THE LEVELS of TETANUS ANTIBODY IN MARBLE WORKERS. Afyon Kocatepe Universitesi Tip Fakultesi Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji ABD, Afyon

Transkript

1 Kocatepe Tip Dergisi (2002), 3, The Medical Joumal ofkocatepe 2002, Afyon Kocatepe Universitesi MERMER i~c;ilerindetetanoz ANTiKOR DUZEYLERi THE LEVELS of TETANUS ANTIBODY IN MARBLE WORKERS Mustafa AL TINDi~, Orhan Cern AKTEPE Afyon Kocatepe Universitesi Tip Fakultesi Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji ABD, Afyon OZET: Bu calisma tetanoz enfeksiyonu icin risk gruplanndan sayilan merrner iscilerinde, tetanoza karst antikor diizeylerini belirlemek amaciyla yapilrrusur. Cahsmaya 76 mermer iscisi yam sira 65 kan dononi kontrol grubu olarak ahnmis, merrner iscilerinin 74'ii erkek, 2'si kadm olup yaslannm arasmda; kontrol grubunun ise 53 erkek, 12 kadm ve yas araligmm oldugu belirlenmistir, Bireylerden alman kanlannda tetanoz anti toksin seviyeleri ELISA yontemi ile Virotech ticari kitleri kullarnlarak arasnnlrmstir. Koruyucu miktarda tetanoz antikor seviyesi( >O.1 IU/ml) mermer iscilerinde % 23.7, kontrol grubunda ise % 32.3 saptanrrus olup, aralanndaki fark istatistiksel olarak anlamh bulunmarmsur (p>0.05). Bununla birlikte, ozcllikle risk gruplan basta olmak iizere tiim bireylerin her 5 yilda bir asilanrnasmm uygun olacagi dusunulmustur. [Anahtar Kelimeler : tetanoz, merrner iscileri.] ABSTRACT: We studied antitoxin levels against tetanus in marble workers from risk groups and factors affecting the immunity in those individuals. In this study, 76 marble workers were included as risk group and 65 blood donors as control group. Of these 76 subjects number of male and female are 74 and 2, respectively; and age of them are arranged between years old. Of control groups number of male and female are 53 and 12; age interval was 20 and 58. Tetanus antitoxin levels were determined by ELISA with Virotech commercial kits in the serum samples. Marble workers and control group were compared in the terms of tetanus immunity. A tetanus-antitoxin-igg antibody concentration of >0.1 IU/ml is indicated as immune protection. This ratios in marble workers and control groups were 23.7 % and 32.3 % respectively. Tetanus 'antitoxin levels of the risk group were not significantly different from those seen in the controls (p>0.05). We consider that the vaccination should be done every 5 years for all people, especially those in the risk groups who have had enough antitoxin levels after active immunization. [Key Words : Tetanus. marble workers.] ctats Tetanozu onlemede en etkin yol bagisiklama ve primer saghk egitimidir. Prenatal donemde Tetanoz; anaerop sporlu bir basil olan annelerin, postnatal donemde de cocuklarm Clostiridium tetani 'nin neden oldugu, tedavi tetanoz asisi ile asilanrnalan ve destekleyici edilmedigi takdirde oldilriicu olabilen, tiim asilarm diizenli periyotlarla yaptlmasmm diinyada; yas ve cinsiyet farki olmaksizm insan hastaligm insidansiru cok belirgin oranda saghgrm tehdit eden daha cok degum ve dii~iirdiigii bilinmektedir (7). Bu amacla yaralanmalarla ortaya cikabilen toplumdaki tiim kisilerin tetanoz antitoksin toksoenfeksiyoz bir hastahk olup, az gelismis seviyelerinin belirlenmesi, tetanoz riskinin iilkelerde her yrl yaklasik 800,000 insan, degerlendirilmesi acismdan onemlidir. Tetanoz hayatuu bu enfeksiyon nedeniyle antitoksin-igg antikorlanmn >0.1 IU/ml kaybetmektedir (1-4). Hastalann cogunu olmasi bireyin koruyucu diizeyde antikor bagisik olmayan ya da yetersiz bagrsiklanmis titresine sahip oldugunu gostermektedir, yash bireyler, gebeler, yeni doganlar olusturmakta ve bu yas gruplannda mortalite Ulkernizde degisik bolgelerde farkh yas oram da yiikselmektedir (5, 6). gruplannda tetanoz antitoksin diizeylerini belirleyen cahsmalar yapilrms, fakat ozellikle 31

2 risk gruplannda tetanoz koruyuculugu ile ilgili arastirma sayrsi simrh kalrmstir (8-15). Bu cahsma; mesleki maruziyet geregi risk gruplanndan oldugu diisuniilen mermer iscilerinde tetanoza karst antikor diizeylerini belirlemek, yeterli bagisikhgm olup olmadiguu ortaya koymak ve kisilerdeki bagrsikhk dtizeylerine etki eden faktorleri saptamak arnaciyla planlanrmsnr. GERE<; VE VONTEM Calismaya yaslan 22-48(ortalama:32.4±5.4) arasi 74 'ii erkek(% 97.4) toplam 76 mermer iscisi ile yaslan 20-58(ortalama:29.7±6.3) arasi 53 erkek (% 81.5), 12'si (% 18.5) kadm toplam 65 kan donorunden olusan kontrol grubu almrmstir. Bu gruplardaki bireyler icin; yaslan, egitim durumlan, primer asilamalan, okul asilan, askerlik durumlan, gebelik durumlan, kaza ve yaralanma hikayeleri, eger varsa bu yiizden asi yapihp yapilmadrgma dair bilgileri iceren anket formian doldurulrnus, sonrasmda ahnan kanlardan elde edilen serumlarda tetanoz antitoksin seviyeleri mikroelisa yonterni ile Virotech(Virotech GmbH, Germany) ticari kitleri kullarnlarak arasnnlrms, antitoksin seviyeleri IU/ml olarak kullarulan cihazda otomatik olarak hesaplarusnr. Koruyucu antitoksin diizeyinin en alt SIOIrI olarak 0.01 IU/ml minimum koruyucu duzey, 0.05 IU/ml kismi koruyucu diizey ve 0.1 n jlml kesin koruyucu dtizey olarak kabul edilmis olup elde edilen sonuclann yasa, asidan soma gecen siireye ve egitim durumuna gore kiyaslamasi bu degerlere gore yaprlrmstir. Bu cahsmada cinsiyetler arasi farkin ortaya konulmasi icin iki ortalarnanm arasindaki farkin onemlilik testi, risk ve kontrol grubu arasindaki immiinite oranlannm hesaplanmasinda Ki kare testi, son asidan soma gecen siire, yas gruplan ve egitim ile immtinite arasindaki iliski icin de en kiiciik onemli fark yontemi kullamlrrusnr. BULGULAR Koruyucu miktarda tetanoz antikor seviyesi mermer iscilerinde % 23.7, kontrol grubunda ise % 32.3 oranmda pozitif saptanmis olup, gruplar arasi fark istatistiksel olarak anlamsiz bulunmustur (p>0.05) (Tablo 1). Son asrdan soma gecen sureye gore korunan ve korunmayanlann saytsi Tablo 2.de gosterilmistir. Son bes yil icinde asilanan grup ile 5-10 yil arasmda ve 10 yildan daha fazla sure once asilanrrus gruplar arasindaki fark istatistiksel olarak anlamh bulunrnustur (p<o.oi). Yas gruplanna gore dagihm incelenrnis, 30 yasmdan soma antikor diizeylerinde istatistiksel anlamh bir azalma saptanmisnr (Tablo 3). Egitim diizeyi dikkate almdigmda; ilkokul-ortaokul mezunlannda % 26.7, lise mezunlannda % 34.8, hie okula gitmeyenlerde ise % 33.3 oramnda koruyucu diizeyde antikor saptanrmstir (p>0.05) (Tablo 4). TARTI~MA Tetanoz nadir goriilen bir hastahk olmakla birlikte olgularda yuksek mortalite ile seyreder. Bu nedenle en etkin yol olan aktif bagisiklama ile hastahktan korunma. gerekmektedir. Toplumun ttim bireyleri tetanoz riski tasimasina karsin, ozellikle sporlann yogun olarak bulundugu ortamlarda cahsan ve yaralanma riski daha ytiksek olan ciftciler, insaat ve sanayi iscileri icin risk oraru daha yiiksektir. Bu nedenle, basta bu gruplarda yer alan bireyler olmak uzere, toplumdaki turn kisilerin yeterli olarak bagisik olmalan hastaligin onlenmesinde son derece onemlidir. Ancak tetanoz asisi uygulanmasmdan onceki ve sonraki antikor dtizeylerinin olculmesi, yeterli bagisikhgm sag lamp saglanmadigrm saptamak ve bagrsrkhgi yeterli sahislarda hiperimmun reaksiyondan kacmrnak icin yararhdir. Gelismis iilkelerde tetanoza karst antitoksin dtizeylerinin koruyucu seviyenin tizerinde saptanma oranlan yiiksek, gelismekte olan ii1kelerde ise diistiklilk gozlenmektedir (2, 8, 10, 16). Papila ve ark. (10) cahsrnasmda risk grubu olarak aldig: insaat iscilerinde % 44, sanayi iscilerinde % 74, ciftcilerde % 31, kontrol grubunda ise % 49 oramnda koruyucu antikor diizeyleri saptarruslardir. Bu cahsmada sanayi 32

3 grubunu olusturan kisilerin % 87'si 30 yasm altmda, ciftcilerin ise biiyiik cogunlugu yash kisilerden olustugu belirlenrnistir. Arastmcilar bu iki grup arasmdaki antikor titresi farkim gruplar arasmdaki ya~ farkhhgina bagladiklanru bildirmislerdir (10). Bu cahsmada mermer iscilerinde % 23.7, kontrol grubunda % 32.3 oramnda koruyucu antikor titresinin pozitif saptanrmstrr, Egitim diizeyi dikkate ahndigmda; ilkokul-ortaokul mezunlanrun % 26.7'sinde, lise mezunlanmn % 34.8'inde ve hie okula gitmeyenlerin ise % 33.3'tinde koruyucu duzeyde antikor saptanrmstir (p>0.05). Bu durum, egitim doneminde yada askerlik cagmda uygulanan diizenli asilamayla aciklanabilir, Bu sonuclar Ulkemizde yapilan diger cahsma sonuclan da ile uyumlu bulunmus olup ilkokul ve askerlik asilamalannm zorunlu olarak diizenli oldugu, daha sonraki eriskin donemde asilamanm ihmal edildigi kamsma vanlrmstir (10, 11, 14, 15). Tiirkiye' de Saghk Bakanhgi primer asilamayi bebeklerde 2., 3., 4., ve 18. aylarda asi uygulamakta, daha sonra ilkokul 1., 5. smiflarda ve lise 1. sirufta rapel yapilmaktadir. Bunun dismda askerlikte ve gebelikte asi programi uygulanmakta, daha ileri yaslarda ise kisilerin kendilerine birakilmaktadir (19). Cahsmaya alman tiim kisilerde, yas grubunda % 56.4, yas grubunda % 21.4, 40 yas iizeri grupta ise % 10.9 oramnda tetanoza karst koruyuculuk saptanrrustir, Yasm artisma bagh olarak, koruyuculugun azalmasi anlamh bulunmustur (p<0.05). Sonuclanrruz yapilan diger cahsmalann sonuclanna da uyumlu olarak, genclerde tetanoz antikor diizeylerinin, ileri yaslara gore daha yiiksek oldugunu gostermektedir (20-24). Bu da, ii1kemizde cocukluk doneminde baslatilan primer immiinizasyonun, egitim ve askerlik dismda eriskin donemde siirdiiriilmemesi ile aciklanabilir. Son asilanmadan sonra gecen siireler dikkate almdigmda; son 5 yil icinde asilananlann % 68.4'tinde, 6-10 yil icinde asilananlann % 19.3'iinde, 10 yildan daha once asilananlann ise % 9.7'sinde, koruyucu duzeyde antikor saptanrmstir. Son 5 yil icinde asilanan grup i1e daha onceki yillar arasmda ilk grup lehine istatiksel olarak anlamh bir fark bulunurken (p<0.05), son 5 yildan once asilanan gruplar arasmda istatiksel olarak, anlamh fark bulunmarmstir (p>0.05). Her ne kadar asilama 5-10 yi1 kadar korur diye onerilmekte ise de primer asilamadan sonra, asmm 5 yilhk bir donemde koruyucu duzeyde bir immtinizasyon saglamasma karsm, 5. yildan sonraki donemlerde immiinizasyonun azaldigi, dolayisiyla ozelikle risk gruplannm en az 5 yilda bir asilanmasmm gerektigini gostermektedir. Tablo 1. Risk ve kontrol gruplannda tetanoz antitoksin diizeyleri. Cahsma gruplan Bagisik Baib ik deail Toplam n % n % Mermer iscileri * Kontrol Toplam * p>

4 Tablo 2. Son asidan soma gecen siirelere gore tetanoz koruyuculugunun karsilastmlrnasi. Gecen siire (yil) Bagisik Bagisik dejiil Toplam N % N % < * > * p<0.05 (>10 yil grubuna gore) Tablo 3. Yas gruplan na gore tetanoz antitoksin koruyuculugunun karsilastm lmasi, Ya~ Bagisik Bagisik degil Toplam N % N % * > * p<o.oi (>40 yas iistii gruba gore) Tablo 4. Egitirn durumlann a gore tetanoz antitoksin diizeyleri. Egitim durumu Bajnsik Bail:! ik degil Toplam N % N % Okula gitmemis Ilkokul-ortaokul Lise ve iistti p>

5 KAYNAKLAR 1. Abrutyn E; Tetanus. In : Isselbacher KJ., Braunwald E, Wilson J.D., Martin J.B., Fauci A.S. and Kasper D.L. (eds). Harrison's Principles of Internal Medicine. 13 th ed, New York : Me Graw Hill Inc, 685-7, Akyol G, Baysal B: Toplumun cesitli grublannda tetanoza karst antitoksin diizeylerinin arastmlmasi. Mikrobiyol Biilt, 29: 365-9, Luisto M, Seppalainen A: Tetanus caused by occupational accidents. Scand J Work Environ Health, 18: 323-6, Sipahioglu 0, Ozek U: Tetanozda prognoz ve prognoza etki eden faktorler. Infeksiyon Derg, 4(4) :591-6, Bleck TP; Clostridium tetani. In: Mandell GL, Bennett IE, Dolin R(eds). Principles and Practice of Infectious Diseases. 4 th ed, New York: Churchiil Livingstone, , Orenstein WA, Wassilak SGF; Tetanus. In: Evans AS, Brachman PS(eds). Bacterial infections of Humans Epidemiology and Control. 2 nd ed, New York and London: Plenum Medical book Company, , Kihcturgay K; Tetanus. Obek A (ed). ic; Hastaliklan. Karar Matbaasi istanbul: Gimes kitabevi, 155-6, Atabey N, Gokoglu M: Cesitli yas gruplannda tetanoza karst saptanan antitoksin duzeyleri Mikrobiyal Bult, 4(2) :133-40, Gedikoglu S, Kihcturgay K: Bursa'da ELISA yonterniyle saptanan tetanoz antitoksin duzeyleri, Infeksiyon Derg, 4(2) :235-9, Papila <;, Felek S, Kalkan A, Akbulut A, Kilic SS : Risk gruplannda tetanoz antikor duzeyleri. Flora, 3(4) : , Felek S, KlhC; SS, Ordulu U, Ocak S, Akbulut A: TUrkiye'de uygulanan tetanoz ast programmm retrospektif olarak ytikiimlu askerlerde degerlendirilmesi.klimik Derg, 6:76-8, Aksu HZS, Aksaray N, Satar M: Anne ve bebek kordon serumlannda ELISA yontemiyle koruyucu tetanoz antitoksin,puzeylerinin gosterilmesi. Infeksiyon Derg, 1(4): , Atabey N, Gokoglu M: Tetanoz asilarnasmdan soma gecen siirenin antitoksin duzeyleri uzerine etkisi. TUrk Mikrobiyol Cern Derg, 22: 101-4, Gergen PI, McQuillan GM, Kiely M et al : A population-based serologic survey of immunity to tetanus in the United States. N Eng J Med, 332(12): 761-6, Ural 0, Fmdik D: Degisik ya~ grublannda tetanoz antitoksin duzeylerinin indirekt hemaglutinasyon yontemiyle garastmlmasi. Flora, 1(19): 31-5, Varela LR, Black FL, Mendizabal Morris C: Tetanus antitoxin titers in women of childbearing age from nine diverse populations. J Infect Dis, 151(59): 850-3, Matzkin H, Regev S, Kedem R, Nili E: A study of the factors influencing tetanus immunity in Israel male adults. J Infect 2: 71-8, Carducci A, Rusci MA, Guerra D, Lelli S, Michelotti F, Avio CM : Antitetanic immunity in a sample of the Tuscan population. Boll 1st Sieroter, 66(3) :228-34, TC Saghk Bakanhgi, Temel Saghk Hizmetleri Genel Mtidtirltigti, Ulusal Bagisiklama programma bir bakis. Hekim dis: saghk personeli icin klavuz. Ankara, Maya Matbaacihk Yayincilik 27-8,

6 20. Bizzini B, Champigneux P, Guyojeanin C, et al: Investigation of the immunity status towards tetanus of a population of mechanics at the car-factory 'Renault'. Ann Microbiol(Paris ) 129(3): , Fukami S, Iseki M, Murase Y, Ishitobi 1\, Iwata T, Murase T: Tetanus antitoxin levels in various Jappanese age groups in Kansenshogaku Zasshi, 64(11): , Kjeldsen K, Simonsen 0, Heron I: immunity againts diphtheria and tetanus in the age group years. Scand J Infect Dis, 20(2): , Werner GT, Fruhwein N, Spiess F, Vim K: Tetanus immunty in old age. Z Gerantol, 16(3): 130-3, Wesch HA, Overfield T: Tetanus immunity in older adults. Public Health Nurs, 9(2): 125-7,1992. Yazarlar: M.ALTINDiS:Yrd. D09. Dr. Afyon Kocatepe Universitesi Tip Fakultesi Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji ABD-Afyon. O.c. AKTEPE: Yrd. Doc;:. Dr. Afyon Kocatepe Universitesi Tip Faki.iltesi Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji ABD-Afyon. Yazisma Adresi: Yrd. D09. Dr. Mustafa ALTINDiS,Dumlupmar mah. Karagozoglu sok Alimoglu apt No Afyon Tel-fax : maltindis@hotmail.com 36