TEKNOLOJĐK ARAŞTIRMALAR
|
|
- Aydin Tandoğan
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 ISSN: Makine Teknolojileri Elektronik Dergisi 2007 (1) TEKNOLOJĐK ARAŞTIRMALAR Makale Rüzgar Enerjisi ile Tahrik Edilen Bilezikli Asenkron Jeneratörün Yapay Sinir Ağı ile Denetlenmesi Şaban YILMAZ, Mahit GÜNEŞ, Mustafa AKSU KSÜ Kahramanmaraş Meslek Yüksekokulu, Kahramanmaraş Özet Rüzgar enerjisi, çevre dostu olan yenilenebilir bir enerji kaynağıdır, sürekli artan enerji ihtiyacını karşılamak için son yıllarda önemi gittikçe artmaktadır. Rüzgar enerjisi dönüşüm sistemleri iklim ve hava şartlarından etkilenmektedir. Rüzgar hızı sürekli değişmektedir. Rüzgar hızındaki ani değişiklikler mekanik ve elektriksel hasarlara neden olabilmektedir. Bu nedenle türbin momentinin uygun kontrol yöntemleri ile sürekli olarak kontrol edilmesi gerekmektedir. Bu amaçla kullanılan denetim yöntemlerinden birisi de türbin kanat açısının değiştirilmesi ile yapılan denetimdir. Değişken hızlı rüzgar türbinleri için en uygun jeneratörler, yapılarının basit, maliyetlerinin düşük (olmasından dolayı) ve değişken hız sistemlerinde kullanımının uygun olmasından dolayı asenkron jeneratörlerdir. Bu çalışmada, rüzgar enerjisi üretiminde kullanılan değişken hızlı türbinlerin kontrolü için yapay sinir ağları tabanlı bir denetleyici tasarlanmıştır.türbin kanat açısı kontrolü için kullanılan yapay sinir ağı (YSA), hata geri yayma algoritmasına göre oluşturulan çok katmanlı ağ olup, iki girişi, bir çıkışı, ve gizli katmanda 5 nöronu vardır. YSA için tanjant hiperbolik fonksiyonu kullanılmıştır. Anahtar Kelimeler: Rüzgar Enerjisi, Yapay Sinir Ağı 1. Giriş 1.1 Yenilenebilir Enerji Kaynakları ile Enerji Üretimi Günümüzde elektrik üretimi, özellikle de yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı, çevre kirliliğini önleme açısından çok önemli hale gelmiştir. Su gücünün yanı sıra güneş enerjisi ve rüzgar enerjisi bu bakımdan çok önemlidir. Enerji üretim piyasasında çevre dostu olan bu teknolojilerin yüksek standartlı olarak geliştirilmesi özellikle gereklidir. Dünya üzerindeki rüzgar enerjisi potansiyelinin elektrik enerjisi üretimine katkısı çok büyüktür. Hava şartlarına bağlı olan rüzgar gücü, mevcut dağıtım şebekesi ile birleşmesiyle ekonomik olarak çekici olabilmektedir. Rüzgar türbininin elektrik enerjisine dönüştürdüğü enerjinin miktarı için rüzgar hızı çok önemlidir. Rüzgar enerjisi rüzgar hızının küpü ile orantılıdır. Eğer rüzgar hızı iki katına çıkarsa sekiz kat daha fazla enerji elde edilir (Newton un ikinci hareket kanunu). Eğer bir otomobilin hızı iki katına çıkarsa aracı durdurmak için dört kat enerji gerekir. Rüzgar türbininde ise elde ettiğimiz enerji, rüzgarı frenlemeden kaynaklanan enerjidir ve eğer rüzgar enerjisi ikiye katlanırsa rotordan geçen rüzgar dilimi miktarı iki katına çıkar ve bu rüzgar dilimi dört kat daha fazla enerji içerir. Şekil 1. deki grafiğe göre rüzgar hızı 8 m/sn iken rüzgardan elde edilen enerji 314 W/m 2 tır. Rüzgar hızı 16 m/sn ye çıktığında sekiz kat daha fazla 2509 W/m 2 enerji elde edilmektedir [1].
2 Teknolojik Araştırmalar: MTED 2007 (1) Rüzgar Enerjisi ile Tahrik Edilen Bilezikli Asenkron Jeneratörün Yapay Sinir Ağı Đle Denetlenmesi Enerji 1.2 Rüzgar Gücünün Formülü Rüzgar hızı (m/s) Şekil 1 Rüzgardan elde edilen enerji rüzgar hızının küpü ile orantılıdır [1]. Bu kısımda rüzgar enerjisi dönüşüm sisteminin dinamik simülasyonları için gerekli rüzgar türbini karakteristikleri verilecektir. Belirli bir alan içerisinden akan havanın (rüzgarın) kinetik enerjisinden üç kanatlı rüzgar türbini aracılığıyla dönen mile aktarılacak gücün ve momentin eşitlikleri (1) ve (2) de verilmektedir: P T t t 2 3 = 0.5Cp ( β, λ) ρπr v Watt, (1) C ( β, λ) 0.5 R v λ p 3 2 = ρπ Nm. (2) Burada ρ hava yoğunluğu (= kg/m 3 ), R türbin yarıçapı, v rüzgar hızı (m/s), β türbin kanat açısı, ve λ ise kanat uç-hız oranı olup şu şekilde ifade edilmektedir: ωr λ = t (3) v Rüzgar enerjisi dönüşüm sistemlerinde çoğunlukla kullanılan asenkron makinenin iki şekilde kurulması yaygın olarak tercih edilmektedir. Bunlar Şekil 2 ve Şekil 3 te görüldüğü gibi sincap kafesli ve bilezikli olmak üzere iki farklı düzenekte gösterilmiştir. Şebeke Kompanzasyon Şekil 2. Değişken hızlı asenkron jeneratörlü türbin sistemi [2]. 16
3 Yılmaz, Ş., Güneş, M., Aksu, M. Teknolojik Araştırmalar: MTED 2007 (1) Şebek e Filtre Şekil 3.Değişken hızlı çift beslemeli asenkron jeneratör sistemi [2]. Bu iki bağlantı dışında da bağlantı şekilleri mümkündür. Ancak, temelde bilinen bağlantı biçimleri yukarıdaki şekillerdeki gibidir. Rüzgar hızının değişken ve süreksiz oluşu özellikle değişik denetim şekillerinin uygulanmasına neden olmuştur. Aksi takdirde üretilen gerilim ve akımda bir takım bozulmaların olacağı yani enerji kalitesinin yeterli seviyede olmayacağı açıktır. Özellikle, değişken hızlı makinelerin kutup gerilimleri ve frekansı, rüzgar şiddetinden etkilenir. Eğer sistemde uygun kontrol yöntemleri kullanılırsa, enerji kalitesi arttırılabilir. Bu amaçla, rüzgar türbinin çıkışı kontrol edilmelidir. Rüzgar jeneratörleri zayıf şebekelerde, gerilim, frekans ve güç salınımları oluşturur. Bu salınımları en aza indirmek için kanat açısı kontrolü pitch kontrolü ile doğrultucu-evirici veya her ikisi de kullanılarak enerji kalitesi arttırılabilir [1]. Bu çalışmada kanat açısı ayarlanarak frekans ve gerilim denetimini deneysel olarak gerçekleştirilmiştir. Gerçekleştirilen düzenekte bilgisayar ortamında, Matlab/Simulink yazılımı ile tasarlanan YSA denetleyici ile sistemin kontrolü gerçekleştirilmiştir. 2. Materyal ve Yöntem 2.1 Asenkron Jeneratörlerin Rüzgar Enerjisinden Elektrik Enerjisi Üretiminde Kullanılması Hem sincap kafesli hem de bilezikli asenkron jeneratör, rüzgar enerjisinden elektrik üretmek için kullanılırlar. Asenkron jeneratörün seçilme nedeni, güvenilir ve ucuz olmasının yanında KW/kg oranının yüksek olmasıdır. Dünyada üretilen çoğu rüzgar türbinlerinde, sincap kafesli asenkron jeneratör kullanılmaktadır. Rotor sargısı bakır yada alüminyum çubuklardan imal edilir. Asenkron jeneratörler rüzgar türbini rotoruna bir dişli takımı üzerinden bağlanmışlardır. Şekil 4 de rüzgar türbinine bir dişli sistem üzerinden bağlanan asenkron jeneratöre ilişkin basit bir prensip şeması verilmiştir [3]. Değişken hızla çalışan türbinlerin tahrik ettiği asenkron jeneratörlerin kendi kendini uyarması için, stator sargı uçlarına kondansatörler bağlanır. Kondansatörler asenkron jeneratörün mıknatıslanma akımını vererek jeneratörün alternatif gerilim üretmesi sağlarlar. Rüzgarın hızı değiştiğinden türbinin ve buna bağlı olarak jeneratörün rotor hızı değişir, sonuç olarak asenkron jeneratörün ürettiği gerilimin frekansı değişir. Bu gerilim diyotlardan oluşmuş üç fazlı kontrolsüz bir doğrultucu köprü ile doğrultulur, büyük kondansatörlerle süzülerek bir doğru gerilim elde edilir. Bu gerilim, IGBT (Insulated Gate Bipolar Transistor) kullanan eviricilerle 50 veya 60 Hz frekanslı çıkış gerilimine dönüştürülür. Evirici, temel bileşenin frekansı şebeke frekansına eşit olan sinüsoidal darbe genişlik modülasyonu. (Darbe Genişlik Modülasyonu; PWM ) çıkış gerilimleri üretmektedir. IGBT li güç anahtar elemanlarını evirici katında kullanılması ile uygun anahtarlama yöntemleri ve yüksek anahtarlama frekanslı PWM işaretlerle rüzgar türbin sistemi, şebekeyi toplam distorsiyon küçük akımlarla besler. 17
4 Teknolojik Araştırmalar: MTED 2007 (1) Rüzgar Enerjisi ile Tahrik Edilen Bilezikli Asenkron Jeneratörün Yapay Sinir Ağı Đle Denetlenmesi Şekil 4 Rüzgar türbini ile tahrik edilmiş değişken hızlı asenkron jeneratör 2.2 Rüzgar Türbini ile Tahrik Edilmiş Değişken Hızlı, Bilezikli Ve Etkin Rotor Direnç Kontrollü Asenkron Jeneratör Bilezikli asenkron makinaların hem rotor hem de stator uçlarından giriş ve çıkış yapılabilir. Bu sistemde asenkron jeneratörün bileziklerine bağlanan direncin etkin değeri, bu direnç uçlarına paralel bağlanan IGBT güç anahtarının PWM modda açılıp kapanması ile değiştirilebilir. Bu durumda asenkron jeneratörün rüzgar türbini tarafından değişken hızlarla tahrik edilmesi durumunda rotora bağlanan direnç uygun şekilde değiştirilerek, şebekeye bağlanan stator uçlarındaki gerilimlerin frekansı sabit tutulabilmektedir. Düşük rüzgar hızlarında yüksek direnç, yüksek rüzgar hızlarında ise düşük direnç değeri rotor uçlarında anahtarlama ile sağlanarak, istenen sabit frekanslı stator gerilimi sağlanmış olur. Bu yöntemde üçfazlı olan rotor uçlarına sadece bir direncin eklenmesi ve bu direnç değerinin IGBT ile anahtarlanarak her bir rotor sargısını dengeli olarak etkilemesi sağlanmış olur. Bu amaçla ilk önce rotor akımları üç faz tam dalga diyotlardan oluşmuş kontrolsüz bir doğrultucu ile doğrultulmakta daha sonra ise bir endüktans ile süzülen akımlar, bir direnç bağlanarak devresi kapatılmaktadır. Eklenen direnç değerinin bu dirence paralel olarak bağlanan IGBT ile anahtarlanması ile kademesiz olarak sürekli değişen direnç değeri rotor uçlarında oluşturulmuş olur. Burada değişken rüzgar hızına karşı ayarlanan direnç değerleri ve akan akımlar nedeni ile rotorda oluşan kayma enerjisi, direnç uçlarında ısıya dönüşecektir. Bu nedenle kayıplı bir yöntemdir. Asenkron jeneratör kendisi için gerekli olan mıknatıslanma akımlarını stator uçlarına doğrudan bağlı olduğu şebekeden sağlamaktadır. Đlave bir tedbir alınmasına gerek yoktur [3]. Şekil 5 Rüzgar türbini ile tahrik edilmiş değişken hızlı bilezikli ve etkin rotor dirençli asenkron jeneratör 2.3 Rüzgar Türbini Đle Tahrik Edilmiş Kayma Enerjisi Geri Kazanımlı Bilezikli Asenkron Jeneratör Bu sistem bir önceki ile benzerlik göstermektedir. Burada da rotora direnç ekleme yönteminde olduğu gibi rotor akımı değiştirilebilmektedir. Bu değişim sırasında, rotorda oluşan enerji ısı enerjisine dönüşüm yerine şebekeye aktarılmaktadır. Bu amaçla doğrultulmuş rotor akımları seri endüktanstan geçirilerek evirme modunda çalışan üç faz tam dalga kontrollü bir doğrultucunun girişine uygulanır. Tristörlerden oluşan doğrultucu, diyotlardan oluşan doğrultucu ile birbirine ters yönde bağlanmışlardır. Tristörlü doğrultucunun tetikleme açıları öyle seçilir ki (90 dereceden büyük), ortak anot pozitif, ortak katot ise negatif yönlü olur. Bu durumda kontrolsüz doğrultucu ile 18
5 Yılmaz, Ş., Güneş, M., Aksu, M. Teknolojik Araştırmalar: MTED 2007 (1) kontrollü doğrultucuların gerilimleri aynı yönde olacaktır. Akan akımın yönü ise kontrolsüz doğrultucudan kontrollü doğrultucuya dolayısıyla da şebekeye doğrudur. Böylece hız ayarı yapılırken rotorda oluşan enerji kayıpsız bir şekilde şebekeye aktarılmıştır (Şekil 6). Şekil 6. Rüzgar türbini ile tahrik edilmiş kayma enerjisi geri kazanımlı bilezikli jeneratör 3. Bulgular 3.1 Bilezikli Asenkron Makine Deney Seti Bu sisteme ait tek hat şeması aşağıdaki şekilde verilmiştir. Bu sistemde hedeflenen kanat açısı denetimi ve dolaylı olarak gerilim denetimi yapılması hedeflenmiştir. Jeneratör olarak çalışan asenkron jeneratöre (ASG) gerekli mekanik gücü bir doğru akım makinesi ile sağlamak mümkündür. Bu çalışmada yine Şekil 7 de görüldüğü gibi üçüncü bir asenkron motor aynı mil üzerine akuple edilmiştir. Şekil 7 Kurulan Test Düzeneği Ana mil üzerindeki devir bilgisi bir analog takometre ile gerilim işaretine dönüştürülmüş ve daha sonra bu işaret PC ye bağlı bir veri izleme (DAQ) kartı ile sayısala dönüştürülerek Matlab/Simulink te yazılı YSA koduna giriş olarak uygulanmıştır. YSA çıkışı yine veri izleme kartının çıkışları ile invertöre aktarılmaktadır. Böylece kanat açısı denetimi görevine sahip olan ASM motorunun hızı denetlenmiştir Bu düzenekte gerçek bir rüzgar türbinindeki kanat açısı denetimi modellenmiştir. Söz konusu düzenek şu şekilde çalışmaktadır. Doğru akım makinesi tipik bir rüzgar türbinini gibi gerektiğinde değişik hızlarda çalıştırılabilmektedir. Bunu DA güç kaynağı üzerinde gerilim değerini manuel olarak değiştirerek yapmak yeterli 19
6 Teknolojik Araştırmalar: MTED 2007 (1) Rüzgar Enerjisi ile Tahrik Edilen Bilezikli Asenkron Jeneratörün Yapay Sinir Ağı Đle Denetlenmesi olmaktadır. Bu makineye bağlı ASM kısaltması ile gösterilmekte olan diğer asenkron motor ile türbin kanatlarındaki konum değişiminin türbin üzerinde yol açtığı fren etkisi benzetilmektedir. Đlk anda türbini temsil eden DA motoru ile kanat konumunu belirleyen asenkron motor aynı yönde ve aynı devirde kararlı bir çalışma noktasında çalıştırılarak gerilim elde edilmiştir. Bu arada Matlab/Simulink platformunda yazılı olan dosya üzerinde set edilmiş olan sabit devir sayısına ulaşılmıştır. Manuel olarak DA motoru üzerinde meydana getirilen hızlandırma sonucunda ilk olarak türbin hızı artmış ancak yazılan program neticesinde tekrar referans hıza geri getirebilmek amacıyla invertere gerekli kontrol işaretleri gönderilecek kanat açısı denetimi işlevine sahip asenkron motorun yavaş dönmesi sağlanmıştır. Böylece türbin işlevine sahip DA motoruna yönelik bir fren etkisi oluşmuş ve neticede referans hıza tekrar dönülmüştür. 3.2 PC ile YSA Tabanlı Açı Denetleyicisi Yapay sinir ağı denetleyicisi iki girişli, bir çıkışlıdır. Girişler denetlenen sistem çıkışı ve aynı sistemin bir önceki çıkışıdır. Denetleyici on-line olarak sürekli eğitilmekte ve sistemin denetimi için uygun açı değerini çıkış olarak vermektedir. Denetleyici mimarisi Şekil 8 deki yapı olup gizli katmanda beş adet nöron vardır. Gizli katmanda doğrusal olmayan aktivasyon fonksiyonu çıkış katmanında ise doğrusal aktivasyon fonksiyonu kullanılmıştır. Fonksiyon her giriş değerine karşılık bir çıkış üretmekte, elde edilen çıkış ile referans değer karşılaştırılarak hata değeri bulunmaktadır. YSA ya ait parametre güncelleme işlemi ise bu hata değerine göre gerçekleştirilmektedir. Şekil 8, 9, 10, 11 ve 12 de Matlab/Simulink detayları blok diyagramı olarak gösterilmiştir. Şekil.8 Yapay sinir ağı denetleyicisi mimarisi Şekil 9. Yapay sinir ağı denetleyicisi blok şeması 20
7 Yılmaz, Ş., Güneş, M., Aksu, M. Teknolojik Araştırmalar: MTED 2007 (1) Şekil 10. Yapay sinir ağı denetleyicisinin iç yapısı Şekil 11. Nöron Fonksiyonuna Matlab Dosyanın Okutulması Şekil 12. Tüm Sistemin Simulink Blok Şeması 4. Tartışma Ve Sonuçlar Dördüncü bölümde verilen test düzeneği ile kurulan YSA tabanlı test düzeneği ile yapılan çalışmaların sonuçları aşağıda verilmiştir. Yapılan ölçümlerde devir sayısı bilgisinin analog bir takometre ile gerilime dönüştürülmesi ve hassas olmaması sonucu ölçüm işleminde bozulmalar gözlenmiştir. Đlk olarak Şekil 13 de verilen rüzgar hızı 21
8 Teknolojik Araştırmalar: MTED 2007 (1) Rüzgar Enerjisi ile Tahrik Edilen Bilezikli Asenkron Jeneratörün Yapay Sinir Ağı Đle Denetlenmesi değişimi yani DC motorun hızındaki değişimin takometre ile gerilim büyüklüğüne dönüştürülmüş şekli görülmektedir. Buna göre YSA denetimi ile ikinci makinenin neden olduğu açı değişimi yani sisteme giren kontrol işareti bir başka deyişle YSA nın çıkışı aşağıdaki Şekil 14 te verilmektedir. Bu bilgi, veri izleme kartı üzerinden sisteme verilen çıkış işareti olup, 0-10 V arası değişen DC gerilimden ibarettir. Bu işaret inverter kontrol sinyalidir. Bu kontrol işareti referans sinyale göre çıkış verecek şekilde programlanmış YSA denetleyiciye aittir. Referans işaret jeneratörün olması gereken hızıdır. Birimi pu olan bu işaret Şekil.15 te verilmektedir Ruzgar Hizi (pu) zaman (s) Şekil 13. Rüzgar Hızı (pu) Değişimi 10 YSA Kontrollu Açi Degisimi Kanat Açisi zaman (s) Şekil.14 YSA Çıkışı 22
9 Yılmaz, Ş., Güneş, M., Aksu, M. Teknolojik Araştırmalar: MTED 2007 (1) Referans Hiz Bilgisi Referans (pu) zaman (s) Şekil.15 Referans Đşaret Mevcut denetim işlemi sonucunda sabit olması istenen devir sayısı ve hata değişimleri aşağıdaki şekillerde verilmektedir. Şekil.16 Devir Sayısı (1000 d/d sabit) Şekil.17 Hata Değişimi 23
10 Teknolojik Araştırmalar: MTED 2007 (1) Rüzgar Enerjisi ile Tahrik Edilen Bilezikli Asenkron Jeneratörün Yapay Sinir Ağı Đle Denetlenmesi Devir ve hata değerlerinden görüldüğü gibi istenen devirde sabit kalması kurulan denetleyici le sağlanabilmektedir. Hata sıfıra yakın kalmıştır. Ölçümlerin yapıldığı takometrelerin ve diğer bazı ölçüm elemanlarının analog olması sonucu istenmeyen bazı parazitler olsa da sonuçlar makul ve kabul edilebilir değerler arasında kalmıştır. Bilindiği gibi rüzgar türbinlerinde frekans ve gerilim denetimi için yapılacak en önemli kontrol işlemi sabit devri yakalamaktır. Bunun yapılabilmesi için kanat açısı denetimi gerekmektedir. Bu çalışmada PC üzerinden bu şekilde bir denetim farklı bir bağlantı denenerek gerçekleştirilmiştir. Böylece laboratuar ortamında bunun yapılabileceği gösterilmiştir. Bundan sonraki aşamada aynı YSA denetim sistemi ile gerçek bir türbinde gerekli denetimi yapabilmektedir. Yazılan Matlab kodları ve simulink ile eş zamanlı çalışabilme özelliğinin sağlanması önemli bir başarıdır ve her türlü rüzgar türbini çalışmasına başlangıç teşkil edebilecek sonuçlara ulaşılmıştır. Kaynaklar 1. Anonim, 2004, 2. Müller, S. ve ark., 2002, Doubly Fed Induction Generator System For Wind Turbines, IEEE Industry Applications Magazine, Vol 8, Sarıoğlu, K. ve ark., 2003, Asenkron Makinalar ve Kontrolü, Birsen Yayınevi, Đstanbul, 392s. 4. Anonim, 2004, 5. Heier, S., 1998, Translated Waddington, Grid Integration of Wind Energy Conversion Systems Kassel John Wiley & Sons, UK. 385s. 6. Katancevic, A., 2003, R.Transient and Dynamic Stability on Wind Farms, Helsinki University Of Technology, Department of Electrical and Computer Engineering Power System Laboratory. Master Thesis, Helsinki, 98s. 7. Sharma, H. ve ark., 2001, Effect of Pitch Control and Power Conditioning on Power System Quality of Variable Speed Wind Turbine Generators, Murdoch University Energy Research Institute (MUERI), Murdoch University, WA. 8. Hui Li; Shi, K.L.; McLaren, P.G., 2005, Neural-network-based sensorless maximum wind energy capture with compensated power coefficient, IEEE Transactions on Industry Applications, Vol.41, Issue 6, pp: Shi, K.L.; Li, H., 2005, A novel control of a small wind turbine driven generator based on neural Networks, Power Engineering Society General Meeting, IEEE,Vol.2, pp: D'Angelo, M.F.S.V.; Costa, P.P., Jr, 2001, Detection of shorted turns in the field winding of turbogenerators using the neural network MLP, IEEE International Conference on Systems, Man, and Cybernetics, Volume 3, pp:
RÜZGAR TÜRBİNLERİNİN KANAT AÇILARININ YAPAY SİNİR AĞI TABANLI DENETİMİ
RÜZGAR TÜRBİNLERİNİN KANAT AÇILARININ YAPAY SİNİR AĞI TABANLI DENETİMİ Zafer ÖZER A. Serdar YILMAZ, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Elektrik-Elektronik Müh. Bölümü zaferozer@ksu.edu.tr ABSTRACT Bu
DetaylıÜç Fazlı Sincap Kafesli bir Asenkron Motorun Matlab/Simulink Ortamında Dolaylı Vektör Kontrol Benzetimi
Araştırma Makalesi Adıyaman Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi (05) 6-7 Üç Fazlı Sincap Kafesli bir Asenkron Motorun Matlab/Simulink Ortamında Dolaylı Vektör Kontrol Benzetimi Ahmet NUR *, Zeki
DetaylıÜÇ FAZLI ASENKRON MOTOR ÇALIŞMA PRENSİBİ
1 ÜÇ FAZLI ASENKRON MOTOR ÇALIŞMA PRENSİBİ Üç Fazlı Asenkron Motorlarda Döner Manyetik Alanın Meydana Gelişi Stator sargılarına üç fazlı alternatif gerilim uygulandığında uygulanan gerilimin frekansı ile
DetaylıAlçak Gerilimde Aktif Filtre ile Akım Harmoniklerinin Etkisinin Azaltılması
618 Alçak Gerilimde Aktif Filtre ile Akım Harmoniklerinin Etkisinin Azaltılması 1 Latif TUĞ ve * 2 Cenk YAVUZ 1 Sakarya Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Elektrik-Elektronik Mühendisliği Böl., Sakarya,
DetaylıASENKRON MAKİNELER. Asenkron Motorlara Giriş
ASENKRON MAKİNELER Asenkron Motorlara Giriş İndüksiyon motor yada asenkron motor (ASM), rotor için gerekli gücü komitatör yada bileziklerden ziyade elektromanyetik indüksiyon yoluyla aktaran AC motor tipidir.
DetaylıENDÜSTRİYEL BİR TESİSTE DİNAMİK KOMPANZASYON UYGULAMASI
ENDÜSTRİYEL BİR TESİSTE DİNAMİK KOMPANZASYON UYGULAMASI Özgür GENCER Semra ÖZTÜRK Tarık ERFİDAN Kocaeli Üniversitesi Mühendislik Fakültesi, Elektrik Mühendisliği Bölümü, Kocaeli San-el Mühendislik Elektrik
Detaylı3 FAZLI ASENKRON MOTORLAR
3 FAZLI ASENKRON MOTORLAR 3 FAZLI ASENKRON MOTORLAR Üç fazlı AC makinelerde üretilen üç fazlı gerilim, endüstride R-S-T (L1-L2- L3) olarak bilinir. R-S-T gerilimleri, aralarında 120 şer derece faz farkı
DetaylıHaftanın Amacı: Asenkron motorun hız ayar ve frenleme tekniklerinin kavranmasıdır.
ASENKRON MOTORLARDA HIZ AYARI ve FRENLEME Haftanın Amacı: Asenkron motorun hız ayar ve frenleme tekniklerinin kavranmasıdır. Giriş Bilindiği üzere asenkron motorun rotor hızı, döner alan hızını (n s )
DetaylıANKARA ÜNİVERSİTESİ GAMA MESLEK YÜKSEKOKULU ELEKTRİK VE ENERJİ BÖLÜMÜ ALTERNATİF ENERJİ KAYNAKLARI TEKNOLOJİSİ
ANKARA ÜNİVERSİTESİ GAMA MESLEK YÜKSEKOKULU ELEKTRİK VE ENERJİ BÖLÜMÜ ALTERNATİF ENERJİ KAYNAKLARI TEKNOLOJİSİ RÜZGAR GÜCÜ İLE ELEKTRİK ÜRETİMİ 4. HAFTA 1 İçindekiler Rüzgar Türbini Çalışma Karakteristiği
DetaylıGüç elektroniği elektrik mühendisliğinde enerji ve elektronik bilim dalları arasında bir bilim dalıdır.
3. Bölüm Güç Elektroniğinde Temel Kavramlar ve Devre Türleri Doç. Dr. Ersan KABALC AEK-207 GÜNEŞ ENERJİSİ İLE ELEKTRİK ÜRETİMİ Güç Elektroniğine Giriş Güç elektroniği elektrik mühendisliğinde enerji ve
DetaylıİÇİNDEKİLER. BÖLÜM-1-ÜÇ FAZLI ASENKRON MOTORLARIN YAPISI VE ÇALIġMA PRENSĠBĠ
İÇİNDEKİLER BÖLÜM-1-ÜÇ FAZLI ASENKRON MOTORLARIN YAPISI VE ÇALIġMA PRENSĠBĠ Asenkron motorların endüstrideki önemi Turmetre ile asenkron motorun devrinin ölçülmesi ve kayma deneyi Senkron hız, Asenkron
Detaylı2- Tristör ile yük akımı değiştirilerek ayarlı yükkontrolü yapılabilir.
Tristörlü Redresörler ( Doğrultmaçlar ) : Alternatif akımı doğru akıma çeviren sistemlere redresör denir. Redresörler sanayi için gerekli olan DC gerilimin elde edilmesini sağlar. Büyük akım ve gerilimlerin
DetaylıPWM Doğrultucular. AA/DA güç dönüşümü - mikroelektronik devrelerin güç kaynaklarında, - elektrikli ev aletlerinde,
PWM DOĞRULTUCULAR PWM Doğrultucular AA/DA güç dönüşümü - mikroelektronik devrelerin güç kaynaklarında, - elektrikli ev aletlerinde, - elektronik balastlarda, - akü şarj sistemlerinde, - motor sürücülerinde,
DetaylıTek Fazlı Tam Dalga Doğrultucularda Farklı Yük Durumlarındaki Harmoniklerin İncelenmesi
Tek Fazlı Tam Dalga Doğrultucularda Farklı Yük Durumlarındaki Harmoniklerin İncelenmesi Ezgi ÜNVERDİ(ezgi.unverdi@kocaeli.edu.tr), Ali Bekir YILDIZ(abyildiz@kocaeli.edu.tr) Elektrik Mühendisliği Bölümü
DetaylıA.Ü. GAMA MYO. Elektrik ve Enerji Bölümü GÜÇ ELEKTRONİĞİ 9. HAFTA
A.Ü. GAMA MYO. Elektrik ve Enerji Bölümü GÜÇ ELEKTRONİĞİ 9. HAFTA 1 İçindekiler DC/AC İnvertör Devreleri 2 Güç elektroniğinin temel devrelerinden sonuncusu olan Đnvertörler, herhangi bir DC kaynaktan aldığı
DetaylıDC motorların sürülmesi ve sürücü devreleri
DC motorların sürülmesi ve sürücü devreleri Armatür (endüvi) gerilimini değiştirerek devri ayarlamak mümkündür. Endüvi akımını değiştirerek torku (döndürme momentini) ayarlamak mümkündür. Endüviye uygulanan
DetaylıEVK Enerji Verimliliği, Kalitesi Sempozyumu ve Sergisi Haziran 2015, Sakarya
6. Enerji Verimliliği, Kalitesi Sempozyumu ve Sergisi 04-06 Haziran 2015, Sakarya KÜÇÜK RÜZGAR TÜRBİNLERİ İÇİN ŞEBEKE BAĞLANTILI 3-FAZLI 3-SEVİYELİ T-TİPİ DÖNÜŞTÜRÜCÜ DENETİMİ İbrahim Günesen gunesen_81@hotmail.com
DetaylıŞEBEKE KESİNTİLERİNİN ASENKRON JENERATÖRLÜ RÜZGAR ENERJİSİ DÖNÜŞÜM SİSTEMİ ÜZERİNDE ETKİSİ
ŞEBEKE KESİNTİLERİNİN ASENKRON JENERATÖRLÜ RÜZGAR ENERJİSİ DÖNÜŞÜM SİSTEMİ ÜZERİNDE ETKİSİ Özgür Salih Mutlu Eyüp Akpınar Dokuz Eylül Üniversitesi Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Bölümü Kaynaklar Yerleşkesi,
Detaylıİngiliz Bilim Müzesinde gösterimde olan orijinal AC Tesla İndüksiyon Motorlarından biri.
Levent ÖZDEN ASENKRON MOTORLARA GENEL BİR BAKIŞ Alternatif akım makinelerinin isimlendirilmesi ürettikleri döner manyetik alanın (stator manyetik alanı), döner mekanik kısım (rotor) ile eş zamanlı oluşu
DetaylıÜÇ FAZLI ASENKRON MOTOR ÇALIŞMA PRENSİBİ
1 ÜÇ FAZLI ASENKRON MOTOR ÇALIŞMA PRENSİBİ Buna göre bir iletkende gerilim indüklenebilmesi için; Bir manyetik alan olmalıdır. (Sabit mıknatıs yada elektromıknatıs ile elde edilir.) İletken manyetik alan
DetaylıELEKTRİK MAKİNELERİ (MEP 112) (ELP211) Yazar: Yrd. Doç. Dr. Mustafa Turan S1
ELEKTRİK MAKİNELERİ (MEP 112) Yazar: Yrd. Doç. Dr. Mustafa Turan S1 SAKARYA ÜNİVERSİTESİ Adapazarı Meslek Yüksekokulu Bu ders içeriğinin basım, yayım ve satış hakları Sakarya Üniversitesi ne aittir. "Uzaktan
DetaylıSENKRON MAKİNA DENEYLERİ
DENEY-8 SENKRON MAKİNA DENEYLERİ Senkron Makinaların Genel Tanımı Senkron makina; stator sargılarında alternatif akım, rotor sargılarında ise doğru akım bulunan ve rotor hızı senkron devirle dönen veya
DetaylıELECO '2012 Elektrik - Elektronik ve Bilgisayar Mühendisliği Sempozyumu, 29 Kasım - 01 Aralık 2012, Bursa
Rüzgar Türbini Uygulamaları için 500 kw Çift Beslemeli Asenkron Generatör Tasarımı Design of 500 kw Doubly Fed Induction Generator For Wind Turbine Applications Cenk ULU 1, Güven KÖMÜRGÖZ 2 1 TÜBİTAK Marmara
DetaylıAnahtarlama Modlu DA-AA Evirici
Anahtarlama Modlu DA-AA Evirici Giriş Anahtarlama modlu eviricilerde temel kavramlar Bir fazlı eviriciler Üç fazlı eviriciler Ölü zamanın PWM eviricinin çıkış gerilimine etkisi Diğer evirici anahtarlama
DetaylıAC-DC Dönüştürücülerin Genel Özellikleri
AC-DC Dönüştürücülerin Genel Özellikleri U : AC girişteki efektif faz gerilimi f : Frekans q : Faz sayısı I d, I y : DC çıkış veya yük akımı (ortalama değer) U d U d : DC çıkış gerilimi, U d = f() : Maksimum
DetaylıTEK FAZLI DOĞRULTUCULAR
ELEKTRĠK-ELEKTRONĠK ÜHENDĠSLĠĞĠ GÜÇ ELEKTRONĠĞĠ LABORATUAR TEK FAZL DOĞRULTUCULAR Teorik Bilgi Pek çok güç elektroniği uygulamasında, giriş gücü şebekeden alınan 50-60 Hz lik AC güç şeklindedir ve uygulamada
DetaylıELEKTRİKSEL EYLEYİCİLER
ELEKTRİKSEL EYLEYİCİLER Eyleyiciler (Aktuatörler) Bir cismi hareket ettiren veya kontrol eden mekanik cihazlara denir. Elektrik motorları ve elektrikli sürücüler Hidrolik sürücüler Pinomatik sürücüler
DetaylıRÜZGÂR ENERJİSİNDE KULLANILAN ASENKRON JENERATÖRLER
RÜZGÂR ENERJİSİNDE KULLANILAN ASENKRON JENERATÖRLER 1 Meltem APAYDIN 2 Arif Kıvanç ÜSTÜN 3 Mehmet KURBAN 4 Ümmühan BAŞARAN FİLİK Anadolu Üniversitesi İki Eylül Kampüsü Mühendislik-Mimarlık Fakültesi 26555,
DetaylıSürekli Mıknatıslı Senkron Motorun Sayısal İşaret İşlemcisi ile Histerezis Akım Denetleyicili Alan Yönlendirme Kontrolünün Gerçekleştirilmesi
Fırat Üniv. Mühendislik Bilimleri Dergisi Fırat Univ. Journal of Engineering 27(1), 15-22, 2015 27(1), 15-22, 2015 Sürekli Mıknatıslı Senkron Motorun Sayısal İşaret İşlemcisi ile Histerezis Akım Denetleyicili
DetaylıAsenkron Motorun Klasik Denetimli PWM İnverter İle Mikroişlemci Tabanlı Hız Kontrolü
Asenkron Motorun Klasik Denetimli PWM İnverter İle Mikroişlemci Tabanlı Hız Kontrolü Kübra BULUT kubrabulut92@gmail.com Gülşah DANE gulsahdane@gmail.com Artun SEL artunsel@gmail.com Serap TUTAN serap_tutan@hotmail.com
DetaylıASENKRON MOTORLARA YOL VERME
1 ASENKRON MOTORLARA YOL VERME Üç Fazlı Asenkron Motorlara Yol Verme Yöntemleri Kısa devre rotorlu asenkron motorlar sekonderi kısa devre edilmiş transformatöre benzediklerinden kalkış anında normal akımlarının
Detaylı2. Bölüm: Rüzgar Enerjisi Dönüşüm Sistemleri ve Yapıları
2. Bölüm: Rüzgar Enerjisi Dönüşüm Sistemleri ve Yapıları Doç. Dr. Ersan KABALCI AEK-204 Rüzgar Enerjisi ile Elektrik Üretimi 2.1. Rüzgar Enerjisi Dönüşüm Sistemlerine Giriş Rüzgar enerjisinin elektriksel
DetaylıStatik güç eviricilerinin temel görevi, bir DA güç kaynağı kullanarak çıkışta AA dalga şekli üretmektir.
4. Bölüm Eviriciler ve Eviricilerin Sınıflandırılması Doç. Dr. Ersan KABALCI AEK-207 GÜNEŞ ENERJİSİ İLE ELEKTRİK ÜRETİMİ Giriş Statik güç eviricilerinin temel görevi, bir DA güç kaynağı kullanarak çıkışta
DetaylıSENKRON MAKİNA. Senkron generatörün rotoru yukarıda ifade edildiği gibi DC-uyartımlı elektromıknatıs olabileceği gibi sabit mıknatıslı da olabilir.
SENKRON MAKİNA Senkron makinenin rotor sargıları (alan sargıları) harici bir kaynak vasıtası ile fırça-bilezik sistemi üzerinden DC akım uyartımına tabi tutulur. Rotor sargıları türbin kanatları tarafından
DetaylıDoğru Akım (DC) Makinaları
Doğru Akım (DC) Makinaları Doğru akım makinaları motor veya jeneratör olarak kullanılabilir. Genellikle DC makinalar motor olarak kullanılır. En büyük avantajları hız ve tork ayarının kolay yapılabilmesidir.
DetaylıEleco 2014 Elektrik Elektronik Bilgisayar ve Biyomedikal Mühendisliği Sempozyumu, Kasım 2014, Bursa
Eleco 214 Elektrik Elektronik Bilgisayar ve Biyomedikal Mühendisliği Sempozyumu, 27 29 Kasım 214, Bursa Davlumbazlarda Kullanılan Tek Fazlı Sürekli Kondansatörlü Asenkron Motor Analizi Analysis of a Permanent
DetaylıÜÇ FAZ ASENKRON MOTORDA FAZ DİRENÇLERİNİ ÖLÇME
DENEY-1 ÜÇ FAZ ASENKRON MOTORDA FAZ DİRENÇLERİNİ ÖLÇME Kapaksız raporlar değerlendirilmeyecektir. 1. Teorik Bilgi Asenkron Motorların Genel Tanımı Asenkron makinalar motor ve jeneratör olarak kullanılabilmekle
DetaylıÜÇ FAZLI ASENKRON MOTORDA KAYMANIN BULUNMASI
DENEY-2 Kapaksız raporlar değerlendirilmeyecektir. ÜÇ FAZLI ASENKRON MOTORDA KAYMANIN BULUNMASI 1. Teorik Bilgi Asenkron Motorların Çalışma Prensibi Asenkron motorların çalışması şu üç prensibe dayanır:
DetaylıELEKTRİK MOTORLARI VE SÜRÜCÜLER ELEKTRİK MOTORLARINDA DENETİM PRENSİPLERİ
BÖLÜM 2 ELEKTRİK MOTORLARINDA DENETİM PRENSİPLERİ 2.1.OTOMATİK KONTROL SİSTEMLERİNE GİRİŞ Otomatik kontrol sistemleri, günün teknolojik gelişmesine paralel olarak üzerinde en çok çalışılan bir konu olmuştur.
DetaylıİNVERTERLE BESLENEN ÜC FAZLI ASENKRON MOTORUN PC İLE AÇIK ÇEVRİM HIZ KONTROLÜ
FIRAT ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ EMÜ-419 OTOMATİK KONTROL LABORATUARI DENEY 9 İNVERTERLE BESLENEN ÜC FAZLI ASENKRON MOTORUN PC İLE AÇIK ÇEVRİM HIZ KONTROLÜ
DetaylıBir fazlı AA Kıyıcılar / 8. Hafta
AC-AC Dönüştürücüler AC kıyıcılar (AC-AC dönüştürücüler), şebekeden aldıkları sabit genlik ve frekanslı AC gerilimi isleyerek çıkışına yine AC olarak veren güç elektroniği devreleridir. Bu devreleri genel
DetaylıKARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ Mühendislik Fakültesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü Power Electronic Circuits (Güç Elektroniği Devreleri)
KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ Mühendislik Fakültesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü Power Electronic Circuits (Güç Elektroniği Devreleri) 1. DENEYİN AMACI ÜÇ FAZ EVİRİCİ 3 Faz eviricilerin çalışma
DetaylıDüzenlilik = ((Vçıkış(yük yokken) - Vçıkış(yük varken)) / Vçıkış(yük varken)
KTÜ Mühendislik Fakültesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Sayısal Elektronik Laboratuarı DOĞRULTUCULAR Günümüzde bilgisayarlar başta olmak üzere bir çok elektronik cihazı doğru akımla çalıştığı bilinen
DetaylıİNDEKS. Cuk Türü İzolesiz Dönüştürücü, 219 Cuk Türü İzoleli Dönüştürücü, 228. Çalışma Bölgeleri, 107, 108, 109, 162, 177, 197, 200, 203, 240, 308
İNDEKS A AC Bileşen, 186 AC Gerilim Ayarlayıcı, 8, 131, 161 AC Kıyıcı, 8, 43, 50, 51, 54, 62, 131, 132, 133, 138, 139, 140, 141, 142, 144, 145, 146, 147, 148, 149, 150, 151, 152, 153, 154, 155, 156, 157,
DetaylıEEM220 Temel Yarıiletken Elemanlar Çözümlü Örnek Sorular
EEM220 Temel Yarıiletken Elemanlar Çözümlü Örnek Sorular Kaynak: Fundamentals of Microelectronics, Behzad Razavi, Wiley; 2nd edition (April 8, 2013), Manuel Solutions. Bölüm 3 Seçme Sorular ve Çözümleri
DetaylıDeney 3 5 Üç-Fazlı Tam Dalga Tam-Kontrollü Doğrultucu
Deney 3 5 Üç-Fazlı Tam Dalga Tam-Kontrollü Doğrultucu DENEYİN AMACI 1. Üç-fazlı tam dalga tam-kontrollü doğrultucunun çalışma prensibini ve karakteristiklerini anlamak. 2. Üç-fazlı tam dalga tam-kontrollü
DetaylıTÜRKĐYEDE KURULU RÜZGAR SANTRALLERĐNDE KULLANILAN GENERATÖRLERĐN KARŞILAŞTIRILMASI
TÜRKĐYEDE KURULU RÜZGAR SANTRALLERĐNDE KULLANILAN GENERATÖRLERĐN KARŞILAŞTIRILMASI Erkan DURSUN, Adnan KAKĐLLĐ Marmara Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Elektrik Eğitimi Bölümü ÖZET Rüzgar türbinleri;
DetaylıKARAMANOĞLU MEHMETBEY ÜNİVERSİTESİ ELEKTRİK ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ
KARAMANOĞLU MEHMETBEY ÜNİVERSİTESİ ELEKTRİK ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ Elektrik Makinaları II Laboratuvarı DENEY 3 ASENKRON MOTOR A. Deneyin Amacı: Boşta çalışma ve kilitli rotor deneyleri yapılarak
DetaylıÜç Fazlı Asenkron Motor Tasarımı ve FFT Analizi Three Phase Induction Motor Design and FFT Analysis
Üç Fazlı Asenkron Motor Tasarımı ve FFT Analizi Three Phase nduction Motor Design and FFT Analysis Murat TEZCAN 1, A. Gökhan YETGİN 2, A. İhsan ÇANAKOĞLU 3, Mustafa TURAN 4 1,3 Mühendislik Fakültesi, Elektrik-Elektronik
DetaylıT.C. EGE ÜNİVERSİTESİ ALİAĞA MESLEK YÜKSEKOKULU
ELEKTRİK PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ 2013 / 2014 EĞİTİM ÖĞRETİM DÖNEMİ 1. SINIF 1. YARIYIL 107 Matematik-I 3 0 3 3 Sayılar,olasılık ile ilgili temel esasları uygulamak, cebir çözümlerini yapmak, geometri
DetaylıYENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI RÜZGAR ENERJİSİ SİSTEMLERİ Eğitim Merkezi Projesi
YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI RÜZGAR ENERJİSİ SİSTEMLERİ Eğitim Merkezi Projesi Konu Başlıkları Enerjide değişim Enerji sistemleri mühendisliği Rüzgar enerjisi Rüzgar enerjisi eğitim müfredatı Eğitim
DetaylıElektromekanik Kumanda Sistemleri / Ders Notları
İkincisinde ise; stator düşük devir kutup sayısına göre sarılır ve her faz bobinleri 2 gruba bölünerek düşük devirde seri- üçgen olarak bağlanır. Yüksek devirde ise paralel- yıldız olarak bağlanır. Bu
DetaylıELEKTRİK MOTORLARI VE SÜRÜCÜLER
BÖLÜM 4 A.A. MOTOR SÜRÜCÜLERİ 4.1.ALTERNATİF AKIM MOTORLARININ DENETİMİ Alternatif akım motorlarının, özellikle sincap kafesli ve bilezikli asenkron motorların endüstriyel uygulamalarda kullanımı son yıllarda
DetaylıEET-320 ELEKTRİK MAKİNALARI-II LABORATUVARI DENEYLERİ
FIRAT ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ ELEKTRİK ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ EET-320 ELEKTRİK MAKİNALARI-II LABORATUVARI DENEYLERİ Deney -1: Bir Fazlı Transformatörlerde Polarite Tayini Deney -2: Bir
DetaylıAsenkron Makineler (2/3)
Asenkron Makineler (2/3) 1) Asenkron motorun çalışma prensibi Yanıt 1: (8. Hafta web sayfası ilk animasyonu dikkatle inceleyiniz) Statora 120 derecelik aralıklarla konuşlandırılmış 3 faz sargılarına, 3
Detaylı1. BİR FAZLI ASENKRON MOTORLAR
1. BİR FAZLI ASENKRON MOTORLAR Bir fazlı yardımcı sargılı motorlar Üniversal motorlar 1.1. Bir fazlı yardımcı sargılı motorlar 1.1.3. Yardımcı Sargıyı Devreden Ayırma Nedenleri Motorun ilk kalkınması anında
DetaylıAA Motorlarında Yol Verme, Motor Seçimi Yrd. Doç. Dr. Aytaç Gören
04.12.2011 AA Motorlarında Yol Verme, Motor Seçimi Yrd. Doç. Dr. Aytaç Gören İçerik AA Motorlarının Kumanda Teknikleri Kumanda Elemanları na Yol Verme Uygulama Soruları 25.11.2011 2 http://people.deu.edu.tr/aytac.goren
Detaylı1 ALTERNATİF AKIMIN TANIMI
1 ALTERNATİF AKIMIN TANIMI Alternatif Akımın Tanımı Doğru gerilim kaynağının gerilim yönü ve büyüklüğü sabit olmakta; buna bağlı olarak devredeki elektrik akımı da aynı yönlü ve sabit değerde olmaktadır.
DetaylıSÜRÜCÜLÜ SİSTEMLERDE ENERJİ KALİTESİ PROBLEMLERİNİN İNCELENMESİ
SÜRÜCÜLÜ SİSTEMLERDE ENERJİ KALİTESİ PROBLEMLERİNİN İNCELENMESİ Ahmet Can YÜKSEL a.canyuksel@gmail.com Elektrik Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi Denizhan AKIN akindenizhan@gmail.com İstanbul Teknik Üniversitesi
DetaylıELEKTRİK ENERJİ SİSTEMLERİNDE OLUŞAN HARMONİKLERİN FİLTRELENMESİNİN BİLGİSAYAR DESTEKLİ MODELLENMESİ VE SİMÜLASYONU
T.C. MARMARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ELEKTRİK ENERJİ SİSTEMLERİNDE OLUŞAN HARMONİKLERİN FİLTRELENMESİNİN BİLGİSAYAR DESTEKLİ MODELLENMESİ VE SİMÜLASYONU Mehmet SUCU (Teknik Öğretmen, BSc.)
DetaylıANAHTARLI RELÜKTANS MOTORUN SAYISAL HIZ KONTROLÜ
ANAHTARLI RELÜKTANS MOTORUN SAYISAL HIZ KONTROLÜ Zeki OMAÇ Hasan KÜRÜM Fırat Üniversitesi Bingöl Meslek Yüksekokulu Bingöl Fırat Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Elektrik - Elektronik Mühendisliği Bölümü
DetaylıAnma güçleri 3 kw tan büyük olan motorların üç fazlı şebekelere bağlanabilmeleri için üç fazlı olmaları gerekir.
Elektrik motorlarında yol verme işlemi Motorun rotor hızının sıfırdan anma hızına hızına ulaşması için yapılan işlemdir. Durmakta olan motorun stator sargılarına gerilim uygulandığında endüklenen zıt emk
DetaylıDENEY 11 PUT-SCR Güç Kontrolü
DENEY 11 PUT-SCR Güç Kontrolü DENEYİN AMACI 1. PUT-SCR güç kontrol devresinin çalışmasını öğrenmek. 2. Otomatik ışık kontrol devresinin yapımı ve ölçümü. GİRİŞ Önemli parametrelerinin programlanabilir
Detaylı6. Osiloskop. Periyodik ve periyodik olmayan elektriksel işaretlerin gözlenmesi ve ölçülmesini sağlayan elektronik bir cihazdır.
6. Osiloskop Periyodik ve periyodik olmayan elektriksel işaretlerin gözlenmesi ve ölçülmesini sağlayan elektronik bir cihazdır. Osiloskoplar üç gruba ayrılabilir; 1. Analog osiloskoplar 2. Dijital osiloskoplar
DetaylıDENGESİZ GÜÇ AKIŞI ANALİZLERİ İÇİN SABİT HIZLI ASENKRON GENERATÖRLÜ RÜZGAR TÜRBİNİ MODELİ BÖLÜM 1: GENERATÖR MODELİ
DENGESİZ GÜÇ AKIŞI ANALİZLERİ İÇİN SABİT HIZLI ASENKRON GENERATÖRLÜ RÜZGAR TÜRBİNİ MODELİ BÖLÜM 1: GENERATÖR MODELİ Ahmet KÖKSOY 1 Onur ÖZTÜRK 1 1 Gebze Teknik Üniversitesi Elektronik Müh. Böl. 41400 Gebze
DetaylıMatris Konverter Beslemeli Self Kontrollü Senkron Motorda Amortisör Sargı Etkileri
Fırat Üniv. Müh. Bil. Dergisi Science and Eng. J of Fırat Univ. 8 (), 33-39, 016 8 (), 33-39, 016 Matris Konverter Beslemeli Self Kontrollü Senkron Motorda Amortisör Sargı Etkileri Özet Abuzer ÇALIŞKAN,
Detaylı22. ÜNİTE SENKRON MOTORLAR
22. ÜNİTE SENKRON MOTORLAR KONULAR 1. YAPISI VE ÇALIŞMA PRENSİBİ 2. YOL VERME YÖNTEMLERİ 3. KULLANILDIĞI YERLER Herhangi bir yükü beslemekte olan ve birbirine paralel bağlanan iki altematörden birsinin
DetaylıTEK FAZLI VE ÜÇ FAZLI KONTROLSÜZ DOĞRULTUCULAR
KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ Mühendislik Fakültesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü Power Electronic Circuits (Güç Elektroniği Devreleri) TEK FAZLI VE ÜÇ FAZLI KONTROLSÜZ DOĞRULTUCULAR 1. DENEYİN
DetaylıGüç Elektroniği. Yüke verilen enerjinin kontrolü, enerjinin açılması ve kapanması ile ayarlanmasını içerir.
Güç Elektroniği GÜÇ ELEKTRONİĞİNİN TANIMI Güç Elektroniği, temel olarak yüke verilen enerjinin kontrol edilmesi ve enerji şekillerinin birbirine dönüştürülmesini inceleyen bilim dalıdır. Güç Elektroniği,
DetaylıBölüm 1 Güç Elektroniği Sistemleri
Bölüm 1 Güç Elektroniği Sistemleri Elektrik gücünü yüksek verimli bir biçimde kontrol etmek ve formunu değiştirmek (dönüştürmek) için oluşturlan devrelere denir. Şekil 1 de güç girişi 1 veya 3 fazlı AA
DetaylıÜÇ-FAZLI TAM DALGA YARI KONTROLLÜ DOĞRULTUCU VE ÜÇ-FAZLI EVİRİCİ
KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ Mühendislik Fakültesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü Güç Elektroniği Uygulamaları ÜÇ-FAZLI TAM DALGA YARI KONTROLLÜ DOĞRULTUCU VE ÜÇ-FAZLI EVİRİCİ Hazırlık Soruları
DetaylıÜÇ FAZLI ASENKRON SİNCAP KAFESLİ TAM KAPALI IEC ELSAN Elektrik San. ve Tic. A.Ş.
KAT.NMXF.12.11 FRENLİ ELEKTRİK MOTORLARI ÇİFT HIZLI FRENLİ ELEKTRİK MOTORLARI ÜÇ FAZLI ASENKRON SİNCAP KAFESLİ TAM KAPALI IEC 90-200 ELSAN Elektrik San. ve Tic. A.Ş. www.elsanas.com.tr Etiler Mah. 1458.
DetaylıA.Ü. GAMA MYO. Elektrik ve Enerji Bölümü GÜÇ ELEKTRONİĞİ 3. HAFTA
A.Ü. GAMA MYO. Elektrik ve Enerji Bölümü GÜÇ ELEKTRONİĞİ 3. HAFTA 1 İçindekiler Tristör Triyak 2 TRİSTÖR Tristörler güç elektroniği devrelerinde hızlı anahtarlama görevinde kullanılan, dört yarı iletken
DetaylıDoğrultucularda ve Eviricilerde Kullanılan Pasif Filtre Türlerinin İncelenmesi ve Karşılaştırılması
Enerji Verimliliği ve Kalitesi Sempozyumu EVK 2015 Doğrultucularda ve Eviricilerde Kullanılan Pasif Filtre Türlerinin İncelenmesi ve Karşılaştırılması Mehmet Oğuz ÖZCAN Ezgi Ünverdi AĞLAR Ali Bekir YILDIZ
DetaylıĐKĐ ALANLI TERMĐK GÜÇ SĐTEMĐNDE YÜK- FREKANS KONTROLÜ
ĐKĐ ALANLI TERMĐK GÜÇ SĐTEMĐNDE YÜK FREKANS KONTROLÜ Beyda Taşar, Mehmet Özdemir 2 Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Bölümü Tunceli Üniversitesi, Tunceli btasar@tunceli.edu.tr 2 Elektrik ve Elektronik
DetaylıELEKTRİK ENERJİ SİSTEMLERİNDE OLUŞAN HARMONİKLERİN FİLTRELENMESİNİN BİLGİSAYAR DESTEKLİ MODELLENMESİ VE SİMÜLASYONU
T.C. MARMARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ELEKTRİK ENERJİ SİSTEMLERİNDE OLUŞAN HARMONİKLERİN FİLTRELENMESİNİN BİLGİSAYAR DESTEKLİ MODELLENMESİ VE SİMÜLASYONU Mehmet SUCU (Teknik Öğretmen, BSc.)
DetaylıANKARA ÜNİVERSİTESİ GAMA MESLEK YÜKSEKOKULU ELEKTRİK VE ENERJİ BÖLÜMÜ ALTERNATİF ENERJİ KAYNAKLARI TEKNOLOJİSİ
ANKARA ÜNİVERSİTESİ GAMA MESLEK YÜKSEKOKULU ELEKTRİK VE ENERJİ BÖLÜMÜ ALTERNATİF ENERJİ KAYNAKLARI TEKNOLOJİSİ RÜZGAR GÜCÜ İLE ELEKTRİK ÜRETİMİ 12. HAFTA 1 İçindekiler Rüzgar Enerji Sistemlerinde Kullanılan
DetaylıÜÇ FAZLI ASENKRON MOTORLAR
1 ÜÇ FAZLI ASENKRON MOTORLAR Üç Fazlı Asenkron Motorlar Üç Fazlı Asenkron Motorlar Üç fazlı asenkron motorlar, stator sargılarına uygulanan elektrik enerjisini mekanik enerjiye çevirerek milinden yüke
DetaylıASENKRON (İNDÜKSİYON)
ASENKRON (İNDÜKSİYON) Genel MOTOR Tek fazlı indüksiyon motoru Asenkron makinalar motor ve jeneratör olarak kullanılabilmekle birlikte, jeneratör olarak kullanım rüzgar santralleri haricinde yaygın değildir.
DetaylıÜÇ FAZLI MOTORLARIN BİR FAZLI OLARAK ÇALIŞTIRILMASI
1 ÜÇ FAZLI MOTOLAI Bİ FAZLI OLAAK ÇALIŞTIILMASI Üç fazlı şebekenin bulunmadığı yerlerde veya özel olarak üç fazlı motorlar bir fazlı olarak çalıştırılırlar. Bunun için motorun yıldız ve üçgen bağlı oluşuna
DetaylıASENKRON MOTOR ASENKRON (İNDÜKSİYON) MOTOR. Genel
Genel ASENKRON (İNDÜKSİYON) MOTOR Asenkron makinalar motor ve jeneratör olarak kullanılabilmekle birlikte, jeneratör olarak kullanım rüzgar santralleri haricinde yaygın değildir. Genellikle sanayide kullanılan
DetaylıDoğru Akım (DC) Makinaları
Doğru Akım (DC) Makinaları Doğru akım makinaları motor veya jeneratör olarak kullanılabilir. Genellikle DC makinalar motor olarak kullanılır. En büyük avantajları hız ve tork ayarının kolay yapılabilmesidir.
DetaylıRobotik AKTUATÖRLER Motorlar: Çalışma prensibi
Robotik AKTUATÖRLER Motorlar: Çalışma prensibi 1 Motorlar: Çalışma prensibi Motorlar: Çalışma prensibi 2 Motorlar: Çalışma prensibi AC sinyal kutupları ters çevirir + - AC Motor AC motorun hızı üç değişkene
DetaylıKıyıcı Beslemeli DA Motorun Oransal İntegral ve Bulanık Mantık Oransal İntegral Denetleyicilerle Hız Kontrolü Karşılaştırılması
Kıyıcı Beslemeli DA Motorun Oransal İntegral ve Bulanık Mantık Oransal İntegral Denetleyicilerle Hız Kontrolü Karşılaştırılması Erhan SESLİ 1 Ömür AKYAZI 2 Adnan CORA 3 1,2 Sürmene Abdullah Kanca Meslek
DetaylıELEKTROLİZ YAPMAK İÇİN PI DENETİMLİ SENKRON DA-DA DÖNÜŞTÜRÜCÜ TASARIMI
5. luslararası İleri Teknolojiler Sempozyumu (IATS 09), 13 15 Mayıs 2009, Karabük, Türkiye LKTROLİZ YAPMAK İÇİN PI DNTİMLİ SNKRON DA-DA DÖNÜŞTÜRÜCÜ TASARIMI DSIGN OF A PI CONTROLLD SYNCRONOS DC-DC CONVRTR
Detaylı4. ÜNİTE ALTERNATİF AKIMDA GÜÇ
4. ÜNİTE ALTERNATİF AKIMDA GÜÇ KONULAR 1. Ani Güç, Ortalama Güç 2. Dirençli Devrelerde Güç 3. Bobinli Devrelerde Güç 4. Kondansatörlü Devrelerde Güç 5. Güç Üçgeni 6. Güç Ölçme GİRİŞ Bir doğru akım devresinde
DetaylıÜÇ FAZLI ASENKRON MOTORLAR
1 ÜÇ FAZLI ASENKRON MOTORLAR Üç Fazlı Asenkron Motorlar Üç fazlı asenkron motorlar, stator sargılarına uygulanan elektrik enerjisini mekanik enerjiye çevirerek milinden yüke aktarırlar. Rotor ise gerekli
DetaylıSÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TEKNİK EĞİTİM FAKÜLTESİ MEKATRONİK EĞİTİMİ BÖLÜMÜ BİLGİSAYAR DESTEKLİ İMALAT SERVO VE STEP MOTORLAR
BİLGİSAYAR DESTEKLİ İMALAT SERVO VE STEP MOTORLAR Step (Adım) Motorlar Elektrik enerjisini açısal dönme hareketine çeviren motorlardır. Elektrik motorlarının uygulama alanlarında sürekli hareketin (fırçalı
DetaylıİNDÜKSİYON MOTORLARIN KARAKTERİSTİKLERİNİN İNCELENMESİ
ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ LABORATUARI DENEY FÖYÜ DENEY ADI İNDÜKSİYON MOTORLARIN KARAKTERİSTİKLERİNİN İNCELENMESİ DERSİN
Detaylıdirençli Gerekli Donanım: AC güç kaynağı Osiloskop
DENEY 01 DİRENÇLİ TETİKLEME Amaç: Tristörü iletime sokmak için gerekli tetikleme sinyalini üretmenin temel yöntemi olan dirençli tetikleme incelenecektir. Gerekli Donanım: AC güç kaynağı Osiloskop Kademeli
DetaylıELEKTRĐK MOTORLARI SÜRÜCÜLERĐ EELP212 DERS 05
EELP212 DERS 05 Özer ŞENYURT Mayıs 10 1 BĐR FAZLI MOTORLAR Bir fazlı motorların çeşitleri Yardımcı sargılı motorlar Ek kutuplu motorlar Relüktans motorlar Repülsiyon motorlar Üniversal motorlar Özer ŞENYURT
DetaylıÖğrencinin Adı - Soyadı Numarası Grubu İmza DENEY NO 1 ÖN HAZIRLIK RAPORU DENEYİN ADI SERBEST UYARMALI D.A. GENERATÖRÜ KARAKTERİSTİKLERİ a) Boşta Çalışma Karakteristiği b) Dış karakteristik c) Ayar karakteristik
DetaylıT.C. ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK MİMARLIK FAKÜLTESİ ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ELEKTRONİK DEVRELERİ LABORATUVARI I DENEY 2: DİYOT UYGULAMALARI
T.. ULUAĞ ÜNİVERSİTESİ MÜHENİSLİK MİMARLIK FAKÜLTESİ ELEKTRONİK MÜHENİSLİĞİ BÖLÜMÜ ELEKTRONİK EVRELERİ LABORATUVARI I Kırpıcı devreler Kenetleme devreleri oğrultma devreleri ENEY 2: İYOT UYGULAMALARI ENEY
Detaylı9. Güç ve Enerji Ölçümü
9. Güç ve Enerji Ölçümü Güç ve Güç Ölçümü: Doğru akım devrelerinde, sürekli halde sadece direnç etkisi mevcuttur. Bu yüzden doğru akım devrelerinde sadece dirence ait olan güçten bahsedilir. Sürekli halde
DetaylıBilezikli Asenkron Motora Yol Verilmesi
Bilezikli Asenkron Motora Yol Verilmesi 1. GİRİŞ Bilezikli asenkron motor, sincap kafesli asenkron motordan farklı olarak, rotor sargıları dışarı çıkarılmış ve kömür fırçaları yardımıyla elektriksel bağlantı
DetaylıDers 08. Elektronik Devre Tasarımı. Güç Elektroniği 1. Ders Notları Ege Üniversitesi Öğretim Üyesi Yrd.Doç.Dr. Mehmet Necdet YILDIZ a aittir.
Elektronik Devre Tasarımı Ders 08 Ders Notları Ege Üniversitesi Öğretim Üyesi Yrd.Doç.Dr. Mehmet Necdet YILDIZ a aittir. www.ozersenyurt.net www.orbeetech.com / 1 AC AC DÖNÜŞTÜRÜCÜLER AC kıyıcılar (AC-AC
DetaylıElektromekanik Kumanda Sistemleri / Ders Notları
10. MOTORLARIN FRENLENMESİ Durdurulacak motoru daha kısa sürede durdurmada veya yükün yer çekimi nedeniyle motor devrinin artmasına sebep olduğu durumlarda elektriksel frenleme yapılır. Kumanda devrelerinde
DetaylıT.C. YILDIZ TEKNĠK ÜNĠVERSĠTESĠ FEN BĠLĠMLERĠ ENSTĠTÜSÜ. ġebekeye BAĞLI ÇĠFT BESLEMELĠ ASENKRON GENERATÖRLERDE GÜÇ KONTROLÜNÜN ĠNCELENMESĠ
T.C. YILDIZ TEKNĠK ÜNĠVERSĠTESĠ FEN BĠLĠMLERĠ ENSTĠTÜSÜ ġebekeye BAĞLI ÇĠFT BESLEMELĠ ASENKRON GENERATÖRLERDE GÜÇ KONTROLÜNÜN ĠNCELENMESĠ HĠLMĠ GÜRLEYEN YÜKSEK LĠSANS TEZĠ ELEKTRĠK MÜHENDĠSLĠĞĠ ANABĠLĠM
DetaylıDENEY 7 DALGALI GERİLİM ÖLÇÜMLERİ - OSİLOSKOP
DENEY 7 DALGALI GERİLİM ÖLÇÜMLERİ - OSİLOSKOP Amaç: Bu deneyin amacı, öğrencilerin alternatif akım ve gerilim hakkında bilgi edinmesini sağlamaktır. Deney sonunda öğrencilerin, periyot, frekans, genlik,
DetaylıMatris Çevirici ve Gerilim Beslemeli Evirici ile Beslenen Sürekli Mıknatıslı Senkron Motor Sürücülerinin Karşılaştırılması
6 th International Advanced Technologies Symposium (IATS 11), 16-18 May 211, Elazığ, Turkey Matris Çevirici ve Geril Beslemeli Evirici ile Beslenen Sürekli Mıknatıslı Senkron Motor Sürücülerinin Karşılaştırılması
Detaylı