ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ"

Transkript

1 ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ Sinem FETULLAHOĞLU MALT İÇECEĞİ ÜRETİMİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA GIDA MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI ADANA, 2009

2 ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ MALT İÇECEĞİ ÜRETİMİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA Sinem FETULLAHOĞLU YÜKSEK LİSANS TEZİ GIDA MÜHENDSLİĞİ ANABİLİM DALI Bu tez 15/06/2009 Tarihinde Aşağıdaki Jüri Üyeleri Tarafından Oybirliği/Oyçokluğu İle Kabul Edilmiştir. İmza. İmza. İmza. Doç. Dr. Hüseyin ERTEN Doç. Dr. Hakan ÖZKAN Yrd. Doç. Dr. Sertaç ÖZER DANIŞMAN ÜYE ÜYE Bu tez Enstitümüz Gıda Mühendisliği Anabilim Dalında hazırlanmıştır. Kod no: Prof. Dr. Aziz ERTUNÇ Enstitü Müdürü İmza ve Mühür Bu çalışma Çukurova Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi Tarafından desteklenmiştir. Proje No: ZF2007YL42 Not: Bu tezde kullanılan özgün ve başka kaynaktan yapılan bilgilerin, çizelge, şekil ve fotoğrafların kaynak gösterilmeden kullanımı, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunundaki hükümlere tabidir.

3 ÖZ YÜKSEK LİSANS TEZİ MALT İÇECEĞİ ÜRETİMİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA Sinem FETULLAHOĞLU ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ GIDA MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI Danışman : Doç. Dr. Hüseyin ERTEN Yıl : 2009, Sayfa: 41 Jüri : Doç. Dr. Hüseyin ERTEN Doç. Dr. Hakan ÖZKAN Yrd. Doç. Dr. Sertaç ÖZER Bu çalışmada Lactobacillus delbrueckii, Lactobacillus fermentum, Lactobacillus plantarum ve Lactobacillus rhamnosus laktik asit bakterileri kullanarak şerbetçiotu içermeyen malt şırasından malt içeceği üretimi amaçlanmıştır. Laktik asit bakterileri ilave edilen % 6 ve % 10 şeker yoğunluklu steril malt şıraları 25C de laktik asit fermantasyonuna terk edilmiştir. Fermantasyon sırasında toplam asit, ph ve toplam canlı laktik asit bakterisi analizleri yapılmıştır. Fermantasyon sonunda malt içecekleri aktarılarak tortusundan uzaklaştırılmış ve şişelenmişlerdir. Üretilen malt içeceklerinin kimyasal ve duyusal analizleri yapılmıştır. Fermantasyon sırasında toplam asitlik artmış, buna bağlı olarak ph azalmıştır. % 6 şeker içeren malt şırasına aşılanan Lactobacillus delbrueckii dışında, diğer denemelerde toplam canlı laktik asit bakteri sayıları önemli oranda artmış, log kob/ml ile en yüksek sayıya ulaşmışlardır. Daha sonra laktik asit bakterisi sayılarında yavaşça azalma gözlenmiştir. Kimyasal analiz sonuçlarına göre, % 6 şeker yoğunluklu şıradan elde edilen malt içeceklerinde toplam asit, laktik asit cinsinden, g/l, ph , laktik asit g/l arasında değişmiştir. % 10 şeker yoğunluklu şıradan elde edilen malt içeceğinde ise toplam asit, laktik asit cinsinden, g/l, ph , laktik asit g/l arasında değişmiştir. Malt içeceklerinde fermente edilmemiş şeker de bulunmuştur. Duyusal analiz sonuçlarına göre, % 6 şeker yoğunluklu şıradan elde edilen malt içeceklerinden en çok Lactobacillus fermentum ve % 10 şeker yoğunluklu şıradan üretilenlerde ise en çok Lactobacillus rhamnosus ile elde edilen beğenilmiştir. Anahtar kelimeler: Malt İçeceği, Laktik asit fermantasyonu, Laktik asit bakterileri I

4 ABSTRACT MSc THESIS A STUDY THE PRODUCTION OF MALT BEVERAGE Sinem FETULLAHOĞLU DEPARTMENT OF FOOD ENGINEERING INSTITUTE OF BASIC AND APPLIED SCIENCES UNIVERSITY OF CUKUROVA Supervisor : Assoc. Dr. Hüseyin ERTEN Year : 2009., Page: 41 Jury : Assoc. Prof. Dr. Hüseyin ERTEN Assoc. Prof. Dr. Hakan ÖZKAN Asst. Prof. Dr. Sertaç ÖZER In this study, the production of malt beverage from unhopped malt wort using lactic acid bacteria of Lactobacillus delbrueckii, Lactobacillus fermentum, Lactobacillus plantarum and Lactobacillus rhamnosus was aimed. Sterile malt worts with sugar gravity of 6 % and 10 % inoculated by lactic acid bacteria were left for lactic acid fermentation. Total aciditiy, ph and total viable lactic acid bacteria were analysed during fermantation. At the end of the fermentation, malt beverages were racked to remove the lees and chemical and sensory analyses were perfomed. During fermentation, ph decreased with a concomitant increase of the total acidity. The counts of total viable lactic acid bacteria rised significantly with the maximum numbers of log kob/ml, with the exception of the level of malt beverage made by malt wort containing 6 % sugar inoculated by Lactobacillus delbrueckii. Then, the numbers of lactic acid bacteria slowly dropped. According to the results of chemical analyses, in malt beverages, obtained from 6 % sugar gravity wort the total acidity (as lactic acid), ph and lactic acid contents were in the range of g/l, and g/l, respectively total acidity as lactic acid, ph and lactic acid varied from g/l, , g/l in malt beverages obtained from 10 % sugar gravity wort. Unfermented sugars were also determined in malt beverages. According to the results of sensory analyses, the most preferred malt beverages were the sample produced by Lactobacillus fermentum from 6 % sugar gravity wort and the one made by Lactobacillus rhamnosus from 10 % sugar gravity wort. Keywords: Fermented malt beverages, Lactic acid fermentation, Lactic acid bacteria II

5 TEŞEKKÜR Yüksek Lisans öğrenimimin süresince çalışma olanağı sağlayan danışmanım Doç. Dr. Hüseyin ERTEN e, Tezimin ilk aşamasından son aşamasına gelinceye kadar tüm aşamalarında emeği geçen ve manevi desteğini hep gördüğüm hocam Ar. Gör. Hasan TANGÜLER e, İstatiksel analizlerde yardımcı olan ve değerli bilgilerinden yararlandığım Ar. Gör. Adnan BOZDOĞAN a, Şıra temininde yardımcı olan Efes Pilsen Bira İşletmesine ve özellikle Mehmet AKŞİN e ve Aytaç BAŞARAN a, L. rhamnosus bakterisi temininde yardımcı olan Prof. Dr. Zerrin ERGİNKAYA ya, Çalışmamın çeşitli aşamalarında yardımcı olan Gıda Mühendisliği Yüksek Lisans ve Lisans öğrencilerine ve değerli arkadaşım Eray GÜLEŞ e, Tez aşamam süresince maddi ve manevi desteğini esirgemeyen dayım Yrd. Doç. Dr. Güray KILINÇÇEKER e ve sevgili kardeşim makine mühendisi Vedat FETULLAHOĞLU na, Çalışmamın gerçekleşmesinde maddi desteklerinden dolayı Çukurova Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projesi Birimi ne teşekkür ederim. III

6 İÇİNDEKİLER SAYFA ÖZ.Ι ABSTRACT... ΙΙ TEŞEKKÜR. ΙΙΙ İÇİNDEKİLER.ΙV ÇİZELGE DİZİNİ....VΙ ŞEKİLLER DİZİNİ VΙΙ 1.GİRİŞ.1 2.ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR.2 3.MATERYAL VE METOD Materyal Bakteriler Hammadde Denemelerde ve Analizlerde Kullanılan Araç ve Gereçler Metod Denemelerde Kullanılan Laktik Asit Bakterilerinin Tanımlanması Denemelerin Düzenlenmesi Malt İçeceği Üretimi (1). Aşılama Kültürünün Hazırlanması (2). Laktik Asit Fermantasyonu Analiz Metodları Laktik Asit Bakterisi Sayımı Malt Şıraları Üzerinde Yapılan Analizler (1). Yoğunluk Tayini (2). Toplam Asit Tayini (3). ph Tayini Malt İçeceklerinde Yapılan Analizler (1). ph Tayini (2). Toplam Asit Tayini (4). Yoğunluk Tayini (5). Organik Asitlerin Tayini. 11 IV

7 Duyusal Analizler İstatiksel Analizler ARAŞTIRMA BULGULARI ve TARTIŞMA 4.1. Denemelerde Kullanılan Laktik Asit Bakterilerinin Tanımlanması Denemelerde Kullanılan Şıraların Bileşimi Laktik Asit Fermantasyonun Gidişi Laktik Asit Fermantasyonunda Bakterilerin Gelişimi Malt İçeceğinin Genel Bileşimi Yoğunluk ph Toplam Asit Organik Asitler Şekerler Duyusal Analizler SONUÇLAR..29 KAYNAKLAR..30 ÖZGEÇMİŞ..34 V

8 ÇİZELGELER DİZİNİ SAYFA Çizelge 4.1. % 6 ve % 10Şeker Yoğunluklu Malt Şırasının Bileşimi Çizelge 4.2. % 6 Şeker Yoğunluklu Şırayla Laktik Asit Bakterileri Kullanılarak Elde Edilen Malt İçeceklerinin Genel Bileşimi...20 Çizelge 4.3. % 10 Şeker Yoğunluklu Şırayla Laktik Asit Bakterileri Kullanılarak Elde Edilen Malt İçeceklerinin Genel Bileşimi..21 Çizelge 4.4. % 6 lık Malt Şırasından Elde Edilen Malt İçeceklerinin Tercih Testine Göre Duyusal Analiz Sonuçları..26 Çizelge 4.5. % 6 lık Malt Şırasından Elde Edilen Malt İçeceklerinin Aldığı Puanların Varyans Analizine Göre Kıyaslanması Çizelge 4.6. % 10 luk Malt Şırasından Elde Edilen Malt İçeceklerinin Tercih Testine Göre Duyusal Analiz Sonuçları...27 Çizelge 4.7. % 6 lık Malt Şırasından Elde Edilen Malt İçeceklerinin Aldığı Puanların Varyans Analizine Göre Kıyaslanması VI

9 ŞEKİLLER DİZİNİ SAYFA Şekil 2.1. Homofermantatif Laktik Asit Fermantasyonu..5 Şekil 2.2. Heterofermantatif Laktik Asit Fermantasyonu.6 Şekil 3.1. Malt İçeceği Üretimi...9 Şekil 3.2. Duyusal Analiz Formu 13 Şekil 4.1. % 6 Şeker Yoğunluklu Şıranın Kullanıldığı Denemelerde Laktik Asit Fermantasyonun Sırasında Toplam Asit Miktarı ve ph Değeri Değişimi..15 Şekil 4.2. % 10 Şeker Yoğunluklu Şıranın Kullanıldığı Denemelerde Laktik Asit Fermantasyonun Sırasında Toplam Asit Miktarı ve ph Değeri Değişimi..16 Şekil 4.3. Laktik Asit Fermantasyonu Sırasında % 6 Şeker Yoğunluklu Şıranın Kullanıldığı Denemelerde Laktik Asit Bakterilerinin Gelişimi.. 18 Şekil 4.4. Laktik Asit Fermantasyonu Sırasında % 10 Şeker Yoğunluklu Şıranın Kullanıldığı Denemelerde Laktik Asit Bakterilerinin Gelişimi...19 VII

10 1.GİRİŞ Sinem FETULLAHOĞLU 1. GİRİŞ Malt geniş anlamıyla çimlendirilmiş, kurutulmuş tahıl demektir. Ancak tahıllar içerisinde normal olarak hemen yalnız arpadan malt yapılır. Bu bakımdan malt denilince yöntemlerine göre çimlendirilmiş ve kurutulmuş arpa anlaşılır (Türker ve Canbaş, 1995). Malttan şıra elde etmek için önce maltın öğütülmesi ve sonra bunun su ile mayşelenmesi gerekir. Bunun için malt valsli değirmenlerden geçirilerek öğütülür. Maltın öğütülerek sıcak su ile karıştırılmasına ve belli derecelerde tutularak içindeki maddelerin enzimler tarafından parçalanıp suda çözünür hale getirilmesine mayşeleme denir. Enzimlerden özellikle α- ve β-amilazların etkili olması yani nişastanın parçalanması en önemli olanıdır. Böylece nişasta şekerlenmiş olur. Mayşeleme bitince mayşe süzülür ve şıra elde edilir (Türker ve Canbaş, 1995; Palmer, 2006). Dünyada ve ülkemizde üretilen maltın tamamına yakın bir kısmı bira ve az bir kısmı da viski üretiminde kullanılır. Bira üretiminin fazla olduğu ülkelerde, özellikle Avrupa ülkelerinde bira tüketiminde son zamanlarda bir azalma söz konusudur (Tenge ve Geiger, 2003; Idler ve ark., 2005). Tüketimdeki bu azalma değişen tüketim alışkanlıklaı, trafik yasası ve fazla miktarda alkol tüketiminin sağlık üzerine yarattığı olumsuz etkilerden kaynaklanabilir (Kulandai ve ark., 1994; Scott ve Huxtable, 1995; Kunze, 1999). Bu nedenle biranın önemli bir hammaddesi olan maltın değişik ve yeni ürünlere işlenmesi konusunda araştırmalar yapılmaktadır. Bu ürünler arasında malt içeceği (Tenge ve Geiger, 2001,2003; Idler ve ark., 2001), malt kahvesi, malt ekstraktları, malt sirkesi ve diastaz enzimleri (Briggs, 1999) gibi ürünler sayılabilir. Bu ürünlerden malt içeceği, malt şırasının laktik asit fermantasyonu ile elde edilen ve ticari düzeyde üretilen bir üründür. Bu çalışmada malt şırasından farklı laktik asit bakterileri kullanarak malt içeceği yapma olanağı amaçlanmıştır. 1

11 2. ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR Sinem FETULLAHOĞLU 2. ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR Türk Gıda Kodeksi Bira (Anon., 2006) ve Alkolsüz İçecekler (Anon., 2007) tebliğlerinde malt içeceği ile ilgili bir tanımlama bulunmamaktadır. Bu konu ile ilgili ulusal ve uluslararası çalışmalar da sınırlıdır. Malt geniş anlamıyla çimlendirilmiş, kurutulmuş tahıl demektir. Fakat tahıllar içerisinde normal olarak hemen yalnız arpadan malt yapılır. Bu bakımdan malt denilince belli yöntemlerine göre çimlendirilmiş ve kurutulmuş arpa anlaşılır. Arpa, en eski zamanlardan beri bira hammaddesi olarak kullanılmaktadır. Bunun başlıca nedeni kavuzlu olmasıdır. Kavuz, malt yapımı sırasında karıştırmada yaprakçığı korur ve mayşeleme sonunda şıranın süzülmesine yardım eder. Bundan başka arpa maltı gerekli enzimleri yeterli miktarda içerir ve ekstraktı biracılık bakımından diğer tahıllar göre daha uygundur. Arpa dünyada geniş bir yetiştirme alanına sahiptir (Türker ve Canbaş, 1995; Briggs, 1999). Arpa (Hordeum) Gramineae familyasından tek yıllık bir bitkidir. İki ve altı sıralı olmak üzere iki tipi vardır. Arpada başak ekseninin her bir boğumunda birer çiçekli üç başakçık bulunur. İki sıralılarda (Hordeum distichum = Hordeum vulgare convar. distichum) ortadaki başakçık ürün verir yanlardaki sterildir. Altı sıralılarda ( Hordeum hexastichum = Hordeum vulgare convar. hexastichum) ise her üç başakçık dane bağlar. Bu nedenle 2 veya 6 sıralı olarak görünür. Avrupa da ve ülkemizde biracılıkta iki sıralı yazlık arpalar kullanılır. İki sıralı arpalar daha fazla ekstrakt verir ve kavuzu incedir. Malt yapılması başlıca; Arpanın hazırlanması (muhafazası, temizlenmesi ve sınıflara ayrılması); arpanın su alması (ıslatılması), çimlendirme ve Kurutmakavurma safhalarını içerir (Türker ve Canbaş, 1995; Briggs 1999). Arpalar dormant devreyi geçirmeden çimlenmezler. Dormant devrede danenin çimlenmemesinin nedeni oksijen alınışının ve CO2 atılışının yetersiz oluşu ile ilgilidir. Malt üretiminde başlangıçta arpa daneleri temizlenir ve sınıflandırılır, daha sonra üretim tipine göre (açık maltta % 42-44, koyu maltlarda % oranlarında) ıslatılır. Daneler, istenilen miktarda su aldıktan sonra mayşelemede gerekli enzimlerin oluşması ve danedeki yedek besin maddelerinin hidrolize uygun hale gelmesi için uygun sıcaklık 2

12 2. ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR Sinem FETULLAHOĞLU ve oksijen sağlanarak çimlendirilmeye bırakılır. Arpada bulunan enzimler nişastayı hidrolize edemez. Çimlenme sırasında bütün enzim sistemleri oluşur, çoğalır ve böylece mayşelemede belirli sıcaklıklarda nişasta, maltoz ve dekstrine, çabucak hidrolize olur. Proteinler de daha küçük moleküllere kolayca parçalanır (Türker ve Canbaş, 1995; Kunze, 1999; Lewis ve Young, 2002). Çimlenmiş arpaya yeşil malt denir. Çimlenme sırasında danede morfolojik, biyokimyasal (enzimatik) ve kimyasal değişmeler olur. Çimlendirmede erime istenilen düzeye gelince çimlendirmeyi durdurmak ve yapılacak bira tipine göre malta karakteristik tat ile kokuyu vermek amacıyla yeşil malt, kurutma ve kavurma işlemlerine tabi tutulur. Elde edilen malt endospermi un haline gelecek ve kavuzları iri parçalar halinde kalacak şekilde valsli değirmenlerden geçirilerek öğütülür. Öğütme işlemi sonrasında maltın bileşimindeki maddelerin enzimlerle parçalanarak suya geçirilmesi amacıyla mayşeleme işlemi yapılır. Enzimlerden özellikle α- ve β-amilazların etkili olması yani nişastanın parçalanması en önemlidir. Mayşelemede, enzimlerin cinsi ve miktarı, uygulanan sıcaklık ve mayşeleme süresi şıranın bileşimine etki eder. Mayşelemede nişastanın özellikle maltoza parçalanması ile proteinlerin parçalanması büyük önem taşır. (Lewis ve Young, 1995). Mayşelemede nişasta şekerlenmiş olur. Mayşeleme bitince mayşe süzülür ve mayşe şırası elde edilir (Türker ve Canbaş, 1995; Leiper ve Miedl, 2006). Malt içeceği üretiminde mayşe sırası kullanılır. Bira üretiminde bira mayası Saccharomyces cerevisiae kullanılırken, malt içeceği üretiminde homofermantatif laktik asit bakterileri, özellikle Lactobacillus (L.) cinsine giren bakteriler kullanılır. Laktik asit bakterilerinin yanında çeşitli küfler, fermantasyon yeteneği az olan mayalar ve glikonik asit üreten bakteriler de bu amaçla kullanılan mikroorganizmalardır (Tenge ve Geiger, 2001). Laktik asit bakterileri, homo- ve heterofermantatif laktik asit bakterileri olmak üzere ikiye ayrılır. Homofermantatif LAB (Bazı Lactobacilluslar, Pediococcus, Lactococcus vb.) Embden-Meyerhof Parnas yolunu (Şekil 2.1) kullanarak şekerlerden esas ürün olarak laktik asit oluştururken, heterofermantatif LAB (Bazı Lactobacilluslar, Leuconostoc, Oenococcus, Weissella vb.) heksoz 3

13 2. ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR Sinem FETULLAHOĞLU monofosfat (pentoz fosfat yolunu) (Şekil 2.2) kullanarak birincil ürün olarak laktik asit yanında, etil alkol, asetik asit, diasetil ve karbondioksit gibi ikincil ürünleri de üretirler (Priest, 2003; Erten ve ark., 2008). Malt içeceği üzerine az sayıda çalışma yapılmıştır. Malt içeceği üretiminde daha çok homofermantatif Lactobacillus cinsine ait bakteriler tercih edilir. Çünkü bu bakteriler yalnızca laktik asit üretirler ve özellikle de asetik asit oluşturmazlar (Tenge ve Geiger, 2001). Tenge ve Geiger (2001) L. delbrueckii, L. crispatus, L. intestinalis ve farklı ortamlardan izole ettikleri bazı laktik asit bakteri ile malt içeceği üretiminin mümkün olduğunu belirtmişlerdir. Arslantaş ve ark. (2002) farklı malt şıralarına zeytin salamurası ilave ederek malt içeceği üretmişler ve malt şırasının fermente edilerek tek başına tüketilebilecek bir laktik asit ürünü olabileceğini bildirmişlerdir. Charalampopoulos ve ark. (2002) malt, arpa ve buğday şıralarına probiyotik özelliğe sahip laktik asit bakteri kültürlerini ilave etmişler ve L. plantarum ve L. fermentum bakterilerinin asit oluşturma ve asidik koşullara dayanma yeteneklerinin L. acidophilus ve L. reuteri bakterilerinden daha iyi olduğunu ileri sürmüşlerdir. Lactobacillus lar bira işletmelerinde yaygın olarak bulunurlar ve biranın bozulmasına neden olurlar (Türker ve Canbaş, 1995; Priest, 2003). Öte yanda, bu bakteriler Belçika Lambic birasının üretiminde rol oynarlar. Fusarium küfünün neden olduğu aşırı köpürme (gushing) problemini önleyebilmek için malt yapımı sırasında asitliği artırmak amacıyla laktik asit bakterileri kullanılabilir (Haikara ve ark., 1993; Tenge ve Geiger, 2001). Malt içeceği üretimi kullanılacak mikroorganizmanın suşunun seçimi, fermantasyon parametreleri, süzme ve dayandırma gibi fermantasyon sonrası işlemleri temel alır (Tenge ve Geiger, 2003). 4

14 2. ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR Sinem FETULLAHOĞLU Glikoz Glikokinaz ATP ADP Glikoz-6-P Fruktoz-6-P ATP. ADP Fruktoz-1.6-DP Fruktoz-1.6-difosfat aldolaz 2 Gliseraldehit-3-P Dihidroksi-aseton-P 2Pi 2 NAD Gliseraldehit-3-fosfat dehidrogenaz 2 NADH+2H difosfogliserat 2 ADP 2 ATP 2 3-fosfogliserat 2 2-fosfogliserat H 2 O 2 Fosfoenolpirüvat Pirüvat kinaz 2 ADP 2 ATP 2 Pirüvat Laktat dehidrogenaz 2 NADH+2H + 2 NAD + 2 Laktat Şekil 2.1. Homofermantatif laktik asit fermantasyonu (Axelsson, 1998). 5

15 2. ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR Sinem FETULLAHOĞLU Glikoz Glikokinaz ATP ADP Glikoz-6-P NAD + Glikoz-6-fosfat dehidrogenaz NADH + H + 6-fosfo-glukonat CO 2 NAD + 6-fosfo-glikonat dehidrogenaz NADH+H + Ribuloz-5-fosfat Ksiluloz -5-fosfat Pi Fosfoketolaz Gliseraldehit-3-P Asetik asit NAD + Gliseraldehit-3-fosfat dehidrogenaz CoA NADH+H + Pi 1,3-difosfogliserat Asetil-CoA ADP CoA NADH+H + ATP Asetaldehit dehidrogenaz NAD + 3-fosfogliserat Asetaldehit Alkol dehidrogenaz NADH+H + NAD + 2-fosfogliserat Etil alkol H 2 O Fosfoenolpirüvat Pirüvat ADP kinaz ATP Pirüvat Laktat NADH+H + dehidrogenaz NAD + Laktat Şekil 2.2. Heterofermantatif laktik asit fermantasyonu (Axelsson, 1998). 6

16 3. MATERYAL ve METOT Sinem FETULLAHOĞLU 3. MATERYAL VE METOT 3.1. Materyal Bakteriler Çalışmada, L. delbrueckii, L. fermentum, L. plantarum ve L. rhamnosus bakterileri kullanılmıştır. Bunlardan L. rhamnosus Danisco (Danimarka) firmasından, diğerleri bölümümüz Biyoteknoloji Laboratuarından temin edilmiştir Hammadde Denemelerde kullanılan şerbetçiotu içermeyen malt şırası Adana Efes Pilsen İşletmesi nden temin edilmiştir Denemelerde ve Analizlerde Kullanılan Araç ve Gereçler Malt şırasının sterilizasyonu amacıyla Hirayama Japonya marka otoklav kullanılmıştır. Bakterilerin çoğaltılması ve fermantasyonu, sıcaklığı ayarlanabilen Sanyo ve Velp Scientifica FTC 90E marka inkübatörlerde gerçekleştirilmiştir. Örneklerin santrifüjünde Eppendorf Centrifuge 5810 marka santrifüj, yoğunluk ve değişimin belirlenmesinde Mettler Toledo marka otomatik yoğunluk ölçer kullanılmıştır. ph tayininde İnolab marka ph metre kullanılmıştır Metot Denemelerde Kullanılan Laktik Asit Bakterilerinin Tanımlanması Denemelerde kullanılan L. delbrueckii, L. plantarum, L. fermentum, ve L. rhamnosus bakteri kültürleri API 50 CHL (BioMérieux, Fransa) galerileri yardımı ile tekrardan tanımlanarak doğrulanmıştır. Bu testte bakterilerin çeşitli karbon 7

17 3. MATERYAL ve METOT Sinem FETULLAHOĞLU bileşiklerini özümleme testleri gerçekleştirilmiş ve izolatların tanıları API Lab software (API system, BioMérieux, Fransa) de belirlenmiştir (Tamminen ve ark., 2004; Tamang ve ark., 2005; Randazzo ve ark., 2005). Daha sonra içerisinde 49 adet karbon bileşiği bulunan kuyucuklar, tanımlanacak bakteri ile doldurulmuş ve inkübasyona bırakılmıştır. 48 saatlik inkübasyon sonucunda karbonhidratları kullanıp bulanıklık oluşturmaları ve renk değişimleri dikkate alınarak sonuçlar (-) veya (+) olarak değerlendirilmiştir. API Lab Software (API system, Biomeriux, Fransa) sistemine sonuçlar girilerek laktik asit bakterileri belirlenmiştir Denemelerin Düzenlenmesi Denemeler Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü Biyoteknoloji Laboratuarında gerçekleştirilmiştir Malt İçeceği Üretimi (1). Aşılama Kültürünün Hazırlanması Aşılama için, de Man, Rogosa ve Sharp (MRS) agarda geliştirilen laktik asit bakterilerinden iki koloni, steril erlenmayer içerisinde bulunan steril şıraya aşılanmış ve 25 C de 48 saat bırakılmıştır. Daha sonra bakteriler %5 oranında şıralara aşılanmıştır (2). Laktik Asit Fermantasyonu Malt içeceği üretimi Şekil 3.1 de verilmiştir. Tortusundan ayrılıp, 2 litrelik erlenmayerlere 1500 ml şıra konulmuş, ağızları pamuk ve alimunyum folyo ile kapatıldıktan sonra 121 o C de 15 dak steril edilmiştir. Soğutulan şıraya çoğaltılmış kültürden % 5 oranında, aşılanmıştır. Fermantasyonlar paralelli olarak 25 o C lik bir odada yürütülmüştür. 8

18 3. MATERYAL ve METOT Sinem FETULLAHOĞLU Fermantasyonun gidişi toplam asit ve ph tayinleri yapılarak izlenmiştir. Fermantasyon tamamlandıktan sonra elde edilen malt içeceği sıcaklığı 4 o C olan bir odaya alınmış, aktarılarak tortusundan uzaklaştırılmıştır. Daha sonra kimyasal ve duyusal analizler için 1000 ml lik cam şişelere alınmış ve +4 o C de depolanmıştır. Örneklerin bir kısmı ise daha sonraki bazı analizler için derin dondurucuda saklanmıştır. Malt şırası (% 6 veya % 10 şeker yoğunluklu) Sterilizasyon Soğutma L. delbrueckii L. plantarum L. fermentum L. rhamnosus ilavesi ilavesi ilavesi ilavesi Fermantasyon Fermantasyon Fermantasyon Fermantasyon Tortu alma Tortu alma Tortu alma Tortu alma Şişeleme Şişeleme Şişeleme Şişeleme Malt içeceği Malt içeceği Malt içeceği Malt içeceği Şekil 3.1. Malt içeceği üretimi 9

19 3. MATERYAL ve METOT Sinem FETULLAHOĞLU Analiz Metotları Laktik Asit Bakterisi Sayımı Bakteri sayımı için örnekler aseptik koşullarda alınmış ve alınan örnekten 1 ml %0.85 lik steril fizyolojik su kullanılarak gerektiği kadar seyreltilmiştir. Daha sonra seyreltilmiş örnek (0.1 ml), MRS agar üzerine yayma yöntemi ile yayılmış ve petri kutuları içerisinde oksijeni uzaklaştıran gaz paketleri (anaerocult) bulunan kavanozlarda 30 C de 3-4 gün inkübe edilmiş ve oluşan koloniler sayılmıştır (Baker, 1991; Anon., 1997) Malt Şıraları Üzerinde Yapılan Analizler Malt şıralarında yoğunluk, titrasyon asitliği, ph, etil alkol, organik asit analizleri yapılmıştır (Baker, 1991; Anon., 1997) (1). Yoğunluk Tayini 1997). Malt şırasında yoğunluk, digital bir yoğunluk ölçerle ölçülmüştür (Anon., (2). Toplam Asit Tayini Toplam asit miktarı, şırada belirteç olarak fenolftalein eşliğinde N/10 luk NaOH ile titre edilmesi suretiyle belirlenmiştir. Sonuçlar, laktik asit cinsinden, verilmiştir (Anon., 1997) (3). ph Tayini ph, doğrudan ph metre kullanılarak ölçülmüştür (Anon., 1997). 10

20 3. MATERYAL ve METOT Sinem FETULLAHOĞLU Malt İçeceklerinde Yapılan Analizler Malt içeceklerinde yoğunluk, titrasyon asitliliği, ph, organik asit, şeker ve etil alkol tayinleri yapılmıştır (Anon., 1997) (1). ph Tayini Malt içeceklerinin (A.O.A.C., 1990). ph sı doğrudan ph metre kullanılarak ölçülmüştür (2). Toplam Asit Tayini Toplam asit miktarı, şırada belirteç olarak fenolftalein eşliğinde N/10 luk NaOH ile titre edilmesi suretiyle belirlenmiştir. Sonuçlar, laktik asit cinsinden verilmiştir (Anon., 1997) (3). Yoğunluk Tayini Malt içeceğinde yoğunluk, digital bir yoğunluk ölçerle g/cm3 cinsinden ölçülmüştür (Anon., 1997) (5). Organik Asit ve Şekerlerin Tayini Organik asit (laktik, asetik, sitrik, okzalik asit, tartarik asit, malik asit, süksinik asit ve şekerlerin (glikoz, fruktoz, maltotrioz, sükroz+maltoz) tayinleri HPLC ile Erten (1998) e göre yapılmıştır. Malt içeceği örnekleri önce 0.45 μm lik filtreden, daha sonra 0.22 μm lik filtreden geçirilmiş ve Shimadzu LC-20AD model, SPD-20AUV ve RID 10A refraktif indeks dedektörlü HPLC cihazına enjekte edilmiştir. Taşıyıcı faz 5 mm lik sülfirik asit çözeltisi kullanılarak akış hızı 0.6 ml/dak olarak ayarlanmıştır. 11

21 3. MATERYAL ve METOT Sinem FETULLAHOĞLU Örneklerdeki şeker miktarının belirlenmesinde dış standart yöntemi kullanılmıştır. Bu amaçla şeker ve organik asit standartlarından 5 farklı konsantrasyonlarda kalibrasyon çözeltileri hesaplanıp HPLC de analiz edilerek elde edilen verilere doğrusal regrasyon analizi uygulanarak eğriyi tanımlayan eşitlik hesaplanmıştır. Bu eşitlik kullanılarak örneklerdeki şeker miktarları hesaplanmıştır Duyusal analizler Malt içeceğinin duyusal analizi Şekil 3.2 de görüldüğü gibi tercih testi ne göre yapılmıştır (Altuğ, 1993). Bu testte örnekler, en fazla tercih edilen en başta olmak üzere sıralanmıştır İstatistiksel analizler Malt içeceklerinde yapılan kimyasal ve duyusal analizlerden elde edilen veriler tek yönlü varyans analizine göre değerlendirilmiş ve önemli çıkan gruplar arasındaki farklılık Duncan çoklu karşılaştırma testine tabi tutulmuştur (Özdamar, 1999). 12

22 3. MATERYAL ve METOT Sinem FETULLAHOĞLU TERCİH TESTİ Adı Soyadı : Tarih : SIRALAMA : Örnekleri en fazla tercih ettiğiniz başta olmak üzere sıralayınız (En iyi örnek 1 sırada yer alacak) Şekil 3.2. Duyusal analiz formu (Altuğ, 1993). 13

23 4.ARAŞTIRMA BULGULARI ve TARTIŞMA Sinem FETULLAHOĞLU 4. ARAŞTIRMA BULGULARI ve TARTIŞMA 4.1. Denemelerde Kullanılan Laktik Asit Bakterilerinin Tanımlanması Laktik asit bakterileri denemelerde kullanılmadan önce tanımlanmışlardır. Tanımlamalarda 49 adet karbonhidrat içeren API 50 CHL (BioMérieux, Fransa) galerileri kullanılmış ve elde edilen veriler API Lab software (API system, BioMérieux, Fransa) yardımıyla değerlendirilmiştir. Elde edilen verilere göre bakterilerin doğrulanma oranları, L. plantarum için %97.3, L. fermentum için %99.9, L. delbrueckii için %91.9 ve L. rhamnosus için %85.9 olarak belirlenmiştir Denemelerde Kullanılan Şıraların Bileşimi Denemelerde kullanılan şıraların genel bileşimleri Çizelge 4.1 de verilmiştir. Çizelge 4.1. % 6 ve % 10 Şeker yoğunluklu malt şıralarının bileşimi Bileşim %6 yoğunluklu malt şırası %10 yoğunluklu malt şırası ph *Toplam asitlik (g/l) Yoğunluk (g/cm 3 ) *Laktik asit cinsinden Çizelge 4.1 den de görüldüğü gibi denemelerde kullanılan % 6 yoğunluklu malt şırasının ph sı 5.00 ve toplam asitlik miktarı, laktik asit cinsinden, g/l olarak bulunmuştur. Yoğunluk ise g/cm 3 olarak belirlenmiştir. % 10 yoğunluklu malt şırasının ph sı 5.40, toplam asitlik miktarı, laktik asit cinsinden, 1.20 g/l ve yoğunluk g/cm 3 olarak bulunmuştur. 14

24 4.ARAŞTIRMA BULGULARI ve TARTIŞMA Sinem FETULLAHOĞLU 4.3. Laktik Asit Fermantasyonun Gidişi Şeker yoğunluğu % 6 olan şırada L. delbrueckii, L. fermentum, L. plantarum ve L. rhamnosus bakterilerini kullanarak yürütülen denemelerde laktik asit fermantasyonlarının gidişi ph ve toplam asitlik ölçümleri yapılarak izlenmiş ve sonuçlar Şekil 4.1 de verilmiştir. Şekil 4.1 den de görüldüğü gibi % 6 şeker yoğunluklu şıranın kullanıldığı denemelerde laktik asit cinsinden toplam asit miktarı fermantasyon başında 7.89 g/l ile 1.17 g/l arasında bulunmuştur. Fermantasyon boyunca toplam asitlik artmış ve 7 günlük fermantasyon sonunda en yüksek toplam asitlik değeri, laktik asit cinsinden, 7.89 g/l ile L. rhamnosus ve en düşük değer L. fermentum bakterisinin kullanıldığı denemede, 4.37 g/l olarak elde edilmiştir. Toplam asitlik (laktik asit cinsinden, g/l) - ph değişimi Ld, ph Ld, Toplam asitlik Lf, ph Lf, Toplam asitlik Lp, ph Lp, Toplam asitlik Lr, ph Lr, Toplam asitlik Fermantasyon süresi (gün) Şekil 4.1. % 6 Şeker yoğunluklu şıranın kullanıldığı denemelerde laktik asit fermantasyonu sırasında toplam asit miktarı ve ph değeri değişimi Ld: L. delbrueckii, Lf: L. fermentum, Lp: L. plantarum, Lr: L. rhamnosus 15

25 4.ARAŞTIRMA BULGULARI ve TARTIŞMA Sinem FETULLAHOĞLU Şekil 4.1 den de görüldüğü gibi % 6 şeker yoğunluklu şıranın kullanıldığı denemelerde ph değeri fermantasyon başında arasında bulunmuştur. Gerçekleştirilen tüm denemelerde fermantasyon boyunca ph değerlerinde azalma gözlenmiş olup fermantasyon sonunda ph değerleri 3.13 ile 3.23 arasında değişmiştir. En yüksek değer L. delbrueckii nin kullanıldığı denemede elde edilmişken, en düşük değer ise L. plantarum un kullanıldığı denemede belirlenmiştir. Şeker yoğunluğu % 10 olan şırada L. delbrueckii, L. fermentum, L. plantarum ve L. rhamnosus bakterilerini kullanarak yapılan denemelerde laktik asit fermantasyonlarının gidişi ph ve toplam asitlik ölçümleri yapılarak izlenmiş ve sonuçlar Şekil 4.2 de verilmiştir. Toplam asitlik (laktik asit cinsinden, g/l) - ph değişimi Ld, ph Lf, ph Lp, ph Lr, ph Ld, Toplam asitlik Lf, Toplam asitlik Lp, Toplam asitlik Lr, Toplam asitlik Fermantasyon süresi (gün) Şekil 4.2. % 10 Şeker yoğunluklu şıranın kullanıldığı denemelerde laktik Asit fermantasyonu sırasında toplam asit miktarı ve ph değeri değişimi Ld: L. delbrueckii, Lf: L. fermenrum, Lp: :L. plantarum, Lr: L. rhamnosus 16

26 4.ARAŞTIRMA BULGULARI ve TARTIŞMA Sinem FETULLAHOĞLU Şekil 4.2 den de görüldüğü gibi % 10 şeker yoğunluklu şıranın kullanıldığı denemelerde laktik asit cinsinden toplam asit miktarı fermantasyon başında 1.1 g/l ile 1.18 g/l arasında bulunmuştur. Denemelerde fermantasyon boyunca asitlik artmış ve 10 günlük fermantasyon sonunda en yüksek asitlik değeri, laktik asit cinsinden 9.70 g/l ile L. rhamnosus türünün kullanıldığı denemede elde edilmiştir. Bununla beraber, en düşük değer L. fermentum un kullanıldığı denemede 7.2 g/l olarak elde edilmiştir. L. plantarum ve L. delbrueckii bakterileri ise fermantasyon sonunda sırasıyla 9.21 g/l ve 9.29 g/l toplam asit, laktik asit cinsinden oluşturmuşlardır. Şekil 4.2 den de görüldüğü gibi % 10 şeker yoğunluklu şıranın kullanıldığı denemelerde fermantasyon başında ph arasında değişmiştir. En yüksek değer L. plantarum un ve en düşük değer de L. delbrueckii nin kullanıldığı denemede bulunmuştur. Öte yandan, gerçekleştirilen tüm denemelerde fermantasyonun 8. gününe kadar azalma gözlenmiş ve bu günden itibaren ph değerleri fermantasyon sonuna kadar sabit kalmıştır. Fermantasyon sonunda en yüksek ph değeri 3.33 ile L. fermentum un ve en düşük değer ise 3.02 ile L. rhamnosus un kullanıldığı denemede elde edilmiştir Malt İçeceği Fermantasyonunda Laktik Asit Bakterilerinin Gelişimi % 6 şeker yoğunluklu şırada L. delbrueckii, L. fermentum, L. plantarum ve L. rhamnosus bakterilerinin kullanıldığı denemelerde laktik asit bakterisi sayısındaki değişim Şekil 4.3 te verilmiştir. Şekil 4.3 ten de görüldüğü gibi laktik asit fermantasyonunun başlangıcında laktik asit bakteri sayısı 6.99 log kob/ml ile 7.46 log kob/ml arasında değişmiştir. En yüksek değer L. plantarum ve en düşük değer ise L. fermentum ile gerçekleştirilen denemelerde belirlenmiştir. Denemelerde L. plantarum ve L. rhamnosus sayılarında fermantasyonun dördüncü gününe kadar önemli bir artış gözlenmiştir. L. plantarum 8.95 log kob/ml ve L. rhamnosus 8.97 log kob/ml ile en yüksek değere ulaşmıştır. Dördüncü günden sonra bakteri sayılarında fermantasyon sonuna kadar azalma gözlenmiştir. Öte 17

27 4.ARAŞTIRMA BULGULARI ve TARTIŞMA Sinem FETULLAHOĞLU yandan, L. fermentum türünün kullanıldığı denemede laktik asit bakteri sayısı fermantasyonun beşinci gününe kadar artmış ve en yüksek değer 8.81 log kob/ml olarak belirlenmiştir. Daha sonra fermantasyonun sonuna kadar azalma gözlenmiştir. Öte yandan, L. delbrueckii bakterisi diğer laktik asit bakterilerinin gerçekleştirdiği gibi gelişmeyi gösterememiştir Laktik asit bakteri sayısı (Log kob/ml) Ld Lf Lp Lr Fermantasyon süresi (gün) Şekil 4.3. Laktik asit fermantasyonu süresince %6 şeker yoğunluklu şıranın kullanıldığı denemelerde laktik asit bakterilerinin gelişimi Ld: L. delbrueckii, Lf: L. fermenrum, Lp: L. plantarum, Lr: L. rhamnosus % 10 şeker yoğunluklu şırada laktik asit bakterisi sayısındaki değişim Şekil 4.4 te verilmiştir. Şekil 4.4 ten de görüldüğü gibi fermantasyonunun başlangıcında laktik asit bakteri sayıları 7.54 log kob/ml ile 8.16 log kob/ml arasında değişmiştir. % 10 şeker yoğunluğunun olduğu şıralarda gerçekleştirilen denemelerde en yüksek laktik 18

28 4.ARAŞTIRMA BULGULARI ve TARTIŞMA Sinem FETULLAHOĞLU asit bakterisi sayıları fermantasyonun üçüncü günü bulunmuştur. Üçüncü gün elde edilen değerler, 8.84 log kob/ml ile 8.89 log kob/ml arasında değişmiştir. Fermantasyonun üçüncü gününden sonra bakteri sayılarında fermantasyon sonuna kadar yavaş bir azalma gözlenmiştir Laktik asit bakteri sayısı (Log kob/ml) Ld Lf Lp Lr Fermantasyon süresi (gün) Şekil 4.4. Laktik asit fermantasyonu sırasında %10 şeker yoğunluklu şıranın kullanıldığı denemelerde laktik asit bakterilerinin gelişimi Ld: L. delbrueckii, Lf: L. fermenrum, Lp: L. plantarum, Lr: L. rhamnosus Öte yandan, Lactobacillus fermentum un kullanıldığı denemede laktik asit bakteri sayısı, %6 şeker yoğunluklu şıranın kullanıldığı denemede olduğu gibi fermantasyonun beşinci gününe kadar artmış ve 8.84 log kob/ml olarak elde edilmiştir. Daha sonra fermantasyonun sonuna kadar azalmıştır. 10 günlük fermantasyon sonunda en yüksek laktik asit bakteri sayısı 8.56 log kob/ml olarak L. delbrueckii nin kullanıldığı denemede belirlenmiştir. Öte yandan, en düşük laktik asit bakteri sayısı ise 7.92 log kob/ml olarak L. fermentum un kullanıldığı denemede bulunmuştur. 19

29 4.ARAŞTIRMA BULGULARI ve TARTIŞMA Sinem FETULLAHOĞLU 4.5. Malt İçeceğinin Genel Bileşimi L. delbrueckii, L. fermentum, L. plantarum ve L. rhamnosus bakterileri kullanılarak elde edilen malt içeceklerin genel bileşimi aşağıda verilmiştir (Çizelge 4.2. ve Çizelge 4.3.). Çizelge 4.2. % 6 Şeker yoğunluklu şırayla laktik asit bakterileri kullanılarak elde edilen malt içeceklerin genel bileşimi L. L. L. L. *S delbrueckii fermentum plantarum rhamnosus Yoğunluk d c b a ** ph 3.23 a 3.19 b 3.13 d 3.15 c ** Toplam asit* (g/l) 6.85 c 4.37 d 7.16 b 7.89 a ** Organik asitler (g/l) Laktik asit 5.01 b 3.17 c 5.46 a 5.56 a ** Asetik asit ab a a b öd Süksinik asit a c b b ** Malik asit a c b c ** Oksalik asit a a a a öd Şekerler (g/l) Maltoz+sükroz a b a a ** Maltotrioz a a ab b öd Glikoz c a b c ** Fruktoz (g/l) bc a b c ** *laktik asit cinsinden, S: İstatistiksel değerlendirmede önem seviyesi. Çizelgede aynı satırda soldan sağa doğru aynı harf ile gösterilen değerler istatistiksel açıdan önemsizdir. Duncan testine göre istatistiksel olarak; *: %5, **: %1 önem seviyesinde, öd: önemsiz 20

30 4.ARAŞTIRMA BULGULARI ve TARTIŞMA Sinem FETULLAHOĞLU Çizelge 4.3. % 10 Şeker yoğunluklu şırayla laktik asit bakterileri kullanılarak elde edilen malt içeceklerin genel bileşimi L. L. L. L. *S delbrueckii fermentum plantarum rhamnosus Yoğunluk b a a b ** ph 3.13 b 3.33 a 3.13 b 3.02 c ** Toplam asit* (g/l) 9.24 b 7.36 c 9.20 b 9.70 a ** Organik asitler (g/l) Laktik asit 7.87 a 5.55 b 6.81 ab 7.46 a ** Asetik asit ** Süksinik asit b b b a ** Malik asit a b b b ** Oksalik asit a a a a öd Şekerler (g/l) Maltoz+sükroz b b b a * Maltotrioz ab bc a c öd Glikoz b a b b ** Fruktoz c b a a öd *laktik asit cinsinden, S: İstatistiksel değerlendirmede önem seviyesi. Çizelgede aynı satırda soldan sağa doğru aynı harf ile gösterilen değerler istatistiksel açıdan önemsizdir. Duncan testine göre istatistiksel olarak; *: %5, **: %1 önem seviyesinde, ö.d.:önemsiz, Yoğunluk Aynı şeker yoğunluklu şıradan elde edilen örneklerin yoğunluk değerleri birbirine yakın bulunmuştur. %6 şeker yoğunluklu şıradan elde edilen malt içeceklerinin yoğunluk değerleri (Çizelge 4.2) ve % 10 şeker yoğunluklu olandan üretilenlerde ise (Çizelge 4.3) arasında değişmiştir. % 6 ve % 10 şeker yoğunluklu şıra ile üretilen malt içeceklerinde, yoğunluk bakımından, kullanılan laktik asit bakterileri arasındaki farklılık istatistiksel olarak % 1 önem seviyesinde bulunmuştur. %6 şeker yoğunluklu şıradan elde edilen malt içeceklerinde, yoğunluk bakımından tüm bakteri türleri arasında fark bulunmuşken, % 10 şeker yoğunluklu malt şıralarından elde edilenlerde, L. fermentum ve L. 21

31 4.ARAŞTIRMA BULGULARI ve TARTIŞMA Sinem FETULLAHOĞLU plantarum un ve L. delbrueckii ve L. rhamnosus un kendi aralarında istatistiksel olarak fark yokken, L. fermentum ve L. plantarum ile L. delbrueckii ve L. rhamnosus arasında istatistiksel olarak fark bulunmuştur. Öte yandan, elde edilen yoğunluk değerleri bakımından bakteri türü ve şıra konsantrasyonu arasındaki interaksiyon istatistiksel olarak önemli bulunmuştur (p<0.01) ph Malt içeceklerinin ph değerleri arasında bulunmuştur (Çizelge 4.2, Çizelge 4.4.). en düşük ph değeri 3.02 L. plantarum un kullanıldığı % 10 şeker yoğunluklu şırada elde edilmiştir. Tenge ve Geiger (2001, 2003) malt içeceklerinin ph değerlerini 2.90 olarak bildirmişlerdir. Arslantaş ve ark., (2002) malt şıralarında ph değerlerini arasında belirlemişlerdir. % 6 ve % 10 şeker yoğunluklu şıra ile gerçekleştirilen denemelerde ph bakımından kullanılan bakteri türleri arasında istatistiksel olarak fark vardır (p< 0.01). Öte yandan, % 10 yoğunluklu şıradaki denemelerde L. delbrueckii ve L. plantarum arasında istatistiksel olarak fark bulunmamışken, bu bakteriler ile L. fermentum ve L. rhamnosus arasında ph bakımından istatistiksel olarak fark bulunmuştur. Öte yandan, elde edilen ph değerleri bakımından bakteri türü ve şıra konsantrasyonu arasındaki interaksiyon istatistiksel olarak %1 önem seviyesinde önemli bulunmuştur Toplam Asit Toplam asitlik, titrasyon yoluyla belirlenir ve serbest halde bulunan asitlerin miktarını verir (Canbaş, 2009). Bu çalışmada malt içeceklerinin toplam asit içerikleri, laktik asit cinsinden, % 6 şeker yoğunluklu şıradan elde edilende 4.37 g/l ile 7.89 g/l arasında değişmiştir (Çizelge 4.2). En fazla asitlik değeri 7.89 g/l ile L. rhamnosus tarafından 22

32 4.ARAŞTIRMA BULGULARI ve TARTIŞMA Sinem FETULLAHOĞLU oluşturulmuş, bunu sırasıyla 7.16 g/l ile L. plantarum ve L. delbrueckii 6.85 g/l izlemiş en az asitlik değeri 4.37 g/l ile L. fermentum tarafından üretilmiştir. % 10 şeker yoğunluklu şıradan elde edilen malt içeceklerinde toplam asitlik değeri, laktik asit cinsinden, 7.36 ile 9.70 g/l arasında bulunmuştur. Bu denemelerde L. rhamnosus 9.70 g/l ile en fazla asit oluşturmuştur. L. plantarum ve L. delbrueckii birbirine yakın sırasıyla 9.20 ve 9.24 g/l asit üretmişlerdir. L. fermentum ise 7.36 g/l ile en az asit oluşturan bakteri olmuştur. Arslantaş ve ark., (2002) malt şırasına, zeytin salamurası kullanarak ürettikleri malt içeceklerinde toplam asit değerlerini, laktik asit cinsinden, g/l arasında olduğunu bildirmişlerdir. % 6 şeker yoğunluklu şıra ve % 10 şeker yoğunluklu şıra ile gerçekleştirilen denemelerde toplam asit bakımından kullanılan bakteri türleri arasında istatistiksel olarak fark vardır (p< 0.01). Öte yandan, % 10 yoğunluklu şıradaki denemelerde L. plantarum ve L. delbrueckii arasında istatistiksel olarak fark bulunmamıştır. Öte yandan, elde edilen toplam asitlik miktarları bakımından bakteri türü ve şıra konsantrasyonu arasındaki interaksiyon istatistiksel olarak önemli bulunmuştur (p<0.01) Organik Asitler Laktik asit fermantasyonunda en önemli ve baskın asit laktik asittir. Homofermantatif laktik asit bakterileri yalnızca laktik asit oluştururken, heterofermantatif laktik asit bakterileri esas ürün laktik asit yanında, asetik asit, etil alkol, CO 2 gibi yan ürünlerde oluşturur (Bergqvist ve ark., 2005, Erten ve ark., 2008). Bu çalışmada % 6 şeker yoğunluklu şıradan üretilen malt içeceklerinde (Çizelge 4.2) L. plantarum 5.46 g/l, L. rhamnosus 5.56 g/l, L. delbrueckii 5.01 g/l ve L. fermentum 3.17 g/l laktik asit üretmişlerdir. % 10 şeker yoğunluklu şırada (Çizelge 4.3) L. delbrueckii 7.87 g/l, L. rhamnosus 7.46 g/l, L. plantarum 6.81 g/l ve L. fermentum 5.55 g/l laktik asit oluşturmuşlardır. Tenge ve Geiger (2003), % 6 ve % 10 şeker yoğunluklu şıralardan elde ettikleri malt içeceklerinde laktik asit miktarını sırasıyla 11.3 g/l ve 17.4 g/l olarak 23

33 4.ARAŞTIRMA BULGULARI ve TARTIŞMA Sinem FETULLAHOĞLU bildirmişlerdir. Bu çalışmada elde edilen değerler Tenge ve Geiger (2003) in elde ettikleri değerlerden düşüktür. Yapılan çalışmada her iki şeker yoğunluklu şıradan elde edilen malt içeceklerinde laktik asit bakımından istatistiksel olarak fark vardır (p<0.01). Bunun yanı sıra, % 6 şeker yoğunluklu şıradan gerçekleştirilen denemelerde L. plantarum ve L. rhamnosus bakterileri arasında ve % 10 şeker yoğunluklu şıradan gerçekleştirilenlerde de L. plantarum ile diğer bakterilerin arasında laktik asit bakımından fark bulunmamıştır. Bu çalışmada, elde edilen malt içeceklerinde diğer organik asitlerin (asetik asit, oksalik asit, malik asit ve süksinik asit) miktarları düşüktür. Lactobacillus cinsine giren laktik asit bakterilerinden L. delbrueckii zorunlu heterofermantatif, L. plantarum ve L. rhamnosus fakültatif heterofermantatif ve L. fermentum zorunlu heterofermantatiftir ( Stiles ve Holzapfel, 1997). Zorunlu homofermantatif laktobasiller, EMP yolunu kullanarak heksozların en az % 85 ini fermente ederek yalnızca laktik aside dönüştürürler. Bu bakteriler fosfoketolaz enzimi içermezler bu nedenle, glikonat ve pentozları fermente edemezler. Fakültatif heterofermantatif laktobasiller heksozları EMP yoluyla yalnızca laktik aside dönüştürürler. Bunlar aldolaz ve fosfoketolaz enzimlerini içerirler, bu nedenle hem heksozları hem pentozları ve glikonatı fermente edebilirler. Ancak glikoz varlığında, fosfoglikonat (heksozmonofosfat) yolu enzimleri baskılanır. Zorunlu heterofermantatif laktobasiller, heksozları fosfoglukonat yolunu kullanarak eşit oranlarda laktik asit, etil alkol, asetik asit ve CO 2 e dönüştürürler. Bunlar yalnızca fosfoketolaz enzimi içerirler. (Hammes ve Vogel, 1995). Bu çalışmada heterofermantatif L. fermentum diğer bakterilere göre daha fazla asetik asit oluşturmuştur. Charalampopoulos ve ark. (2002) malt, arpa ve buğday şıralarında probiyotik L. fermentum, L. acidophilus, L. reuteri ve L. plantarum laktik asit bakterilerini kullanarak tahıl içeceği üretimi üzerine çalışmışlar ve bu bakterilerin esas ürün laktik asit yanında asetik asidi de ürettiklerini bildirmişlerdir. Bu çalışmada, laktik asit ve asetik ait dışındaki asitler bakteriler tarafından üretilmemiş, malt şırası ortamında bulunan asitler olabilir. 24

34 4.ARAŞTIRMA BULGULARI ve TARTIŞMA Sinem FETULLAHOĞLU Şekerler Malt şırasında en fazla bulunan fermente edilebilir şekerler maltoz ve maltotriozdur (Munroe, 2006). HPLC analizlerinde maltoz ve sükrozun beraber salınmaları nedeniyle aynı piki vermişlerdir. Bu nedenle sonuçlar, maltoz + sükroz olarak verilmiştir. Maltoz + sükroz miktarları % 6 şeker içeren şıradan elde edilen malt içeceklerinde g/l ile g/l (Çizelge 4.2) ve % 10 şeker içerenden üretilenlerde ise g/l ile g/l (Çizelge 4.3) arasında belirlenmiştir. Maltotrioz değerleri ise g/l ile g/l (Çizelge 4.2 ve Çizelge 4.3) arasında bulunmuştur. L. fermentum tarafından üretilen örnekte g/l (Çizelge 4.2) ve g/l (Çizelge 4.3) glikoz belirlenmiştir. Fruktoz miktarı her iki içecekte de oldukça düşük miktarda saptanmıştır. Elde edilen verilere göre denemelerde kullanılan laktik asit bakterilerinin şekerleri, özellikle maltoz + sükroz ve maltotriozu, tam olarak fermente edip, laktik asite dönüştüremedikleri söylenebilir. Charalampopoulos ve ark. (2002), L. fermentum, L. reuteri, L. plantarum ve L. acidophilus bakterilerini kullanarak malt, arpa ve buğday şıralarından elde edilen ürünlerde fermente olmamış maltoz, sükroz glikoz ve fruktoz belirlemişlerdir. % 6 şeker yoğunluğundaki şıradan elde edilen malt içeceklerinde maltoz+sükroz bakımından, % 5 önem seviyesinde belirlenirken; % 10 şeker yoğunluğundaki şıradan elde edilenlerde, % 1 önem seviyesinde belirlenmiştir. Öte yandan, % 6 şeker yoğunluklu örneklerde, L. delbrueckii, L. plantarum ve L. rhamnosus bakterileri ve % 10 şeker yoğunluklu örneklerde de, L. delbrueckii, L. fermentum ve L. plantarum bakterileri arasında bir farklılık bulunmamıştır. İstatistiksel açıdan gerçekleştirilen her iki denemede de maltotrioz bakımından bir farklılık bulunmamıştır. Glikoz bakımından her iki denemede de kullanılan laktik asit bakterileri arasında istatistiksel açıdan fark bulunmuşken (p<0.01), fruktoz bakımından % 6 şeker yoğunluklu denemede istatistiksel açıdan fark belirlenmiş (p<0.01), % 10 şeker yoğunluklu şıradan elde edilen denemede bir farklılık bulunamamıştır. 25

35 4.ARAŞTIRMA BULGULARI ve TARTIŞMA Sinem FETULLAHOĞLU Öte yandan, maltotrioz dışındaki şekerler bakımından bakteri türü ve şıra konsantrasyonu arasındaki interaksiyon istatistiksel olarak önemli bulunmuşken (p<0.01), maltotrioz miktarları istatistiksel olarak önemsiz bulunmuştur Duyusal Analizler %6 ve %10 luk malt şıralarından elde edilen malt içeceklerinin tercih testine göre duyusal analiz sonuçları Çizelge 4.4 ve Çizelge 4.6 da verilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre, % 6 şeker yoğunluklu şıradan elde edilen malt içeceklerinde, en çok beğenilen L. fermentum ile elde edilen malt içeceği olurken, en az beğenilen örnek ise L. plantarum un kullanıldığı denemede elde edilmiştir. Öte yandan, % 10 şeker yoğunluklu şıradan elde edilen malt içeceklerinde, en çok beğenilen örnek L. rhamnosus un kullanıldığı deneme olurken, en az tercih edilen örnek ise L. plantarum ve L. delbrueckii nin kullanıldığı denemede bulunmuştur. Çizelge 4.4. %6 lık malt şırasından elde edilen malt içeceklerinin tercih testine göre duyusal analiz sonuçları Panelist no L. delbrueckii L.fermentum L.plantarum L.rhamnosus Toplam %6 ve %10 luk malt şırasından elde edilen malt içeceklerinin tercih testine göre elde edilen verileri, Varyans Analizine göre (Roessler ve ark., 1978; Barillere ve 26

36 4.ARAŞTIRMA BULGULARI ve TARTIŞMA Sinem FETULLAHOĞLU Benard, 1986) istatistiksel olarak değerlendirilmiş ve elde edilen sonuçlar Çizelge 4.5. ve Çizelge 4.7 de verilmiştir. Çizelge 4.5. %6 lık malt şırasından elde edilen malt içeceklerinin aldığı puanların Varyans Analizine göre kıyaslanması * Örnekler Sıralama puanları arasındaki fark (%1 güven sınırında) L. fermentum L. delbrueckii L.rhamnosus L. plantarum Çizelge 4.6. %10 luk malt şırasından elde edilen malt içeceklerinin tercih testine göre duyusal analiz sonuçları Panelist no L. delbrueckii L.fermentum L.plantarum L.rhamnosus Toplam Çizelge 4.7. %10 luk malt şırasından elde edilen malt içeceklerinin aldığı puanların Varyans Analizine göre kıyaslanması * Örnekler Sıralama puanları arasındaki fark (%1 güven sınırında) L rhamnosus L. fermentum L.plantarum L. delbrueckii Malt içecekleri örnekleri tercih testine göre duyusal olarak değerlendirilmiştir. 10 panelist tarafından yapılan değerlendirmede, panelistler örnekleri en beğendiklerinden beğenmediklerine doğru sıralamışlardır. 27

37 4.ARAŞTIRMA BULGULARI ve TARTIŞMA Sinem FETULLAHOĞLU Yapılan duyusal analizler sonucunda Çizelgelerden de görüldüğü gibi panelistlerin % 6 lık ve % 10 luk malt şıralarından elde edilen malt içeceklerini değerlendirmeleri sonucu veriler arasında istatistiksel olarak % 1 önem seviyesinde fark belirlenmiştir. Öte yandan, Varyans Analizine göre % 6 yoğunluktaki şıradan elde edilen malt içeceklerinde, L. delbrueckii ile L. rhamnosus arasında istatistiksel olarak fark belirlenememişken, L. fermentum ve L. plantarum arasında istatistiksel olarak fark bulunmuştur (p<0.01). % 10 luk malt şıralarından elde edilen malt içeceklerinin tercih testine göre duyusal değerlendirmeleri sonucu L. plantarum ve L. delbrueckii arasında istatistiksel olarak fark yokken, bu bakteriler ile L. rhamnosus ve L. fermentum arasındaki fark önemli bulunmuştur. Öte yandan, gerçekleştirilen duyusal analizi sonuçları bakımından bakteri türü ve şıra konsantrasyonu arasındaki interaksiyon istatistiksel olarak önemli bulunmuştur (p<0.05). 28

38 5. SONUÇLAR Sinem FETULLAHOĞLU 5.SONUÇLAR Bu çalışmada L. delbrueckii, L. fermentum, L. plantarum ve L. rhamnosus laktik asit bakterilerini kullanarak şerbetçiotu içermeyen %6 ve %10 şeker yoğunluklu malt şıralarından malt içeceği üretme olanakları araştırılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre; Fermantasyon süresince toplam asitlik değerleri artmış ve en fazla toplam asidi L. rhamnosus ve en düşük toplam asidi de L. fermentum bakterisi oluşturmuştur. Malt içeceği üretiminde fermantasyon sırasında örneklerde; genel olarak laktik asit bakterisi sayısı artmış ve en yüksek değerlere ( log kob/ml) ulaştıktan sonra fermantasyon sonuna doğru sayılarında azalma gözlenmiştir. Elde edilen verilere göre kullanılan laktik asit bakterileri, malt içeceklerinin kimyasal bileşimi ve duyusal özellikleri üzerinde etkili olmuşlardır. Organik asitlerden laktik asit en fazla üretilen asit olmuştur. Diğer organik asitlerin miktarı 1 g/l nin altında bulunmuştur. Malt şırasında bulunan fermente olabilir şekerler fermantasyon sırasında laktik asit bakterileri tarafından tamamen kullanılamamıştır. Duyusal değerlendirmede tercih tesit uygulanmış ve en çok beğenilen örnek % 6 şeker yoğunluklu şıradan elde edilen malt içeceklerinde L. fermentum ve % 10 şeker yoğunluklu şıradan elde edilen malt içeceklerinde L. rhamnosus ile elde edilen içecek olmuştur. 29

Prof. Dr. Filiz Özçelik. Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü

Prof. Dr. Filiz Özçelik. Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü Prof. Dr. Filiz Özçelik Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü Fermantasyon Nedir? Mikroorganizmaların enerji temin etme yolları Solunum: Son elektron (H) alıcısı (akseptörü)oksijen

Detaylı

SÜT ENDÜSTRİSİNDEKİ YARARLI MİKROORGANİZMALAR

SÜT ENDÜSTRİSİNDEKİ YARARLI MİKROORGANİZMALAR SÜT ENDÜSTRİSİNDEKİ YARARLI MİKROORGANİZMALAR Süt ve süt ürünleri mikrobiyolojisinde yararlı mikroorganizmalar temel olarak süt ürünlerinin üretilmesinde kullanılan çeşitli mikroorganizmaları tanımlamaktadır.

Detaylı

*Türden türe değişkenlik gösterir. *İnsanın sadece barsak mikroflorasında 100 türün üzerinde 100 trilyondan fazla bakteri mevcuttur.

*Türden türe değişkenlik gösterir. *İnsanın sadece barsak mikroflorasında 100 türün üzerinde 100 trilyondan fazla bakteri mevcuttur. *Türden türe değişkenlik gösterir. *İnsanın sadece barsak mikroflorasında 100 türün üzerinde 100 trilyondan fazla bakteri mevcuttur. *İnsan üzerinde ya da içinde simbiyotik yaşam sürdüren 450-500 tür mikroflora

Detaylı

Şarap Üretiminde Fermantasyon Süreci Doç. Dr. Elman BAHAR Öğretim Görevlisi Burcu ÖZTÜRK

Şarap Üretiminde Fermantasyon Süreci Doç. Dr. Elman BAHAR Öğretim Görevlisi Burcu ÖZTÜRK WINE CLUSTER IN TEKIRDAG: WCT TR0135.03-02/015 Şarap Üretiminde Fermantasyon Süreci Doç. Dr. Elman BAHAR Öğretim Görevlisi Burcu ÖZTÜRK Sunum İçeriği Fermantasyon tanımlar Spontan & Saf Kültür Fermantasyonu

Detaylı

UYGULAMALI MİKROBİYOLOJİ LABORATUARI

UYGULAMALI MİKROBİYOLOJİ LABORATUARI 27.02.2012 UYGULAMALI MİKROBİYOLOJİ LABORATUARI DANIŞMANLAR: Araş.Gör.Dr. Ali KOÇYİĞİT Caner VURAL Hazırlayanlar: Sinem BÜYÜKKALP Ezgi OSMANOĞULLARI Sevcan ŞATIR Simge KAHYA 1 http://www.geyigiz.biz/2012/02/16/inek-isi-iskence/

Detaylı

Ç.Ü Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi Yıl:2012 Cilt:28-3

Ç.Ü Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi Yıl:2012 Cilt:28-3 FARKLI MİKTARDA MAYA İLAVESİNİN BİRA KALİTESİ ÜZERİNE ETKİSİ 1 The impact of various pitching rates on the beer quality Fatoş SINCI Biyoteknoloji Anabilim Dalı Hüseyin ERTEN Biyoteknoloji Anabilim Dalı

Detaylı

Geleneksel Bir Fermente İçeceğimiz: Şalgam (Suyu)

Geleneksel Bir Fermente İçeceğimiz: Şalgam (Suyu) Geleneksel Bir Fermente İçeceğimiz: Şalgam (Suyu) Hüseyin ERTEN 1, Hasan TANGÜLER 2 1 Çukurova Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü Adana 2 Cumhuriyet Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi,

Detaylı

GIDA MÜHENDĐSLĐĞĐ ANABĐLĐM DALI

GIDA MÜHENDĐSLĐĞĐ ANABĐLĐM DALI ÇUKUROVA ÜNĐVERSĐTESĐ FEN BĐLĐMLERĐ ENSTĐTÜSÜ YÜKSEK LĐSANS TEZĐ Gülden GÜNEŞ ŞALGAM SUYU ÜRETĐMĐNDE EN UYGUN SĐYAH HAVUÇ (DAUCUS CAROTA) MĐKTARININ BELĐRLENMESĐ ÜZERĐNE BĐR ARAŞTIRMA GIDA MÜHENDĐSLĐĞĐ

Detaylı

HÜCRESEL SOLUNUM OKSİJENSİZ SOLUNUM

HÜCRESEL SOLUNUM OKSİJENSİZ SOLUNUM 1 HÜCRESEL SOLUNUM *Hücresel solunum: Besinlerin parçalanarak ATP sentezlenmesine, hücresel solunum denir. ----------------------- OKSİJENSİZ SOLUNUM ----------------------- (ANAEROBİK SOLUNUM = FERMANTASYON)

Detaylı

Mısır silajında EM-silaj kullanımının etkileri

Mısır silajında EM-silaj kullanımının etkileri Mısır silajında EM-silaj kullanımının etkileri Raporu hazırlayan: Feed Innovation Services (FIS) FIS Aarle-Rixtel Hollanda L. J. van der Kolk W. Smink Haziran 2004 Müşteri: EM Agriton BV Noordwolde Hollanda

Detaylı

Prof. Dr. Filiz Özçelik. Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü

Prof. Dr. Filiz Özçelik. Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü Prof. Dr. Filiz Özçelik Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü Mayşenin Süzülmesi Mayşelemeden sonra şıranın, katı kısımlardan (küspe) ayrılması ve küspede kalan ekstraktın

Detaylı

Prof. Dr. Filiz Özçelik. Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü

Prof. Dr. Filiz Özçelik. Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü Prof. Dr. Filiz Özçelik Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü Malt yapma Malt yapma sırasında arpaya uygulanan işlemler * Arpanın Hazırlanması (Depolanması, Temizlenmesi ve

Detaylı

Hazırlayanlar İpek KARŞI Ayda ZEYBEK Sezgi KIPÇAK Türker GÜL. Danışmanlar Araş.Gör.Dr. Ali KOÇYİĞİT Araş.Gör. Caner VURAL 2012

Hazırlayanlar İpek KARŞI Ayda ZEYBEK Sezgi KIPÇAK Türker GÜL. Danışmanlar Araş.Gör.Dr. Ali KOÇYİĞİT Araş.Gör. Caner VURAL 2012 Ege Üniverstesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Temel ve Endüstriyel Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Uygulamalı Mikrobiyoloji Laboratuar Dersi Sauerkraut Turşusu Yapımı ve Mikrobiyolojik Analizi Hazırlayanlar

Detaylı

YGS ANAHTAR SORULAR #5

YGS ANAHTAR SORULAR #5 YGS ANAHTAR SORULAR #5 1) 2) Yağ + Lipaz %30 Nişasta + %40 Aminoasit + Su %20 Aminoasit + %5 İyot + %5 Amilaz + Su İçinde yağ ve yağı sindiren enzim bulunan bir bağırsak parçası saf suyla dolu olan cam

Detaylı

DERS ĐÇERĐKLERĐ GÜZ YARIYILI: GMB 501 Uzmanlık Alan Dersi (4 0 0)

DERS ĐÇERĐKLERĐ GÜZ YARIYILI: GMB 501 Uzmanlık Alan Dersi (4 0 0) DERS ĐÇERĐKLERĐ GÜZ YARIYILI: GMB 501 Uzmanlık Alan Dersi (4 0 0) Gıda Mühendisliği Anabilim Dalında Enstitümüz tarafından yüksek lisans tez programları kabul edilen yüksek lisans öğrencileri için danışman

Detaylı

12 HÜCRESEL SOLUNUM GLİKOLİZ VE ETİL ALKOL FERMANTASYONU

12 HÜCRESEL SOLUNUM GLİKOLİZ VE ETİL ALKOL FERMANTASYONU 12 HÜCRESEL SOLUNUM GLİKOLİZ VE ETİL ALKOL FERMANTASYONU HÜCRESEL SOLUNUM HÜCRESEL SOLUNUM Besinlerin hücre içerisinde parçalanması ile ATP üretimini sağlayan mekanizmaya HÜCRESEL SOLUNUM denir. Canlılar

Detaylı

Solunumda organik bileşikler karbondioksite yükseltgenir ve absorbe edilen oksijen ise suya indirgenir.

Solunumda organik bileşikler karbondioksite yükseltgenir ve absorbe edilen oksijen ise suya indirgenir. Solunum bütün aktif hücrelerde oksijenin absorbe edilmesi ve buna eşdeğer miktarda karbondioksitin salınması şeklinde sürekli olarak devam eden bir prosestir. Solunumda organik bileşikler karbondioksite

Detaylı

Hatice YILDIRAN. Gıda Mühendisi BURDUR İL MÜDÜRLÜĞÜ

Hatice YILDIRAN. Gıda Mühendisi BURDUR İL MÜDÜRLÜĞÜ Hatice YILDIRAN Gıda Mühendisi BURDUR İL MÜDÜRLÜĞÜ GIDA TAKVİYELERİ Eğitim Yeri Eğitim Konusu : HOLLANDA-TNO : Gıda Takviyeleri Eğitim Süresi : 21 Aralık 2012-20 Mart 2013 Danışman : Dr. Koen VENEMA Eğitim

Detaylı

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ DOKTORA TEZİ Hasan TANGÜLER ŞALGAM SUYU ÜRETİMİNDE ETKİLİ OLAN LAKTİK ASİT BAKTERİLERİNİN BELİRLENMESİ VE ŞALGAM SUYU ÜRETİM TEKNİĞİNİN GELİŞTİRİLMESİ GIDA

Detaylı

FARUK DAYI & SELİM BAŞÇAM

FARUK DAYI & SELİM BAŞÇAM C.B.Ü. GIDA MÜHENDİSLİĞİ 2009 MANİSA YÖRESİ PEKMEZLERİNİN KİMYASAL ÖZELLİKLERİ FARUK DAYI & SELİM BAŞÇAM Dr. Hasan YILDIZ İÇİNDEKİLER 1. GİRİŞ 2. MATERYAL VE YÖNTEM 2.1 Materyal 2.2 Yöntem 2.2.1. Çözünür

Detaylı

Yerli İneklerden Elde Edilen Sütlerden Üretilen Kefirin ph ve Laktik Asit Bakteri Değerleri

Yerli İneklerden Elde Edilen Sütlerden Üretilen Kefirin ph ve Laktik Asit Bakteri Değerleri ISSN: 2148-0273 Cilt 5, Sayı 2, 2017 Vol. 5, Issue 2, 2017 Yerli İneklerden Elde Edilen Sütlerden Üretilen Kefirin ph ve Laktik Asit Bakteri Değerleri Özet Kadir TAN 1, Özlem ERTEKİN 2* Kefir probiyotik

Detaylı

KGP202 SÜT TEKNOLOJİSİ II

KGP202 SÜT TEKNOLOJİSİ II KGP202 SÜT TEKNOLOJİSİ II KEFİR ÜRETİMİ Kefir, çok eski çağlardan bu yana Kafkasya da üretilmekte olup, buradan dünyaya yayılmış fermente bir süt ürünüdür. Kefir ferahlatıcı, asidik tatta, az miktarda

Detaylı

a) Kendine özgü organoleptik karakteri olan ve alkol miktarı +20 C de hacmen %15 den fazla olan,

a) Kendine özgü organoleptik karakteri olan ve alkol miktarı +20 C de hacmen %15 den fazla olan, Distile Alkollü İçkiler Tebliği R.G. Tarihi:21.10.1995 R.G. Sayısı:22440 1. KAPSAM Bu bölüm distile alkollü içkilerin tanımını ve özelliklerini kapsar. 2- TANIMLAR 2.1. Distile Alkollü İçki: a) Kendine

Detaylı

Solunum. Solunum ve odunsu bitkilerin büyümesi arasında yüksek bir korelasyon bulunmaktadır (Kozlowski ve Pallardy, 1997).

Solunum. Solunum ve odunsu bitkilerin büyümesi arasında yüksek bir korelasyon bulunmaktadır (Kozlowski ve Pallardy, 1997). SOLUNUM Solunum Solunum, canlı hücrelerdeki organik maddelerin oksidasyonuyla, enerjinin açığa çıkarılması olayı olarak tanımlanır. Açığa çıkan enerji, kimyasal enerji (ATP) olarak depolanır. Solunum ürünleri,

Detaylı

Farklı Siyah Havuç Miktarlarının Şalgam Suyunun Bileşimine ve Duyusal Özellikleri Üzerine Etkisi

Farklı Siyah Havuç Miktarlarının Şalgam Suyunun Bileşimine ve Duyusal Özellikleri Üzerine Etkisi Akademik Gıda / Academic Food Journal ISSN Print: 1304-7582, Online: 2146-9377 http://www.academicfoodjournal.com Akademik Gıda 12(1) (2014) 29-34 Araştırma Makalesi / Research Paper Farklı Siyah Havuç

Detaylı

TARHANA ÜRETİMİ. Dr. Oya Irmak ŞAHİN-CEBECİ 2016

TARHANA ÜRETİMİ. Dr. Oya Irmak ŞAHİN-CEBECİ 2016 TARHANA ÜRETİMİ Dr. Oya Irmak ŞAHİN-CEBECİ 2016 Çok eski geçmişe sahip bir ürün olan tarhana, bazı kaynaklara göre Orta Asya da Türkler tarafından üretilmiş olup tarihi göçlerle dünyanın diğer bölgelerine

Detaylı

Pastırmada Enterokoklar

Pastırmada Enterokoklar Pastırmada Enterokoklar Özlem ERTEKİN 1 Güzin KABAN 2 Mükerrem KAYA 2 1 Munzur Üniversitesi Gıda Mühendisliği Bölümü, TUNCELİ 2 Atatürk Üniversitesi Gıda Mühendisliği Bölümü, ERZURUM Laktik asit bakterileri

Detaylı

Prof. Dr. Filiz Özçelik. Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü

Prof. Dr. Filiz Özçelik. Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü Prof. Dr. Filiz Özçelik Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü Sirke Değişik şekerli meyve şıralarının önce alkol, sonra asetik asit fermantasyonuna tabi tutulması ile elde

Detaylı

Canlılarda Enerjitik Olaylar, Fotosentez ve Kemosentez, Aerobik Solunum ve Fermantasyon

Canlılarda Enerjitik Olaylar, Fotosentez ve Kemosentez, Aerobik Solunum ve Fermantasyon Canlılarda Enerjitik Olaylar, Fotosentez ve Kemosentez, Aerobik Solunum ve Fermantasyon SOLUNUM İki çeşit solunum vardır HÜCRE DIŞI SOLUNUM: Canlıların dış ortamdan O 2 alıp, dış ortama

Detaylı

ŞALGAM SUYU ÜRETİMİ VE FONKSİYONEL ÖZELLİKLERİ

ŞALGAM SUYU ÜRETİMİ VE FONKSİYONEL ÖZELLİKLERİ C.B.Ü. Fen Bilimleri Dergisi ISSN 1305-1385 C.B.U. Journal of Science 8.1 (2012) 17-26 8.1 (2012) 17-26 ŞALGAM SUYU ÜRETİMİ VE FONKSİYONEL ÖZELLİKLERİ Elif Fatma ÜÇOK 1*, Halil TOSUN 1 1 Celal Bayar Üniversitesi,

Detaylı

KÜSPE VE MELAS EBRU YÜCEL 20626638 KÜSPE Pancar küspesi şeker pancarından şekerin ekstraksiyonu sonunda difüzyonda elde edilir. Ekstraksiyon işleminin sonunda elde edilen şekeri alınmış kıyıma sulu küspe,preselerden

Detaylı

TGK-ŞARAP TEBLĐĞĐ (Tebliğ No: 2008/67) Yayımlandığı R.Gazete : 04.02.2009-27131

TGK-ŞARAP TEBLĐĞĐ (Tebliğ No: 2008/67) Yayımlandığı R.Gazete : 04.02.2009-27131 TGK-ŞARAP TEBLĐĞĐ (Tebliğ No: 2008/67) Yayımlandığı R.Gazete : 04.02.2009-27131 Amaç MADDE 1 (1) Bu Tebliğin amacı; şarabın tekniğine uygun ve hijyenik şekilde üretim, hazırlama, işleme, muhafaza, depolama,

Detaylı

Raf ömrü çalışmaları

Raf ömrü çalışmaları Raf ömrü çalışmaları Prof. Dr. İsmail Sait DOĞAN Gıda grupları Bozulurluğu yüksek olan gıdalar (raf ömrü günlerle ölçülür). Süt, et, yeşil sebze Orta derecede bozulabilir gıdalar (raf ömrü haftalar ile

Detaylı

Metabolizma. Metabolizmaya giriş. Metabolizmaya giriş. Metabolizmayı tanımlayacak olursak

Metabolizma. Metabolizmaya giriş. Metabolizmaya giriş. Metabolizmayı tanımlayacak olursak Metabolizma Yaşamak için beslenmek zorundayız. Çünkü; Besinlerden enerji elde ederiz ve bu enerji; Hücresel faaliyetleri sürdürmemiz, Hareket etmemiz, Taşınım olaylarını gerçekleştirebilmemiz, Vücut sıcaklığını

Detaylı

DİYET ACIDOPHILUS BIFIDUS YOĞURDU VE DİYET YOĞURDUN KALİTE NİTELİKLERİNİN İNCELENMESİ

DİYET ACIDOPHILUS BIFIDUS YOĞURDU VE DİYET YOĞURDUN KALİTE NİTELİKLERİNİN İNCELENMESİ P A M U K K A L E Ü N İ V E R S İ T E S İ M Ü H E N D İ S L İ K F A K Ü L T E S İ P A M U K K A L E U N I V E R S I T Y E N G I N E E R I N G C O L L E G E M Ü H E N D İ S L İ K B İ L İ M L E R İ D E R

Detaylı

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ Okan ÖZTÜRK ADANA PİYASASINDAKİ ŞALGAM SULARININ BİLEŞİMLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA GIDA MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI ADANA, 2009 ÇUKUROVA

Detaylı

İal-biyoloji METABOLİZMA/SOLUNUM. 1.Metabolizma ölçümünde dikkate edilecek koşullar nelerdir?

İal-biyoloji METABOLİZMA/SOLUNUM. 1.Metabolizma ölçümünde dikkate edilecek koşullar nelerdir? METABOLİZMA/SOLUNUM 1.Metabolizma ölçümünde dikkate edilecek koşullar nelerdir? 2.Solunum evrelerinde elektron vericiler (giren madde) ve elektron alıcıları (son) yazınız Evreler Elektron vericiler Elektron

Detaylı

Farklı Pişirme Metotları ve Seviyelerinin Tavuk Pirzolalarında Heterosiklik Aromatik Amin Oluşumu Üzerine Etkileri

Farklı Pişirme Metotları ve Seviyelerinin Tavuk Pirzolalarında Heterosiklik Aromatik Amin Oluşumu Üzerine Etkileri Farklı Pişirme Metotları ve Seviyelerinin Tavuk Pirzolalarında Heterosiklik Aromatik Amin Oluşumu Üzerine Etkileri Fatih Öz, Güzin Kaban, Mükerrem Kaya Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Gıda Mühendisliği

Detaylı

Mardin İlinde Üretilen Mısır Nişastasının Spesifikasyon Değerlerine Uygunluğunun Belirlenmesi - doi: 10.17932/ IAU.

Mardin İlinde Üretilen Mısır Nişastasının Spesifikasyon Değerlerine Uygunluğunun Belirlenmesi - doi: 10.17932/ IAU. Mardin İlinde Üretilen Mısır Nişastasının Spesifikasyon Değerlerine Uygunluğunun Belirlenmesi - doi: 10.17932/ IAU. IAUD.m.13091352.2015.7/25.13-17 Nurten BOZDEMİR 1 Murat ÇİMEN 1* Seyhan AKÇAN 1 Özet

Detaylı

Malolaktik Fermantasyon ve Fermantasyon Sonrası Şarapta Yapılan Analizler

Malolaktik Fermantasyon ve Fermantasyon Sonrası Şarapta Yapılan Analizler WINE CLUSTER IN TEKIRDAG: WCT TR0135.03-02/015 Malolaktik Fermantasyon ve Fermantasyon Sonrası Şarapta Yapılan Analizler Öğretim Görevlisi Gönül AKGÜL Malolaktik Fermantasyon Tanım Şaraptaki Değişimler

Detaylı

BİTKİLERDE SOLUNUM REAKSİYONLARI. Prof. Dr. Necmi İŞLER Tarla Bitkileri Bölümü Öğretim Üyesi

BİTKİLERDE SOLUNUM REAKSİYONLARI. Prof. Dr. Necmi İŞLER Tarla Bitkileri Bölümü Öğretim Üyesi BİTKİLERDE SOLUNUM REAKSİYONLARI Prof. Dr. Necmi İŞLER Tarla Bitkileri Bölümü Öğretim Üyesi Havanın serbest O2 kullanarak bitki hücrelerinde şekerlerin, yağların ya da diğer organik moleküllerin oksitlenmesi

Detaylı

U.Ü.ZĠRAAT FAKÜLTESĠ DEKANLIĞI KAMU HĠZMET STANDARDI BAHÇE BĠTKĠLERĠ BÖLÜMÜ

U.Ü.ZĠRAAT FAKÜLTESĠ DEKANLIĞI KAMU HĠZMET STANDARDI BAHÇE BĠTKĠLERĠ BÖLÜMÜ U.Ü.ZĠRAAT FAKÜLTESĠ DEKANLIĞI KAMU HĠZMET STANDARDI BAHÇE BĠTKĠLERĠ BÖLÜMÜ 1 2 ADI BAH001 Suda Eriyebilir Kuru Madde BAH002 Titrasyon Asitliği 3 BAH003 ph 4 BAH004 Kükürt 5 BAH005 Pektin 6 BAH006 Askorbik

Detaylı

Gıda Kimyası II Gıdaların işlenmesi sırasında ortaya çıkan reaksiyonlar. Vural Gökmen

Gıda Kimyası II Gıdaların işlenmesi sırasında ortaya çıkan reaksiyonlar. Vural Gökmen Gıda Kimyası II Gıdaların işlenmesi sırasında ortaya çıkan reaksiyonlar Vural Gökmen Gıda İşleme Gıda işlemenin derecesi (şiddeti) Gıda işlemenin nedenleri Gıda işleme şekilleri Aşırı işlenmişgıdalar üzerinekaygılar

Detaylı

Listeria monocytogenes in Asit Dirençli Türlerinin Benzalkonyum Klorür Direnci ve Biyofilm Oluşumu. Emel ÜNAL TURHAN, Karin Metselaar, Tjakko Abee

Listeria monocytogenes in Asit Dirençli Türlerinin Benzalkonyum Klorür Direnci ve Biyofilm Oluşumu. Emel ÜNAL TURHAN, Karin Metselaar, Tjakko Abee Listeria monocytogenes in Asit Dirençli Türlerinin Benzalkonyum Klorür Direnci ve Biyofilm Oluşumu Emel ÜNAL TURHAN, Karin Metselaar, Tjakko Abee Çalışmanın İçeriği L. monocytogenes ve asit dirençli türler,

Detaylı

TEST 1. Hücre Solunumu. 4. Aşağıda verilen moleküllerden hangisi oksijenli solunumda substrat olarak kullanılamaz? A) Glikoz B) Mineral C) Yağ asidi

TEST 1. Hücre Solunumu. 4. Aşağıda verilen moleküllerden hangisi oksijenli solunumda substrat olarak kullanılamaz? A) Glikoz B) Mineral C) Yağ asidi 1. Termometre Çimlenen bezelye tohumlar Termos Çimlenen bezelye tohumları oksijenli solunum yaptığına göre yukarıdaki düzenekle ilgili, I. Termostaki oksijen miktarı azalır. II. Termometredeki sıcaklık

Detaylı

21.11.2008. I. Koenzim A nedir? II. Tarihsel Bakış III. Koenzim A nın yapısı IV. Asetil-CoA nedir? V. Koenzim A nın katıldığı reaksiyonlar VI.

21.11.2008. I. Koenzim A nedir? II. Tarihsel Bakış III. Koenzim A nın yapısı IV. Asetil-CoA nedir? V. Koenzim A nın katıldığı reaksiyonlar VI. Hazırlayan: Sibel ÖCAL 0501150027 I. Koenzim A nedir? II. Tarihsel Bakış III. Koenzim A nın yapısı IV. Asetil-CoA nedir? V. Koenzim A nın katıldığı reaksiyonlar VI. Eksikliği 1 2 Pantotenik asit (Vitamin

Detaylı

Organik bileşikler; karbonhidratlar, lipidler, proteinler, vitaminler ve nükleik asitler olmak üzere beş gruba ayrılır.

Organik bileşikler; karbonhidratlar, lipidler, proteinler, vitaminler ve nükleik asitler olmak üzere beş gruba ayrılır. ORGANİK BİLEŞİKLER **Organik bileşikler: Canlılar tarafından sentezlenirler. Yapılarında C, H, atomlarını bulundururlar. Organik bileşikler; karbonhidratlar, lipidler, proteinler, vitaminler ve nükleik

Detaylı

Öküzgözü Üzümlerinin ve Bu Üzümlerden Elde Edilen Şarapların Antosiyanin ve Genel Bileşimleri Üzerine Yöre Etkilerinin Saptanması

Öküzgözü Üzümlerinin ve Bu Üzümlerden Elde Edilen Şarapların Antosiyanin ve Genel Bileşimleri Üzerine Yöre Etkilerinin Saptanması Öküzgözü Üzümlerinin ve Bu Üzümlerden Elde Edilen Şarapların Antosiyanin ve Genel Bileşimleri Üzerine Yöre Etkilerinin Saptanması Haşim Kelebek a, Ahmet Canbaş b, Serkan SELLİ b, Turgut Cabaroğlu b a Adana

Detaylı

TÜRK GIDA KODEKSİ YENİLEBİLİR KAZEİN VE KAZEİNAT TEBLİĞİ (TEBLİĞ NO:2018/ )

TÜRK GIDA KODEKSİ YENİLEBİLİR KAZEİN VE KAZEİNAT TEBLİĞİ (TEBLİĞ NO:2018/ ) Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından: TÜRK GIDA KODEKSİ YENİLEBİLİR KAZEİN VE KAZEİNAT TEBLİĞİ (TEBLİĞ NO:2018/ ) Amaç MADDE 1 (1) Bu Tebliğin amacı; insan tüketimine yönelik yenilebilir kazeinler

Detaylı

ÜZÜM TANESİNİN GELİŞİMİ VE YAPISI

ÜZÜM TANESİNİN GELİŞİMİ VE YAPISI ÜZÜM TANESİNİN GELİŞİMİ VE YAPISI Tane sapı Sap çukuru Tane Ekzokarp Mezokarp Endokarp Çekirdek Üzüm tanesinin büyüme dönemleri, renk ve kimyasal değişime göre incelenebilir. Üzüm tanesindeki yeşil rengin

Detaylı

BALDA 13 C İZOTOP TAYİNİ YETERLİLİK TESTİ RAPORU TÜBİTAK ULUSAL METROLOJİ ENSTİTÜSÜ REFERANS MALZEMELER LABORATUVARI. Rapor No: KAR-G3RM-590.2014.

BALDA 13 C İZOTOP TAYİNİ YETERLİLİK TESTİ RAPORU TÜBİTAK ULUSAL METROLOJİ ENSTİTÜSÜ REFERANS MALZEMELER LABORATUVARI. Rapor No: KAR-G3RM-590.2014. BALDA 13 C İZOTOP TAYİNİ YETERLİLİK TESTİ RAPORU TÜBİTAK ULUSAL METROLOJİ ENSTİTÜSÜ REFERANS MALZEMELER LABORATUVARI Rapor No: KAR-G3RM-590.2014.02 Koordinatör: Dr. Fatma AKÇADAĞ 23 Aralık 2014 Gebze/KOCAELİ

Detaylı

PÜSKÜRTEREK KURUTMA YÖNTEMİ İLE BALIN BİYOAKTİF BİLEŞENLERİNİN KORUNARAK TOZ HALİNE GETİRİLME İMKANLARININ ARAŞTIRILMASI

PÜSKÜRTEREK KURUTMA YÖNTEMİ İLE BALIN BİYOAKTİF BİLEŞENLERİNİN KORUNARAK TOZ HALİNE GETİRİLME İMKANLARININ ARAŞTIRILMASI PÜSKÜRTEREK KURUTMA YÖNTEMİ İLE BALIN BİYOAKTİF BİLEŞENLERİNİN KORUNARAK TOZ HALİNE GETİRİLME İMKANLARININ ARAŞTIRILMASI Ceren MUTLU *, Mustafa ERBAŞ T.C. Akdeniz Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda

Detaylı

EGZERSİZ ENERJİ KAYNAKLARI DOÇ.DR.MİTAT KOZ

EGZERSİZ ENERJİ KAYNAKLARI DOÇ.DR.MİTAT KOZ EGZERSİZ ENERJİ KAYNAKLARI DOÇ.DR.MİTAT KOZ 3 farklı enerji sistemi Acil enerji sistemi Kısa süreli enerji sistemi Uzun süreli enerji sistemi Acil enerji ATP -------------> ADP Creatine + ADP ------------>

Detaylı

EGZERSİZ ENERJİ KAYNAKLARI DOÇ.DR.MİTAT KOZ

EGZERSİZ ENERJİ KAYNAKLARI DOÇ.DR.MİTAT KOZ EGZERSİZ ENERJİ KAYNAKLARI DOÇ.DR.MİTAT KOZ 3 farklı enerji sistemi Acil enerji sistemi Kısa süreli enerji sistemi Uzun süreli enerji sistemi Acil enerji ATP -------------> ADP Creatine + ADP ------------>

Detaylı

A. Tahıl ve Tahıl Ürünlerinin Sınıflandırılması B. Mikrobiyel Bozulmalar C. Depolama Koşulları

A. Tahıl ve Tahıl Ürünlerinin Sınıflandırılması B. Mikrobiyel Bozulmalar C. Depolama Koşulları A. Tahıl ve Tahıl Ürünlerinin Sınıflandırılması B. Mikrobiyel Bozulmalar C. Depolama Koşulları TAHIL ve TAHIL ÜRÜNLERİNİN SINIFLANDIRILMASI Tahıl, Graminiae familyasının tohumları olan buğday, çavdar,

Detaylı

STEVİA ÖZÜ İLAVESİNİN PROBİYOTİK YOĞURTLARININ BAZI KALİTE ÖZELLİKLERİ ÜZERİNE ETKİLERİ. Yrd.Doç.Dr. Hüseyin Avni Kırmacı

STEVİA ÖZÜ İLAVESİNİN PROBİYOTİK YOĞURTLARININ BAZI KALİTE ÖZELLİKLERİ ÜZERİNE ETKİLERİ. Yrd.Doç.Dr. Hüseyin Avni Kırmacı STEVİA ÖZÜ İLAVESİNİN PROBİYOTİK YOĞURTLARININ BAZI KALİTE ÖZELLİKLERİ ÜZERİNE ETKİLERİ Yrd.Doç.Dr. Hüseyin Avni Kırmacı Giriş Materyal ve Yöntem Araştırma Bulguları ve Tartışma Sonuçlar ve Öneriler Dünya

Detaylı

YAZILIYA HAZIRLIK TEST SORULARI. 11. Sınıf

YAZILIYA HAZIRLIK TEST SORULARI. 11. Sınıf YAZILIYA HAZIRLIK TEST SORULARI 11. Sınıf 1) Oksijenli solunumda, oksijen molekülleri, I. Oksidatif fosforilasyon II. Glikoliz II. Krebs Evrelerinden hangilerinde kullanılır? A) Yalnız I B) Yalnız II C)

Detaylı

BÜYÜKBAŞ YETİŞTİRİCİLİĞİNDE MİKROBİYOLOJİK UYGULAMALAR

BÜYÜKBAŞ YETİŞTİRİCİLİĞİNDE MİKROBİYOLOJİK UYGULAMALAR BÜYÜKBAŞ / UZMAN GÖRÜŞÜ BÜYÜKBAŞ YETİŞTİRİCİLİĞİNDE MİKROBİYOLOJİK UYGULAMALAR Doç. Dr. Şems Yonsel Zir. Y. Müh. Miray Demir Uzm.Biyolog Tülay Şahin Simbiyotek Biyolojik Ürünler A.Ş. Büyükbaş yetiştiriciliğinde

Detaylı

KİMYASAL VE FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ SEBEBİYLE MİKROBİYEL GELİŞMEYE EN UYGUN, DOLAYISIYLA BOZULMAYA EN YATKIN, GIDALARDAN BİRİDİR.

KİMYASAL VE FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ SEBEBİYLE MİKROBİYEL GELİŞMEYE EN UYGUN, DOLAYISIYLA BOZULMAYA EN YATKIN, GIDALARDAN BİRİDİR. KIRMIZI ETLER KİMYASAL VE FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ SEBEBİYLE MİKROBİYEL GELİŞMEYE EN UYGUN, DOLAYISIYLA BOZULMAYA EN YATKIN, GIDALARDAN BİRİDİR. ETTEKİ ENZİMLER VE MİKROBİYEL AKTİVİTE BOZULMANIN BAŞLANGICIDIR.

Detaylı

BAL TANIMI BALIN BİLEŞİMİNİ OLUŞTURAN MADDELER

BAL TANIMI BALIN BİLEŞİMİNİ OLUŞTURAN MADDELER BAL TANIMI Bal, Türk Gıda Kodeksi 2000/39 sayılı Bal Tebliğinde "Bal; bal arılarının çiçek nektarlarını, bitkilerin veya bitkiler üzerinde yaşayan bazı canlıların salgılarını topladıktan sonra, kendine

Detaylı

ÜLKEMİZDE ÜRETİLEN ÖNEMLİ YERLİ VE YABANCI ŞARAPLIK ÜZÜM ÇEŞİTLERİNİN ŞEKER VE ORGANİK ASİT İÇERİKLERİNİN BELİRLENMESİ *

ÜLKEMİZDE ÜRETİLEN ÖNEMLİ YERLİ VE YABANCI ŞARAPLIK ÜZÜM ÇEŞİTLERİNİN ŞEKER VE ORGANİK ASİT İÇERİKLERİNİN BELİRLENMESİ * ÜLKEMİZDE ÜRETİLEN ÖNEMLİ YERLİ VE YABANCI ŞARAPLIK ÜZÜM ÇEŞİTLERİNİN ŞEKER VE ORGANİK ASİT İÇERİKLERİNİN BELİRLENMESİ * Determination of The Sugar and Organic acid Composition in important Native and

Detaylı

ÇĠĞ SÜTTE ASĠTLĠK TAYĠNĠ

ÇĠĞ SÜTTE ASĠTLĠK TAYĠNĠ ÇĠĞ SÜTTE ASĠTLĠK TAYĠNĠ Yeni sağılan normal sağlıklı süt asidik reaksiyon gösterir, buna ilk asitlik veya doğal asitlik denir. Bu asitlik birinci derecede bileşimindeki kazein, fosfat ve sitratlardan;

Detaylı

T.C. HACETTEPE ÜNĐVERSĐTESĐ EĞĐTĐM FAKÜLTESĐ KĐMYA EĞĐTĐMĐ ANABĐLĐM DALI

T.C. HACETTEPE ÜNĐVERSĐTESĐ EĞĐTĐM FAKÜLTESĐ KĐMYA EĞĐTĐMĐ ANABĐLĐM DALI T.C. HACETTEPE ÜNĐVERSĐTESĐ EĞĐTĐM FAKÜLTESĐ KĐMYA EĞĐTĐMĐ ANABĐLĐM DALI KĐÖ 326 KĐMYA ÖĞRETĐMĐ VE KĐÖ 330 KĐMYA EĞĐTĐMĐ SEMĐNERĐ I DERSLERĐ KAPSAMINDA HAZIRLANMIŞTIR DERSĐN SORUMLUSU: PROF. DR. ĐNCĐ MORGĐL

Detaylı

CANLILAR VE ENERJİ İLŞKİLERİ

CANLILAR VE ENERJİ İLŞKİLERİ CANLILAR VE ENERJİ İLŞKİLERİ Besin Zincirindeki Enerji Akışı Madde Döngüleri Enerji Kaynakları ve Geri Dönüşüm Hazırlayan; Arif Özgür ÜLGER Besin Zincirindeki Enerji Akışı Bütün canlılar yaşamlarını devam

Detaylı

Ç.Ü Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi Yıl:2012 Cilt:28-3

Ç.Ü Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi Yıl:2012 Cilt:28-3 İKİ FARKLI TİCARİ ŞARAP MAYASININ PORTAKAL ŞARABININ AROMA MADDELERİ BİLEŞİMİ ÜZERİNE ETKİSİ* The Effect of Two Different Commercial Wine Yeasts on Aroma Compounds of Orange Wine* Derya SEZGİN Biyoteknoloji

Detaylı

BARTIN ÜNİVERSİTESİ METALURJİ VE MALZEME MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MALZEME LABORATUVARI-I DERSİ OKSİTLİ BAKIR CEVHERİNİN LİÇİ DENEYİ DENEYİN AMACI: Uygun

BARTIN ÜNİVERSİTESİ METALURJİ VE MALZEME MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MALZEME LABORATUVARI-I DERSİ OKSİTLİ BAKIR CEVHERİNİN LİÇİ DENEYİ DENEYİN AMACI: Uygun BARTIN ÜNİVERSİTESİ METALURJİ VE MALZEME MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MALZEME LABORATUVARI-I DERSİ OKSİTLİ BAKIR CEVHERİNİN LİÇİ DENEYİ DENEYİN AMACI: Uygun bir reaktif kullanarak oksitli bakır cevherindeki bakırı

Detaylı

9.7 ISIL İŞLEM SIRASINDA GIDA BİLEŞENLERİNİN PARÇALANMASI

9.7 ISIL İŞLEM SIRASINDA GIDA BİLEŞENLERİNİN PARÇALANMASI 9.7 ISIL İŞLEM SIRASINDA GIDA BİLEŞENLERİNİN PARÇALANMASI 9.7.1 Sabit Sıcaklıkta Yürütülen Isıl işlemde Bileşenlerin Parçalanması 9.7.2 Değişen Sıcaklıkta Yürütülen Isıl İşlemde Bileşim Öğelerinin Parçalanması

Detaylı

GIDA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

GIDA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ GIDA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPILAN ÇALIŞMALAR ANALİZLER 1.1 GENEL ANALİZLER 1. KİMYASAL ANALİZLER kodu GM1101 Nem tayini Etüv yöntemi GM1102 Kül tayini Fırın yöntemi kuru yakma GM1103 Protein tayini Kjeldahl

Detaylı

GIDALARIN BAZI FİZİKSEL NİTELİKLERİ

GIDALARIN BAZI FİZİKSEL NİTELİKLERİ GIDALARIN BAZI FİZİKSEL NİTELİKLERİ 1 Gıdaların bazı fiziksel özellikleri: Yoğunluk Özgül ısı Viskozite Gıdaların kimyasal bileşimi ve fiziksel yapılarına bağlı olarak BELLİ SINIRLARDA DEĞİŞİR!!! Kimyasal

Detaylı

GIDA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ANALİZ VE ENDÜSTRİYEL HİZMETLER DÖNER SERMAYE LİSTESİ

GIDA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ANALİZ VE ENDÜSTRİYEL HİZMETLER DÖNER SERMAYE LİSTESİ T.C. ADANA BİLİM VE TEKNOLOJİ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK VE DOĞA BİLİMLERİ FAKÜLTESİ GIDA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ANALİZ VE ENDÜSTRİYEL HİZMETLER DÖNER SERMAYE LİSTESİ 2014 DENEY VEYA HİZMET ADI FİYAT (TL) 1000

Detaylı

FERMENTE ET ÜRÜNLERİ. K.Candoğan-ET

FERMENTE ET ÜRÜNLERİ. K.Candoğan-ET FERMENTE ET ÜRÜNLERİ Gıdalarda fermantasyon protein karbonhidrat Mikroorganizmalar Koruyucu etki Lezzet Yapı lipid enzimler Sağlık HAM MADDE STARTER KÜLTÜR YENİ ÜRÜN fermantasyon Etin uzun süreli muhafazasında

Detaylı

SIKÇA KARŞILAŞILAN HİLELER VE SAPTAMA YÖNTEMLERİ

SIKÇA KARŞILAŞILAN HİLELER VE SAPTAMA YÖNTEMLERİ SIKÇA KARŞILAŞILAN HİLELER VE SAPTAMA YÖNTEMLERİ Doğada yeterli ve dengeli beslenmenin gerektirdiği ögelerin tümünü amaca uygun biçimde içeren ve her yaştaki insanın beslenme kaynağı olarak kullanılabilecek

Detaylı

P. ethanolidurans (33), Lb. plantarum (33), Lb. buchneri (9), P. parvulus (3), Lb.

P. ethanolidurans (33), Lb. plantarum (33), Lb. buchneri (9), P. parvulus (3), Lb. ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ DOKTORA TEZİ ANKARA ÇUBUK YÖRESİ TURŞULARINDAN İZOLE EDİLEN LAKTİK ASİT BAKTERİLERİNİN TANIMLANMALARI, TEKNOLOJİK VE FONKSİYONEL ÖZELLİKLERİNİN BELİRLENMESİ

Detaylı

Şalgam Suyu Üretiminde Gerçekleştirilen Hamur Fermantasyonu Sırasında İzole Edilen Laktik Asit Bakterilerinin Tanımlanması

Şalgam Suyu Üretiminde Gerçekleştirilen Hamur Fermantasyonu Sırasında İzole Edilen Laktik Asit Bakterilerinin Tanımlanması Akademik Gıda / Academic Food Journal ISSN Print: 1304-7582, Online: 2146-9377 http://www.academicfoodjournal.com Akademik Gıda 10(2) (2012) 48-54 Araştırma Makalesi / Research Paper Şalgam Suyu Üretiminde

Detaylı

Süttozu, Peyniraltı Suyu Tozu ve Yayıkaltı Karışımları ile Üretilen Kefirlerin Özellikleri Üzerine Bir Araştırma* I.Bazı Kimyasal Özellikler

Süttozu, Peyniraltı Suyu Tozu ve Yayıkaltı Karışımları ile Üretilen Kefirlerin Özellikleri Üzerine Bir Araştırma* I.Bazı Kimyasal Özellikler Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg., 2002, 39 (3): 64-71 ISSN 1018-8851 Süttozu, Peyniraltı Suyu Tozu ve Yayıkaltı Karışımları ile Üretilen Kefirlerin Özellikleri Üzerine Bir Araştırma* I.Bazı Kimyasal Özellikler

Detaylı

YARASA VE ÇİFTLİK GÜBRESİNİN BAZI TOPRAK ÖZELLİKLERİ ve BUĞDAY BİTKİSİNİN VERİM PARAMETRELERİ ÜZERİNE ETKİSİ

YARASA VE ÇİFTLİK GÜBRESİNİN BAZI TOPRAK ÖZELLİKLERİ ve BUĞDAY BİTKİSİNİN VERİM PARAMETRELERİ ÜZERİNE ETKİSİ ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ DOKTORA TEZİ YARASA VE ÇİFTLİK GÜBRESİNİN BAZI TOPRAK ÖZELLİKLERİ ve BUĞDAY BİTKİSİNİN VERİM PARAMETRELERİ ÜZERİNE ETKİSİ TARIMSAL YAPILAR VE SULAMA ANABİLİM

Detaylı

Erciyes Üniversitesi Gıda Mühendisliği Bölümü Gıda Analizleri ve Teknolojisi Laboratuvar Föyü Sayfa 1

Erciyes Üniversitesi Gıda Mühendisliği Bölümü Gıda Analizleri ve Teknolojisi Laboratuvar Föyü Sayfa 1 1. Genel Bilgiler 100 g örnekte bulunan serbest asitleri nötrleştirmek için harcanan ayarlı baz (sodyum hidroksit veya potasyum hidroksit) çözeltisinin hacminin bulunmasıdır. 2. Asitlik Cinsi Örneklerin

Detaylı

Madde 2- Bu Tebliğ krema ve kaymağı kapsar. Bitkisel yağ esaslı köpük kremayı kapsamaz.

Madde 2- Bu Tebliğ krema ve kaymağı kapsar. Bitkisel yağ esaslı köpük kremayı kapsamaz. Krema ve Kaymak Tebliği R.G. Tarihi:27.09.2003 R.G. Sayısı:25242 Amaç Madde 1- Bu Tebliğin amacı, krema ve kaymağın, tekniğine uygun ve hijyenik şekilde üretilmesi, hazırlaması, işlemesi, muhafazası, depolanması,

Detaylı

T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü. Sayı: B100TSH0120010 Konu: Halk Sağlığı Laboratuvarı 17.10.

T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü. Sayı: B100TSH0120010 Konu: Halk Sağlığı Laboratuvarı 17.10. T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Sayı: B100TSH0120010 Konu: Halk Sağlığı Laboratuvarı ANKARA 17.10.2002 15702... VALİLİĞİNE (İl Sağlık Müdürlüğü) GENELGE 2002 / 111 Bakanlığımızın

Detaylı

Karbohidratlar. Karbohidratların sınıflandırılması. Monosakkaritler

Karbohidratlar. Karbohidratların sınıflandırılması. Monosakkaritler Karbohidratlar Yeryüzünde en çok bulunan organik molekül grubudur, (CH 2 O) n genel formülüyle ifade edilebilirler. Genelde suda çözünürler, Güneş ışığının fotosentez yapan organizmalar tarafından tutulmasıyla

Detaylı

HPLC ile Elma Suyunda HMF Analizi

HPLC ile Elma Suyunda HMF Analizi UYGULAMA NOTU Yüksek Performanslı Sıvı Kromatografi L019 HPLC ile Elma Suyunda HMF Analizi HAZIRLAYANLAR Kim. Akın Osanmaz ve Uzm. Kim. Ozan Halisçelik Ant Teknik Cihazlar Ltd. Şti. KONU: Elma suyu numunelerinde,

Detaylı

Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi

Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi Türk Tarım Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 6(6): 79-755, 8 Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi Çevrimiçi baskı, ISSN: 8-7X www.agrifoodscience.com Türk Bilim ve Teknolojisi Şalgam Suyu Üretiminde

Detaylı

Organik Bileşikler. Karbonhidratlar. Organik Bileşikler YGS Biyoloji 1

Organik Bileşikler. Karbonhidratlar. Organik Bileşikler YGS Biyoloji 1 Organik Bileşikler YGS Biyoloji 1 Hazırladığımız bu yazıda; organik bileşikler ve organik bileşiklerin yapısını, canlılarda bulunan organik bileşikleri ve bunların görevlerini, kullanım alanlarını, canlılar

Detaylı

OKSİJENLİ SOLUNUM

OKSİJENLİ SOLUNUM 1 ----------------------- OKSİJENLİ SOLUNUM ----------------------- **Oksijenli solunum (aerobik): Besinlerin, oksijen yardımıyla parçalanarak, ATP sentezlenmesine oksijenli solunum denir. Enzim C 6 H

Detaylı

EMİR VE DİMRİT KARIŞIMI ŞARAPLAR İLE DOĞAL KÖPÜREN ŞARAP ÜRETİMİNDE İMMOBİLİZE MAYA KULLANIMI*

EMİR VE DİMRİT KARIŞIMI ŞARAPLAR İLE DOĞAL KÖPÜREN ŞARAP ÜRETİMİNDE İMMOBİLİZE MAYA KULLANIMI* EMİR VE DİMRİT KARIŞIMI ŞARAPLAR İLE DOĞAL KÖPÜREN ŞARAP ÜRETİMİNDE İMMOBİLİZE MAYA KULLANIMI* Use of Immobilized Yeasts in the Production of Natural Sparkling Wines from the Mixture of Wines from Emir

Detaylı

00220 Gıda Biyokimyası

00220 Gıda Biyokimyası 00220 Gıda Biyokimyası Hazırlayan: Doç.Gökhan DURMAZ 00220 Gıda Biyokimyası-Şubat 2013 1 Bu notların hazırlanmasında aşağıdaki eserlerden yararlanılmıştır; Biyokimya, Engin Gözükara, Nobel Tip Kitabevi,

Detaylı

ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ

ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ ANKARA ÇUBUK YÖRESİ TURŞULARINDAN İZOLE EDİLEN LAKTİK ASİT BAKTERİLERİNİN TANIMLANMASI VE TOPLAM HÜCRE PROTEİN PROFİLLERİNİN BELİRLENMESİ

Detaylı

1.5 Kalite Kontrol Bölüm Fiziksel Kalite Kriterleri Bölüm Mikrobiyolojik Kalite Kriterleri Mikrobiyal Kontaminasyon

1.5 Kalite Kontrol Bölüm Fiziksel Kalite Kriterleri Bölüm Mikrobiyolojik Kalite Kriterleri Mikrobiyal Kontaminasyon 1.5 Kalite Kontrol Günümüzde gıda mikrobiyolojisi laboratuarlarında yaygın olarak ticari dehidre formülasyonlardan hazırlanan besiyerleri veya kullanıma hazır besiyerleri kullanılmaktadır. Kullanıma hazır

Detaylı

Kimya Bilim Danış ışmanlığı Çalıştayı Farklı Kaynaklardan Elde Edilen Sütlerin S Mayalanma Sürelerinin S ve ph Değişimlerinin imlerinin Karşı şılaştırmalı Olarak İncelenmesi PROJE EKİBİ: : Nurdan Yavuz

Detaylı

GIDA ve TARIM KİMYASI LABORATUVARI TEST VE ANALİZLERİ - 2015

GIDA ve TARIM KİMYASI LABORATUVARI TEST VE ANALİZLERİ - 2015 BİTKİSEL VE HAYVANSAL YAĞ ANALİZLERİ GT 1 KIRILMA İNDİSİ TS 4960 EN ISO 6320 50 GT 2 ÖZGÜL AĞIRLIK (YOĞUNLUK) TS 4959 40 GT 3 İYOT SAYISI (Katı ve Sıvı Yağlarda) EN ISO 3961 60 GT 4 İYOT SAYISI (Ekstre

Detaylı

TGK-KREMA VE KAYMAK TEBLĐĞĐ (2003/34) (Yayımlandığı R.G.: /25242)

TGK-KREMA VE KAYMAK TEBLĐĞĐ (2003/34) (Yayımlandığı R.G.: /25242) TGK-KREMA VE KAYMAK TEBLĐĞĐ (2003/34) (Yayımlandığı R.G.: 27.09.2003/25242) Değişiklik : 06.02.2009tarih ve 27133 sayılı R. G. Amaç Madde 1- Bu Tebliğin amacı, krema ve kaymağın, tekniğine uygun ve hijyenik

Detaylı

Anahtar kelimeler: Hicaznar, potasyum, sogukta muhafaza, kalite

Anahtar kelimeler: Hicaznar, potasyum, sogukta muhafaza, kalite VII. Bahçe Ürünlerinde Muhafaza ve Pazarlama Sempozyumu, 4-7 Ekim 216 ISSN: 2148-36 Yıl /Year: 217 Cilt(Sayı)/Vol.(Issue): 1(Özel) Sayfa/Page: 78-85 Araştırma Makalesi Research Article 1Alata Bahçe Kulturleri

Detaylı

Biyoloji Canlılarda Solunum Enerjinin Açığa Çıkışı

Biyoloji Canlılarda Solunum Enerjinin Açığa Çıkışı Biyoloji Canlılarda Solunum Enerjinin Açığa Çıkışı Canlılarda Enerji Dönüşümleri Canlılarda Solunum: Enerjinin Açığa Çıkışı Canlı hücrede gerçekleşen tüm metabolik olaylar enerji gerektirir. Hayvanlar

Detaylı

YAZILIYA HAZIRLIK SORULARI. 9. Sınıf 2 KARBONHİDRAT LİPİT (YAĞ)

YAZILIYA HAZIRLIK SORULARI. 9. Sınıf 2 KARBONHİDRAT LİPİT (YAĞ) YAZILIYA HAZIRLIK SORULARI 9. Sınıf 2 KARBONHİDRAT LİPİT (YAĞ) DOĞRU YANLIŞ SORULARI Depo yağlar iç organları basınç ve darbelerden korur. Steroitler hücre zarının yapısına katılır ve geçirgenliğini artırır.

Detaylı

GIDALARDA BİYOJEN AMİNLER VE ÖNEMİ

GIDALARDA BİYOJEN AMİNLER VE ÖNEMİ GIDALARDA BİYOJEN AMİNLER VE ÖNEMİ BİYOJEN AMİNLER Gıdalarda bazı spesifik amino asitlerin dekarboksilasyonuna veya aldehit ve ketonların transaminasyonuna bağlı olarak oluşan temel azotlu bileşiklerdir.

Detaylı

6. glikolizde enerji kazanım hesaplamalarında; Substrat düzeyinde -ATP üretimi yaklaşık yüzde kaç hesaplanır? a. % 0 b. % 2 c. % 10 d. % 38 e.

6. glikolizde enerji kazanım hesaplamalarında; Substrat düzeyinde -ATP üretimi yaklaşık yüzde kaç hesaplanır? a. % 0 b. % 2 c. % 10 d. % 38 e. www.lisebiyoloji.com ayxmaz/biyoloji Test Çoktan Seçmeli 1. Hangi terim moleküllerin parçalanması ile açığa çıkan enerjinin depolandığı metabolik yolları ifade eder? a. anabolik yollar b. Katabolik yollar

Detaylı

RAPOR. O.D.T.Ü. AGÜDÖS Kod No: 08 03 11 1 00 09 3 Kasım, 2008

RAPOR. O.D.T.Ü. AGÜDÖS Kod No: 08 03 11 1 00 09 3 Kasım, 2008 BMB Technology İçin Life 2 O Water BMB1000 Serisi Su Arıtma Cihazının Sularda Bakteri ve Kimyasalların Arıtım Performansının Araştırılması Projesi O.D.T.Ü. Danışman Prof. Dr. Celal F. GÖKÇAY RAPOR O.D.T.Ü.

Detaylı

RUMİNANT RASYONLARINDA MAYA KULLANIMI VE ÖNEMİ

RUMİNANT RASYONLARINDA MAYA KULLANIMI VE ÖNEMİ RUMİNANT RASYONLARINDA MAYA KULLANIMI VE ÖNEMİ Rumen mikroorganizmaların (bakteriler,protozoalar ve mayaların) bir denge içinde çalıştırdığı kusursuz bir makinedir. Yüksek et-süt verimi isterken bu hayvandaki

Detaylı

Karın Kaymağı Peynirinden İzole Edilen Laktobasillerin Tanımlanması. Identification of Lactobacilli Isolated from Cheese Karın Kaymak

Karın Kaymağı Peynirinden İzole Edilen Laktobasillerin Tanımlanması. Identification of Lactobacilli Isolated from Cheese Karın Kaymak Kafkas Univ Vet Fak Derg (): 0, 0 DOI:0./kvfd.0. RESEARCH ARTICLE Karın Kaymağı Peynirinden İzole Edilen Laktobasillerin Tanımlanması Tamer TURGUT * Ahmet ERDOĞAN * Mustafa ATASEVER ** * Atatürk Üniversitesi,

Detaylı

ADIM ADIM YGS LYS Adım EKOLOJİ 7 MADDE DÖNGÜLERİ (Su, Karbon ve Azot Döngüsü)

ADIM ADIM YGS LYS Adım EKOLOJİ 7 MADDE DÖNGÜLERİ (Su, Karbon ve Azot Döngüsü) ADIM ADIM YGS LYS 100. Adım EKOLOJİ 7 MADDE DÖNGÜLERİ (Su, Karbon ve Azot Döngüsü) MADDE DÖNGÜLERİ Ekosistemde kimyasal elementler sınırlı sayıda bulunur. Bu nedenle bu kimyasal elementeler organik ve

Detaylı