Yanan bizdik, siz kömür sandınız.

Transkript

1 Yanan bizdik, siz kömür sandınız.

2 BIZ MADENCİLER ÖLMEK DEĞİL YAŞATMAK İÇİN VARIZ TAŞ DEVRİ Kaba Taş, Yontma Taş, Cilalı Taş MADEN DEVRİ Bakır Tunç (Bakır+kalay) Demir

3 13 MAYIS 2014 SOMA EYNEZ KARANLIKDERE MEVKİ

4 ÖNCE Kamu yararı, Doğru yer, Doğru proje, Teknolojiye Yatırım Gerçek risk analizi, İşçi sağlığı iş güvenliği önlemleri ve yatırımları AMAÇ RİSKSİZ/ KAZASIZ ÜRETİM SONRA Sendikalı, güvenli, güvenceli, eğitimli iş gücü, Projeye uygun üretim, Her an ölçme değerlendirme, önlemlere riayet

5 ÖZEL SEKTÖRE AİT OCAKLARDAKİ MADEN KAZALARINDA UYGULANMAKTA OLAN KURTARMA ORGANİZASYONU tarihli Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Bakan oluruna göre özetle; kazanın olduğu il valiliğinin Enerji Bakanlığının ilgili kuruluşlarının (TTK77 ve TKİ78 ) tahlisiye ekiplerinin olduğu Soma, Tunçbilek, ya da Zonguldak a yakınlığına göre, bu ekiplerin bağlı olduğu TTK ya da TKİ Genel Müdürlüklerinden biri ile bağlantı kurarak, kazaya müdahale talebini faks ile ilgili Genel Müdüre bildirmesi, tüzüğün 331. maddesinde sözü edilen Bakanlık temsilcisini atama yetkisinin, kazaya müdahale edecek tahlisiye ekibinin bağlı olduğu kurumun Genel Müdürüne verilmesi, ilgili kuruluşun Genel Müdürünün atadığı kişinin kaza yerinde tüzüğün 331. maddesinde belirtilen Bakanlık temsilcisi görevini yürütmesi, kaza yerine TTK ve TKİ Genel Müdürlüğünden iki ayrı Bakanlık temsilcisi atanması durumunda kaza yerine ilk ulaşan kişinin Bakanlık temsilcisi olarak görev yapması, olay yerine TTK Genel Müdürlüğünce de bir eleman görevlendirilmesi durumunda Bakanlık temsilciliği yetki, görev ve sorumluluğunun bu elemana devredilmesi şeklindedir. ACİL KURTARMA PLANI KAĞIT ÜZERİNDE DEĞİL GERÇEKTE VAR OLMALIDIR

6 İLK SAPTAMALAR AFAD, AKUT, İTFAİYE ve Yardım Dernekleri Ocakta Yerel Tahlisiye Ekipleri panikte Güvenlik askeri ve polisiye güvenliği şeklinde Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) Tahlisiye Ekipleri yetki alamıyorlar Her türlü belirsizlik Her türlü bilgi kirliliği ODAMIZ bu aşamada devreye girerek önce kurtarma faaliyetlerine müdahale etti, Daha sonra da kamuoyunu aydınlatma görevine başaldı. Ayhan Yüksel Maden M.O. Başkanı TMMOB Genel Kurul Sunumu

7 M ADENCİLİK ÖZELLİKLE DE KÖMÜR M A D ENCİLİĞİ ZOR, RİSKİ YÜKSEK, ÇOK TEHLİKELİ B İR İŞ KO LUDUR. BU TANIM ASLA «K AZADIR OLUR, K A Ç INILMAZDIR» D EMEK DEĞİLDİR. B U B İLİME, TEKNOLO JİYE, AKLA, M A NTIĞA VE MESLEĞİMİZE S IĞAN BİR TA NIM DEĞİLDİR. BAZI SORULARI YILMADAN, YORULMADAN HEP BERABER SORALIM Ar tık ; Soma, Karadon, Kozlu, Elbistan, Karacabey, Gediz.. Olmasın Madencilik faaliyetlerini uhdesinde barındıran Enerji Bakanlığı ve bağlı Maden İşleri Genel Müdürlüğü (MİGEM) ve MİGEM in muhatabı olan ruhsat s ahibi yani TKİ nin yetkisi, görevi, s orumluluğu nedir? TKİ ve TTK neden vardır? Havza madenciliği nedir? Niye havzada damarlar parça, parça alt yüklenicilerce i şletilmektedir? Havza madenciliğinden neden vazgeçilmiştir? Her aşamasının planlanması ve çalışılması bütünlük arz eden madencilik iş kolu çeşitli adlar altında neden alt yüklenicilere verilmiştir? Bir i şi ucuza yapmak nelerden fedakârlık etmemiz demektir? Üretim zorlamasının sonuçları ne olmuştur? Yeni kanunlar yapmak sorunları çözer mi? Eğitimden dem vurulurken işçinin eğitimde harcayacağı saatleri iş kaybı görenlere k im dur diyecektir?

8 MADEN İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜNÜN GÖREV, YETKİ VE SORUMLULUKLARI» ( M İ G E M W E B S AY FA S I N D A N A L I N M I Ş T I R AY N I S İ T E D E N D A H A FA Z L A B İ L G İ Y E U L A Ş I L A B İ L İ R ) Ülkemizdeki madencilik faaliyetlerini düzenleyen 3213 Sayılı Maden Kanununda; madenlerin Devletin hüküm ve tasarrufu altında olduğu, bulunduğu yerin mülkiyeti ile ilgili olmadığı hükme bağlanmıştır. Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki madenlerde, işletmeye elverişli ekonomik bir cevherin bulunması durumunda ruhsatların verilmesi, denetimi, projelerinin incelenmesi ile ilgili madencilik faaliyetleri Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı adına Maden İşleri Genel Müdürlüğü tarafından yürütülmektedir. Maden İşleri Genel Müdürlüğünün görevleri aşağıdaki şekilde belirlenmiştir: 1. Maden hakları ile ilgili ruhsatları vermek ve bu ruhsat sahalarındaki madencilik faaliyetlerini takip etmek, 2. Madenlerin aranmasını ve üretimini teşvik etmek amacıyla, mali olanaklar getirici arama ve üretimle ilgili faaliyetleri destekleyici tedbirler almak, 3. Madencilik faaliyetlerinin ülke ihtiyaçları, yararı, güvenliği ve gelişen teknoloji doğrultusunda yürütülmesini sağlayacak tedbirleri almak ve teşvik için gerekli önerilerde bulunmak, 4. Faaliyetlerin iş güvenliği ve işçi sağlığı ilkelerine uygun yürütülmesini takip etmek, 5. Madencilik faaliyetlerini çevre ve kaynak koruma ilkesine uygun olarak yürütmek, ilgili kuruluşlar ile işbirliği içinde izlemek ve gerekli tedbirleri almak,...

9 ETKİN VE YETKİYLE DONATILMIŞ DENETIM SİSTEMİ MEVCUT DENETİM SİSTEMİ İç Denetim Teknik Nezaretçi (3213 Sayılı Maden Kanunu) İş Güvenliği Uzmanı (6331 Sayılı İş Güv. Kanunu) TKİ (Asıl İşveren/Ruhsat Sahibi) Kontrol Mekanizması Dış Denetim ETKB/MİGEM ÇSGB/İTKB

10 İŞVERENİNİZİ DENETLEYEBİLİR MİSİNİZ? Madenlerde denetim yapısının bir ayağı da teknik nezaretçi olarak görev yapan maden mühendisleridir. Teknik nezaretçiler MİGEM tarafından atanmakta ve yaptıkları denetimler MİGEM tarafından takip edilmekte ve belli yaptırımlar uygulanmaktadır. Bunların sonucu olarak teknik nezaretçiler devlet (kamu) adına denetim yapmaktadır. Hâlihazır uygulamada ücret, denetim yapılan madenin ruhsat sahibi veya işletmecisi tarafından ödenmekte yani ruhsat sahibi ile teknik nezaretçi karşı karşıya gelmektedir. Teknik nezaretçilerin işverenden bağımsız olması sağlanmalıdır. Aynı sorun şu anda iş güvenliği uzmanları ve iş yeri hekimleri için de geçerlidir.

11 POLİTİKALAR / ANAYASA EĞİTİM BİLİM VE TEKNOLOJİ YATIRIMLARI DEVLETIN GÖREV VE SORUMLULU ĞU KAMU YARARI İSTİHDAM DENETİM İŞÇİ SAĞLIĞI İŞ GÜVENLİĞİ DOĞAL KAYNAKLARIN KORUNMASI DOĞA / ÇEVRE SU YER ALTI KAYNAKLARI ENERJİ ÖZGÜRLÜKLER BİLİM / ÜNİVERSİTELER ÖRGÜTLENME SENDIKALAR MESLEK ÖRGÜTLERİ BASIN KAMU YARARI? ANAYASAL HAKLAR? DENETİM? OKULLAR ÖZELLEŞTİ HASTANELER ÖZELLEŞTİ YER ALTI KAYNAKLARI ÖZELLEŞTİ MTA TKİ TTK ETİBANK NEREDE? E.T.K.B./MiGEM Ç.S.G.B.

12 ÖZELLEŞTIRME ; KÜRESEL KAPITALIZMIN, KRIZINI AŞMAK AMACIYLA ÜRETTİĞİ, ÖZELLİKLE 1980 Lİ YILLARDAN SONRA MAL, HİZMET VE SERMAYENİN KÜRESEL ÖLÇEKTE SINIRSIZ DOLAŞIMINI SAĞLAMAK IÇIN LİBERAL REFORMLAR ADI ALTINDA DÜNYA ÖLÇEĞİNDE DAYATTIĞI, EKONOMİK, TOPLUMSAL, SİYASAL VE İDEOLOJİK BOYUTLARI OLAN KÜRESEL POLİTİKA ARAÇLARINDAN BİRİSİDİR. Fransa 2-4 Mart 1848 Kararnamesi İşçilerin alt işveren tarafından çalıştırılması ya da işçi simsarlığı yasaklanmıştır (Mony, 81) ADI KİRALAMA HİZMET ALIMI TAŞERON VS. OLSA DA SONUÇ AYNIDIR

13 Güvence Güvencesizlik İşgücü piyasası güvencesi İşten atılmaya karşı korunma İşçi sağlığı ve iş güvenliği Mesleki güvence Vasıfların geliştirme olanağı Sabit ve yeterli bir gelir kazanma güvencesi İşgücü pazarında örgütlü olarak işçi sendikaları tarafından temsil edilme gücü Sağlık, eğitim, ulaşım gibi ihtiyaçların hak olarak edinimi. Yard. Dç. Berna Güler Müftüoğlu Marmara Üniv.

14 GÜNÜMÜZDE EN BÜYÜK KAVGA ENERJI HAMMADDELERI IÇIN VERILMEKTEDIR Ekonomik krizi aşmak adına dünyada uygulanan politikalar ile ortaya çıkan sonuç; işsizliğin artması, eşitsizliğin derinleşmesi, sosyal ve ekonomik dokunun zarar görmesi, göçlerin yaşanması, sağlık, eğitim, sosyal güvenlik ve altyapı gibi temel yurttaşlık haklarının piyasalaştırılması, kamu hizmetlerinden yoksun kalma olmaktadır. Son birleşmelerden sonra, dünya madencilik endüstrisinin sermaye toplamının %40'ı beş şirketin eline geçmiştir.

15 ARTIK HIÇBIR ŞEY ESKISI GIBI DEĞILDIR! Katı Olan Her şey İşçi emekçi Emek gücü Emek gücünü satma İşçi sağlığı Kadrolu Kamu işletmeciliği Sendikalaşma Sosyal güvenlik hakkı Barınma hakkı Buharlaşıyor.. Çalışan işgören İnsan kaynağı Kariyer planlama İş sağlığı Sözleşmeli 4/b 4/c 50/d Özelleştirme İKY / TKY Esnek güvenlik Kentsel dönüşüm Yard. Dç. Berna Güler Müftüoğlu Marmara Üniv.

16 ETİBANK

17 İŞÇİ SAĞLIĞI İŞ GÜVENLİĞİ KONUSUNDA GELİNEN NOKTA BİR GELİŞMİŞLİK KRİTERİDİR Denetim ve yaptırımlar etkili ve sistemli olmadıkça istediğiniz yasayı çıkarın sonuç alamazsınız. Denetim mekanizmaları doğru işletilmeli, MİGEM teşkilatlanması ülke sathına yayılmalı, kadroları arttırılmalı, ve konusunda yeterli süre çalışmış deneyimli mühendislerden oluşturulmalıdır. Aynı husus Çalışma Bakanlığının iş müfettişleri için de geçerlidir Ülkemizde yıllardır tüm örgütlenmeler engellenmektedir, sendikalar işçi sağlığı iş güvenliği konusunda çok önemli bir unsurdur. Sendikalar emekçilerin iş yerlerini, çalışma koşullarını iyileştirme mücadelesi için vardır. İşçi eğitimleri tamamlanmaksızın işbaşı yapmamaları konusunda da sendikaların kararlı olmaları gerekmektedir.

18 Sektörde özelleştirmeler, rodövans (kiralama) ve taşeronlaştırma sonucu yaşanan felaketler % 40 oranında artmıştır Geniş alanları kaplayan linyit bölgelerinde kaynak kaybına neden olmadan, rasyonel olarak değerlendirilmesi için yatağın parçalara ayrılarak işletilmesi yerine, bir bütün olarak değerlendirildiği havza madenciliği savunulmaktadır. TTK ve TKİ nin varlıkları da bunu sağlamak üzerinedir. Bu havzada da geniş bir alana yayılan linyit rezervlerinin doğal sınırlar yerine bölünerek işletilmesi bu açıdan da problemlidir. Bir bütün olarak değerlendirmek yerine, parçalara ayrılıp farklı şirketlerin işletmesine verilmiş olması üzerinde de tartışılması gerekmektedir yılında Afşin Çöllolar da yaşadığımız felaketten sonra da odamız bu konuya dikkat çekmiştir bildiğiniz gibi 2 si mühendis 9 emekçinin cenazeleri halen çıkarılamamıştır. Geçmişte meslektaşlarımızın uzmanlaşmasında da büyük rol oynayan adeta birer okul olarak kabul edilen madencilik kuruluşlarımız (TKİ, TTK ) işlevsizleştirilmek yerine asli görevlerine dönmelidir. Tecrübeli meslektaşlarımızdan azami faydalanarak araştırma ve teknolojiye yatırım yapılmalıdır.

19 SON YILLARDA YAŞANAN ÇOK ÖLÜMLÜ MADEN KAZALARI TABLO: 1/1 YER TARİH MADENİN CİNSİ OLAYIN ŞEKLİ Armutçuk Kömür Grizu patlaması 103 Kozlu Kömür Grizu patlaması 10 Yeni Çeltek Kömür Grizu patlaması 5 Kozlu Kömür Göçük 8 Amasra Kömür Grizu patlaması 5 Yeni Çeltek Kömür Grizu patlaması 68 Kozlu Kömür Grizu patlaması 263 Sorgun Kömür Grizu patlaması 37 Aşkale Kömür Grizu patlaması 8 Ermenek Kömür Grizu patlaması 10 ÖLÜ SAYISI

20 SON YILLARDA YAŞANAN ÇOK ÖLÜMLÜ MADEN KAZALARI TABLO: 1/2 YER TARİH MADENİN CİNSİ OLAYIN ŞEKLİ Çorum/Bayat Kömür Grizu İştiali 3 Küre Bakır Yangın 19 Gediz Kömür Grizu patlaması 18 Dursunbey Kömür Grizu patlaması 17 M.Kemalpaşa Kömür Grizu patlaması 19 Dursunbey Kömür Grizu patlaması 13 Karadon Kömür Grizu patlaması 30 Elbistan Kömür Şev kayması 11 Kozlu Kömür Metan degajı 8 Soma Kömür Ocak yangını 301 ÖLÜ SAYISI TOPLAM 956

21