T.C. MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) KİMYA TEKNOLOJİSİ METALLER 1

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "T.C. MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) KİMYA TEKNOLOJİSİ METALLER 1"

Transkript

1 T.C. MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) KİMYA TEKNOLOJİSİ METALLER 1 ANKARA 2008

2 Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen modüller; Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının tarih ve 269 sayılı Kararı ile onaylanan, Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında kademeli olarak yaygınlaştırılan 42 alan ve 192 dala ait çerçeve öğretim programlarında amaçlanan mesleki yeterlikleri kazandırmaya yönelik geliştirilmiş öğretim materyalleridir (Ders Notlarıdır). Modüller, bireylere mesleki yeterlik kazandırmak ve bireysel öğrenmeye rehberlik etmek amacıyla öğrenme materyali olarak hazırlanmış, denenmek ve geliştirilmek üzere Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında uygulanmaya başlanmıştır. Modüller teknolojik gelişmelere paralel olarak, amaçlanan yeterliği kazandırmak koşulu ile eğitim öğretim sırasında geliştirilebilir ve yapılması önerilen değişiklikler Bakanlıkta ilgili birime bildirilir. Örgün ve yaygın eğitim kurumları, işletmeler ve kendi kendine mesleki yeterlik kazanmak isteyen bireyler modüllere internet üzerinden ulaşılabilirler. Basılmış modüller, eğitim kurumlarında öğrencilere ücretsiz olarak dağıtılır. Modüller hiçbir şekilde ticari amaçla kullanılamaz ve ücret karşılığında satılamaz.

3 İÇİNDEKİLER AÇIKLAMALAR...iv GİRİŞ...1 ÖĞRENME FAALİYETİ SODYUM Alkali Metaller Genel Özellikleri Fiziksel Özellikleri Kimyasal Özellikleri Sodyumun Doğada Bulunuşu Sodyumun Elde Edilmesi Susuz Sodyum Hidroksitin Elektrolizi ile Ergimiş Sodyum Klorürün elektrolizi ile Sodyumun Özellikleri Sodyumun Kullanıldığı Yerler Sodyumun Önemli Bileşikleri Sodyum Hidrür [NaH] Sodyum peroksit [Na 2 O 2 ] Sodyum hidroksit [NaOH] Sodyum Karbonat [Na 2 CO 3 ] Sodyum bikarbonat [NaHCO 3 ] Sodyum Klorür [NaCl] Sodyum sülfat [Na 2 SO 4 ]ve Sodyum Bisülfat [NaHSO 4 ] Laboratuvarda Sodyum Hidroksit Elde Edilmesi...13 UYGULAMA FAALİYETİ...14 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME...16 ÖĞRENME FAALİYETİ KALSİYUM Toprak Alkali Metaller Genel Özellikleri Fiziksel Özellikleri Kimyasal Özellikleri Kalsiyum un Bulunuşu Kalsiyum un Elde edilmesi Kalsiyum un Özellikleri Kalsiyum un Kullanıldığı Yerler Kalsiyum Oksit [CaO ] Laboratuvarda Kalsiyum Oksit Elde Edilmesi...23 UYGULAMA FAALİYETİ...24 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME...26 ÖĞRENME FAALİYETİ KALSİYUMUN ÖNEMLİ BİLEŞİKLERİ Hidrojenli Bileşikleri Kalsiyum Hidrür [CaH 2 ] Kalsiyum Hidroksit [Ca(OH) 2 ] Halojenür Bileşikleri...29 i

4 Kalsiyum Florür [CaF 2 ] Kalsiyum Klorür [CaCl 2.x H 2 O ] Kalsiyum Sülfat [ CaSO 4.2 H 2 O ] Kalsiyum Karbonat [CaCO 3 ] Kalsiyum Karbür [CaC 2 ] Kalsiyum Fosfat [Ca 3 (PO 4 ) 2 ] Laboratuvarda Kalsiyum Hidroksitin Elde Edilmesi...30 UYGULAMA FAALİYETİ...31 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME...33 ÖĞRENME FAALİYETİ ALÜMİNYUM Grubu 3 A Elementleri Genel Özellikleri Fiziksel Özellikleri Kimyasal Özellikleri Alüminyumun Doğada Bulunuşu Alüminyumun Elde Edilmesi Alüminyumun Özellikleri Alüminyumun Kullanıldığı Yerler Laboratuvarda Alüminyumun Özelliğinin İncelenmesi...42 UYGULAMA FAALİYETİ...43 ÖLÇME VE DEĞRLENDİRME...46 ÖĞRENME FAALİYETİ ALÜMİNYUMUN ÖNEMLİ BİLEŞİKLERİ Alüminyum Hidrür [ AlH 3 ] Alüminyum Oksit [Al 2 O 3 ] Alüminyum Klorür [AlCl 3 ] Alüminyum Sülfat [Al 2 (SO 4 ) 3 ] Alüminyum Nitrür [ AlN ] Organometalik Bileşikleri Alüminyum Hidroksit [ Al(OH) 3 ] Laboratuvarda Alüminyum Hidroksitin Özelliğinin İncelenmesi...51 UYGULAMA FAALİYETİ...52 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME...54 ÖĞRENME FAALİYETİ BOR Doğada Bulunuşu Elde Edilmesi Özellikleri Kullanıldığı Yerler Önemli Bileşikleri Boranlar Bor Oksit [ B 2 O 3 ] Halojenürleri Bor Nitrür [ BN ] Borazol [ B 3 N 3 H 6 ] Boridler...64 ii

5 6.6. Bor Bileşiklerinin Endüstriyel Kullanımı Laboratuvarda Borik Asit Elde Edilmesi...65 UYGULAMA FAALİYETİ...66 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME...68 ÖĞRENME FAALİYETİ KURŞUN Doğada Bulunuşu Elde Edilmesi Özellikleri Fiziksel Özellikleri Kimyasal Özellikleri Kurşunun Kullanıldığı Yerler Önemli Bileşikleri Oksijenli Bileşikleri Halojenürleri Diğer Bileşikleri Laboratuvarda Kurşun (IV) Oksitin Elde Edilmesi ve Özelliklerinin İncelenmesi...79 UYGULAMA FAALİYETİ...80 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME...83 MODÜL DEĞERLENDİRME...85 CEVAP ANAHTARLARI...87 KAYNAKÇA...88 iii

6 AÇIKLAMALAR KOD 524KI0146 ALAN Kimya Teknolojisi DAL Kimya MODÜLÜN ADI Metaller-1 Sodyum, kalsiyum, alüminyum, bor ve kurşun elementlerinin MODÜLÜN TANIMI bulunuşu, elde edilmesi, özellikleri, kullanıldığı yerler ve önemli bileşiklerinin verildiği öğrenme materyalidir. SÜRE 40/32 ÖN KOŞUL Ametaller 2 modülünü başarmış olmak YETERLİK Metal bileşiklerini elde etmek ve özelliklerini incelemek Genel Amaç Gerekli ortam sağlandığında, kuralına uygun olarak metal bileşiklerini elde edebilecek ve özelliklerini inceleyebileceksiniz. Amaçlar Gerekli ortam sağlandığında, kuralına uygun olarak; 1. Sodyum hidroksit elde edebileceksiniz MODÜLÜN AMACI 2. Kalsiyum oksit elde edebileceksiniz 3. Kalsiyum hidroksit elde edebileceksiniz 4. Alüminyumun asit ve bazlarla olan tepkimelerini inceleyebileceksiniz. 5. Alüminyum hidroksitin amfoter özelliğini inceleyebileceksiniz. 6. Borik asit elde edebileceksiniz 7. Kurşun (IV) oksit elde edebileceksiniz Ortam Sınıf, atölye, Laboratuvar, işletme, kütüphane, ev, bilgi teknolojileri ortamı ( İnternet ) vb. kendi kendinize veya grupla çalışabileceğiniz tüm ortamlar. EĞİTİM ÖĞRETİM Donanım ORTAMLARI VE Projeksiyon, bilgisayar, DVD çalar, televizyon, su banyosu, DONANIMLARI süzgeç kâğıdı, beher, baget, deney tüpü, spatül, damlalık, saat camı, bek, termometre, kıskaç, huni, destek, mezür, hassas terazi, piset, ayırma hunisi, Z borusu, kristalizuvar, kibrit, lastik tıpa, porselen kapsül, turnusol kâğıdı. ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME AÇIKLAMALAR Modülün içinde yer alan herhangi bir öğrenme faaliyetinden sonra, verilen ölçme araçları ile kendi kendinizi değerlendireceksiniz. Modül sonunda öğretmeniniz tarafından teorik ve pratik performansınızı ölçme teknikleri uygulayarak modül uygulamaları ile kazandığınız bilgi ve becerileri ölçerek değerlendirileceksiniz. iv

7 GİRİŞ GİRİŞ Sevgili Öğrenci, Bu modülde günlük yaşamda sürekli olarak kullandığımız sodyum, kalsiyum, alüminyum, bor ve kurşun metallerinin bulunuşu, elde edilmesi, özellikleri ve kullanılışını öğreneceksiniz. Ülkemiz yer altı, yer üstü ve doğal güzellikleriyle zengin bir ülkedir. Bilgili, çalışkan ve üretken gençlerin katılımı ile ülkemiz daha da zenginleşecektir. Uygulama faaliyetindeki işlemler sonucu ürettiğiniz kimyasal maddelerin, benzer yollarla sanayide de üretildiğini biliniz. Yaparak ve yaşayarak öğrenme, öğrenmenin başarılı ve kalıcı olmasını sağlar. Deneyleri ve işlemleri dikkatlice yapınız. Gözlemlerinizi yazınız. Deneylerdeki her bir ayrıntıyı dikkatlice gözlemleyiniz. Deneyler sırasında aklınıza takılan neden, niçin ve nasıl sorularının cevaplarını bulmaya çalışınız. Öğrenme faaliyetleriyle ilgili meraklarınızı arkadaşlarınızla ve öğretmeninizle paylaşarak gideriniz. Bilgilerinizi artırınız ülkemizin bilgili gençlere ihtiyacı her geçen zaman içinde artmaktadır. Bilgili, çalışkan ve üretken insan sayısı çoğaldıkça, ülkemiz gelişecek ve büyük insan Mustafa Kemal ATATÜRK ün işaret ettiği çağdaş ve ileri ülkeler seviyesine yükselecektir. 1

8 2

9 ÖĞRENME FAALİYETİ-1 AMAÇ ÖĞRENME FAALİYETİ-1 Gerekli ortam sağlandığında, kuralına uygun olarak sodyum hidroksit elde edebilecek bilgi, beceri ve deneyime sahip olabileceksiniz. ARAŞTIRMA Periyodik cetvelde grup ve periyotların nasıl oluştuğunu araştırınız. Atom çapı ile iyonlaşma enerjisi arasında nasıl bir ilişki olduğunu araştırınız. Grup 1A elementlerinin birinci iyonlaşma enerjisi az iken ikinci iyonlaşma enerjisi oldukça fazladır. Nedenini araştırınız. Sodyum ve bakır elementlerinin 4s orbitallerinde birer elektron bulunmasına rağmen her iki elementin özellikleri çok farklıdır. Nedenini araştırınız Alkali Metaller 1. SODYUM Lityum (Li), sodyum (Na), potasyum (K), rubidyum (Rb), sezyum (Cs) ve fransiyum (Fr) elementlerinin oluşturduğu grup 1A elementlerine, alkali metaller denir Genel Özellikleri Bu grup elementlerinin son yörüngelerinde bir elektron vardır. Alkali metaller bu bir elektronunu kolaylıkla vererek + 1 değerlikli olurlar ve soy gaz elektron yapısına ulaşırlar. Her periyot atom yarıçapı en büyük ve birinci iyonlaşma enerjisi en küçük ikinci iyonlaşma enerjisi en büyük olan grup 1A elementleri ile başlar. Grup içinde elementlerin atom yarıçapları yukarıdan aşağıya inildikçe artar. Bunun nedeni periyot numarası artıkça yörünge sayısının da artmasıdır. Grupta, yukarıdan aşağıya inildikçe atom numarası ve çekirdek yükü artar. İyonlaşma enerjisi ise yukarıdan aşağıya inildikçe azalır. Bunun nedeni çekirdek yükünün artması atom yarıçapının artması yanında daha az etkili olmasıdır. 3

10 Grupta yukarıdan aşağıya inildikçe elektron verme yatkınlığı artığı için metallerin aktifliği de artar. Alkali metallerin tuzları diğer bütün metallerin tuzlarından daha kolay çözünür. Kuvvetli asitlerin alkali metal tuzlarının çözünürlüğü yukarıdan aşağıya doğru inildikçe azalırken, zayıf asitlerin alkali metal tuzlarının çözünürlüğü artar. 1A 1H He 3Li Be B C N O F Ne 11Na Mg Al Si P S Cl Ar 19K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr 37Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe 55Cs Ba La Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn 87Fr Ra Ac Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lw Fiziksel Özellikleri Tablo 1.1: Periyodik çizelge Alkali metaller yumuşak, yeni kesildiklerinde gümüş renginde, parlak ısı ve elektriği ileten elementlerdir. Erime noktaları oldukça düşük olup suyun kaynama noktası olan 100 C den daha azdırlar. (Lityumun e.n:108,5 C) Yoğunlukları küçük olup lityum, sodyum ve potasyum su üzerinde yüzerler. Alkali metaller alevi karakteristik renge boyarlar(lityum kırmızı, sodyum sarı, potasyum menekşe renge boyar). Grup elementlerinin bazı özellikleri Tablo 1.2 de verilmiştir. 4

11 Özellikler Lityum Sodyum Potasyum Rubidyum Sezyum Sembolü Li Na K Rb Cs Atom numarası Atom kütlesi 6,94 22,99 39,10 85,47 132,91 Elektron dizilişi [He]2s 1 [Ne]3s 1 [Ar]4s 1 [Kr]5s 1 [Xe]6s 1 Erime noktası ( C) 108,5 97,8 63,7 38,9 28,7 Kaynama noktası ( C) Özkütlesi 0,53 0,97 0,86 1,53 1,9 Değerliği İyon yarıçap (A ) 1,23 1,54 2,03 2,16 2,67 Atom yarıçapı (A ) 1,55 1,90 2,35 2,48 - Birinci iyonlaşma enerjisi (kcal/mol) İkinci iyonlaşma enerjisi (kcal/mol) Elektronegatifliği 1,0 0,9 0,8 0,8 0,7 Erime ısısı(kcal/mol) 0,72 0,62 0,55 0,55 0,50 Buharlaşma ısısı(kcal/mol) 32,48 24,12 18,90 18,10 16,30 Özgül ısısı (cal/g/ C) 0,79 0,295 0,17 0,080 0,052 Elektrik iletkenliği (mikroohm 1 ) 0,108 0,218 0,143 0,080 0,053 Isı iletkenliği (cal/cm 2 /cm/ C/Sn) 0,17 0,32 0, Standart indirgenme potansiyeli (volt) 3,04 2,71 2,92 2,92 2,92 Atom hacmi (w/d) 13,1 23,7 43,3 55,9 70 Tablo 1.2: 1A grubu elementlerinin bazı özellikleri Kimyasal Özellikleri Hepsi çok aktif olup tabiatta serbest hâlde bulunmazlar. Havadan kolaylıkla etkilenerek oksit oluşması nedeniyle yüzeyleri matlaşır. Rubidyum ve sezyum ise havada yanar. Bu nedenle Li, Na ve K parafinde veya gaz yağında, Rb ve Cs vakumda saklanır. Alkali metaller su ile tepkimeye girerek hidrojen gazı açığa çıkarırlar. 2M + 2 H 2 O 2MOH + H 2 Tepkime ekzotermik olup çoğu zaman yanma şeklinde gerçekleşir. Çünkü tepkimede açığa çıkan ısı, oluşan hidrojenin alev alması için yeterlidir. Grup elementlerinin elektronegatiflikleri, halojenler, oksijen, kükürt, fosfor ve hidrojen gibi ametallerinkinden daha düşük olduğu için bu elementlerle kolaylıkla tepkime verirler. 5 + Q Bütün alkali metaller cıva da ısı açığa çıkararak çözünür ve alaşım (amalgam) oluştururlar.

12 1.3. Sodyumun Doğada Bulunuşu Tabiatta serbest hâlde bulunmayan sodyum, bileşikler hâlinde yer yüzeyinin yaklaşık % 2,8 ini oluşturur. Bolluk bakımından elementler arasında altıncı sıradadır. En önemli bileşikleri; sodyum klorürdür. NaCl (sodyum klorür) deniz suyunda kütlece % 3 oranında bulunur. İç denizlerin kuruması ile oluşan kaya tuzu hâlinde yer yüzeyinde ve yer katmanları içersinde bulunur. Diğer önemli sodyum bileşiği Şili güherçilesi adı ile bilinen [NaNO 3 ] tır. Sodyum, feldspat gibi suda çözünmeyen kompleks silikat bileşiklerinde de bulunur. Bunlardan en çok bulunanı albit, [NaAlSi 3 O 8 ] tir. Ayrıca boraks, [Na 2 B 4 O 7.10 H 2 O] ve sodyum karbonat cevherleri de, [Na 2 CO 3, NaHCO 3.2 H 2 O] önemli sodyum kaynaklarıdır Sodyumun Elde Edilmesi Susuz Sodyum Hidroksitin Elektrolizi ile İlk defa 1807 yılında Sir Humphrey Davy tarafından, ergimiş NaOH in elektroliziyle elde edilmiştir. Elektroliz işlemi, Castner elektroliz cihazında yapılır. Castner cihazda ergimiş sodyum hidroksit elektroliz edilirse; 4 NaOH 4 Na OH - Na + katoda gelir, elektron alarak serbest hâle geçer, 4 Na e - 4 Na Hidroksit iyonları da anoda gelir, anod a elektronlarını vererek su ve oksijene dönüşür. Denklemler taraf tarafa toplanırsa; 4 OH - 2 H 2 O + O e - 4 NaOH 4 Na + 2 H 2 O + O 2 Elektroliz denklemi elde edilir. Elektroliz esnasında katotta sodyum metali anotta ise oksijen gazı çıkışı olur. Günümüzde bu yöntem pek kullanılmamaktadır Ergimiş Sodyum Klorürün elektrolizi ile Ergimiş sodyum klorür elektroliz edilerek katottan ergimiş sodyum metali alınır. 2 NaCl 2 Na + Cl 2 En çok kullanılan elektroliz kabı Down tarafından geliştirilmiş olan aygıttır. Sayıları değişen elektroliz kapları birbirine seri olarak bağlanmıştır. Anot grafit, katot demir olup, elektroliz kabı ise ısıya dayanıklı çelikten yapılmıştır. 6

13 Şekil 1.1:Down elektroliz cihazı Anotta açığa çıkan klor gazının katotta biriken sodyum metali ile tepkimeye girmesini önlemek için, anot ve katot demirden yapılmış bir diyafram ile bir birinden ayrılmıştır. Diyafram, seramikten yapılmış olan klor gazı toplama kulesine kadar uzanır. Sodyum klorürü tuzunu ergitmek için sıcaklığın 804 C ye kadar yükseltilmesi gerekir. Bu sıcaklıkta bir miktar sodyum buharlaşabilir. Bunu önlemek için sodyum klorür tuzunun içersine bir miktar kalsiyum klorür tuzu katılarak sodyum klorürün ergime sıcaklığı 600 C ye düşürülür. NaCl ve CaCl 2 karışımı elektroliz kabına doldurulur. Elektrik enerjisinin etkisi ile ergiyen tuz karışımında, anot ve katot tepkimeleri sonunda anotta klor gazı, katottan ise sodyum metali elde edilir Sodyumun Özellikleri Sodyum; yumuşak, yeni kesildiğinde gümüş beyazlığında, elektrik ve ısıyı çok iyi ileten bir metaldir. Havada kendiliğinden yanarak Na 2 O 2 oluşturur. Bu nedenle gaz yağı içersinde saklanır. 2 Na + O 2 Na 2 O 2 7

14 Ametallerle şiddetli bir şekilde birleşerek tuzlarını yapar. Klor gazı içersinde yanarak sodyum klorür tuzunu oluşturur. 2 Na + Cl 2 2 NaCl Su ve Asitlerle şiddetle tepkime vererek hidrojen açığa çıkarır, Sodyum hidroksit ve asidin tuzu oluşur. Tepkimeler ekzotermik olduğu için açığa çıkan ısı hidrojenin tutuşmasına neden olur. 2 Na + 2 H 2 O 2 NaOH + H 2 2 Na + 2 HCl 2 NaCl + H 2 Sodyum, cıva da çözünerek amalgam oluşturur. Bu alaşım aktif bir indirgendir ve sodyumdan daha kullanışlıdır. Çünkü sodyum metali çok aktif olduğundan kullanılması zordur. Sodyum; potasyum, kalay, kurşun ve antimon gibi metallerle de alaşımlar yapar Sodyumun Kullanıldığı Yerler Sodyum metali, nükleer reaktörlerde meydana gelen aşırı ısı enerjisinin buhar tribünlerine ileterek elektrik enerjisi üretiminde kullanılır. Sodyum kurşun alaşımı hâlinde, benzinin oktanını yükseltici olarak kullanılan kurşun tetraetil (C 2 H 5 ) 4 Pb, bileşiğinin etil klorürden elde edilmesinde, özellikle şehirlerarası sisli yollarda kullanılan sodyum buhar lambalarında, bazı metallerin (Zr, Ti gibi) oksit veya klorürlerinden elde edilmesinde, boya ve ilaç endüstrisinde ve laboratuvarlarda kullanılır Sodyumun Önemli Bileşikleri Sodyum, bileşiklerinde + 1 değerliklidir. İyonik yapıda bileşikler oluşturur. Bileşiklerinin çözeltileri elektrik akımını iletir. En önemli bileşikleri; sodyum klorür, sodyum hidrür, sodyum peroksit, sodyum hidroksit, sodyum karbonat, sodyum bikarbonat, sodyum sülfat ve sodyum bisülfattır Sodyum Hidrür [NaH] Sodyum hidrür, sodyum metali ile hidrojen gazının doğrudan birleşmesi ile elde edilir. 2 Na + H 2 2 NaH Sodyum oksitin 200 C de hidrojen akımında ısıtılması ile de NaH elde edilir. Na 2 O + H 2 NaH + NaOH Sodyum hidrür hiçbir çözücüde çözünmez. Su ile şiddetli bir tepkime verir. NaH + H 2 O NaOH + H 2 8

15 Sodyum peroksit [Na 2 O 2 ] Sodyum peroksit, açık sarı renkli bir katıdır. Na + ve (O-O) -2 iyonlarından oluşur ve hidrojen peroksittin bir tuzu olarak düşünülebilir. Teknikte karbon dioksitten arınmış kuru havanın sodyum üzerinden geçirilmesi ile elde edilir. Tepkime ekzotermiktir. 2 Na + O 2 Na 2 O kkal Sodyum peroksit oldukça kuvvetli bir yükseltgen maddedir Sodyum hidroksit [NaOH] Sodyum hidroksit, beyaz renkli nem çekici (higroskopik) katı bir maddedir. Çubuk veya kırık leblebi şeklinde yassı, yuvarlak tanecikler hâlinde piyasada satılır. Suda kolaylıkla çözünerek yumuşak, kaygan ve sabun hissi veren bir çözelti verir. İnsan derisine etki ederek temas ettiği kısmında yanık ve acı hissi verir. Sanayi de kostik soda veya sudkostik de denir. Üç değişik yöntemle elde edilir. Kireç - soda yöntemi: Sodyum karbonat çözeltisi sönmüş kireç ile tepkimeye sokulursa, kalsiyum karbonat çöker, sodyum hidroksit çözeltisi kalır. Na 2 CO 3 + Ca(OH) 2 2 NaOH + CaCO 3 Çöken kalsiyum karbonat süzülerek alınır. Çözelti buharlaştırılırsa katı sodyum hidroksit ayrılır, çubuk veya yuvarlak tabletler hâlinde kalıplanır. Elektroliz yöntemi: Endüstride en çok kullanılan bir yöntemdir. Sodyum klorür çözeltisinin elektrolizine dayanır. 2 NaCl + 2H 2 O 2 NaOH + H 2 + Cl 2 Katottan hidrojen, anottan klor gazı açığa çıkar. Na + ve OH - iyonları çözeltide kalır. Elektroliz düzeneği hidroksil iyonlarının klor ile tepkimeye girip hipoklorit vermesini önleyecek şekilde hazırlanır. Elektroliz kabının alt kısmından alınan sodyum hidroksit çözeltisi % saflıktadır. Çözelti sodyum klorür safsızlığı içerebilir. Ancak sodyum klorür, sodyum hidroksitten daha az çözündüğü için aşamalı kristallendirme ile ayrılabilir 9

16 Şekil 1.2:Nelson elektroliz cihazı Amalgam yöntemi: Sodyum klorür çözeltisi, cıva katotlu elektroliz düzeneği kullanılarak da elektroliz edilebilir. Burada hidrojen yerine katottan sodyum serbest hâle geçer ve cıva ile amalgam oluşturur. Daha sonra su ile tepkimeye sokularak hidrojen ve saf sodyum hidroksit meydana getirilir. Şekil 1.3: Amalgam yöntemi ile sodyum hidroksit elde edilmesi 10

17 Sodyum hidroksit, laboratuvarlarda kuvvetli bir baz olarak ve karbondioksit gibi asidik gazları almak için kullanılır. Endüstride birçok kimyasal maddelerin yapımında yapay ipek, sabun, kâğıt, tekstil, boya, deterjan endüstrilerinde ve petrol rafinerilerinde kullanılır Sodyum Karbonat [Na 2 CO 3 ] Sodyum karbonat, sodyumun en önemli bileşiklerinden biridir. Günlük yaşamda soda olarak da bilinir. En çok Solvey yöntemi ile elde edilir. Solvey yöntemi ile sodyum karbonat elde edilmesi, amonyum karbonatın aşırı doymuş sodyum klorür ile olan tepkimesine dayanır. Tepkime ortamından sodyum bikarbonat çökerek ayrılır. NaCl + NH 4 HCO 3 NaHCO 3 + NH 4 Cl Süzülerek alınan sodyum bikarbonat ısıtılarak sodyum karbonata dönüştürülür. 2 NaHCO 3 Na 2 CO 3 + CO 2 + H 2 O Yöntemde ana ham maddeler kireç taşı ve sofra tuzudur. Kireç taşı ısıtılırsa karbon dioksit ve kalsiyum oksitte ayrışır. CaCO 3 CaO + CO 2 Karbon dioksit amonyak çözeltisinden geçirilerek amonyum bikarbonata dönüştürülür. CO 2 + NH 3 + H 2 O NH 4 HCO 3 Kalsiyum oksitte su ile tepkimeye sokularak kalsiyum hidroksite dönüştürülür. CaO + H 2 O Ca(OH) 2 Yan ürün olarak görülen amonyum klorür kalsiyum hidroksit ile tepkimeye sokularak NH 3 geri kazanılır. Bu geri kazanılan amonyak aynı amaç için tekrar tekrar kullanılır. 2NH 4 Cl + Ca(OH) 2 2 NH 3 + 2H 2 O + CaCl 2 Solvey yönteminde soda elde edilirken, hammadde olarak kireç taşı ve sofra tuzu kullanılır ve yan ürün olarak kalsiyum klorür elde edilir. Sodyum karbonat cam endüstrisinde, sodyum hidroksit ve daha birçok kimyasal maddenin üretiminde, kâğıt, sabun, temizleme maddeleri, sularda sertlik gidermede ve petrol rafinerilerinde kullanılır Sodyum bikarbonat [NaHCO 3 ] Sodyum bikarbonat, soğukta derişik sodyum karbonat çözeltisinden karbon dioksit geçirilerek elde edilir. 11

18 Na 2 CO 3 + CO 2 + H 2 O 2 NaHCO 3 Solvey yönteminde yan ürün olarak da elde edilebilir. Sodyum bikarbonat, beyaz katı bir maddedir. Günlük yaşamda yemek sodası olarak bilinir. Kabartma tozu yapımında kullanılır. Gazoz ve şekerli içeceklerde köpürtücü olarak kullanılır. Bazı yangın söndürücülerde CO 2 oluşturmak için kullanılır. Eczacılıkta ilaç yapımında kullanılır Sodyum Klorür [NaCl] Sodyum klorür; doğada kaya tuzu olarak, deniz suyunda % 3 oranında, kuyulardan çıkartılan derişik tuz çözeltilerinde ve yer altında bulunur. Sodyum klorürün elde edilmesi için deniz suyu güneşte buharlaştırılır veya derişik tuz çözeltisi vakum buharlaştırıcılarıyla buharlaştırılır ve safsızlıklarından arındırılır. Sodyum klorür renksiz, saydam, küp şeklinde kristallerden meydana gelir. 800 C de erir ve 1413 C de kaynar. Çözünürlüğü sıcaklık ile çok az değişir. (100 g suda 20 C deki çözünürlüğü 36 g 90 C deki çözünürlüğü ise 39 g dır) İçersinde % 23,6 oranında NaCl bulunduran bir çözelti 23 C de donar. Kışın yollar tuzlanarak buzlanma önlenir. Yemek tuzu içersinde safsızlık olarak MgCl 2 var ise tuz nemlenir. Sodyum klorür, yiyecekleri tuzlandırmak için ve sudkostik, sodyum metali, klor gazı, sodyum hipoklorit (NaOCl) gibi kimyasal maddelerin elde edilmesinde kullanılır Sodyum sülfat [Na 2 SO 4 ]ve Sodyum Bisülfat [NaHSO 4 ] Sodyum sülfat doğada bulunmakla birlikte endüstride kullanılanının çoğu, sodyum klorür ve sülfürik asitten hidroklorik asit üretiminde yan ürün olarak elde edilir. 2 NaCl + H 2 SO 4 Na 2 SO HCl Sodyum bisülfat, sodyum klorür veya sodyum nitratın sülfürik asitle ısıtılması ile elde edilir. NaCl + H 2 SO 4 NaHSO 4 + HCl NaNO 3 + H 2 SO 4 NaHSO 4 + HNO 3 Sodyum sülfat 32,28 C nin altında Na 2 SO 4.10 H 2 O hâlinde kristalleşir. Bu tuz 17. yüzyılında Glauber tarafından ilaç olarak kullanıldığından Glauber tuzu olarak da bilinir. Sodyum sülfatın en önemli kullanım alanları; cam, kâğıt, yapay ipek ve sabun endüstrileridir. 12

19 1.8. Laboratuvarda Sodyum Hidroksit Elde Edilmesi 400 ml lik bir beher içersine 5 ml Na 2 CO 3 çözeltisi alınır, üzerine 10 ml Ca(OH) 2 çözeltisi ilave edilip bir süre karıştırılarak ısıtılır ve soğutulur. CaCO 3 in çökmesi beklenir ve adi süzgeç kâğıdı ile karışım erlenin içine süzülür. Süzüntüde bulunan NaOH çözeltisinin suyu buharlaştırılır ve beyaz NaOH katısı elde edilir. Na 2 CO 3 + Ca(OH) 2 CaCO 3 + Na + + OH - Araç ve gereçler: Isıtıcı, kıskaç, destek, süzgeç kâğıdı, huni, beher, erlen, baget, 1M Na 2 CO 3 çözeltisi, doymuş sönmüş kireç çözeltisi. 13

20 UYGULAMA FAALİYETİ UYGULAMA FAALİYETİ İşlem Basamakları 50 m lik bir beher içersine 5 ml sodyum karbonat çözeltisi koyunuz Öneriler Laboratuvar önlüğünüzü giyiniz. Çalışma ortamınızı hazırlayınız Laboratuvar güvenlik kurallarına uygun çalışınız. Kullandığınız araç ve gereçlerin temizliğine dikkat ediniz. Hacim ölçme kuralına uyunuz. 10 ml kalsiyum hidroksit çözeltisini behere ekleyiniz Pipeti çözeltinin içersine yavaş olarak ve şişenin tabanına temas ettirmeden batırınız. Pipetin ucunu beherdeki çözeltinin içersine batırmayınız. 15 dakika ısıtıcıda baget ile karıştırarak ısıtınız Karışımın kaynamamasına dikkat ediniz. 14

21 Süzme düzeneği kurarak adi süzgeç kâğıdından erlen içine süzünüz Çökeleğin kabın dibine oturmasını bekleyiniz. Süzme işlemine berrak kısmı süzerek başlayınız Süzüntüdeki suyu buharlaştırınız. Çözeltinin sıcaklığını 80 C nin üstüne çıkarmayınız. Sodyum hidroksiti kristallendiriniz ve kristalleri gözlemleyiniz. NaOH kristallerini her zaman görmek mümkün olmayabilir, dikkatli çalışınız. NaOH nem çekme özelliğine sahiptir, çözeltideki suyu uzaklaştırmak için düşük basınç altında çalışmak işinizi kolaylaştırır. Kuruluğa kadar buharlaştırmak NaOH ın cama etki etmesine neden olabilir, dikkatli çalışınız. 15

22 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME OBJEKTİF TEST (ÖLÇME SORULARI) Aşağıdaki sorularda uygun seçeneği işaretleyiniz. 1. 0,585 g ergimiş NaCl down cihazında elektroliz edildiğinde katotta kaç g sodyum elde edilir?( Na : 23, Cl : 35,5 ) A) 0,023 B)0,23 C) 0,355 D) ,4 g NaHCO 3 ısıtıldığında kaç g Na 2 CO 3 elde edilir? (Na : 23, C : 12, O : 16, H : 1) A) 0,53 B) 1,06 C) 3,1 D) 5,3 3. Nelson elektroliz cihazında NaCl çözeltisi elektroliz ediliyor. Katotta N.Ş.A da 2,24 L hidrojen gazı açığa çıktığına göre anotta kaç gr Cl 2 gazı açığa çıkar? ( H : 1, Cl : 35,5 ) A) 7,1 B) 3,35 C) 2,2 D) 0, g NaOH elde edebilmek için kaç g kalsiyum hidroksit gerekir? Hesaplayınız. ( Na : 23, Ca : 40, H : 1, O : 16) A) 74 B) 40 C) 7,4 D) 0, ,023 g sodyum metalini su içersine bırakılıyor. N.Ş.A da kaç mililitre H 2 gazı elde edilir? Hesaplayınız. A) 11,2 B) 22,4 C) 112 D) ,4 mol Na 2 CO 3 ve NaHCO 3 karışımının tamamının tepkimeye girmesi için 0,6 mol HCl asit gerektiğine göre karışımdaki Na 2 CO 3 in kütlece % si ne kadardır? Hesaplayınız A) 25,75 B) 32,25 C) D) 55,79 DEĞERLENDİRME Yukarıdaki teste verdiğiniz cevapları, cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Eksik konularınız varsa, bu eksikliğin neden kaynaklandığını düşünerek arkadaşlarınızla tartışınız. Öğretmeninize danışarak, tekrar bilgi konularına dönüp eksiklerinizi gideriniz 16

23 UYGULAMALI TEST (YETERLİK ÖLÇME) Uygulama faaliyetinde kazandığınız becerileri aşağıdaki Tablo doğrultusunda ölçünüz. Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır Laboratuvar önlüğünüzü giyip çalışma masanızı düzenlediniz mi? Kullanılacak malzemeleri temin ettiniz mi? 50 ml lik bir beher içersine 5 ml sodyum karbonat çözeltisi koyunuz mu? 10 ml kalsiyum hidroksit çözeltisini behredeki sodyum karbonat çözeltisi üzerine eklediniz mi? 15 dakika ısıtıcıda baget ile karıştırarak ısıttınız mı? Süzme düzeneğini oluşturarak adi süzgeç kâğıdından erlen içine süzdünüz mü? Süzüntüdeki suyu buharlaştırarak sodyum hidroksiti kristallendirdiniz mi? Deneyde kullandığınız malzemeleri temizleyıp öğretmeninize teslim ettiniz mi? DEĞERLENDİRME Bu yeterlilik sırasında bilgi konularında veya uygulamada anlamadığınız veya beceri kazanamadığınız konuları tekrar ediniz. Konuları arkadaşlarınızla tartışınız. Kendinizi yeterli görüyorsanız diğer öğrenme faaliyetine geçiniz. Yetersiz olduğunuzu düşünüyorsanız öğretmeninize danışınız. 17

24 ÖĞRENME FAALİYETİ-2 ÖĞRENME FAALİYETİ-2 AMAÇ Gerekli ortam sağlandığında, kuralına uygun olarak kalsiyum oksit elde edebilecek bilgi, beceri ve deneyime sahip olabileceksiniz. ARAŞTIRMA Toprak alkali metallerin sülfatlarının ve hidroksitlerinin çözünürlüklerini araştırınız Kalsiyum un insan sağlığına zararlı bir etkisinin olup olmadığını araştırınız. Kireç harcı nedir? Kireç harcının sertleşmesi zamanla olur. Nedenini araştırınız 2. KALSİYUM 2.1. Toprak Alkali Metaller Berilyum (Be), magnezyum (Mg), kalsiyum (Ca), stronsiyum (Sr), baryum (Ba) ve radyum (Ra) elementlerinin oluşturduğu grup 2 A elementlerine toprak alkali metaller denir Genel Özellikleri Grup 2 A elementlerin son yörüngelerinde iki elektron bulunur. Bu iki elektronlarını kolaylıkla vererek +2 değerlikli olurlar ve soy gaz yapısına ulaşırlar. Grup 2 A elementleri periyodik çizelgede s bloğu elementlerinin ikinci grubunu oluşturur. Grup 2 A elementleri 1 A elementlerinden daha az, 3 A elementlerinden daha fazla aktiftir. Bu grup elementlerinin bazı özellikleri Tablo 2.2 de verilmiştir. 18

25 Fiziksel Özellikleri Grupta aşağıya doğru inildikçe genel olarak elementlerin erime noktaları, kaynama noktası ve sertlikleri azalır. Örneğin berilyum çok sert bir metal iken baryum oldukça yumuşak bir metaldir. Bunun nedeni aşağıya doğru inildikçe atom yarıçapının artması, bunun sonuncu olarak da bağlanma kuvvetinin azalmasıyla açıklanabilir. Bu grup elementleri ısı ve elektriği çok iyi iletirler. Tel ve levha hâline getirilebilirler. H 2A He Li 4Be B C N O F Ne Na 12Mg Al Si P S Cl Ar K 20Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr Rb 38Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe Cs 56Ba La Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn Fr 88Ra Ac Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lw Kimyasal Özellikleri Tablo 2.1:Periyodik çizelge Bu grup elementleri havadan kolaylıkla etkilenerek yüzeyleri bir oksit tabakası ile örtülerek matlaşır. Bu oksit tabakası berilyum ve magnezyum için koruyucudur. Oksitlenme olayında ürün, metalin karbonat ve oksidinden başka hidroksit ve nitrürünü de içerir. Grup elementleri havada ısıtıldıklarında parlak ışık gösterisi ile yanarak oksitlerini ve az miktarda nitrürlerini verir.(m: Grup metali) 2 M + O 2 2 M O Su ile tepkimeye girerek hidroksitlerini oluştururken hidrojen gazını açığa çıkarırlar. M + 2 H 2 O M(OH) 2 + H 2 19

26 Özellikler Be Mg Ca Sr Ba Atom numarası Atom kütlesi 9,01 24,31 40,08 87,62 137,34 Elektron dizilişi [He]2s 2 [Ne]3s 2 [Ar]4s 2 [Kr]5s 2 [Xe]6s 2 Erime noktası ( C) Kaynama noktası ( C) Özkütlesi ( C) 1,85 1,74 1,55 2,60 3,50 Değerliği İyon yarıçapı (A ) 0,90 1,36 1,74 1,91 1,98 Atom yarıçapı (A ) 1,12 1,60 1,97 2,15 2,22 Birinci iyonlaşma enerjisi (kcal/mol) İkinci iyonlaşma enerjisi (kcal/mol) Elektronegatifliği 1,5 1,2 1,0 1,0 0,9 Erime ısısı(kcal/mol) 2,80 2,14 2,10 2,10 1,83 Buharlaşma ısısı(kcal/mol) 73,80 32,52 36,74 33,80 35,70 Özgül ısısı(cal/g/ C) 0,45 0,25 0,15 0,18 0,07 Elektrik iletkenliği (mikroohm -1 ) 0,250 0,224 0,218 0,043 0,016 Isı iletkenliği (cal/cm 2 /cm/ C/Sn) 0,380 0,380 0, Standart indirgenme potansiyeli (volt) M +2 /M 1,85-2,36-2,87 2,89 2,91 Atom hacmi(w/d) 5,0 14,0 29,9 33,7 39 Tablo 2.2: 2A Grubu elementlerinin bazı özellikleri Grup metalleri; hidroklorik asit ve seyreltik sülfürik asitle tepkimeye girerek tuzlarını oluştururken hidrojen gazı açığa çıkarırlar. M + 2 HCl MCl 2 + H 2 M + H 2 SO 4 MSO 4 + H 2 Grup metalleri; oksijen, azot, halojenler, kükürt, fosfor ve karbon ile uygun sıcaklıklarda tepkimeye girerek + 2 değerlikli bileşiklerini oluştururlar. Grup metallerinden baryum, stronsiyum ve kalsiyum hidrojen gazı ile tepkimeye girerek hidrürlerini verirler. Ca + H 2 CaH 2 20

27 2.3. Kalsiyum un Bulunuşu Kalsiyum tabiatta bileşikleri hâlde bulunur. Yer kabuğunun % 3,63 ünü oluşturur. En çok bulunan bileşiği [CaCO 3 ] kalsiyum karbonattır.(kireç taşı, kalsit, mermer, tebeşir ve aragonit kristal yapıları farklı kalsiyum karbonat mineralleridir.) Diğer önemli bileşikleri: alçı taşı (Jips) [CaSO 4.2 H 2 O], apatit [Ca 5 (PO 4 ) 3 F], dolomit [MgCO 3. CaCO 3 ] ve florittir [CaF 2 ] 2.4. Kalsiyum un Elde edilmesi Şekil 2.1:Kalsiyum un elektroliz ile elde edilmesi Kalsiyum un en önemli elde ediliş yöntemi, ergimiş kalsiyum klorürün elektrolizidir. Kalsiyum klorürün ergime sıcaklığını düşürmek için kalsiyum klorür tuzuna bir miktar kalsiyum florür katılır. Karışım anot görevi gören bir grafit pota içersinde ergitilir. Karışıma batırılmış demir çubuk katot görevi yapar. Şekil 2.1 de görüldüğü gibi kalsiyum katotta serbest hâle geçer ve oradan alınır Kalsiyum un Özellikleri Kalsiyum, gri-beyaz renkte, gümüş gibi parlak orta sertlikte bir metaldir. Havada bırakıldığında üzeri beyazımsı bir tozla kaplanır. Bu toz kalsiyum hidroksit Ca(OH) 2 ve bir miktar kalsiyum nitrürden meydana gelir. Kalsiyum havada yandığında kalsiyum oksit ve az miktarda da kalsiyum nitrür verir. 2 Ca + O 2 2 CaO 3 Ca + N 2 Ca 3 N 2 21

28 Kalsiyum suya etki ederek hidroksitini oluştururken hidrojen gazı açığa çıkarır. Ca + 2 H 2 O Ca(OH) 2 + H 2 Klor gazı içinde ısıtıldığında kalsiyum klorür tuzu oluşur. Ca + Cl 2 CaCl Kalsiyum un Kullanıldığı Yerler Kalsiyum un kullanım alanı oldukça fazladır. Bazı organik çözücülerin suyunu almada, metalürjide erimiş metaller içindeki gazları almada, alüminyum alaşımlarını sertleştirmede ve silisyumla olan alaşımı çelik yapımında kullanılır. Bazı metallerin elde edilmesinde de kullanılır. Örneğin uranyum tetra florürden uranyum elde edilmesinde kullanılır. UF Ca U + 2 CaF 2 Vücudun kemik kısımları ile dişlerin oluşumu ve sağlığı için belirli miktarda kalsiyum bileşiklerine ihtiyaç vardır. Vücut çatısını oluşturan iskelet, büyük ölçüde kalsiyum bileşiklerinden yapılmıştır. Vücudun kalsiyum ihtiyacı süt ve peynir gibi gıda maddeleri ile sağlanır. İnsan kanında da belirli bir oranda da kalsiyum vardır. Dolaşım ve sinir sistemi içinde kalsiyum a ihtiyaç vardır Kalsiyum Oksit [CaO ] Sönmemiş kireç denilen kalsiyum oksit, Kalsiyum karbonatın 900 C dolayında ısıtılması ile elde edilir. CaCO 3 CaO + CO 2 Kalsiyum oksit beyaz amorf yapıda bir katıdır. Yüksek sıcaklıkta ısıtıldığında parlak bir ışık verir. Buna kireç ışığı denir. Su ile şiddetle ve ısı vererek tepkime verir. Bu işleme kirecin söndürülmesi denir. CaO + H 2 O Ca(OH) ,5 kcal Kalsiyum oksit çok yüksek sıcaklıklarda (Ark sıcaklığı hariç) bile erimez ve buharlaşmaz. Gaz hâlindeki ametal oksitleri ile birleşerek tuzları oluşturur. CaO+ SO 3 CaSO 4 22

29 Katı ametal oksitleri ile yüksek sıcaklıkta tepkimeye girerek tuzlarını oluşturur. 3 CaO + P 2 O 5 Ca 3 (PO 4 ) 2 Kalsiyum oksit laboratuvarlarda nem çekici olarak kullanılır Laboratuvarda Kalsiyum Oksit Elde Edilmesi Bir erlen içersine toz kalsiyum karbonat alınır. Erlene gaz toplama düzeneği bağlanır. Erlen bek alevinde ısıtılır. Açığa çıkan CO 2 gazı toplanır. Gaz çıkışı tamamlanınca ısıtma işlemine son verilip gaz toplama düzeneği erlenden ayrılır. Erlendeki beyaz madde CaO ( sönmemiş kireç) dir. CaCO 3 CaO + CO 2 Araç ve gereçler: Üçayak, bek, amyantlı tel, kibrit, kristalizuvar, gaz toplama borusu ve büreti, erlen, toz kalsiyum karbonat. 23

30 UYGULAMA FAALİYETİ UYGULAMA FAALİYETİ İşlem Basamakları Erlen içine 3 spatül dolusu katı kalsiyum karbonat koyunuz. Öneriler Laboratuvar önlüğünüzü giyiniz. Çalışma ortamınızı hazırlayınız Laboratuvar güvenlik kurallarına uygun çalışınız. Kullandığınız araç ve gereçlerin temizliğine dikkat ediniz. Erlene gaz toplama düzeneğini bağlayınız. Gaz toplama borusunu mantara takarken cam boruyu bezle tutunuz. Erleni bek alevinde ısıtınız. Erlenin ısıtılması ile genleşen havayı gaz toplama tüpüne almayınız. 24

31 Gaz çıkışı tamamlanıncaya kadar ısıtma işlemine devam ediniz. Erlendeki maddeyi dikkatli bir şekilde izleyerek maddedeki değişmeyi gözlemleyiniz Çıkan gazı deney tüpünde toplayınız Maddenin yapısındaki değişmeyi gözlemlediğinizde çıkan gazı deney tüpüne alınız. Erlende kalan beyaz maddeyi gözlemleyiniz. Dikkatli ve titiz çalışınız. 25

32 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME OBJEKTİF TEST (ÖLÇME SORULARI) Aşağıdaki sorudan uygun seçeneği işaretleyiniz g kalsiyum metalini elde edebilmek için kaç g kalsiyum klorürün elektroliz edilmesi gerekir? ( Ca : 40, Cl : 35,5 ) A)1,11 B) 7,55 C)11,1 D) 75, g Mat görünümlü kalsiyum metali su içersine atılıyor. En çok 0,2 g hidrojen gazı oluştuğuna göre kalsiyum metalindeki % safsızlık ne kadardır? Bulunuz. ( Ca : 40, H : 1 ) A) 5 B) 10 C) 15 D) g Kalsiyum karbonatın tamamının tepkimeye girebilmesi için 0,1 M HCl çözeltisinden en az kaç ml gerekir? Hesaplayınız. ( Ca : 40, O : 16, H : 1, Cl : 35,5, C : 12 ) A) 4 B) 40 C) 400 D) ,1 mol kalsiyum metali yeterince azot ile tepkimeye girerek kaç g kalsiyum nitrür oluşturur? Hesaplayınız. ( Ca : 40, N :14 ) (cevap 4.9 olmalı) A) 1,76 B) 2,8 C) 12 D) 17, g kalsiyum karbonat 900 C de ısıtılarak ayrıştırılıyor. Kaç g sönmemiş kireç elde edilir? Hesaplayınız. ( Ca : 40, O : 16, H : 1, C : 12 ) A) 4 B) 5,6 C) 8,4 D) ,6 g kalsiyum oksit yeterince kükürt trioksit ile tepkimeye girdiğinde kaç g kalsiyum sülfat oluşur? Hesaplayınız. ( Ca : 40, O : 16, H : 1 ) A)8,0 B)13,6 C) 22,5 D) 27,2 DEĞERLENDİRME Yukarıdaki teste verdiğiniz cevapları, cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Eksik konularınız varsa, bu eksikliğin neden kaynaklandığını düşünerek arkadaşlarınızla tartışınız. Öğretmeninize danışarak, tekrar bilgi konularına dönüp eksiklerinizi gideriniz. 26

33 UYGULAMALI TEST (YETERLİK ÖLÇME) Uygulama faaliyetin de kazandığınız becerileri aşağıdaki Tablo ölçünüz. doğrultusunda Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır Laboratuvar önlüğünüzü giyip çalışma masanızı düzenlediniz mi? Kullanılacak malzemeleri temin ettiniz mi? Erlen içine 3 spatül dolusu katı kalsiyum karbonat koydunuz mu? Erlene gaz toplama düzeneğini bağladınız mı? Bek alevinde ısıttınız mı? Gaz çıkışı tamamlanıncaya kadar ısıtma işlemine devam ettiniz mi? Çıkan gazı deney tüpünde topladınız mı? Erlende kalan beyaz maddeyi gözlemlediniz mi? Kullandığınız araç ve gereçleri temizleyip öğretmeninize teslim ettiniz mi? DEĞERLENDİRME Bu yeterlilik sırasında bilgi konularında veya uygulamada anlamadığınız veya beceri kazanamadığınız konuları tekrar ediniz. Konuları arkadaşlarınızla tartışınız. Kendinizi yeterli görüyorsanız diğer öğrenme faaliyetine geçiniz. Yetersiz olduğunuzu düşünüyorsanız öğretmeninize danışınız. 27

34 ÖĞRENME FAALİYETİ-3 ÖĞRENME FAALİYETİ-3 AMAÇ Gerekli ortam sağlandığında, kuralına uygun olarak kalsiyum edebilecek bilgi, beceri ve deneyime sahip olabileceksiniz. hidroksit elde ARAŞTIRMA Kalsiyum hidroksitten ağartıcı klor bileşiklerinin nasıl yapıldığnı araştırınız. Kalsiyum hidroksitin deriye ne şekilde bir etki yapatığını araştırınız. Grup 2 A metallerinin bek alevini hangi renge boyadığnı araştırınız. 3. KALSİYUMUN ÖNEMLİ BİLEŞİKLERİ 3.1. Hidrojenli Bileşikleri Kalsiyum Hidrür [CaH 2 ] Kalsiyum un hidrür, 400 C dolayında ısıtılmış kalsiyum üzerinden hidrojen gazı geçirilmesi ile elde edilir. Su ile tepkimesi hidrojen gazı verir. Kalsiyum hidrür iyi bir hidrojen kaynağıdır. Normal şartlarda 1 gr CaH 2 den 1.07 litre hidrojen gazı elde edilir Kalsiyum Hidroksit [Ca(OH) 2 ] CaH H 2 O Ca(OH) H 2 Sönmemiş kirece su eklenmesi ile elde edilir. Sönmüş kireç de denir. Beyaz bir tozdur. Suda az çözünür. Su ile hamurumsu bir görünüm oluşturur. Çözeltisi kuvvetli bir bazdır. Sudaki doymuş çözeltisine kireç sütü denir. Kalsiyum hidroksitin endüstride kullanım alanı oldukça geniştir. Bunlar arasında; asidik gazların uzaklaştırılmasında, amonyum klorürden amonyak elde edilmesinde, kireç sütü badana yapımında kullanılır. Kum, su ve sönmüş kireç karıştırılarak harç yapımında kullanılır. 28

35 3.2. Halojenür Bileşikleri Kalsiyum Florür [CaF 2 ] Doğada florit veya florspat denilen büyük kristaller hâlinde bulunur. Kalsiyum karbonatın seyreltik hidroflorik asitle tepkimesiyle elde edilebilir. CaCO HF CaF 2 + CO 2 + H 2 O Suda çözünmez. Derişik sülfürik asitle ısıtıldığında hidrojen florür vererek bozunur. CaF 2 + H 2 SO 4 CaSO HF Kalsiyum florür; birçok metallerin elde edilmesinde eritici olarak, buzlu cam yapımında, diğer kalsiyum bileşikleri ile karıştırılarak ilaç yapımında, flor ve flor bileşiklerinin ana kaynağı olarak kullanılır Kalsiyum Klorür [CaCl 2.x H 2 O ] Tuz yataklarında CaCl 2.MgCl 2.12 H 2 O bileşiminde çift tuz hâlinde bulunur. Endüstride solvey yönteminde soda elde edilmesinde yan ürün olarak CaCl 2.6 H 2 O şeklinde elde edilir. Isıtıldığında beş mol suyunu vererek CaCl 2 H 2 O yapısına dönüşür. Susuz ve bir mol kristal suyu içeren kalsiyum klorür gaz ve sıvılar için kurutucu olarak kullanılır. Kalsiyum klorürün % 40 lık çözeltisi 55 C de donar. Bu nedenle yollardaki buzların eritilmesinde kullanılır Kalsiyum Sülfat [ CaSO 4.2 H 2 O ] Doğada, alçı taşı (jips) denilen iki mol kristal suyu olan saydam kristaller hâlinde bulunur. 125 C dolaylarında alevle temas ettirilmeden ısıtılırsa suyunun ¾ ünü kaybederek alçı hâline gelir. Alçı su ile karıştırılırsa kaybettiği suyu tekrar alarak sertleşir. Bu özelliğinden dolayı heykeltıraşlıkta ve dişçilikte kalıp almada çok kullanılır Kalsiyum Karbonat [CaCO 3 ] Kalsiyum un doğada en bol bulunan bileşiğidir. Kalsit ve aragonit olmak üzere iki farklı kristal şekli vardır. Kalsit çok bulunanı olup kireç taşı, tebeşir, bazı kabuklu deniz hayvanlarının kabukları gibi değişik maddelerde bulunur. Kalsiyum karbonat saf suda çok az, karbon dioksit içeren sularda kısmen çözünür. CaCO 3 + CO 2 + H 2 O Ca(HCO 3 ) 2 29

36 Isıtılırsa karbondioksit vererek bozunur ve sönmemiş kireç oluşur. CaCO 3 CaO + CO 2 Kalsiyum karbonat asitlerle tepkimeye girerek karbondioksit gazı açığa çıkarır Kalsiyum Karbür [CaC 2 ] CaCO HCl CaCl 2 + H 2 O + CO 2 Kalsiyum karbür (karpit), kalsiyum oksit ve kok karışımının elektrik fırınında 2000 C de ısıtılması ile elde edilir. CaO + 3 C CaC 2 + CO Kalsiyum karbürün su ile tepkimesi asetileni verir Kalsiyum Fosfat [Ca 3 (PO 4 ) 2 ] CaC H 2 O C 2 H 2 + Ca(OH) 2 Fosforik asit üç değerlikli bir asittir, kalsiyum ile primer, sekonder, tersiyer olmak üzere üç değişik tuz oluşturur. Bunlardan en çok bulunanı kalsiyum tersiyer fosfat Ca 3 (PO 4 ) 2 olup, sadece kalsiyum fosfat da denir. Kalsiyum fosfat sülfürik asitle tepkimeye sokulursa süper fosfat denilen, fosfat gübresi elde edilir. Ca 3 (PO 4 ) H 2 SO 4 Ca(H 2 PO 4 ) CaSO 4 Süper fosfat Tersiyer kalsiyum fosfat suda çözünmezken primer kalsiyum fosfat, Ca(H 2 PO 4 ) 2 suda çözünür. Bu özelliğinden dolayı gübre olarak kullanılır. Kalsiyum fosfat kemiklerin yapısının da büyük bir kısmını oluşturur Laboratuvarda Kalsiyum Hidroksitin Elde Edilmesi Beher içersine 50 ml saf su konur. İçersine kalsiyum oksit katısı ilave edilir ve karıştırılır. Şiddetli bir tepkimenin gerçekleştiği görülür ve karışım ısınır. Karışımın sıcaklığı bir termometre ile ölçülür. Karışıma turnusol kâğıdı batırıldığında kâğıdın kımızı rengi maviye dönüşür. CaO + H 2 O Ca(OH) 2 + Q 30

37 UYGULAMA FAALİYETİ Araç ve gereçler: Beher, termometre, saf su, katı CaO, pens, turnusol kâğıdı. UYGULAMA FAALİYETİ Behere 50 ml saf su koyunuz Laboratuvar önlüğünüzü giyiniz. Öğrenme faaliyeti 2 de elde ettiğiniz kalsiyum oksit katısını su içine ekleyerek karıştırınız. Çalışma ortamınızı hazırlayınız. Laboratuvar güvenlik kurallarına uygun çalışınız. Kullandığınız araç ve gereçlerin temizliğine dikkat ediniz. Dikkatli ve titiz çalışınız.. Tepkimeyi gözlemleyiniz. CaO in su ile girdiği tepkimenin denklemini yazmaya çalışınız. 31

38 Sıcaklığı termometre ile ölçünüz Termometredeki sıcaklık değişimini izleyerek tepkimenin ekzotermik veya endotermik mi? olduğunu belirleyiniz. Beherdeki karışıma kırmızı turnusol kâğıdı batırarak renk değişimini gözlemleyiniz. Turnusol kâğıdının renk değişimini gözlemleyerek oluşan çözeltinin asidik veya bazik olup olmadığını belirlemeye çalışınız. 32

39 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME OBJEKTİF TEST (ÖLÇME SORULARI) Aşağıdaki sorudan uygun seçeneği işaretleyiniz ,2 g kalsiyum oksit su içersine atılıyor, kaç g kalsiyum hidroksit oluşur? Hesaplayınız ( Ca : 40, O : 16, H : 1 ) A)12,8 B) 13,0 C)14,8 D) 18,4 2. 5,6 g Kalsiyum oksit su içersine atılıyor, tepkime sonunda kaç kkal ısı açığa çıkar? Hesaplayınız ( Ca : 40, H : 1, O : 16 ) A) 1,55) B) 3,1 C) 15,5 D)31, ,8 g Kalsiyum hidroksitin tamamının tepkimeye girebilmesi için 0,5 M HCl çözeltisinden en az kaç L gerekir? Hesaplayınız. ( Ca : 40, O : 16, H : 1, Cl : 35,5, C: 12) A) 0,2 B) 0,4 C) 0,6 D) 0,8 4. 0,1 mol Kalsiyum nitrürün yeteri kadar su ile tepkimesinden N.Ş.A da kaç L amonyak gazı oluşur? Hesaplayınız. A) 4,48 B) 11,2 C) 22,4 D) 44,8 5. 7,4 g Kalsiyum hidroksit N.Ş.A da kaç l karbon dioksit gazı ile tepkimeye girer? Hesaplayınız ( Ca : 40, O : 16, H : 1, C : 12 ) A) 1,12 B) 2,24 C) 4,48 D) 5, ,2 g saf sönmemiş kirecin tamamı kaç g karbon dioksit gazı ile tepkimeye girerek kalsiyum karbonat oluşturur? Hesaplayınız. ( Ca : 40, O : 16, C : 12 ) A) 4,4 B) 8,8 C) 10 D) 20 DEĞERLENDİRME Yukarıdaki teste verdiğiniz cevapları, cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Eksik konularınız varsa, bu eksikliğin neden kaynaklandığını düşünerek arkadaşlarınızla tartışınız. Öğretmeninize danışarak, tekrar bilgi konularına dönüp eksiklerinizi gideriniz 33

40 UYGULAMALI TEST (YETERLİK ÖLÇME) Uygulama faaliyetin de kazandığınız becerileri aşağıdaki Tablo ölçünüz. doğrultusunda Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır Laboratuvar önlüğünüzü giyip çalışma masanızı düzenlediniz mi? Kullanılacak malzemeleri temin ettiniz mi? Öğrenme faaliyeti 2 de elde ettiğiniz kalsiyum oksit katısını su içine ekleyerek karıştırdınız mı? Tepkimeyi gözlemlediniz mi? Sıcaklığı termometre ile ölçtünüz mü? Beherdeki karışıma turnusol kâğıdı batırarak renk değişimini gözlemlediniz mi? Kullandığınız araç ve gereçleri temizleyip öğretmeninize teslim ettiniz mi? DEĞERLENDİRME Bu yeterlilik sırasında bilgi konularında veya uygulamada anlamadığınız veya beceri kazanamadığınız konuları tekrar ediniz. Konuları arkadaşlarınızla tartışınız. Kendinizi yeterli görüyorsanız diğer öğrenme faaliyetine geçiniz. Yetersiz olduğunuzu düşünüyorsanız öğretmeninize danışınız. 34

41 ÖĞRENME FAALİYETİ-4 ÖĞRENME FAALİYETİ-4 AMAÇ Gerekli ortam sağlandığında, kuralına uygun olarak alüminyumun asit ve bazlar la olan tepkimelerini inceleyebilme bilgi, beceri ve deneyime sahip olabileceksiniz. ARAŞTIRMA Bir çözeltide alüminyum iyonunun varlığının nasıl anlaşıldığnı araştırınız. Çevrenizde alüminyum metalini işleyerek üretim yapan işletmelerin olup olmadığını araştırınız. Dür alüminyum alaşımı uçak kanat ve gövdesini yapmakta diğer metal alaşımlarına niçin tercih edildiğini araştırınız Grubu 3 A Elementleri 4. ALÜMİNYUM Bor, alüminyum, galyum, indiyum ve talyum elementlerine 3A grubu elementleri denir. Bu grup elementlerine toprak metalleri de denir Genel Özellikleri Fiziksel Özellikleri Bor elementinden talyuma doğru inildikçe metal özelliği artar. B (Bor) yarı metaldir. Grubun diğer elementleri ise metal özelliklerden çoğunu gösterir. Borun yarı metal özellik göstermesi atom çapının diğer elementlere göre daha küçük olmasıdır. Bor ve alüminyum, bileşiklerinde çoğunlukla kovalent bağ yaparken grubun diğer elementleri çoğunlukla iyonik bağ yaparlar. Borun erime noktasının yüksek olması kristal örgüsündeki kovalent bağlardan ileri gelmektedir. Bor sert ve kırılgan bir elementtir, kesiti metal parlaklığı gösterir. Elektriği çok az iletir. Fakat iletkenliği sıcaklıkla artar. İletkenliğin sıcaklıkla artma özelliği metallerde görülmez. Bu özelliği gösteren metallere yarı iletken denir. Yarı iletken elementlerin elektronları oda sıcaklığında kendi atomlarına sıkıca bağlı olup kristal içinde hareketleri çok azdır. Yüksek sıcaklıkta ise elektronların kinetik enerjisi artar ve kristal içinde daha çok hareket ederler. Bu da elektriği iletme yeteneğini artırır. 35

42 H 3A He Li Na Be Mg 5B C N O F Ne 13Al Si P S Cl Ar K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn 31Ga Ge As Se Br Kr Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd Cs Ba La Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg 49In Sn Sb Te I Xe 81Tl Pb Bi Po At Rn Fr Ra Ac Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lw Tablo 4.1: Periyodik cetvel Alüminyum periyodik çizelgedeki komşu elementlerine göre düşük sıcaklıkta erir. Kristalleri yüzey merkezli küp şeklindedir. Ve metalik özellik gösterir. Alüminyum yumuşak bir metal olup iyi bir iletkendir. Saf alüminyum dayanıklılığı az olmakla beraber alaşımları çok dayanıklıdır. Galyum çok yumuşak bir metaldir. Erime noktası 29,8 C iken kaynama noktası çok yüksek olup 2070 C dir. Erime ve kaynama sıcaklıkları arasındaki büyük farklılık nedeniyle yüksek sıcaklıklardaki sıcaklık ölçerlerde kullanılır. İndiyum, çok yumuşak bir metal olmasına karşın galyuma oranla daha yüksek sıcaklıkta ergir. Parlak bir görünümü vardır, bu nedenle bazı özel aynaların yapımında kullanılır. Talyum bıçakla kolaylıkla kesilebilecek kadar yumuşak bir metaldir. Havada kolaylıkla oksitlendiğinden yağ içinde saklanır. 3.A Grubu elementlerinin bazı özellikleri Tablo 3.2 de görülmektedir. 36

43 Özellikler B Al Ga İn Tl Atom numarası Atom kütlesi 10,81 36,98 69,72 114,82 204,37 Elektron dizilişi [He]2s 2 [Ne]3s 2 [Ar]4s 2 3d 10 [Kr]5s 2 4d 10 [Xe]6s 2 4f 14 5d 10 2p 1 3p 1 4p 1 5p 1 6p 1 Erime noktası ( C) ,2 303 Kaynama noktası ( C) Özkütlesi ( C) 2,34 2,70 5,91 7,31 11,85 Değerliği , +3 İyon yarıçapı (A ) 0,82 1,18 1,26 1,44 1,46 Atom yarıçapı (A ) 0,98 1,43 1,41 1,66 1,71 Birinci iyonlaşma enerjisi (kcal/mol) İkinci iyonlaşma enerjisi (kcal/mol) Elektronegatifliği 2,0 1,5 1,6 1,7 1,8 Erime ısısı (kcal/mol) 5,30 2,55 1,34 0,78 1,02 Buharlaşma ısısı (kcal/mol) ,9-53,7 38,8 Özgül ısısı (cal/g/ C) 0,309 0,215 0,079 0,057 0,031 Elektrik iletkenliği (mikroohm 1 ) ,382 0,058 0,111 0,055 Isı iletkenliği - 0,50 0,057 0,093 (cal/cm 2 /cm/ C/Sn) Standart indirgenme potansiyeli (volt) M +3 /M, M + /M 0,73-1, ,53-0,34 0,25 +1,25 0,34 Atom hacmi(w/d) 4,6 10,0 11,8 15,7 17,2 Tablo 4.2: 3A Grubu elementlerinin bazı özellikleri Kimyasal Özellikleri Elektron dizilişlerine bakıldığında grup 3 A elementlerinin + 3 değerlikli olması gerektiği düşünülür. Soy gaz elektron dizilişine benzemek için bu grup elementlerin s yörüngecindeki 2 ve p yörüngecindeki 1 elektronu kolaylıkla verip + 3 değerlikli olması beklenir. Bileşiklerinde çoğunlukla kovalent bağ yapan bor bu özelliği göstermez. Ancak borun bileşik yaptığı elementlerin çoğunun elektronegatifliği büyük olduğundan bileşik içinde bor, + 3 değerlikli olarak kabul edilir. Grup elementlerinin atom numarası arttıkça elektron vermeleri kolaylaşır. Talyum + 3 ve sadece p yörüngecindeki elektronunu vererek + 1 değerlikli de olabilir. Grup 3 A elementlerinin, bileşiklerinde bağ yapabilecek elektronlarının sayısı (ns 2 np 1 ) üçtür. Bu nedenle başka atomların elektronlarını ortaklaşa kullanarak bağ yaptıklarında 37

Nadir ve Kıymetli Metaller Metalurjisi. Y.Doç.Dr. Işıl KERTİ

Nadir ve Kıymetli Metaller Metalurjisi. Y.Doç.Dr. Işıl KERTİ Nadir ve Kıymetli Metaller Metalurjisi Y.Doç.Dr. Işıl KERTİ Ders içeriği 1. Giriş ve Periyodik cetvel 2. Kıymetli Metaller (Ag, Au, Pt, ) 3. Kıymetli Metaller (Ag, Au, Pt, ) 4. Kıymetli Metaller (Ag, Au,

Detaylı

1. ÜNİTE: MODERN ATOM TEORİSİ

1. ÜNİTE: MODERN ATOM TEORİSİ . ÜNİTE: MODERN ATOM TEORİSİ.4. Elektron Dizilimi ve Periyodik Sisteme Yerleşim Atomun Kuantum Modeli oluşturulduktan sonra Bohr, yaptığı çalışmalarda periyodik cetvel ile kuantum teorisi arasında bir

Detaylı

s, p, d Elementleri f Elementleri Asal Gazlar

s, p, d Elementleri f Elementleri Asal Gazlar s, p, d Elementleri Hidrojen 1A Grubu: Alkali metaller 2A Grubu: Toprak Alkali Metaller 3A Grubu: Toprak Metalleri 4A Grubu 5A Grubu 6A Grubu: Kalkojenler 7A Grubu: Halojenler B Grubu: Geçiş Metalleri

Detaylı

TOPRAK ALKALİ METALLER ve BİLEŞİKLERİ

TOPRAK ALKALİ METALLER ve BİLEŞİKLERİ Bölüm 4 TOPRAK ALKALİ METALLER ve BİLEŞİKLERİ Bu slaytlarda anlatılanlar sadece özet olup ayrıntılı bilgiler derste verilecektir. Be, Mg, Ca, Sr, Ba, Ra Magnezyum, kalsiyum, stronsiyum, baryum ve radyumdan

Detaylı

Periodic Table of the. Elements I A II A III B IV B V B VI B VII B VIII B I B II B III A IV A V A VI A VII A VIII A 1 1 2 1 H H He 1.008 1.008 4.

Periodic Table of the. Elements I A II A III B IV B V B VI B VII B VIII B I B II B III A IV A V A VI A VII A VIII A 1 1 2 1 H H He 1.008 1.008 4. PERİYODİK SİSTEM Periodic Table of the s d p Elements I A II A III B IV B V B VI B VII B VIII B I B II B III A IV A V A VI A VII A VIII A 1 1 2 1 H H He 1.008 1.008 4.0026 3 4 5 6 7 8 9 10 2 Li Be B C

Detaylı

ASİTLER- BAZLAR. Suyun kendi kendine iyonlaşmasına Suyun Otonizasyonu - Otoprotoliz adı verilir. Suda oluşan H + sadece protondur.

ASİTLER- BAZLAR. Suyun kendi kendine iyonlaşmasına Suyun Otonizasyonu - Otoprotoliz adı verilir. Suda oluşan H + sadece protondur. ASİTLER- BAZLAR SUYUN OTONİZASYONU: Suyun kendi kendine iyonlaşmasına Suyun Otonizasyonu - Otoprotoliz adı verilir. Suda oluşan H + sadece protondur. H 2 O (S) H + (suda) + OH - (Suda) H 2 O (S) + H +

Detaylı

Örnek : 3- Bileşiklerin Özellikleri :

Örnek : 3- Bileşiklerin Özellikleri : Bileşikler : Günümüzde bilinen 117 element olmasına rağmen (92 tanesi doğada bulunur) bu elementler farklı sayıda ve şekilde birleşerek ve etkileşerek farklı kimyasal özelliklere sahip milyonlarca yani

Detaylı

ÖĞRENME ALANI : MADDE VE DEĞİŞİM ÜNİTE 4 : MADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ

ÖĞRENME ALANI : MADDE VE DEĞİŞİM ÜNİTE 4 : MADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ ÖĞRENME ALANI : MADDE VE DEĞİŞİM ÜNİTE 4 : MADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ E BİLEŞİKLER VE FRMÜLLERİ (4 SAAT) 1 Bileşikler 2 Bileşiklerin luşması 3 Bileşiklerin Özellikleri 4 Bileşik Çeşitleri 5 Bileşik

Detaylı

BİLEŞİKLER VE FORMÜLLERİ

BİLEŞİKLER VE FORMÜLLERİ BİLEŞİKLER VE FORMÜLLERİ Bileşikler : Günümüzde bilinen 117 element olmasına rağmen (92 tanesi doğada bulunur). Bu elementler farklı sayıda ve şekilde birleşerek ve etkileşerek farklı kimyasal özelliklere

Detaylı

ALKALİ METALLER ve BİLEŞİKLERİ

ALKALİ METALLER ve BİLEŞİKLERİ Bölüm 3 ALKALİ METALLER ve BİLEŞİKLERİ Bu slaytlarda anlatılanlar sadece özet olup ayrıntılı bilgiler derste verilecektir. IA grubu: Li, Na, K, Rb, Cs ve Fr *Fr dışında hepsi, yumuşak yapıda ve parlak

Detaylı

Bileşikteki atomların cinsini ve oranını belirten formüldür. Kaba formül ile bileşiğin molekül ağırlığı hesaplanamaz.

Bileşikteki atomların cinsini ve oranını belirten formüldür. Kaba formül ile bileşiğin molekül ağırlığı hesaplanamaz. BİLEŞİKLER Birden fazla elementin belirli oranlarda kimyasal yollarla bir araya gelerek, kendi özelligini kaybedip oluşturdukları yeni saf maddeye bileşik denir. Bileşikteki atomların cins ve sayısını

Detaylı

1. ÜNİTE: MODERN ATOM TEORİSİ İyon Yükleri ve Yükseltgenme Basamakları

1. ÜNİTE: MODERN ATOM TEORİSİ İyon Yükleri ve Yükseltgenme Basamakları 1. ÜNİTE: MODERN ATOM TEORİSİ 1.7. İyon Yükleri ve Yükseltgenme Basamakları Yüksüz bir atomun yapısındaki pozitif (+) yüklü protonlarla negatif () yüklü elektronların sayıları birbirine eşittir. Yüksüz

Detaylı

PERİYODİK CETVEL

PERİYODİK CETVEL BÖLÜM4 W Periyodik cetvel, elementlerin atom numaraları esas alınarak düzenlenmiştir. Bu düzenlemede, kimyasal özellikleri benzer olan (değerlik elektron sayıları aynı) elementler aynı düşey sütunda yer

Detaylı

Hidroklorik asit ve sodyum hidroksitin reaksiyonundan yemek tuzu ve su meydana gelir. Bu kimyasal olayın denklemi

Hidroklorik asit ve sodyum hidroksitin reaksiyonundan yemek tuzu ve su meydana gelir. Bu kimyasal olayın denklemi KİMYASAL DENKLEMLER İki ya da daha fazla maddenin birbirleri ile etkileşerek kendi özelliklerini kaybedip yeni özelliklerde bir takım ürünler meydana getirmesine kimyasal olay, bunların formüllerle gösterilmesine

Detaylı

İnstagram:kimyaci_gln_hoca MODERN ATOM TEORİSİ-2.

İnstagram:kimyaci_gln_hoca MODERN ATOM TEORİSİ-2. MODERN ATOM TEORİSİ-2 ATOM YARIÇAPI PERİYODİK ÖZELLİK DEĞİŞİMİ Kovalent Yarıçap: Tek bir kovalent bağla bağlanmış eşdeğer iki atomun çekirdekleri arasındaki uzaklığın yarısına kovalent yarıçap denir.(şekil1)

Detaylı

2+ 2- Mg SO 4. (NH 4 ) 2 SO 4 (amonyum sülfat) bileşiğini katyon ve anyonlara ayıralım.

2+ 2- Mg SO 4. (NH 4 ) 2 SO 4 (amonyum sülfat) bileşiğini katyon ve anyonlara ayıralım. KONU: Kimyasal Tepkimeler Dersin Adı Dersin Konusu İYONİK BİLEŞİKLERİN FORMÜLLERİNİN YAZILMASI İyonik bağlı bileşiklerin formüllerini yazmak için atomların yüklerini bilmek gerekir. Bunu da daha önceki

Detaylı

Burada a, b, c ve d katsayılar olup genelde birer tamsayıdır. Benzer şekilde 25 o C de hidrojen ve oksijen gazlarından suyun oluşumu; H 2 O (s)

Burada a, b, c ve d katsayılar olup genelde birer tamsayıdır. Benzer şekilde 25 o C de hidrojen ve oksijen gazlarından suyun oluşumu; H 2 O (s) 1 Kimyasal Tepkimeler Kimyasal olaylar elementlerin birbirleriyle etkileşip elektron alışverişi yapmaları sonucu oluşan olaylardır. Bu olaylar neticesinde bir bileşikteki atomların sayısı, dizilişi, bağ

Detaylı

HACETTEPE ÜNĐVERSĐTESĐ EĞĐTĐM FAKÜLTESĐ ÖĞRETĐM TEKNOLOJĐLERĐ VE MATERYAL GELĐŞTĐRME

HACETTEPE ÜNĐVERSĐTESĐ EĞĐTĐM FAKÜLTESĐ ÖĞRETĐM TEKNOLOJĐLERĐ VE MATERYAL GELĐŞTĐRME HACETTEPE ÜNĐVERSĐTESĐ EĞĐTĐM FAKÜLTESĐ KĐMYA ÖĞRETMENLĐĞĐ ÖĞRETĐM TEKNOLOJĐLERĐ VE MATERYAL GELĐŞTĐRME 8. SINIF FEN VE TEKNOLOJĐ DERSĐ 3. ÜNĐTE: MADDENĐN YAPISI VE ÖZELLĐKLERĐ KONU: BAZLAR ÇALIŞMA YAPRAĞI

Detaylı

PERİYODİK SİSTEM VE ELEKTRON DİZİLİMLERİ#6

PERİYODİK SİSTEM VE ELEKTRON DİZİLİMLERİ#6 PERİYODİK SİSTEM VE ELEKTRON DİZİLİMLERİ#6 Periyodik sistemde yatay sıralara Düşey sütunlara.. adı verilir. 1.periyotta element, 2 ve 3. periyotlarda..element, 4 ve 5.periyotlarda.element 6 ve 7. periyotlarda

Detaylı

Öncelikle periyodik cetvelin bazı gruplarını inceleyelim:

Öncelikle periyodik cetvelin bazı gruplarını inceleyelim: Yatay sütun Periyot : 7 tane periyot vardır Düşey Sütun Grup : 8 tane a grubu ve 8 tanede b grubu vardır. b grubu elementlerine geçiş elementleri denir. Öncelikle periyodik cetvelin bazı gruplarını inceleyelim:

Detaylı

ASİTLER, BAZLAR ve TUZLAR

ASİTLER, BAZLAR ve TUZLAR ASİTLER, BAZLAR ve TUZLAR 1. ASİTLER Sulu çözeltilerine Hidrojen İyonu veren maddelere asit denir. Ör 1 HCl : Hidroklorik asit HCl H + + Cl - Ör 2 H 2 SO 4 : Sülfürik asit H 2 SO 4 2H + + SO 4-2 Ör 3 Nitrik

Detaylı

Element ve Bileşikler

Element ve Bileşikler Element ve Bileşikler Aynı cins atomlardan oluşan, fiziksel ya da kimyasal yollarla kendinden daha basit ve farklı maddelere ayrılamayan saf maddelere element denir. Bir elementi oluşturan bütün atomların

Detaylı

Doğal Rb elementinin atom kütlesi 85,47 g/mol dür ve atom kütleleri 84,91 g/mol olan 86 Rb ile 86,92 olan 87

Doğal Rb elementinin atom kütlesi 85,47 g/mol dür ve atom kütleleri 84,91 g/mol olan 86 Rb ile 86,92 olan 87 Doğal Rb elementinin atom kütlesi 85,47 g/mol dür ve atom kütleleri 84,91 g/mol olan 86 Rb ile 86,92 olan 87 Rb izotoplarından oluşmuştur. İzotopların doğada bulunma yüzdelerini hesaplayınız. Bir bileşik

Detaylı

ÖĞRENME ALANI : MADDE VE DEĞİŞİM ÜNİTE 4 : MADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ

ÖĞRENME ALANI : MADDE VE DEĞİŞİM ÜNİTE 4 : MADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ ÖĞRENME ALANI : MADDE VE DEĞİŞİM ÜNİTE 4 : MADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ A ELEMENTLER VE SEMBOLLERİ (4 SAAT) 1 Elementler 2 Elementlerin Özellikleri 3 Element Çeşitleri 4 Elementlerin Sembolleri 5 Sembol

Detaylı

T.C. Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi

T.C. Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi T.C. Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi LİSANS YERLEŞTİRME SINAVI-2 KİMYA TESTİ 25 HAZİRAN 2016 CUMARTESİ Bu testlerin her hakkı saklıdır. Hangi amaçla olursa olsun, testlerin tamamının veya bir kısmının

Detaylı

Serüveni 2.ÜNİTE:ATOM VE PERİYODİK SİSTEM. Elementlerin periyodik sistemdeki yerlerine göre sınıflandırılması

Serüveni 2.ÜNİTE:ATOM VE PERİYODİK SİSTEM. Elementlerin periyodik sistemdeki yerlerine göre sınıflandırılması Serüveni 2.ÜNİTE:ATOM VE PERİYODİK SİSTEM Elementlerin periyodik sistemdeki yerlerine göre sınıflandırılması METALLER Metaller doğada..atomlu halde ya da bileşikleri halinde bulunur. Oda sıcaklığında..hariç

Detaylı

ASİT VE BAZ TEPKİMELERİ

ASİT VE BAZ TEPKİMELERİ ASİT VE BAZ TEPKİMELERİ METAL AKTİF METAL YARISOY METAL SOY METAL AMFOTER METAL 1A (Li, Na, K) Cu (Bakır) Au (Altın) Zn Cr 2A (Mg, Ca) Hg (Civa) Pt (Platin) Al Pb Ag (Gümüş) Sn 1- ASİT + AKTİF METAL TUZ

Detaylı

PERİYODİK CETVEL-ÖSS DE ÇIKMIŞ SORULAR

PERİYODİK CETVEL-ÖSS DE ÇIKMIŞ SORULAR PERİODİK CETVEL-ÖSS DE ÇIKMIŞ SORULAR 1. Bir elementin periyodik cetveldeki yeri aşağıdakilerden hangisi ile belirlenir? A) Atom ağırlığı B) Değerliği C) Atom numarası D) Kimyasal özellikleri E) Fiziksel

Detaylı

ATOM ve YAPISI Maddelerin gözle görülmeyen (bölünmeyen) en parçasına atom denir. Atom kendinden başka hiçbir fiziksel ya da kimyasal metotlarla

ATOM ve YAPISI Maddelerin gözle görülmeyen (bölünmeyen) en parçasına atom denir. Atom kendinden başka hiçbir fiziksel ya da kimyasal metotlarla ATOM ve YAPISI Maddelerin gözle görülmeyen (bölünmeyen) en parçasına atom denir. Atom kendinden başka hiçbir fiziksel ya da kimyasal metotlarla kendinden farklı atomlara dönüşemezler. Atomda (+) yüklü

Detaylı

BİLEŞİKLER İki ya da daha fazla maddenin belli oranda kimyasal olarak birleşmeleri sonucu oluşturdukları yeni, saf maddeye bileşik denir.

BİLEŞİKLER İki ya da daha fazla maddenin belli oranda kimyasal olarak birleşmeleri sonucu oluşturdukları yeni, saf maddeye bileşik denir. BİLEŞİKLER İki ya da daha fazla maddenin belli oranda kimyasal olarak birleşmeleri sonucu oluşturdukları yeni, saf maddeye bileşik denir. ÖZELLĠKLERĠ: 1. Yapılarında iki ya da daha fazla madde bulundururlar.

Detaylı

ÖĞRENME ALANI : MADDE VE DEĞĐŞĐM ÜNĐTE 3 : MADDENĐN YAPISI VE ÖZELLĐKLERĐ

ÖĞRENME ALANI : MADDE VE DEĞĐŞĐM ÜNĐTE 3 : MADDENĐN YAPISI VE ÖZELLĐKLERĐ ÖĞRENME ALANI : MADDE VE DEĞĐŞĐM ÜNĐTE 3 : MADDENĐN YAPISI VE ÖZELLĐKLERĐ C- BĐLEŞĐKLER VE BĐLEŞĐK FORMÜLLERĐ (4 SAAT) 1- Bileşikler 2- Đyonik Yapılı Bileşik Formüllerinin Yazılması 3- Đyonlar ve Değerlikleri

Detaylı

1H: 1s 1 1.periyot 1A grubu. 5B: 1s 2 2s 2 2p 1 2.periyot 3A grubu. 8O: 1s 2 2s 2 2p 4 2.periyot 6A grubu. 10Ne: 1s 2 2s 2 2p 6

1H: 1s 1 1.periyot 1A grubu. 5B: 1s 2 2s 2 2p 1 2.periyot 3A grubu. 8O: 1s 2 2s 2 2p 4 2.periyot 6A grubu. 10Ne: 1s 2 2s 2 2p 6 PERİYODİK CETVEL Periyodik cetvel, benzer kimyasal özellik gösteren elementlerin alt alta gelecek şekilde artan atom numaralarına göre sıralandıkları çizelgelerdir. Periyodik cetveli oluşturan yatay satırlara

Detaylı

Günümüzde bilinen 117 element olmasına rağmen (92 tanesi doğada bulunur) bu elementler farklı sayıda ve şekilde birleşerek ve etkileşerek farklı

Günümüzde bilinen 117 element olmasına rağmen (92 tanesi doğada bulunur) bu elementler farklı sayıda ve şekilde birleşerek ve etkileşerek farklı Günümüzde bilinen 117 element olmasına rağmen (92 tanesi doğada bulunur) bu elementler farklı sayıda ve şekilde birleşerek ve etkileşerek farklı kimyasal özelliklere sahip milyonlarca yani madde yani bileşik

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. H. Hasan YOLCU. hasanyolcu.wordpress.com

Yrd. Doç. Dr. H. Hasan YOLCU. hasanyolcu.wordpress.com Yrd. Doç. Dr. H. Hasan YOLCU hasanyolcu.wordpress.com En az iki atomun belli bir düzenlemeyle kimyasal bağ oluşturmak suretiyle bir araya gelmesidir. Aynı atomda olabilir farklı atomlarda olabilir. H 2,

Detaylı

PERİYODİK CETVEL. Yanıt : D. www.kimyahocam.com. 3 Li : 1s2 2s 1 2. periyot 1A grubu. 16 S : 1s2 2s 2 2p 6 3s 2 3p 4 3.

PERİYODİK CETVEL. Yanıt : D. www.kimyahocam.com. 3 Li : 1s2 2s 1 2. periyot 1A grubu. 16 S : 1s2 2s 2 2p 6 3s 2 3p 4 3. PERİODİK CETVEL Periyodik cetvel, elementlerin atom numaraları temel alınarak düzenlenmiş bir sistemdir. Periyodik cetvelde, nötr atomlarının elektron içeren temel enerji düzeyi sayısı aynı olan elementler

Detaylı

ELEMENT VE BİLEŞİKLER

ELEMENT VE BİLEŞİKLER ELEMENT VE BİLEŞİKLER ELEMENT : Aynı cins atomlardan meydana gelmiş saf maddelere denir. ÖZELLİKLERİ: 1.Yapılarında aynı cins atom bulundururlar. Demir elementi Demir atomları Demir elementinin yapısında

Detaylı

Ayırma ve Đzolasyon Teknikleri : Ekstraksiyon

Ayırma ve Đzolasyon Teknikleri : Ekstraksiyon 3. Deney Ayırma ve Đzolasyon Teknikleri : Ekstraksiyon Sentezlerde istenen ürünü yan ürünlerden, fazla miktardaki veya tepkimeye girmemiş başlangıç bileşiklerinden, safsızlıklardan ve çözeltiden ayırmak

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. H. Hasan YOLCU. hasanyolcu.wordpress.com

Yrd. Doç. Dr. H. Hasan YOLCU. hasanyolcu.wordpress.com Yrd. Doç. Dr. H. Hasan YOLCU hasanyolcu.wordpress.com En az iki atomun belli bir düzenlemeyle kimyasal bağ oluşturmak suretiyle bir araya gelmesidir. Aynı atomda olabilir farklı atomlarda olabilir. H 2,

Detaylı

İyonlar. İyon? Pozitif veya negatif yükü olan bir atoma yada atomlar grubuna iyon denir.

İyonlar. İyon? Pozitif veya negatif yükü olan bir atoma yada atomlar grubuna iyon denir. İyonlar İyon? Pozitif veya negatif yükü olan bir atoma yada atomlar grubuna iyon denir. 1 Atomlardan İyon Oluşumu ve İyon Bir atomdan iyon denilen yüklü bir parçacık oluşturulabilir. Bunun için, nötral

Detaylı

maddelere saf maddeler denir

maddelere saf maddeler denir Madde :Kütlesi olan her şeye madde denir. Saf madde: Aynı cins atom veya moleküllerden oluşan maddeye denir. Fiziksel yollarla kendisinden başka maddelere ayrışmayan maddelere saf maddeler denir Element:

Detaylı

KİMYA II DERS NOTLARI

KİMYA II DERS NOTLARI KİMYA II DERS NOTLARI Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Sulu Çözeltilerin Doğası Elektrolitler Metallerde elektronların hareketiyle elektrik yükü taşınır. Saf su Suda çözünmüş Oksijen gazı Çözeltideki moleküllerin

Detaylı

PERİYODİK CETVEL Mendeleev Henry Moseley Glenn Seaborg

PERİYODİK CETVEL Mendeleev Henry Moseley Glenn Seaborg PERİYODİK CETVEL Periyodik cetvel elementleri sınıflandırmak için hazırlanmıştır. İlkperiyodik cetvel Mendeleev tarafından yapılmıştır. Mendeleev elementleri artan kütle numaralarına göre sıralamış ve

Detaylı

ELEMENTLERİN SINIFLANDIRILMASI

ELEMENTLERİN SINIFLANDIRILMASI ELEMENTLERİN SINIFLANDIRILMASI Element: Aynı cins atomlardan oluşan saf maddelere element denir. Elementler sembollerle gösterilir. 7. Sınıfta 20 elementi görmüştük. Bu yirmi element şunlardı, Elementin

Detaylı

Paylaşılan elektron ya da elektronlar, her iki çekirdek etrafında dolanacaklar, iki çekirdek arasındaki bölgede daha uzun süre bulundukları için bu

Paylaşılan elektron ya da elektronlar, her iki çekirdek etrafında dolanacaklar, iki çekirdek arasındaki bölgede daha uzun süre bulundukları için bu 4.Kimyasal Bağlar Kimyasal Bağlar Aynı ya da farklı cins atomları bir arada tutan kuvvetlere kimyasal bağlar denir. Pek çok madde farklı element atomlarının birleşmesiyle meydana gelmiştir. İyonik bağ

Detaylı

8.Sınıf Fen ve Teknoloji. KONU: Elementlerin Sınıflandırılması

8.Sınıf Fen ve Teknoloji. KONU: Elementlerin Sınıflandırılması KONU: Elementlerin Sınıflandırılması Element: Aynı cins atomlardan oluşan saf maddelere element denir. Elementler sembollerle gösterilir. 7. Sınıfta 20 elementi görmüştük. Bu yirmi element şunlardı, Elementin

Detaylı

YAZILI SINAV SORU ÖRNEKLERİ KİMYA

YAZILI SINAV SORU ÖRNEKLERİ KİMYA YAZILI SINAV SORU ÖRNEKLERİ KİMYA SORU 1: 32 16X element atomundan oluşan 2 X iyonunun; 1.1: Proton sayısını açıklayarak yazınız. (1 PUAN) 1.2: Nötron sayısını açıklayarak yazınız. (1 PUAN) 1.3: Elektron

Detaylı

ENCON LABORATUVARI MADEN VE AKD ANALİZLER VE FİYAT LİSTESİ (2019) ENCON ÇEVRE DANIŞMANLIK LTD.ŞTİ.

ENCON LABORATUVARI MADEN VE AKD ANALİZLER VE FİYAT LİSTESİ (2019) ENCON ÇEVRE DANIŞMANLIK LTD.ŞTİ. ENCON LABORATUVARI MADEN VE ENCON ÇEVRE DANIŞMANLIK LTD.ŞTİ. AKD ANALİZLER VE FİYAT LİSTESİ (2019) JEOKİMYA NUMUNE HAZIRLAMA Kod Parametre Ücret ENC-01 Kırma 20 ENC-02 Öğütme 30 ENC-03 Kurutma 25 ENC-04

Detaylı

İLK ANYONLAR , PO 4. Cl -, SO 4 , CO 3 , NO 3

İLK ANYONLAR , PO 4. Cl -, SO 4 , CO 3 , NO 3 İLK ANYONLAR Cl -, SO -, CO -, PO -, NO - İLK ANYONLAR Anyonlar negatif yüklü iyonlardır. Kalitatif analitik kimya analizlerine ilk anyonlar olarak adlandırılan Cl -, SO -, CO -, PO -, NO - analizi ile

Detaylı

BİLEŞİKLERİN ADLANDIRILMASI. Bileşikleri isimlendirmek için elementlerin ve bazı köklerin değerliklerinin ve isimlerinin bilinmesi gerekir.

BİLEŞİKLERİN ADLANDIRILMASI. Bileşikleri isimlendirmek için elementlerin ve bazı köklerin değerliklerinin ve isimlerinin bilinmesi gerekir. BİLEŞİKLERİN ADLANDIRILMASI Bileşikleri isimlendirmek için elementlerin ve bazı köklerin değerliklerinin ve isimlerinin bilinmesi gerekir. Bileşiklerin İsimlendirilmesi: 1.METAL-AMETAL(İYONİK ) BİL. İSİMLENDİRİLMESİ

Detaylı

ARES 1-ASİTLER. MADDENĠN YAPISI VE ÖZELLĠKLERĠ 4-ASĠTLER ve BAZLAR 8.SINIF FEN BĠLĠMLERĠ

ARES 1-ASİTLER. MADDENĠN YAPISI VE ÖZELLĠKLERĠ 4-ASĠTLER ve BAZLAR 8.SINIF FEN BĠLĠMLERĠ ARES EĞĠTĠM [Metni yazın] MADDENĠN YAPISI VE ÖZELLĠKLERĠ 4-ASĠTLER ve BAZLAR 8.SINIF FEN BĠLĠMLERĠ 1-ASİTLER Suda çözündüklerinde ortama H + iyonu verebilen bileşiklere asit denir. ASİTLERİN ÖZELLİKLERİ

Detaylı

Element ve Bileşikler

Element ve Bileşikler Element ve Bileşikler Aynı cins atomlardan oluşan, fiziksel ya da kimyasal yollarla kendinden daha basit ve farklı maddelere ayrılamayan saf maddelere element denir. Bir elementi oluşturan bütün atomların

Detaylı

Bu tepkimelerde, iki ya da daha fazla element birleşmesi ile yeni bir bileşik oluşur. A + B AB CO2 + H2O H2CO3

Bu tepkimelerde, iki ya da daha fazla element birleşmesi ile yeni bir bileşik oluşur. A + B AB CO2 + H2O H2CO3 DENEY 2 BİLEŞİKLERİN TEPKİMELERİ İLE TANINMASI 2.1. AMAÇ Bileşiklerin verdiği tepkimelerin incelenmesi ve bileşiklerin tanınmasında kullanılması 2.2. TEORİ Kimyasal tepkime bir ya da daha fazla saf maddenin

Detaylı

IVA GRUBU ELEMENTLERİ

IVA GRUBU ELEMENTLERİ Bölüm 6 IVA GRUBU ELEMENTLERİ Bu slaytlarda anlatılanlar sadece özet olup ayrıntılı bilgiler derste verilecektir. C, Si, Ge, Sn, Pb C: Ametal Si ve Ge: Yarı metal Sn ve Pb: Metal C: +4 ile -4 arası Si

Detaylı

GENEL KİMYA. 4. Konu: Kimyasal türler, Kimyasal türler arasındaki etkileşimler, Kimyasal Bağlar

GENEL KİMYA. 4. Konu: Kimyasal türler, Kimyasal türler arasındaki etkileşimler, Kimyasal Bağlar GENEL KİMYA 4. Konu: Kimyasal türler, Kimyasal türler arasındaki etkileşimler, Kimyasal Bağlar Kimyasal Türler Doğada bulunan bütün maddeler tanecikli yapıdadır. Maddenin özelliğini gösteren küçük yapı

Detaylı

BÖLÜM. Asitler Bazlar ve Tuzlar. Asitler ve Bazları Tanıyalım Test Asitler ve Bazları Tanıyalım Test

BÖLÜM. Asitler Bazlar ve Tuzlar. Asitler ve Bazları Tanıyalım Test Asitler ve Bazları Tanıyalım Test BÖLÜM 5 Asitler Bazlar ve Tuzlar Asitler ve Bazları Tanıyalım Test - 1... 2 Asitler ve Bazları Tanıyalım Test - 2... 2 Asitler ve Bazları Tanıyalım Test - 3... 2 Asitlerin / Bazların Tepkimeleri Test -

Detaylı

GENEL KİMYA. 4. Konu: Kimyasal türler, Kimyasal türler arasındaki etkileşimler, Kimyasal Bağlar

GENEL KİMYA. 4. Konu: Kimyasal türler, Kimyasal türler arasındaki etkileşimler, Kimyasal Bağlar GENEL KİMYA 4. Konu: Kimyasal türler, Kimyasal türler arasındaki etkileşimler, Kimyasal Bağlar Kimyasal Türler Doğada bulunan bütün maddeler tanecikli yapıdadır. Maddenin özelliğini gösteren küçük yapı

Detaylı

5) Çözünürlük(Xg/100gsu)

5) Çözünürlük(Xg/100gsu) 1) I. Havanın sıvılaştırılması II. abrika bacasından çıkan SO 3 gazının H 2 O ile birleşmesi III. Na metalinin suda çözünmesi Yukardaki olaylardan hangilerinde kimyasal değişme gerçekleşir? 4) Kütle 1

Detaylı

ÇÖZELTİLERDE DENGE (Asit-Baz)

ÇÖZELTİLERDE DENGE (Asit-Baz) ÇÖZELTİLERDE DENGE (AsitBaz) SUYUN OTOİYONİZASYONU Saf suyun elektrik akımını iletmediği bilinir, ancak çok hassas ölçü aletleriyle yapılan deneyler sonucunda suyun çok zayıf da olsa iletken olduğu tespit

Detaylı

Örneğin; İki hidrojen (H) uyla, bir oksijen (O) u birleşerek hidrojen ve oksijenden tamamen farklı olan su (H 2

Örneğin; İki hidrojen (H) uyla, bir oksijen (O) u birleşerek hidrojen ve oksijenden tamamen farklı olan su (H 2 On5yirmi5.com Madde ve özellikleri Kütlesi, hacmi ve eylemsizliği olan herşey maddedir. Yayın Tarihi : 21 Ocak 2014 Salı (oluşturma : 2/9/2016) Kütle hacim ve eylemsizlik maddenin ortak özelliklerindendir.çevremizde

Detaylı

Metaller. Grup 1: Alkali Metaller. Grup 1: Alkali Metaller. Alkali Metaller. Alkali Metaller. Alev Renkleri. Alkali metaller en aktif metallerdir.

Metaller. Grup 1: Alkali Metaller. Grup 1: Alkali Metaller. Alkali Metaller. Alkali Metaller. Alev Renkleri. Alkali metaller en aktif metallerdir. Metaller Grup 1: Alkali metaller, doğada nispeten bol bulunurlar. Bu elementlerin bazı bileşikleri tarih öncesi yıllardan beri bilinmekte ve kullanılmaktadır. Alkali metal bileşiklerini sıradan olaylarla

Detaylı

ELEMENT Aynı tür atomlardan oluşmuş saf maddelere element denir. ELEMENTLERİN ÖZELLİKLERİ 1. Aynı tür atomlardan oluşurlar. 2. Saf ve homojendirler.

ELEMENT Aynı tür atomlardan oluşmuş saf maddelere element denir. ELEMENTLERİN ÖZELLİKLERİ 1. Aynı tür atomlardan oluşurlar. 2. Saf ve homojendirler. SAF MADDE: Aynı cins atom ya da moleküllerden oluşmuş maddelere, saf medde ÖR. Elementler saf maddelerdir. Çünkü; hepsi aynı cins atomlardan oluşmuşlardır. Bileşikler saf maddelerdir. Çünkü; hepsi aynı

Detaylı

MADDENİN SINIFLANDIRILMASI

MADDENİN SINIFLANDIRILMASI MADDENİN SINIFLANDIRILMASI MADDE Saf madde Karışımlar Element Bileşik Homojen Karışımlar Heterojen Karışımlar ELEMENT Tek cins atomlardan oluşmuş saf maddeye element denir. ELEMENTLERİN ÖZELLİKLERİ Elementler

Detaylı

Aşağıdaki bileşiklerde atomlar arasmda oluşan bağlan noktalı yerlere yazınız. (fi» jh» w& 12^S»ııNa, çf, 17CI) ı. ch4... 2...

Aşağıdaki bileşiklerde atomlar arasmda oluşan bağlan noktalı yerlere yazınız. (fi» jh» w& 12^S»ııNa, çf, 17CI) ı. ch4... 2... Aşağıdaki bileşiklerde atomlar arasmda oluşan bağlan noktalı yerlere yazınız. (fi» jh» w& 12^S»ııNa, çf, 17CI) ı. ch4... 2.... 3. MgCI2... 4. NaF... Bileşik Formülleri Bileşik formüllerinin yazılması İki

Detaylı

ASİT-BAZ DENGESİ ÖSS DE ÇIKMIŞ SORULAR

ASİT-BAZ DENGESİ ÖSS DE ÇIKMIŞ SORULAR 1. Amonyağın, NH 3, baz özelliği gösterdiğini açıklayan denklem aşağıdakilerden hangisidir? A) NH 3(gaz) NH 3(sıvı) B) N 2(gaz) + 3H 2(gaz) 2NH 3(gaz) C) 2NH 3(gaz) +5/2O 2(gaz) 2NO (gaz) + 3H 2 O (gaz)

Detaylı

Soygazların bileşik oluşturamamasının sebebi bütün orbitallerinin dolu olmasındandır.

Soygazların bileşik oluşturamamasının sebebi bütün orbitallerinin dolu olmasındandır. KİMYASAL BAĞLAR Kimyasal bağ, moleküllerde atomları birarada tutan kuvvettir. Bir bağın oluşabilmesi için atomlar tek başına bulundukları zamankinden daha kararlı (az enerjiye sahip) olmalıdırlar. Genelleme

Detaylı

Kimya EğitimiE. Ders Sorumlusu Prof. Dr. Đnci MORGĐL

Kimya EğitimiE. Ders Sorumlusu Prof. Dr. Đnci MORGĐL Kimya EğitimiE Ders Sorumlusu Prof. Dr. Đnci MORGĐL Konu:Metallerin Reaksiyonları Süre: 4 ders saati Metallerin Su Đle Reaksiyonları Hedef : Metallerin su ile verdikleri reaksiyonları kavratabilmek. Davranışlar:

Detaylı

TOPRAK OLUŞUMUNDA AŞINMA, AYRIŞMA VE BİRLEŞME OLAYLARI

TOPRAK OLUŞUMUNDA AŞINMA, AYRIŞMA VE BİRLEŞME OLAYLARI TOPRAK OLUŞUMUNDA AŞINMA, AYRIŞMA VE BİRLEŞME OLAYLARI Toprak Bilgisi Dersi Prof. Dr. Günay Erpul erpul@ankara.edu.tr Toprak Oluşumunda Kimyasal Ayrıştırma Etmenleri Ana kayanın kimyasal bileşimini değiştirmek

Detaylı

Ġyon halindeki elektron sayısı: 10 Proton sayısı: Adı: Sembolü Periyodik tablodaki yeri:

Ġyon halindeki elektron sayısı: 10 Proton sayısı: Adı: Sembolü Periyodik tablodaki yeri: PERĠYODĠK TABLO ÇALIġMA KÂĞIDI Yandaki periyodik tabloda verilen yönlere göre cümlelerdeki yanlıģlıkları bulup doğru ifadeyi boģ bırakılan yere yazınız. ( Bütün cümlelerde yanlışlık vardır.) 1 yönünde

Detaylı

YAPI MALZEMESİ. Romalılar devrinde ise su kireci bulunmuş ve su içi inşaatlarında kullanılmıştır.

YAPI MALZEMESİ. Romalılar devrinde ise su kireci bulunmuş ve su içi inşaatlarında kullanılmıştır. Bilinen en eski bağlayıcılardan birisi olan kireç, eski Babil, Mısır, Finikeliler, Hitit ve Persler tarafından hava kireci olarak yapıda kullanılmıştır. Romalılar devrinde ise su kireci bulunmuş ve su

Detaylı

$e"v I)w ]/o$a+ s&a; %p,{ d av aa!!!!aaa!a!!!a! BASIN KİTAPÇIĞI 00000000

$ev I)w ]/o$a+ s&a; %p,{ d av aa!!!!aaa!a!!!a! BASIN KİTAPÇIĞI 00000000 BASIN KİTAPÇIĞI 00000000 AÇIKLAMA 1. Bu kitapç kta Lisans Yerle tirme S nav - Kimya Testi bulunmaktad r.. Bu test için verilen toplam cevaplama süresi 5 dakikadır.. Bu kitapç ktaki testlerde yer alan her

Detaylı

DERSĐN SORUMLUSU : PROF.DR ĐNCĐ MORGĐL

DERSĐN SORUMLUSU : PROF.DR ĐNCĐ MORGĐL DERSĐN SORUMLUSU : PROF.DR ĐNCĐ MORGĐL HAZIRLAYAN : HALE ÜNAL KĐMYASAL REAKSĐYONLARA GĐRĐŞ -Değişmeler ve Tepkime Türleri- Yeryüzünde bulunan tüm maddeler değişim ve etkileşim içerisinde bulunur. Maddelerdeki

Detaylı

Nötr (yüksüz) bir için, çekirdekte kaç proton varsa çekirdeğin etrafındaki yörüngelerde de o kadar elektron dolaşır.

Nötr (yüksüz) bir için, çekirdekte kaç proton varsa çekirdeğin etrafındaki yörüngelerde de o kadar elektron dolaşır. ATOM ve YAPISI Elementin özelliğini taşıyan en küçük parçasına denir. Atom Numarası Bir elementin unda bulunan proton sayısıdır. Protonlar (+) yüklü olduklarından pozitif yük sayısı ya da çekirdek yükü

Detaylı

DENEYĐN ADI. Organik bileşiklerde nitel olarak Karbon ve hidrojen elementlerinin aranması

DENEYĐN ADI. Organik bileşiklerde nitel olarak Karbon ve hidrojen elementlerinin aranması DENEYĐN ADI Organik bileşiklerde nitel olarak Karbon ve hidrojen elementlerinin aranması Deneyin amacı Organik bir bileşikte karbon ve hidrojen elementlerinin nitel olarak tayin etmek. Nicel ve nitel analiz

Detaylı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/7) Akreditasyon Kapsamı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/7) Akreditasyon Kapsamı Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/7) Deney Laboratuvarı Adresi : İstanbul Yolu, Gersan Sanayi Sitesi 2306.Sokak No :26 Ergazi/Yenimahalle 06370 ANKARA / TÜRKİYE Tel : 0 312 255 24 64 Faks : 0 312 255

Detaylı

ATOMİK YAPI VE ATOMLAR ARASI BAĞLAR. Aytekin Hitit

ATOMİK YAPI VE ATOMLAR ARASI BAĞLAR. Aytekin Hitit ATOMİK YAPI VE ATOMLAR ARASI BAĞLAR Aytekin Hitit Malzemeler neden farklı özellikler gösterirler? Özellikler Fiziksel Kimyasal Bahsi geçen yapısal etkenlerden elektron düzeni değiştirilemez. Ancak diğer

Detaylı

PERİYODİK ÖZELLİKLER 1.ATOMLARIN BÜYÜKLÜĞÜ VE ATOM YARIÇAPI: Kovalent yarıçap: Van der Waals yarıçapı: İyon yarıçapı:

PERİYODİK ÖZELLİKLER 1.ATOMLARIN BÜYÜKLÜĞÜ VE ATOM YARIÇAPI: Kovalent yarıçap: Van der Waals yarıçapı: İyon yarıçapı: PERİYODİK ÖZELLİKLER 1.ATOMLARIN BÜYÜKLÜĞÜ VE ATOM YARIÇAPI: Elementlerin fiziksel ( erime ve kaynama noktaları, yoğunluk, iletkenlik vb.) ve kimyasal özellikleri ( elektron alma ve verme ) atom yarıçaplarıyla

Detaylı

FEN ve TEKNOLOJİ / ASİT VE BAZLAR GÜNLÜK YAŞAMDA ASİT VE BAZLAR

FEN ve TEKNOLOJİ / ASİT VE BAZLAR GÜNLÜK YAŞAMDA ASİT VE BAZLAR GÜNLÜK YAŞAMDA ASİT VE BAZLAR 1 Yüzyıllardır doğayı ve doğadan elde edilebilecek maddeleri keşfetme arzusu içinde olan insanoğlu 1400'lü yıllarda o güne kadar bilinmeyen bir asidi, yani HCl (hidrojen klorür,

Detaylı

MÜHENDİSLİK KİMYASI DERS NOTLARI Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN

MÜHENDİSLİK KİMYASI DERS NOTLARI Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Stokiyometri Kimyasal Hesaplamalar Kimyasal Reaksiyonların Sınıflandırılması 1. Yanma Reaksiyonları (Combustion reactions) Bir maddenin oksijenle birleşmesine yanma denir. C 2 H 6(g) + 7/2 O 2 (g) 2 CO

Detaylı

VIIA GRUBU ELEMENTLERİ

VIIA GRUBU ELEMENTLERİ Bölüm 9 VIIA GRUBU ELEMENTLERİ Bu slaytlarda anlatılanlar sadece özet olup ayrıntılı bilgiler derste verilecektir. F, Cl, Br, I, At Halojenlerin Genel Özellikleri *Halojenlerin hepsi zehirli ve renklidir.

Detaylı

İyonlar. İyon? Pozitif veya negatif yükü olan bir atoma yada atomlar grubuna iyon denir.

İyonlar. İyon? Pozitif veya negatif yükü olan bir atoma yada atomlar grubuna iyon denir. İyonlar İyon? Pozitif veya negatif yükü olan bir atoma yada atomlar grubuna iyon denir. 1 Atomlardan İyon Oluşumu ve İyon Bir atomdan iyon denilen yüklü bir parçacık oluşturulabilir. Bunun için, nötral

Detaylı

1.5. Periyodik Özellikler

1.5. Periyodik Özellikler 1.5. Periyodik Özellikler 9. sınıfta öğrendiğiniz gibi Mendeleyev in (Mendeliiv) periyodik tablo ile ilgili çalışmalarını değerlendiren Henry Moseley (Henri Mozli), günümüzde kullanılan modern periyodik

Detaylı

Atomlar ve Moleküller

Atomlar ve Moleküller Atomlar ve Moleküller Madde, uzayda yer işgal eden ve kütlesi olan herşeydir. Element, kimyasal tepkimelerle başka bileşiklere parçalanamayan maddedir. -Doğada 92 tane element bulunmaktadır. Bileşik, belli

Detaylı

ANADOLU ÜNİVERSİTESİ ECZACILIK FAKÜLTESİ FARMASÖTİK KİMYA ANABİLİMDALI GENEL KİMYA II DERS NOTLARI (ORGANİK KİMYAYA GİRİŞ)

ANADOLU ÜNİVERSİTESİ ECZACILIK FAKÜLTESİ FARMASÖTİK KİMYA ANABİLİMDALI GENEL KİMYA II DERS NOTLARI (ORGANİK KİMYAYA GİRİŞ) ANADOLU ÜNİVERSİTESİ ECZACILIK FAKÜLTESİ FARMASÖTİK KİMYA ANABİLİMDALI GENEL KİMYA II DERS NOTLARI (ORGANİK KİMYAYA GİRİŞ) Hazırlayan: Doç. Dr. Yusuf ÖZKAY 1. Organik bileşik kavramının tarihsel gelişimi

Detaylı

Serüveni PERİYODİK ÖZELLİKLER DEĞİŞİMİ

Serüveni PERİYODİK ÖZELLİKLER DEĞİŞİMİ Serüveni PERİYODİK ÖZELLİKLER DEĞİŞİMİ PERİYODİK ÖZELLİKLERİN DEĞİŞİMİ ATOM YARIÇAPI Çekirdeğin merkezi ile en dış kabukta bulunan elektronlar arasındaki uzaklık olarak tanımlanır. Periyodik tabloda aynı

Detaylı

İÇERİK. Suyun Doğası Sulu Çözeltilerin Doğası

İÇERİK. Suyun Doğası Sulu Çözeltilerin Doğası İÇERİK Suyun Doğası Sulu Çözeltilerin Doğası Su içinde İyonik Bileşikler Su içinde Kovalent Bileşikler Çökelme Tepkimesi Asit-Baz Tepkimeleri (Nötürleşme) Yükseltgenme-İndirgenme Tepkimeleri Önemli Tip

Detaylı

EVDE KİMYA SABUN. Yağ asitlerinin Na ve ya K tuzuna sabun denir. Çok eski çağlardan beri kullanılan en önemli temizlik maddeleridir.

EVDE KİMYA SABUN. Yağ asitlerinin Na ve ya K tuzuna sabun denir. Çok eski çağlardan beri kullanılan en önemli temizlik maddeleridir. EVDE KİMYA SABUN Yağ asitlerinin Na ve ya K tuzuna sabun denir. Çok eski çağlardan beri kullanılan en önemli temizlik maddeleridir. CH 3(CH 2) 16 COONa: Sodyum stearat (Beyaz Sabun) CH 3(CH 2) 16 COOK:

Detaylı

Maarif Günlüğü FEN BİLİMLERİ MADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ. Eğitim ve Kültür Yayıncılığı PERİYODİK SİSTEMİN TARİHÇESİ

Maarif Günlüğü FEN BİLİMLERİ MADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ. Eğitim ve Kültür Yayıncılığı PERİYODİK SİSTEMİN TARİHÇESİ PERİYODİK SİSTEMİN TARİHÇESİ (1) benzer özellik gösteren elementleri üçerli gruplar hâlinde göstermiştir. (2)... Elementleri atom ağırlıklarına göre sıralamıştır. İlk sekiz elementten sonra benzer özelliklerin

Detaylı

Korozyon tanımını hatırlayalım

Korozyon tanımını hatırlayalım 8..20 Korozyonun kimyasal ve elektrokimyasal oluşum mekanizması Korozyon tanımını hatırlayalım Korozyon tepkimeleri, çoğu metallerin termodinamik kararsızlığı sonucu (Au, Pt, Ir ve Pd gibi soy metaller

Detaylı

FEN ve TEKNOLOJİ DERSİ / PERİYODİK SİSTEM. Metaller, Ametaller ve Yarı metaller

FEN ve TEKNOLOJİ DERSİ / PERİYODİK SİSTEM. Metaller, Ametaller ve Yarı metaller Metaller, Ametaller ve Yarı metaller 1 Elementler gösterdikleri benzer özelliklere göre metaller, yarı metaller ve ametaller olarak sınıflandırılabilirler. Periyodik tabloda metal, ametal ve yarı metallerin

Detaylı

BĐLEŞĐK FORMÜLLERĐNĐN ADLANDIRILMASI

BĐLEŞĐK FORMÜLLERĐNĐN ADLANDIRILMASI BĐLEŞĐK FORMÜLLERĐNĐN KONU ANLATIMI FĐGEN HASRET BĐLEŞĐK FORMÜLLERĐNĐN 1) METAL ĐLE AMETALDEN OLUŞAN BĐLEŞĐKLERĐN METALĐN ADI + AMETALĐN ADI + ÜR EKĐ ***Ametal oksijen ise oksit; azot ise nitrür; kükürt

Detaylı

7. Sınıf Fen ve Teknoloji Dersi 4. Ünite: Madde ve Yapısı Konu: Elementler ve Sembolleri

7. Sınıf Fen ve Teknoloji Dersi 4. Ünite: Madde ve Yapısı Konu: Elementler ve Sembolleri ÖĞRETĐM TEKNOLOJĐLERĐ VE MATERYAL GELĐŞĐMĐ 7. Sınıf Fen ve Teknoloji Dersi 4. Ünite: Madde ve Yapısı Konu: Elementler ve Sembolleri Çalışma Yaprağı Konu Anlatımı-Değerlendirme çalışma Yaprağı- Çözümlü

Detaylı

GENEL KİMYA 101 ÖDEV 3

GENEL KİMYA 101 ÖDEV 3 TOBB EKONOMİ VE TEKNOLOJİ ÜNİVERSİTESİ-27 Kasım 2013 Bütün Şubeler GENEL KİMYA 101 ÖDEV 3 ÖNEMLİ! Ödev Teslim Tarihi: 6 Aralık 2013 Soru 1-5 arasında 2 soru Soru 6-10 arasında 2 soru Soru 11-15 arasında

Detaylı

ATOMLAR ARASI BAĞLAR Doç. Dr. Ramazan YILMAZ

ATOMLAR ARASI BAĞLAR Doç. Dr. Ramazan YILMAZ ATOMLAR ARASI BAĞLAR Doç. Dr. Ramazan YILMAZ Sakarya Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü Esentepe Kampüsü, 54187, SAKARYA Atomlar Arası Bağlar 1 İyonik Bağ 2 Kovalent

Detaylı

Serüveni 3.ÜNİTE:KİMYASAL TÜRLER ARASI ETKİLEŞİM FİZİKSEL VE KİMYASAL DEĞİŞİM KİMYASAL TEPKİME TÜRLERİ

Serüveni 3.ÜNİTE:KİMYASAL TÜRLER ARASI ETKİLEŞİM FİZİKSEL VE KİMYASAL DEĞİŞİM KİMYASAL TEPKİME TÜRLERİ Serüveni 3.ÜNİTE:KİMYASAL TÜRLER ARASI ETKİLEŞİM FİZİKSEL VE KİMYASAL DEĞİŞİM KİMYASAL TEPKİME TÜRLERİ FİZİKSEL VE KİMYASAL DEĞİŞİM FİZİKSEL DEĞİŞİM Beş duyu organımızla algıladığımız fiziksel özelliklerdeki

Detaylı

Suda HCl. + - Suda 3H + + (PO ) Suda HNO 3. Suda 2H + + (CO ) H CO 2 3. Suda H PO. (Nitrik asit) SO (Sülfürik asit) (Karbonik asit) H CO H O.

Suda HCl. + - Suda 3H + + (PO ) Suda HNO 3. Suda 2H + + (CO ) H CO 2 3. Suda H PO. (Nitrik asit) SO (Sülfürik asit) (Karbonik asit) H CO H O. Asitler çözündüklerinde ortama H iyonu verebilen bileşiklere asit denir. Bazı Önemli Asitler HCl : Hidroklorik asit H SO : Sülfürik asit Asitler metal kaplarda saklanamazlar. Çünkü metallerle tepkimeye

Detaylı

IIIA GRUBU ELEMENTLERİ

IIIA GRUBU ELEMENTLERİ Bölüm 5 IIIA GRUBU ELEMENTLERİ Bu slaytlarda anlatılanlar sadece özet olup ayrıntılı bilgiler derste verilecektir. B, Al, Ga, In, Tl GENEL ÖZELLİKLERİ Bor yarı metal, diğerleri ise metalik karekterdedirler.

Detaylı

Periyodik Sistem. Mendeleyev

Periyodik Sistem. Mendeleyev Element: Aynı cins atomlardan oluşan saf maddelere element denir. Elementler sembollerle gösterilir. Elementin Numarası Elementin Adı 1 Hidrojen H 2 Helyum He 3 Lityum Li 4 Berilyum Be 5 Bor B 6 Karbon

Detaylı

MADDE NEDİR? Çevremize baktığımızda gördüğümüz her şey örneğin, dağlar, denizler, ağaçlar, bitkiler, hayvanlar ve hava birer maddedir.

MADDE NEDİR? Çevremize baktığımızda gördüğümüz her şey örneğin, dağlar, denizler, ağaçlar, bitkiler, hayvanlar ve hava birer maddedir. MADDE NEDİR? Çevremize baktığımızda gördüğümüz her şey örneğin, dağlar, denizler, ağaçlar, bitkiler, hayvanlar ve hava birer maddedir. Her maddenin bir kütlesi vardır ve bu tartılarak bulunur. Ayrıca her

Detaylı

Serüveni 3. ÜNİTE KİMYASAL TÜRLER ARASI ETKİLEŞİM GÜÇLÜ ETKİLEŞİM. o İYONİK BAĞ o KOVALENT BAĞ o METALİK BAĞ

Serüveni 3. ÜNİTE KİMYASAL TÜRLER ARASI ETKİLEŞİM GÜÇLÜ ETKİLEŞİM. o İYONİK BAĞ o KOVALENT BAĞ o METALİK BAĞ Serüveni 3. ÜNİTE KİMYASAL TÜRLER ARASI ETKİLEŞİM GÜÇLÜ ETKİLEŞİM o İYONİK BAĞ o KOVALENT BAĞ o METALİK BAĞ KİMYASAL TÜR 1. İYONİK BAĞ - - Ametal.- Kök Kök Kök (+) ve (-) yüklü iyonların çekim kuvvetidir..halde

Detaylı

5. GRUP KATYONLAR (Alkali grubu)

5. GRUP KATYONLAR (Alkali grubu) 5. GRUP KATYONLAR (Alkali grubu) Mg +2 Na + K + Li + Bu gruptaki katyonların hepsini çöktürebilen ortak bir reaktif yoktur. Na, K ve Li alkali metaller grubunun üyeleridir. NH 4 da bileşikleri alkali metal

Detaylı