Diz Osteoartriti Olan Hastalarda Diklofenak İyontoforezi ve Fonoforezinin Etkinliği

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Diz Osteoartriti Olan Hastalarda Diklofenak İyontoforezi ve Fonoforezinin Etkinliği"

Transkript

1 ORİJİNAL ARAŞTIRMA Diz Osteoartriti Olan Hastalarda Diklofenak İyontoforezi ve Fonoforezinin Etkinliği Ayşe SARSAN, a Hakan ALKAN, a Saadet DENİZ, b Necmettin YILDIZ, a Oya TOPUZ a a Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon AD, Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi, Denizli b Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Kliniği, Dr. Suat Seren Göğüs Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi, İzmir Ge liş Ta ri hi/re ce i ved: Ka bul Ta ri hi/ac cep ted: Bu çalışma, 3.Ulusal Romatizmal Hastalıklar Kongresi (14-18 Mayıs 2008, Antalya) nde poster olarak yayınlanmıştır. Ya zış ma Ad re si/cor res pon den ce: Hakan ALKAN Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi, Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon AD, Denizli, TÜRKİYE/TURKEY alkangsc@yahoo.com ÖZET Amaç: Bu çalışmada, diz osteoartritinde diklofenak sodyum iyontoforezi ve fonoforezinin etkinliklerinin karşılaştırılması amaçlandı. Gereç ve Yöntemler: Çalışmaya Amerikan Romatoloji Birliği tanı kriterlerine göre bilateral diz osteoartriti tanısı konan 60 hasta alındı. Hastalar her grupta 20 hasta olacak şekilde randomize olarak üç gruba ayrıldı. I. gruba ev egzersizi ve diklofenak fonoforezi, II. gruba ev egzersizi ve diklofenak iyontoforezi uygulandı. III. gruba ise yalnızca ev egzersiz programı verildi. Tüm gruplarda tedavi 2 hafta süreyle, haftada 5 gün, toplam 10 seans uygulandı. Hastaların hareket ve istirahat ağrısı Visuel Analog Skala (VAS) ile, fonksiyonel durumları Western Ontario and Mc Master?s Unıversities Osteoarthritis (WOMAC) indeksiyle, duygudurumları Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ) ile tedavi öncesi, tedavi sonrası ve tedaviden bir ay sonra tedaviye kör bir hekim tarafından değerlendirildi. Bulgular: Demografik ve klinik özellikler açısından tedavi öncesi gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmadı (p>0,05). Diklofenak fonoforezi yapılan grupta, sadece ev egzersiz programı verilen kontrol grubuna göre BDÖ ve WOMAC-tutukluk skoru dışında tüm parametrelerde istatistiksel olarak anlamlı iyileşme saptandı (p<0,017). Diklofenak iyontoforezi uygulanan grupta ise WOMAC-tutukluk skoru dışında tüm parametrelerde, kontrol grubuna göre istatistiksel olarak anlamlı düzelme gözlendi (p<0,017). Diklofenak fonoforezi ve iyontoforezi uygulanan gruplar arasında ise hiçbir değerlendirme parametresinde istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmadı. Sonuç: Diz osteoartriti olan hastalarda diklofenak sodyum fonoforezi ve iyontoforezinin her ikisinin de ağrı ve fonksiyon üzerine etkili olduğu ancak etkinlik açısından birbirlerine arasında fark olmadığı gösterilmiştir. Anah tar Ke li me ler: Osteoartrit, diz; fonoforez; iyontoforez ABS TRACT Objective: In this study, it was aimed to compare the efficacy of diclofenac sodium iontophoresis and phonophoresis in osteoarthritis of the knee. Material and Methods: 60 patients diagnosed as having bilateral knee osteoarthritis according to American College of Rheumatology were included in the study. Patients were randomly assigned into three groups including 20 patients in each group. Group 1 received home-based exercises and diclofenac phonophoresis; Group 2 received homebased exercises and diclofenac iontophoresis. For Group 3, only a home-based exercise program was given. Treatment was applied five times per week for 2 weeks with a total of 10 sessions in all groups. Patients were assessed for pain with mobility and resting pain with Visual Analogue Scale (VAS), for mood with Beck Depression Inventory (BDI) and for function with the Western Ontario and Mc. Master's Universities Osteoarthritis (WOMAC) index before treatment, at the end of treatment and one month after treatment by a physician blind to the type of treatment. Results: There was no statistically significant difference according to demographic and clinical characteristics between groups at baseline (p>0.05). There were statistically significant improvement in all parameters except BDI and WOMAC stiffness scores in diclofenac phonophoresis group compared to control group who was given only home-based exercise (p<0.017). There were also statistically significant improvement in all parameters except WOMAC stiffness in diclofenac iontophoresis group compared to control group (p<0.017). Between diclofenac phonophoresis and iontophoresis groups, there was no statistically significant difference in any evaluation parameters. Conclusion: Diclofenac phonophoresis and iontophoresis are both effective on pain and function and have been shown not to be superior to each other in patients with knee osteoarthritis. Key Words: Osteoarthritis, knee; phonophoresis; iontophoresis Copyright 2014 by Türk Tıbbi Rehabilitasyon Kurumu Derneği Ro ma tol Tıp Re hab 2014;25(3):45-52 Romatol Tıp Rehab 2014;25(3) 45

2 Ayşe SARSAN ve ark. DİZ OSTEOARTRİTİ OLAN HASTALARDA DİKLOFENAK İYONTOFOREZİ VE FONOFOREZİNİN ETKİNLİĞİ Osteoartrit (OA) yaşla birlikte sıklığı artan, ağrı ve fonksiyon kaybına neden olarak bireyin yaşam kalitesini önemli ölçüde bozabilen dejeneratif bir eklem hastalığıdır. 1 Vücutta birçok eklemi etkileyebilmesine rağmen yük taşıyan eklemlerin OA sı daha fazla özürlülüğe neden olmaktadır. 2 Diz semptomatik olarak en sık tutulan eklemdir, sıklıkla bilateraldir ve kadınlarda daha sıktır. Ülkemizde yapılan bir çalışmada, semptomatik diz OA prevalansı kadınlarda %22,5 iken erkeklerde ise %8 olarak bildirilmiştir. 3 Diz OA nın en önemli belirtileri olan ağrı ve fonksiyon kaybına bağlı olarak yaşam kalitesinde azalma, morbidite ve mortalitede artma meydana gelir. 4 Diz OA sında tedavinin hedefi ağrıyı kontrol etmek, eklem fonksiyonlarını korumak ve düzeltmek, fonksiyonel bağımsızlığı sağlamak ve yaşam kalitesini yükseltmek olmalıdır. Bu hedeflere ulaşabilmek için diz OA tedavisinde nonfarmakolojik, farmakolojik ve gerektiğinde cerrahi yöntemleri kullanılmaktadır. 1,5 Farmakolojik tedaviler arasında sıklıkla başvurulan steroid olmayan antiinflamatuar ilaçlar (SOAİİ) gibi sistemik yan etki profili yüksek ilaçların yan etkilerinden hastayı korumak önemlidir. 5 Fonoforez ve iyontoforez invaziv olmayan, ağrısız, yan etkisi az, hasta tarafından kolay tolere edilebilen ve ilacı belli bir hedef bölgede yoğunlaştırabilen bir ilacın transdermal yolla verilmesinde kullanılan popüler metodlardır. 6 Diz OA tedavisinde farklı SOAİİ lerin fonoforezi veya iyontoforezi ile ilgili çalışmalar olmasına rağmen, 6-10 literatür tarandığında diz OA tedavisinde diklofenak sodyum iyontoforez ve fonoforezinin etkinliğini birebir karşılaştıran randomize kontrollü çalışmaya rastlanmamıştır. Bu prospektif, randomize, kontrollü çalışmada diz OA sı olan hastalarda diklofenak sodyum fonoforezi ve iyontoforezinin etkinliklerini karşılaştırmayı amaçladık. GEREÇ VE YÖNTEMLER Diz ağrısı nedeniyle Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalına başvuran Amerikan Romatoloji Birliği (ACR) kriterlerine 11 göre bilateral diz OA tanısı olan 60 hasta çalışmaya alındı. Tüm olguların detaylı anamnezleri alınarak, lokomotor sistem muayeneleri yapıldı. Kilo ve boy ölçümleri alınarak vücut kitle indeksleri (VKİ) hesaplandı. Radyolojik değerlendirme Kellgren-Lawrence radyografik evrelendirme sistemine göre yapıldı ve bu sınıflamaya göre evre iki ve üzerinde olan hastalar çalışmaya dahil edildi. 12 Uygulama yapılacak cilt bölgesinde dermatolojik lezyon, atrofi, skar veya inflamasyonu olanlar, son bir yıl içinde dize yönelik intraartiküler uygulama yapılanlar veya fizik tedavi programı alanlar, diklofenak allerjisi olanlar, sistemik inflamatuvar veya enfeksiyöz hastalığı olanlar, kalp pili taşıyanlar ve duyu kusuru olanlar çalışma dışı bırakıldı. Çalışmamız Helsinki Deklerasyonu prensiplerine uygun olarak yapıldı. Çalışmaya dahil edilen tüm hastalar çalışmanın içeriği, amacı ve uygulanışı konusunda bilgilendirilerek yazılı ve sözlü onayları alındı. Bu çalışma prospektif, randomize, kontrollü, tek kör klinik araştırma olarak planlandı. Hastalar rastgele sayılar tablosu kullanılarak randomize olarak her grupta 20 hasta olacak şekilde üç gruba ayrıldı. Birinci gruba diklofenak fonoforezi ve ev egzersiz programını uygulanırken ikinci gruba ise diklofenak iyontoforezi ve ev egzersiz programını uygulandı. Üçüncü gruba ise sadece ev egzersiz programı verildi. Diklofenak fonoforezi grubundaki hastalara, %1 lik diklofenak sodyum jel hastaların en çok ağrı hissettiği iç ya da dış diz bölgesinde 10cm lik bir alana sürüldü. Terapötik ultrason (Chattanooga grup model 27335) dozu 1MHz frekans ve 1,5w/cm 2 yoğunlukta olacak şekilde ayarlandı. Her iki dize 10 ar dakika süre ile haftada 5 gün toplamda 10 seans uygulandı. Diklofenak iyontoforezi grubundaki hastalara %1 lik diklofenak sodyum jel diz eklemi üzerine dairesel hareketlerle sürülerek uygulandıktan sonra bunun üzerine musluk suyu ile ıslatılmış bir pede sarılı negatif kutuplu aktif elektrot yerleştirildi. Pozitif kutuplu pasif elektrot ise aktif elektrottan ipsilateral olarak en az 25cm uzaklığa bağlandı. Kombine elektroterapi cihazı (Enraf Nonius Sonopuls 492) ile uygulanan galvanik akım şiddeti 0,5 46 Romatol Tıp Rehab 2014;25(3)

3 DİZ OSTEOARTRİTİ OLAN HASTALARDA DİKLOFENAK İYONTOFOREZİ VE FONOFOREZİNİN ETKİNLİĞİ Ayşe SARSAN ve ark. ma/cm 2 olarak ayarlandı. Tedavi her iki dize 10 ar dakika olacak şekilde haftada 5 gün toplam 10 seans yapıldı. Çalışmaya katılan tüm hastalara ev egzersiz programı şeklinde kuadriseps izometrik güçlendirme ile hamstring germe egzersizleri tedavi süresince uygulanmak üzere yazılı ve şekilli broşür şeklinde verildi. Çalışmaya alınan tüm hastalara egzersizler hastanede bir kez uygulamalı olarak gösterildi. Çalışmaya katılan tüm hastalardan ev egzersiz programı olarak verilen egzersizleri iki hafta boyunca günde bir kez 10 tekrarlı 3 set olacak şekilde evde yapmaları ve verilen çizelgeye evde uyguladıkları egzersizleri günlük olarak işaretlemeleri istendi. Ağrı şiddeti visüel ağrı skalası (VAS) ile değerlendirildi. Hastadan 10cm uzunluğunda horizontal çizgi üzerinde (0=ağrı yok, 10=en şiddetli ağrı) ağrı şiddetine uyan noktayı işaretlemesi istendi. Hastanın işaretlediği nokta arası ölçülüp cm olarak kaydedildi. 13 Ağrı ve fonksiyonel durumu değerlendirmek amacıyla Western Ontario and McMaster Universities Orteoarthritis (WOMAC) skalası kullanıldı. 14 Bu skala ağrı, tutukluk ve fiziksel fonksiyonları değerlendiren üç kategoriden oluşmaktadır. Ağrıya yönelik beş, tutukluğa yönelik iki, fiziksel fonksiyona yönelik onyedi soruyu içermektedir. Bu indeks ile hastaların son 48 saatteki ağrı, tutukluk, günlük yaşam aktivitelerindeki zorlukları 5 nokta Likert skalası kullanılarak sorgulanmaktadır. Toplam skor ağrı için 0-20, tutukluk için 0-8, günlük yaşam aktivitelerindeki zorluklar için 0-68 olmaktadır. Yüksek skor kötü sonucu işaret eder. WOMAC skalasının Türkçe geçerlilik ve güvenilirliği de gösterilmiştir. 15 Hastaların duygudurumları Beck depresyon ölçeği (BDÖ) kullanılarak değerlendirildi. Ölçek 21 maddeden oluşmuştur. Her bir soruya sıfır ile üç arasında olmak üzere puan verilerek, 0-63 arasında değişen skorlar elde edilir. Yüksek puanlar şiddetli depresyon olarak değerlendirilir. 16 Verilerin istatistiksel değerlendirmesinde SPSS 17.0 for Windows (Statistical Package for Social Sciences Inc., Chicago, IL, USA) paket programı kullanıldı. Verilerin parametrik test varsayımlarını karşılayıp karşılamadığına Kolmogorov Smirnov testi yapılarak karar verildi. Veriler parametrik test varsayımları karşılamadığı için non-parametrik testler kullanıldı. Başlangıçta gruplar arasında sosyodemografik ve klinik özellikler yönünden fark olup olmadığı sayısal değişkenler için Kruskall Wallis testi, niteliksel değişkenler için ise ki-kare testi kullanılarak değerlendirildi. Her bir grubun kendi içinde tedavi öncesi, tedavi sonrası ve tedavi sonrası birinci ay kontrolü arasında fark olup olmadığına Friedman testi kullanılarak bakıldı. Grup içi karşılaştırmada istatistiksel olarak anlamlı bir fark saptandığında, bu farkın hangi değerlendirmeden kaynaklandığını belirlemek için Wilcoxon testi kullanıldı. Gruplar arası tedavi etkinliğinin istatistiksel olarak farklı olup olmadığı Kruskall Wallis testi yapılarak değerlendirildi. Gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı fark olduğunda farkın hangi gruptan kaynaklandığını tespit etmek için Bonferroni düzeltmeli Mann Whitney U testi ile gruplar ikili olarak karşılaştırıldı. Bonferroni düzeltmesi yapılan analizlerde p<0,0167 değeri istatistiksel olarak anlamlı kabul edilirken diğer analizlerde p<0,05 değeri anlamlı olarak kabul edildi. BULGULAR Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalına başvuran ve bilateral diz OA tanısı olan 89 hasta çalışmaya davet edildi. Çalışmaya davet edilen hastalardan 12 si son bir yıl içinde dizine yönelik fizik tedavi programı aldığı için, 9 u intraartiküler enjeksiyon uygulandığı için, ikisi inflamatuvar romatizmal hastalık olması nedeniyle, biri ise kalpte pacemakerı olması nedeniyle dışlandı ve 5 hasta ise çalışmaya katılmayı kabul etmediği için toplam 29 hasta çalışma dışında kaldı. Bu çalışmaya dahil edilen 60 diz osteoartritli hastanın yaş ortalamaları 61,57±8,60 yıl iken, VKİ 28,31±3,91 idi ve büyük çoğunluğu kadınlardan oluşmaktaydı. Hastalar randomize olarak üç gruba ayrıldı. I.gruba (n=20) ev egzersizi ve diklofenak fonoforezi, II.gruba (n=20) ev egzersizi ve diklofenak iyontoforezi uygulandı, III. gruba ev egzersiz programı verildi. Hastaların demografik özellikleri Romatol Tıp Rehab 2014;25(3) 47

4 Ayşe SARSAN ve ark. DİZ OSTEOARTRİTİ OLAN HASTALARDA DİKLOFENAK İYONTOFOREZİ VE FONOFOREZİNİN ETKİNLİĞİ ve başlangıç klinik parametrelerinde üç grup arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark yoktu (p>0,05) (Tablo 1). Diklofenak fonoforez ve iyontoforez gruplarında tüm parametrelerde tedavi sonrası ve birinci ay kontrollerinde tedavi öncesine göre anlamlı iyileşme görülürken tedavi sonrası ile birinci ay kontrolü arasında ise fark saptanmadı. Sadece ev egzersiz programı uygulanan grupta ise WOMAC ağrı, fonksiyon ve tutukluk değerleri tedavi öncesine göre tedavi sonrasında anlamlı düzelirken, WOMAC tutukluk skorunda etkinliğin birinci ayın sonunda da devam ettiği gözlendi (p<0,05) (Tablo 2). Diklofenak fonoforez ve iyontoforez grupları arasında hiçbir parametrede istatistiksel olarak anlamlı fark gözlenmezken, sadece ev egzersizi verilen kontrol grubu ile karşılaştırıldıklarında her iki tedavi grubunda da istirahat ve hareket ağrı skorları, WOMAC ağrı ve fonksiyon skorlarında tedavi sonrası ve birinci ay sonunda istatistiksel olarak anlamlı iyileşme saptandı. Yine kontrol grubuna göre, diklofenak iyontoforezi grubunda BDÖ değerlerinde tedavi sonrası ve birinci ayda istatistiksel olarak anlamlı düzelme kaydedildi (p<0,017) (Tablo 3). TARTIŞMA Osteoartritte farklı tedavi yöntemleri uygulanabilmekle birlikte henüz hastalığın ilerlemesini durduracak bir tedavi yöntemi mevcut değildir. Bu bakımdan tedavide hedef, ağrının azaltılması ve fonksiyonun iyileştirilmesi olmaktadır. 4,5 Yaptığımız bu prospektif, randomize, kontrollü, tek kör çalışma ile diz osteoartriti olan hastalarda diklofenak sodyum iyontoforezi ve fonoforezinin etkinliklerinin karşılaştırılması amaçlandı. Sonuç olarak ağrı ve fonksiyon açısından diz osteoartriti olan hastalarda diklofenak sodyum iyontoforezi ve fonoforezinin sadece ev egzersizi programı uygulanan kontrol grubuna göre daha etkin olduğu ancak birbirlerine karşı bir üstünlüklerinin olmadığı saptandı. Ağrının azaltılmasında sıklıkla kullanılan SO- Aİİ lerin, sistemik yan etkilerinin en aza indirilmesini ve istenilen bölgede daha yüksek konsantrasyona ulaşabilmesini sağladığı için iyontoforez ve fonoforez yöntemleri avantajlı görün- TABLO 1: Hastaların demografik özellikleri ve başlangıç klinik parametreleri. Grup I (n=20) Grup II (n=20) Grup III (n=20) p Cinsiyet, n (%) 0,619 Kadın 16 (80%) 16 (80%) 18 (90%) Erkek 4 (20%) 4 (20%) 2 (10%) Yaş (yıl) (Ort ± SS) 60,05±8,57 63,85±8,28 60,80±8,90 0,262 VKİ (kg/m²) (Ort±SS) 29,37±3,29 26,99±4,40 28,58±3,77 0,098 Hastalık Süresi (yıl) (Ort±SS) 3,80±4,42 5,22±5,91 3,42±3,18 0,870 Radyolojik Evre, n (%) 0,393 Evre 2 8 (40%) 6 (30%) 3 (15%) Evre 3 11 (55%) 11 (55%) 15 (75%) Evre 4 1 (5%) 3 (15%) 2 (10%) VAS-istirahat (Ort±SS) 2,20±1,85 3,25±2,00 3,20±1,70 0,170 VAS-haraket (Ort±SS) 5,20±1,06 5,75±1,33 5,45±1,32 0,358 WOMAC Ağrı (Ort±SS) 12,05±3,43 13,70±3,11 14,55±3,00 0,055 WOMAC Tutukluk (Ort±SS) 4,85±1,79 5,25±1,77 4,85±1,46 0,583 WOMAC Fonksiyon (Ort±SS) 41,50±11,10 46,60±6,70 48,25±6,55 0,063 BDÖ (Ort±SS) 11,65±4,63 9,60±6,79 13,25±6,21 0,073 Ort±SS: Ortalama±Standart Sapma; VKİ: Vücut Kitle İndeksi; VAS: Visual analog skala; BDÖ: Beck Depresyon Ölçeği; WOMAC: Western Ontario ve McMaster Üniversiteleri Osteoartrit İndeksi. 48 Romatol Tıp Rehab 2014;25(3)

5 DİZ OSTEOARTRİTİ OLAN HASTALARDA DİKLOFENAK İYONTOFOREZİ VE FONOFOREZİNİN ETKİNLİĞİ Ayşe SARSAN ve ark. TABLO 2: Klinik değerlendirme parametrelerinin grup içi karşılaştırılması. Grup I (ort±sd) Grup II (ort±sd) Grup III (ort±sd) VAS istirahat TÖ 2,20±1,85 3,25±2,00 3,20±1,70 TS 1,10±1,45 1,15±1,31 3,00±1,81 KO 1,11±1,65 1,19±1,37 3,05±1,82 p* p*<0,001 p*<0,001 p*>0.05 p** TÖ>TS p**=0,001 TÖ>TS p**<0,001 TÖ>KO p**=0,001 VAS hareket TÖ 5,20±1,06 5,75±1,33 5,45±1,32 TS 2,85±1,69 2,25±1,65 5,20±1,36 KO 2,80±1,40 2,20±1,61 5,30±1,53 p* p*<0,001 p*<0,001 p*>0.05 p** TÖ>TS p**<0,001 TÖ>TS p**<0,001 WOMAC Ağrı TÖ 12,05±3,43 13,70±3,11 14,55±3,00 TS 7,95±2,75 8,60±3,26 13,95±3,05 KO 7,85±2,76 8,20±3,02 14,10±2,90 p* p*<0,001 p*<0,001 p*=0.014 p** TÖ>TS p**<0,001 TÖ>TS p**<0,001 TÖ>TS p**=0,016 WOMAC Tutukluk TÖ 4,85±1,79 5,25±1,77 4,85±1,46 TS 3,25±1,45 3,20±1,40 3,70±1,34 KO 3,15±1,31 3,25±1,48 3,75±1,29 p* p*<0,001 p*<0,001 p*<0.001 p** TÖ>TS p**<0,001 TÖ>TS p**<0,001 TÖ>TS p**=0,001 TÖ>KO p**=0,001 WOMAC Fonksiyon TÖ 41,50±11,10 46,60±6,70 48,25±6,55 TS 29,90±10,26 28,20±10,77 47,70±7,12 KO 29,45±10,27 27,90±10,23 47,75±7,20 p* p*<0,001 p<0,001 p*=0.032 p** TÖ>TS p**<0,001 TÖ>TS p**<0,001 TÖ>TS p**=0,031 BDÖ TÖ 11,65±4,63 9,60±6,79 13,25±6,21 TS 10,70±4,43 8,50±6,19 12,95±6,30 KO 10,60±4,27 8,55±6,21 12,90±6,00 p* p*<0,001 p*<0,001 p*>0.05 p** TÖ>TS p**=0,003 TÖ>TS p**=0,003 TÖ>KOp**=0,003 TÖ>KO p**=0,004 TÖ: Tedavi Öncesi; TS: Tedavi Sonrası; KO: Tedavi Sonrası 1. Ay Kontrol; Ort±SS: Ortalama±Standart Sapma; VAS: Visual analog skala; BDÖ: Beck Depresyon Ölçeği; WOMAC: Western Ontario ve McMaster Üniversiteleri Osteoartrit İndeksi. p*: Friedman Testi; p**: Wilcoxon testi. Romatol Tıp Rehab 2014;25(3) 49

6 Ayşe SARSAN ve ark. DİZ OSTEOARTRİTİ OLAN HASTALARDA DİKLOFENAK İYONTOFOREZİ VE FONOFOREZİNİN ETKİNLİĞİ TABLO 3: Klinik değerlendirme parametrelerinin gruplar arası karşılaştırılması. Grup I (ort±sd) Grup II (ort±sd) Grup III (ort±sd) p* TÖ-TS p** TÖ- KO p** VAS istirahat TÖ 2,20±1,85 3,25±2,00 3,20±1,70 0,170 TS 1,10±1,45 1,15±1,31 3,00±1,81 0,001 I>III p=0,001 II>III p=0,001 KO 1,11±1,65 1,19±1,37 3,05±1,82 0,001 I>III p=0,001 II>III p=0,001 VAS hareket TÖ 5,20±1,06 5,75±1,33 5,45±1,32 0,358 TS 2,85±1,69 2,25±1,65 5,20±1,36 <0,001 I>III p<0,001 KO 2,80±1,40 2,20±1,61 5,30±1,53 <0,001 I>III p<0,001 WOMAC Ağrı TÖ 12,05±3,43 13,70±3,11 14,55±3,00 0,055 TS 7,95±2,75 8,60±3,26 13,95±3,05 <0,001 I>III p<0,001 KO 7,85±2,76 8,20±3,02 14,10±2,90 <0,001 I>III p<0,001 WOMAC Tutukluk TÖ 4,85±1,79 5,25±1,77 4,85±1,46 0,583 TS 3,25±1,45 3,20±1,40 3,70±1,34 0,357 KO 3,15±1,31 3,25±1,48 3,75±1,29 0,227 WOMAC Fonksiyon TÖ 41,50±11,10 46,60±6,70 48,25±6,55 0,063 TS 29,90±10,26 28,20±10,77 47,70±7,12 <0,001 I>III p<0,001 KO 29,45±10,27 27,90±10,23 47,75±7,20 <0,001 I>III p<0,001 BDÖ TÖ 11,65±4,63 9,60±6,79 13,25±6,21 0,073 TS 10,70±4,43 8,50±6,19 12,95±6,30 0,034 II>III p=0,011 KO 10,60±4,27 8,55±6,21 12,90±600 0,037 II>III p=0,013 TÖ: Tedavi Öncesi; TS: Tedavi Sonrası; KO: Tedavi Sonrası 1. Ay Kontrol; Ort±SS: Ortalama±Standart Sapma; VAS: Visual analog skala; BDÖ: Beck Depresyon Ölçeği; WOMAC: Western Ontario ve McMaster Üniversiteleri Osteoartrit İndeksi. p*: Kruskal Wallis Testi; p**: Bonferroni Düzeltmeli Mann Whitney U p<0,0167 anlamlı. mektedir. 17,18 Diz osteoartritinde iyontoforez ve fonoforez yöntemlerinin etkili olduğunu gösteren karşılaştırmalı çalışmalar mevcuttur. Diz osteoartriti olan 40 hastada %5 ibuprofen krem ile fonoforez ve iyontoforez yöntemlerini karşılaştıran bir çalışmada; 15m yürüme mesafesi, VAS, günlük yaşam aktiviteleri ve fonksiyonel kısıtlanma parametrelerinde anlamlı iyileşme tespit edilmiş fakat tedavi yöntemleri arasında belirgin farklılık bulunmamıştır. 6 Benzer şekilde diz osteoartriti olan hastalarda ibuprofen iyontoforezi ve fonoforezi sonuçlarının değerlendirildiği bir başka çalışmada, her iki grupta da fonksiyonel kısıtlılıkta azalma ve yaşam kalitesinde düzelme sağlandığı bildirilmiş ancak her iki yöntem arasında anlamlı farklılık bulunmamıştır. 7 Biz de çalışmamızda benzer şekilde diklofenak sodyum fonoforez ve iyontoforezinin tedavi etkinliklerinin birbirinden farklı olmadığını 50 Romatol Tıp Rehab 2014;25(3)

7 DİZ OSTEOARTRİTİ OLAN HASTALARDA DİKLOFENAK İYONTOFOREZİ VE FONOFOREZİNİN ETKİNLİĞİ Ayşe SARSAN ve ark. saptadık. Ancak, bu çalışmalardan farklı olarak bizim çalışmamızda ev egzersiz programı verilen bir kontrol grubu da vardı. Diz OA tedavisinde iyontoforez ve fonoforezi birebir karşılaştıran çalışmaların yanı sıra ayrı ayrı etkinliklerini araştıran birçok çalışma da yer almaktadır. Serikov ve ark. diz OA tanısı olan hastalarda yaptıkları bir çalışmada %5 lik ibuprofen jel ile fonoforez ve topikal uygulamayı karşılaştırmış; yürüme, istirahat ve palpasyon ağrısındaki iyileşmenin fonoforez alan hastalarda daha üstün olduğunu göstermişlerdir. 19 Randomize, çift kör, kontrollü bir çalışmada ise ılımlı diz OA olanlarda piroksikam fonoforezi ve terapötik ultrason karşılaştırılmış ve VAS ile WOMAC skorlarındaki iyileşmenin fonoforez grubunda daha anlamlı olduğu bulunmuştur. Sonuç olarak fonoforez semptomatik diz OA tedavisi için yeni ve etkili bir yöntem olarak öne sürülmüştür. 8 Bu çalışmadan farklı olarak Kozanoğlu ve ark. ise diz OA olan hastalarda fonoforez ve terapötik ultrason modalitelerinin ağrı ve fiziksel fonksiyonlar üzerine etkinliğinin benzer olduğunu bulmuşlardır. 9 Yine yakın zamanda yayınlanan bir başka çalışmada da diz OA sı olan hastalarda ketoprofen fonoforezi, ultrason ve kısa dalga diaterminin etkinliği değerlendirilmiş ve istirahat VAS, 15dk yürüme süresi ve WOMAC skorlarında tedavi sonrasında her üç grupta da iyileşme gözlenmiş, ancak birbirlerine üstün olmadıkları bildirilmiştir. 10 Diz OA lı hastalarda %5 ibuprofen ile yapılan fonoforez ve konvansiyonel ultrason yöntemlerinin etkinliklerini karşılaştırmak amacıyla yapılan bir başka çalışmada sonuç olarak fonoforez ve konvansiyonel ultrason gruplarında, plasebo ultrason grubuna göre ağrı ve fonksiyonda düzelme saptanmıştır. Ancak fonoforez ve konvansiyonel ultrason gruplarının tedavi sonrası verilerinde aralarında anlamlı farklılık bulunamamıştır. 20 Diz OA tedavisinde ketoprofen jel iyontoforezinin etkinliğinin araştırıldığı 40 hastada yapılmış olan retrospektif bir çalışmada, iyontoforezin ağrı, fonksiyon ve fiziksel kısıtlılık üzerine etkili olduğu ve diz OA sında ucuz, invazif olmayan ve uygulanması kolay alternatif bir tedavi yöntemi olarak düşünülebileceği öne sürülmüştür. 21 Bir başka araştırmada ise, diz osteoartritinde sodyum salisilat iyontoforezinin TENS e göre ağrı ve fonksiyonel iyileşmede daha üstün olduğu bildirilmiştir. 22 Diz OA tanısı olan hastalarda fonoforez ve iyontoforez tedavi yöntemlerinin fizik tedavi yöntemlerine karşı tedavi üstünlüklerinin olup olmadığına dair çelişkili kanıtlar mevcut olup fonoforez ve iyontoforezin elektroterapi yöntemlerine karşı üstün olup olmadığını araştıran prospektif, randomize, plasebo kontrollü çalışmalara ihtiyaç olduğu kanaatindeyiz. Çalışmamızda fonoforez ve iyontoforez için plasebo kontrol grubu olmaması nedeniyle etkinin fizik tedavi ajanından mı yoksa fonoforez veya iyontoforez etkisiyle mi olduğunu söyleyebilmek mümkün değildir. Çalışmanın kısa süreli olması, sadece tedavi sonrası birinci ayda değerlendirme yapıldığından tedavinin uzun dönem etkinliğinin bilinememesi, vaka sayımızın göreceli olarak az olması ve plasebo kontrol grubunun olmaması çalışmamızın kısıtlılıklarıdır. SONUÇ Sonuç olarak, diz osteoartriti olan hastalarda diklofenak sodyum fonoforezi ve iyontoforezinin ağrı ve fonksiyon üzerine etkili olduğu ancak etkinlik açısından birbirleri arasında fark olmadığı gösterilmiştir. Bu nedenle analjezik kullanımı ihtiyacı olabilen diz OA li hastalarda invaziv olmayan, kolay uygulanabilir tedavi yöntemleri olan fonoforez ve iyontoforez alternatif bir tedavi seçeneği olarak akılda tutulmalıdır. Romatol Tıp Rehab 2014;25(3) 51

8 Ayşe SARSAN ve ark. DİZ OSTEOARTRİTİ OLAN HASTALARDA DİKLOFENAK İYONTOFOREZİ VE FONOFOREZİNİN ETKİNLİĞİ KAYNAKLAR 1. Tuncer T, Çay HF, Kaçar C. Diz Osteoartrit Tedavisinde Kanıta Dayalı Öneriler: Türkiye Romatizma Araştırma ve Savaş Derneği Uzlaşı Raporu. Turk J Rheumatol 2012;27(1): Güler Uysal F, Başaran S. Knee Osteoarthritis. Turk J Phys Med Rehab 2009;55 Suppl 1; Kaçar C, Gilgil E, Urhan S, Arikan V, Dündar U, Oksüz MC, et al. The prevalence of symptomatic knee and distal interphalangeal joint osteoarthritis in the urban population of Antalya, Turkey. Rheumatol Int 2005;25(3): Kirazlı Y. Current approach to the guidelines for the diagnosis and treatment of osteoarthritis. Turk J Geriatrics 2011;14 Suppl 1: Jordan KM, Arden NK, Doherty M, Bannwarth B, Bijlsma JW, Dieppe P, et al; Standing Committee for International Clinical Studies Including Therapeutic Trials ESCISIT. EULAR Recommendations 2003: an evidence based approach to the management of knee osteoarthritis: Report of a Task Force of the Standing Committee for International Clinical Studies Including Therapeutic Trials (ES- CISIT). Ann Rheum Dis 2003;62(12): Yıldırım K, Karatay S, Şişecioğlu M, Uğur M, Şenel K. Diz osteoartritli hastaların tedavisinde iyontoforez ve fonoferez. Turk J Phys Med Rehab 2004;50(3): Madenci E, Gürsoy S, Büyükbese IA. Diz osteoartritli olgularda iyontofores ve fonoferez yöntemlerinin etkinliklerinin ve yaşam kalitesine olan etkilerinin karşılaştırılması. Romatoloji ve Tıbbi Rehabilitasyon Dergisi 2002; 13: Luksurapan W, Boonhong J. Effects of phonophoresis of piroxicam and ultrasound on symptomatic knee osteoarthritis. Arch Phys Med Rehabil 2013;94(2): Kozanoglu E, Basaran S, Guzel R, Guler- Uysal F. Short term efficacy of ibuprofen phonophoresis versus continuous ultrasound therapy in knee osteoarthritis. Swiss Med Wkly 2003;133(23-24): Boyaci A, Tutoglu A, Boyaci N, Aridici R, Koca I. Comparison of the efficacy of ketoprofen phonophoresis, ultrasound, and short-wave diathermy in knee osteoarthritis. Rheumatol Int 2013;33(11): Altman RD. Criteria for classification of clinical osteoarthritis. J Rheumatol 1991;18: Kellgren HJ, Lawrence SJ. Radiological assessment of osteoarthritis. Ann Rheum Dis 1967;16(4): Price DD, McGrath PA, Rafii A, Buckingham B. The validation of visual analogue scale as ratio scale measures for cronic and experimental pain. Pain 1983;17(1): Bellamy N, Buchanan WW, Goldsmith CH, Campbell J, Stitt LW. Validation study of WOMAC: a health status instrument for measuring clinically important patient relevant outcomes to antirheumatic drug therapy in patients with osteoarthritis of the hip or knee. J Rheumatol 1988;15(12): Tüzün EH, Eker L, Aytar A, Daşkapan A, Bayramoğlu M. Acceptability, reliability, validity and responsiveness of the Turkish version of WOMAC osteoarthritis index. Osteoarthritis Cartilage 2005;13(1): Beck AT, Steer RA, Garbin MG. Psychometric properties of the beck depression inventory: twenty-five years of evaluation. Clin Psychol Rev 1988;8(1): Tashiro Y, Kato Y, Hayakawa E, Ito K. Iontophoretic transdermal delivery of ketoprofen: effect of iontophoresis on drug transfer from skin to cutaneous blood. Biol Pharm Bull 2000;23(12): Rother M, Lavins BJ, Kneer W, Lehnhardt K, Seidel EJ, Mazgareanu S. Efficacy and safety of epicutaneous ketoprofen in Transfersome (IDEA-033) versus oral celecoxib and placebo in osteoarthritis of the knee: multicentre randomised controlled trial. Ann Rheum Dis 2007;66(9): Serikov NP. [Efficacy of ibuprofen (nurofen gel) ultraphonophoresis for pain relief in osteoarthrosis.] Ter Arkh 2007;79(5): Nacitarhan V, Kısa M, Demir F, Hizmetli S, Elden H. Diz osteoartritli hastalarda fonoforez ve konvansiyonel ultrason etkinliği. Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2005;27(1): Altındağ Ö, Soran N, Erçin M, Ege L. Effectiveness of Iontophoresis Treatment on Knee Osteoarthritis. Turk J Rheumatol 2009;24(3): Aiyejusunle CB, Kola-Korolo TA, Ajiboye OA. Comparison of the effects of tens and sodium salicylate iontophoresis in the management of osteoarthritis of the knee. Nig Q J Hosp Med 2007;17(1): Romatol Tıp Rehab 2014;25(3)

Diz Osteoartritli Hastalarda Fonoforez Ve Konvansiyonel Ultrason Etkinliği

Diz Osteoartritli Hastalarda Fonoforez Ve Konvansiyonel Ultrason Etkinliği Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Diz Osteoartritli Hastalarda Fonoforez Ve Konvansiyonel Ultrason Etkinliği The Effectiveness of Phonophoresis and Conventional Ultrasound in Patients with Knee Osteoarthritis

Detaylı

DÜZCE TIP DERGİSİ DUZCE MEDICAL JOURNAL

DÜZCE TIP DERGİSİ DUZCE MEDICAL JOURNAL DÜZCE TIP DERGİSİ DUZCE MEDICAL JOURNAL ORİJİNAL MAKALE / ORIGINAL ARTICLE Metin YAVUZ Safinaz ATAOĞLU Mustafa ÖZŞAHİN Ali Erdem BAKİ 2 Celalettin içmeli Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi, Fiziksel Tıp

Detaylı

Gonartroz Tedavisinde Kısa Dalga Diatermi ve Ultrason Tedavi Etkinliğinin Karşılaştırılması

Gonartroz Tedavisinde Kısa Dalga Diatermi ve Ultrason Tedavi Etkinliğinin Karşılaştırılması 16 Orijinal Araştırma / Original Investigation DOI: 10.4274/tod.73636 Gonartroz Tedavisinde Kısa Dalga Diatermi ve Ultrason Tedavi Etkinliğinin Karşılaştırılması Özet The Comparision of the Effectiveness

Detaylı

İNTEGRATİF TIP DERGİSİ TURKISH JOURNAL OF INTEGRATIVE MEDICINE

İNTEGRATİF TIP DERGİSİ TURKISH JOURNAL OF INTEGRATIVE MEDICINE İNTEGRATİF TIP DERGİSİ TURKISH JOURNAL OF INTEGRATIVE MEDICINE REVIEW / DERLEME Sedat Yıldız 1, Sevilay Eriş 2, Nuray Yücel Polat 3, Salih Ürper 4, Yücel Kurt 5, Burcu Bahar Kurt 6, Ümmü Gül Yıldız 7 1

Detaylı

Postmenopozal Kadınlarda Vücut Kitle İndeksinin Kemik Mineral Yoğunluğuna Etkisi

Postmenopozal Kadınlarda Vücut Kitle İndeksinin Kemik Mineral Yoğunluğuna Etkisi Özgün Araştırma / Original Investigation Postmenopozal Kadınlarda Vücut Kitle İndeksinin Kemik Mineral Yoğunluğuna Etkisi Effect of Body Mass Index on the Determination of Bone Mineral Density in Postmenopausal

Detaylı

Okul Öncesi (5-6 Yaş) Cimnastik Çalışmasının Esneklik, Denge Ve Koordinasyon Üzerine Etkisi

Okul Öncesi (5-6 Yaş) Cimnastik Çalışmasının Esneklik, Denge Ve Koordinasyon Üzerine Etkisi Okul Öncesi (5-6 Yaş) Cimnastik Çalışmasının Esneklik, Denge Ve Koordinasyon Üzerine Etkisi Kadir KOYUNCUOĞLU, Onsekiz Mart Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Yüksek Okulu, Çanakkale, Türkiye. koyuncuoglu45@gmail.com

Detaylı

Acil servis başvurularının. %50-60 ını oluşturur. ERİŞKİN HASTADA AĞRI YÖNETİMİ. Dünya Ağrı Araştırmaları Derneğinin. ağrı tanımlaması şöyledir:

Acil servis başvurularının. %50-60 ını oluşturur. ERİŞKİN HASTADA AĞRI YÖNETİMİ. Dünya Ağrı Araştırmaları Derneğinin. ağrı tanımlaması şöyledir: Dünya Ağrı Araştırmaları Derneğinin ERİŞKİN HASTADA AĞRI YÖNETİMİ ağrı tanımlaması şöyledir: Var olan veya olası doku hasarına eşlik eden veya bu hasar ile tanımlanabilen, Dr. Selcan ENVER DİNÇ AÜTF ACİL

Detaylı

Diz Osteoartriti Tedavisinde Hyaluronik Asitin Ağrı ve Kuadriseps Kası Ağırlık Kaldırma Gücüne Etkisi

Diz Osteoartriti Tedavisinde Hyaluronik Asitin Ağrı ve Kuadriseps Kası Ağırlık Kaldırma Gücüne Etkisi Araştırma Yazısı Diz Osteoartriti Tedavisinde Hyaluronik Asitin Ağrı ve Kuadriseps Kası Ağırlık Kaldırma Gücüne Etkisi The Effects of Hyaluronic Acid on Pain and Lifting Mass Power of Quadriceps Muscle

Detaylı

Eğitim Düzeyi Mezun Olduğu Kurumun Adı İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Doktora

Eğitim Düzeyi Mezun Olduğu Kurumun Adı İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Doktora ÖZGEÇMİŞ Kişisel Bilgiler Adı soyadı: Saime Nilay BAYDOĞAN Doğum tarihi: 08.11.1986 Eğitim Düzeyi Mezun Olduğu Kurumun Adı Mez. Yılı İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Doktora 2012-devam

Detaylı

TÜRKİYE DEKİ ÜÇ TIP FAKÜLTESİNİN SON ÜÇ YILDAKİ YAYIN ORANLARI THE THREE-YEAR PUBLICATION RATIO OF THREE MEDICAL FACULTIES IN TURKEY

TÜRKİYE DEKİ ÜÇ TIP FAKÜLTESİNİN SON ÜÇ YILDAKİ YAYIN ORANLARI THE THREE-YEAR PUBLICATION RATIO OF THREE MEDICAL FACULTIES IN TURKEY TÜRKİYE DEKİ ÜÇ TIP FAKÜLTESİNİN SON ÜÇ YILDAKİ YAYIN ORANLARI THE THREE-YEAR PUBLICATION RATIO OF THREE MEDICAL FACULTIES IN TURKEY İbrahim Taha Dağlı İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Cerrahpaşa

Detaylı

Özel Bir Hastanede Diyabet Polikliniğine Başvuran Hastalarda İnsülin Direncini Etkileyen Faktörlerin Araştırılması

Özel Bir Hastanede Diyabet Polikliniğine Başvuran Hastalarda İnsülin Direncini Etkileyen Faktörlerin Araştırılması Özel Bir Hastanede Diyabet Polikliniğine Başvuran Hastalarda İnsülin Direncini Etkileyen Faktörlerin Araştırılması 20 24 Mayıs 2009 tarihleri arasında Antalya da düzenlenen 45. Ulusal Diyabet Kongresinde

Detaylı

6 dakika yürüme testindeki performansın doğum esnasındaki ağrı skorları üzerine etkisi

6 dakika yürüme testindeki performansın doğum esnasındaki ağrı skorları üzerine etkisi 6 dakika yürüme testindeki performansın doğum esnasındaki ağrı skorları üzerine etkisi Ebru Yüce, Deniz Ulaş, Nermin Köşüş, Serap Simavlı, Aydın Köşüş Amaç 6 dakika yürüme testindeki performansın doğum

Detaylı

Kronik Migrende Botulinum Toksin (BOTOX) Deneyimi

Kronik Migrende Botulinum Toksin (BOTOX) Deneyimi Kronik Migrende Botulinum Toksin (BOTOX) Deneyimi Prof. Dr. Ayşe Sağduyu Kocaman Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji AD Maslak Hastanesi Cephalalgia. 2010 Jul;30(7):793-803. doi: 10.1177/0333102410364676.

Detaylı

HATHA YOGANIN VE KALiSTENiK EGZERSiZLERiN STATiK DE GE ÜZERiNDEKi ETKiLERi

HATHA YOGANIN VE KALiSTENiK EGZERSiZLERiN STATiK DE GE ÜZERiNDEKi ETKiLERi Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe 1. ofsport Sciences 2003,14 (2), 83-91 HATHA YOGANIN VE KALiSTENiK EGZERSiZLERiN STATiK DE GE ÜZERiNDEKi ETKiLERi Ummuhan BAŞ ASLAN, Ayşe L1VANELlOGLU Hacettepe Üniversitesi,

Detaylı

Yoğun Bakım Ünitesinde Yatan Ventilatörle İlişkili Pnömonili Hastalarda Serum C-Reaktif Protein, Prokalsitonin, Solubl Ürokinaz Plazminojen Aktivatör Reseptörü (Supar) Ve Neopterin Düzeylerinin Tanısal

Detaylı

ÖĞRETMEN ADAYLARININ PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİ

ÖĞRETMEN ADAYLARININ PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİ Doç. Dr. Deniz Beste Çevik Balıkesir Üniversitesi Necatibey Eğitim Fakültesi Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü Müzik Eğitimi Anabilim Dalı beste@balikesir.edu.tr

Detaylı

Doğumun Aktif Fazında Uygulanan Hidroterapinin, Doğum Süreci, Anne Memnuniyeti ve Doğum Sonrası Ebeveynlik Davranışı Üzerine Etkisi

Doğumun Aktif Fazında Uygulanan Hidroterapinin, Doğum Süreci, Anne Memnuniyeti ve Doğum Sonrası Ebeveynlik Davranışı Üzerine Etkisi Doğumun Aktif Fazında Uygulanan Hidroterapinin, Doğum Süreci, Anne Memnuniyeti ve Doğum Sonrası Ebeveynlik Davranışı Üzerine Etkisi EBE SEMRA TUNCAY* YRD. DOÇ DR. SENA KAPLAN ** DOÇ.DR. ÖZLEM MORALOĞLU

Detaylı

Bariatrik cerrahi amacıyla başvuran hastaların depresyon, benlik saygısı ve yeme bozuklukları açısından değerlendirilmesi

Bariatrik cerrahi amacıyla başvuran hastaların depresyon, benlik saygısı ve yeme bozuklukları açısından değerlendirilmesi Bariatrik cerrahi amacıyla başvuran hastaların depresyon, benlik saygısı ve yeme bozuklukları açısından değerlendirilmesi Selçuk Özdin 1, Aytül Karabekiroğlu 2, Arzu Alptekin Aker 2, Recep Bolat 2, Servet

Detaylı

Prediyaliz Kronik Böbrek Hastalarında Kesitsel Bir Çalışma: Yaşam Kalitesi

Prediyaliz Kronik Böbrek Hastalarında Kesitsel Bir Çalışma: Yaşam Kalitesi Prediyaliz Kronik Böbrek Hastalarında Kesitsel Bir Çalışma: Yaşam Kalitesi Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi Giriş: Kronik Böbrek Hastalığı (KBH); popülasyonun

Detaylı

PEDİYATRİK KALP CERRAHİSİNDE REKTAL YOLLA VERİLEN KETAMİN, MİDAZOLAM VE KLORALHİDRAT PREMEDİKASYONLARININ KARŞILAŞTIRILMASI

PEDİYATRİK KALP CERRAHİSİNDE REKTAL YOLLA VERİLEN KETAMİN, MİDAZOLAM VE KLORALHİDRAT PREMEDİKASYONLARININ KARŞILAŞTIRILMASI PEDİYATRİK KALP CERRAHİSİNDE REKTAL YOLLA VERİLEN KETAMİN, MİDAZOLAM VE KLORALHİDRAT PREMEDİKASYONLARININ KARŞILAŞTIRILMASI Dr. Mehmet ÇİMEN, Dr. Halide Oğuş,Dr Banu Şebnem Saraç, Dr. Füsun GÜZELMERİÇ,Dr.

Detaylı

ESERLER A. Uluslararas hakemli dergilerde yay m lanan makaleler : D. Durmuş 46(3) A2. D. Durmus A3. Durmuş, D., A4. D. Durmus, A5. D. Durmuş A6.

ESERLER A. Uluslararas hakemli dergilerde yay m lanan makaleler : D. Durmuş 46(3) A2. D. Durmus A3. Durmuş, D., A4. D. Durmus, A5. D. Durmuş A6. ESERLER A. Uluslararas hakemli dergilerde yay mlanan makaleler : A1. Akyol Y., D. Durmuş, G Alayl, B. Tander, Y. Bek, F. Cantürk ve S Taştan Sakarya. Does short-wave diathermy increase the effectiveness

Detaylı

AKUT LENFOBLASTİK LÖSEMİ TANILI ÇOCUKLARIN İDAME TEDAVİSİNDE VE SONRASINDA YAŞAM KALİTELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. Dr. Emine Zengin 4 mayıs 2018

AKUT LENFOBLASTİK LÖSEMİ TANILI ÇOCUKLARIN İDAME TEDAVİSİNDE VE SONRASINDA YAŞAM KALİTELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. Dr. Emine Zengin 4 mayıs 2018 AKUT LENFOBLASTİK LÖSEMİ TANILI ÇOCUKLARIN İDAME TEDAVİSİNDE VE SONRASINDA YAŞAM KALİTELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Dr. Emine Zengin 4 mayıs 2018 Lösemiye bağlı Psikososyal Geç Etkiler Fiziksel Görünüm (Saç

Detaylı

Temel Hemşirelik Uygulamalarına İlişkin Hizmet İçi Eğitimin Değerlendirilmesi

Temel Hemşirelik Uygulamalarına İlişkin Hizmet İçi Eğitimin Değerlendirilmesi Okmeydanı Tıp Dergisi 28(3):146-15, 12 doi:.5222/otd.12.146 Araştırma Temel Hemşirelik Uygulamalarına İlişkin Hizmet İçi Eğitimin Değerlendirilmesi Hacer Özkul Özel *, Demet Yurtsever **, Sevginaz Mutlu

Detaylı

Diz Osteoartriti Olan Hastalarda Gebelik ve Vücut Kitle İndeksinin Etkisi

Diz Osteoartriti Olan Hastalarda Gebelik ve Vücut Kitle İndeksinin Etkisi doi: 10.5505/abantmedj.2013.20592 Abant Medical Journal Orijinal Makale / Original Article Volume Cilt 2 Issue Sayı 1 Year Yıl 2013 Diz Osteoartriti Olan Hastalarda Gebelik ve Vücut Kitle İndeksinin Etkisi

Detaylı

Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp günümüzde alışılagelmiş tıbbın içinde sayılmayan farklı sağlık sistemleri ve uygulamalardan oluşan bir grup

Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp günümüzde alışılagelmiş tıbbın içinde sayılmayan farklı sağlık sistemleri ve uygulamalardan oluşan bir grup DÖNEM I İYİ KLİNİK UYGULAMALAR KAPSAMINDA ALTERNATİF TIP DERSİ DERSİN İÇERİĞİ: Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp günümüzde alışılagelmiş tıbbın içinde sayılmayan farklı sağlık sistemleri ve uygulamalardan

Detaylı

HEMODİYALİZ HASTALARININ GÜNLÜK YAŞAM AKTİVİTELERİ, YETİ YİTİMİ, DEPRESYON VE KOMORBİDİTE YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ

HEMODİYALİZ HASTALARININ GÜNLÜK YAŞAM AKTİVİTELERİ, YETİ YİTİMİ, DEPRESYON VE KOMORBİDİTE YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ HEMODİYALİZ HASTALARININ GÜNLÜK YAŞAM AKTİVİTELERİ, YETİ YİTİMİ, DEPRESYON VE KOMORBİDİTE YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ 22.10.2016 Gülay Turgay 1, Emre Tutal 2, Siren Sezer 3 1 Başkent Üniversitesi Sağlık

Detaylı

14 Aralık 2012, Antalya

14 Aralık 2012, Antalya Hamilelerde Uyku Bozukluğunun Sorgulanması ve Öyküden Tespit Edilen Huzursuz Bacak Sendromunda Sıklık, Klinik Özellikler ve İlişkili Olabilecek Durumların Araştırılması A Neyal, G Benbir, R Aslan, F Bölükbaşı,

Detaylı

Knee Injury and Osteoarthritis Outcome Score: Reliability and Validation of the Turkish Version

Knee Injury and Osteoarthritis Outcome Score: Reliability and Validation of the Turkish Version Knee injury and Osteoarthritis Outcome Score (KOOS), Turkish version LK.1.0 Knee Injury and Osteoarthritis Outcome Score: Reliability and Validation of the Turkish Version DİZ İNCİNME VE OSTEOARTRİT SONUÇ

Detaylı

Diz osteoartritli hastalarda uyku kalitesinin ağrı, radyolojik hasar, fonksiyonel durum ve depresif semptomlar ile ilişkisi

Diz osteoartritli hastalarda uyku kalitesinin ağrı, radyolojik hasar, fonksiyonel durum ve depresif semptomlar ile ilişkisi JCEI / Sarıyıldız ve ark. Diz osteoartritli hastalarda uyku kalitesi 2013; 4 (2): 189-194 Journal of Clinical and Experimental Investigations doi: 10.5799/ahinjs.01.2013.02.0263 RESEARCH ARTICLE Diz osteoartritli

Detaylı

TİP 1 DİYABETİ OLAN İNSÜLİN POMPASI KULLANAN BİREYLERE BAZAL İNSÜLİN DOZ DEĞİŞİKLİĞİ EĞİTİMİ VERMELİ MİYİZ?

TİP 1 DİYABETİ OLAN İNSÜLİN POMPASI KULLANAN BİREYLERE BAZAL İNSÜLİN DOZ DEĞİŞİKLİĞİ EĞİTİMİ VERMELİ MİYİZ? TİP 1 DİYABETİ OLAN İNSÜLİN POMPASI KULLANAN BİREYLERE BAZAL İNSÜLİN DOZ DEĞİŞİKLİĞİ EĞİTİMİ VERMELİ MİYİZ? Sacide Kılıç* Alime Selçuk Tosun** Elif Eliş* *Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi, Endokrinoloji

Detaylı

Kalça ve diz osteoartritine etki eden parametrelerin incelenmesi ve yaşam kalitesinin karşılaştırılması

Kalça ve diz osteoartritine etki eden parametrelerin incelenmesi ve yaşam kalitesinin karşılaştırılması doi:10.5222/j.goztepetrh.2010.058 ISSN 1300-526X KLİNİK ARAŞTIRMA Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Kalça ve diz osteoartritine etki eden parametrelerin incelenmesi ve yaşam kalitesinin karşılaştırılması

Detaylı

KANSER HASTALARINDA PALYATİF BAKIM VE DESTEK SERVİSİNDE NARKOTİK ANALJEZİK KULLANIMI

KANSER HASTALARINDA PALYATİF BAKIM VE DESTEK SERVİSİNDE NARKOTİK ANALJEZİK KULLANIMI T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI İZMİR KATİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ AİLE HEKİMLİĞİ KLİNİĞİ KANSER HASTALARINDA PALYATİF BAKIM VE DESTEK SERVİSİNDE NARKOTİK ANALJEZİK KULLANIMI UZMANLIK

Detaylı

Aksiyal SpA da Güncellenmiş ASAS anti-tnf Tedavi Önerileri ve Hedefe Yönelik Tedavi Stratejileri

Aksiyal SpA da Güncellenmiş ASAS anti-tnf Tedavi Önerileri ve Hedefe Yönelik Tedavi Stratejileri Aksiyal SpA da Güncellenmiş ASAS anti-tnf Tedavi Önerileri ve Hedefe Yönelik Tedavi Stratejileri Prof.Dr. M.Pamir ATAGÜNDÜZ Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Romatoloji Bilim Dalı 11 Nisan 2014 Ana Başlıklar

Detaylı

Ağrı Tedavisinde Akupunkturun Yeri

Ağrı Tedavisinde Akupunkturun Yeri Ağrı Tedavisinde Akupunkturun Yeri Zekeriya AKTÜRK Şifa Üniversitesi Tıp Fakültesi, Aile Hekimliği AD 22 Mart 2016 zekeriya.akturk@sifa.edu.tr, http:aile.sifa.edu.tr 1 Sunum planı Akupunktur nedir? Akupunkturun

Detaylı

The Study of Relationship Between the Variables Influencing The Success of the Students of Music Educational Department

The Study of Relationship Between the Variables Influencing The Success of the Students of Music Educational Department 71 Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Yıl 9, Sayı 17, Haziran 2009, 71-76 Müzik Eğitimi Anabilim Dalı Öğrencilerinin Başarılarına Etki Eden Değişkenler Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Detaylı

Bir Üniversite Kliniğinde Yatan Hastalarda MetabolikSendrom Sıklığı GŞ CAN, B BAĞCI, A TOPUZOĞLU, S ÖZTEKİN, BB AKDEDE

Bir Üniversite Kliniğinde Yatan Hastalarda MetabolikSendrom Sıklığı GŞ CAN, B BAĞCI, A TOPUZOĞLU, S ÖZTEKİN, BB AKDEDE Bir Üniversite Kliniğinde Yatan Hastalarda MetabolikSendrom Sıklığı GŞ CAN, B BAĞCI, A TOPUZOĞLU, S ÖZTEKİN, BB AKDEDE Psikiyatrik hastalığı olan bireylerde MetabolikSendrom (MetS) sıklığı genel popülasyona

Detaylı

Validity, Reliability, and Sensitivity to Change of a Turkish Version of Rheumatoid and Arthritis Outcome Score in Patients with Rheumatoid Arthritis

Validity, Reliability, and Sensitivity to Change of a Turkish Version of Rheumatoid and Arthritis Outcome Score in Patients with Rheumatoid Arthritis Validity, Reliability, and Sensitivity to Change of a Turkish Version of Rheumatoid and Arthritis Outcome Score in Patients with Rheumatoid Arthritis Authors: Altınay Göksel Karatepe, Rezzan Günaydın,

Detaylı

26-29 Mayıs 2010 tarihinde Ankara da yapılan 17. Ulusal Cerrahi Kongresi nde Poster olarak sunulmuştur.

26-29 Mayıs 2010 tarihinde Ankara da yapılan 17. Ulusal Cerrahi Kongresi nde Poster olarak sunulmuştur. Tek Port Laparoskopik Kolesistektomi Ve Multi Port Laparoskopik Kolesistektomi Olgularının Postoperatif Ağrı Ve Bulantı Kusma Açısından Karşılaştırılması 26-29 Mayıs 2010 tarihinde Ankara da yapılan 17.

Detaylı

GELECEĞİN TIBBINA HOŞ GELDİNİZ

GELECEĞİN TIBBINA HOŞ GELDİNİZ GELECEĞİN TIBBINA HOŞ GELDİNİZ Her bünye kendine has özellikleriyle tek, kendine özel ve eşsizdir. Tedavilerin de kişiye özel olması kaçınılamaz bir gerekliliktir. ONDAMED, rezonans terapisinin kişiye

Detaylı

24. ULUSAL TÜRK OTORİNOLARENGOLOJİ & BAŞ - BOYUN CERRAHİSİ KONGRESİ

24. ULUSAL TÜRK OTORİNOLARENGOLOJİ & BAŞ - BOYUN CERRAHİSİ KONGRESİ 24. ULUSAL TÜRK OTORİNOLARENGOLOJİ & BAŞ - BOYUN CERRAHİSİ KONGRESİ 23 Eylül - 27 Eylül 1997 Antalya TÜRK OTORİNOLARENGOLOJİ & BAŞ - BOYUN CERRAHİSİ DERNEĞİ Editör Prof. Dr. Asım KAYTAZ 24. ULUSAL OTORİNOLARENGOLOJİ

Detaylı

Sınavlı ve Sınavsız Geçiş İçin Akademik Bir Karşılaştırma

Sınavlı ve Sınavsız Geçiş İçin Akademik Bir Karşılaştırma Sınavlı ve Sınavsız Geçiş İçin Akademik Bir Karşılaştırma Öğr. Gör. Kenan KARAGÜL, Öğr. Gör. Nigar KARAGÜL, Murat DOĞAN 3 Pamukkale Üniversitesi, Honaz Meslek Yüksek Okulu, Lojistik Programı, kkaragul@pau.edu.tr

Detaylı

Koksartroz Tanılı Olgularda Floroskopi Altında Uyguladığımız İntraartiküler Kortikosteroid Enjeksiyonunun Üç Aylık Verileri

Koksartroz Tanılı Olgularda Floroskopi Altında Uyguladığımız İntraartiküler Kortikosteroid Enjeksiyonunun Üç Aylık Verileri doi:10.5222/otd.2014.001 Klinik Araştırma Koksartroz Tanılı Olgularda Floroskopi Altında Uyguladığımız İntraartiküler Kortikosteroid Enjeksiyonunun Üç Aylık Verileri Jülide Öncü, Göksel Çelebi, Reşat İlişer,

Detaylı

TÜRKiYE'DEKi ÖZEL SAGLIK VE SPOR MERKEZLERiNDE ÇALIŞAN PERSONELiN

TÜRKiYE'DEKi ÖZEL SAGLIK VE SPOR MERKEZLERiNDE ÇALIŞAN PERSONELiN Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe]. ofsport Sciences 2004 1 15 (3J 125-136 TÜRKiYE'DEKi ÖZEL SAGLIK VE SPOR MERKEZLERiNDE ÇALIŞAN PERSONELiN ış TATMiN SEViYELERi Ünal KARlı, Settar KOÇAK Ortadoğu Teknik

Detaylı

Oral, İntravenöz ve İntranasal analjezi: ANALJEZİDE EN İYİ YOL? Uzm. Dr. İsmail TAYFUR

Oral, İntravenöz ve İntranasal analjezi: ANALJEZİDE EN İYİ YOL? Uzm. Dr. İsmail TAYFUR Oral, İntravenöz ve İntranasal analjezi: ANALJEZİDE EN İYİ YOL? Uzm. Dr. İsmail TAYFUR AKUT AĞRI Hastalar tarafından en çok şikayet edilen konu. Acil servise başvuran hastaların %60 ı AKUT AĞRI Çözülmeyen

Detaylı

Table 1. Demographic and clinical characteristics of the patients

Table 1. Demographic and clinical characteristics of the patients 1 Table 1. Demographic and clinical characteristics of the patients Variables Results N mean±s.d. Age (years) 45,8±1,3 Gender Female 73 (44%) Male 93(56%) Hand dominance Right 147 (88,6%) Left 19 (11,4%)

Detaylı

Miyofasiyal Ağrı Sendromunda Kuru İğneleme ve Lokal Anestezik EnjeksiyonunEtkinliği

Miyofasiyal Ağrı Sendromunda Kuru İğneleme ve Lokal Anestezik EnjeksiyonunEtkinliği Miyofasiyal Ağrı Sendromunda Kuru İğneleme ve Lokal Anestezik EnjeksiyonunEtkinliği Özlem Altındağ 1, Ali Gür 2 1 Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon AD., Şanlıurfa 2 Dicle

Detaylı

1 Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji 2 FMC Türkiye 3 İzmir Katip Çelebi Üniversitesi

1 Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji 2 FMC Türkiye 3 İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Gülay Aşçı 1, Cenk Demirci 2, Zeki Soypaçacı 3, Özen Önen Sertöz 1, Serkan Kubilay Koç 2, Sinan Erten 2, Sıddig Momin Adam 2, Handan Öğünç 2, Gökçe Kaya 2, İrfan Hastürk 2, Emine Ünal 2, Ali Başçı 1, Ercan

Detaylı

LAPAROSKOPİK SLEEVE GASTREKTOMİ SONRASI METBOLİK VE HORMONAL DEĞİŞİKLİKLER

LAPAROSKOPİK SLEEVE GASTREKTOMİ SONRASI METBOLİK VE HORMONAL DEĞİŞİKLİKLER LAPAROSKOPİK SLEEVE GASTREKTOMİ SONRASI METBOLİK VE HORMONAL DEĞİŞİKLİKLER Varlık Erol, Cengiz Aydın, Levent Uğurlu, Emre Turgut, Hülya Yalçın*, Fatma Demet İnce* T.C.S.B. Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi,

Detaylı

Romatizmal Mitral Darlığında Fetuin-A Düzeyleri Ve Ekokardiyografi Bulguları İle İlişkisi

Romatizmal Mitral Darlığında Fetuin-A Düzeyleri Ve Ekokardiyografi Bulguları İle İlişkisi Kahramanmaraş 1. Biyokimya Günleri Bildiri Konusu: Romatizmal Mitral Darlığında Fetuin-A Düzeyleri Ve Ekokardiyografi Bulguları İle İlişkisi Mehmet Aydın DAĞDEVİREN GİRİŞ Fetuin-A, esas olarak karaciğerde

Detaylı

Derece Alan Üniversite Yıl. Lisans Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Dokuz Eylül Üniversitesi 1998

Derece Alan Üniversite Yıl. Lisans Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Dokuz Eylül Üniversitesi 1998 1. Adı Soyadı : Feyzan CANKURTARAN 2. Doğum Tarihi : 26.07.1977 3. Unvanı : Yardımcı Doçent 4.Öğrenim Durumu : Doktora 5.Çalıştığı Kurum : Nuh Naci Yazgan Üniversitesi Derece Alan Üniversite Yıl Lisans

Detaylı

RATLARDA ANNE YOKSUNLUĞU SENDROMUNA ZENGĠNLEġTĠRĠLMĠġ ÇEVRENĠN ETKĠSĠ. Serap ATA, Hülya İNCE, Ömer Faruk AYDIN, Haydar Ali TAŞDEMİR, Hamit ÖZYÜREK

RATLARDA ANNE YOKSUNLUĞU SENDROMUNA ZENGĠNLEġTĠRĠLMĠġ ÇEVRENĠN ETKĠSĠ. Serap ATA, Hülya İNCE, Ömer Faruk AYDIN, Haydar Ali TAŞDEMİR, Hamit ÖZYÜREK RATLARDA ANNE YOKSUNLUĞU SENDROMUNA ZENGĠNLEġTĠRĠLMĠġ ÇEVRENĠN ETKĠSĠ Serap ATA, Hülya İNCE, Ömer Faruk AYDIN, Haydar Ali TAŞDEMİR, Hamit ÖZYÜREK Hayatın erken döneminde ebeveyn kaybı veya ihmali gibi

Detaylı

Diz osteoartritli bireylerde farklı rehabilitasyon uygulamalarının etkinliklerinin karşılaştırılması

Diz osteoartritli bireylerde farklı rehabilitasyon uygulamalarının etkinliklerinin karşılaştırılması JOURNAL OF EXERCISE THERAPY AND REHABILITATION. 2019;6(1):32-41 ORIGINAL ARTICLE Diz osteoartritli bireylerde farklı rehabilitasyon uygulamalarının etkinliklerinin karşılaştırılması Elif BAYSAL 1, Miray

Detaylı

SEREBRAL PALSİ TANILI SKOLYOZLU HASTADA SOLUNUM FİZYOTERAPİSİNİN FONKSİYONEL KAPASİTEYE ETKİSİ: OLGU SUNUMU. Candan Algun 2

SEREBRAL PALSİ TANILI SKOLYOZLU HASTADA SOLUNUM FİZYOTERAPİSİNİN FONKSİYONEL KAPASİTEYE ETKİSİ: OLGU SUNUMU. Candan Algun 2 1 P05 SEREBRAL PALSİ TANILI SKOLYOZLU HASTADA SOLUNUM FİZYOTERAPİSİNİN FONKSİYONEL KAPASİTEYE ETKİSİ: OLGU SUNUMU Cemil Arslan 1, Aysel Yıldız 2, Devrim Tarakcı 2, Esra Atılgan 2, Fatma Mutluay 2, Candan

Detaylı

Dirençli Aşırı Aktif Mesane

Dirençli Aşırı Aktif Mesane Dirençli Aşırı Aktif Mesane Nöromodülasyon Dr. Şahin KABAY Dumlupınar Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji A.D. Perkutanöz Posterior Tibial Sinir Sitümülasyonu- PTNS (Urgent PC) Sacral Nöromodülasyon (S3)-

Detaylı

Kronik Böbrek Hastalarında Eğitim Durumu ve Yaşam Kalitesi. Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi

Kronik Böbrek Hastalarında Eğitim Durumu ve Yaşam Kalitesi. Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi Kronik Böbrek Hastalarında Eğitim Durumu ve Yaşam Kalitesi Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi Giriş: Kaliteli yaşam; kişinin temel ihtiyaçlarını karşıladığı,

Detaylı

MEME KANSERİNDE GÖRÜNTÜLEME YÖNTEMLERİ

MEME KANSERİNDE GÖRÜNTÜLEME YÖNTEMLERİ MEME KANSERİNDE GÖRÜNTÜLEME YÖNTEMLERİ Dr. Filiz Yenicesu Düzen Laboratuvarı Görüntüleme Birimi Meme Kanserinde Tanı Yöntemleri 1. Fizik muayene 2. Serolojik Testler 3. Görüntüleme 4. Biyopsi Patolojik

Detaylı

Parkinson hastalığında Uyku yapısı Eşlik eden uyku bozuklukları Gündüz uykululuk Bektaş Korkmaz, Gülçin Benbir, Derya Karadeniz

Parkinson hastalığında Uyku yapısı Eşlik eden uyku bozuklukları Gündüz uykululuk Bektaş Korkmaz, Gülçin Benbir, Derya Karadeniz Parkinson hastalığında Uyku yapısı Eşlik eden uyku bozuklukları Gündüz uykululuk Bektaş Korkmaz, Gülçin Benbir, Derya Karadeniz İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı Klinik

Detaylı

Frekans. Hemoglobin Düzeyi

Frekans. Hemoglobin Düzeyi GRUPLARARASI VE GRUPİÇİ KARŞILAŞTIRMA YÖNTEMLERİ Uzm. Derya ÖZTUNA Yrd. Doç. Dr. Atilla Halil ELHAN 1. ÖNEMLİLİK (HİPOTEZ) TESTLERİ Önemlilik testleri, araştırma sonucunda elde edilen değerlerin ya da

Detaylı

ESERLER. A.Uluslararası hakemli dergilerde yayımlanan makaleler:

ESERLER. A.Uluslararası hakemli dergilerde yayımlanan makaleler: ESERLER A.Uluslararası hakemli dergilerde yayımlanan makaleler: A1. Buyukakıncak, O., Y. Akyol, N. Özen, Y. Ulus, F. Canturk, B. Tander, S. Buyukakıncak, A. Bilgici, O. Kuru, Breast Cancer Surgery: Is

Detaylı

Hemşirelerin Hasta Hakları Konusunda Bilgi Düzeylerinin Değerlendirilmesi

Hemşirelerin Hasta Hakları Konusunda Bilgi Düzeylerinin Değerlendirilmesi Sağlık Akademisyenleri Dergisi 2014; 1(2):141-145 ISSN: 2148-7472 ARAŞTIRMA / RESEARCH ARTICLE Hemşirelerin Hasta Hakları Konusunda Bilgi Düzeylerinin Değerlendirilmesi Assessıng Nurses Level of Knowledge

Detaylı

İkiden Çok Grup Karşılaştırmaları

İkiden Çok Grup Karşılaştırmaları İkiden Çok Grup Karşılaştırmaları Bir onkoloji kliniğinde göğüs kanseri tanısı almış kadınlar arasından histolojik evrelerine göre 17 şer kadın seçilerek sağkalım süreleri (ay) alınmıştır. HİSTLOJİK EVRE

Detaylı

HEMODĠYALĠZ HASTALARININ UMUTSUZLUK DÜZEYLERĠ

HEMODĠYALĠZ HASTALARININ UMUTSUZLUK DÜZEYLERĠ HEMODĠYALĠZ HASTALARININ UMUTSUZLUK DÜZEYLERĠ *Derya BaĢaran ** Özlem ġahin Altun *Diaverum Özel Merzifon Diyaliz Merkezi **Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Psikiyatri HemĢireliği AD GİRİŞ

Detaylı

SERVİKAL YETMEZİĞİNDE MCDONALDS VE MODDIFIYE ŞIRODKAR SERKLAJ YÖNTEMLERININ KARŞILAŞTIRILMASI

SERVİKAL YETMEZİĞİNDE MCDONALDS VE MODDIFIYE ŞIRODKAR SERKLAJ YÖNTEMLERININ KARŞILAŞTIRILMASI İZMİR KATİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM ARAŞTIRMA HASTANESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM ANABİLİM DALI EĞİTİM SORUMLUSU:PROF.DR.SEFA KELEKÇİ SERVİKAL YETMEZİĞİNDE MCDONALDS VE MODDIFIYE ŞIRODKAR

Detaylı

İnfertilite ile depresyon ve anksiyete ilişkisi

İnfertilite ile depresyon ve anksiyete ilişkisi İnfertilite ile depresyon ve anksiyete ilişkisi Y R D. D O Ç. D R. M İ N E İ S L İ M Y E TA Ş K I N B A L I K E S İ R Ü N İ V E R S İ T E S I TIP FA K Ü LT E S İ K A D I N H A S TA L I K L A R I V E D

Detaylı

GENÇ BADMiNTON OYUNCULARıNIN MÜSABAKA ORTAMINDA GÖZLENEN LAKTATVE KALP ATIM HIZI DEGERLERi

GENÇ BADMiNTON OYUNCULARıNIN MÜSABAKA ORTAMINDA GÖZLENEN LAKTATVE KALP ATIM HIZI DEGERLERi Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe J. ofsport Sciences 2002, 13 (4), 22-31 GENÇ BADMiNTON OYUNCULARıNIN MÜSABAKA ORTAMINDA GÖZLENEN LAKTATVE KALP ATIM HIZI DEGERLERi A1pan CINEMRE* Caner AÇiKADA Tahir HAZıR

Detaylı

İngilizce Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları 1. İngilizce Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları

İngilizce Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları 1. İngilizce Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları İngilizce Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları 1 İngilizce Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları İbrahim Üstünalp Mersin Üniversitesi İngilizce Öğretmen Adaylarının

Detaylı

20-23 Mayıs 2009 da 45. Ulusal Diyabet Kongresi nde Poster olarak sunuldu.

20-23 Mayıs 2009 da 45. Ulusal Diyabet Kongresi nde Poster olarak sunuldu. Özel Bir Hastanede Diyabet Polikliniğine Başvuran Hastalarda İnsülin Direncini Etkileyen Faktörlerin Araştırılması 20-23 Mayıs 2009 da 45. Ulusal Diyabet Kongresi nde Poster olarak sunuldu. Özlem Serenli,

Detaylı

KANSER HASTALARINDA ANKSİYETE VE DEPRESYON BELİRTİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ UZMANLIK TEZİ. Dr. Levent ŞAHİN

KANSER HASTALARINDA ANKSİYETE VE DEPRESYON BELİRTİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ UZMANLIK TEZİ. Dr. Levent ŞAHİN T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI İZMİR KATİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ AİLE HEKİMLİĞİ KLİNİĞİ KANSER HASTALARINDA ANKSİYETE VE DEPRESYON BELİRTİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ UZMANLIK TEZİ

Detaylı

Gebelikte Ayrılma Anksiyetesi ve Belirsizliğe Tahammülsüzlükle İlişkisi

Gebelikte Ayrılma Anksiyetesi ve Belirsizliğe Tahammülsüzlükle İlişkisi Gebelikte Ayrılma Anksiyetesi ve Belirsizliğe Tahammülsüzlükle İlişkisi Dr. Sinem Sevil DEĞİRMENCİ Prof.Dr.Gökay AKSARAY Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları AD Giriş

Detaylı

HEMODİYALİZ HASTALARININ HİPERTANSİYON YÖNETİMİNE İLİŞKİN EVDE YAPTIKLARI UYGULAMALAR

HEMODİYALİZ HASTALARININ HİPERTANSİYON YÖNETİMİNE İLİŞKİN EVDE YAPTIKLARI UYGULAMALAR HEMODİYALİZ HASTALARININ HİPERTANSİYON YÖNETİMİNE İLİŞKİN EVDE YAPTIKLARI UYGULAMALAR Feray Gökdoğan 1, Duygu Kes 2, Döndü Tuna 3, Gülay Turgay 4 1 British University of Nicosia, Hemşirelik Bölümü 2 Karabük

Detaylı

Tamamlayıcı Tiroidektomi ve Total Tiroidektomi Komplikasyonlarının Karşılaştırılması. Doç. Dr. Mehmet Ali GÜLÇELİK

Tamamlayıcı Tiroidektomi ve Total Tiroidektomi Komplikasyonlarının Karşılaştırılması. Doç. Dr. Mehmet Ali GÜLÇELİK Tamamlayıcı Tiroidektomi ve Total Tiroidektomi Komplikasyonlarının Karşılaştırılması Doç. Dr. Mehmet Ali GÜLÇELİK Diferansiye tiroid kanserlerinde cerrahi, tedavinin en önemli basamağıdır, daha sonra adjuvan

Detaylı

Diz Osteoartriti Tedavisinde Eklem İçi Botilinum A Enjeksiyonunun Etkinliği

Diz Osteoartriti Tedavisinde Eklem İçi Botilinum A Enjeksiyonunun Etkinliği Gaziosmanpaşa Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2017;9 (2):84-89 Olgu Sunumu Uzuner ve ark. Diz Osteoartriti Tedavisinde Eklem İçi Botilinum A Enjeksiyonunun Etkinliği The Efficacy of Intraartricular

Detaylı

Kaplıca Tedavisi Birlikteliği ile Diz Osteoartritli Hastalarda İzotonik ve İzokinetik Egzersiz Yöntemlerinin Karşılaştırılması

Kaplıca Tedavisi Birlikteliği ile Diz Osteoartritli Hastalarda İzotonik ve İzokinetik Egzersiz Yöntemlerinin Karşılaştırılması Orijinal Makale / Original Article Kaplıca Tedavisi Birlikteliği ile Diz Osteoartritli Hastalarda İzotonik ve İzokinetik Egzersiz Yöntemlerinin Karşılaştırılması "Comparison of Isotonic and Isokinetic

Detaylı

Arşiv Kaynak Tarama Dergisi Archives Medical Review Journal

Arşiv Kaynak Tarama Dergisi Archives Medical Review Journal Arşiv Kaynak Tarama Dergisi Archives Medical Review Journal Terapötik Ultrason ve Diz Osteoartritinde Etkinliği Therapeutic Ultrasound and Effectiveness in Knee Osteoarthritis Emine Ganidağlı 1, Rengin

Detaylı

RENAL TRANSPLANT ALICILARINDA SODYUM ATILIMI, BÖBREK HASARI VE EKOKARDİYOGRAFİK PARAMETRELERİN İLİŞKİSİ

RENAL TRANSPLANT ALICILARINDA SODYUM ATILIMI, BÖBREK HASARI VE EKOKARDİYOGRAFİK PARAMETRELERİN İLİŞKİSİ RENAL TRANSPLANT ALICILARINDA SODYUM ATILIMI, BÖBREK HASARI VE EKOKARDİYOGRAFİK PARAMETRELERİN İLİŞKİSİ Emre Tutal 1, Bahar Gürlek Demirci 1, Siren Sezer 1, Saliha Uyanık 2, Özlem Özdemir 3, Turan Çolak

Detaylı

Ortalamaların karşılaştırılması

Ortalamaların karşılaştırılması Parametrik ve Parametrik Olmayan Testler Ortalamaların karşılaştırılması t testleri, ANOVA Mann-Whitney U Testi Wilcoxon İşaretli Sıra Testi Kruskal Wallis Testi BBY606 Araştırma Yöntemleri Güleda Doğan

Detaylı

en kötü ağrı en iyi analjezi Oktay Hakbilir Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi

en kötü ağrı en iyi analjezi Oktay Hakbilir Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi en kötü ağrı en iyi analjezi Oktay Hakbilir Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi 1 PREVALANS Ülkemizde yetişkinlerde ağrı prevalansı %64 Bunların %76 sı kronik ağrı Çocuk ve adölesanda acil başvurularının

Detaylı

Osteoartrit. Uzm. Fzt. Kağan Yücel Ufuk Üni. SHMYO Öğrt. Grv.

Osteoartrit. Uzm. Fzt. Kağan Yücel Ufuk Üni. SHMYO Öğrt. Grv. Osteoartrit Uzm. Fzt. Kağan Yücel Ufuk Üni. SHMYO Öğrt. Grv. OSTEOARTRİT Primer nonenflamatuar artiküler kartilajın bozulması ve reaktif yeni kemik oluşumu ile karakterize,eklem ağrısı,hareket kısıtlılığı

Detaylı

Taraf tutma (Bias) önlenmiş

Taraf tutma (Bias) önlenmiş Hamdi Akan Ankara Tıp Fakültesi Hematoloji Bilim Dalı hamdiakan@gmail.com 23 Ocak 2015 Toplumu iyi temsil ediyor = Hasta sayısı Doğru tasarım ve metodoloji Taraf tutma (Bias) önlenmiş Sağlam istatistik

Detaylı

İnmeli hastalarda omuz sorunlarının fonksiyonel durum, yaşam kalitesi ve rehabilitasyon sonuçlarına etkileri

İnmeli hastalarda omuz sorunlarının fonksiyonel durum, yaşam kalitesi ve rehabilitasyon sonuçlarına etkileri doi:10.5222/j.goztepetrh.2014.177 KLİNİK ARAŞTIRMA ISSN 1300-526X Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon İnmeli hastalarda omuz sorunlarının fonksiyonel durum, yaşam kalitesi ve rehabilitasyon sonuçlarına etkileri

Detaylı

TABLO DÜZENLEME. Biyoistatistik (Ders 5: Tablo Düzenleme) TABLO DÜZENLEME KURALLARI

TABLO DÜZENLEME. Biyoistatistik (Ders 5: Tablo Düzenleme) TABLO DÜZENLEME KURALLARI TABLO DÜZENLEME Sakarya Üniversitesi Tıp Fakültesi Biyoistatistik Anabilim Dalı uerkorkmaz@sakarya.edu.tr Tabloların Genel Amacı Elde edilen bulguların yazı metnine başvurmadan, açık kolay anlaşılır bir

Detaylı

Toplum başlangıçlı Escherichia coli

Toplum başlangıçlı Escherichia coli Toplum başlangıçlı Escherichia coli nin neden olduğu üriner sistem infeksiyonlarında siprofloksasin direnci ve risk faktörleri: Prospektif kohort çalışma Türkan TÜZÜN 1, Selda SAYIN KUTLU 2, Murat KUTLU

Detaylı

ARAŞTIRMALAR. Tamer TÜZÜNER* Nevra KARAMÜFTÜOĞLU* Tezer ULUSU f ÖZET

ARAŞTIRMALAR. Tamer TÜZÜNER* Nevra KARAMÜFTÜOĞLU* Tezer ULUSU f ÖZET ARAŞTIRMALAR ÇOCUKLARDA DİŞ HEKİMLİĞİ İŞLEMLERİNE KARŞI DUYULAN KAYGI DÜZEYLERİNİN FACIALIMAGE SCALE (FIS) İLE DEĞERLENDİRİLMESİ VE FIS İLE VENHAM PICTURE TEST (VPT)' İN KORELASYONUN SAPTANMASI THE EVALUATION

Detaylı

GONARTROZ UZM.FZT.NAZMİ ŞEKERCİ

GONARTROZ UZM.FZT.NAZMİ ŞEKERCİ GONARTROZ UZM.FZT.NAZMİ ŞEKERCİ Gonartroz, diz ekleminde progresif olarak ortaya çıkan kıkırdak yıkımı, osteofit oluşumu ve subkondral skleroz ile karakterize noninflamatuvar, kronik, dejeneretif bir hastalıktır.

Detaylı

ORİJİNAL ARAŞTIRMA. Mustafa Fatih YAŞAR, a Şükrü Burak TÖNÜK a. DOI: /jpmrs Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon AD, Tıp Fakültesi, Bolu

ORİJİNAL ARAŞTIRMA. Mustafa Fatih YAŞAR, a Şükrü Burak TÖNÜK a. DOI: /jpmrs Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon AD, Tıp Fakültesi, Bolu . J PMR Sci 2018;21(3):115-21 ORİJİNAL ARAŞTIRMA DOI: 10.31609/jpmrs.2018-61139 Diz Osteoartritinde Pulse Elektromanyetik Alan Tedavisi ile Transkutanöz Elektriksel Sinir Stimülasyonu Tedavisinin Ağrı

Detaylı

Ümit BİNGÖL, Merih YURTKURAN* Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi, Fiziksel Tıp Rehabilitasyon Anabilim Dalı, Romatoloji Bilim Dalı, Bursa, Türkiye

Ümit BİNGÖL, Merih YURTKURAN* Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi, Fiziksel Tıp Rehabilitasyon Anabilim Dalı, Romatoloji Bilim Dalı, Bursa, Türkiye Orijinal Makale/Original Article DO I: 10.4274/tftr.72687 Türk Fiz T p Re hab Derg 2013;59:189-200 Turk J Phys Med Re hab 2013;59:189-200 Diz Osteoartritinde İki Farklı Molekül Ağırlıklı Hyaluronik Asit

Detaylı

İnvaziv olmayan mekanik ventilasyon tedavisinde klinik ve polisomnografik izlem: Basınç ayarı kontrolü rutin olarak yapılmalı mı?

İnvaziv olmayan mekanik ventilasyon tedavisinde klinik ve polisomnografik izlem: Basınç ayarı kontrolü rutin olarak yapılmalı mı? İnvaziv olmayan mekanik ventilasyon tedavisinde klinik ve polisomnografik izlem: Basınç ayarı kontrolü rutin olarak yapılmalı mı? Burcu Zeydan, Gülçin Benbir, Derya Karadeniz İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi

Detaylı

SAĞLIK HİZMETLERİ MESLEKİ EĞİTİMİNDE SINAVSIZ GEÇİŞ SORUN MU? *

SAĞLIK HİZMETLERİ MESLEKİ EĞİTİMİNDE SINAVSIZ GEÇİŞ SORUN MU? * SAĞLIK HİZMETLERİ MESLEKİ EĞİTİMİNDE SINAVSIZ GEÇİŞ SORUN MU? * Is Entrance Without Exam a Problem in Vocational Training in Health Service? Öğr. Gör. Sedat BOSTAN 1 ÖZET Amaç: Ön lisans düzeyinde sağlık

Detaylı

Diz Osteoartritinde Ultrason, Kesikli Kısa Dalga Diatermi ve Bisiklet Egzersizlerinin Etkinliği

Diz Osteoartritinde Ultrason, Kesikli Kısa Dalga Diatermi ve Bisiklet Egzersizlerinin Etkinliği ARAŞTIRMA / RESEARCH REPORT İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 17 (2) 101-106 (2010 Diz Osteoartritinde Ultrason, Kesikli Kısa Dalga Diatermi ve Bisiklet Egzersizlerinin Etkinliği Serap Berktaş*,

Detaylı

ÖZET Amaç: Yöntem: Bulgular: Sonuçlar: Anahtar Kelimeler: ABSTRACT Rational Drug Usage Behavior of University Students Objective: Method: Results:

ÖZET Amaç: Yöntem: Bulgular: Sonuçlar: Anahtar Kelimeler: ABSTRACT Rational Drug Usage Behavior of University Students Objective: Method: Results: ÖZET Amaç: Bu araştırma, üniversite öğrencilerinin akılcı ilaç kullanma davranışlarını belirlemek amacı ile yapılmıştır. Yöntem: Tanımlayıcı-kesitsel türde planlanan araştırmanın evrenini;; bir kız ve

Detaylı

Romatoid Artrit Tedavisinde Kinaz I nhibitörleri Klinik Çalıs malar

Romatoid Artrit Tedavisinde Kinaz I nhibitörleri Klinik Çalıs malar Romatoid Artrit Tedavisinde Kinaz I nhibitörleri Klinik Çalıs malar Ahmet Gül İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi RA Tedavisi Biyolojik I laçlar van Vollenhoven RF. Nat Rev Rheumatol 2009;5:531

Detaylı

Hastaların Hemşirelik Hizmetlerinden Memnuniyeti

Hastaların Hemşirelik Hizmetlerinden Memnuniyeti Kocatepe Tıp Dergisi Kocatepe Medical Journal 14: 69-75/Mayıs 2013 ÖZGÜN ARAŞTIRMA / RESEARCH STUDY Hastaların Hemşirelik Hizmetlerinden Memnuniyeti Afyon Kocatepe Üniversitesi, Ahmet Necdet Sezer Araştırma

Detaylı

Üniversite Hastanesi mi; Bölge Ruh Sağlığı Hastanesi mi? Ayaktan Başvuran Psikiyatri Hastalarını Hangisi Daha Fazla Memnun Ediyor?

Üniversite Hastanesi mi; Bölge Ruh Sağlığı Hastanesi mi? Ayaktan Başvuran Psikiyatri Hastalarını Hangisi Daha Fazla Memnun Ediyor? Üniversite Hastanesi mi; Bölge Ruh Sağlığı Hastanesi mi? Ayaktan Başvuran Psikiyatri Hastalarını Hangisi Daha Fazla Memnun Ediyor? Ebru Turgut 1, Yunus Emre Sönmez 2, Şeref Can Gürel 1, Sertaç Ak 1 1 Hacettepe

Detaylı

T.C. İZMİR KÂTİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ İÇ HASTALIKLARI KLİNİĞİ

T.C. İZMİR KÂTİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ İÇ HASTALIKLARI KLİNİĞİ T.C. İZMİR KÂTİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ İÇ HASTALIKLARI KLİNİĞİ NON RADYOGRAFİK AKSİYEL SPONDİLOARTRİT İLE ANKİLOZAN SPONDİLİT HASTALARININ KLİNİK, RADYOLOJİK ÖZELLİKLERİNİN

Detaylı

10-12 YAŞ ARASI TENİSÇİLERE UYGULANAN 8 HAFTALIK KORT İÇİ KOORDİNASYON ÇALIŞMALARIN EL ÖNÜ İLE EL ARKASI VURUŞLARA ETKİSİ.

10-12 YAŞ ARASI TENİSÇİLERE UYGULANAN 8 HAFTALIK KORT İÇİ KOORDİNASYON ÇALIŞMALARIN EL ÖNÜ İLE EL ARKASI VURUŞLARA ETKİSİ. 10-12 YAŞ ARASI TENİSÇİLERE UYGULANAN 8 HAFTALIK KORT İÇİ KOORDİNASYON ÇALIŞMALARIN EL ÖNÜ İLE EL ARKASI VURUŞLARA ETKİSİ. FATİH KESKİN*, MİNE GÜL*, GAZANFER GÜL* *Kocaeli üniversitesi Beden Eğitimi Ve

Detaylı

Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi, Deri ve Zührevi Hastalıklar Anabilim Dalı, Antalya, Türkiye 2

Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi, Deri ve Zührevi Hastalıklar Anabilim Dalı, Antalya, Türkiye 2 Özgün Araştırma / Original Article Akdeniz Tıp Dergisi / Akdeniz Medical Journal Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Deri ve Zührevi Hastalıklar Anabilim Dalı nda Modifiye Mini Klinik Değerlendirmenin Sınav

Detaylı

Yenidoğan Sepsisi Tanı ve Tedavisinde Son Gelişmeler

Yenidoğan Sepsisi Tanı ve Tedavisinde Son Gelişmeler Yenidoğan Sepsisi Tanı ve Tedavisinde Son Gelişmeler Dr Uğur DİLMEN Dr Ş Suna OĞUZ Zekai Tahir Burak Kadın Sağlığı EAH Yenidoğan Kliniği, Ankara E-mail ugurdilmen@gmail.com 1 Yenidoğan sepsisinde yüksek

Detaylı

Total kalça artroplastili hastalarda egzersiz yapma süresinin yapay eklemi unutma becerisi, ağrı ve fonksiyonel durum üzerine etkisi

Total kalça artroplastili hastalarda egzersiz yapma süresinin yapay eklemi unutma becerisi, ağrı ve fonksiyonel durum üzerine etkisi JOURNAL OF EXERCISE THERAPY AND REHABILITATION Journal of Exercise Therapy and Rehabilitation. 2016;3(1):30-35 ORIGINAL ARTICLE Total kalça artroplastili hastalarda egzersiz yapma süresinin yapay eklemi

Detaylı

Açıklama 2008 2009. Araştırmacı: YOK. Danışman: YOK. Konuşmacı: YOK

Açıklama 2008 2009. Araştırmacı: YOK. Danışman: YOK. Konuşmacı: YOK Açıklama 2008 2009 Araştırmacı: YOK Danışman: YOK Konuşmacı: YOK SİLAHLI ÇATIŞMA İLE İLİŞKİLİ TRAVMA SONRASI STRES BOZUKLUĞUNDA DİĞER BİYOLOJİK TEDAVİ SEÇENEKLERİ Dr. Cemil ÇELİK Sunumun hedefleri Silahlı

Detaylı