BÖLÜM TALEP 1.Talep Tanımı

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "BÖLÜM TALEP 1.Talep Tanımı"

Transkript

1 BÖLÜM TALEP Bir ekonomide, tam kullanım, etkin kullanım ve ekonomik büyüme hedeflerine, piyasa ekonomisi diğer bir ifade ile fiyat mekanizmasıyla ulaşılmaktadır. Hangi mallar, ne miktarda, kimler için, nerede ve ne zaman üretilecektir sorularının çözümü de yine fiyat mekanizmasıyla verilir. Fiyat mekanizması ise talep ve arzdan oluşmaktadır. Günümüz ekonomilerinde her şey arz ve talep meselesi haline gelmiştir. Fiyat mekanizmasında arz ve talep bir makasın iki kanadı gibidir. Makasın kanatlarından bir tanesi olmadığında, nasıl bir şey kesilemeyecekse, makas görevini yapamayacaksa, benzer şekilde arz ve talepten bir tanesi olmadığında fiyat mekanizması çalışmaz. Satılmak istenen mal miktarı ile satın alınmak istenen mal miktarını birbirine eşitleyen fiyat bulunamaz. Bu yüzden talep ve arz kavramlarını öğrenmek gerekir. Kitapta önce talep, sonra da arz konusu üzerinde durulacaktır. 1.Talep Tanımı Piyasada firmalar ve hane halkı iki önemli aktördür. Firmalara satıcılar, hane halkına ise alıcılar denilir. Alıcılar piyasanın talep yönünü oluşturur. Piyasadaki malları alıcılar talep eder, satın alır ve tüketir. İnsanların istekleri, arzuları, hayalleri vardır. Ve bunlar da sınırsızdır. Örneğin ben bir özel uçak almak istiyorum diyorsam, bu benim için bir hayaldir. Çünkü o uçağı alacak gelir düzeyine sahip değilim. Her öğrenci, bir spor dört çeker otomobil alıp okula onunla gelip gitmek, arkadaşlarını bindirmek isteyebilir. Genellikle de bu her öğrencinin hayalidir. Ancak, birçok öğrencinin bu otomobili satın alacak parası yoktur. O

2 76 MİKRO İKTİSADA GİRİŞ öğrenciler için, spor dört çeker otomobil almak, ekonomik anlamda bir talep değildir. Sadece bir arzudur, bir istektir, bir hayaldir. Ama ailesinin maddi durumu iyi olan bir öğrenci, aynı otomobili satın almak isterse, onun bu isteği ekonomik anlamda bir taleptir. Bir satın alma arzusunun talep olarak kabul edilebilmesi için gerekli satın alma gücüyle desteklenmesi gerekir. Otomobil almak isteyen Ali, Kaya ve Cem isimli üç öğrenci düşünelim. Ali nin o otomobili satın alacak parası yok. Kaya ve Cem in otomobil alacak kadar parası var. Ali nin otomobil isteği sadece bir arzu veya hayaldir. İktisatta dikkate alınmaz. Kaya ve Cem in isteği veya arzusu ise ekonomik bir talep olarak kabul edilir. Çünkü o malı satın alabilecek güçleri vardır. Bundan sonra ikinci aşamaya geçilir. Sadece satın alma isteği ve onu destekleyen satın alma gücü yetmez. Ellerinde yeterli satın alma gücü olsa bile eğer bunu fiilen yapmıyorsa, istekler yine talep sayılmaz. Kaya bizzat gidip otomobili satın almışsa, Kaya nın isteği, ekonomik anlamda talep olarak tanımlanır. Cem otomobil istemesine ve parası olmasına rağmen otomobili satın almıyorsa, onun isteği talep olarak tanımlanmaz. Bu açıklayıcı örneklerden sonra talep tanımı yapılabilir. İki talep tanımı vardır. Biri belirli bir fiyattan talep, diğeri de çizelge anlamında taleptir. a)belirli Bir Fiyattan Talep Belirli bir piyasada, belirli bir anda, belirli bir fiyattan, satın alma gücüne sahip olanlarca, fiilen satın alınmak istenen mal ya da hizmet miktarına belirli bir fiyattan talep denir. Örneğin; Trabzon piyasasında kilosu 2 liradan, günlük olarak satın alınan 3 ton hamsi belirli bir fiyattan taleptir. b)çizelge Anlamında Talep Belirli bir piyasada, belirli bir zaman aralığında, fiyat dışındaki faktörler değişmemek kaydıyla, bir mal ya da hizmetin çeşitli fiyatlarından satın alınmak istenen miktarlarına çizelge anlamında talep denir. İktisatta çizelge anlamında talep dikkate alınır. Aşağıdaki talep çizelgesi örnek olarak incelenebilir. 2.Talep Çizelgesi Bir malın, örneğin bir kalemin, her fiyat düzeyine karşılık tüketicilerin satın almak istedikleri miktarlar bir tablo şeklinde yazıldığında talep çizelgesi elde edilir. Aşağıdaki çizelgede bir ailenin veya bir bireyin X malına olan bir yıllık talebi verilmiştir.

3 TALEP 77 Seçenek X Malının Fiyatı (TL) X Malının Talep Miktarı (Kg) A B C D E F G H K L M N P R S Çizelge incelendiğinde, X malı fiyatları 5 er TL arttıkça, talep edilen X malı miktarları 10 ar kilo azalmaktadır. Aslında böyle bir sabit oran yoktur. Öğretici amaçlarla, basitlik sağlamak için rakamlar düzenli olarak seçilmiştir. 3.Talep Kanunu Yukarıdaki çizelgede X malı fiyatları arttıkça, talep edilen X malı miktarı azalmaktadır. Çizelgeye aşağıdan yukarı bakıldığında, tersi durum da doğrudur. Yani, X malının fiyatı azaldıkça, talep edilen X malı miktarı artmaktadır. Malın fiyatı ile talep edilen miktar arasında ters yönlü ilişki vardır. Ama bu ilişki sadece fiyat ile miktar arasındaki bir ilişkidir. Oysa, bir malın talebini etkileyen başka faktörler de vardır. Burada şimdilik o faktörlerin değişmediği kabul edilmektedir. Diğer faktörler değişmezken mal veya hizmetin fiyatı ile talep edilen miktarı arasındaki ters yönlü ilişkiye talep kanunu denir. Diğer bir ifade ile bir malın fiyatı arttığında, talep miktarının azalması, fiyatı azaldığında ise talep miktarının artması olayına talep kanunu denir. 4.Bireysel Talep Eğrisi Yukarıdaki talep çizelgesindeki rakamlar bir diyagrama yerleştirildiğinde ortaya çıkacak eğri bireysel talep eğrisini verecektir. Bireysel talep eğrisini bulmak için, önce bir diyagram çizilir. Diyagramın yatay eksenine talep edilen mal miktarları, dikey

4 78 MİKRO İKTİSADA GİRİŞ eksenine de malın fiyatı konulur. İktisat biliminde, böyle yapılması herkes tarafından kabul edilir. Yatay eksene fiyat, dikey eksene miktar yazılarak talep eğrisinin çizilmesi yaygın bir durum değildir ve tavsiye edilmez. Sonra sırasıyla, A seçeneğinden itibaren rakamlar diyagrama yerleştirilir. Örneğin, A seçeneğinde, yatay eksendeki 5 rakamı ile dikey eksendeki 150 rakamının kesiştiği yere bir nokta konulur. Sırasıyla B, C, D,. S seçenekleri de işaretlenir. Bu işaretlenen noktalar birleştirildiğinde bireysel talep eğrisi elde edilmiş olur. Aslında, talep çizelgesinde verilen rakamlar çok küçük olsaydı, işaretlenen noktalar kendiliğinden birleşecekti ve bir eğri görünümünde olacaktı. Talep eğrisi bu şekilde kendiliğinden ortaya çıkar. Bireysel Talep Eğrisi X Malının Fiyatı (TL) Bireysel Talep Eğrisi X Malı Talep Miktarları (Kg) Yukarıdaki şekilde görüldüğü gibi talep eğrisi sol yukarıdan sağ aşağıya doğru iner ve negatif eğimli bir eğridir. Eğrinin negatif eğimli olması talep kanununun bir sonucudur. Çünkü bireyler, fiyatlar yükseldiğinde daha az, düştüğünde ise daha çok mal veya hizmet talep ederler. Fiyatlardaki değişmenin talepte neden olacağı değişme, her mal için aynı değildir. Bu yüzden talep eğrisinin eğimi maldan mala farklılık gösterir. Şekilde, öğrenmeyi kolaylaştırmak için talep eğrisi doğru biçiminde çizilmiştir. Aslında talep eğrisi orijine göre dış bükeydir.

5 TALEP 79 5.Piyasa Talep Eğrisi Yukarıda bireysel talep eğrisi açıklanırken örnek bir birey veya aile ele alınmıştı. Bir bireye göre çizilen talep eğrisi de bireysel talep eğrisi idi. Aslında bir malın alıcısı sadece tek bir birey veya aile değildir. İktisatta önemli olan bir mala olan toplam taleptir. Buna bir malın piyasa talebi denir. Yani piyasa talebi, bir mala olan bireysel taleplerin toplamıdır. Piyasa talebini bulabilmek için, bir X malına her fiyattan talepte bulunan tüm tüketicilerin taleplerinin toplamı alınır. Aşağıda örnek bir talep çizelgesi oluşturulmuştur. Örnek olarak, Ali, Cem, Kaya ve Asu gibi dört birey ele alınmıştır. Diyelim ki örnek olarak ele aldığımız X malını piyasadan talep eden bu bireylerdir. Önce her bireyin her fiyattan talep ettiği X malı miktarı tek tek bulunur. Sonra bunlar her fiyat için toplanarak toplam piyasa talebi bulunur. BİREYSEL TALEPLER TOPLAM FİYAT ALİ CEM KAYA ASU PİYASA TALEBİ A B C D E F G H K L M N P R S Çizelgedeki rakamlar ile fiyatlar dikkate alınarak piyasa talebi diyagram üzerinde çizilir. Aşağıdaki diyagramda örnek alınan 4 bireyin bireysel talep eğrileri ayrı ayrı çizilmiş, bunların toplamı olan piyasa talep eğrisi bulunmuştur.

6 80 MİKRO İKTİSADA GİRİŞ 480 Toplam Talep veya Piyasa Talebi Eğrisi ALİ CEM KAYA ASU TOPLAM Toplam Talep Eğrisi 320 X Malının Fiyatı (TL) Bireysel Talep Eğrileri X Malının Talep Miktarları (Kg) 6.Talep Fonksiyonu Buraya kadar yapılan açıklamalarda, talep edilen miktar ile fiyat arasındaki ilişkiler üzerinde duruldu. Oysa, malın fiyatı dışında bir mala olan talep miktarını etkileyen bir çok faktör vardır. Talep miktarını etkileyen faktörler şöyle sıralanabilir: X malının kendi fiyatı (F x ) İkame malların fiyatı (F i ) Tamamlayıcı malların fiyatı(f t ) Tüketicinin gelir düzeyi (G) Tüketicinin zevk ve tercihleri (Z) Tüketicinin gelecek hakkındaki rasyonel beklentileri (RB) Nüfus (N)

7 TALEP 81 Talep fonksiyonu, bir malın talep miktarını etkileyen faktörlerin sembollerle gösterilip fonksiyon şeklinde yazılmasından ibarettir. Talep fonksiyonu, Ceteris Paribus talep fonksiyonu, bireysel talep fonksiyonu ve piyasa talebi fonksiyonu olmak üzere üç şekilde yazılır. Talep kanununa göre, diğer faktörlerin değişmediği kabul edilirken talep fonksiyonu sadece malın kendi fiyatı ile talep miktarı arasındaki ilişkileri yansıtır. Buna iktisat biliminde Ceteris Paribus denilir. Ceteris Paribus Talep Fonksiyonu ((Mt x ) = f(f x ) yazılır: Bir bireyin bir mala olan talebini etkileyen faktörler fonksiyonel olarak şöyle Bireysel Talep Fonksiyonu (Mt x ) = f(f x, F i, F t, G, Z) Bireysel talep fonksiyonuna, gelecek hakkındaki bekleyişler ile nüfus ilave edilirse piyasa talep fonksiyonuna ulaşılır. Piyasa Talebi Fonksiyonu ( Mt x ) = f(f x, F i, F t, G, Z, RB, N) Her üç fonksiyondaki Mt x sembolü talep miktarını göstermektedir. 7.Talebi Etkileyen Fiyat Dışındaki Faktörler Talebi etkileyen fiyat dışındaki faktörler, ikame mallarının fiyatı, tamamlayıcı malların fiyatı, tüketicilerin geliri, tüketicilerin zevk ve tercihleri, tüketicilerin gelecek hakkındaki rasyonel bekleyişleri ve nüfus idi. Her bir faktörün, talep edilen miktar ile olan fonksiyonel ilişkilerinin bilinmesi gerekir. Bunlar aşağıda açıklanmıştır. a)ikame Mallarının Fiyatı Birbirinin yerine kullanılabilen mallara ikame malları denir. Örneğin, portakal ile mandalina, dana eti ile tavuk eti, tereyağı ile margarin birbirinin yerine kullanılabilmektedir. Tüketici, bir maldan talepte bulunurken o malın kendi fiyatının yanı sıra o malın yerine kullanılabilecek diğer malların fiyatlarını da dikkate alır. Örneğin, portakal alacak bir tüketici mandalina fiyatlarına da bakarak kararını verir. Eğer mandalina fiyatları düşerse, portakal mandalinaya göre nispi olarak daha pahalı hale gelir. O zaman tüketici portakal almaktansa, fiyatı düşen mandalinayı almayı tercih edecektir. Portakala olan talebi azalacaktır. Demek ki ikame mallarının fiyatının düşmesi, bir mala olan talebi azaltmaktadır. Tersine ikame mallarının fiyatının yükselmesi de bir mala olan talebi artıracaktır.

8 82 MİKRO İKTİSADA GİRİŞ Bu durum ikame mallarının fiyatı dışındaki faktörlerin değişmediği varsayımına dayanır. Yani sadece bir malın talebi ile ikame malının fiyatı arasındaki ilişkidir. Ceteris Paribus olarak M x = f (F i ) fonksiyon şeklinde gösterilebilir. Bir malın talep miktarı ile ikame mallarının fiyatı arasında doğru yönlü veya pozitif ilişki vardır. İkame mallarının fiyatı artarsa, talep artar; tersine ikame mallarının fiyatı azalırsa talep azalır. Bu durumlarda geometrik olarak talep eğrisinin sağa veya sola kaymasına neden olur ve aşağıda şekillerle açıklanmıştır. b)tamamlayıcı Malların Fiyatı Birlikte kullanılabilen mallara tamamlayıcı mallar denir. Dolma kalem ile mürekkep, otomobil ile benzin, birbirinin tamamlayıcısı mallardır. Birinin fiyatındaki değişmeler diğerinin talebini etkiler. Örneğin, benzin fiyatlarının artması benzinli otomobillere olan talebi azaltır. Tersine, benzin fiyatlarının azalması, benzinli otomobillere olan talebi artırır. Burada talebi etkileyen diğer faktörlerin değişmediği kabul edilmiştir. Bir malın talebi ile onun tamamlayıcısı olan malın fiyatı arasındaki fonksiyonel ilişki Ceteris Paribus olarak M x = f (F t ) şeklinde yazılabilir. Tamamlayıcı malın fiyatı ile talep miktarı arasında ters yönlü ilişki vardır. Tamamlayıcı malın fiyatı artarsa, bir mala olan talep azalır; tersine, tamamlayıcı malın fiyatı düşerse, bir mala olan talep artar. Geometrik olarak, tamamlayıcı malların fiyatındaki değişmeler, talep eğrisini sola veya sağa kaydırır. Bu durumlar aşağıda açıklanmıştır. c)tüketicinin Gelirinde Değişme Bir arzunun talep olabilmesi için satın alma gücüyle yani gelir ile desteklenmesi gerekir. Gelir arttığında tüketiciler daha fazla mal ve hizmet satın alabilir. Tersine gelir düştüğünde de daha az mal ve hizmet satın alınabilir. Genel durum bu şekildedir. Ancak, gelirdeki değişmenin tek bir malın talebine nasıl etki edeceği malın özelliğine de bağlıdır. Mallar, normal mallar, lüks mallar ve fakir mallar olmak üzere sınıflandırılabilir. Gelir değişmeleri ile talebi arasında doğru yönlü ilişki olan mallara normal mallar denir. Tüketicinin geliri değiştiğinde, normal ve lüks malların talebiyle gelir arasında doğru yönlü ilişki vardır. Gelir arttığında bu mallara talep artar, gelir azaldığında ise talep de azalır. Gelir değişmeleri ile talebi arasında ters yönlü ilişki olan mallara fakir mallar denir. Yani gelir arttığında fakir mallara olan talep azalır, gelir azaldığında fakir mallara olan talep artar. Örneğin, 1980 model ikinci el kartal otomobil fakir maldır. Tüketicilerin geliri düştüğünde bu tür mallara talep artar. Gelir arttığında ise talep azalır çünkü normal mal olan son model sıfır bir otomobile olan talep artar. Benzer şekilde Maltepe sigarası ucuz olduğu için fakir bir maldır. Malboro ise normal bir maldır. Gelir düştüğünde Maltepe sigarasına talep artar, gelir yükseldiğinde ise talep azalır. Çünkü gelir

9 TALEP 83 yükseldiğinde, Malboro gibi sigaralar tercih edilir. Normal bir mal olan Malboroya olan talep, gelir arttığında artar, gelir azaldığında ise azalır. Yine Ceteris Paribus olarak gelir ile talep miktarı arasındaki fonksiyonel ilişkiyi M x = f (G) şeklinde yazabiliriz. Normal mallarda, gelir ile bir malın talep miktarı arasında doğru yönlü ilişki vardır. Gelir artarsa normal bir mala olan talep artar, gelir azalırsa normal bir mala olan talep azalır. Fakir mallarda ise gelir ile bir fakir malın talep miktarı arasında ters yönlü ilişki vardır. Gelir artarsa fakir bir mala olan talep azalır, gelir azalırsa fakir bir mala olan talep artar. Ne kadar artacağı ise talebin gelir esnekliğine bağlıdır ve sonraki konularda açıklanmıştır. Geometrik olarak gelirdeki değişmeler, bir malın talep eğrisini sağa veya sola kaydırır. Bu durumlar aşağıda açıklanmıştır. d)tüketicinin Zevk ve Tercihlerinde Değişme Tüketicilerin bir mala olan talebi, zevk ve tercihlerine bağlıdır. Eğer bir tüketicinin zevkleri veya tercihleri bir mala uygunsa o malı satın alır. Moda, inanışlar, malların tüketicinin yaşamına etkileri zevk ve tercihleri belirler. Şalvarın moda olmadığı bir piyasadaki tüketicilere bu malı satmak zordur. Düşük bel, bol kesim bir kot pantolon moda olmuşsa, diğer pantolonlara talep azalır. Moda olan pantolona talep artar. Herhangi bir tüketim malının kanser yaptığı ispatlanırsa, hatta söylentisi bile çıkarsa, tüketicilerin tercihleri etkilenir ve o mala olan talep azalır yılında 800 metreden daha fazla yükseklikteki yerlerdeki kenelerin öldürücü virüs taşıması, yayla turizmine olan talebi azaltmıştır. Ceteris Paribus varsayımı altında bir malın talep miktarı ile tüketicinin zevk ve tercihleri arasındaki ilişkiler fonksiyonel olarak M x = f (Z) şeklinde yazılabilir. Buna göre zevk ve tercihler ile talep edilen mal veya hizmet miktarı arasında doğru yönlü ilişki vardır. Zevk ve tercihler bir malın lehine değişirse, o malın talep miktarı artar, tersine zevk ve tercihler bir malın aleyhine değişirse, o malın talep miktarı azalır. Geometrik olarak zevk ve tercihlerdeki değişmeler bir malın talep eğrisini sağa veya sola kaydırır. Bu durumlar aşağıdaki konularda açıklanmıştır. e)tüketicinin Gelecek Hakkındaki Rasyonel Bekleyişleri Tüketicilerin gelecek hakkındaki rasyonel tahmin ve beklentileri malların fiyatlarıyla ilgilidir. Mevcut durum ve gelecekte olabilecek gelişmelere göre bir malın fiyatının artıp artmayacağına inanırlar. Kış aylarında kömür fiyatlarının artacağını tahmin edenler, yaz aylarında fiyat henüz artmadan kömürünü satın alırlar. Demek ki gelecekte fiyatların artacağı bekleniyorsa, bugünden bir mala olan talep artar. Tersine, gelecekte fiyat değişmesi olmayacağı veya fiyat düşüşlerinin olacağı tahmin ediliyorsa, bugünkü

10 84 MİKRO İKTİSADA GİRİŞ talep azalır. Yeni bilgisayarların piyasaya sürüleceği açıklanmışsa, bir model düşük olanların fiyatlarının düşeceği beklenir. Bu bir geri model bilgisayarların talebi bugünden azalır. Çünkü fiyat düşsün ondan sonra alalım beklentisi başlayacaktır. Gelecekte beklenen fiyat değişmeleri ile bir malın talep miktarı arasında doğru yönlü ilişki vardır. Bir malın gelecekte fiyatının artacağı bekleniyorsa, bugün o mala olan talep artar. Tersine fiyatların azalacağı bekleniyorsa, bugünden talep azalır. Sadece fiyat değil, bir malın daha yeni ve kullanılışlı modelinin çıkması beklenirse de, bugünden mevcut mala olan talep azalır. Örneğin, görüntülü cep telefonlarının çıkacağı ve artık onların kullanılacağı beklentisi, mevcut telefonlara olan talebi azaltır. Geometrik olarak, gelecekle ilgili rasyonel bekleyişlerdeki değişmeler, bir malın talep eğrisini sağa veya sola kaydırır. Bu durumlar aşağıda açıklanmıştır. f)nüfus Bir malı tüketenlerin sayısı artarsa, o malın piyasa talebi de artar. Örneğin, bir piyasada 100 bin kişi varsa, yılda herkesin bir çift ayakkabı giydiği varsayımına göre 100 bin çift ayakkabı satılır. Eğer, doğum oranlarının artması, göç gelmesi gibi nedenlerle nüfus artarsa ve 150 bine çıkarsa, ayakkabı talep miktarı da 150 bin çifte çıkacaktır. Demek ki nüfus artışı ile bir malın piyasa talep miktarı arasında doğru yönlü bir ilişki vardır. Nüfus artarsa, piyasa talep miktarı artar; nüfus azalırsa piyasa talep miktarı azalır. Geometrik olarak, nüfus miktarının değişmesi talep eğrisini de sağa veya sola kaydırır. Bu durumlar aşağıda açıklanmıştır. 8.Talep Miktarındaki Değişme Talep edilen miktardaki değişme, talebi etkileyen malın kendi fiyatı dışındaki faktörler sabitken, sadece malın kendi fiyatının değişmesi sonucu talep miktarının değişmesi olayıdır. Geometrik olarak da, aynı talep eğrisi üzerinde bir noktadan başka bir noktaya geçilmesidir. Fiyat değişmesi sonucunda, talep kanununa göre, başka bir fiyattan başka bir miktar talep edilmesidir.

11 TALEP 85 Talep Miktarındaki Değişme X Malının Fiyatı (TL) Aynı talep eğrisi üzerindeki 65 değişmeler talep miktarındaki 60 değişmedir A 40 Fiyat Bireysel Talep Eğrisi 35 azaldı B Miktar arttı X Malı Talep Miktarları (Kg) Yukarıdaki şekilde mevcut talep eğrisi üzerinde, A noktasındaki fiyat-miktar bileşiminden, B noktasındaki fiyat-miktar bileşimine geçilmesi talep miktarındaki değişme olarak adlandırılır. A noktasında, 50 TL den 60 kg mal talep edilmekteydi. Fiyat 30 TL ye düştüğü için, talep edilen miktar da 100 kg ye çıkmıştır. Talep miktarındaki bu artışın nedeni fiyatın düşmesidir. B noktasından A noktasına geçilmesi de yine talep miktarındaki değişmedir. 9.Talepteki Değişme Talep eğrisinin geometrik olarak yer değiştirmesine talepteki değişme denir. Nedeni ise talep fonksiyonunda, talep edilen malın kendi fiyatı dışındaki faktörlerin değişmesidir. Yani talebi etkileyen fiyat dışındaki faktörlerdir. Bir malın kendi fiyatındaki değişmeler ise talep eğrisinin yerinin değişmesine neden olmaz, aynı talep eğrisi üzerinde harekete neden olur. Talepteki değişme aynı fiyattan daha fazla veya daha az talep edilmesi demektir. Örnek olarak aşağıdaki tablo verilmiştir. Tabloda talepteki %50 lik bir artış ve %50 lik bir azalış ayrı ayrı sütunlarda verilmiştir. Örneğin A seçeneğinde fiyat 5 TL iken talep edilen mal miktarı 150 kg idi. %50 talep artışı olduğunda aynı fiyattan talep edilen mal miktarı 225 kg ye çıkmıştır. Son sütunda ise %50 talepte azalış olduğunda ise aynı fiyattan, talep edilen mal miktarı 100 kg ye inmiştir. Geometrik olarak talep eğrisinin nasıl kaydığını görmek için bu rakamları diyagram üzerinde işaretlemek gerekir.

12 86 MİKRO İKTİSADA GİRİŞ TALEPTE FİYAT MİKTAR (T 0 ) TALEPTE %50 ARTIŞ (T 1 ) %50 AZALIŞ (T 2 ) A ,0 100,0 B ,0 93,3 C ,0 86,7 D ,0 80,0 E ,0 73,3 F ,0 66,7 G ,0 60,0 H ,0 53,3 K ,0 46,7 L ,0 40,0 M ,0 33,3 N ,0 26,7 P ,0 20,0 R ,0 13,3 S ,0 6,7 Aşağıdaki diyagramda, talepteki değişmeler görülmektedir. Önce %50 lik talep artışları diyagram üzerinde işaretlenerek T 1 talep eğrisi bulunmuş, talepteki artış gösterilmiştir. Talep arttığı için talep eğrisi T 0 dan T 1 e yani sağ tarafa kaymıştır. Aynı fiyatlardan daha fazla mal talep edildiği görülmektedir. Örneğin fiyat 50 TL iken 60 kg olan mal talebi, talep arttıktan sonra aynı fiyattan 90 kg ye çıkmıştır. Talep artmasının veya talep eğrisinin sağ tarafa kaymasının nedeni aşağıda sayılanlardan birinin, birkaçının veya hepsinin birden belirtildiği yönde değişmesidir. İkame mallarının fiyatı artmıştır. Tamamlayıcı malların fiyatı düşmüştür. İncelediğimiz mal normal mal ise tüketicinin geliri artmıştır. İstisna durum olan fakir bir mal inceleniyorsa, o zaman talep eğrisinin sağ tarafa kayması için tüketicinin gelirinin azalması gerekir. Tüketicilerin zevk ve tercihleri talep edilmekte olan mal lehine değişmiştir. Tüketiciler gelecekte bu malın fiyatının artacağını tahmin etmişlerdir. Piyasada nüfus miktarı artmıştır.

13 TALEP 87 Talepteki Değişme Talep artarsa, talep eğrisi sağ tarafa kayar. X Malının Fiyatı (TL) Talep azalırsa, talep eğrisi sol tarafa kayar. T 2 T 0 T X Malı Talep Miktarları (Kg) İkinci olarak %50 talep azalışları diyagram üzerine işaretlenerek T 2 talep eğrisi bulunmuş, talepteki azalış gösterilmiştir. Talep azaldığı için talep eğrisi T 0 dan T 2 ye yani sol tarafa kaymıştır. Aynı fiyatlardan daha az talep edildiği görülmektedir. Örneğin fiyat 50 lira iken 60 kilo olan mal talebi, talep azaldıktan sonra aynı fiyattan 40 kiloya düşmüştür. Diğer fiyatlardan da benzer durumlar görülebilir. Talep azalmasının veya talep eğrisinin sol tarafa kaymasının nedenleri şunlardır: İkame mallarının fiyatı düşmüştür. Tamamlayıcı malların fiyatı artmıştır. İncelediğimiz mal normal mal ise tüketicinin geliri azalmıştır. İstisna durum olan bir fakir mal inceleniyorsa, o zaman talep eğrisinin sol tarafa kayması için tüketicinin gelirin artması gerekir. Tüketicilerin zevk ve tercihleri talep edilmekte olan mal aleyhine değişmiştir. Tüketiciler gelecekte bu malın fiyatının düşeceğini tahmin etmişlerdir. Piyasada nüfus miktarı azalmıştır.

14 88 MİKRO İKTİSADA GİRİŞ 5.BÖLÜM-SORULAR A. Çoktan Seçmeli Sorular 1. Aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? a) Bir satın alma arzusu, talep olarak kabul edilebilmesi için satın alma gücüyle desteklenmelidir. b) İktisat biliminde çizelge anlamında talep dikkate alınır. c) Malın fiyatı ile talep edilen miktar arasında ters yönlü ilişki vardır. d) Bir malın fiyatı arttıkça talep edilen miktar azalmaktadır. e) Hiçbiri. 2. Talep kanunu neyi ifade eder? a) Satın alma arzusunun satın alma gücüyle desteklenmesidir. b) Talep olabilmesi için fiilen satın alma işleminin gerçekleşmesidir. c) Mal veya hizmetin fiyatı ile talep edilen miktarı arasındaki ters yönlü ilişkidir. d) Mal veya hizmetin fiyatı ile talep edilen miktarı arasındaki pozitif yönlü ilişkidir. e) Hiçbiri 3. Aşağıdakilerden hangisi talep miktarını etkileyen faktörlerden değildir? a) Malın kendi fiyatı b) Malın geçmişteki fiyatı c) Nüfus d) Tüketicinin gelecek hakkındaki rasyonel beklentileri e) Tüketicinin zevk ve tercihleri 4. Ceteris Paribus neyi ifade eder? a) Talep fonksiyonunu b) Malın fiyatı ile miktarı arasındaki ilişkiyi. c) Talep kanununu d) Diğer şartların sabit kabul edildiğini e) Hiçbiri 5. Bireysel talep fonksiyonunda aşağıdakilerden hangisi yer almaz? a) Nüfus b) İkame malların fiyatı c) Tüketicinin zevk ve tercihleri d) Malın kendi fiyatı e) Tüketicinin gelir düzeyi 6. Aşağıdakilerden hangisi doğrudur? a) Bir malın talep miktarı ile ikame mallarının fiyatı arasında ters yönlü ilişki vardır. b) İkame malın fiyatı artarsa geometrik olarak talep eğrisi sola kayar. c) Tüketici, bir malın kendi fiyatının dışında ikame malların fiyatlarını da dikkate alır. d) İkame mallarının fiyatının düşmesi, bir mala olan talebi arttırmaktadır. e) Hiçbiri 7. Aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? a) Tamamlayıcı malların fiyatındaki artış, talep eğrisini sağa kaydırır. b) Bir arzunun talep olabilmesi için satın alma gücüyle yani gelir ile desteklenmesi gerekir. c) Tamamlayıcı malın fiyatı artarsa, bir mala olan talep azalır. d) Normal ve lüks malların talebi ile gelir arasında doğru yönlü ilişki vardır. e) Hepsi

15 TALEP Aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? a) Zevk ve tercihler ile talep edilen mal veya hizmet miktarı arasında doğru yönlü ilişki vardır. b) Zevk ve tercihler bir malın aleyhine değişirse, o malın talep miktarı azalır. c) Zevk ve tercihler yalnızca bireysel talep fonksiyonunda bulunmaktadır. d) Zevk ve tercihler bir malın lehine değişirse talep eğrisi sağa doğru kayar. e) Hiçbiri 9. Rasyonel bekleyişlerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğrudur? a) Gelecekte fiyatların artacağı bekleniyorsa, bugünden o mala olan talep artar. b) Gelecekte beklenen fiyat değişmeleri ile bir malın talep miktarı arasında doğru yönlü ilişki vardır. c) Bireysel talebi değil piyasa talebini etkileyen bir faktördür. d) Gelecekle ilgili rasyonel bekleyişlerdeki değişmeler, bir malın talep eğrisini sağa veya sola kaydırır. e) Hepsi 10. Aşağıdakilerden hangisi nüfus ile ilgili olarak doğru değildir? a) Bir malı tüketenlerin sayısı artarsa, o malın piyasa talebi de artar. b) Nüfus artışı ile bir malın piyasa talep miktarı arasında doğru yönlü bir ilişki vardır. c) Nüfus miktarının değişmesi piyasa talep eğrisini sağa veya sola kaydırır. d) Nüfus miktarının değişmesi bireysel talep eğrisini sağa veya sola kaydırır. e) Hiçbiri 11. Talep edilen miktardaki değişme ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? a) Sadece malın kendi fiyatının değişmesi sonucu ortaya çıkar. b) Talep edilen miktar artarsa talep eğrisi sağa doğru kayar. c) Malın kendi fiyatı dışındaki tüm faktörlerin sabit kaldığı varsayılır. d) Aynı talep eğrisi üzerinde başka bir noktaya geçilmesidir. e) Hiçbiri 12. Talepteki değişme ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur? a) Talep eğrisinin geometrik olarak yer değiştirmesidir. b) Farklı bir fiyattan daha fazla veya daha az mal talep edilmesi demektir. c) Talep edilen malın kendi fiyatının değişmesi sonucu oluşur. d) Başka bir fiyattan başka bir miktar talep edilmesidir. e) Hepsi 13. Aşağıdakilerden hangisi bireysel talep eğrisinin sağ tarafa kaymasının nedenlerinden olamaz? a) Tamamlayıcı malların fiyatının düşmesi b) Tüketicilerin zevk ve tercihlerinin o mal lehine değişmesi c) İkame malların fiyatının artması d) Piyasada nüfus miktarının artması e) Hiçbiri

16 90 MİKRO İKTİSADA GİRİŞ 14. Aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? a) Lüks bir mal için tüketici geliri ile talep arasında doğru yönlü bir ilişki vardır. b) Fakir mal için tüketici geliri arttığında talep azalmaktadır. c) Normal bir mal için tüketici geliri arttığında talep azalmaktadır. d) Fakir bir mal için zevk ve tercihler ile talep arasında doğru yönlü bir ilişki vardır. e) Hiçbiri 15. Aşağıdakilerden hangisi bireysel talep eğrisinin sol tarafa kaymasının nedenlerinden sayılmaz? a) Normal mal ise tüketicinin gelirinin azalması b) Tamamlayıcı malların fiyatının yükselmesi c) İkame malların fiyatının düşmesi d) Tüketicilerin zevk ve tercihlerinin başka mal lehine değişmesi e) Nüfusun azalması 16. Aşağıdakilerden hangisi doğru değildir? a) Sadece satın alma isteği ve onu destekleyen satın alma gücü talep sayılabilmesi için yetmez. b) Alıcılar piyasanın talep yönünü oluşturur. c) İktisatta belirli bir fiyattan talep dikkate alınır. d) İstanbul piyasasında tanesi 2 liradan, günlük olarak satın alınan 100 adet kalem belirli bir fiyattan taleptir. e) Yeterli satın alma gücü olsa bile eğer satın alma fiilen yapılmıyorsa, istekler yine talep sayılmaz. 17. Aşağıdakilerden hangisi doğrudur? a) Arz ve talepten bir tanesi olmadığında fiyat mekanizması çalışmaz. b) Günümüzde malların fiyatları devlet tarafından belirlenir. c) Sosyalist ekonomide, tam kullanım, etkin kullanım ve ekonomik büyüme hedeflerine, piyasa ekonomisi yani fiyat mekanizmasıyla ulaşılmaktadır d) Malın fiyatının her gün değişmesi talep kanunu gereğidir. e) Hepsi. 18. Bir malın piyasa talep eğrisinin sağa doğru kaymış olması aşağıdakilerden hangisinin bir sonucu olamaz? a) İkame malların fiyatlarının artması b) Tamamlayıcı malların fiyatlarının azalması c) Zevk ve tercihlerin o mal lehinde değişmesi d) Nüfusun artması e) Gelecekte malın fiyatının düşeceğinin beklenmesi 19. Aşağıdakilerden hangisi talep fonksiyonunda yer almaz? a) İkame malların fiyatlarının b) Zevk ve tercihler c) Tamamlayıcı malların fiyatları d) Üreticilerin gelir düzeyi e) Malın kendi fiyatı 20. Bir malın talebini etkileyen malın kendi fiyatı dışındaki diğer faktörlerin değişmesi sonucu hangisi gerçekleşir? a) Talep edilen miktarda değişme b) Talepde değişme c) Piyasa fiyatında değişme d) Zevk ve tercihlerde değişme e) Arzda değişme

17 B.Boşluk Doldurma Soruları 1. Alıcılar piyasanın.. yönünü oluşturur 2. Bir satın alma arzusunun talep olarak kabul edilebilmesi için ile desteklenmesi gerekir. 3. Bireylerin ellerinde yeterli satın alma gücü olsa bile eğer bunu fiilen yapmıyorsa, istekler yine. sayılmaz.. 4. İki talep tanımı vardır. Birincisi; talep, diğeri de.. taleptir. 5. Belirli bir piyasada, belirli bir anda, belirli bir fiyattan, satın alma gücüne sahip olanlarca, fiilen satın alınmak istenen mal ya da hizmet miktarına denir. 6. Belirli bir piyasada, belirli bir zamanda, fiyat dışındaki faktörler değişmemek kaydıyla, bir mal ya da hizmetin çeşitli fiyatlarından satın alınmak istenen miktarlarına denir. 7. İktisatta dikkate alınır 8. Bir malın, her fiyat düzeyine karşılık tüketicilerin satın almak istedikleri miktarlar bir tablo şeklinde yazıldığında elde edilir. 9. Malın fiyatı ile talep edilen miktar arasında.. yönlü ilişki vardır. 10. Diğer faktörler değişmezken mal veya hizmetin fiyatı ile talep edilen miktarı arasındaki ters yönlü ilişkiye denir. 11. Talep eğrisi. eğimli bir eğridir. Bu,.nun bir sonucudur. 12., bir malın talep miktarını etkileyen faktörlerin sembollerle gösterilip fonksiyon şeklinde yazılmasıdır. 13. Talep kanununa göre, diğer faktörlerin değişmediği kabul edilirken talep fonksiyonunun sadece malın kendi fiyatı ile talep miktarı arasındaki ilişkileri yansıtmasına iktisat biliminde.. denilir. 14. Bireysel talep fonksiyonuna,.. ile. ilave edilirse piyasa talep fonksiyonuna ulaşılır. 15. Nüfus artışı ile bir malın piyasa talep miktarı arasında yönlü bir ilişki vardır. 16. Bir malın talep miktarı ile ikame mallarının fiyatı arasında ilişki vardır. 17. Tamamlayıcı malın fiyatı ile talep miktarı arasında ilişki vardır.

18 92 MİKRO İKTİSADA GİRİŞ mallarda, gelir ile bir malın talep miktarı arasında doğru yönlü ilişki vardır. mallarda ise gelir ile malın talep miktarı arasında ters yönlü ilişki vardır. 19. Bir malın gelecekte fiyatının artacağı bekleniyorsa, bugün o mala olan talep 20. Talep eğrisinin geometrik olarak yer değiştirmesine. denir, aynı talep eğrisi üzerinde bir noktadan başka bir noktaya geçilmesine ise denir.

Satın Alma Gücü İle Desteklenen İstek.

Satın Alma Gücü İle Desteklenen İstek. Satın Alma Gücü İle Desteklenen İstek. Talep İstek İstek+Satın Alma Gücü=Talep Bireysel Talep Fonksiyonu Bireyin Belirli Bir Dönemde Satın Almak İstediği Ve Satın Alma Gücüne Sahip Olduğu Mal Miktarını

Detaylı

Ekonomi. Doç.Dr.Tufan BAL. 3.Bölüm: Fiyat Mekanizması: Talep, Arz ve Fiyat

Ekonomi. Doç.Dr.Tufan BAL. 3.Bölüm: Fiyat Mekanizması: Talep, Arz ve Fiyat Ekonomi 3.Bölüm: Fiyat Mekanizması: Talep, Arz ve Fiyat Doç.Dr.Tufan BAL Not:Bu sunun hazırlanmasında büyük oranda Prof.Dr.Tümay ERTEK in Temel Ekonomi kitabından faydalanılmıştır. 2 Fiyat Mekanizması:Talep,

Detaylı

FİYAT MEKANİZMASI: TALEP, ARZ VE FİYAT

FİYAT MEKANİZMASI: TALEP, ARZ VE FİYAT FİYAT MEKANİZMASI: TALEP, ARZ VE FİYAT TALEP Bir ekonomide bütün tüketicilerin belli bir zaman içinde satın almayı planladıkları mal veya hizmet miktarına talep edilen miktar denir. Bu tanımda, belirli

Detaylı

Bölüm 4 ve Bölüm 5. Not: Bir önceki derste Fiyat, Piyasa kavramları açıklanmıştı. Derste notlar alınmıştı. Sunum olarak hazırlanmadı.

Bölüm 4 ve Bölüm 5. Not: Bir önceki derste Fiyat, Piyasa kavramları açıklanmıştı. Derste notlar alınmıştı. Sunum olarak hazırlanmadı. Bölüm 4 ve Bölüm 5 Not: Bir önceki derste Fiyat, Piyasa kavramları açıklanmıştı. Derste notlar alınmıştı. Sunum olarak hazırlanmadı. Talep Piyasada satıcıların faaliyetleri arzı, alıcıların faaliyetleri

Detaylı

FİYATLAR GENEL DÜZEYİ VE MİLLİ GELİR DENGESİ

FİYATLAR GENEL DÜZEYİ VE MİLLİ GELİR DENGESİ FİYATLAR GENEL DÜZEYİ VE MİLLİ GELİR DENGESİ Bu bölümde Fiyatlar genel düzeyi (Fgd) ile MG dengesi arasındaki ilişkiler incelenecek. Mg dengesi; Toplam talep ile toplam arzın kesiştiği noktada bulunacaktır.

Detaylı

1. Yatırımın Faiz Esnekliği

1. Yatırımın Faiz Esnekliği DERS NOTU 08 YATIRIMIN FAİZ ESNEKLİĞİ, PARA VE MALİYE POLİTİKALARININ ETKİNLİKLERİ, TOPLAM TALEP (AD) EĞRİSİNİN ELDE EDİLİŞİ Bugünki dersin içeriği: 1. YATIRIMIN FAİZ ESNEKLİĞİ... 1 2. PARA VE MALİYE POLİTİKALARININ

Detaylı

İktisada Giriş I. 17 Ekim 2016 II. Hafta

İktisada Giriş I. 17 Ekim 2016 II. Hafta İktisada Giriş I 17 Ekim 2016 II. Hafta Ordinalist Yaklaşım Fayda ölçülemez ancak kayıtsızlık eğrileri ve bütçe doğrusu yardımı ile sıralanabilir. Farksızlık eğrisi tüketiciye aynı fayda düzeyini sağlayan

Detaylı

MAN509T.01 YÖNETİM EKONOMİSİ

MAN509T.01 YÖNETİM EKONOMİSİ IŞIK ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI MAN509T.01 YÖNETİM EKONOMİSİ PROF. DR. SUAT TEKER 1 ÇALIŞMA SORULARI 1. Üretim faktörleri nelerdir, tanımlayabilir misiniz? 2. Mikroiktisat

Detaylı

Doç.Dr.Gülbiye Y. YAŞAR

Doç.Dr.Gülbiye Y. YAŞAR Doç.Dr.Gülbiye Y. YAŞAR Üreticinin Belirli Bir Dönemde Üretmek-Satmak İstediği Mal Miktarı Bireysel Arz Fonksiyonu Üreticinin Üretmek-Satmak İstediği Mal Miktarını Etkileyen Unsurlar: 1- Malın Fiyatı ;

Detaylı

SAY 203 MİKRO İKTİSAT

SAY 203 MİKRO İKTİSAT SAY 203 MİKRO İKTİSAT Piyasa Dengesi YRD. DOÇ. DR. EMRE ATILGAN SAY 203 MİKRO İKTİSAT - YRD. DOÇ. DR. EMRE ATILGAN 1 PİYASA DENGESİ Bu bölümde piyasa kavramı, piyasa türleri ve piyasa mekanizmasının işleyişi

Detaylı

I. Piyasa ve Piyasa Çeşitleri

I. Piyasa ve Piyasa Çeşitleri DERS NOTU 02 PİYASA TALEP VE ARZ KAVRAMLARI PİYASA DENGESİ Bugünki dersin işleniş planı: I. Piyasa ve Piyasa Çeşitleri... 1 1. Mal ve hizmet piyasaları... 1 2. Faktör Piyasaları... 2 II. Talep Kavramı...

Detaylı

2001 KPSS 1. Aşağıdakilerden hangisi A malının talep eğrisinin sola doğru kaymasına neden olur?

2001 KPSS 1. Aşağıdakilerden hangisi A malının talep eğrisinin sola doğru kaymasına neden olur? 2001 KPSS 1. Aşağıdakilerden hangisi A malının talep eğrisinin sola doğru kaymasına neden olur? A) A malını tüketen insanların sayısının artmasına yol açan bir nüfus artışı B) A normal bir mal ise, tüketici

Detaylı

ARZ ve TALEP 2. 1. Talep 2 1.2. Talep Eğrisi 3 1.3.Talepte Değişme 3 1.4.Talep Eğrisinin Kayması ve Talep Eğrisi Üzerinde Hareket 4

ARZ ve TALEP 2. 1. Talep 2 1.2. Talep Eğrisi 3 1.3.Talepte Değişme 3 1.4.Talep Eğrisinin Kayması ve Talep Eğrisi Üzerinde Hareket 4 ARZ ve TALEP 2 1. Talep 2 1.2. Talep Eğrisi 3 1.3.Talepte Değişme 3 1.4.Talep Eğrisinin Kayması ve Talep Eğrisi Üzerinde Hareket 4 2. Arz 6 2.l. Satış Planı Belirleyicileri 6 2.2. Arz Eğrisi 6 2.3. Arz

Detaylı

Tablo 1 Fiyat Talep Miktarı Arz Miktarı A 0 200 0 B 0,10 160 0 C 0,20 120 40 D 0,30 80 80 E 0,40 40 120 F 0,50 0 160

Tablo 1 Fiyat Talep Miktarı Arz Miktarı A 0 200 0 B 0,10 160 0 C 0,20 120 40 D 0,30 80 80 E 0,40 40 120 F 0,50 0 160 İKTİSADA GİRİŞ-I ÇALIŞMA SORULARI-6 ESNEKLİK: ARZ TALEP ESNEKLİĞİ 1. Mavi Jeans, jean fiyatlarını 90TL den 75 TL ye indirdiğinde, satışlar 1000 birimden 1200 birime çıkmaktadır. Bu durumda Mavi Jeans talebinin

Detaylı

1. KEYNESÇİ PARA TALEBİ TEORİSİ

1. KEYNESÇİ PARA TALEBİ TEORİSİ DERS NOTU 06 IS/LM EĞRİLERİ VE BAZI ESNEKLİKLER PARA VE MALİYE POLİTİKALARININ ETKİNLİKLERİ TOPLAM TALEP (AD) Bugünki dersin içeriği: 1. KEYNESÇİ PARA TALEBİ TEORİSİ... 1 2. LM EĞRİSİ VE PARA TALEBİNİN

Detaylı

2.BÖLÜM ÇOKTAN SEÇMELİ

2.BÖLÜM ÇOKTAN SEÇMELİ CEVAP ANAHTARI 1.BÖLÜM ÇOKTAN SEÇMELİ 1.(e) 2.(d) 3.(a) 4.(c) 5.(e) 6.(d) 7.(e) 8.(d) 9.(b) 10.(e) 11.(a) 12.(b) 13.(a) 14.(c) 15.(c) 16.(e) 17.(e) 18.(b) 19.(d) 20.(a) 1.BÖLÜM BOŞLUK DOLDURMA 1. gereksinme

Detaylı

Selçuk Üniversitesi 26 Aralık, 2013 Beyşehir Turizm Fakültesi-Konaklama İşletmeciliği Genel Ekonomi Dr. Alper Sönmez. Soru Seti 3

Selçuk Üniversitesi 26 Aralık, 2013 Beyşehir Turizm Fakültesi-Konaklama İşletmeciliği Genel Ekonomi Dr. Alper Sönmez. Soru Seti 3 Soru Seti 3 1) Q D = 100 2P talep denklemi ve Q S = P 20 arz denklemi verilmiştir. Üretici ve tüketici rantlarını hesaplayınız. Cevap: Öncelikle arz ve talep denklemlerini eşitleyerek denge fiyat ve miktarı

Detaylı

İktisada Giriş I. 31 Ekim 2016

İktisada Giriş I. 31 Ekim 2016 İktisada Giriş I 31 Ekim 2016 Talep, Arz ve Piyasa Dengesi Fiyat ile talep edilen miktar arasındaki ilişkiye Talep Kanunu adı verilir. Bir malın satıcısı tek alıcının değil, o malı almak isteyen

Detaylı

Bu Bölümde Neler Öğreneceğiz?

Bu Bölümde Neler Öğreneceğiz? 7. MALİYETLER 193 Bu Bölümde Neler Öğreneceğiz? 7.1. Kısa Dönem Firma Maliyetleri 7.1.1. Toplam Sabit Maliyetler 7.1.2. Değişken Maliyetler 7.1.3. Toplam Maliyetler (TC) 7.1.4. Marjinal Maliyet (MC) 7.1.5.

Detaylı

Ekonomi I. Doç.Dr.Tufan BAL. 4.Bölüm: Esneklikler. Not:Bu sunun hazırlanmasında büyük oranda Prof.Dr.Tümay ERTEK in Temel Ekonomi kitabından

Ekonomi I. Doç.Dr.Tufan BAL. 4.Bölüm: Esneklikler. Not:Bu sunun hazırlanmasında büyük oranda Prof.Dr.Tümay ERTEK in Temel Ekonomi kitabından Ekonomi I 4.Bölüm: Esneklikler Doç.Dr.Tufan BAL Not:Bu sunun hazırlanmasında büyük oranda Prof.Dr.Tümay ERTEK in Temel Ekonomi kitabından faydalanılmıştır. 2 Esneklikler Daha önce talep edilen miktarı

Detaylı

2. HAFTA DERS NOTLARI İKTİSADİ MATEMATİK MİKRO EKONOMİK YAKLAŞIM. Yazan SAYIN SAN

2. HAFTA DERS NOTLARI İKTİSADİ MATEMATİK MİKRO EKONOMİK YAKLAŞIM. Yazan SAYIN SAN 2. HAFTA DERS NOTLARI İKTİSADİ MATEMATİK MİKRO EKONOMİK YAKLAŞIM Yazan SAYIN SAN SAN / İKTİSADİ MATEMATİK / 2 C.1.2. Piyasa Talep Fonksiyonu Bireysel talep fonksiyonlarının toplanması ile bir mala ait

Detaylı

İKT 207: Mikro iktisat. Faktör Piyasaları

İKT 207: Mikro iktisat. Faktör Piyasaları İKT 207: Mikro iktisat Faktör Piyasaları Tartışılacak Konular Tam Rekabetçi Faktör Piyasaları Tam Rekabetçi Faktör Piyasalarında Denge Monopson Gücünün Olduğu Faktör Piyasaları Monopol Gücünün Olduğu Faktör

Detaylı

ARZ, TALEP VE TAM REKABET PİYASASINDA DENGE BÖLÜM 7

ARZ, TALEP VE TAM REKABET PİYASASINDA DENGE BÖLÜM 7 ARZ, TALEP VE TAM REKABET PİYASASINDA DENGE BÖLÜM 7 TALEP Herhangi bir maldan belirli bir sürede ve farklı fiyatlar karşısında satın alınmak istenen miktardır. Talepten söz edebilmek için tüketici isteklerinin

Detaylı

SORU SETİ 7 IS-LM MODELİ

SORU SETİ 7 IS-LM MODELİ SORU SETİ 7 IS-LM MODELİ Problem 1 (KMS-2001) Marjinal tüketim eğiliminin düşük olması aşağıdakilerden hangisini gösterir? A) LM eğrisinin göreli olarak yatık olduğunu B) LM eğrisinin göreli olarak dik

Detaylı

Ünite 3. Ana Ekonomik Sorunlar Ve Ekonomik Düzen. Büro Yönetimleri Ve Yönetim Asistanlığı Önlisans Programaı EKONOMİ. Ögr. Öğr.

Ünite 3. Ana Ekonomik Sorunlar Ve Ekonomik Düzen. Büro Yönetimleri Ve Yönetim Asistanlığı Önlisans Programaı EKONOMİ. Ögr. Öğr. Ana Ekonomik Sorunlar Ve Ekonomik Düzen Ünite 3 Büro Yönetimleri Ve Yönetim Asistanlığı Önlisans Programaı EKONOMİ Ögr. Öğr. Sinan EMİRZEOĞLU 1 Ünite 3 EKONOMI Ögr. Öğr. Sinan EMİRZEOĞLU İçindekiler 3.1.

Detaylı

Ünite 2. Arz Talep Piyasa Dengesi Ve Esneklikler. Finansal Ekonomi Tezsiz Yüksek Lisans Programı MİKRO İKTİSAT. Prof. Dr.

Ünite 2. Arz Talep Piyasa Dengesi Ve Esneklikler. Finansal Ekonomi Tezsiz Yüksek Lisans Programı MİKRO İKTİSAT. Prof. Dr. Arz Talep Piyasa Dengesi Ve Esneklikler Ünite 2 Finansal Ekonomi Tezsiz Yüksek Lisans Programı MİKRO İKTİSAT Prof. Dr. Ebül Muhsin DOĞAN 1 Ünite 2 ARZ TALEP PİYASA DENGESİ VE ESNEKLİKLER Prof. Dr. Ebül

Detaylı

Doç.Dr. Yaşar SARI 36

Doç.Dr. Yaşar SARI 36 Doç.Dr. Yaşar SARI Genel Ekonomi 106 Talep Esnekliği ile Tüketici Harcamaları Arasındaki İlişki: Firmalar mallarına olan talebin esnekliğini özellikle fiyat politikaları açısından bilmek durumundadır.

Detaylı

ÜNİTE. İKTİSADA GİRİŞ Doç.Dr.E.Muhsin DOĞAN İÇİNDEKİLER HEDEFLER ARZ TALEP PİYASA DENGESİ VE ESNEKLİKLER

ÜNİTE. İKTİSADA GİRİŞ Doç.Dr.E.Muhsin DOĞAN İÇİNDEKİLER HEDEFLER ARZ TALEP PİYASA DENGESİ VE ESNEKLİKLER HEDEFLER İÇİNDEKİLER ARZ TALEP PİYASA DENGESİ VE ESNEKLİKLER Talep: Tanım, Bireysel ve Piyasa Talep Eğrileri Talep ve talep edilen miktarı etkileyen faktörler Arz: Tanım, Bireysel ve Piyasa Arz Eğrileri

Detaylı

2018/1. Dönem Deneme Sınavı.

2018/1. Dönem Deneme Sınavı. 1. Aşağıdakilerden hangisi mikro ekonominin konuları arasında yer almamaktadır? A) Tüketici maksimizasyonu B) Faktör piyasası C) Firma maliyetleri D) İşsizlik E) Üretici dengesi 2. Firmanın üretim miktarı

Detaylı

IS LM MODELİ ÇALIŞMA SORULARI

IS LM MODELİ ÇALIŞMA SORULARI IS LM MODELİ ÇALIŞMA SORULARI Soru KPSS 2001 Otonom tüketim harcamalarının artması aşağıdakilerin hangisine neden olur? a) Denge üretim düzeyinin artmasına, LM eğrisinin sağa doğru kaymasına b) Denge üretim

Detaylı

Bölüm 5 ARZ VE TALEP UYGULAMALARI

Bölüm 5 ARZ VE TALEP UYGULAMALARI Bölüm 5 ARZ VE TALEP UYGULAMALARI Neler Öğreneceğiz? Hükümet Müdahalelerinin denge Oluşumlarına Etkileri Fiyat Kontrolleri Taban ve Tavan Fiyat Uygulamaları Asgari Ücret Politikası Tarımsal Destekleme

Detaylı

6. Tüketici Davranışları ve Seçimleri 6.1. Tüketici Kuramına Giriş 6.2. Tüketici Dengesi. Ders içeriği (6. Hafta)

6. Tüketici Davranışları ve Seçimleri 6.1. Tüketici Kuramına Giriş 6.2. Tüketici Dengesi. Ders içeriği (6. Hafta) 6. Tüketici Davranışları ve Seçimleri 6.1. Tüketici Kuramına Giriş 6.2. Tüketici Dengesi Ders içeriği (6. Hafta) Tüketici Dengesi Kardinal fayda kuramını savunan ekonomistler: mal ve hizmetlerin faydası

Detaylı

ÜNİTE 4: FAİZ ORANLARININ YAPISI

ÜNİTE 4: FAİZ ORANLARININ YAPISI ÜNİTE 4: FAİZ ORANLARININ YAPISI Faiz oranlarının yapısı; Menkul kıymetlerin sahip olduğu risk, Likidite özelliği, Vergilendirme durumu ve Vade farklarının faiz oranlarını nasıl etkilediğidir. FAİZ ORANLARININ

Detaylı

Talebin fiyat esnekliği talep edilen miktarın malın kendi fiyatındaki değişimine olan hassasiyetini ifade eder.

Talebin fiyat esnekliği talep edilen miktarın malın kendi fiyatındaki değişimine olan hassasiyetini ifade eder. 21 Bölüm 4: ESNEKLİKLER 1.Talebin fiyat esnekliği 2. Talebin gelir esnekliği 3. Talebin çapraz esnekliği 4. Arzın fiyat esnekliği Talebin fiyat esnekliği talep edilen miktarın malın kendi fiyatındaki değişimine

Detaylı

İktisada Giriş I. 17 Ekim 2016 II. Hafta

İktisada Giriş I. 17 Ekim 2016 II. Hafta İktisada Giriş I 17 Ekim 2016 II. Hafta Ekonomilerdeki Temel Sorunlar İktisat Biliminin ortaya çıkış nedeni kıtlıkla savaştır. Tam kullanım sorunu: Tam istihdam Eksik İstihdam Etkin kullanım sorunu: Hangi

Detaylı

gerçekleşen harcamanın mal ve hizmet çıktısına eşit olmasının gerekmemesidir

gerçekleşen harcamanın mal ve hizmet çıktısına eşit olmasının gerekmemesidir BÖLÜM 5 Açık Ekonomi Açık Ekonomi Önceki bölümlerde kapalı ekonomi varsayımı yaptık Bu varsayımı terk ediyoruz çünkü ekonomilerin çoğu dışa açıktır. Kapalı ve açık ekonomiler arasındaki fark açık ekonomide

Detaylı

Doç.Dr.Gülbiye Y. YAŞAR

Doç.Dr.Gülbiye Y. YAŞAR Doç.Dr.Gülbiye Y. YAŞAR Fazla, Noksan Ve Piyasa Dengesi Arz Fazlası (Excess Supply); Arz Edilen Miktarın Talep Edilen Miktarı Aşan Kısmı. Talep Fazlası (Excess Demand) Veya Noksan (Shortage) Talep Edilen

Detaylı

Mikro1 ĐKTĐSAT BÖLÜMÜ MĐKROĐKTĐSAT 1 DERSĐ ARA-SINAV SORULARI 08.11.2010 ID: B

Mikro1 ĐKTĐSAT BÖLÜMÜ MĐKROĐKTĐSAT 1 DERSĐ ARA-SINAV SORULARI 08.11.2010 ID: B MERSĐN ÜNĐVERSĐTESĐ ĐKTĐSADĐ VE ĐDARĐ BĐLĐMLER FAKÜLTESĐ ĐKTĐSAT BÖLÜMÜ MĐKROĐKTĐSAT 1 DERSĐ ARA-SINAV SORULARI 08.11.2010 ID: B Mikro1 Çoktan Seçmeli Sorular Sorunun yanıtı olan veya cümleyi en iyi şekilde

Detaylı

4. PİYASA DENGESİ 89

4. PİYASA DENGESİ 89 4. PİYASA DENGESİ 89 Bu Bölümde Neler Öğreneceğiz? 4.1. Walrasgil Fiyat İntibakı 4.2. Marshallgil Miktar İntibakı 4.3. Arz ve Talep Değişmelerinin Denge Üzerindeki Etkisi 4.4. Tüketici ve Üretici Rantı

Detaylı

4. HAFTA DERS NOTLARI İKTİSADİ MATEMATİK MİKRO EKONOMİK YAKLAŞIM. Yazan SAYIN SAN

4. HAFTA DERS NOTLARI İKTİSADİ MATEMATİK MİKRO EKONOMİK YAKLAŞIM. Yazan SAYIN SAN 4. HAFTA DERS NOTLARI İKTİSADİ MATEMATİK MİKRO EKONOMİK YAKLAŞIM Yazan SAYIN SAN SAN / İKTİSADİ MATEMATİK / 2 B.3.2. Taban Fiyat Uygulaması Devletin bir malın piyasasında oluşan denge fiyatına müdahalesi,

Detaylı

9. DERS : IS LM EĞRİLERİ: MALİYE VE PARA POLİTİKALARI

9. DERS : IS LM EĞRİLERİ: MALİYE VE PARA POLİTİKALARI 9. DERS : IS LM EĞRİLERİ: MALİYE VE PARA POLİTİKALARI 1. Maliye Politikası ve Dışlama Etkisi...2 A. Uyumlu Maliye ve Para Politikaları...4 2. Para Arzı ve Açık Piyasa İşlemleri...5 3. Klasik Para ve Faiz

Detaylı

MİKRO İKTİSAT ÇALIŞMA SORULARI-4 ARZ VE TALEP

MİKRO İKTİSAT ÇALIŞMA SORULARI-4 ARZ VE TALEP MİKRO İKTİSAT ÇALIŞMA SORULARI-4 ARZ VE TALEP 1. Denge fiyatında aşağıdakilerden hangisi doğrudur? 1-talep miktarı arz miktarına eşittir 2- talep fazlası sıfıra eşittir 3- fiyat miktara eşittir A) yalnızca

Detaylı

Orta Vadede (Dönemde) Piyasa Dengesi:

Orta Vadede (Dönemde) Piyasa Dengesi: .E.. Orta Vadede (Dönemde) iyasa Dengesi: S e D n öyle bir dengede denge şartı noktasında gerçekleşmektedir. Üretim kadar piyasa fiyat düzeyi ise seviyesinde gerçekleşmektedir. Olaya S eğrisi açısında

Detaylı

M2 Para Tanımı: M1+Vadeli ticari ve tasarruf mevduatları (resmi mevduatlar hariç)

M2 Para Tanımı: M1+Vadeli ticari ve tasarruf mevduatları (resmi mevduatlar hariç) PARA ARZI Dar tanımlı para arzı dolaşımdaki nakit ile bankacılık sisteminde vadesiz mevduatların toplamından oluşmakta, geniş tanımlı para arzı ise bu toplama bankacılık sistemindeki vadeli mevduatların

Detaylı

BÖLÜM FAİZ ORANI-MİLLİ GELİR DENGESİ. Bu bölümde, milli gelir ile faiz oranı arasındaki ilişkiler incelenecektir.

BÖLÜM FAİZ ORANI-MİLLİ GELİR DENGESİ. Bu bölümde, milli gelir ile faiz oranı arasındaki ilişkiler incelenecektir. BÖLÜM FAİZ ORANI-MİLLİ GELİR DENGESİ Bu bölümde, milli gelir ile faiz oranı arasındaki ilişkiler incelenecektir. IS-LM modeli ; J.M.KEYNES tarafından ortaya atılmıştır. Buna göre ekonomide; 1. MAL PİYASASI

Detaylı

ÇALIŞMA SORULARI TOPLAM TALEP I: MAL-HİZMET (IS) VE PARA (LM) PİYASALARI

ÇALIŞMA SORULARI TOPLAM TALEP I: MAL-HİZMET (IS) VE PARA (LM) PİYASALARI ÇALIŞMA SORULARI TOPLAM TALEP I: MAL-HİZMET (IS) VE PARA (LM) PİYASALARI 1. John Maynard Keynes e göre, konjonktürün daralma dönemlerinde görülen düşük gelir ve yüksek işsizliğin nedeni aşağıdakilerden

Detaylı

Talep ve arz kavramları ve bu kavramları etkileyen öğeler spor endüstrisine konu olan bir mal ya da hizmetin üretilmesi ve tüketilmesi açısından

Talep ve arz kavramları ve bu kavramları etkileyen öğeler spor endüstrisine konu olan bir mal ya da hizmetin üretilmesi ve tüketilmesi açısından 3.Ders Talep ve arz kavramları ve bu kavramları etkileyen öğeler spor endüstrisine konu olan bir mal ya da hizmetin üretilmesi ve tüketilmesi açısından önemli unsurlardır. Spor endüstrisi içerisinde yer

Detaylı

A İKTİSAT KPSS-AB-PS / 2008 5. Mikroiktisadi analizde, esas olarak reel ücretlerin dikkate alınmasının en önemli nedeni aşağıdakilerden

A İKTİSAT KPSS-AB-PS / 2008 5. Mikroiktisadi analizde, esas olarak reel ücretlerin dikkate alınmasının en önemli nedeni aşağıdakilerden 1. Her arz kendi talebini yaratır. şeklindeki Say Yasasını aşağıdaki iktisatçılardan hangisi kabul etmiştir? A İKTİSAT 5. Mikroiktisadi analizde, esas olarak reel ücretlerin dikkate alınmasının en önemli

Detaylı

İKTİSAT. İktisata Giriş Test Dolmuş ile otobüs aşağıdaki mal türlerinden

İKTİSAT. İktisata Giriş Test Dolmuş ile otobüs aşağıdaki mal türlerinden İktisata Giriş Test - 1 1. Doğada insan ihtiyaçlarına oranla kıt olan elde etmek için çaba sarf edilen ve fiyatı olan mallara ne ad verilir? A) Serbest mallar B) İktisadi mallar C) Nihai mallar D) Üretici

Detaylı

TOPLAM TALEP I: IS-LM MODELİNİN OLUŞTURULMASI

TOPLAM TALEP I: IS-LM MODELİNİN OLUŞTURULMASI BÖLÜM 10 TOPLAM TALEP I: IS-LM MODELİNİN OLUŞTURULMASI IS-LM Modelinin Oluşturulması Klasik teori 1929 ekonomik krizine çare üretemedi Teoriye göre çıktı, faktör arzına ve teknolojiye bağlıydı Bunlar ise

Detaylı

T.E.A.E - BAKIŞ ARZ KAVRAMI, HAYVANSAL ÜRETİMDE ARZI ETKİLEYEN FAKTÖRLER TARIMSAL EKONOMİ ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ. Dr.

T.E.A.E - BAKIŞ ARZ KAVRAMI, HAYVANSAL ÜRETİMDE ARZI ETKİLEYEN FAKTÖRLER TARIMSAL EKONOMİ ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ. Dr. Sayı: 6 Nüsha: 2 Eylül 2004 ARZ KAVRAMI, HAYVANSAL ÜRETİMDE ARZI ETKİLEYEN FAKTÖRLER Dr.Yıldırım İÇÖZ,TEAE ARZ KAVRAMI VE GENEL ÖZELLİKLERİ TARIMSAL EKONOMİ ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ T.E.A.E - BAKIŞ ARZ KAVRAMI:

Detaylı

Ekonomi II. 23.Uluslararası Finans. Doç.Dr.Tufan BAL. Not:Bu sunun hazırlanmasında büyük oranda Prof.Dr.Tümay ERTEK in Temel Ekonomi kitabından

Ekonomi II. 23.Uluslararası Finans. Doç.Dr.Tufan BAL. Not:Bu sunun hazırlanmasında büyük oranda Prof.Dr.Tümay ERTEK in Temel Ekonomi kitabından Ekonomi II 23.Uluslararası Finans Doç.Dr.Tufan BAL Not:Bu sunun hazırlanmasında büyük oranda Prof.Dr.Tümay ERTEK in Temel Ekonomi kitabından faydalanılmıştır. 2 23.Uluslararası Finans 23.1.Dış Ödemeler

Detaylı

MİKRO İKTİSAT. Kariyermemur.com Sayfa 1

MİKRO İKTİSAT. Kariyermemur.com Sayfa 1 1. Aşağıdakilerden hangisi ekonomide belirtilen ihtiyaçların özelliklerinden biridir? A) İhtiyaçlar sabittir B) İhtiyaçlar birbirini tamamlayabilirler C) Subjektiftir D) Kesinlikle parayla ifade edilmelidirler

Detaylı

2009 S 4200-1. Değeri zamanın belirli bir anında ölçülen değişkene ne ad verilir? ) Stok değişken B) içsel değişken C) kım değişken D) Dışsal değişken E) Fonksiyonel değişken iktist TEORisi 5. Yatay eksende

Detaylı

Ders içeriği (3. Hafta)

Ders içeriği (3. Hafta) Ders içeriği (3. Hafta) 3. Piyasa ve piyasada fiyat oluşumu 4. Talep, Arz ve Piyasa Dengesi 4.1. Talep 4.1.1. Talebin özellikleri 4.1.2. Talebe etki eden faktörler 4.1.3. Talep Kanunu 4.1.5. Talep Fonksiyonu

Detaylı

Konu 2 Piyasa Kuvvetleri: Talep ve Arz

Konu 2 Piyasa Kuvvetleri: Talep ve Arz .. Konu 2 Piyasa Kuvvetleri: Talep ve Arz Hadi Yektaş Uluslararası Antalya Üniversitesi İşletme Tezsiz Yüksek Lisans Programı 1 / 157 Hadi Yektaş Piyasa Kuvvetleri: Talep ve Arz . İçerik.1.2 Talep Eğrisinin

Detaylı

A İKTİSAT KPSS-AB-PS/2007

A İKTİSAT KPSS-AB-PS/2007 1. Büyüme Kutupları nın, altyapı yatırımları ve dışsal ekonomiler yoluyla yaratacağı etkiler nedeniyle kalkınmanın önünde bir engel olduğunu belirten iktisatçı aşağıdakilerden hangisidir? A) F. Perroux

Detaylı

Üretim Girdilerinin lması

Üretim Girdilerinin lması Üretim Girdilerinin Fiyatlandırılmas lması 2 Tam Rekabet Piyasasında Girdi Talebi Tek Değişken Girdi Durumu İlk olarak firmanın tek girdisinin işgücü () olduğu durumu inceleyelim. Değişken üretim girdisi

Detaylı

16.Bölüm:Gelir ve Fiyat Düzeyinin Belirlenmesi: Toplam Talep-Toplam Arz Modeli. Doç.Dr.Tufan BAL

16.Bölüm:Gelir ve Fiyat Düzeyinin Belirlenmesi: Toplam Talep-Toplam Arz Modeli. Doç.Dr.Tufan BAL Ekonomi II 16.Bölüm:Gelir ve Fiyat Düzeyinin Belirlenmesi: Toplam Talep-Toplam Arz Modeli Doç.Dr.Tufan BAL Not:Bu sunun hazırlanmasında büyük oranda Prof.Dr.Tümay ERTEK in Temel Ekonomi kitabından faydalanılmıştır.

Detaylı

AZALAN VERİMLER KANUNU

AZALAN VERİMLER KANUNU ÜRETİM FONKSİYONU Üretim fonksiyonu, bir malın üretiminde kullanılan üretim faktörleriyle (girdi), üretilen miktar (çıktı) arasındaki ilişkiyi ifade eder. Eğer A malının üretiminde; üretim faktörü Emek

Detaylı

İKTİSADA GİRİŞ-I ÇALIŞMA SORULARI-3 KITLIK, TERCİH VE FAYDA

İKTİSADA GİRİŞ-I ÇALIŞMA SORULARI-3 KITLIK, TERCİH VE FAYDA İKTİSADA GİRİŞ-I ÇALIŞMA SORULARI-3 KITLIK, TERCİH VE FAYDA 1. Fırsat maliyeti; A) Mal ve hizmetlerin parasal maliyetidir, B) Mal ve hizmet alımlarında borç olarak alınan para ve faizinin toplamıdır, C)

Detaylı

FAYDANIN ÖLÇÜLEBİLİRLİK PROBLEMİ VE TERCİH SIRASININ SAPTANMASI

FAYDANIN ÖLÇÜLEBİLİRLİK PROBLEMİ VE TERCİH SIRASININ SAPTANMASI FAYDANIN ÖLÇÜLEBİLİRLİK PROBLEMİ VE TERCİH SIRASININ SAPTANMASI Faydanın, mal ve hizmetlerin gereksinmelerimizi karşılama özelliği olarak tanımlanmıştır.. Rasyonel hareket eden tüketicinin, kendine daha

Detaylı

İktisada Giriş I. Vize Çalışma Soruları

İktisada Giriş I. Vize Çalışma Soruları İktisada Giriş I. Vize Çalışma Soruları Ders Kitabı: Ekonominin İlkeleri, Case-Fair-Oster, Palme Yayıncılık Sınav Esneklik başlıklı 5. Bölüme kadardır. Kitabımızın bölüm sonu sorularından da sorumluyuz.

Detaylı

MİKRO İKTİSAT SORULARI:

MİKRO İKTİSAT SORULARI: MİKRO İKTİST SORULRI: 1) şağıdakilerden hangisi iktisatta soyut modeller kullanılmasının nedeni değildir? a) Yaşadığımız dünyayı daha iyi anlama çabası b) Normatif bilim olma özelliği nedeniyle c) Karmaşık

Detaylı

TOPLAM TALEP VE TOPLAM ARZ: AD-AS MODELİ

TOPLAM TALEP VE TOPLAM ARZ: AD-AS MODELİ TOLAM TALE VE TOLAM ARZ: AD-AS MODELİ AD-AS IS LM ve IS LM B modellerinde fiyatlar genel düzeyinin sabit olduğu varsayılırken, bu analizde fiyatlar genel düzeyi () ile reel milli gelir (Y) arasındaki ilişkiler

Detaylı

AD AS MODELİ. Bilgin Bari İktisat Politikası 1

AD AS MODELİ. Bilgin Bari İktisat Politikası 1 AD AS MODELİ Bilgin Bari İktisat Politikası 1 Toplam talep ve toplam arz analizi ekonomide kısa dönemde ortaya çıkan dalgalanmaları anlamak toplam çıktı ve enflasyonun nasıl belirlendiğini anlamak için

Detaylı

1. Toplam Harcama ve Denge Çıktı

1. Toplam Harcama ve Denge Çıktı DERS NOTU 03 TOPLAM HARCAMALAR VE DENGE ÇIKTI - I Bugünki dersin içeriği: 1. TOPLAM HARCAMA VE DENGE ÇIKTI... 1 HANEHALKI TÜKETİM VE TASARRUFU... 2 PLANLANAN YATIRIM (I)... 6 2. DENGE TOPLAM ÇIKTI (GELİR)...

Detaylı

Ders içeriği (7. Hafta)

Ders içeriği (7. Hafta) Ders içeriği (7. Hafta) 7.Üretim Teorisi 7.1. Uzun dönem ve ölçeğe göre getiri (Ölçeğin verimi) 7.2. Üretim fonksiyonu 7.3. Azalan Verim Kanunu 7.4. Tek ve iki değişkenli üretim fonksiyonları Ek Kaynak:

Detaylı

BİRİNCİ SEVİYE ÖRNEK SORULARI EKONOMİ

BİRİNCİ SEVİYE ÖRNEK SORULARI EKONOMİ BİRİNCİ SEVİYE ÖRNEK SORULARI EKONOMİ SORU 1: Tam rekabet ortamında faaliyet gösteren bir firmanın kısa dönem toplam maliyet fonksiyonu; STC = 5Q 2 + 5Q + 10 dur. Bu firma tarafından piyasaya sürülen ürünün

Detaylı

= 2 6 Türevsel denkleminin 1) denge değerlerinin bulunuz. 2) Bulmuş olduğunuz dengenin istikrarlı olup olmadığını tespit ediniz.

= 2 6 Türevsel denkleminin 1) denge değerlerinin bulunuz. 2) Bulmuş olduğunuz dengenin istikrarlı olup olmadığını tespit ediniz. Siyasal Bilgiler Fakültesi İktisat Bölümü Matematiksel İktisat Ders Notu Prof. Dr. Hasan Şahin Faz Diyagramı Çizimi Açıklamarı = 2 6 Türevsel denkleminin 1) denge değerlerinin bulunuz. 2) Bulmuş olduğunuz

Detaylı

SAY 203 MİKRO İKTİSAT

SAY 203 MİKRO İKTİSAT SAY 203 MİKRO İKTİSAT Esneklikler YRD. DOÇ. DR. EMRE ATILGAN SAY 203 MİKRO İKTİSAT - YRD. DOÇ. DR. EMRE ATILGAN 1 ESNEKLİKLER Talep Esneklikleri Talep esneklikleri: Bir malın talebinin talebi etkileyen

Detaylı

8. DERS: IS/LM MODELİ

8. DERS: IS/LM MODELİ 8. DERS: IS/LM MODELİ 1 Mal Piyasası ve Para Piyasası...2 2. Faiz Oranı, Yatırım ve IS Eğrisi...2 A.IS eğrisi nin özellikleri:...3 B.Maliye Politikası IS Eğrisini Nasıl Kaydırır?...5 3. Para Piyasası ve

Detaylı

İktisat Nedir? En genel haliyle İktisat bir tercihler bilimidir.

İktisat Nedir? En genel haliyle İktisat bir tercihler bilimidir. Giriş ve Kavramlar İktisat Nedir? İktisat insan davranışlarının iktisadi yönünü inceler En genel haliyle İktisat bir tercihler bilimidir. İktisat esas olarak insanın mal ve hizmetlerin üretim, değişim

Detaylı

Ekonomi I. Doç.Dr.Tufan BAL. 6.Bölüm: Tüketici Davranışı Teorisi

Ekonomi I. Doç.Dr.Tufan BAL. 6.Bölüm: Tüketici Davranışı Teorisi Ekonomi I 6.Bölüm: Tüketici Davranışı Teorisi Doç.Dr.Tufan BAL Not:Bu sunun hazırlanmasında büyük oranda Prof.Dr.Tümay ERTEK in Temel Ekonomi kitabından faydalanılmıştır. 2 Teorik Altyapı Piyasa ekonomisinin

Detaylı

N VE PARA ARZININ ÖZELL

N VE PARA ARZININ ÖZELL PARANIN MAKRO EKONOMİDEKİ ROLÜ 1-PARA TALEBİ, PARA ARZI VE FAİZ HADDİ (KEYNESYEN FAİZ TEORİSİ) Klasik ve neoklasik ekonomistlerce öne sürülen faiz teorisinde, faiz haddi, tasarruf arzı ve yatırım talebinin

Detaylı

KPSS SORU BANKASI İKTİSAT YENİ. Pegem. Pegem Pegem Pegem Pegem. Pegem. Pegem Pegem. Pegem. Pegem

KPSS SORU BANKASI İKTİSAT YENİ. Pegem. Pegem Pegem Pegem Pegem. Pegem. Pegem Pegem. Pegem. Pegem A GRUBU KADROLAR İÇİN KPSS SORU BANKASI İKTİSAT YENİ Komisyon KPSS İKTİSAT Çek Kopar Soru Bankası ISBN 978-605-364-208-4 Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarına aittir. 2011, Akademi Bu kitabın

Detaylı

Bölüm 13: Yapı, Yönetim, Performans, ve Piyasa Analizi 2. Sağlık Ekonomisi

Bölüm 13: Yapı, Yönetim, Performans, ve Piyasa Analizi 2. Sağlık Ekonomisi Bölüm 13: Yapı, Yönetim, Performans, ve Piyasa Analizi 2 Sağlık Ekonomisi 1 Tam rekabetçi piyasa özelliklerini kısaca hatırlayalım: Çok sayıda alıcı/satıcı. Homojen ürün. Giriş ve çıkışlar serbest. Tam

Detaylı

Komisyon İKTİSAT ÇEK KOPAR YAPRAK TESTİ ISBN 978-605-364-577-1. Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir.

Komisyon İKTİSAT ÇEK KOPAR YAPRAK TESTİ ISBN 978-605-364-577-1. Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir. Komisyon İKTİSAT ÇEK KOPAR YAPRAK TESTİ ISBN 978-605-364-577-1 Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir. 2014 Pegem Akademi Bu kitabın basım, yayın ve satış hakları Pegem Akademi

Detaylı

meydana gelen değişmedir. d. Ek bir işçi çalıştırıldığında sabit maliyetlerde e. Üretim ek bir birim arttığında toplam

meydana gelen değişmedir. d. Ek bir işçi çalıştırıldığında sabit maliyetlerde e. Üretim ek bir birim arttığında toplam A 1. Aşağıda verilen ifadelerden hangisi eş-ürün eğrisi ile ilgili değildir? a. Girdilerin pozitif marjinal fiziki ürüne sahip olması b. Girdilerin azalan marjinal fiziki ürüne sahip olması c. Girdilerin

Detaylı

BÖLÜM 1: MADDESEL NOKTANIN KİNEMATİĞİ

BÖLÜM 1: MADDESEL NOKTANIN KİNEMATİĞİ BÖLÜM 1: MADDESEL NOKTANIN KİNEMATİĞİ 1.1. Giriş Kinematik, daha öncede vurgulandığı üzere, harekete sebep olan veya hareketin bir sonucu olarak ortaya çıkan kuvvetleri dikkate almadan cisimlerin hareketini

Detaylı

Ders içeriği (5. Hafta)

Ders içeriği (5. Hafta) 5. Elastikiyet 5.1 Elastikiyet kavramı 5.1.1. Talebin Fiyat elastikiyeti 5.1.2. Arz elastikiyeti 5.2. Arz ve taleple ilgili bazı analizler 5.2.1. Tüketici ve üretici rantı 5.2.2. Örümcek ağı kuramı 5.2.3.

Detaylı

PARA, FAİZ VE MİLLİ GELİR: IS-LM MODELİ

PARA, FAİZ VE MİLLİ GELİR: IS-LM MODELİ PARA, FAİZ VE MİLLİ GELİR: IS-LM MODELİ Bu bölümde faiz oranlarının belirlenmesi ile faizin denge milli gelir düzeyinin belirlenmesi üzerindeki rolü incelenecektir. IS LM modeli, İngiliz iktisatçılar John

Detaylı

DERS NOTU 09 DIŞLAMA ETKİSİ UYUMLU MALİYE VE PARA POLİTİKALARI PARA ARZI TANIMLARI KLASİK PARA VE FAİZ TEORİLERİ

DERS NOTU 09 DIŞLAMA ETKİSİ UYUMLU MALİYE VE PARA POLİTİKALARI PARA ARZI TANIMLARI KLASİK PARA VE FAİZ TEORİLERİ DERS NOTU 09 DIŞLAMA ETKİSİ UYUMLU MALİYE VE PARA POLİTİKALARI PARA ARZI TANIMLARI KLASİK PARA VE FAİZ TEORİLERİ Bugünki dersin içeriği: 1. MALİYE POLİTİKASI VE DIŞLAMA ETKİSİ... 1 2. UYUMLU MALİYE VE

Detaylı

TALEBİN FİYAT ESNEKLİĞİ Talep edilen miktarın fiyattaki değişmelere olan hassasiyetini ifade eder.

TALEBİN FİYAT ESNEKLİĞİ Talep edilen miktarın fiyattaki değişmelere olan hassasiyetini ifade eder. ESNEKLİKLER TALEBİN FİYAT ESNEKLİĞİ Talep edilen miktarın fiyattaki değişmelere olan hassasiyetini ifade eder. Fiyat Esnekliği = (E) Talep edilen miktardaki % değişme Fiyattaki % değişme EDB > EDA Çeşitli

Detaylı

-MAKROEKONOMİ KPSS SORULARI- 1) Nominal faiz oranı artarsa, reel para talebi nasıl değişir?( KPSS 2006)

-MAKROEKONOMİ KPSS SORULARI- 1) Nominal faiz oranı artarsa, reel para talebi nasıl değişir?( KPSS 2006) -MAKROEKONOMİ KPSS SORULARI- 1) Nominal faiz oranı artarsa, reel para talebi nasıl değişir?( KPSS 2006) A) Artar, çünkü bireyler gelirlerinin daha büyük bir kısmını ödünç vermek ister. B) Artar, çünkü

Detaylı

8.1 KLASİK (NEOKLASİK) MODEL Temel Varsayımlar: Rasyonellik; Para hayali yoktur; Piyasalar sürekli temizlenir.

8.1 KLASİK (NEOKLASİK) MODEL Temel Varsayımlar: Rasyonellik; Para hayali yoktur; Piyasalar sürekli temizlenir. 1 BÖLÜM 8: HASILA VE FİYAT DÜZEYİ: ALTERNATİF MAKRO MODELLER Bu bölümde AD ve farklı AS eğrileri birlikte ele alınarak farklı makro modellerde P ve Y düzeylerinin nasıl belirlendiği incelenecektir. 8.1

Detaylı

Makro İktisat II Örnek Sorular. 1. Tüketim fonksiyonu ise otonom vergi çarpanı nedir? (718 78) 2. GSYİH=120

Makro İktisat II Örnek Sorular. 1. Tüketim fonksiyonu ise otonom vergi çarpanı nedir? (718 78) 2. GSYİH=120 Makro İktisat II Örnek Sorular 1. Tüketim fonksiyonu ise otonom vergi çarpanı nedir? (718 78) 2. GSYİH=120 Tüketim harcamaları = 85 İhracat = 6 İthalat = 4 Hükümet harcamaları = 14 Dolaylı vergiler = 12

Detaylı

Ekonomi I. Ne Öğreneceğiz?? Ne Öğreneceğiz?? Tüketicilerin neden öyle davrandıkları ve neden fiyatı düşen bir maldan normal olarak daha fazla,

Ekonomi I. Ne Öğreneceğiz?? Ne Öğreneceğiz?? Tüketicilerin neden öyle davrandıkları ve neden fiyatı düşen bir maldan normal olarak daha fazla, Ekonomi I Tüketici Teorisi Ne Öğreneceğiz?? Tüketicilerin neden öyle davrandıkları ve neden fiyatı düşen bir maldan normal olarak daha fazla, fiyatı yükselen bir maldan da daha az aldıklarıyla ilgileneceğiz.

Detaylı

Dengede; sızıntılar ve enjeksiyonlar eşit olacaktır:

Dengede; sızıntılar ve enjeksiyonlar eşit olacaktır: Sızıntılar: Harcama akımından çıkanlar olup, kapalı ekonomide tasarruflar (S) ve vergilerden (TA) oluşmaktadır. Enjeksiyonlar: Harcama akımına yapılan ilaveler olup, kapalı bir ekonomide yatırımlar (I),

Detaylı

Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümü Çalışma Ekonomisi Dersi Çalışma Soruları - 1

Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümü Çalışma Ekonomisi Dersi Çalışma Soruları - 1 Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümü Çalışma Ekonomisi Dersi Çalışma Soruları - 1 1. Ünite 1. Basit ekonomik akım tablosunu çiziniz ve kısaca anlatınız. 2. Emek piyasalarının özelliklerini maddeler

Detaylı

GENEL EKONOMİ DERS NOTLARI

GENEL EKONOMİ DERS NOTLARI GENEL EKONOMİ DERS NOTLARI 3. BÖLÜM Öğr. Gör. Hakan ERYÜZLÜ Kıtlık, Tercih ve Fırsat Maliyeti Fırsat maliyeti, bir tercihi uygularken vazgeçilen başka bir tercihtir. Örneğin, bir lokantada mevcut iki menüden

Detaylı

MİKRO İKTİSAT 1. Aşağıdakilerden hangisi ekonomide belirtilen ihtiyaçların özelliklerinden biridir? A) İhtiyaçlar sabittir B) İhtiyaçlar birbirini

MİKRO İKTİSAT 1. Aşağıdakilerden hangisi ekonomide belirtilen ihtiyaçların özelliklerinden biridir? A) İhtiyaçlar sabittir B) İhtiyaçlar birbirini MİKRO İKTİSAT 1. Aşağıdakilerden hangisi ekonomide belirtilen ihtiyaçların özelliklerinden biridir? A) İhtiyaçlar sabittir B) İhtiyaçlar birbirini tamamlayabilirler C) Subjektiftir D) Kesinlikle parayla

Detaylı

Mikro Final. ĐKTĐSAT BÖLÜMÜ MĐKROĐKTĐSAT 1 FĐNAL-SINAVI SORULARI Saat: 10:45

Mikro Final. ĐKTĐSAT BÖLÜMÜ MĐKROĐKTĐSAT 1 FĐNAL-SINAVI SORULARI Saat: 10:45 MERSĐN ÜNĐVERSĐTESĐ ĐKTĐSADĐ VE ĐDARĐ BĐLĐMLER FAKÜLTESĐ ĐKTĐSAT BÖLÜMÜ MĐKROĐKTĐSAT 1 FĐNAL-SINAVI SORULARI 21.01.2011 Saat: 10:45 Mikro1 2010 Final Çoktan Seçmeli Sorular Sorunun yanıtı olan veya cümleyi

Detaylı

A. IS LM ANALİZİ A.1. IS

A. IS LM ANALİZİ A.1. IS A. ANALZ A.. Analizi (Mal Piyasası) (Investment aving) (atırım Tasarruf) Eğrisi, faiz oranları ile gelir düzeyi arasındaki ilişkiyi gösterir. Analizin bu kısmında yatırımları I = I bi olarak ifade edeceğiz.

Detaylı

PARA POLİTİKASI AMAÇLARI VE ARAÇLARI TÜRKİYE UYGULAMASI

PARA POLİTİKASI AMAÇLARI VE ARAÇLARI TÜRKİYE UYGULAMASI 1 PARA POLİTİKASI AMAÇLARI VE ARAÇLARI TÜRKİYE UYGULAMASI Para Politikasının Amaçları 2 1. Fiyat İstikrarı: Enflasyonu yıllık yüzde 1-2 seviyelerinde devam ettirmek. TCMB nin şu an izlediği politika enflasyon

Detaylı

Kamu bütçesi, Millet Meclisi tarafından onaylanıp kanunlaşan ve devletin planlanan gelir ve harcamalarını gösteren yıllık bir programdır.

Kamu bütçesi, Millet Meclisi tarafından onaylanıp kanunlaşan ve devletin planlanan gelir ve harcamalarını gösteren yıllık bir programdır. 97 BÖLÜM 6. KAMU BÜTÇESİ ve MALİYE POLİTİKASI (KEYNESYEN MODEL DEVAMI) Kamu bütçesi, Millet Meclisi tarafından onaylanıp kanunlaşan ve devletin planlanan gelir ve harcamalarını gösteren yıllık bir programdır.

Detaylı

MAL VE PARA PİYASALARINDA EŞ ANLI DENGE. Mal ve para piyasalarında eşanlı denge; IS ile LM in kesiştiği noktada gerçekleşir.

MAL VE PARA PİYASALARINDA EŞ ANLI DENGE. Mal ve para piyasalarında eşanlı denge; IS ile LM in kesiştiği noktada gerçekleşir. MAL VE PARA PİYASALARINDA EŞ ANLI DENGE Mal ve para piyasalarında eşanlı denge; IS ile LM in kesiştiği noktada gerçekleşir. DENGE GELİR DÜZEYİ VE FAİZ ORANINDA DEĞİŞMELERE YOL AÇAN FAKTÖRLER Genişletici

Detaylı

BAHAR DÖNEMİ MAKRO İKTİSAT 2 DERSİ KISA SINAV SORU VE CEVAPLARI

BAHAR DÖNEMİ MAKRO İKTİSAT 2 DERSİ KISA SINAV SORU VE CEVAPLARI 2015-2016 BAHAR DÖNEMİ MAKRO İKTİSAT 2 DERSİ KISA SINAV SORU VE CEVAPLARI 1. Toplam Talep (AD) doğrusunun eğimi hangi faktörler tarafından ve nasıl belirlenmektedir? Açıklayınız. (07.03.2016; 09.00) 2.

Detaylı

DERS NOTU 01 TÜKETİCİ TEORİSİ

DERS NOTU 01 TÜKETİCİ TEORİSİ DERS NOTU 01 TÜKETİCİ TEORİSİ Bugünki dersin işleniş planı: I. Hanehalkı Karar Problemi... 1 A. Bütçe Doğrusu... 1 II. Seçimin Temeli: Fayda... 5 A. Azalan Marjinal Fayda... 5 B. Fayda Fonksiyonu... 9

Detaylı