Malzeme Üretim Teknikleri. Yrd. Doç. Dr. Rıdvan YAMANOĞLU Bahar Dönemi

Transkript

1 Yrd. Doç. Dr. Rıdva YAMANOĞLU Bahar Döemi 1

2 Kou: Üretim Yötemleri Geleeksel Üretim Yötemleri Talaşlı üretim yötemleri Toralama, Frezeleme, Playalama, Delme, Broşlama, Taşlama Talaşsız üretim yötemleri Döküm, Kayak ve Plastik Şekil Verme Presleme, Haddeleme, Deri Çekme, Sıvama, Bükme, Kayak, Lehim, Yapıştırma, Perçileme 2

3 Kou: Talaş Kaldırma Yötemleri Talaşlı Üretim Yötemleri Talaş Kaldırma Yötemleri ve Makie Takımları 1.Toralama ve ilgili işlemler 2.Delme ve ilgili işlemler 3.Frezeleme 4.Yüksek hızlı talaş kaldırma 3

4 Kou: Talaş Kaldırma Yötemleri Talaşlı Üretim Yötemleri Talaş Kaldırma İstee parça geometrisii oluşturulması içi mekaik olarak kesici bir takım kullaılarak yapıla malzeme uzaklaştırma yötemi E yaygı uygulamaları: metal parçaları şekilledirmek içi

5 Kou: Talaş Kaldırma Yötemleri Talaşlı Üretim Yötemleri Talaş Kaldırma Yüksek doğruluk ve kesilikte geometrik özellikler sağlama ve parça geometrilerii düzeltilme kapasitesi bakımıda tüm imalat yötemlerii e uygularıda birisidir. Döküm de geiş bir şekil yelpazesii oluşturabilir, acak doğruluk ve kesilik bakımıda talaş kaldırmada geridir 5

6 Kou: Talaş Kaldırma Yötemleri Talaşlı Üretim Yötemleri Talaş Kaldırılmış Parçaları Sııfladırılması Döel simetrili silidirik veya disk şekilli Döel olmaya (prizmatik de dee) - blok bezeri veya levha bezeri Talaş kaldırıla parçaları sııfladırılması: (a) döe, veya (b) dömeye. 6

7 Kou: Talaş Kaldırma Yötemleri Talaşlı Üretim Yötemleri Talaş Kaldırma İşlemleri ve Parça Geometrisi Her bir talaş kaldırma yötemi, iki faktör edeiyle belirli bir parça geometrisi oluşturur: 1.Takım ve parça arasıdaki izafi hareket Üretme parça geometrisi, kesici takımı ilerleme yolu tarafıda belirleir 2.Kesici takımı şekli Şekilledirme parça geometrisi, kesici takımı şekli tarafıda belirleir. 7

8 Kou: Toralama Talaşlı Üretim Yötemleri Şekil üretme: (a) düz toralama, (b) koik toralama, (c) sıır toralama, (d) yüzey frezeleme, (e) profil frezeleme. 8

9 Kou: Toralama Talaşlı Üretim Yötemleri Biçim vermek içi şekilledirme: (a) şekil toralama, (b) delme, (c) broşlama. 9

10 Kou: Toralama Talaşlı Üretim Yötemleri Oluşturulacak formu şekilledirilmesii ve üretilmesii birleşimi: (a) bir tezgahta diş kesme, (b) kaal frezeleme. 10

11 Kou: Toralama Talaşlı Üretim Yötemleri Toralama Döe bir parçada bir silidir üretmek üzere; malzeme kaldıra tek uçlu kesici takım (kalem) ile, Tora olarak adladırıla bir tezgah üzeride yapılır. Bir tora tezgahıda yapıla toralama işlem türleri: Alı toralama Şekil toralama Pah kırma Kesme

12 Kou: Toralama Talaşlı Üretim Yötemleri Toralama işlemi 12

13 Kou: Toralama Talaşlı Üretim Yötemleri Alı Toralama: Takım radyal olarak içe doğru ilerler. 13

14 Kou: Toralama Talaşlı Üretim Yötemleri Şekil Toralama: Takım, döme ekseie paralel ilerleme yerie, doğrusal olmaya ve böylelikle bir şekil oluştura bir yol izler. 14

15 Kou: Toralama Talaşlı Üretim Yötemleri Pah Kırma: Kesici uç, bir pah oluşturmak üzere, silidiri köşeside bir açı keser. 15

16 Kou: Toralama Talaşlı Üretim Yötemleri Kesme: Takım, döe parçaı ucuu kesmek üzere belirli bir koumda içe doğru ilerler. 16

17 Kou: Toralama Talaşlı Üretim Yötemleri Diş Açma: Sivri uçlu takım, büyük bir ilerleme hızıda parçaı döme ekseie paralel olarak doğrusal ilerleyerek diş oluşturur. 17

18 Kou: Tora Tezgahı Talaşlı Üretim Yötemleri Motor tahrikli bir tora tezgahıı, temel bileşelerii göstere diyagram. 18

19 Kou: Borlama Talaşlı Üretim Yötemleri Borlama Borlama ve toralama arasıdaki fark: Borlama, mevcut bir deliği iç çapı üzeride gerçekleştirilir. Toralama, mevcut bir silidiri dış çapı üzeride gerçekleştirilir. Borlama, bir iç toralama işlemidir. Borlama makieleri Yatay ve dikey makie kafasıı döme ekseii yöüü ifade eder. 19

20 Kou: Delme Talaşlı Üretim Yötemleri Delme (Matkaplama) Parçada yuvarlak bir delik oluşturur. Mevcut bir deliği sadece geişlete borlama işlemidir. Kesici takımlar matkap olarak adladırılır. Makie takımı: matkap presi delme 20

21 Kou: Delme Talaşlı Üretim Yötemleri Tam Delikler ve Kör Delikler Tam delik matkap ucu parçaı diğer tarafıda çıkar. Kör delik parçaı diğer tarafıda çıkmaz. İki delik türü: (a) tam delik, (b) kör delik. 21

22 Kou: Raybalama Talaşlı Üretim Yötemleri Raybalama Çap üzeride daha iyi toleras ve arta yüzey kalitesi elde etmek üzere bir deliği hafifçe büyütülmeside kullaılır. Delmeyle ilgili talaş kaldırma işlemleri: raybalama Ters Borlama Bir delik içide küçük delikte sora büyük delik olacak şekilde, kademeli bir delik oluşturur 22

23 Kou: Frezeleme Talaşlı Üretim Yötemleri Frezeleme Parçaı, çoklu kesici kearları ola bir kesici takıma doğru ilerlediği talaş kaldırma yötemi Döe takım eksei ilerlemeye dikeydir. Düz bir yüzey oluşturur. Diğer faktörler ve terimler: Kesici takım, freze çakısı olarak adladırılır Makie, freze tezgahı olarak adladırılır. 23

24 Kou: Frezeleme Talaşlı Üretim Yötemleri İki Frezeleme Türü İki frezeleme türü: (a) yüzey frezeleme, (b) alı frezeleme. 24

25 Kou: Frezeleme Talaşlı Üretim Yötemleri Kear Frezeleme ve Alı Frezeleme Kear frezeleme Çakı eksei talaş kaldırıla yüzeye paraleldir. Kesme kearları bıçak çevresii dışıdadır. Alı frezeleme Çakı eksei, frezelee yüzey ekseie diktir. Kesme kearları bıçağı hem uç ve hem de dış çevresi üzeridedir. 25

26 Kou: Frezeleme Talaşlı Üretim Yötemleri Kütük Frezeleme Çakı geişliğii, parçaı her iki tarafıda dışarı taştığı, temel yüzey frezeleme şekli. Kaal Açma Çakı geişliği, içide bir kaal oluşturduğu parça geişliğide daha küçüktür. kütük frezeleme Kaal açma 26

27 Kou: Frezeleme Talaşlı Üretim Yötemleri Profil Frezeleme Düz parçaı dış yüzeyii kesildiği, bir uç frezeleme türü. Parmak Frezeleme Düz parçalarda sığ boşlukları frezelemeside kullaıla diğer bir uç frezeleme türü. Yüzey Şekli Oluşturma Bilye uçlu çakı, üç boyutlu bir yüzey şekli oluşturmak üzere, dar aralıklarda bir eğri hat üzeride ileri geri hareket eder. Profil Frezeleme Parmak Frezeleme Yüzey Şekli Oluşturma 27

28 Kou: Broşlama Talaşlı Üretim Yötemleri Broşlama Çok dişli bir kesici takım, takım eksei yöüde, parçaya göre doğrusal olarak hareket eder. Broşlama işlemi. 28

29 Kou: Broşlama Talaşlı Üretim Yötemleri Broşlama Üstülükleri: İyi yüzey kalitesi, Dar toleraslar, Değişik parça şekilleri işleebilir. Kesici takım broş olarak adladırılır. 29

30 Kou: Broşlama Talaşlı Üretim Yötemleri İç Broşlama Bir deliği iç yüzeyie uygulaır. Parçada bir başlagıç deliğii olması gerekir. 30

31 Kou: Testere Talaşlı Üretim Yötemleri Testere ile Kesme Parçada, birbirie yakı yerleştirilmiş bir seri dişte oluşa bir takım tarafıda dar bir yarık oluşturulur. Takım, Testere bıçağı olarak adladırılır. Yaygı uygulamaları: Bir parçayı iki parçaya ayırır, Parçaı istemeye kısımlarıı keserek uzaklaştırır. 31

32 Kou: Testere Talaşlı Üretim Yötemleri Motorlu Testere motorlu testere testere dişlerii parçaya göre ileri geri doğrusal hareketi. 32

33 Kou: Testere Talaşlı Üretim Yötemleri Batlı Testere batlı testere (dikey) bir kearıda dişleri ola, sosuz esek bir bat şeklide ola, batlı testere bıçağıı lieer sürekli hareketi. 33

34 Kou: Testere Talaşlı Üretim Yötemleri Dairesel Testere dairesel testere döe testere bıçağı, parçada geçe takımı sürekli hareketii sağlar. 34