Teknoloji Transferinde Sınai Mülkiyet Hakları ve Türk Patent Enstitüsünün Rolü

Transkript

1 Teknoloji Transferinde Sınai Mülkiyet Hakları ve Türk Patent Enstitüsünün Rolü Prof. Dr. Habip ASAN TPE Başkanı 9 Mayıs 2013

2 İçerik Sınai Mülkiyet Hakları İnovasyon, Teknoloji Transferi ve Sınai Mülkiyet TPE Faaliyetleri

3 Fikri Mülkiyet İnsan düşüncesinin ürünü olan yeniliklerin sahiplerine verilen haklardır. Telif Hakları Kültür ve Turizm Bakanlığı Telif Hakları Genel Müdürlüğü (Edebiyat ve Sanat Eserleri) Sınai Mülkiyet Hakları Türk Patent Enstitüsü tarafından Sanayiye uygulanabilen yenilikleri kapsar.

4 Sınai Mülkiyet Bileşenleri Patent ve Faydalı Model Marka Endüstriyel Tasarım Coğrafi İşaret Entegre Devre Topografyası

5 Fikri Sermaye-Ekonomi İlişkisi -1

6 Fikri Sermaye-Ekonomi İlişkisi -2 ABD Gayri Safi Milli Hasılasının %50 sine karşılık gelen fikri ürün portföyü ABD ihracatının %60 ı FM yoğun sektörlerden Kaynak: Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı

7 Türk Sınai Mülkiyet Sistemi Mevzuat TPE Mahkeme Vekiller KOBİ STK Özel Sektör Üniversite Kamu Kurumları Kamuoyu

8 Patent ve Faydalı Model %15 artış Avrupa da 8., Dünyada 17. sırada

9 Marka %4 azalma Avrupa da 1., Dünyada 6. sırada

10 Tasarım %15 artış Avrupa da 2., Dünyada 5. sıradayız

11 İçerik Sınai Mülkiyet Hakları İnovasyon, Teknoloji Transferi ve Sınai Mülkiyet TPE Faaliyetleri

12 Ar-Ge ve İnovasyon $ BİLGİ 1 $ 2 > $ 1 $ 2 Ar-Ge İnovasyon BİLGİ ÜNİVERSİTELER

13 Patentler: Sınırsız Bilgi Kaynağı Dünyadaki teknik bilginin %80 i patent dokümanlarında Yayımlanmış 70 milyonun üzerinde patent dokümanı Her yıl 2 milyon yeni başvuru Sınıflandırılmış ve en güncel teknik bilgi İnternet üzerinden ücretsiz erişim

14 Sınai Mülkiyet Sistemi Teknoloji Transferi SMH Temel Amaç: Toplumsal Fayda Teknolojik yeniliklerin korunması Bilginin yayılması Ekonomik ve teknolojik gelişim Yöntem: Sanayiye aktarım/ticarileştirme Teknoloji Transferi

15 Patentler Geçmişte: Patent Sayısı? Günümüzde: Ticarileşen patent sayısı?

16 Lisans ve Royalty Gelirleri Kaynak: Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı

17 İçerik Sınai Mülkiyet Hakları İnovasyon, Teknoloji Transferi ve Sınai Mülkiyet TPE Faaliyetleri

18 Sınai Mülkiyet Vizyonu 10 küresel marka Dünyada Türk Tasarımı imajının yerleşmesi 50 bin yerli patent başvurusu GSMH nin %50 sine karşılık gelen fikri ürün portföyü

19 Mevzuat - Üniversite Buluşları Sınai Mülkiyet Kanun Tasarısı çalışması (TBMM de) Yükseköğretim Kurumlarında Çalışanların Buluşları (Yerli Bayh-Dole) Hak sahibi üniversite olacak Buluştan elde edilen gelirin (yükseköğretim kurumu ve buluş sahibi arasında) paylaşımı, sözleşmeye ya da yönetmeliğe uygun olarak belirlenecek

20 Mevzuat Yenilik ve Tanıtım Dairesi Bşk Sınai mülkiyete konu olan / olabilecek varlıkların ve kullanım şekillerinin tespiti, ilgili sektörlerin takibi, etüt çalışmaları gibi faaliyetler Sınai mülkiyet varlıklarının değerlerinin tespiti Yenilik ve teknolojilerin tespiti, teknoloji transferi işlemlerine aracılık gibi ticarileştirme faaliyetleri Yenilik destek faaliyetleri sonucunda elde edilen tüm verilerin toplanması, tasnifi ve yayını Yenilik destek faaliyetleri kapsamına giren konularda danışmanlık

21 BTYK Çalışmaları 2011/108 Yerli Patentlerin Lisanslanmasını Teşvik Edecek Politika Araçlarının Geliştirilmesi (TPE) 2011/104 Üniversitede Yenilikçiliğin ve Girişimciliğin Tetiklenmesi Amacıyla Politika Araçlarının Geliştirilmesi a) Teknoloji Transfer Ofislerinin Desteklenmesi d) Akademik Yükseltme Ölçütlerinin Girişimcilik ve Yenilikçiliği Teşvik Edecek Şekilde Yeniden Tasarımı

22 BTYK Çalışma Başlıkları A. Sınai mülkiyet haklarının ticarileştirilmesine yönelik teşvik ve destek verilmesi A.1) Sınai Mülkiyet Ticarileştirme (SMT) Teşviği Lisans/devir işlemlerine yönelik A.2) Sınai Mülkiyet Sicili (SMS) Teşviği Lisans/devir işlemlerinin Enstitü siciline kaydına yönelik A.3) Sınai Mülkiyet Etkinlik (SME) Teşviği Etkinlik giderlerine yönelik A.4) Sınai Mülkiyet Veritabanı (SMV) Teşviği EpoqueNet harcamalarına yönelik A.5) Sınai Mülkiyet Personeli (SMP) Teşviği Stopaj ve prim harcamalarına yönelik

23 BTYK Çalışma Başlıkları B. Sınai mülkiyet haklarının ticarileştirilmesiyle ilgili bilgilerin temin/tasnif edilmesi B.1) Enstitü içi verilerin derlenmesi ve detaylandırılması Teknoloji Transferi Takip Programı B.2) Enstitü dışı verilerin toplanması ve derlenmesi Enstitü içi verileri tamamlayıcı çalışmalar (kurumlar arası bilgi paylaşımı vb. yollarla) BuluşAlım arayüzü için gerekli veriler Anket ve analiz çalışmaları

24 BTYK Çalışma Başlıkları C. Teknoloji Transferi Platformu oluşturulması

25 2011/104 Sayılı BTYK Kararları 2011/104 Sayılı BTYK Kararı Çalışmaları Teknoloji Transfer Ofislerinin Desteklenmesi [2011/104 a] Girişimci ve Yenilikçi Üniversite Endekslerinin Oluşturulması [2011/104 c] Akademik Yükseltme Ölçütlerinin Girişimcilik ve Yenilikçiliği Teşvik Edecek Şekilde Yeniden Tasarımı [2011/104 d]

26 Üniversitelerde Sınai Mülkiyet Bilgisinin Yaygınlaştırılması Projesi Çıkış Noktası: Pan-Avrupa Projesi Avrupa Patent Ofisi; 2006 yılında Amaçlar Üniversitelerde sınai mülkiyet bilgisinin yaygınlaştırılması Sınai mülkiyet eğitim altyapısının oluşturulması, çeşitli fakültelerde sınai mülkiyet eğitiminin asgari standart ve gerekli unsurlarının belirlenmesi Sınai mülkiyet ile ilgili eğitim materyallerinin geliştirilmesi Eğiticilerin eğitilmesi Avrupa seviyesinde sınai mülkiyet eğitiminin uyumlaştırılması

27 Gezici Çalıştaylar 2007 yılından itibaren farklı tarihlerde 9 gezici çalıştay Bükreş, Varşova, Roma, Sofya, Bern vs. 21 Şubat İstanbul Çalıştayı 70 in üzerinde üniversiteden üst düzey temsilci EPO ve WIPO Akademi başkanlarının katılımıyla

28

29 Yönlendirme Komitesi Amaç; Yol Haritasının uygulamasını takip etmek ve revize etmek Komite Başkanı - TPE Başkanı Bölge Koordinatörleri - 7 Bölge Koordinatörü 35 Üniversite Temsilcisi Kurum Temsilcileri (YÖK, Bilim, Sanayi ve Tek. Bakn, TÜBİTAK, TPE) Sekretarya - TPE

30

31 Sınai Mülkiyet Farkındalık Kampanyası TPE, EPO ve OHIM işbirliği Açılış Toplantısı (23 Ocak 2012) EPO Akademi ve OHIM Akademi Direktörlerinin katılımı Türkiye: Projenin uygulanacağı 4 pilot ülkeden biri (Türkiye, İspanya, Romanya, Çek Cum.) Amacı; Üniversitelerde Sınai Mülkiyet Bilgisinin Yaygınlaştırılması Projesine destek sağlamak (katalizör) Patent Vadisi konsepti oluşturuldu Web sitesi tasarlandı

32

33 Yılı Faaliyetleri 23 Üniversite: Farkındalık Etkinliği (2000 kişi) Boğaziçi, Pamukkale, Mustafa Kemal, Gaziantep, Adnan Menderes, Ege, Sinop, Giresun, Ordu, Muğla, Recep Tayyip Erdoğan, Bülent Ecevit, Bayburt, Karadeniz Teknik, Tokat Gaziosmanpaşa, Artvin Çoruh, Mehmet Akif Ersoy, Süleyman Demirel, Hitit, Gümüşhane, Selçuk, Namık Kemal, Mersin Üniv. 10 Üniversite: Senato Bilgilendirme Toplantısı Ege Üniversitesi, Karadeniz Teknik Üniv, Mersin Üniv., Ankara Üniversitesi, Gaziantep Üniversitesi, Uludağ Üniversitesi, İYTE, Mustafa Kemal Üniversitesi, Afyon Kocatepe Üniv, TOBB ETÜ 7 Üniversite: Eğiticilerin Eğitimi Boğaziçi, KTÜ, Ondokuz Mayıs Üniv., Fırat, Namık Kemal, Çukurova Üniv., Gaziantep Üniv.

34 Patent Randevu Sistemi 381 kişi Gaziantep Üniversitesi Afyon Kocatepe Üniversitesi TOBB ETÜ Dokuz Eylül Üniversitesi Ege Üniversitesi Önümüzdeki günlerde Mustafa Kemal Üniv. Özyeğin Üniv.

35 Yapılacaklar Farklı düzey ve disiplinlere yönelik eğitim modüllerinin oluşturulması Ders programlarına sınai mülkiyete ilişkin derslerin eklenmesi Sınai mülkiyetle ilgili lisansüstü programlarının geliştirilmesi Üniversitelerde sınai mülkiyet konusunda anabilim dalları kurulması Üniversitelerarası Sınai Mülkiyet Platformu oluşturulması Tüm üniversitelerde Temas Kişileri belirlenmesi Rektörler Zirvesi Üniversitelerde yeni TPE Bilgi ve Doküman Birimlerinin kurulması Patent sahibi üniversite ve öğretim üyelerinin ödüllendirilmesi

36 Yapılacaklar Teknoloji Transferi Platformu oluşturulması Ticarileşen/Ticarileştirilmesi istenen üniversite patentlerinin merkezi bir veri tabanında toplanması TTO lara özel hizmetlerinin geliştirilmesi ve uygulanması Teknoloji Transfer Ofisi ve benzeri yapıların kapasitelerinin arttırılması ve sunulan hizmetlerin geliştirilmesi Sınai mülkiyet haklarının ticarileştirilmesine yönelik teşvik ve destek mekanizmalarının geliştirilmesi Üniversite Sınai Mülkiyet Politikası Rehberi hazırlanması Üniversite Sınai Mülkiyet Envanterinin Hazırlanması

37 Bilimsel Yayın Sayısı Kaynak: TÜBİTAK

38 Bilimsel Yayın Değişim ( ) %114 artış oranı ile OECD ülkeleri arasında 3. sıradayız

39 Yeni Hedef: Önce Patent Yayın? Patent?

40 İnovasyonun Realize Edildiği bir Üniversite BİLGİ > Ar-Ge İnovasyon Sadece Parayı Bilgiye Dönüştüren Değil, BİLGİYİ DE PARAYA DÖNÜŞTÜREN bir ÜNİVERSİTE

41 Teşekkürler twitter.com/tpekurumsal