu.pdf (Dr. Sinan YETKİN) file:///c:/users/user/desktop/ nsomnia;%20tan m,%20s n flamas %20ve%20Birinci%20Bas amakta%20 nsomnia%20y netimi[#418946] pdf (Düzce Tıp Fakültesi Dergisi / Duzce Medical Journal 2017;19(2):48-50 )

Benzer belgeler

İnsomni. Dr. Selda KORKMAZ

İnsomni. Dr. Selda KORKMAZ İnsomni Dr. Selda KORKMAZ Uykuya başlama zorluğu Uykuyu sürdürme zorluğu Çok erken uyanma Kronik şekilde dinlendirici olmayan uyku yakınması Kötü kalitede uyku yakınması Genel populasyonda en sık görülen