Enerji Sorunlarına Bölgesel Bakış

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Enerji Sorunlarına Bölgesel Bakış"

Gözde Karakaya
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Enerji Sorunlarına Bölgesel Bakış Enerji ve Tabii Kaynaklar Uzmanları Derneği 23 Aralık 2015 Toplantısı 18:30 Barış Sanlı

2 İçindekiler Başlarken Soru ve Model - DG Bölgesel/Yerel Sorunların Bulaşıcılığı Nodal Fiyatlama ve Fiyat Zonları Enerji Yoksulluğu Gelecek Spekülasyonları

3 Başlarken Sunumu etkileyecek iki temel nokta

4 Model Bakışı Sonunda hepsi, bizde insan olduğu çağrışımı yapıyor ama hiçbiri gerçek insan değil Fakat Sünger Bob da değiller!!!

5 Doğru soruyu sormak Sorunu doğru bir zihinsel çerçeveye almak Cevabı daha hedefe özel tasarlamak Kamu refleksi: Biri Yanlış Yapmış Hemen bir boşluk bul, Sahtekarlığa devam Hırsız Tüm Türkiye yapabilir Para harcayıp hemen Düzenlemeye uyar 12/24/2015 Dürüst Zorunluluk Barış Sanlı ( Hemen Kanun & Yönetmelik

Sahtekarlığa devam Hırsız Tüm Türkiye yapabilir Para harcayıp hemen Düzenlemeye

6 Soru ve Model Türkiye nin doğalgaz sorununa bir diğer perspektif

7 Doğalgaz Arz güvenliği tehlikede mi? Daha çok gaz alınca sorun çözülecek mi? Irak gazı çözer mi? İsrail gazı ne zaman gelir?

8 Gaz satın alınca tüm dertler bitecek mi? Yıl 2017: Kompresör bozuldu Yıl 2018: Cezayir de halk ayaklanması Yıl 2019: Nijerya iflas etti, gemi gecikecek Yıl 2020: Son 50 yılın rekor kutup soğukları Yıl 2021:İsrailde terör olayı gaz kesildi Yıl 2022: Katar gemisi fırtınadan gelemedi Yıl 2023: Azerbaycan da platform yandı, gaz kesildi Yıl 2024: Irak gazı kesti GARANTİSİ OLAN? Sorun sistemik mi, istisna mı? Olayların tamamı farazidir, gerçeklik değil, düşünsel aktivite olması için belirtilmiştir

Son 50 yılın rekor kutup soğukları Yıl 2021:İsrailde terör olayı gaz kesildi Yıl 2022: Katar gemisi fırtınadan gelemedi Yıl

9 Gerçekte sorun ne?

10 Gerçekte sorun ne? Doğudan daha fazla gaz gelse de, tüm sistemin temel mantığı Kuzey batı Anadolu ve Orta-Kuzey Egeyi beslemek. Enerjinin taşınırken üzerinden geçtiği her düğümde arz güvenliği riski artar. (kompresör bozulsa) Arz riski ~ Taşıma mesafesi* Kaynak riski

11 +40 mcm Marmara da depolama olsaydı 2018 de +40mcm depo kapasitemiz olsaydı??? Hem de Marmara da?

12 TR NG Esneklik Modeli

13 Model sonucu N-1.5

14 Aylık Olarak

15 Peki ne için bu yatırımlar yapılıyor? Marmara bölgesi arz güvenliği için Yani Tüm Türkiye, İstanbul ve çevresini sübvanse mi ediyor? İstanbul ve civarında: Enerji ucuz olduğu sürece: +daha çok sanayici +daha çok altyapı ihtiyacı +daha çok trafik/gecikme +daha çok enerji riski Hadi İstanbul çevresinden sanayiyi kaldıralım da çözüm değil?? Fiyatlar ile sinyal vermek gerekebilir

İstanbul ve civarında: Enerji ucuz olduğu sürece: +daha çok sanayici +daha çok altyapı

16 Bölgesel/Yerel Sorunun Bulaşıcılığı Benim bahçemde üretme başkasının bahçesinde üret, başkalarının bahçelerinin üzerinden bana getir, yoksa dava ederim

çevreci? Kamulaştırılan alanlar, araziler, görüntü kirliliği?

17 HES, RES istemiyoruz, başkalarının tarlalarının ve arazilerinin üzerinden bize elektrik getirin Ben köyüme HES istemiyorum & Dozerle girdiğimiz gibi ağaç bırakmayız Ne kadar çevreci? Kamulaştırılan alanlar, araziler, görüntü kirliliği? Yerinde üretim ve tüketim Köyüme HES yapmayın, ben balık tutacağım, bana elektriği 20km boyunca herkesin tarlasından geçerek getirin

18 Yerelde Söz hakkı Narsist Yeşilciliğe Kaçmadan İstanbul civarındaki köylüler : İstanbul tüm suyumuzu tüketiyoruz, İstanbula su vermeyeceğiz, balıkları öldürmeyeceğiz İzmirdeki halk : Rüzgar çok gürültü yapıyor, başımız ağrıdı, bölgemizdeki enerji de yetmiyor, Soma dan, Seydişehir den elektrik getirin Elazığ-Urfa : Tarla sulayacağız, elektrik üretmeyin, suyu tarlaya vereceğiz, hem doğal, çevreci, gidin elektriğe 5 krş fazla ödeyin Yapılan bir projenin yapılmaması halinde o bölge halkının hizmet kalitesinin düşmemesi için yapılacak/yapılmış alternatif net çevresel zararı da hesaplamak lazım Arka bahçemde olmasın, ama başkalarının bahçesinde yapacağınız yatırımlar ile onların arka bahçelerindeki trafo/elektrik direklerinden, yüksek gerilim kabloları ile bana getirilsin Bütüncül bir yerel/bölgesel anlayışa ve bütünsel çevreci bir bakışa ihtiyacımız var

çevreci, gidin elektriğe 5 krş fazla ödeyin Yapılan bir projenin yapılmaması halinde o bölge halkının hizmet kalitesinin düşmemesi için yapılacak/yapılmış alternatif net çevresel zararı da hesaplamak

19 Çözülmez sorunlardan? Neden? Olay duygusal (Ata toprağı-evlatlarım görsün) Öneri: Herkes gerçek maliyetine katlansın Santral yanında olan az ödesin, santrale uzak olmak isteyen çok ödesin Seçtiği teknolojiye göre de fiyatlansın İzinleri de valilikler versin Elektrik lisanslarını

maliyetine katlansın Santral yanında olan az ödesin, santrale uzak

20 Nodal Fiyatlama ve Fiyat Zonları Tartışmaya başlamak lazım

Düğümde Fiyat Oluşumu (Nodal Pricing) http://www.hks.harvard.

21 Düğümde Fiyat Oluşumu (Nodal Pricing)

22 Dağıtık üretim Distributed Generation, N. Jenkins, J.B. Ekanayake, G. Strbac

24 Paylaşım Ekonomisi+Big Data+Tüketici Tercihi

25 Ticaret değişirken

26 Almanya ve Avusturya(&Polonya) Sorunu

27 Hidro (Mavi) vs Termik (Turuncu)

28 MW fark (Beyaz -, Yeşil+)

29 Kısıtsız Fiyat kaç olmalı(her il izole)

30 Kısıtlar ile

31 Fark-z ((Ağırlıklandırılmış MW-Talep)/Ort(Fark))

32 Enerji Yoksulluğu Hepimiz faturalarımızda 5 TL fazla ödeyerek kime yardım etmeliyiz

33 Kim enerji yoksulu? Kime enerji desteği verilmeli Iki haber Enerji kimin hayatında daha büyük bir fark oluşturuyor?

Enerji Yoksulluğunu Doğru Anlamak Hareket zorluğu var ise, destek olucu ödeme şekilleri ve elektrik kapama geciktirilmesi Tüm Tüketicilerden 1TL/ay toplansa Yaşlı ve

34 Enerji Yoksulluğunu Doğru Anlamak Hareket zorluğu var ise, destek olucu ödeme şekilleri ve elektrik kapama geciktirilmesi Tüm Tüketicilerden 1TL/ay toplansa Yaşlı ve Emeklilere Soğuk sebebiyle, hasta olup ölme ihtimali olan, işsiz baba ve annenin yeni doğmuş çocuğunun ısınması için İyileştirilmiş yaşam kalitesi Ölüm/Yaşam Farkı Hayatta kalma desteği

36 Kim, nerede? Bebekler - Kışın uzun olduğu - Gelirin düşük, - Sağlık hizmetlerine erişimin zor %20health%20impact%20of%20low%20indoor%20temperatures%20%28WHO,%201985%29.pdf

37 Soruyu Tekrar soralım? Kim gerçekten enerji yoksulu, kim 20 kwh bulamadığı için ölüyor? Kim faturasındaki indirimle kredi kartı borcu ödeyecek? Gerçekten yoksul olan kim?

38 Gelecek Spekülasyonları

39 Yıkıcı Değişim Hızlanıyor Kuruluş tarihleri: BMW :1916 Audi:1909 Mercedes: yıllık mühendislik birikim??? Tesla:2003

40 Elektrikli Araçları Kimler Kullanacak? Nerede şarj edecek? Tesla Supercharger: 120 kw 12/24/2015 Benzin pompası <10 MW (10kWh*15litre/dakika*60dakika) Barış Sanlı (

41 Ankara da bir elektrikli araç 157 km 120 km menzil EcoPlus+

42 Ne etkisi olur? Gece de 20 MW * 6 saat İstanbulda 100 araç Tesla 120 KW hızlı şarj Ev ortalama çekişleri: 100 W/saat 385 W/saat Şebeke tasarımları minimum 6 kw Ama talep zengin semtlerden gelirse???

43 Komşudan elektrik alabilecek miyim? AirBnb, Blockchain (Bitcoin), Dağıtık üretim Algoritmalar tarafından fiyatlama yapılması? Notersiz kontrat? Apartman kooperatifleri? Mikro şebekenin yükselişi Micro-neighborhood pricing? Depolama hizmeti kiralama vs?

44 Bitirirken Türkiye nin enerji problemleri değil, Türkiye nin bölgesel enerji problemleri diye bakmak, soruna bir perspektif katacaktır Herşey yerel değil, ama şu anda eksik olan bakış bu Güneş, rüzgar, iklim olaylar Türkiye kavruluyor(doğu Karadeniz de mi?).. Türkiye donuyor(hatay da mı?). Bu yaz çok kurak (sadece Harran mı?) Bu farklılıkları kabul etmek, system anlayışımızı kuvvetlendirebilir Avrupanın en karmaşık enerji sistemlerinden biri Tüm ihtimaller masada Uluslararası Literatür önemli

45 Teşekkürler Enerji ve Tabii Kaynaklar Uzmanları Derneğine bu imkanı verdiği için teşekkür ederim. Derneğinize hayat boyu başarılar Barış Sanlı

Benzer belgeler

Türkiye nin Bölgesel Piyasalara Entegrasyonu Kısa Sorular

Türkiye nin Bölgesel Piyasalara Entegrasyonu Kısa Sorular Barış Sanlı 1 Bölgesel Piyasalara Entegrasyon - Türkiye enerji sistemindeki bazı anahtar parametreler - Petrol - Doğal gaz - Elektrik - Karbon