tstamul TİCARETODASI TAYINNO: SORULARLA DIŞ TİCARET MEVZUATI REHBERİ

Transkript

1

2 tstamul TİCARETODASI TAYINNO: SORULARLA DIŞ TİCARET MEVZUATI REHBERİ tstmbut, 1997

3

4 ÖNSÖZ Türkiye ile Avmpa Birliği arasında bir Gümrük Birliği'ne gidilmesi, 1963 yılmda yapılan Ankara Anlaşması'na ek Katma Protokol Anlaşması'nın bir kısmında yer alan hükümlere göre, tarihinden itibaren gerçekleşmiştir. Buna bağlı olarak, Oda'mız geçtiğimiz yıl ülkemizin dış ticaret mevzuatında meydana gelen değişiklikleri "Gümrük Birliği ve Dış Ticaret Mevzuatı" isimh yayında derlemiştir yılında da ithalat rejiminin yayınlanmasına bağlı olarak, dış ticaret rejimimizdeki gerçekleşen değişiklikler elinizdeki bu yayında toplanmıştır yılında üyelerimize çok faydah olan bu yayının bu yılda ilgililere yararlı olmasını dilerim. Prof Dr. ismail ÖZASLAN Genel Sekreter

5

6 SORU 1 : Türkiye - AB Gümrük BirliğVni düzenleyen 1/95 sayılı Ortaklık Konseyi Karanının içeriği nedir? CEVAF: 6 Mart 1995 tarih ve 1/95 sayılı Türkiye - AB Ortaklık Konseyi Kararı (Gümrük Birliği Kararı), koşulları Katma Protokolle belirlenmiş bulunan Geçiş Dönemi'ni sona erdirmekte. Gümrük Birliği'nin henüz tamamlanmamış unsurları ile bu birliğin tamamlanmasından sonra işlerliğini sağlamaya yönelik tedbirleri ve takvimi içermektedir, Sözkonusu metin; Malların serbest dolaşımı ve ticaret politikası, ^ Gümrük vergilerinin, miktar kısıtlamalarının ve eş etkili vergi ve tedbirlerin kaldıniması, '=> OGT ve tercihli tarife politikası, ^ İşlenmiş tarım ürünleri, Tarımsal ürünler, Gümrüklere ilişkin hükümler, Mevzuatın yakınlaştırılması (fikri, sınai ve ticari mülkiyetin korunması, rekabet, devlet yardımları, kamu ihaleleri, vergilendirme), Yerleşme hakkı ve hizmetler, Kurumsal hükümler, ^ ^ Türkiye - AB Gümrük Birliği Komitesi, Danışma ve karar prosedürleri, Uyuşmazlıkların çözümü, Korunma tedbirleri, Genel ve son hükümler ile eklerden oluşmaktadır.

7 Ortaklık Konseyi'nin 6 Mart 1995 tarihli Toplantısı'nda 1/95 sayıh Gümrük Birliği Kararı'nın yanısıra; Taraflar arasındaki ilişkilerin Ortaklık Anlaşması'nm öngörmediği alanlarda da güçlendirilmesini amaçlayan bir Tavsiye Karar'ı, Türkiye'nin üçüncü ülkelere karşı, 1 Ocak 2001 tarihine kadar Ortak Gümrük Tarifesi'nin üzerinde vergi uygulayacağı hassas ürünleri içeren 2/95 sayılı Karar, Türk ekonomisinin Gümrük Birliği'ne bağlı olarak geçireceği değişiklikler esnasında ihtiyaç duyacağı mali yardım ve işbirliğinin çerçevesini belirleyen Topluluk Deklarasyonu, kabul edilmiştir. SORU 2 : Türkive - AB Gümrük Birliği hatmi ürünleri kapsamaktadır? Gümrük Birliği, esas itibariyle sanayi ürünlerini kapsamaktadır. Ancak, hassas maddeler olarak nitelendirilen bazı sanayi ürünlerinin üçüncü ülkelerden ithalatında Topluluk tarafından uygulanan OGT (Ortak Gümrük Tarifesi) hadlerine uyum kademeli olarak tarihi itibariyle gerçekleştirilecektir. Diğer tarafl:an. Topluluğun 3448/93 sayılı Konsey Yönetmeliği ekinde listelenen İşlenmiş Tarım Ürünleri de Gümrük Birliği kapsamında yer almaktadır. Sözkonusu ürünlerin ithalatında. Topluluk Sistemi ile uyumlu olarak oluşturulan yeni mevzuat çerçevesinde. Toplu Konut Fonu (diğer bir ifadeyle tarım payı) bütün ülkeler kaynaklı ürünler için uygulanırken. Gümrük Vergisi Oranı (diğer bir ifadeyle sanayi payı) sadece üçüncü ülkeler menşeli ürünlerde uygulanmaktadır.

8 Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu Anlaşması'na dahil ürünlerde ise, AB ile Türkiye arasında bir Serbest Ticaret Alanı oluşturulmasını öngören Anlaşma 25 Temmuz 1996 tarihinde Brüksel'de imzalanmıştır. Bu Anlaşmaya göre, AB ve Türkiye, Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu kapsamındaki demirçelik ve kömür ürünlerinde, gümrük vergilerini karşılıklı kaldıracaklar. Ancak, Türkiye, hassas ürün olarak belirlediği 142 demir-çelik ürününde, AB'ye uygulanan gümrük vergilerini 3 yıl içerisinde, tedricen sıfırlayacaktır. (% 50, % 25, % 25) Türkiye'nin üçüncü ülkelere, AB'nin uyguladığı Ortak Gümrük Tarifesini (OGT) uygulama zorunluluğu bulunmuyor. Tarım ürünlerinin serbest dolaşımının sağlanması ise, ancak, Türkiye'nin, Topluluğun Ortak Tarım politikasına uyumu ertesinde mümkün olabilecektir. SORU 3 : Ortak Gümrük Tarifesi (0(İT) nedir? OGT, AB'nin üçüncü ülkelere uyguladığı gümrük tarifesidir. Topluluğu kuran Almanya, Fransa, İtalya, Belçika, Hollanda ve Lüksemburg uygulamakta oldukları gümrük vergilerinin aritmetik ortalaması üzerinden 1 Temmuz 1968 tarihinde Ortak Gümrük Tarifesi'ni oluşturmuşlardır. OGT, her yıl. Armonize Sistem Nomenklatürüne dayanan Kombine Nomenklatür bazında, bir Konsey Yönetmeliği ekinde yayınlanmakta ve AB üyesi ülkelerin, tarifeleri tek başına değiştirmesi imkanı bulunmamaktadır. Gümrük vergisi oranları Otonom ve Konvansiyonel olmak üzere iki sütuna bölünmüştür. Otonom gümrük vergileri kanuni vergileri göstermektedir. Konvansiyonel gümrük vergileri ise, GATT'a konsolide edilmiş olan tavizli vergilerdir ve "en ayrıcahklı ülke" statüsünü haiz ülkelerden yapılan ithalata uygulanır. Genel olarak konvansiyonel vergiler otonom vergilerden daha düşüktür. Ancak, vergilerin kısmen veya tamamen askıya alınması gerektiğinde, bu işlenı otonom vergiler üzerinden yapılmaktadır. Zira, Konvansiyonel vergiler değiştirilebilir vergiler değildir.

9 SORU 4: OGT uyumu nedir? mraf..^ OGT uyumu, Katma Protokol'ün imzalandığı tarihte (23 Kasım 1970) yürürlükte olan (fiilen uygulanmakta olan) Türk Gümrük Vergileri (TGV) ile uyumun yapıldığı tarihteki OGT hadleri arasındaki farkın Katma Protokol takvimi çerçevesinde yüzdesel olarak azaltılması anlamına gelmektedir. SORU 5 : Hassas Ürün nedir? Türkiye - AB Gümrük Birliği'nden sonra Türkiye'nin üçüncü ülkeler kaynaklı ithalatında. Topluluğun Ortak Gümrük Tarifesi (OGT) hadleri üzerinde gümrük vergisi uyguladığı sanayi ürünleri, hassas ürünler olarak nitelendirilmektedir. Gümrük Birliği'nin temel şartlarından biri olan Birliği oluşturan tarafların diğer (üçüncü) ülkelerden ithalatlarında ortak bir gümrük tarifesi uygulamaları hususu, Türkiye - AB Gümrük Birliği'nde, bazı istisnai sanayi malları itibariyle, 5 yıl süreyle ertelenmiş bulunmaktadır. Bu süre içerisinde Türkiye, Gümrük Birliği'nin fiilen yürürlüğe girdiği tarihi itibariyle Topluluğun OGT hadleri üzerinde vergi uygulayabilecektir. Sözkonusu uygulama bir takvim çerçevesinde gerçekleştirilecek olup, 1.1,2001 tarihinde OGT oranlarına tam uyum sağlanmış olacakür.

10 SORU 6 : Hassas Ürünlerde Türkiye^nin OGThadlerinin uvgulavahilmeşinin dayanağı nedir? üzerinde vergi Gümrük Birliği'nden sonra Türkiye'nin, Topluluğun OGT hadleri üzerinde vergi uygulayabilme yetkisi, Katma Protokoldün 19/2 maddesinden kaynaklanmaktadır. Bu madde hükmü çerçevesinde Türkiye, 1967 yılı toplam ithalatının değer olarak % 5'ini aşmayan bir kısım maddeler için, Türkiye - AB Ortaklık Konseyi'nde danışmalarda bulunduktan sonra. Gümrük Birliği ertesinde de üçüncü ülkeler menşeli maddelerin ithalatında OGT hadleri üstünde vergi uygulayabilecektir. Ayrıca, bu durum 6 Mart 1995 tarih ve 1/95 sayılı Türkiye - AB Ortaklık Konseyi Kararı'nın 15'nci maddesi ile teyid edilerek, Türkiye'nin üçüncü ülkelere uyguladığı ve OGT hadlerinden daha yüksek olan gümrük tarifelerini 1 Ocak 2001 tarihine kadar muhafaza edebileceği kararlaştırılmıştır. SORU 7 : alınmıştır? Hassas Ürünlerin teshitinde hangi kriterler dikkate CEVAP : Hassas ürünlerin tespitinde; Sözkonusu sektördeki tevsi, modernizasyon ve teknoloji yenileme yatırımlarının durumu, Koruma oranlarındaki hızlı bir düşüş sonucunda rekabet gücünü olumsuz etkileme olasılığı, Yurt içi üretimin emek yoğun olması ve ölçek ekonomilerine ulaşılamamış olması, İthalatın özellikle üçüncü ülkeler kaynaklı olması ve ithalat artışının rekabet edebilirliğini olumsuz yönde etkilemesi, Ek bir koruma ile potansiyel rekabet gücüne kavuşacak sektörler, dikkate alınmıştır.

11 SORU 8 : Hansi ürünler Hassas Ürün olarak nitelendirilmiştir? Deri ve köseleden, plastik madde yapraklarmdan, dokumaya elverişli maddelerden ve kartondan yapılmış sandık, çanta bavul ve kılıflar, çimento ve gübre torbaları, ayakkabı ve ayakkabı aksamı, porselen ve seramikten bazı sofi-a ve mutfak eşyası, bazı traktör, midibüs, minibüs, binek otomobilleri, motosikletler, mobilyalar, kamyonlar çelik halatlar, bisikletler bu kapsamdadır. Hassas ürünlerin Listesi ve bu ürünlerin üçüncü ülkelerden yapılacak ithalatında tarihinden itibaren uygulanacak olan gümrük vergisi oranları 30 Aralık 1996 tarihh sayıh Resmi Gazete'de yayımlanan 96/8613 sayıh Kararname Ekinde belirtilmiştir. SORU 9 : Gümrük Birliği Kararı çerçevesinde, ithalat mevzuatında vaınlan başlıca derişiklikler nelerdir? tarihinden itibaren Avrupa Birliği ile Gümrük Birliği'ne girildikten sonra. Topluluk menşeli sanayi ürünleri ithalatında, bazı demir-çelik ürünleri haricinde, gümrük vergileri tamamen kaldırılmış; üçüncü ülkeler menşeli sanayi ürünleri ithalatında, Topluluğun Ortak Gümrük Tarifesi'nde yer alan oranların aynen uygulanmasına gidilmiş; sanayi ürünleri ithalatında Toplu Konut Fonu tüm olarak kaldırılmıştır. Diğer taraftan, 6 Mart 1995 tarihli ve 2/95 sayıh Türkiye / AB Ortaklık Konseyi Kararı ile, Türkiye, Gümrük Biriiği ile beraber, Karar'a ekli listede yer alan, üçüncü ülkeler menşeli sanayi ürünlerine (hassas sanayi ürünlerine) ortak gümrük tarifesi hadleri üstünde (Karar'a ekli listede belirtilen tarifeleri) uygulayabilecek ve bu tarifeler, düzenli indirimlerie, 5 yıllık dönem sonucu (200rde) O.G.T. düzeyine çekilecektir.

12 7997 İthalat Rejimi Kararı'mn getirdiği değifjiklikler 1997 yılı için yeni bir İthalat Rejimi Kararı yayımlanmamıştır. Yürürlükteki (1996 yılı) İthalat Rejimi Kararı'na ek bir "Kararname" çıkartılması ile yetinilmıştir. Bu "Ek Karar" 96/9193 sayıh Kararname olup, 23 Mart 1997 tarihli mükerrer sayılı Resmi Gazete'de yürürlük tarihh olarak yayımlanmıştır, İthalat Yönetmeliği yenilenmemiş, sadece 9. ve 14. maddeleri değiştirilmiş ve aynen devam etmesi öngörülmüştür. İthalat Yönetmehi'nin eki 96/rden 96/19'a kadar olan Tebliğler, 97 numarasını almak ve içerikleri aynı kalmak suretiyle yenilenmiştir; sadece 97/2 sayıh Tebhğ'de, 96/2 sayıh Tebliğ'de İthalat Belgelerinin kaldırılması konu edilirken, bu kerre, harp silahlarının ithaline yetkili kılınan kuruluşlar belirtilmiştir. "Ek Karar" ile getirilen değişiklikleri, İthalat Rejimi Kararına ekli Eşya Listeleri'nde yer alan eşyadan bir kısmının gümrük vergilerinin değiştirilmiş olması teşkil etmektedir. SORU 11 : 1997 İthalat Rejiminde hassas ürünler ile ilgili yeni bir düzenleme yapılmış mıdır? 2/95 sayılı Ortaklık Konseyi Kararı'na göre 5 yıllık sürede OGT düzeyine çekilecek olan ve anılan karara ekli listede belirtilmiş Hassas Ürünler için ilk % lo'luk indirim yapılmıştır.

13 SORU 12 : A.TR, EUR.1 ve Tek idari Belgesi'nin kullanım alanları nelerdir? CEVAF: Türkiye ile AB arasındaki ticarette, malların karşılıklı olarak tanınan tavizlerden yararlanmaları A.TR.l ve A.TR. 3 Dolaşım Belgelerinin düzenlenmesine bağlıdır. Gümrük Birliği ile birlikte, bu belgeler, ATR Belgesi adı altında kullanılmaya devam edilecektir. EUR.l Belgesi, serbest ticaret anlaşmaları kapsamında taraf ülkeler menşeli ürünlerin tavizlerden yararlanmalarını sağlayan bir belgedir. Türkiye'nin EFTA ülkeleri ile akdettiği Serbest Ticaret Anlaşması çerçevesinde kullanılmaktadır. Ayrıca, Avrupa Kömür ve Çelik topluluğu ürünlerinde, Türkiye ile Topluluk arasında 25 Temmuz 1996 tarihinde imzalanmış olan Serbest Ticaret Anlaşması kapsamı ürünlerin ticaretinde de EUR.l belgesi düzenlenmektedir. Benzer şekilde, Türkiye, Topluluğun üçüncü ülkelerle yaptığı tercihh anlaşmaları üstlendikçe, akdettiği serbest ticaret anlaşmaları kapsamında bu belge tanzim edilecektir. Tek İdari Belge (SAD), Avrupa Birliği ülkelerinin kendi aralarındaki ticarette ve EFTA ülkeleri ile yaptığı ticari işlemlerde, gümrük birliğine ilişkin olarak kullandığı bir belgedir. Gümrük Birliği'ne girmiş olmasına rağmen Türkiye tarafından böyle bir belgenin kullanılması konusunda henüz bir anlaşmaya varılmamıştır. Ülkemizde, giriş, çıkış, aktarma ve benzeri beyannameler yerine, sadece Gümrük Beyannamesi, tek idari belge olarak kullanılmaya başlanmıştır.

14 SORU 13 : Kimler ithalat vapahilir? İthalat Belgesi uygulamasına son verilmiştir. Vergi Usul Kanunu hükümleri uyarınca vergi numarası verilen her gerçek ve tüzel kişi ile tüzel kişilik statüsüne sahip olmamakla birlikte yürürlükteki mevzuat hükümlerine istinaden hukuki tasarruf yapma yetkisi tanınan kişiler ortaklıkları ithalat işlemlerini yürütebilir. SORU 14 : İthalat yapmak isteyen kimilerin müracaat makamı yeni re/imle nereye olacaktır? Yeni ithalat mevzuatina göre ithal işlemleri gümrük idarelerinde başlar ve sonuçlandırılır. Kambiyo mevzuatı hükümleri saklı kalmak kaydıyla ithalat yapmak isteyen kişiler,' ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde almaları gereken belgelerle birlikte doğrudan gümrük idarelerine başvururlar. SORU 15 : ithalatta herhanm hır kısıtlama var mıdır? CEVAF: Türkiye'nin 1980 yılından bu yana yürüttüğü, dış ticarette liberalizasyon ve dünya pazarları ile bütünleşme politikasına uygun olarak, kamu ahlakı, kamu düzeni veya kamu güvenliği; insan, hayvan ve bitki sağlığının korunması veya sınai ve ticari mülkiyetin korunması amaçlarıyla ilgih mevzuat hükümleri çerçevesinde alınan önlemlerin kapsamı dışındaki malların ithali tamamen serbesttir.

15 SORU 16 : Gümrük Birliği dönemimle ithalat esnasında istenecek heheler nelerdir? Gümrük Birliği'ne geçişle birlikte, bundan önceki karar hükümleri çerçevesinde ithalat yapmak isteyen kişilerin almaları gereken ithalat belgesi uygulamasına son verilmiş; ithalatta kullanılan belgelerin basitleştirilmesi gerekçesiyle daha önceki ithalat yönetmeliklerinde yer alan ve bankalarca düzenlenen "İthal Müsaadeleri" yürürlükten kaldırılmıştır. Sadece, ilgili vergi dairesinden tek vergi numarası alınacaktır. Ayrıca, bir malın ithali için gerekli olan uygunluk veya kontrol belgesinin malın özelliğine göre çeşith mercilerden alınması gerekiyorsa, bu belgelerle birlikte gümrüklere müracaat edilip malın ithali gerçekleştirilir. SORU 17: ithalattan harç alınmasına devam edilmekte midir? CEVAF: İthalat Yönetmeliğinde yapılan düzenlemeler sonucunda, ithalat belgelerinin kaldırılmış olması nedeniyle, 492 sayıh Harçlar Kanunu'na ekh 8 sayıh Tarife'de belirtilen, ithalatla ilgih belge harçlarının tahsil edilme sebebi ve gereği kalmamıştır. Ancak, aynı tarifede, ithali taleb edilen eşyanın kıymetinin binde 1,2'si oranındaki ithalat harcının ahnmasma, gümrük idarelerine yapılacak olan ithal talepleri gereği, devam olunmaktadır.

16 SORU 18 : ithal müsaadesi düzenlenmesi uygulaması ve ithalatçıların yükümlülükleri nelerdir? Bankalarca "ithal müsaadesi" düzenlenmesi uygulaması yeni İthalat Rejimi Kararı ile kaldırılmıştır. İthalatçılar, bankalara sadece mal bedelinin ödenmesi ve TPKK hakkındaki mevzuata göre bankalarca takibinin yapılması gereken ithalat hesaplarının kapatılması için müracaat edeceklerdir. SORU 19 : ithalat talep harcı nereve vatırılacaktır? 13 Arahk 1996 tarihh sayıh Resmi Gazete'de yayımlanan. Harçlar Kanunu ile ilgili 30 Seri Numaralı Genel Tebliğe göre, gümrük idarelerine yapılan ithal taleplerine ilişkin olarak, her talep için kıymet yekûnu üzerinden binde 1,2 nispetinde tahsili gereken ithal talep harçları, ilgili vergi dairesinin yanısıra, istenildiği takdirde işlemin yapıldığı yer gümrük saymanlığına da makbuz mukabili ödenebilecektir. SORU 20 : ithalatçı ve ihracatçı Belgesi uygulaması yürürlükte midir? İthalat ve ihracat yapmak isteyen gerçek veya tüzel kişi tacirlerin Dış Ticaret Müsteşarlığı'ndan almak zorunda olduğu İthalatçı Belgesi , İhracatçı belgesi Uygulaması ise, tarihi itibariyle yürürlükten kaldırılmıştır. Yeni uygulamada, İthalatçı ve İhracatçı Belgesi, dış ticaret işlemlerinde aranmayacak, dış ticaret işlemleri "Gümrük Beyannamesi" ve "Tek Vergi Numarası" çerçevesinde yürütülecektir.

17 SORU 21 : Vergi numarası olmayan kamu kurulu>iları ithalat ve ihracat faaliyetlerinde buhmahilmek için nasıl hiryol izleyeceklerdir? ithalat ve ihracat faaliyetlerinin "Gümrük Beyannamesi" ve "Tek Vergi Numarası" çerçevesinde yürütüleceğinden, Genel ve Katma Bütçeye dahil olan ve vergi mükellefiyeti olmadığı için vergi numarasına sahip olmayan kamu kuruluşlarının ithalat ya da ihracat faaliyetlerinde bulunmak istemeleri halinde, öncelikle vergi numarası almak için, yetkiulerinin imzalarını taşıyan bir yazı ile, merkezlerinin bulunduğu yerdeki vergi dairesine başvurmaları gerekmektedir. Maliye Bakanlığınca, 10.L1996 tarih ve sayıh Resmi Gazete'de yayımlanan 247 sıra numarah Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği'ne göre. Kurumlar Vergisi mevzuuna girmeyen tüzel kişiler de bu şekilde, işlem yapacaklardır. SORU 22 : Geçici kabul yoluyla yurda giren maddelerin kesin ilişkin başvurular nereye yapılır? ithaline ithalat Yönetmeliği'nin KESİN İTHAL başlıkh 9.maddesi, 21 Aralık 1996 tarihli sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan yönetmelik ile aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. "Madde 9 - Mali mükellefiyetleri teminata bağlanmak suretiyle geçici olarak yurda giren mallardan (ATA Karnesi kapsamında gelenler dahil); Kesin ithalinin talep edildiği tarihte yeni ve kullanılmamış malların bedelleri ödenmek suretiyle kesin ithali (kısıtlayıcı hükümler saklı kalmak kaydıyla), gümrük idarelerince sonuçlandırılır. Bunun dışındaki tüm kesin ithal başvuruları, biri asıl iki nüsha proforma fatura, maddelerin yurda girişi sırasında düzenlenen geçici gümrük beyannamesi ve Harçlar Kanunu uyarınca gerekli harcın yatırıldığını gösteren makbuzun aslı ile birlikte Dış Ticaret Müsteşarlığı'na yapılır. Bu Müsteşarlık uygun gördüğü talepleri, başvuru sahibine ve ilgili gümrük idaresine bildirir."

18 SORU 23 : Kamu teşebbüslerine veya diğer teşebbüslere verilen özel ve inhisari yetkiler ile, ticari nitelikli devlet tekellerine tanınan ithal imtiyazları devam etmekte midir? mraj^: Kamu teşebbüslerine veya diğer teşebbüslere verilen özel ve inhisari yetkiler ile ticari nitehkli devlet tekellerinin Topluluk mevzuatı ile uyumlu hale getirilmesini teminen; Kamu güvenliği ve kamu düzeninin korunması ile ilgili hükümler hariç olmak üzere, gümrük vergisi ve Toplu Konut Fonu'ndan muafiyet ve istisna tanınan ithalata, Türk müteahhitlik firmalarınca yapılacak, bir kısım iş makinaları ithalatında, kesin ithal sırasında alınan gümrük vergisi ve Toplu Konut Fonu miktarının sadece % 30'unun tahsiline, İzmir Enternasyonel Fuarı'nda perakende satışına izin verilen malların ödenmesi gereken gümrük vergileri ve Toplu Konut Fonu'nun, mevcut vergiler ve Fon'un % 50'si olarak tespit edilmesine ilişkin hükümlerin uygulanmasına son verilmiştir. SORU 24 : İthalat Rejimi Eki listelerin kapsamı nedir? ithalat Rejimi Kararı'na ekli listelerin sayısı dokuza çıkarılmıştır. I sayıh hstede, tarım ürünleri için öngörülen Gümrük Vergisi ve Toplu Konut Fonu oranları, II sayılı listede, sanayi ürünlerine uygulanacak Gümrük Vergisi oranları, (O.G.T.) III, IV, V sayılı listelerde, işlenmiş tarım ürünlerinden tahsili öngörülen Gümrük Vergisi oranları ile tarım payına tekabül eden Toplu Konut Fonu miktarları gösterilmiştir.

19 Topluluğun OGT hadleri altında Gümrük Vergisi uyguladığımız ürünlere ait listeler VI ve VII sayılı liste olarak belirlenmiştir. II sayılı Liste'nin "Diğer Ülkeler için Gümrük Vergisi" sütununda gümrük vergisi bulunan maddelerin, aynı zamanda VIII sayılı Liste kapsamında yer alması durumunda, bu maddelerin ithalatında VIII sayılı listede belirtilen gümrük vergisi oranları uygulanır. IX sayılı liste "Balık ve Balık Ürünleri" ile ilgili gümrük vergilerini ve bu eşyadan alınacak fonu belirlemektedir. III, IV ve V sayıh Listeler kapsamı işlenmiş tarım ürünlerinde. Topluluk mevzuatına uyumlu yeni mevzuat, tüm unsurları ile yürürlüğe girmiş. Toplulukta '^Meursing Table'' olarak adlandırılan, Türkiye'de "Bileşim Tablosu" olarak belirlenen Tablo (İthalat Rejimi Kararı'nın 1 sayıh eki) uygulamaya konularak, işlenmiş tarım ürünleri ithalatında, muhteviyatlarında bulunan süt, hububat ve şeker miktarları ile orantılı olarak, İthalat Rejimi Kararı'nın 2 sayılı ekinde belirtilen "tarım payı" tahsilatı uygulaması başlatılmıştır. SORU 25 : İthalat bedellerinin ödeme şekilleri itibariyle nasıl bir değişiklik olmuştur? İthalat bedelleri uluslararası kurallar ile bankacılık teamüllerine, alıcı ve satıcı arasındaki sözleşmeye banka ve özel fmans kurumlarının kendi kaynaklarından veya döviz tevdiat hesaplarından, ya da yeni bir değişiklikle mal veya hizmet ihracı bedelinden mahsup (TAKAS) edilmek suretiyle Türk Parası veya döviz olarak ödenir.

20 SORU 26 : Dış Ticaret Rejimi ile birlikte ödeme şekillerine yenilikler nelerdir? getirilen CEVAF: ^Akreditifli Ödeme: Bankalar, ithalatçıdan aldıkları akreditif müracaatını 5 iş günü içinde yerine getirmek mecburiyetindedir. Bu süre içinde alınan talimat doğrultusunda, uluslararası kurallar ve bankacılık teamüllerine uygun şekilde akreditifi kuşat edeceklerdir. Akreditif açılması talebi üzerine mal bedelleri nakden veya hesaben tahsil edildiği takdirde, henüz akreditif açılmamış olsa dahi döviz satışı yapılarak DSB düzenlenecektir. (D.S.B. : Döviz Satım Belgesi) Satışı yapılan bu dövizler, ancak akreditif konusu ithalat bedellerinin ödenmesinde kullanılacakür. Bir başka ifadeyle, banka ile ithalatçının anlaşması halinde, akreditif konusu ithalat bedelleri için akreditif açılması veya muhabir hesaplarının borçlandırılmış olması beklenmeksizin döviz satışı yapılabilecektir. Böylece akreditifin açılışıyla, ödemenin gerçekleşmesi arasında doğan kur farkı problemi ortadan kalkmış bulunmaktadır. İthalatçılar, bu ödeme şeklinde, muhabir hesaplarının borçlanmasını, yani kuvertürün lehdara ödenmesini takip eden 180 gün içinde (vesaikin ihracatçı tarafından bankaya teslim tarihi olarak da nitelenebilir) transferi yapan bankaya gümrükçe tasdikli GB ile faturayı ibraz ederek hesap kapatma talebinde bulunacaklardır. (G.B. : Gümrük Beyannamesi) Ödemesi fiili ithalden sonra yapılan vadeli akreditifli işlemlerde hesap, GB ve faturaya istinaden ödemeyi takip eden 180 gün içinde kapatılacaktır. Mal bedeli banka kaynaklarından karşılanan akreditifin iptal edilmesi halinde, serbest kurlardan döviz alım belgesi düzenlenmek suretiyle Türk Lirası ithalatçıya ödenecek, döviz ile yapılacak ödemelerde, döviz satışından sonra meydana gelecek kur değişikliği nedeniyle ilgililerden bir fark istenmeyecektir.

21 Vesaik mukabili ödeme: Bu şekle göre yapılacak ithalatta, sevk belgelerine istinaden yapılacak müracaat üzerine, bankalarca mal bedelinin tahsil edildiği gün TPTB veya D SB düzenlenerek transfer yapılacak, ithalatçıya ithal bedeli olarak döviz veya TL üzerinden düzenlenmiş çek verilmeyecektir. (TPTB : Türk Parası Transfer Belgesi) Mal mukabili ödeme: Bu ödeme şeklinde bankalarca ithalat hesabının takibi ve kapatılması zorunluluğu olmamakla birlikte, firmalarca mal bedelinin transferi için bankalara müracaat edilmesi halinde, bedelin tahsil edildiği gün TPTB veya D SB düzenlenerek transfer yapılacaktır. SORU 27: Kabul kredili ve peşin ödemeye şetirilen sistem nedir? Akreditifli, vesaik veya mal mukabili olmak üzere yapılabilecek kabul kredili ödeme şeklinde düzenlenecek poliçelerin vadeleri kabul tarihinden başlamak üzere herhangi bir süre ile sınırlı olmaksızın serbestçe belirlenir. Pohçe bedellerinin vadelerinde bankalarca transferini müteakip 180 gün içinde ithalat hesabının kapaülması gerekmektedir. Yine kabul kredili işlemlerde yurt dışındaki alacaklısının talebi veya kabulü halinde, poliçenin tabi olduğu esaslar dahilinde bononun da kabul edilmesi mümkün bulunmaktadır. Peşin ödemeye ilişkin transfer talepleri de, müracaatı izleyen 5 iş günü içinde bankalarca sonuçlandırılacak ve TPTB veya D SB düzenlenecek, ithalatçılar ödemeyi müteakip 180 gün içinde GB ve faturaya istinaden hesap kapatma talebinde bulunacaklardır.

22 İ7«Muamele hangi ülkelerle, hangi şartlarla Bağlı muamele, Gümrük Birliği'ne üye ülkeler dışında, üçüncü ülkelerle yapılacak dış ticaret faaliyetlerinde kullanılabilecektir. Bu yolla ithal edilecek mal, hizmet ve teknoloji bedelinin mal, hizmet ve teknoloji ihracı ile karşılandığı, ithal veya ihraç fazlalığının döviz olarak tediye veya tahsil edildiği bu ödeme şeklinde uyulacak esaslar aşağıda açıklanmıştır. İhracatçı firmanın üyesi olduğu veya bulunduğu bölgedeki İhracatçı Birliği'nin izin belgesi aranacaktır. Firma izin belgesi alırken bağlı muameleyi hangi banka aracılığı ile gerçekleştireceğini beyan edecek, İhracatçı Birliği de, verdiği izin belgesinin bir örneğini beyan edilen bankaya gönderecektir. Hesapların izlenmesi ve işlemlerin takibi bakımından ithalat ve ihracat işlemleri aynı banka tarafindan yürütülecektir. İthalat ve ihracat İhracatçı Birlikleri tarafından verilen izin belgesindeki süre içinde gerçekleştirilecektir. İhracatçı Birlikleri'nce verilen süreyi takip eden 90 gün içinde ithalat ve ihracat hesabının kapatılması için aracılık eden bankaya müracaat edilecektir. Birliklerce verilen izin belgelerinde ithalat ve ihracat bedelleri, Türk Lirası olarak gösterilmişse DAB ve TPTB, ithalatın önce yapılması halinde, mukabil ihracatm fiilen gerçekleştirildiği tarih itibariyle, ihracatın önce yapılması halinde mukabil ithalatın fiilen gerçekleştiği tarih itibariyle Türk parası üzerinden düzenlenecektir.

23 Döviz olarak gösterilmiş ise, mukabil ihracat veya ithalatm fiilen gerçekleştirildiği tarih itibariyle serbestçe belirlenen alış kurundan TL'ye çevrilerek Türk Lirası üzerinden DAB ve TPTB düzenlenecektir. Belgeler üzerine takas veya bağlı muameleye göre düzenlendiği şerhi verilecek, fiili ihraç ve ithal tarihleri yazılacaktır. İthalat ve ihracat hesaplarının İhracatçı Biriikleri'nce verilecek izin belgesindeki süreyi takip eden 90 gün içinde kapatılması için başvurulmaması veya bu süre içinde ithalat ve ihracatın gerçekleştirilmediğinin tesbiti halinde, 10 iş günü içinde bankalarca ilgili kambiyo müdürlüğüne ihbar yapılacaktır. Bu arada yine bankalarca, hesabı kapatilan veya kambiyo merciine ihbar edilen işlemler hakkında izin belgesini veren İhracatçı Birliği de 10 iş günü içinde haberdar edilecektir. Bu ödeme şeklinde gerek ithalatta gerek ihracatta düzenlenecek GB üzerine firmalarca bu işlemlere aracılık eden banka şubesinin ismi ile ödeme şeklinin "Takas" olduğu kaydedilecektir. İhracat bedelinin verilen süreler içinde (ek süreler dahil) mal ile karşılanmayıp kısmen veya tamamen döviz veya Türk Lirası olarak tahsilinin öngörüldüğü durumlarda döviz olarak tahsil edilen kısım ilgililere serbest kurdan ödenecektir. Döviz alışının bu süreden sonra (ek süreler dahil) yapılması halinde ise ihracat bedelinin alışı serbest kur üzerinden yapılmakla birlikte, alışın yapıldığı tarih ile bağh muamele için verilen süre (ek süre dahil) sonundaki Merkez Bankası alış kurları arasında lehte oluşan fark ilgiliye ödenmeyecek, DFIF'e aktarılmak üzere bankalarca 10 iş günü içinde Merkez Bankası'na devredilecektir.

24 İthalat bedellerinin mal ihracı suretiyle ödenmeyip kısmen veya tamamen döviz veya Türk Lirası olarak ödenmesi halinde genel esaslar uygulanacaktır. İhraç veya ithal bedellerinin kısmen veya tamamen hizmet veya teknoloji transferi ile ödenmesinin öngörüldüğü durumda, ithalatçı veya ihracatçının düzenlediği faturadaki tutarlar esas alınacaktır. SORU 29 : İthalat hesapları haniii şartlarda kapanmış sayılacaktır? Bedellerin ödenmesine ilişkin kayıtlar (DSB, TPTB, DTH'dan transferle, mahsuben ödemelerde düzenlenen DAB ve DSB) ile malın fiilen ithal edildiğine ihşkin GB ve faturanın bir araya gelmesi halinde TPKK hakkındaki mevzuata göre ithalat hesabı kapatılmış sayılır; başkaca bir belge ibrazı istenmez. Ödenen mal bedeh, fiilen ithal edilen mahn GB veya faturadan tesbit edilecek değerinden ,-ABD Doları veya eşiti döviz ya da TL tutarından daha fazla ise bankalarca hesap kapatılmayacak ve ilgili kambiyo müdürlüğüne ihbar edilecektir. Malın değerinin ödenen tutardan fazla olması halinde ihbar yapılmaksızın hesap kapatılacaktır. İhracatçının satış sözleşmesine göre ibraz etmekle zorunlu olduğu fatura, konşimento, taşıma belgeleri, sigorta poliçesi, menşei şehadetnamesi, ekspertiz raporu gibi ticari belgeler, bankalar ile alıcı ve saücı arasındaki özel hukuk ilişkisi ile ilgili olup TPKK hakkındaki mevzuata tabi bulunmamaktadır.

25 SORU 30 : LL1997 tarihi itibariyle kullanılmış makine ithaline herhangi bir yenilik getirildi mi? tarihi itibariyle kullanılmış makina ithalatı, 1996 İthalat Rejimi Kararı'nda olduğu gibi düzenlenmiştir. Buna göre; 97/9 sayılı İthalat Tebliği'ne ekli listede, gümrük tarife istatistik pozisyonları ve isimleri belirtilen maddelerin (genel olarak makinalann) fiili ithal tarihinde 5 yaşından eski olmamak üzere kullanılmış olarak ithal edilebilmeleri mümkün kılınmıştır. İthalat Rejimi Kararı'nın 13.maddesi ile, yukarıda işaret edilen 97/9 sayılı İthalat Tebliği'ne ekli listede yer alan maddelerin fiili ithal tarihi itibariyle 6 yaşından 10 yaşına kadar (10 yaş dahil) olanlarının ithalatına da, ödenecek mali mükellefiyetlere ilave olarak ayrıca CİF bedelinin % 50'si oranında Toplu Konut Fonu tahsil edilmesi suretiyle. Gümrük İdareleri'nce izin verileceği öngörülmüştür. SORU 31 : Bazı Şahsi Eşyanın Bedelsiz İthali kapsamında hangi mallar ithal edilebilir?.rj:f^ip..r.^^^^.^.^.^^^^^^^^^^^^^ : Bu kapsamda, otomobiller ile şoför dahil 10 kişiden az insan taşıyan araçlar (bu araçlarla birlikte getirilen hafif römork veya karavan tipi ikamet veya kamp yapmaya mahsus römork ve yarı römorklar dahil), motosiklet, özel uçak ve yat ithal edilebihr.

26 SORU 32 : Özel ulaşım araçlarımn belli bir süre hak sahiplerinin adlarına kayıtlı olması gerekmekte midir? Özel ulaşım araçlarının, ikametgahın naklinden önce Türkiye'ye son giriş tarihinden en az 6 ay öncesinden beri talep sahipleri adına kayıt edilmiş ve kullanılıyor olması gerekmektedir. Anılan araçların talep sahibi tarafından kullanıldığı, en az 6 ayhk sigorta belgesi ile kanıtlanacaktır. SORU 33 : Bedelsiz ithalat kapsamında ithal edilen araçlarda yaş sınırlaması var mı, bu ithal şeklinde gümrük vergi ve resimleri ödenir mi? CEVÂP: İthal edilecek araçlarda model yılı ve yaş kısıtlaması yoktur. Bu kapsamda Avrupa Birliği'nden ithal edilecek mallarda Gümrük Vergi oranları sıfırlanmış. Toplu Konut Fonu kaldırılmıştır. Üçüncü ülkelerden ithal edilecek araçlarda ise. Ortak Gümrük Tarifesi nisbetinde vergi ödenmesi gerekmektedir. Ancak motosikletler ve binek otomobilleri, ülkemiz yönünden hassas ürün kabul edildiği için, bunlar, OGT'nin üstünde olan bir oranda gümrük vergisine tabi tutulurlar. Ayrıca, bu araçlardan yürürlükteki oranlarda Katma Değer Vergisi tahsil edilir; ilave olarak, binek otomobillerinden Ek Taşıt Alım Vergisi de alınır.

27 SORU 34 : Kimler bedelsiz ithalat vapahilir? CMVAP: Türkiye'de bir takvim yılmda 6 aydan fazla kalmamaları kaydıyla, yurt dışında en az yirmi dört ay ikamet ettikten sonra ikametgahlarını Türkiye'ye nakledenler. Yurt dışındaki milli veya milletlerarası kadrolara atanmış olup, bu görevlerinden dönen kamu görevlileri, Türk vatandaşlığına geçmek suretiyle ikametgahlarını Türkiye'ye nakleden kişiler, Evlilik nedeniyle ikametgahlarını Türkiye'ye nakleden kişiler, bu hükümlerden yararlanırlar. SORU 35 : Bu yolla, mesleki alet ve makine ithal etmek mümkün müdür? Bu ithalat için nereve müracaat edilmesi i^erekir? CEVAF: Yurt dışında iki yıl ikamet edenler ile milli veya milletlerarası kadrolara atanan kişiler, kendilerinden iki ay önce alü ay sonraki süreler içerisinde gelen el ile kullanılmak için imal edilmiş veya özellikle elle taşımayı kolaylaştırıcı tertibatla donatılmış alet ve cihazların ithalini ilgili Gümrük îdaresi'nden yapabilirler. SORU 36: Taşıt araçları ithalatı kaç vılda hir yapılır? CEVAF: Bedelsiz taşıt araçları ithalatı, karı-koca ve 18 yaşından küçük çocuklardan oluşan bir aile ünitesine, ikametin naklinde ve bu izinlerin tanzim tarihinden itibaren 5 yılda bir verilir.

28 SORU 37 : Yurt içinde, hir yıl vadeyle en az Alman Markı yatırmak suretiyle döviz hesabı açtıranlar, kullanılmış binek otomobili ve kullanılmış makine ithal edebilirler mi? Edebilirlerse şartları nedir? Gerek yurt dışında oturma izni olanlar, gerekse yurt içinde oturan gerçek ve tüzel kişiler, tarihine kadar T.C. Ziraat Bankası'na, en az Alman Markı yatırmaları suretiyle "Özel İthalat Döviz Hesabı" açtırabilirler. Açılacak sözü geçen hesaba dayanılarak, mali mükellefiyetlerin yerine getirilmesi ve tarihinden başlamak üzere, Tacir olmayan gerçek kişilerce, değeri ilgilinin hesabında bulunan tutar ile sınırlı olmak kaydıyla, bir partide, 97/9 sayılı İthalat Tebliği'ne ekli listede yer alan kullanılmış makineleri, Tacir olan veya olmayan gerçek veya tüzel kişilerce, fiili ithal tarihi itibariyle 4 yaşına kadar (4 yaş dahil) binek otomobili (Hesaptaki her bir Alman Markı için bir adet otomobil). Hesap dönemi içinde ithal edilebihr. Açılacak bir hesap, hem makina, hem binek otomobiu ithau için kullanılamaz. Her iki haktan da yararlanılmak istenilmesi halinde, yetkih banka şubesinde ayrı ayrı hesap açürilması gerekir. Açılacak sözkonusu Döviz Hesabına istinaden yapılacak ithal başvuruları. Özel İthalat Döviz Hesabı Cüzdanı ile biriikte ilgili gümrük idaresine hesap sahibi tarafindan bizzat yapılır ve bu idarece incelenerek sonuçlandırılır.

29 SORU 38 : Gümrük Birliği'nden sonra kullanılmış otomobil ithalatında belli bir koruma var mıdır? CWAF: Kullanılmış otomobil ithalatı Avrupa Birligi'nden de olsa şimdilik Müsteşarlığın iznine tabidir. Ancak bedelsiz ithalat hükümleri bunun dışındadır. Bedelsiz ithalat mevzuatı çerçevesinde kullanılmış otomobilin Türkiye'ye ithali mümkündür. SORU 39 : İthal edilmeyen mallara ilişkin mal bedelleri nasıl bir işleme tabi tutulur? Banka kaynaklarından ödenmiş bulunan bedellerin, hesap kapatma süresinin bitiminden itibaren en geç 90 gün içinde yurda getirilerek bankalara satılması zorunludur. İthal bedelleri banka kaynağından ödenmiş olmayıp da; İhraç bedellerinin serbest kullanıma bırakılan en çok % 30'luk tutarlarından veya, Fatura veya istihkak raporları ile tevsik edilmek suretiyle hizmet ihracı bedelleri ile açılan DTH'dan ödenmiş olması halinde, bu zorunluluk aranmaz. SORU 40 : DTH'dan ithalat bedeli ödemesi ne şekilde olur? Bu hesaptan yapılacak transferlerde döviz satım belgesi düzenlenmemekte, ithalatın yapılmaması halinde geri getirilen dövizler ithalatçının talebine göre sözkonusu hesaplara iade edilmekte, taahhüt hesabı kapatılması mecburiyeti bulunmamaktadır.

30 SORU 41: Dış ticarete ilişkin faiz transferleri ne şekilde yapılacaktır? CEVÂP: Kabul kredili, vadeli akreditifli ve mal mukabili ödeme şekillerine göre yapılacak ithalatta, mal bedeli ile bıriikte veya Görünmeyen İşlemlere İlişkin Hükümler çerçevesinde faiz transferi yapılacaktır. SORU 42 : ithalat bedelleri döviz kredilerinden karşılanabilir mi? İthalat bedelleri. Sermaye Hareketleri Genelgesinde belirtilen esaslar dahilinde sağlanan kredilerden de karşılanmak suretiyle ödenebilir. Bu tür ithalatta ithalat hesapları, yurt dışındaki mali kuruluşlarca veya Türkiye'deki aracı bankaca ihracatçıya ödemenin yapıldığını tevsik eden belgeler ile ithalatın yapıldığını gösterir. GB ve fatura ibrazı hahnde, döviz satım belgesi aranmaksızın kapatılacaktır. SORU 43 : ithalat bedeli, ihracatçının Türkiye'deki DTH'na veya TL mevduat hesabına yatırılarak ödenmesi mümkün mü? CEVAP t İthal edilen malların bedellerini teşkil eden tutarlar, yurt dışındaki ihracatçının veya bankasının talimatı üzerine, Türkiye'de bu ihracatçı adına açılan döviz tevdiat veya Türk Lirası mevduat hesabına kaydedilmek suretiyle ödenebilecektir.

31 SORU 44 : Esnaf ve sanatkarlar ile yatırımları teşvik tedbirlerinden istifade etmeyen iş ortaklıkları ihracat ve ithalat yapabilecek midir?.oifj. ^ Önceki uygulamada, tacir olmadıkları için ithalat ve ihracat yapamayan esnaf ve sanatkarlar ile, yatırımları teşvik tedbirlerinden istifade etmeyen iş ortaklıkları da bu uygulama ile ithalat ve ihracat faaliyetinde bulunabileceklerdir. SORU 45 : Kimler ihracatçıdır? tarihinden itibaren yürürlüğe giren ihracat Yönetmeliği'nin 4üncü madesinin (d) fıkrasında, ihracatçı, "ihraç edeceği mala göre ilgih ihracatçı birliğine üye olan, gerçek usulde vergiye tabi (tek vergi numarası sahibi) gerçek ve tüzel kişi tacirler. Esnaf ve Sanatkarlar Odalarına kayıtlı olup üretim faaliyetiyle iştigal eden esnaf ve sanatkarlar ile joint-venture ve konsorsiyumları ifade eder" şeklinde tanımlanmıştır. SORU 46 : İhracatta kota ve tarife kontenjanı dağıtımı hangi usullere we yapılacaktır? :_ ihracatta kota ve tarife kontenjanı dağıtımı da, ithalata ilişkin mevzuata benzer şekilde; a) geleneksel ticaret akışı, b) başvuru sırasına göre eşit oranda kota tahsisi, c) talep edilen miktar ve/veya değerlerle orantilı tahsis, d) Müsteşarlıkça ürün yapısı ve ekonomik miktarları dikkate alınarak belirleme, yöntemlerinden bir veya birkaçı temel alınarak yapılacaktır. Kota dağıtimında uyulacak esaslar, tahsis için başvuru esasları yine Yönetmelik ile düzenlenecektir.

32 SORU 47 : Yeni ihracat Rejimi'ne göre gerçek ve tüzel kişi tacirlerin veya (Esnaf ve Sanatkarlar Odalarına kayıth olup, üretim faaliyetiyle iştigal eden) esnaf ve sanatkarların "İhracat Belgesi" almaları gerekli midir? CEVAP i İhracatçı Belgesi 15 Ocak 1996 tarihi itibariyle kaldırılmıştır. İhracat ticaretine başlayacak kişilerin öncelikle ve sadece ilgili İhracatçı Birliği'ne üye olmaları yeterii bulunmaktadır. SORU 48 : ihracatta herhangi bir kısıtlama veya yasaklama hangi kurum yetkilidir? getirmeye 95/7623 sayılı İhracat rejimi Kararı'mn 3'üncü maddesi, AB mevzuatına paralel olarak, gerekli hallerde bir malın ihracatına kısıtlama veya yasaklama getirmeye Dış Ticaret Müsteşarlığı'nın bağlı olduğu Bakanlığı yetkili kılmıştır. SORU 49 : Yeni İhracat Yönetmeliği'ne göre ülkemizden yapılacak ihracatta kaç türlü yöntem vardır? CEVAP ı Önceki uygulamaya paralel olarak üç türiü ihracat şekli vardır. Bunlar; Özellik Arz Etmeyen İhracat, Kayda Bağlı İhracat ve Özelliği Olan ihracat şeklindedir.

33 SORU 50 : Bütün ihracat şekillerinde ihracatçılar öncelikle hangi mercie müracaat edeceklerdir CEVAP t Hemen her ihracat şeklinde ve özellikle "Özellik Arz Etmeyen İhracat" ile "Kayda Bağlı İhracat" şekillerinde ıhracatçılann ilgili İhracatçı Birliği'ne müracaat etmeleri gerekmektedir. SORU 51: İhracı vaşak ve ön izne hash mallar nelerdir? 19 Eylül 1996 tarihli sayıh Resmi Gazete'de yayımlanan (İhracat 96/31) sayılı Tebliğ eki iki ayrı listede, ihracı yasak malların isimleri ve yasal dayanakları, ihracı ön izne bağlı malların isimleri ve izin veren kurumlar belirtilmiştir. SORU 52 : İhracat Rejimi Kararı'na göre ihracat esnasında istenecek belgeler nelerdir? Gümrük Birliği'ne geçişle birlikte, daha önceki karar hükümleri çerçevesinde ihracat yapmak isteyen kişilerin almaları gereken "ihracat belgesi" uygulamasına son verilmiştir; evvelce ihracatçılar tarafından doldurulması öngörülen "Serbest İhracat Beyannameleri" kaldırılmıştır. İhracat faaliyetleri "Gümrük Beyannamesi" ve "Tek Vergi Numarası" çerçevesinde gerçekleştirilecektir.

34 SORU 53 : İthalat Bedellerinin Mal ve Hizmet İhracı Bedelleri ile mahsuben ödenmesine ve Özel Takas'a getirilen değişiklikler nelerdir? CEFAR: Mahsuben Ödeme İthalat bedellerinin kısmen veya tamamen mal veya hizmet ihracı bedeli dövizlerle mahsuben ödenmesi aşağıda açıklanan esas ve usuller çerçevesinde mümkündür. İhracat bedellerinin fıih ihraç tarihinden itibaren 180 gün içinde muhabir hesaplarına alacak verilmiş olması ve mahsup talebinin de bu süre içinde yapılmış bulunması gerekir. Hizmet ihracı bedellerinin tahsili zorunlu olmadığından, bu bedeller için mahsup talebi herhangi bir süre ile sınırh değildir. Mal ve hizmet ihracı bedellerinin mahsuben ödenmede kullanılacak kısmının alışının yapılmamış (TL'ye çevrilmemiş) olması şarttır. Mahsuben ödemede kullanılabilecek azamı döviz tutarı, ihracat bedeli dövizlerin alışı sebebiyle Merkez Bankası'na zorunlu döviz devrinden sonra kalan tutardır. İhracat bedeli dövizlerin fıih ihraç tarihinden itibaren 180 gün içinde tahsil edilerek DTH'ye alınması halinde, bu dövizler 180 günün sonuna kadar mahsuben ödemede kullanılabilir. İhracat bedelinin mahsuben ödemede kullanılabilecek tutarının ithalat bedelini karşılamaması durumunda, bakiye ithalat bedeli genel esaslar dahilinde ödenir. Mahsup işleminde, aynı kur üzerinden döviz alım ve saüm belgesi veya Türk Parası Transfer Belgesi (TPTB) düzenlenir. Özel Takas Mal ve/veya hizmet ihraç ve ithalinde karşılıklı tarafların aynı gerçek veya tüzel kişiler olması halinde, bunların bedelleri herhangi bir para hareketi söz konusu olmaksızın kısmen veya tamamen birbiri ile takas (mahsup) edilebilir. Bankalar, takasa (mahsuba) tabi tutulan bedeller için aynı kurdan Döviz Alım Belgesi (DAB) ve Döviz Satış Belgesi (DSB veya TPTB) düzenlerler.

35 SORU 54 : Dış ] Ticaret Sermaye.Şirketi statüsü kazanmak için ne j^ereklidir? 6 Ocak 1996 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan (İhracat 96/4) sayıh Tebliğ'de Dış Ticaret Sermaye Şirketi statüsü verilmesi şartları belirtilmiştir. Buna göre: Firmanın bir anonim şirketi olması. Ödenmiş sermayesinin en az 20 milyar TL olması. Bir önceki takvim yıhnda : 100 milyon ABD Dolarlık ihracat yapmış olması, 75 milyar ABD Dolarlık ihracat yapılmış olması halinde, bunun en az % 50'sinin aynı mal grubunu teşkil etmesi, aynı mal grubunu kapsamak şartıyla 50 milyon ABD Doladık ihracat yapılmış olması. Her yılın Mart ayında başvurulması, öngörülmüştür. Bu duruma aşağıdaki kolaylık getirilmiştir. Bir firmanın dönem başını (Mart ayını) beklemeden yapacağı talep hahnde, başvuru tarihinden itibaren geriye doğru 12 aylık süre içerisinde, yukarıdaki ihracat miktar şartlarını yerine getirmiş olması, bu statüyü alması için yeterli kabul edilmiştir. SORU 55 Yeni İhracat Rejimi KOBİ'lere ne gibi yenilikler setirmiştir? CMVAP: Yeni İhracat Rejimi ile öncelikle esnaf ve sanatkarlarm başka deyişle, KOBİ'lerin kısaca küçük sanayicinin ve vergi numarası olan herkesin ihracat yapabilmelerine imkan tanınmaktadır.

36 SORU 56 : Dahilde işleme RejimVnin temel esasları nelerdir? Eski ihracatı teşvik mevzuatı çerçevesinde ihraç edilen mamullerin üretiminde kullanılacak ithal maddeleri için sağlanan gümrük muafiyeti bu defa üçüncü ülkeler için uygulanacakür. Dahilde İşleme Rejimi : İthalatta şartlı muafiyet sistemi, eşdeğer eşya kullanımı ve ithalat esnasında alınan vergilerin geri ödenmesi sisteminden oluşmaktadır. İthalatta şarth muafiyet sistemi, firmalara Dahilde İşleme İzin Belgeleri kapsamında ihraç edecekleri mamullerin üretimi için gerekli olan girdileri teminatlı olarak ithal etme imkanı sağlamaktadır. Bu rejim, eşdeğer eşya kullanımı ile de serbest dolaşımdaki hammadde kulanılarak elde edilecek nihai ürünün 3üncü ülkelere ihracatını takiben her türlü vergiden muaf olarak ve teminat alınmaksızın ithalat imkanı sağlamaktadır. Geri Ödeme Sistemi'nde ise, İthalat Rejimi çerçevesinde her türlü vergisi ödenerek serbest dolaşıma giren malların kullanılması ile üretilen mamullerin Dahilde İşleme İzin Belgesi kapsamında 3'üncü ülkelere ihracı halinde ithalat esnasında tahsil edilen bu vergiler geri ödenmektedir. SORU 57: Dahilde işleme Rejimi tedbirlerinden nasıl yararlanılır? tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 96/1 sayıh Dahilde İşleme Rejimi Tebliği'ne istinaden Dahilde İşleme İzin Belgesi alınarak yararlanılır.

37 SORU 58 : Dahilde İşleme hin Belgesi süresi ne kadardır? Tekrar süre uzatımı vapılahilir mi? CEVAP^ Dahilde İşleme İzin Belgesi süreleri proje konusu malm özelliğine göre 12 ayı geçmemek üzere Müsteşarlıkça belirlenir. Dahilde İşleme İzin Belgelerine, belgede taahhüt edilen ihracatın % 50'sinin gerçekleştirilmesi halinde belgede belirtilen orijinal sürenin 1/4'ü kadar ek süre verilir. Gemi inşaa, komple fabrika, tesis v.b. için düzenlenen Dahilde İşleme İzin Belgelerine ise imalat seyrine göre ek süre verilebilir. Bu süreden yararlanmak isteyen firmalar, ilgili İhracatçı Birlikleri Genel Sekreteriiklerine müracaat ederler. Ayrıca, mevzuatta belirtilen mücbir sebepler dikkate alınarak ek süre verilebilir. SORU 59 : Dahilde İşleme hin Beljjelerinde değişiklik yapılabilir mi? Belgede belirtilen ihraç ve ithal eşyasının adı, cinsi, miktarı ve değeri ile ilgili değişiklikler Müsteşarlık, bunun dışındaki değişiklikler ilgih İhracatçı Biriikleri'nce yapılır. SORU 60 : İhracatı Teşvik Belgeleri kapsamında yapılan döviz tahsis ve ihracat taahhütleri revize edilebilir mi? İhracat taahhüdlerinin arttınmma ilişkin revize talepleri değerlendirmeye alınmaz. Ancak belgede öngörülen ihracat taahhüdünü karşılayan ve ilgili mevzuatta belirtilen ithal girdi oranını aşmamak kaydı ile döviz tahsisi arttırılabilir.

38 SORU 61 : Dahilde işleme kin Belgeleri kapsamında kısmi teminat iadesi vapılahilir mi? ihracatı Teşvik Belgelerinde olduğu gibi, Dahilde İşleme İzin Belgeleri kapsamında da yapılan ithalat sırasında alınan teminatların azami % 90'ına kadar olan kısmı ihracatın gerçekleşme oranına göre ilgili Gümrük Başmüdürlüğü'nce iade edilir. Kısmi teminat iadesi, belgenin geçerlilik süresi içerisinde yapılır. SORU 62 : Dahilde işleme İzin Belgeleri kapatma müracaatları mercilere ve ne zaman vaınlacaktır? hangi Kapatma müracaatı ek süreler dahil olmak üzere ihracat süresi bitiminden itibaren en geç üç ay içerisinde ilgili İhracatçı Birlikleri'ne yapılır. SORU 63 : Dahilde İşleme İzin Belgesi kapsamında öngörülen ihracat taahhüdünün yerine getirilmemesi durumunda ne gibi işlem yapılacaktır 7 CEVÂP t Üçüncü ülkelerden ithal edilen ancak ihracı gerçekleşmeyen maddelere ait ithalat esnasında tahsil edilmeyen her türlü vergi 6183 sayıh Kanun'a göre tahsil edilir. SORU 64 : Dahilde İşleme İzin Belgesi kapsamında yapılacak ithalattan teminat alınacak mıdır? Dahilde İşleme İzin Belgeleri kapsamında yapılacak ithalat teminata tabidir. Teminat, ithalatta alınması gereken her türlü vergi tutarı kadardır.

39 SORU 65 : İhracatı Teşvik Belgesi ve Dahilde işleme hin Belgeleri kapsamında üçüncü ülkelerden ithal edilen hammadde, yardımcı madde, ambalaj malzemelerinin kullanımı sonucu üretilen malların Avrupa Birliği ülkelerine ihracatı mümkün müdür? İhracat ürünlerinin üretiminde kullanılan üçüncü ülke menşeli girdiler için OGT oranında fark giderici verginin ihracat esnasında ödenmesi kaydıyla bu malların Avrupa Birliği ülkelerine ihracatı mümkündür. SORU 66 : İhracatı Teşvik Belgesi ve Dahilde İşleme İzin Belgelerinin Avrupa Birliği'nden vapılacak ithalatta sağlayacağı bir varar var mıdır? Serbest dolaşıma konu mallar, AB ülkelerinden herhangi bir vergi ödemeden ithal edileceğinden sözkonusu belgelerin bu amaçla kullanılmaları gereksizdir. Ancak bu ülkelerden Türkiye'ye ithali vergiye tabi olan tarımsal ürünler ve AKÇT v.b. ürünlerin ihraç kaydıyla ithalinde belgeler muafiyet sağlayacaktır. SORU 67 : AB'den ithal edilen ve ihraç ürünlerinde kullanılarak yapılan ihracatta telafi edici vergi alınacak mıdır? AB'ye AB'den ithal edilen girdilerin kullanımıyla gerçekleştirilen ihracatta telafi edici vergi sözkonusu değildir. SORU 68 : İhracatı Teşvik Belgeleri kapsamında makina ve teçhizat ithali yavılabilir mi? Sözkonusu belgeler kendi mevzuat hükümlerine tabi olduğundan önceki belgelerde öngörülen makina ve teçhizat ithalatı belgelerin süreleri içinde yapılabilir.

40 SORU 69 : Dahilde işleme izin Belgeleri kapsamında makina teçhizat ithali vapılahilir mi? Dahilde İşleme İzin Belgeleri kapsammda makina ve teçhizat yapılamayacaktır. ithali SORU 70 : Dahilde İşleme İzin Belgesi'ne istinaden ithal edilecek maddelerin bozuk, hasarh veya evsafına uygun bulunmaması halinde ne 9İbi bir işlem vanılır? Bu şekilde bulunan malların mahrecine iadesine, gümrük mevzuatı çerçevesinde ilgili gümrük idarelerince müsaade edilir. SORU 71 : Enerji teşviki mgulaması ne şekilde olacaktır? İhracatta enerji teşviki AB ve GATT kurallarına aykırı uygulamadan kaldırılmıştır. olduğundan SORU 72 : Türkiye'deki serbest bölgelerin Dahilde İşleme Rejimi açısından durumları nedir? Serbest bölgeler üçüncü ülke konumundadır. İthalat ve ihracatta üçüncü ülke statüsü uygulanacaktır ve menşei kuralları geçerli olacaktır. Ancak, belge kapsamında serbest bölgeye ihraç edilen ürünlerin AB'ne gönderilmesi hahnde yine üçüncü ülke menşeli ithal girdileri için telafi edici vergi alınacaktır. Bu ürünler Türkiye'ye getirilirse, ihracat yapılmamış muamelesi göreceklerdir.

41 SORU 73 : Hariçte işleme Rejimi'nin temel esasları nelerdir? Serbest dolaşımdaki eşyanın, işlenmek üzere Türkiye gümrük bölgesinden geçici olarak üçüncü ülkelere gönderilmesi ve bu faaliyetler sonucunda elde edilen ürünlere tam veya kısmi muafiyet uygulanmak suretiyle tekrar serbest dolaşıma girmesidir. SORU 74 : Hariçte İşleme İzni Belgesi için hangi mercilere edilmesi gerekir? müracaat 1. Hammadde, yardımcı madde ve ambalaj malzemelerinin daha ileri bir düzeyde işlem görmek üzere üçüncü ülkelere gönderilmesi için Dış Ticaret Müsteşarlığı'na müracaat edilmesi ve Hariçte İşleme İzin Belgesi alınması gerekir. 2 Maden cevheri ve konsantrelerinin izabe edilmesi ve işlenmesi amacıyla üçüncü ülkelere gönderilmek istenmesi halinde, Maden İhracatçı Birliklerine, i. Tamirat amaçlı, garanti hükümleri uyarınca veya bir imalat hatası nedeniyle, Türkiye Gümrük Bölgesi dışına gönderilen eşya yerine ithal edilecek ürünler için Gümrük Müsteşarhğı'na müracaat edilmesi gerekir. SORU 75 : Hariçte işleme izin Belgesi'nin sağladığı yarar nedir? Hariçte İşleme İzin Belgesi kapsamında işlenmek üzere üçüncü ülkelere gönderilen malların bilahare Türkiye'ye ithali sırasında alınması gereken vergilerin, bu ürünlerin üretimi için yurt dışına gönderilen eşyanın aynı tarihte ithal edilmesi halinde uygulanacak gümrük vergilerine tekabül eden kısmına muafiyet uygulanmasını sağlar.

42 SORU 76 : Türkiye, Ortak Ticaret Politikası araçlarına uyum kapsamında AB'nin hangi mevzuatına uymak zorundadır? Ortak Ticaret Politikası, malların serbest dolaşımı ilkesinin herhangi bir nedenle bozulmasını ve olabilecek trafik sapmalarının önlenmesini amaçlamakta ve ortak kuralların uygulanmasını sağlamak üzere birçok mevzuatın kabul edimesini gerektirmektedir. Bu alanda uyum sağlanması gereken mevzuat ve yapılması gerekenler 1/95 sayılı Ortakhk Konseyi Kararı'nın 12'nci maddesinde sıralanmış bulunmaktadır. Bunlar kısaca; İthalatta ortak kurallarla ilgili mevzuat; Bazı üçüncü ülkeler kaynaklı ithalatta ortak kurallarla ilgili mevzuat, Miktar kısıtlamalarının idaresi ve dağıtımındaki kurallarla ilgili mevzuat, Dampingli ve sübvansiyonlu ithalata karşı korunmayla ilgili mevzuat, Yeni Ticaret Politikası Aracı ile ilgili mevzuat, İhracatta ortak kurallarla ilgili mevzuat, Resmi destekli ihracat kredileriyle ilgili mevzuat, Tekstil ve konfeksiyon için dışarda işleme rejimine ilişkin mevzuat, Tekstil ve konfeksiyon ithalatında ortak kurallara ilişkin mevzuat, Otonom düzenlemelerle gerçekleştirilen tekstil ürünleri ithalatına ilişkin mevzuat, olarak sıralanabihr. Bu mevzuatın büyük bir kısmı ile ilgili uyum çahşmaları tamamlanmış ve yayımlanmış bulunmaktadır.