MİLLETLERARASI İLİŞKİLER VE GÜVENLİK AÇISINDAN MEDENİYET SÖYLEMİNİN PSİKOLOJİK ANALİZİ

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "MİLLETLERARASI İLİŞKİLER VE GÜVENLİK AÇISINDAN MEDENİYET SÖYLEMİNİN PSİKOLOJİK ANALİZİ"

Temel Hussein
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 MİLLETLERARASI İLİŞKİLER VE GÜVENLİK AÇISINDAN MEDENİYET SÖYLEMİNİN PSİKOLOJİK ANALİZİ Prof. Dr. Abdülkadir ÇEVİK Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı 1

2 Medeniyet veya uygarlık, bir ülke veya toplumun belirli bir coğrafya üzerinde ve belirli bir zaman içinde ortaya koydukları maddi, manevi varlıklarının, düşünce, sanat, bilim, teknoloji ürünlerinin tamamını ifade eder. Medeniyet ve uygarlık kavramları çoğunlukla aynı anlamda kullanılmakla birlikte uygarlığın daha geniş bir anlam taşıdığını ifade etmek mümkündür. 2

teknoloji ürünlerinin tamamını ifade eder.

3 Medeniyet, sözlük anlamı fikir, sanat ve endüstri alanlarında çok büyük bir gelişme göstermiş olan, kültürlü, eğitimli, görgü kurallarına uyan medeni sözcüğünden kaynaklanıyor olabilir. Medine: şehir, kent Medeniyet, belirli bir insan topluluğu ya da topluluklarının, belirli bir coğrafya üzerinde ve belirli bir zaman içinde ortaya koydukları değerlerle sınırlı olmasına karşın, uygarlık kavramının binlerce yıl süren gelişmeler sonunda insan aklının, bilim ve teknolojisinin katkısı ile ortaya çıkan ve tüm insanlığın eseri ve malı olan evrenselliği söz konusudur. 3

Medine: şehir, kent Medeniyet, belirli bir insan topluluğu ya da topluluklarının, belirli bir coğrafya üzerinde ve belirli bir zaman içinde

4 Medeniyet kavramının barış ve huzuru çağrıştırmasına karşılık insanlık tarihinin birçok medeniyetin kanlı çatışmaları ile dolu olduğu da bir gerçektir. Geçmişte yaşanmış ya da hala yaşamakta olan medeniyetlere saygıyla bakmak ve onları değerli görmek yerine ötekileştirmek ve değersizleştirmek, çatışmalara zemin hazırlayan en önemli etkenlerden biridir. 4

Geçmişte yaşanmış ya da hala yaşamakta olan medeniyetlere saygıyla bakmak ve onları

5 Tarihsel süreçte birçok medeniyet gelmiş geçmiş gibi görülebilir. Ancak geçmiş medeniyetlerin, halen yaşamakta olan medeniyetlerin içinde de yaşadığını göz ardı edemeyiz. Toynbee ye göre tarihe devletten değil de medeniyetten bakmak gerek, çünkü devletler medeniyetlerin bağrında yetişip ölen geçici siyasal fenomenlerdir. 5

6 Bunun neden böyle olması gerektiğinin bir örneği antik Yunan medeniyetidir. Ortada bir devlet olmamasına karşın, antik ege sitelerinin bir uygarlık teşkil ettiği kabul edilen bir gerçektir. Hatta medeni bir site düzeninin oluşması için gerekli koşulların ne olması gerektiği Platon un meşhur eserlerinden biri olan Devlet te anlatılmıştır. 6

7 Medeniyetler ve kültürel yaşam sürekli değişim içindedir. Özellikle medeniyet içinde yer alan popüler kültür daha hızlı bir değişim geçirir. Popüler kültür bir toplumun içinde farklı olabilir; bu farklılıklar zaman zaman güvenliği tehdit edici boyutlarda yaşanabilir. Bir tarafın baskın oluşu diğer tarafın kendini yok olma kaygısı ile baş başa bırakabilir. 7

Popüler kültür bir toplumun içinde farklı olabilir; bu farklılıklar zaman zaman güvenliği

8 İnsanlık tarihi farklı medeniyetlerin nesilden nesile aktarılması ile gelişen uygarlık düzeyine varmıştır. Ancak bugünkü uygarlık varılacak bir son nokta değildir. 8

9 Psikolojik Bakış Açısıyla Bireyin Gelişimsel Süreci ve Medeniyet 9

10 İnsanoğlu doğduğu andan itibaren aile genetiğinin kazanımları temelinde doğduğu çevredeki psikolojide sosyalleşme ve kimliğini oluşturma sürecine girer. Yeni doğan bebek tüm dürtü ve duygularıyla ehlileşmemiş durumdadır. Gelişim süreci boyunca vahşi nitelikler ehlileşmeye başlar. Ehlileşme insanlık tarihinde medeniyetler ve uygarlaşma ile paralel gider. 10

Yeni doğan bebek tüm dürtü ve duygularıyla ehlileşmemiş durumdadır.

11 Ehlileşme ile güvenli ortamın yakından ilişkili olduğu söylenebilir. Demek ki medeniyet, bireyin önce kendi iç dünyasında uzlaşarak, büyük gruplar arası ilişkilerde uzlaşılabilir noktaya varmasıdır. Düşüncesi kendisinin dışına çıkamayan bireyler o halde medenileşmede ilk adımı atamamıştır. Tarihsel süreçte büyük grupların yönetilmesinde ve yönetim biçimlerinde varılan son nokta şu anda demokratik yönetimlerdir. Yas tutabilme kapasitesine ulaşmamış bireyler ve toplumların demokrasiyi özümsemeleri oldukça güçtür. 11

Düşüncesi kendisinin dışına çıkamayan bireyler o halde medenileşmede ilk adımı atamamıştır.

12 Medeniyet günümüz dünyasında toplumların kaybedeceklerinin artması anlamına da gelir. Küreselleşme buna tipik bir örnektir. Gelişmiş toplumlar zenginleşiyorlar, zenginleşmenin sürdürülebilir olmasının koşulu da enerji kaynaklarının kontrolüne müdahil olabilmekten geçiyor. 12

Gelişmiş toplumlar zenginleşiyorlar, zenginleşmenin sürdürülebilir

13 Bunun sonucu olarak medeniyet, 21. yüzyılda daha çok kendisine sadık, o yüzden dünya yanılsaması ile yetinmek zorunda. Fakat modern dünyanın olanaklarıyla yine de kendini yüzde yüz koruyamıyor. 11 Eylül de bunun örneğini yaşadık. Medeniyet gerileyip vahşileştikçe daha çok güvenlik gereksiniyor. Bir barış dini olduğu kabul edilen İslam ı kendi ilkel anlayışıyla barbarlaştıran İŞİD güvenlik arayışlarının ön plana çıkmasına yol açmıştır. 13

Fakat modern dünyanın olanaklarıyla yine de kendini yüzde yüz koruyamıyor. 11 Eylül de bunun örneğini yaşadık.

14 Savaşlar her zaman medeniyetin göz ardı edilip toplumların regresyona girerek vahşileştiği dönemlerle karakterizedir. İsrail in kendilerine göre terör yapan iki gencin evlerini yıkıp yerle bir etme emri vermesi hangi medeni ve demokrat ortamda uygulanabilir? 14

İsrail in kendilerine göre terör yapan iki gencin evlerini yıkıp

15 İnsana değer veren, insanı yüceleştiren ve saygınlığını arttıran nitelikli ilişkiler her şeyin üstünde medeni bir değere ve niteliğe sahiptir. Bir toplumun medeniyet ölçüsü mimaride, sanatta, teknolojide gösterdiği gelişmelerle; yukarıda belirtilen insani değerle örtüştüğünde önemli bir aşamada sayılır. 15

Bir toplumun medeniyet ölçüsü mimaride, sanatta, teknolojide gösterdiği

16 Dünyamız özellikle son yüz yıldır hızla değişiyor. Kişilere özgü cehalet ve taassup yerini insanlığın ortak malı olan ilim ve akla bırakıyor. Sonuçta ortak değerlere bağlanmaktan bir birlik oluşuyor. Bu küresel medeniyet (uygarlık), milletlerin medeniyetlerine ve değerlerine saygılı ve o medeniyetleri de kucaklayan ve dışlamayan bir içerikte sınırlarını belirlediği sürece milletlerin güvenlik algısı tehlike içinde olmayabilir. Ancak aksi durumda kimlik tehdidi yaşanacağı için güvenlik algısında tehlike ortaya çıkar. 16

Sonuçta ortak değerlere bağlanmaktan bir birlik oluşuyor.

17 Canlının en temel ihtiyacı olan güvenlik, korku içgüdüsünün hareketsiz olduğu durumda elde edilir. Bir an için doğru davranışın herkesin kendi işine gelen olduğunu varsayalım. Bunun sonucunda kaosun gerçekleşeceği açıktır. Gücü olanın ötekini ezdiği düzendeki yaşam; kaygı, korku ve endişe içinde geçeceğinden dolayı adaletin de hiçbir zaman tecelli etmediği bir dünyada yaşamak kimsenin arzusu olmayacaktır. 17

Bunun sonucunda kaosun gerçekleşeceği açıktır.

18 O halde insanın arzuladığı dünya bencillik, açgözlülük gibi ilkel hayvansal ve vahşi içgüdülülerle değil; hoşgörü, merhamet, adalet gibi insanlık düşünce tarihi boyunca yüceltilen erdemlere sahip olunmakla elde edilir. Bireyler ne kadar insani vasıflara sahipse o kadar medenidirler. Medeniyet, bireylerin kendi içgüdülerinden uzaklaşması ve ehlileşerek erdemlere yakınlaşmasıdır. Çoğu toplumlarda insanı ehlileştirmek kanunlara bırakılmıştır. Ancak şu da unutulmamalı ki gerçek medeniyet, kanunların olmadığı yerde adaletin olmasıdır. 18

Bireyler ne kadar insani vasıflara sahipse o kadar medenidirler.

19 Teşekkür ederim. Prof. Dr. Abdülkadir ÇEVİK 19

Benzer belgeler

EĞİTİMİN TARİHİ TEMELLERİ - 1 İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ / FIRAT ÜNİVERSİTESİ / ARDAHAN ÜNİVERSİTESİ SEFA SEZER / İNGİLİZCE ÖĞRETMENİ

EĞİTİMİN TARİHİ TEMELLERİ - 1 İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ / FIRAT ÜNİVERSİTESİ / ARDAHAN ÜNİVERSİTESİ SEFA SEZER / İNGİLİZCE ÖĞRETMENİ Tarih, milletlerin birikimlerini ve yer ve zaman göstererek inceleyen bilimdir.