Kýbrýs Türkü Geleceðini Ararken

Transkript

1 Kýbrýs Türkü Geleceðini Ararken Dr. Murat Köylü (*) Kýbrýs Adasý stratejik konumu nedeniyle, binlerce yýl Akdeniz`in en ö- nemli cazibe ve bölge güçlerinin mücadele merkezinin odaðýnda olmuþtur. Baþlangýçta ticaret kolonilerince uðrak ve yerleþim yeri olarak görülen ada, zamanla Ortadoðu ve Doðu Akdeniz`in en önemli güç kontrol merkezi haline gelmiþ, bu geliþme ada üzerindeki çýkar çatýþmalarýný arttýrmýþtýr. Osmanlý idaresine geçtiði 1571`den sonra ise adaya yerleþen Türk denizciler ile Ortodoks Hýristiyan ahali arasýnda baþlayan hâkimiyet mücadelesi, zaman içinde farklý aktörlerin müdahalesi ile dönemsel olarak boyut deðiþtiren ve kapsamlý çözümlerin dahi artýk taraflarýn uzun süreli dinçlerini kýrmaya yeterli gelmediði bir yapýyla günümüze kadar süregelmiþtir. Bugüne kadar sorunun çözümünde, ada halkýnýn talep ve görüþlerinden çok, taraf olan devletlerin çýkar çatýþmalarýna sahne olan Kýbrýs sorunun son durumu ve gelinen nokta, yakýn geçmiþteki geliþmelerde deðerlendirilerek incelenecektir. 1. Annan Planý Öncesi Kýbrýs'taki Geliþmeler: Her iki toplumun ortak iradesiyle ve 1960'da yürürlüðe giren üç belgeyle(garanti ve Ýttifak anlaþmasý ile Kýbrýs Cumhuriyeti'ni Kuran Anlaþma) kurulan Kýbrýs Cumhuriyeti, umut dolu bir baþlangýç yapmýþtý. Bu büyük þans, Kýbrýslý Rum ve Yunan Milliyetçilerin, oldu bittiyle adayý bir Yunan Adasýna dönüþtürme plânýný ortaya koyduklarý 1963 Kanlý Noel gecesinden sonra, ortadan kalkmýþ oldu. Bugün adadaki barýþýn tesisi için çaba harcayan ülkeler, o dönemde bu kanlý katliamý önleyebilecekleri halde, olan bitene sadece seyirci kalmayý seçmiþlerdi. * 21.Yüzyýl Türkiye Enstitüsü Balkan-Kýbrýs Araþtýrmalarý Bölümü Baþkaný. [35]

2 Dr. Murat Köylü EOKA katliamlarýnýn artmasý ile adadaki barýþýn bozulmasý sonucu, 1964'te BM Güvenlik Konseyi'nden acilen Barýþ Gücü isteyen Makarios'un gerçek amacýnýn Türkiye'nin müdahalesini engellemek ve Rumlarýn Türk kýyýmýna rahatça devam etmesini saðlamak olduðu da dönemin ABD Dýþiþleri Bakan Yardýmcýsý George W. Ball'un raporlarýy- 1 la kayýtlara geçmiþti. Kýbrýs Cumhuriyeti'nin kurulmasý ile Ýngiltere, Garanti Antlaþmasýna yeni bir madde ekleyerek, ada üzerindeki egemenliklerinden vazgeçmiþ ancak, adanýn yüzölçümünü % 2.77'sini kapsayan 256 kilometrekarelik alanda 10 bin dolayýnda Ýngiliz askeri olduðu Akrotiri ve Dikelya 2 üslerini elinde bulundurmaya devam etmiþtir. Bu üslerinin varlýðýnýn temelde, 1960`da Türkiye, Ýngiltere, Yunanistan ve Kýbrýs Cumhuriyetinin imzaladýðý Garanti Anlaþmasýnýn 2.nci maddesini uygulamak(yunanistan, Ýngiltere ve Türkiye, Kýbrýs Cumhuriyeti'nin diðer herhangi bir devlet ile gerek birleþmesini gerekse Ada'nýn taksimini doðrudan doðruya veya dolaylý olarak gerçekleþtirmeye yardým ve teþvik edici bir amacý olan tüm hareketleri kendi yetki ve ilgileri o- 3 ranýnda önlemeyi üstlenirler) olmasýna raðmen, Rumlarýn; Aralýk 1963'te baþlayan ve 1974'e dek süren, 500 Türk kurþuna dizilmesi, yüzlercesinin canlý canlý gömülmesi, yakýlmasý ya da kuyulara atýlmasý, 30 bin Türk'ün evlerini terk etmesi ve 103 Türk köyünün tamamen yok edilmesi olaylarýna göz yumulmuþ, bütün bu haksýzlýklarý yetmezmiþ gibi, aldýklarý bir kararla Türkler, Ada'nýn yüzde 3'lük kýsmýnda yaþamaya mahkûm edilmiþ, temel yiyecek ve ilaç temininden dahi yoksun býrakan aðýr bir am- 4 bargoya tabi tutulmuþlardý. 2000'li yýlýn baþlarýna gelindiðinde, dönemin BM Genel Sekreteri Kofi Annan, görev yaptýðý dönemde Kýbrýs Sorunu kendisinin hazýrlamýþ olduðu bir planla çözme giriþimi, her iki toplumda farklý tepkilere yol açmýþtý. Bu plan, Kýbrýs Türk ve Rum tarafýnýn eþit iki kurucu i- dare olarak adlandýrýldýðý, kurucu devletlerin statüsü ve birbirleriyle olan iliþkilerini Ýsviçre modeline dayandýðý iki kesimli, iki toplumlu federal bir yapý öngörüyordu. 1 George W. Ball, The Past Has Another Pattern, Memoirs, Norton & Co, New York Policy Report Kýbrýs: Bölünme Sürecini Durdurmak, 190.Avrupa raporu, , s TÜRKSAM internet sitesinde Kýbrýs Müzakerelerinde Sýra Güvenlik ve Garantiler Baþlýðýnda: Bundan sonra ne olacak [36] 21. YÜZYIL A ralýk 2009

3 Kýbrýs Türkü Geleceðini Ararken Annan Planý'nýn sunumu ilk kez 11 Kasým 2002 tarihinde yapýldý. Düzeltmeler ve eklemeler sýrasýyla 10 Aralýk 2002, 26 Þubat 2003 ve 29 Mart 2004 tarihlerinde oldu. Genel Sekreter plânýn en son þeklini taraflara 31 5 Mart 2004 tarihinde Ýsviçre'de Bürgenstock kentinde verdi. Aslýnda, Türkiye`de 2002 Kasým'ýnda yapýlan genel seçimlerin sonuçlarý, Kýbrýs sorunun yeni bir dönemin baþlangýcýnýn iþaretlerini vermiþti. Yeni kurulan hükümet, sorunun çözümünde geleneksel modelden uzaklaþarak, önceden kabul görmeyen, sorunu Türkiye'nin AB üyeliði ile baðlantýlýsýný kabullenen bir politika izlemeye baþlayarak, Annan Plânýný destekleyen çabalarýný artýrmýþtýr yýlýnda yaþanan diðer bir geliþme ile adadaki plâna olan desteðin olumlu yönde artýþýný hýzlandýrmýþtýr. Aralýk 2003`te yapýlan KKTC parlamento seçim sonuçlarýnda ilk kez Kuzey Kýbrýs`taki geleneksel yapýda bir deðiþiklik yaþanmasýna sebep olmuþtu. Daha önceleri, adadaki mevcut durumun korunmasý yönünde politikalar üreten partiler seçimlerde çoðunluðu elde ederken, bu defa Kýbrýs Türk halký statükonun korunmasý- deðiþtirilmesi eksenlerinde eþit oy vermiþti. Bu sonuç, Kýbrýs politikasýnda deðiþikliðe giden Türkiye'deki yeni hükümetin elini de 6 güçlendirmiþtir USAK, Kýbrýs Sorununda Alternatif Açýlýmlar: Çok Bileþenli Adým Modeli, Nisan 2008, S YÜZYIL A ralýk 2009 [37]

4 2004 yýlý Mayýs ayýnýn baþýnda Rum yönetimin Avrupa Birliðine girmesi, otuz yýldan fazladýr izolasyon ve ambargo içinde yaþayan Türk toplumunu tedirgin ediyordu. Özellikle 1974 ve sonrasý doðumlu Türk toplumu fertlerinin önemli bir bölümü, baþta seyahat olmak üzere ekonomik özgürlüklerini geri almanýn tek yolu gördükleri bu plâný destekliyorlardý. Kýbrýs Davasýnýn en önemli isimlerinden dönemin Cumhurbaþkaný Rauf Denktaþ bu plâný Kýbrýs Türklerini yok etme plâný gördüðünden karþý çýkýyor, ancak ayný dönemde baþbakan olan Mehmet Ali Talat ise bu plâný Kýbrýs Türk'ünün kurtuluþu olarak görüyordu. Türkiye`deki aydýnlar ise çözüme milli bir dava olarak baktýklarý için plan, Kýbrýslý Türkler kadar desteklenmiyordu. Annan Plâný nýn oylanacaðý gün yaklaþýrken, baþta Kýbrýs`ta yaþayan toplumlar, Türk ve Yunan halklarý olmak üzere Ýngiltere, diðer Avrupa devletleri ile ABD, artýk bu sorunun kalýcý olarak çözümü için her türlü hoþ görüye açýk önerilerini gündeme taþýyorlardý. Kýbrýs ve Yunanistan, kendi isteklerinin kabul gördüðü bir çözüm için, önlerindeki zamaný çok iyi deðerlendirmenin yollarýný arýyorlardý. Annan Plâný kabul edilse de, edilmese de Kýbrýs Rum Yönetimi adanýn tek temsilcisi olarak, planýn oylamasýndan 7 gün sonra resmen AB üyesi olacaktý. Þimdi bu plâný kabul etmek, Kýbrýs Rum Yönetiminin AB`ye üye olduktan sonra kabul etmek arasýnda büyük fark vardý. AB üyeliði için müzakereleri devam eden Türkiye ye daha fazla baský uygulanabilecek ve adadan daha çok taviz alýnabilecekti. Annan planý kabul edilse de, edilmese de Kýbrýs Rum Yönetimi adanýn tek temsilcisi olarak, plânýn oylamasýndan 7 gün sonra resmen AB üyesi olacaktý. Dr. Murat Köylü Böyle bir avantaj, görmemezlikten gelinemezdi. Ýngiltere, 2004 yýlýnda, Kýbrýs sorununa kapsamlý çözüm öngören Annan Plâný'ný iki tarafýn da kabul etmesi durumunda, üslerinden toprak vermeyi taahhüt etmesine raðmen, Annan Plâný'na KKTC yüzde 65 ''evet'' derken, Rumlar ise yüzde 76 oranýnda hayýr denilerek red edildi. 2. Annan Planý Sonrasý Geliþmeler ve Müzakereler Annan Planý referandumu sonuçlarý, BM çerçevesinde bir çözümün Rumlara gösterdiði hayýr cý tavýr ile uzun süre rafa kalkmasýna ve hatta [38] 21. YÜZYIL A ralýk 2009

5 Kýbrýs Türkü Geleceðini Ararken bu konuda uluslararasý aktörlerin bir anlamda uzun süre umutlarýnýn yok olmasýna neden olmuþtu. Ancak bu plânýn kuzeyde büyük bir yüzdeyle desteklenmesi, uluslararasý kamuoyunun taraflarý konumlandýrdýklarý pozisyonlar açýsýndan kýrýlma noktasý yaratmýþtýr. Uzun yýllar çözümsüzlüðün nedeni olarak gözüken Türk Kesimi, kamuoyunda artýk çözüm yanlýsý irade olarak görülürken, Rum tarafý çözümsüzlüðün kaynaðý ola- 7 rak gösterilmeye baþlanmýþtý. Ancak bu þaþkýnlýk içinde 1 Mayýs 2004 günü Kýbrýs Rum Kesimi, AB ye tam üye olarak yoluna devam etmeye baþladý. 2005`e gelindiðinde, AB dýþiþleri bakanlarýnýn Gümrük Birliði'ne iliþkin Ek Protokolü imzalamasýyla Kýbrýs'ta yeni süreç de gündeme gelmiþti. Protokol Güney Kýbrýs'ý da içine alacak þekilde, AB'nin 10 yeni üyesini Gümrük Birliði kapsamýna almasýný 8 öngörüyordu. Þimdi soru þu olacaktý: Türkiye'nin Ek Protokol 'e imza koymuþ olmasý 10 yeni üye ile süreci baþlattýðý anlamýna gelir mi? 2005`e gelindiðinde, AB dýþiþleri bakanlarýnýn Gümrük Birliði'ne iliþkin Ek Protokolü imzalamasýyla Kýbrýs'ta yeni süreç de gündeme gelmiþti. Hükümetin hedefi þöyle özetlenmiþti: Türkiye'nin Ek Protokol'ü kabulü sonrasý limanlarýný Rum gemilerine açmasý karþýlýðý, KKTC'nin liman ve hava alanlarýnýn da dünyaya açýlmasý... Bunun için Kýbrýs'taki referandumun hemen ardýndan BM Güvenlik Konseyi'ne Annan'ýn sunmuþ olduðu KKTC'ye izolasyonu kaldýran Raporu'nun onayý gerekiyordu. Ancak, Annan'ýn Raporu, Rusya'nýn "veto ederim" tehdidi dolayýsýyla daha Güvenlik Konseyi gündemine dahi gelmeden askýda kalmýþtý. Bütün bunlar yaþanýrken 2005 yazýnda Türkiye`nin önüne Gümrük Birliði Anlaþmasý'ný, Kýbrýs dahil AB'nin 10 yeni üyesini kapsayacak þekilde geniþleten Ek Protokol haline getirildi. Her ne kadar Ankara Ek Protokol'e imza koyarken, bunun Rum kesimini tanýma anlamýna gelme- 9 yeceðini duyuran bir deklarasyon yayýmladý ise de bu deklarasyon, AB Parlamentosunda Rumlarýn ve Yunanlýlarýn sesini kesmeye yetmedi. 7 USAK, a.g.e., S.7 8 SARIKAYA, Muharrem, Sabah Gazetesi Kýbrýs Satrancý, SARIKAYA, Muharrem, Sabah Gazetesi 31. Yýlýnda Kýbrýs, YÜZYIL A ralýk 2009 [39]

6 2008 baþlarýnda Balkanlardaki geliþmeler Kýbrýs sorununa hiç beklenmedik bir çözümün olabileceði ihtimalini ortaya koymuþtu. Kosova'- nýn baðýmsýzlýðýný ilân etmesi, Kosova'nýn BM Güvenlik Konseyi kararlarýna raðmen tanýnmasýnýn uluslararasý hukukta yarattýðý kýrýlma nedeniyle KKTC'nin tanýnmasý önündeki tek engel olan BMGK 541 ve 550 sayýlý kararlarýn etkisini yitirmesinin önünü açarak, Rum tarafýnda büyük bir telaþa yol açmýþtý. Bu kýrýlma noktasýný aþmanýn tek yolunun, Kýbrýs Türk tarafýnýn müzakerelere çekilerek zaman kazanýlmasý olduðu düþünülüyordu. Öyle de yapýldý baþlarýnda Balkanlardaki geliþmeler Kýbrýs sorununa hiç beklenmedik bir çözümün olabileceði ihtimalini ortaya koymuþtu. Kýbrýs Türkü Geleceðini Ararken Kýbrýs Rum kesiminde Þubat ayýnda yapýlan baþkanlýk seçimini Tasos Papadopulos ilk turda kaybetti ve seçimi ikinci turda, komünist AKEL partisi Genel Sekreteri Dimitris Hristofyas beklenmedik þekilde ve tarihinde ilk kez kazandý. Hristofyas'ýn Rum liderliðine seçilmesi, Kýbrýs sorununun çözümüne yönelik umut rüzgârlarý estirmeye baþlatmýþ- 10 tý. KKTC Cumhurbaþkaný Mehmet Ali Talat ile Kýbrýs Rum yönetimi lideri Dimitris Hristofyas, Kýbrýs'ta 4 yýldan fazla süren durgunluðun ardýndan, kapsamlý Kýbrýs müzakerelerinin prosedürünü belirlemek a- macýyla 3 Eylülde 2008`de bir araya geldi ve 11 Eylülde Yönetim ve Güç Paylaþýmý ana baþlýðý altýnda kapsamlý müzakerelere baþladý. Ýlk önce çalýþma gruplarý ve teknik komitelerin kurulmasý üzerinde anlaþmaya varan liderler, bu grup ve komitelerin çalýþmalarýný gözden geçirip deðerlendirmek amacýyla yaptýklarý görüþmelerde iki kesimli, iki toplumlu ve siyasî eþitliðe dayalý çözüm taahhüdünde bulunup, tek egemenlik ve tek vatandaþlýk konularýný ele aldýlar. BM Genel Sekreterinin iyi niyet misyonu çerçevesinde 3 Eylül'de tam teþekküllü müzakerelerin prosedür görüþmesini yapan ve 11 Eylül'de müzakerelere baþlayan iki lider, Kýbrýs sorununa karþýlýklý olarak kabul edilebilecek ve Kýbrýslý Rumlarýn ve Kýbrýslý Türklerin temel ve meþru hak ve çýkarlarýný koruyacak bir çözüm bulunmasý amacýný taþýyan tam teþekküllü müzakerelerde üzerinde anlaþýlacak çözümün, ayrý ayrý ve eþ zamanlý olarak referanduma sunulmasýný kararlaþtýrdý. 10 Ajanslar-Milliyet, [40] 21. YÜZYIL A ralýk 2009

7 13 Kýbrýs Özel Temsilcisi Taye-Brook Zerihoun da katýldý. KKTC Cumhurbaþkaný Mehmet Ali Talat ile Kýbrýs Rum yönetimi lideri Dimitris Hristofyas baþkanlýðýnda, konu baþlýklarýna göre deðiþen liderlerin heyetleri arasýnda yapýlan görüþmelerde, sýrasýyla 6 ana baþlýk üzerinde 14 duruldu. Bunlar; Yönetim ve Güç Paylaþýmý, Mülkiyet, Toprak ve Harita, Güvenlik ve Garantiler, Ekonomi, Avrupa Birliði Konularýdýr. Kasým 2009`a gelindiðinde, KKTC Cumhurbaþkaný Talat ile KRY lideri Hristofyas ýn, 51'inci görüþmelerinde, Birleþik Kýbrýs Cumhuriyeti oluþturulmasýna iliþkin son aþamaya gelindiði ve müzakereler tamamlanana kadar basýna bilgi vermeme kararý alýndýðý bildirildi. Bugüne kadar anlaþma konusunda iyimser tablo çizemeyen iki tarafýn, üzerinde anlaþtýklarý söylenen konulara göre; ordusuz yeni yapýlanmada, tek silahlý kuvvet polis olacak ve iki toplumun da kendi polis teþkilatý bulunacak. Genel güvenlik için ise, FBI benzeri genel bir polis teþkilatý kurulacak. Türkçe ve Rumcanýn resmi dil olacaðý Birleþik Kýbrýs'ta, resmi kurumlar için ortak bir çalýþma dili de belirlenebilmesi kararlaþtýrýldý. Alýnan bilgilere göre, müzakereler çerçevesinde üzerinde mutabakat saðlanan konular; Devlet Baþkaný ve yardýmcýsýný senatonun seçmesi, yeni kabinenin 6 Rum ve 3 Türk'ten oluþmasý, Dýþiþleri ve Avrupa Rumlar Türkiye'den gelenlerin geri gönderilmesini talep etse de, Türk tarafýnýn resmi tutumu, vatandaþlarýmýzý pazarlýk konusu yapmayýz þeklindedir. Dr. Murat Köylü ile Maliye ve Ýçiþleri bakanlarý farklý toplumdan olmasý ve herhangi bir kara- 15 rýn geçerli olabilmesi için her toplumdan en az bir kiþinin onay vermesi. Anlaþma saðlanan konularýn dýþýnda, müzakerelerin devam ettiði ve henüz anlaþma saðlanamayan konular ise; Egemenlik, Mülkiyet, Türkiye'den gelenlerin durumu. Bunlardan en büyüðü, Rumlarýn 'egemenlik tektir' söyleminde direnmesidir. Rumlar, federasyona dönüþerek tek devlet olmak istemektedirler. Diðer bir sorun ise Rumlar Türkiye'den gelenlerin geri gönderilmesini talep etse de, Türk tarafýnýn resmi tutumu, vatandaþlarýmýzý pazarlýk konusu yapmayýz þeklindedir. 13 Sabah Gazetesi AB Haber, [42] 21. YÜZYIL A ralýk 2009

8 En önemli sorunlardan biri de mülkiyet. Tazminatlarýn hangi çerçevede ödeneceði belirlenemedi. Türk tarafý, çözüm konusunda kullaným kaybý gündeme gelirse ayný haklarýn Türkler için de geçerli olmasýný istiyor. Bu baðlamda ya mülkiyet için tazminat ödenecek, ya güney kesimdeki Türk evlerinden birisi verilecek. Görüþmelerde Türk tarafýnýn en önemli dayanaðý Annan Plâný. Anlaþmaya varýlýrsa, iki tarafta referanduma sunulacak. Anlaþmanýn yürürlüðe girmesi için iki toplumun da onaylamasý gerekiyor. Rumlar bir taraftan çözüm için çalýþýrken bir taraftan da AB kurumlarýndaki Rumlar aracýlýðýyla umutsuzluk yayýyor. Çabalarý Aralýk'taki AB-Türkiye Deðerlendirme Zirvesi'nden olumsuz bir sonuç çýkmasý. 4. Sonuç ve Deðerlendirme Kýbrýs Türkü Geleceðini Ararken Bugün itibariyle gelinen durum; ufukta AB ve ABD`nin baskýsýyla, Annan Plâný benzeri zorlama bir çözüm çalýþmasýnýn baþladýðý gözüküyor. Belki bu gün Kýbrýs ve Türkiye`de yaþayanlardan barýþ havarisi kesilenler, AB vatandaþý olma hevesi içinde olanlar, bu geliþmeyi büyük bir coþkuyla karþýlayabilirler. Görünürde baþta Rauf Denktaþ gibi düþünenlerin artýk dönemlerinin bittiði, adaya huzur ve barýþýn hakim olacaðýný kabul edenlerin sayýsý, Annan Plânýn oylamasý ile ortaya çýkmýþtý. Türk tarafý gündeme getirilen bu plâný, %65`ten daha yüksek bir oranla kabul edebileceðini göstermektedir. Asýl sorulmasý gereken soru þu olmalý; benzer þartlarý içeren Annan Planýna % 74 gibi çok yüksek bir oranda hayýr diyen Rum Tarafýnýn, üzerinde anlaþma saðlanýlacaðý düþünülen son durumu nasýl karþýlayacaðýdýr? Kýbrýs tarihinin son yüzyýlýný inceleyenler ve elli yýl öncesini yaþayanlar, gelinen bu noktayý endiþeyle izliyorlardýr. 11 Þubat 1958 ve 19 Þubat 1959`da imzalanan Zürih ve Londra Anlaþmalarý ile; Her iki toplum eþit statüde kurucu ortak olmuþlardý. Resmi dil Türkçe ve Rumca, Cumhurbaþkaný Rum ve yardýmcýsý Türk, 10 üyeli Bakanlar Kurulunun 7'si Rum 3'ü Türk, 50 kiþilik meclisin 35`i Rum ve 15`i Türk olmuþtu. Kýbrýs Cumhuriyeti`nin baðýmsýzlýðýný ve toprak bütünlüðünü koruyacak 1600 kiþilik askeri gücün 950`si Rum, 650'si ise Türklerden 16 kuruluydu. 16 KÝLERCÝOÐLU, Orhan.S. Unutulan Bedel, Fark Yayýnlarý, Ankara,2007, S YÜZYIL A ralýk 2009 [43]

9 Dr. Murat Köylü Tarih tekerrürden ibarettir diyenler için iyi bir örnek olur mu bilinmez ancak Rum Yönetimi Lideri Hristofyas`ýn Katar`da yayýnlanan Tribune gazetesine, KKTC`de yaþayan Türkiye kökenlilerle ilgili olarak bir soruyu cevaplarken, Çözüm sonrasýnda, AB`ye üyelik çerçevesinde imzaladýðýmýz özel protokolde, birleþik cumhuriyet ve AB`nin iþgal altýndaki bölgeyi adým adým asimile etme yönünde gerekli önlemleri alacaðýz 17 demesi, Rum tarafýnýn bu birleþime nasýl baktýðýný görmek için yeterli olur sanýrým. Hiçbir Türk, yaþadýðý topraklarda kimliðini, özünü ve inançlarýný kaybetmeden yüksek yaþam kalitesi içinde diðer milletlerle ortak yaþama itiraz etmez. Ancak ecdadýmýz; kendi tebaasýndaki farklý din ve ýrktan olanlara gösterdiði hoþgörüyü, diðer milletlerden görmemiþtir. Azýnlýk duruma düþtüðü her dönemde asimile edilip, yok edilmeyle karþý karþýya kalmýþtýr. Katolik Hýristiyanlarýn iþkencelerinden býkan Ortodokslar, ruhaniler ayinlerde: Ýstanbul'un içinde Türk sarýðýný görmek, Latin serpuþunu görmekten evladýr diye seslenirlerken, bugünlerde Avrupa Konseyi, Yunanistan'da ýrkçýlýk ve yabancý düþmanlýðý ile ilgili mücadele konularýndaki organý olan ECRI'nin, Yunanistan hakkýnda hazýrladýðý dördüncü denetim raporunda: Batý Trakya'daki Türk ve Müslüman azýnlýðýn maruz kaldýðý insan hakký ihlâllerinin ön plâna çýkarmýþ, ülkedeki dini azýnlýklara yönelik ayrýmcýlýk ve önyargýlarýn kökeninde Yunan Ortodoks Kilisesi'nin bulunduðu 18 görüþü dile getirilmiþtir. Kýbrýs Türk'ü geleceðini ararken, geçmiþini de iyi okumalý ve yaþananlarý asla unutmamalýdýr. Altmýþ sonrasý adada yaþanan ve bu gün Lozan Anlaþmasýný hiçe sayarak Batý Trakya Türklerine yaþatýlan insan haklarý ihlâllerinin de mimarlarýnýn, þu an masanýn karþýsýnda oturanlar olduðu unutulmamalýdýr. Vaatler ve anlaþmalar, onlarý tutmaya ve uygulamaya niyetleri olanlar için geçerlidir, aksi takdirde bir söz veya kâðýt parçasýndan ibaret olurlar. 17 KARAHASAN, Sefa, Hiristofyas: Çözümden Sonra Türkleri Asimile Edeceðiz, özel haber, Milliyet, [44] 21. YÜZYIL A ralýk 2009