Karma Yemlerdeki Farklı Pelet Bağlayıcıların Pelet Kalitesine Etkileri

Transkript

1 KSÜ Fen ve Mühendislik Dergisi 6(1) KSU J. Science and Engineering 6(1) 2003 Karma Yemlerdeki Farklı Pelet Bağlayıcıların Pelet Kalitesine Etkileri Yavuz GÜRBÜZ Oktay YAZGAN Adem KAMALAK KSÜ, Ziraat Fakültesi, Zootekni Bölümü Kahramanmaraş SÜ, Ziraat Fakültesi, Zootekni Bölümü Konya. KSÜ, Ziraat Fakültesi, Zootekni Bölümü Kahramanmaraş ÖZET Araştırma melasın diğer pelet bağlayıcılar ile pelet kalitesine etkisini karşılaştırmak için yapılmıştır. Bunun için, karma yemin elde edilmesinde çekiçli değirmen ve 6 mm çaplı elek kullanılmıştır. Pelet makinesinin buhar sıcaklığı C, buhar basıncı 4.2 ATM ve tavlama sıcaklığı ise 60 0 C ye ayarlanmıştır. Karma yeme pelet bağlayıcı olarak melas % 2.45, lignobond % 0.30 ve aquaküp % 0.50 katılmıştır. Farklı pelet bağlayıcı ilaveli karma yemlere ait dayanıklılık, ufalanma oranı, peletleme etkinliği, kalite-ko etkinliği, pres üretim tonajı değerleri tespit edilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre; dayanıklılık ve ufalanma oranına ait değerler arasında önemli bir farklılık görülmemiştir(p>0.05). Melas, lignobond, aquaküp pelet bağlayıcı içeren pelet yemlerin çıkış miktarı sırasıyla; 3.03 ton/saat, 3.9 ton/saat; 3.6 ton/saat; melas, lignobond, aquaküp pelet bağlayıcı içeren pelet yemlerin kalite-ko etkinliği sırasıyla; 3.29, 3.95, 3.61; Melas, lignobond, aquaküp pelet bağlayıcı içeren pelet yemlerin peletleme etkinliği sırasıyla; kwsaat/ton, kw saat/ ton, kw saat/ton olarak bulunmuştur. Kuzu besi karma yemlerinde pelet bağlayıcı olarak kullanılan melas, lignobond ve aquaküp arasında, pelet kalite kriterleri(pelet yemlerin çıkış miktarı, kalite-ko etkinliği, peletleme etkinliği, dayanıklılık ve ufalanma) bakımından gruplar arasında çok önemli bir farklılık görülmemiştir. Bu sonuca göre, enerji kaynağı olarak kullanılan melasın, özellikle kuzu besi karma yeminde diğer pelet bağlayıcılara gerek kalmaksızın, pelet bağlayıcı olarak kullanılabileceği gözlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Karma yem, pelet kalitesi, peletleme etkinliği Effects of Different Pellet Binders on Pellet Quality of Compound Feeds ABSTRACT In this experiment molasses is compared with the different other pellet binders in terms of pellet quality. Hammer mill with 6 mm diameter was used preperation of the compound feed. The steam temperature and pressure were 120 o C and 4.2 ATM, respectively. The conditioning temperature was set up 60 o C. Molasses, Lignobond and aquacup were used 2.45 %, 0.30 % and 0.50% rate of compound feed, as pellet binders. Pelletting efficiency, quality coefficiency, pellet durability, press capacity and rate of fines were mesaured. The results showed that there were no significently differences between groups in terms of pellet durability and rate of fines (P<0.05).

2 KSÜ Fen ve Mühendislik Dergisi 6(1) KSU J. Science and Engineering 6(1) 2003 The press capacity for molasses, lignobond and aquacup were 3.03, 3.09 and 3.6 ton/h, respectively. Quality coefficient for molasses, lignobond and aquacup were 3.29, 3.95 and 3.61 respectively. The pelletting efficiency for molasses, lignobond and aquacup were 29.29, and kw/h/ton, respectively. Molasses, lignobond and aquacup used of pellet binders in compound feed for lambs feed exhibited no significent differences in terms of pellet quality characteristics. Therefore, molasses which contain energy value ough to be better to use as pellet binder in compound feeds for lambs It was concluded that there is no need for the other pellet binders in lambs compound feed when molasses which is a good energy source was used as a pellet binders. Key Words: Compound feed, pellet quality, pelletting efficiency GİRİŞ Karma yem işlemi, ruminant hayvanlarda yem komponentlerinin sindirim sisteminde geçiş hızı ve yıkım üzerine çok etkilidir (Quemere ve ark. 1988; Moran, 1989). Fiziksel kalitelisi iyi olan pelet yemler, hayvanlar tarafından daha iyi değerlendirilebilmektedir (Skoch ve ark., 1983; Koopmans ve ark., 1989). Peletlerin yemlerin fiziksel bakımdan değerini en iyi belirleyen kriter, dayanıklılık ve sertlik değerleridir (Thomas ve ark., 1998). Kaliteli pelet üretimi yapabilmek için pelet bağlayıcıları kullanılmaktadır. Bunlardan en çok bilinenler; bentonite, karboksi metil selüloz ve lignosülfonatlardır (Heitner ve Min, 1987). Bununla birlikte karma yemi oluşturan yem hammaddeleri peletin kalitesini etkilemektedir. Jelatinleşmiş nişasta ve ham protein peletin sertliğine ve dayanıklılığına pozitif etkide bulunmaktadır (Wood, 1987). Şeker pelet presinin güç ihtiyacını artırır. Tavlama ve peletleme esnasında şeker eriyebilir. Ancak soğutma safhasında şeker tekrar kristal haline gelerek pelet bağlayıcı görevi yapabilir. Bunun sonucu olarak melas şeklindeki şekerin peletin sertlik ve dayanıklılığına olumlu etkisi vardır (Van den Berg., 1992). Şeker, pelet bağlayıcı özelliğinin yanında Maillard reaksiyonunu artırarak karma yemin besin değerini zayıflatabilir (Van Barneveld, 1993; Hendriks ve ark., 1994). Ayrıca, tavlama esnasında yemin sıcaklığa maruz kalması, hayvanlar için zararlı olan mikroorganizmaların (Salmonella gibi) aktivitesinin engellenmesine, hatta ölümüne sebep olmaktadır (Ekperigin ve ark., 1990). Hopf ve Woher (1994) pelet bağlayıcısını (lignobond) toz ve sıvı form da, %1,5 düzeyinde broyler rasyonuna ilave etmişler ve sonuçta; pelet bağlayıcısı ilavesi, pelet kalitesini iyileştirmekle birlikte yem saçım oranında azalma olduğunu bulmuşlardır. Fazla miktarda yağ içeren karma yeme pelet bağlayıcısı % 0 ile %2 oranında ilave edilmiş.yapılan dayanıklılık testi sonucu % 5 yağ içeren ve pelet bağlayıcı içermeyen grubun dayanıklılık değeri %95,80 olmuştur. Pelet bağlayıcı içeren ve pelet yemin dayanıklılık oranı % 96,81 olmuştur(acar ve Moran 1991). Yağ oranı % 4 oranına sahip karma yeme pelet bağlayıcısı katılmadığında pelet dayanıklılığı % 86.5 olmuştur. Aynı karma yeme pelet bağlayıcı olarak sepiolite katıldığında pelet yemin dayanıklılık oranı % çıkmıştır. Bununla birlikte karma yeme pelet bağlayıcı ilave edildiğinde peletleme etkinliği ve kalite ko etkinliği artmıştır (Acar

3 KSÜ Fen ve Mühendislik Dergisi 6(1) KSU J. Science and Engineering 6(1) 2003 ve Moran 1991; Payne ve ark. 1994; Thomas ve ark. 1998). Melas, peletleme esnasında pelet bağlayıcı etki yapmakla birlikte, pelet bağlayıcı içermeyen karma yeme göre, karma yemin pelet presinden geçiş miktarını da artırmaktadır (Payne ve ark. 1994). Bu araştırmada kuzu karma yemlerinde enerji kaynağı olarak kullanılan melasın, pelet kalite kriterlerine olumlu etki yapabileceği düşünülmüştür. Bunun için pelet kalitesi bakımından melas içeren pelet yemleri ile, aquakup ve lignobond pelet bağlayıcıları içeren pelet yemler karşılaştırılmıştır. MATERYAL VE METOT Denemede yem hammaddesi olarak arpa, pamuk tohumu küspesi, buğday kepeği, mermer tozu, tuz, mineral ön karması ve vitamin ön karması kullanılmıştır. Oluşturulan deneme rasyonunun standart kuzu besi yemi rasyonunu oluşturacak hammaddelerden olması tercih edilmiştir. Ayrıca rasyon içindeki hammadde oranları benzer tutarak, hammaddenin peletleme üzerine etkisi ortadan kaldırılmıştır. Böylece pelet bağlayıcıların pelet kalite kriterlerine etkileri belirlenmiştir. Rasyona pelet bağlayıcı olarak lignobond, aquaküp ve melas ilave edilmiştir. Denemede kullanılan yem ham maddelerinin kimyasal bileşimleri Tablo1. de verilmiştir. Tablo 1.Rasyonda kullanılan hammaddelerin kimyasal bileşimi, % Hammadde K.M. 1 H.P. 1 H.Y. 1 H.S. 1 H.K. 1 N sizö.m. Ca 2 P 2 Enerji Kcal ME/ kg 2 K.Yonca otu Arpa Kepek Pamuk. Küs Mermer Tozu Melas Wende analiz yöntemine göre laboratuvar analiz sonuçları (Akyıldız, 1984) 2. Toker ve ark. (1996) bildirişleri ne göre alınan değerler. Peletleme İşlemi Genellikle ruminant hayvanların karma yemlerine, enerji kaynağı olarak melas katılmaktadır. Buna bağlı olarak, içerisinde melas bulunan kuzu besi karma yemi deneme materyali olarak seçilmiştir. Denemede kullanılmak üzere formüle edilen kuzu besi karma yemleri, özel bir yem fabrikasında hazırlatılmıştır. Karma yemin elde edilmesinde çekiçli değirmen ve 6 mm çaplı elek kullanılmıştır. Pelet makinesinin buhar sıcaklığı C, buhar basıncı 4.2 ATM ve tavlama sıcaklığı ise 60 0 C ye ayarlanmıştır. Karma yeme pelet bağlayıcı olarak melas % 2.45, lignobond % 0.30 ve aquaküp % 0.50 katılmıştır. Karma yem üretimi yapılan fabrikanın elektrik voltajı 380 KW ve her bir pelet bağlayıcı ilaveli yemlere ait pelet pres motor amperi üretim esnasında ölçülmüştür. Peletleme ile ilgili örneklere ait veriler Payne ve ark. (1994) nın geliştirdiği metotdan faydalanılarak hesaplanmıştır.

4 KSÜ Fen ve Mühendislik Dergisi 6(1) KSU J. Science and Engineering 6(1) 2003 Tablo 2. Karma yemlerin içerikleri (%) ve analitik değerleri Hammadde 1. Karma yem 2. Karma yem 3. Karma yem Arpa Kepek Pamuk T. Küs Mermer Tozu Tuz Mineral* Vitamin** Pelet Bağl.*** Toplam Hesaplanan Besin Maddesi İçeriği Kuru madde Ham protein Ham yağ Ham selüloz Ham kül Ca P Metabolik Enerji (Kcal /Kg) * Vitamin karışımı: 1kg da IU vitamin A, IU vitamin D3, mg vitamin E, mg niasin içerir. ** Mineral Karışımı: 1kg da mg Mn, mg Fe, mg Zn, mg Cu, 100 mg Co,100 mg I, 100 mg Se, mg Ca içerir. *** Pelet bağlayıcı olarak 1. karma yemde melas, 2. karma yemde lignobond ve 4.karma yemde aquaküp kullanılmıştır. Melasın, karma yemlerin peletlenmesinde kullanımında en iyi sonucu % 2.5 oranı vermektedir (Akyıldız, 1984). Aquaküp karma yemlerin pelet dayanıklılığını artırmak amacıyla özel bir firma tarafında üretilen bir pelet bağlayıcıdır. Her bir kg da içerik g/kg olarak g. Sentetik sakız, g kalsiyum sulfat ve 12.5g pernat bulunmaktadır. lignobond un yapısı, lignin sülfanatları, odunun sülfit ile işlem görmesinde oluşan artık sülfit ablavgesinin ekstrak tı olan amonyum, sodyum, kalsiyum ve magnezyum tuzlarından oluşmaktadır. **** Yem hammaddelerinin analiz sonuçları dikkate alınarak bulunmuştur. Kimyasal Analizler Yemleri oluşturan hammaddelerin kimyasal analizleri Weende Analiz Yöntemine göre belirlenmiştir (Akyıldız 1984). Peletleme Kalitesi İle İlgili Analizler Pelet bağlayıcı ilave edilen her bir grup için 1.5 ton pelet yem yapılmıştır. Elde edilen pelet yemler, pelet soğutucusunda yeterli bir şekilde soğutularak oda sıcaklığına getirilmiştir. Elde edilen pelet yemler 50 kg lık çuvallar halinde alınmıştır. Peletleme kalite kriterlerini belirlemek için örnekler rastgele 10 çuvaldan

5 KSÜ Fen ve Mühendislik Dergisi 6(1) KSU J. Science and Engineering 6(1) 2003 temin edilmiştir. Ayrıca arpa, pamuk tohumu küspesi ve buğday kepeğinin peletlenebilirlik indeksi sırasıyla 5, 8 ve 8 dir (Thomas ve ark. 1998). Elde edilen pelet yemlerin pelet dayanıklılık analizi, ufalanma oranı, peletleme etkinliği, kaliteko etkinliği ve pres üretim tonajı değerleri; Kutlu (1996), Payne ve ark. (1994) ve Ergül (1994)' ün bildirdiği metoda göre belirlenmiştir. İstatistiki Analizler Araştırmada üç farklı pelet bağlayıcısı katılarak 3 farklı pelet karma yem hazırlanmıştır. Pelet dayanıklılığı ve ufalanma oranına ait verilerin, varyans analizi (GLM) ve çoklu karşılaştırma testi(duncan) SAS (1985) paket programına göre yapılmıştır. Denemenin matematiksel modeli aşağıdaki gibidir: Y ij = µ+ α i + e ij Y ij = Gözlem değeri µ = Genel Ortalama α i = Yem Çeşidinin Etki payı e ij = Şansa bağlı hata payı BULGULAR Dayanıklılık ve Ufalanma Karma yemler tumling pelet test metoduna göre, çevirme kutusuyla dayanıklılık ve ufalanma testine tabi tutulmuştur. Farklı pelet bağlayıcıları ile peletlenen üç yem den elde edilen ortalama yüzde değerleri, standart hataları ile birlikte Tablo 3 'de verilmiştir. Tablo 3.'de izleneceği gibi, melas, lignobond ve aquaküp pelet bağlayıcıları ile peletlenmiş yem tipleri gerek dayanıklılık ve gerekse ufalanma oranı bakımından istatiksel anlamda önemli farklılık göstermemişlerdir. Pelet dayanıklılığı en yüksek %96.85 oranıyla aquaküp te, en düşük % ile melas ta tespit edilmiştir. Grupların ufalanma düzeyi buna ters bir seyir izlemiş ve en yüksek değer %3.50 ile melasta en düşük değer % 3.15 ile aquaküp pelet bağlayıcısında olmuştur. olmuştur. Tablo 3. Karma yemlerin pelet dayanıklılığı ve ufalanma testi sonuçları Özellik Gruplar Melas Lignobond Aquaküp n Pelet dayanıklılığı, % ± ± ±0.33 Ufalanma oranı, % 3.50 ± ± ±0.59 Farklı pelet bağlayıcılar kullanarak elde edilen pelet yemlerin ufalanma oranları: melasta % 3.50; lignobondta % 3.30; aquaküpte % 3.15 olmuştur. Karma Yemin Pelet Presinden Çıkış Miktarı Hazırlanan karma yeme melas, lignobond ve aquaküp ilave edilerek pelet makinesinden geçirilmiş ve bir saat içinde elde edilen pelet yem miktarı aşağıdaki gibi olmuştur;

6 KSÜ Fen ve Mühendislik Dergisi 6(1) KSU J. Science and Engineering 6(1) 2003 Melas ilaveli pelet yem çıkış miktarı = 3.03 ton/saat Lignobond ilaveli pelet yem çıkış miktarı = 3.9 ton/saat Aquaküp ilaveli pelet yem çıkış miktarı = 3.6 ton/saat Peletleme Etkinliği Denemede farklı pelet bağlayıcıları kullanılarak peletlenen yemlerin peletleme etkinliği bulunmuştur. Öncelikle gruplara ait harcanan güç hesaplanmıştır. Harcanan güç bakımından en düşük değer melas içereni karma yemde görülmüştür. Güç (kw) = A x Voltaj x 3x güç faktörü /1000 Peletleme etkinliği = (kw saat/ton) = kw/ton/saat Güç (melaslı pelet) = Güç (lignobond )= Güç(aquaküp ) = 135 x 380 x x 380 x x 380 x = kw = kw = kw Daha sonra elde edilen güç değeri ve pres üretim miktarı dikkate alınarak peletleme etkinliği bulunmuştur. Peletleme etkinliği (melaslı pelet) = = kwsaat/ton 3.03 Peletleme etkinliği (lignobond) = = kw saat/ ton 3.9 Peletleme etkinliği (aquaküp) = = kw saat/ton 3.6 Peletleme etkinliği bakımından en yüksek değere melas ilaveli grup kw/saat/ton değer ile sahip olmuştur. Kalite-Ko Etkinliği Deneme için hazırlanan karma yemlerin peletleme işleminin gerçekleşmesi sırasında üretim süresi, pres motorunun voltajı, pres motorunun yüklenmesine ilişkin değerler kaydedilmiştir. Daha sonra kalite-ko değeri metot bölümünde bildirilen yönteme göre bulunmuştur. Kalite ko-etkinlik faktörü = Pelet Dayanıklılığı / Peletleme etkinliği Kalite ko-etkinlik faktörü(melaslı pelet) = = Kalite ko-etkinlik faktörü(lignobond) = = Kalite ko-etkinlik faktörü(aquaküp) = =

7 KSÜ Fen ve Mühendislik Dergisi 6(1) KSU J. Science and Engineering 6(1) 2003 TARTIŞMA ve SONUÇ Elde edilen sonuçlara göre; kalite-ko etkinliği büyükten küçüğe doğru lignobond ilaveli karma yemde 3.95, aquaküp ilaveli karma yemde 3.61 ve melas ilaveli karma yemde ise 3.29 olarak bulunmuştur. Kuzu besi karma yeminin farklı pelet bağlayıcıları ile (melas, lignobond ve aquaküp) peletlenmesinin peletin dayanıklılık ve ufalanma oranına farklı etkisi olmamasının sebeplerinden biri, karma yemi oluşturan hammaddelerin peletlenebilirlik özelliği olabilir. Çünkü arpa, pamuk tohumu küspesi ve buğday kepeğinin peletlenebilirlik indeksi kötü değildir (Thomas ve ark. 1998). Pelet bağlayıcılar peletlenebilirlik özelliği düşük olan hammaddelerden oluşan karmaların pelet kalitesini daha fazla olumlu etkilemektedir. (Macbain 1989). Bununla birlikte Payne ve ark. (1994)' e göre peletlenen yemlerde istenilen dayanıklılık oranı % 98 dir. Araştırmada pelet bağlayıcısı olarak kullanılan melas, lignobond ve aquaküpten elde edilen pelet yemlerin pelet dayanıklılığı sırası ile % 96.50, ve ile istenilen kaliteye yaklaşılmıştır. Melasın diğer pelet bağlayıcılarla yaklaşık aynı dayanıklılık ve ufalanma oranı göstermesi, melasın kuzu besi karma yemlerinde enerji ihtiyacını karşılamanın yanında pelet bağlayıcı olarak ta başarıyla kullanılabileceğini göstermektedir (Van den Berg,1992). Ancak pelet yem üretiminde peletin kalitesinin yanında enerji (KW) sarfının da az olması önemli olmaktadır. Bunun için peletlenen yemlerin kalite-ko etkinliğinin yüksek olması istenmektedir. Bu az enerji sarfı ile fazla miktarda kaliteli pelet yem üretmek anlamına gelmektedir (Winoswiski, 1985, Payne 1978). Araştırmada kaliteko etkinliği en yüksek pelet yem 3.95 ile lignobond ile hazırlanan yem olmuştur. Buna karşı en düşük kalite-ko etkinliği 3.29 ile melas ilaveli pelet yem olmuştur. Araştırmada dayanıklılık, ufalanma, peletleme etkinliği ve kalite-ko etkinliği ile ilgili BULGULAR, Payne ve ark. (1994), Parigibini ve Chiericato (1979), Acar ve Moran (1991), Moran (1989), Lazor ve ark. (1979) ve Payne (1978) nin bildirişleri ile uyum içerisindedir. Bu sonuçlara göre; melas katılarak peletlenen yemlerin lignobond ve aquaküp ile peletlenen yemlerle benzer dayanıklılık ve ufalanma oranına sahip olduğu ancak, kalite-ko etkinliği bakımından peletleme de lignobond ve aquaküpün melasa göre daha üstün sonuçlar verdiği gözlenmiştir. Elde edilen BULGULARa göre, Pelet dayanıklılığı ve ufalanma oranı dikkate alındığında kuzu besi karma yemlerinde pelet bağlayıcı olarak melasın kullanımı daha uygun olacağı söylenebilir. Ancak Kalite-ko etkinliği dikkate alındığında kuzu besi karma yemlerinde pelet bağlayıcı olarak lingobondun da kullanılabileceği söylenebilir. KAYNAKLAR Acar,. N., Moran, E. T Effect of improved pellet quality from using a calcium lignosulfanote binder on performance and carcas yield of broilers reared under different marketing. Poulty Science, 70; (6): Akyıldız, A. R., Yemler Bilgisi Laboratuvar Klavuzu Ankara.Üniversitesi.Ziraat Fakültesi Yayınları Yayın No: 286, ANKARA Ekperıgın, H. E., Mccapes, R. H., Redus, R., Rıtchıe,W. L., Cameron, W. J., Nagaraja, K. V., Noll, S., Microcidal Effect of a new pelleting proces. Poultry Science 69 (9):

8 KSÜ Fen ve Mühendislik Dergisi 6(1) KSU J. Science and Engineering 6(1) 2003 Ergül, M.,1994. Karma yem ve Karma Yem Teknolojisi. Ege.Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, Yayın No: 384, İZMİR. Heitner,C.and Min,T., The effect of sulphite treatment on the brightness and bleachability of chemithermomechanical pulp. Int. Symp. On Wood and Pulping Chemical., Paris. TAPPI, Atlanta,GA USA 1: Hendriks, W.H.,Moughan, P.J., Boer, H.,and van der Poel, A.F.B.,1994. Effect of exruction on the dye-binding, flourodinitrobenzene-reactive and total lysine content of soyabeen meal and peas. Animal Feed Science Tech.. 48: Hopf, M., Worher, K. F., Use of liquid peletting aids. Muhle mischfuttertechnik 131; (3), Koopmans,J.,Scholten,P.M. AND Beynen,A.C Hardness of pellet dets and growth of pre-weaned mice. Zooteknica Versuchstierkd. 32: Kutlu, H.R Karma Yem Sanayi Sorumluları İçin Bilgi Klavuzu. Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü. ADANA. Lazor, M., Fılıpovıc, S., Ivıc, M., Kovacevıc, R., Krstıc, J., Effect of some tecnological factors on pelleting of feeds.2.binding agents. Stocarstvo. (33:11), , Serbo-Croatian Macbaın, R., Pelleting- before and after the die. CPM Europe b.v. Distelweg HD. Amsterdam HOLLAND. Moran, E. T., Effect of pellet quality on the performance of meat birds. Recent Advenes in Animal Nutrition. Pp: Londan U.K. Parıgıbını, R., Chıerıcato, G.M., Use of lignosulphonates in the pelleting of feeds.rivista-di-zootecnia-e-veterinaria, No.1, Payne, J. D., Improving quality of pellet feeds. Milling-Feed-and-Fertiliser. 161(5) Payne, J. D., Rattink, W., Smith, T., Winowiski, T., The pelletting Hand book, A quide for production staf in the compound feed industry. Editör: Mike Macmahon. Quemere,P.,Castaıng,JP.,Grosjean,F.,Latimier,P.,Saulnier,J.,and.WıllequeT,F., 1988 Influence of the physcial form of the feed on the performance of bacn pigs. Journal. Rech. Porcine France 20: SAS, SAS User s Guide: Statistics, 1985 Edit. SAS Institue, Inc., Carry, NC. Skoch, E. R., Behnke, K. C., Deyoe, C. W., Bınder, S. F., The effect of steamconditioning rate on the pelleting process. Anim. Feed Sci. and Tech. 6: 1, Thomas,M.Van Vlıet,T.,Van Der Poel. A.F.B.,1998. Physical quality of pelleted animal feeds. Animal Feed Science Techonogly. 74: Toker, E., Zincirlioğlu, M., Alarslan, Ö. F.1996.Yemler ve Hayvan Besleme. Ank. Üniv. Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü ANKARA. Van Barnevelt,R.J.,1993. Effect of heating proteins on the digestibility, avability and utilasiton of lysine by growing pigs. PhD Thesis, Uni. of Queensland, Australia. Van der Berg, C.,1992,Glass transtions in carbohydrates. Carbohydrates in the Netherlands 8, july Wınoswiski, T Testing pellet quality. Feed Inter. Vol: 36, No: 7, 24-2 Wood, J.F., The functonal properties of feed raw materials and their effect on the production and quality of feed pellets. Animal Feed Science Tech.. 18:1-17.