TÜREV ARAÇLARIN ALIM SATIMINA ARACILIK ÇERÇEVE SÖZLEġMESĠ

Transkript

1 TÜREV ARAÇLARIN ALIM SATIMINA ARACILIK ÇERÇEVE SÖZLEġMESĠ Madde 1 SözleĢmenin Tarafları Bir tarafta, Rıhtım Cad. No:51 Karaköy/İstanbul da yerleşik Global Menkul Değerler Anonim Şirketi (aşağıda kısaca ARACI KURUM denilecektir); diğer tarafta, Müşteri Adı/Soyadı : Ev Adresi : : Telefon/Ev : Telefon/İş : Telefon/Cep : Faks : (aşağıda kısaca MÜŞTERİ denilecektir) arasında tarihinde aşağıdaki koşullarla Türev Araçların Alım Satımına Aracılık Sözleşmesi (aşağıda kısaca Sözleşme denilecektir) imzalanmıştır. Madde 2 Tanımlar 2.1. Türev Araçları; Vadeli İşlem Sözleşmeleri ve Opsiyon Sözleşmelerini, 2.2. Borsa; Borsa İstanbul A.Ş. ni ve/veya Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası A.Ş. ni ve/veya bu amaçla kurulacak yeni borsa veya piyasaları, 2.3. Borsa Kuralları; tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsalarının Kuruluş Ve Çalışma Esasları Hakkında Yönetmelik (Genel Yönetmelik), tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Vadeli İşlem Ve Opsiyon Borsası Yönetmeliği (Borsa Yönetmeliği), tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Vadeli İşlemler ve Opsiyon Piyasası Yönetmeliği, tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Aracı Kuruluşların Türev Araçların Alım Satımına Aracılık Faaliyetlerinde Düzenleyecekleri Belgeler ve Kayıt Düzeni Hakkında Tebliğ (Seri:V No:51), söz konusu Tebliğ ve Yönetmeliklerin hükümleri uyarınca Sermaye Piyasası Kurulu, Borsa ve Takas Merkezi tarafından yapılan düzenlemeleri ve bunlarda yapılan değişiklikleri, 2.4. Vadeli ĠĢlem SözleĢmesi; Belirli bir vadede, önceden belirlenen fiyat, miktar ve nitelikte ekonomik veya finansal göstergeyi, sermaye piyasası aracını, malı, kıymetli madeni ve dövizi alma veya satma yükümlülüğü veren sözleşmeyi, 2.5. Opsiyon SözleĢmesi; Opsiyonu alan tarafa belirli bir vadede veya belirli bir vadeye kadar, önceden belirlenen fiyat, miktar ve nitelikte ekonomik veya finansal göstergeyi, sermaye piyasası aracını, malı, kıymetli madeni ve dövizi alma veya satma hakkı veren, satan tarafı ise yükümlü kılan sözleşmeyi, 2.6. Uzun Pozisyon; Genel Yönetmelik madde 31 uyarınca; (a) Vadeli İşlem Sözleşmelerinde, sözleşmenin vadesi geldiğinde sözleşmeye konu teşkil eden varlığı sözleşmede belirtilen fiyattan ve belirtilen miktarda satın almaya da nakdi uzlaşmayı sağlama hak ve yükümlülüğünü, (b) Opsiyon Sözleşmelerinde, (i) Alım opsiyonunda, sözleşmenin vadesinde veya vadeye kadar olan süre içinde sözleşmeye konu teşkil eden varlığı, sözleşmede belirtilen fiyattan ve belirtilen miktarda satın almak ya da nakdi uzlaşmada bulunma hakkını, 1

2 (ii) Satım opsiyonunda, sözleşmenin vadesinde veya vadeye kadar olan süre içinde sözleşmeye konu teşkil eden varlığı, sözleşmede belirtilen fiyattan ve belirtilen miktardan satmak ya da nakdi uzlaşmada bulunmak hakkını, 2.7. Kısa Pozisyon; Genel Yönetmelik madde 32 uyarınca; (a) Vadeli İşlem Sözleşmelerinde, sözleşmenin vadesi geldiğinde sözleşmeye konu teşkil eden varlığı sözleşmede belirtilen fiyattan ve belirtilen miktardan satma ya da nakdi uzlaşmayı sağlama hak ve yükümlüğünü, (b) Opsiyon sözleşmelerinde, (i) Alım opsiyonunda, sözleşmenin vadesinde veya vadeye kadar olan süre içinde sözleşmeye konu teşkil eden varlığı, sözleşmede belirtilen fiyattan ve belirlenen miktardan satma ya da nakdi uzlaşmayı sağlama yükümlülüğünü, (ii) Satım opsiyonunda, sözleşmenin vadesinde veya vadeye kadar olan süre içinde sözleşmeye konu teşkil eden varlığı, sözleşmede belirtilen fiyattan ve belirtilen miktardan satın alma ya da nakdi uzlaşmayı sağlama yükümlülüğünü, 2.8. Opsiyon Primi; Genel Yönetmelik madde 34 uyarınca Opsiyon Sözleşmesini alan tarafın, sözleşmede yer alan haklar karşılığında opsiyon sözleşmesini satan tarafa ödemekle yükümlü olduğu primi, 2.9. Kullanım Fiyatı; Genel Yönetmelik madde 35 uyarınca Opsiyon Sözleşmelerinde, sözleşmeye konu olan varlığın alım veya satım hakkının vade süresince veya vade sonunda kullanılabileceği fiyatı, Günlük UzlaĢma Fiyatı; Borsa Kuralları ve Türev Araçlarında hesaplama şekli ve yöntemi belirtilen, günsonlarında hesapların güncelleştirilmesinde kullanılmak üzere Borsa tarafından belirlenen fiyatı, Son UzlaĢma Fiyatı; Borsa Kuralları ve Türev Araçlarında hesaplama şekli ve yöntemi belirtilen, vade sonunda pozisyonların ifasında kullanılmak üzere üzere Borsa tarafından belirlenen fiyatı, Pozisyon Limiti; Herhangi bir Vadeli İşlem Sözleşmesinde tek bir MÜŞTERİ nin tek yönlü sahip olacağı azami sözleşme sayısını, Ters ĠĢlem; Genel Yönetmelik madde 33 uyarınca aynı özelliklere sahip sözleşme bazında olmak kaydıyla, uzun pozisyon karşısında kısa pozisyon, kısa pozisyon karşısında uzun pozisyon alınarak pozisyonun tasfiyesini, Alım Emri; MÜŞTERİ'nin ARACI KURUM'a, Türev Araçları nın, satın alınması (uzun pozisyon alınması) için, yazılı veya sözlü ya da telefon, teleks, telefaks veya elektronik iletişim araçlarını kullanarak yaptığı bildirimi, 2.15 Satım Emri; MÜŞTERİ'nin ARACI KURUM'a, Türev Araçları nın, satılması için (kısa pozisyon alınması) yazılı veya sözlü, ya da telefon, teleks, telefaks veya diğer elektronik iletişim araçlarını kullanarak yaptığı bildirimi, 2.16 Emir; MÜŞTERİ nin ARACI KURUM a portföyündeki değerlerin satılması, portföyüne alım yapılması, nakit/menkul kıymet virmanı veya havalesi yapılması, borç senetlerinin itfa edilmesi ve benzeri işlemler ile ilgili yazılı, sözlü veya ARACI KURUM un kabulüne bağlı olarak telefonla, faksla, cep telefonu üzerinden kısa mesaj servisi ile, wap, palm ve benzeri teknolojiler ile, çağrı merkezi (Call Center) vasıtası ile, internet üzerinden veya teknolojinin gelişmesine bağlı olarak ortaya çıkacak benzeri iletişim araçlarıyla yaptığı bildirimi, Kurtaj Ücreti; Gerçekleştirilen her Türev Araçları Alım ve Satım Emri nedeniyle MÜŞTERİ'nin ARACI KURUM'a ödemekle yükümlü olduğu yüzdesel veya sabit ücreti, 2

3 2.18. Komisyon; Türev araçları dahil sermaye piyasası araçlarının alım satımı ve saklanması; MÜŞTERİ nam ve hesabına sermaye piyasası araçlarının anapara, faiz ve benzeri gelirlerinin tahsili, ödenmesi; MÜŞTERİ ye ait nakdin değerlendirilmesi hizmetleri ve ARACI KURUM tarafından MÜŞTERİ adına ve/veya hesabına yapılacak diğer her türlü menkul kıymet işlemleri nedeniyle Borsa, Takas Merkezi, saklama kuruluşu, diğer yetkili kuruluşlar ve ARACI KURUM tarafından tahakkuk ettirilen masraf, hizmet bedeli, hesap işletim bedeli, kurtaj ve ücretleri (Bu Sözleşme nin imzalanmasından sonra yürürlüğe girebilecek mevzuat gereğince oran ve tutarların değişmesi durumunda ARACI KURUM bu değişikliği bedel ve ücretlere yansıtma hakkını saklı tutar), Takas Merkezi; Borsada gerçekleşen işlemlerin takasını gerçekleştirmekle görevlendirilen İstanbul Takas ve Saklama Bankası A.Ş. ni veya ileride görevlendirilecek diğer kurumları veya Borsa nezdinde oluşturulacak merkezi, ifade eder. Madde 3 SözleĢmenin Konusu ve Kapsamı Bu Sözleşme nin konusu, ARACI KURUM un MÜŞTERİ adına ve/veya hesabına Borsa da veya teşkilatlanmış diğer piyasalarda Türev Araçları alıp satmasına ilişkin işlemlerde, her işlem için ayrı bir sözleşme imzalanmasına gerek olmaksızın, bir çerçeve sözleşme niteliğinde, uyulması zorunlu bulunan genel nitelikteki şartlar ile tarafların hak ve yükümlülüklerinin belirlenip düzenlenmesidir. Bu Sözleşme nin kapsamına MÜŞTERİ nin alım ve satımını yaptığı Vadeli İşlem Sözleşmeleri ve Opsiyon Sözleşmelerinin ilgili sözleşmelerin hükümlerine ve Borsa Kurallarına göre ARACI KURUM aracılığı ile teminatların yatırılması, çekilmesi, idaresi ve nemalandırılması da girmektedir. Bu Sözleşme sadece Borsa da gerçekleşecek olan Vadeli İşlem Sözleşmesi ve Opsiyon Sözleşmesi ve bunlara ilişkin işlemleri kapsar. MÜŞTERİ, işbu Sözleşme yi imzalamadan önce, ekte yer alan ve SPK tarafından yayımlanan Türev Araçlar Risk Bildirim Formu nun (Ek-1) bir nüshasını aldığını, okuduğunu, anladığını ve kabul ettiğini beyan ve kabul eder. Madde 4 Emirlere ĠliĢkin Hükümler 4.1. Emirlerde Miktar ve Fiyat Belirleme ġekilleri MÜŞTERİ, ARACI KURUM a verdiği Emirlerde alım veya satım fiyatları ile miktarlarını kendisi belirleyebileceği gibi bu konularda ARACI KURUM u serbest de bırakabilir. Alım veya satım emirleri Borsa tarafından belirlenen emir türlerinden biri olarak ARACI KURUM a iletilebilir. Emirlerde açıklık yoksa MÜŞTERİ nin ARACI KURUM u emir türü, fiyat ve süre konusunda serbest bıraktığı kabul edilir. Emirlerde Borsa tarafından belirlenenlerin dışında da fiyat belirleme yöntemleri kullanılabilir. MÜŞTERİ nin Borsa Kuralları ve bu Sözleşme uyarınca yatırması gereken teminatları süresi içinde yatırmaması durumunda, ARACI KURUM, MÜŞTERİ nin riskin artmasına yol açacak şekilde pozisyon almaya yönelik yeni emirlerini kabul etmeyebilir Emirlerin Geçerlilik Süresi MÜŞTERİ, Emrinin geçerlilik süresini ilgili Borsanın işlem esaslarına uygun olmak kaydıyla istediği gibi belirleyebilir. Süresi belirlenmemiş Emirlerde MÜŞTERİ nin seans sırasında verdiği Emir, ilgili borsada o seansta veya o gün, seans haricinde verilmişse Emri takip eden ilk seans veya gün sonu için geçerlidir. Tek seans için verilen Emirler ayrıca belirtilmelidir. Emirler, belirlenen süre içinde gerçekleşmedikleri takdirde geçerliliklerini kendiliğinden yitirirler. MÜŞTERİ vermiş olduğu Emrin geçerliliğini muhafaza edeceği son günün tarihini belirtebilir. Son gün de süreye dahildir. 3

4 4.3. GerçekleĢen Emirlerin Tasfiyesi, Hesaplara Kaydı ve Hesapların Güncellenmesi Gerçekleşen işlemler Türev Piyasalar Emir Takip Formundaki ilgili bölüme işlenir. Söz konusu formdaki bilgiler, sıralama işlemine imkan verecek şekilde bilgisayar ortamına aktarılır. Geçerlilik süresi bir günden uzun olan emirlerden verildiği gün gerçekleşmeyenler, izleyen günlerde Türev Piyasalar Emir Takip Formuna kaydedilir. Borsalarda alınıp satılan Türev Araçlar ARACI KURUM tarafından Borsa Kuralları na uygun olarak kayıtlara yansıtılır. MÜŞTERİ, ARACI KURUM un bu Sözleşme uyarınca yapacağı işlem teyidi ve benzeri her türlü bildirimlerinin elektronik iletişim sistemleri ile gönderilmesini ve bu şekilde yapılan bildirimlerin geçerli olacağını beyan ve kabul eder. Borsada işlem gören Vadeli İşlem Sözleşmeleri ve Opsiyon Sözleşmeleri ARACI KURUM tarafından Borsa Kurallarına ve ilgili Türev Araçlarının hükümlerine uygun olarak Günlük Uzlaşma Fiyatları üzerinden güncellenir ve MÜŞTERİ hesaplarına yansıtılır. MÜŞTERİ hesabının bu şekilde güncelleştirilmesi neticesinde elde edilen karlar ARACI KURUM un onayı ile MÜŞTERİ tarafından çekilebileceği gibi ARACI KURUM ile olan diğer işlemlerinde kullanabilir. Hesapların güncelleşmesi neticesinde oluşan zararlar teminatlardan karşılanır ve ARACI KURUM tarafından MÜŞTERİ hesaplardan çekilerek Takas Merkezi ne yatırılır. Madde 5 Teminat ve Takasa ĠliĢkin Hükümler 5.1. ĠĢlem Teminatları MÜŞTERİ, Vadeli İşlem Sözleşmeleri ve Opsiyon Sözleşmelerinin hükümlerinin yerine getirilmesini sağlamak amacıyla aldıkları veya almak istedikleri her pozisyon için ilgili sözleşmeye ilişkin olarak aşağıda belirtildiği şekilde Başlangıç Teminatları ve Sürdürme Teminatlarını ARACI KURUM a yatırmakla yükümlüdür. İşlem teminat tutar ve oranları ile teminata kabul edilebilecek kıymetler, bunların değerleme katsayısı ve teminat yatırma süreleri gibi hususlarda Borsa Kurallarına ve ilgili Vadeli İşlem Sözleşmesi veya Opsiyon Sözleşmesi hükümlerine uyulur. ARACI KURUM tüm bu hususları tek taraflı olarak değiştirme hak ve yetkisine sahiptir. Bu Sözleşme hükümleri uyarınca ARACI KURUM a tevdi edilmesi gereken işlem teminatları, iade edilmesi gerektiğinde aynen değil misli olarak iade edilir. MÜŞTERİ bu teminatlar üzerindeki, nakit dışı olanları nakde çevirme ve bunlarla açık pozisyonlardan oluşan zararları karşılama dahil olmak üzere, tüm tasarruf haklarının ARACI KURUM a geçmesini ve ARACI KURUM tarafından kullanılmasını sağlayacak şekilde teminatları ARACI KURUM a teslim eder. MÜŞTERİ tarafından ARACI KURUM a tevdi edilen teminatların, başkaca herhangi bir işleme gerek olmaksızın bu madde hükmüne uygun olarak tevdi edildiği kabul edilir ve ARACI KURUM, teminat olarak tevdi edilen söz konusu varlıklar üzerinde Borsa Kuralları, ilgili Türev Araçları ve işbu Sözleşme hükümleri uyarınca tasarruf edebilir ve MÜŞTERİ nin doğabilecek yükümlülüklerinin karşılanması için Takas Merkezi ne tevdi edebilir. MÜŞTERİ, ARACI KURUM u; MÜŞTERİ nin ARACI KURUM nezdindeki, sermaye piyasası araçlarının alım satımına ilişkin aracılık hesabı, kredili menkul kıymet işlemleri hesabı ve türev araçların alım satımına ilişkin aracılık hesabı arasında, ARACI KURUM un kendi değerlendirmesine göre gerekli gördüğü nakit ve menkul kıymet virmanlarını yapmaya yetkili kılmıştır BaĢlangıç Teminatı Genel Yönetmelik madde 42 uyarınca MÜŞTERİ, Türev Araçları alım ve satımı neticesinde sahip olacağı açık pozisyonlar için Borsa Kuralları ve ilgili Türev Araçlarının hükümlerine göre yatırılması zorunlu asgari Başlangıç Teminatı na ilişkin olarak ARACI KURUM a, en az Borsa Kuralları ile belirlenen başlangıç teminatını yatırmak zorundadır. ARACI KURUM, Borsa Kuralları ile belirlenen başlangıç teminatından daha yüksek bir başlangıç teminat oranı belirleme hakkına sahiptir. ARACI KURUM, başlangıçta ve daha sonra gerçekleştirilecek işlemlerde MÜŞTERİ tarafından teslim edilen başlangıç teminatının cari piyasa değerinin tamamını veya bizzat kendi takdirine göre belirleyeceği belirli bir yüzdesini özkaynak olarak kabul etme yetkisini haizdir. 4

5 5.3. Sürdürme Teminatı ve Teminat Tamamlama Çağrısı Genel Yönetmelik madde 44 uyarınca MÜŞTERİ, sahip olduğu açık pozisyonlarına ilişkin olarak Borsa Kuralları ve ilgili Türev Araçları hükümlerine göre bulundurması zorunlu olan Sürdürme Teminatı na ilişkin olarak ARACI KURUM nezdindeki hesaplarında Sürdürme Teminatı bulundurmakla yükümlüdür. Hesapların güncelleştirilmesi neticesinde Vadeli İşlem Sözleşmeleri veya Opsiyon Sözleşmelerinde değer kaybı veya diğer nedenlerle MÜŞTERİ nin mevcut teminatının Sürdürme Teminatının altına düşmesi durumunda, ARACI KURUM, MÜŞTERİ ye teminat tamamlama çağrısı yaparak teminat tutarını başlangıç teminatı seviyesine çıkarmasını talep edebilir. MÜŞTERİ bu durumda teminatlarını Başlangıç Teminatı seviyesine çıkarmakla yükümlüdür. Başlangıç teminatı seviyesine tamamlama sadece nakit ile yapılabilir. ARACI KURUM, tamamen kendi takdirine göre, gerek Türev Araçlara ilişkin emrin kabulünde gerekse Türev Araçlara ilişkin pozisyonun taşınması sırasında Sürdürme Teminatını daha yukarı bir sınıra çekmeye yetkili olup, MÜŞTERİ, ARACI KURUM un belirleyeceği oranda Sürdürme Teminatını temin etmek zorundadır. Teminat tamamlama çağrıları ARACI KURUM tarafından MÜŞTERİ ye elektronik ortamda veya faks ile de yapılabilir. ARACI KURUM un bu çağrıyı göndermesi durumunda MÜŞTERİ nin bir ihbar ve bildirime gerek kalmaksızın çağrıyı aldığı kabul edilir. Borsa Kuralları ile Başlangıç Teminatları ve Sürdürme Teminatları nın artırılması durumunda ARACI KURUM teminatların artırılmasını talep edebilir. Bu durumda MÜŞTERİ işlem teminatlarını artırılan teminat tutarlarına göre yatırmakla yükümlüdür MüĢterinin Temerrüdü ve Ters ĠĢlemle Pozisyonun Kapatılması MÜŞTERİ nin teminat tamamlama çağrısına ilişkin yükümlülüklerini yerine getirmemesi durumunda ARACI KURUM, başka bir ihbara veya bildirime gerek olmaksızın Borsa Kurallarına göre pozisyonlarının bir kısmı veya tamamını ters işlem ile tasfiye edebilir. MÜŞTERİ, ARACI KURUM tarafından pozisyonun ters işlem ile kapatılması veya ters işlem yapılamaması neticesinde hesabında oluşan tüm borçlarını ARACI KURUM a ödemekle yükümlüdür. MÜŞTERİ yükümlülüklerinin tasfiyesi amacıyla, bu madde uyarınca müşteri varlıklarının kullanılmasında ARACI KURUM, varlıkların makul değerleri üzerinden nakde çevrilmesi için gereken özeni göstermekle yükümlüdür Teminatların Nemalandırılması ARACI KURUM tarafından Takas Merkezi ne yatırılan MÜŞTERİ ye ait nakit işlem teminatları Takas Merkezi tarafından nemalandırılır. Takas Merkezi tarafından nemalandırılan tutarlar ARACI KURUM tarafından MÜŞTERİ hesabına aktarılır. ARACI KURUM, MÜŞTERİ nin takas hesabında oluşan teminat fazlasını MÜŞTERİ nin ARACI KURUM nezdindeki hesabına alarak bu hesapta nemalandırmaya yetkilidir. Madde 6 Türev Araçların Vadesinde UzlaĢma Nakdi Uzlaşma Öngören Türev Araçlarda: Nakdi uzlaşma öngörülen ve vade tarihinden önce ters pozisyon almak suretiyle kapatılmamış olan Türev Araçlara ilişkin olarak nakdi uzlaşma Türev Araçlara ilişkin sözleşmesi hükümleri uyarınca gerçekleşecektir. Fiziki Teslimat Öngörülen Türev Araçlarda: Fiziki teslimat öngörülen Türev Araçlarda teslimata ilişkin hususlar ilgili sözleşmede belirtilir. İlgili Türev Araçlarda teslimata ilişkin hususların hükme bağlanmamış olması durumunda ise Borsa Kuralları hükümleri uygulanacaktır. Buna göre, fiziki teslimat öngörülen Türev Araçlarda, son işlem gününden sonra açık pozisyonlar için, kısa pozisyon sahipleri teslimatı yapmakla, uzun pozisyon sahipleri de teslimatı kabul edip gerekli ödemeleri yapmakla yükümlüdür. Teslimat yapacak taraf bu talebini, Türev Araçlara ilişkin sözleşmede öngörülmesi halinde son işlem gününden önce de ARACI KURUM aracılığıyla Takas Merkezi ne bildirebilir. Teslimat yeri ve teslim edilecek varlıkların kalitesi, Türev Araçlara ilişkin sözleşmede belirtilen seçenekler arasından kısa pozisyon sahibi tarafından seçilir. Uzun pozisyon sahibi teslimatı bu şekilde kabul etmek zorundadır. Teslimat işlemlerinde depo ücreti son teslimat gününe kadar 5

6 satıcıya, son teslimat gününden sonra alıcıya aittir. ARACI KURUM un teslimata ilişkin sorumluluğu Takas Merkezi nin teslimatı gerçekleştirdiğini bildirmesi ile son bulur. Teslimatın Borsa Kuralları hükümleri çerçevesinde gerçekleşmesi ile birlikte Takas Merkezi ve Borsa nın yükümlülükleri sona erer. Teslimat sırasında işlemin tarafları arasında, malın kalitesinin ve teslim şartlarının sözleşmeye uygunluğu konusunda çıkacak ihtilaflarda Borsa Kuralları nda belirtilen komitelerin kararı nihaidir. Bu karar uyarınca işlem yapılmasıyla ARACI KURUM un, Borsa nın ve Takas Merkezi nin sorumlulukları sona erer. Alıcı ve Satıcının ARACI KURUM, Borsa ve Takas Merkezi ne karşı talep hakkı bulunmaz. Takas Merkezi, teslimatla sonuçlanan sözleşmelerde, satın alma için gerekli nakdin teslim tarihinden önce yatırılmasını talep edebilir. Teslimat yapılacak depolar Borsa veya Takas Merkezi tarafından belirlenir. Opsiyon Sözleşmelerinde teslimat opsiyonunun tipine göre vade sonunda veya vade sonundan önceki herhangi bir günde opsiyonun alıcısı tarafından ARACI KURUM vasıtasıyla talep edilebilir. MÜŞTERİ, Takas Merkezi tarafından belirlenen teslimat ücretini ödemeyi kabul ve taahhüt eder. Madde 7 MüĢteriye Ait Nakdin Değerlendirilmesi MÜŞTERİ, Türev Araçları alım ve satım işlemleri neticesinde hesabının alacak bakiye vermesi durumunda, ARACI KURUM un bu tutarı, taraflar arasında akdedilmiş olan Sermaye Piyasası Araçları Alım-Satımına İlişkin Aracılık Sözleşmesi nde belirlenen ilkeler doğrultusunda değerlendirmeye yetkili olduğunu beyan ve kabul eder. MÜŞTERİ, bu işlemler nedeniyle ortaya çıkacak her türlü masraf ve vergiden kendisinin sorumlu olacağını, Borsa Para Piyasası nda karşı üyenin veya paranın yatırıldığı banka veya aracı kuruluşların ödeme güçlüğüne düşmesi veya herhangi bir şekilde geri ödeme yükümlülüğünü yerine getirmemesi durumunda ARACI KURUM dan herhangi bir talebi olmayacağını kabul ve taahhüt eder. Madde 8 Ödenecek Komisyon ve Masraf MÜŞTERİ, ARACI KURUM un bu Sözleşme kapsamında yerine getireceği Türev Araçları alım satımına ilişkin hizmetler için yürürlükteki ilgili mevzuat ve ARACI KURUM un cari tatbikatına göre tesbit edilecek ve tahakkuk ettirilecek Komisyon ve sair giderleri nakden ve def aten ödemeyi kabul, beyan ve taahhüt eder. Şu kadar ki ARACI KURUM un kendi takdirine bağlı olarak yukarıda anılan Komisyon ve giderleri MÜŞTERİ den derhal talep etmeyip bu tutarı MÜŞTERİ nin ARACI KURUM nezdindeki hesabına borç kaydetme ve ilerideki bir tarihte ödenmesini isteme hakkı saklıdır. ARACI KURUM, tahakkuk ettirilecek Komisyon ve giderlerin tutarını ve oranını MÜŞTERİ ye önceden yazılı olarak bildirmek suretiyle her zaman artırmaya ve herhangi bir bildirime gerek olmadan her zaman azaltmaya yetkilidir. Bu Sözleşme kapsamında yer alan iş ve işlemlerin ARACI KURUM ve/veya üçüncü kişiler tarafından yapılması ile ilgili olarak ortaya çıkan her türlü masraf ve hizmet bedelleri (hesap işletim ücreti, hesap ekstresi ve diğer bildirimlere ilişkin posta ve noter ücretleri, EFT ve diğer virman masrafları, menkul kıymetlere ilişkin saklama ücreti ile bunlara ilişkin rüçhan hakkı kullanımı, temettü ödemesi ve diğer hakların kullanımına ilişkin ücretler ve üçüncü kişilere ödenen diğer gider ve hizmet bedelleri) MÜŞTERİ tarafından ödenecektir. Mahiyeti ne olursa olsun vergi, fon, harç ve sair her türlü yükümlülüklerin ödenmesi ve sorumluluğu ister Türkiye içinde ister Türkiye dışında olsun MÜŞTERİ'ye aittir. Madde 9 Temerrüt ve sonuçları MÜŞTERİ, ARACI KURUM nezdindeki hesabının, Türev Araçların alım bedeli ile Komisyon ve sair giderleri karşılayacak durumda bulunmasını sağlayacağını; Sürdürme Teminatının tamamlanması gereken durumlarda eksik kalan teminatı istenen süre içerisinde tamamlayacağını; hesabını yeterli durumda bulundurmazsa hiçbir ihtar ve ihbara gerek kalmaksızın temerrüde düşeceğini ve temerrüde düştüğü günden itibaren mevcut borcunu, günlük Interbank faiz oranının en yüksek değerinin 3 katı şeklinde hesaplanacak temerrüt faizi ile birlikte ödeyeceğini; ARACI KURUM un alacağını tahsil etmek amacıyla MÜŞTERİ nin ARACI KURUM nezdindeki tüm hesaplarında bulunan portföyünü Borsa da veya Borsa dışında hiçbir ihbarda bulunmaksızın dilediği tarihte, uygun gördüğü bir fiyattan satmaya veya kendi portföyüne almaya yetkili olduğunu beyan ve kabul eder. 6

7 MÜŞTERİ, kendisine düşen yükümlülükleri yerine getirmekteki ihmali ya da yerine getirmemesi nedeniyle ARACI KURUM un karşılaşacağı her türlü zararı tazmin etmeyi ve ARACI KURUM adına üstlenmeyi taahhüt eder. ARACI KURUM, MÜŞTERİ nin işbu Sözleşme ve taraflar arasındaki sair sözleşme hükümleri uyarınca oluşan borcunun tasfiyesi hususunda; MÜŞTERİ nin ARACI KURUM nezdindeki, sermaye piyasası araçlarının alım satımına ilişkin aracılık hesabı, kredili menkul kıymet işlemleri hesabı ve türev araçların alım satımına ilişkin aracılık hesabında bulunan nakitten ve/veya bu hesaplarda bulunan menkul kıymetleri nakde çevirmek suretiyle oluşacak nakitten alacağını tahsil etme hakkına sahiptir. Madde 10 Genel sorumsuzluk kayıtları Emirlerin iletiminde, gerçekleşmesinde, tesliminde, teminatların alınmasında, iadesinde ve diğer tüm Borsa işlemlerinde, Borsanın veya ARACI KURUM un bilgi işlem ve iletişim sistemlerinde arızaların oluşması sebebiyle ortaya çıkabilecek gecikme ve zararlardan ARACI KURUM un sorumlu olmadığını MÜŞTERİ kabul eder. ARACI KURUM savaş, işgal, iç savaş, abluka, isyan, sivil ya da askeri karışıklık, sabotaj, terör hareketleri (terörizm deyimi politik amaçlarla şiddet kullanma anlamına gelmekte olup, kamuya veya kamunun herhangi bir bölümüne korku salmak amacıyla şiddet kullanmayı içermektedir), hükümet müdahalesi, yasal takibat, işçi ayaklanması, grev, lokavt, yangın, su baskını, deprem, diğer doğal afetler, patlama, radyasyon, nükleer yakıt patlaması, nükleer yakıtlardan kaynaklanan radyoaktif yayılma, radyoaktif zehirlenme, nükleer tesis patlaması, yasa, karar ya da da hükümetin veya herhangi bir hükümet organının (mahkemeler, merkez bankası ve askeri otoriteler dahil) dolaylı ya da doğrudan etkileri gibi olaylardan dolayı MÜŞTERİ nin yükleneceği kayıp, zarar ya da cezalardan sorumlu olmayacaktır. ARACI KURUM, MÜŞTERİ nin alım ve satım emirlerinin kısmen veya tamamen yerine getirilememesinden; Takas Merkezi, TCMB ve/veya aracı kuruluşların sermaye piyasası araçlarını teslim etmemesi veya bedellerini ödememesinden; üçüncü kişilerin hata, unutma, gecikme, yanılma ve her türlü kusurundan; mücbir sebepler ve/veya doğal afetler sonucu meydana gelebilecek zararlardan, MÜŞTERİ nin alım emri sonucunda Takas Merkezi nden teslim aldığı sermaye piyasası araçlarının sahte, usulsüz, eksik, yıpranmış, tahrif edilmiş, noksan kuponlu, çalıntı veya ödeme yasaklı olmalarından; değiştirilmeleri söz konusu olduğu halde eski sermaye piyasası araçlarının tesliminden; Borsa ve/veya Takas Merkezi ndeki saklama ve çalışma sisteminden kaynaklanan bütün zararlardan ve ARACI KURUM un kendi kontrolü ve iradesi dışında gerçekleşecek her türlü olaylardan doğacak zararlardan sorumlu değildir. MÜŞTERİ, ARACI KURUM un bu nedenlerle hiçbir hukuki ve cezai mesuliyetinin olmayacağını beyan, kabul ve taahhüt eder. Madde 11 SözleĢmenin Süresi ve Sona Ermesi Bu Sözleşme süresiz olarak akdedilmiştir. ARACI KURUM ve MÜŞTERİ, herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve üç işgünü önceden diğer tarafa yazılı olarak ihbarda bulunmak ve mevcut borçlarını ödemek kaydıyla herhangi bir gerekçe göstermeksizin bu Sözleşme yi tek taraflı olarak feshedebilirler. ARACI KURUM, MÜŞTERİ nin temerrüdü halinde veya MÜŞTERİ nin Sermaye Piyasaları Mevzuatına veya piyasaların teamül ve etik kurallarına aykırı işlemlerde bulunması halinde Sözleşme yi tek taraflı olarak derhal feshetme yetkisini haiz olup, fesih bildirimini bilahare MÜŞTERİ ye gönderebilir. Sözleşmenin feshi durumunda MÜŞTERİ nin talimatı doğrultusunda MÜŞTERİ ye ait nakit ve menkul kıymetler ya MÜŞTERİ ye mislen teslim edilir ya da bir başka aracı kuruluşa transfer edilir. Madde 12 SözleĢmede Yapılacak DeğiĢiklikler ARACI KURUM, işbu Sözleşme nin hüküm ve şartlarını MÜŞTERİ ye yazılı bildirimde bulunmak kaydıyla değiştirmek hakkına sahiptir. MÜŞTERİ, ARACI KURUM un bu hususta yapacağı yazılı bildirimin kendisine tebliğ edildiği tarihi takip eden yedi gün içerisinde söz konusu değişikliklere yazılı olarak itiraz ederek Sözleşmeyi feshettiğini ARACI KURUM a bildirmediği takdirde sözkonusu değişiklikler MÜŞTERİ nin bilinen adresine yapılacak tebligat tarihi itibarıyla yürürlüğe girmiş sayılacaktır. Bahis konusu değişikliklerin, ARACI KURUM un müdahalesi olmaksızın mevzuat veya yetkili kurumların karar ve uygulamalarındaki 7

8 değişikliklerden ileri gelmesi durumunda ARACI KURUM tek taraflı olarak ve derhal yürürlüğe girecek şekilde Sözleşme de değişiklikler yapmaya yetkilidir. Madde 13 ĠĢ Günü Sayılmayan Günler MÜŞTERİ, ARACI KURUM'un kendi isteğine göre Cumartesi günleri kapalı olacağını kabul eder ve ARACI KURUM'un Cumartesi günlerini tatil günü olarak mütalaa etmeye haklı bulunduğunu teyit eder. MÜŞTERİ, ARACI KURUM'un ulusal bayram, hafta tatili ve genel tatil günlerinde kapalı olacağını ve ARACI KURUM'la olan ilişkilerde bu günlerin işgünü sayılmayacağını kabul eder. ARACI KURUM günlük çalışma saatlerini dilediği şekilde tespite yetkili olup, gişelerini yalnızca sabah saatlerinde MÜŞTERİ'ye ve ilgililere açık tutmaya mezundur. MÜŞTERİ, ARACI KURUM'un öğleden sonraki saatlerde gişelerini kapalı tutmasını ve ödeme yapmamasını şimdiden kabul eder. Zorunlu nedenlerle ve grev ve/veya lokavt uygulamaları ve/veya buna benzer durumlardan ötürü ARACI KURUM'un kapalı olmasından dolayı ARACI KURUM dan herhangi bir talepte bulunmamayı MÜŞTERİ kabul eder. Madde 14 MüĢteri Hesabına Dayanağı Olmaksızın Sehven Yapılan Kayıtlar MÜŞTERİ, işbu Sözleşme kapsamındaki işlemler esnasında ARACI KURUM tarafından hesabında herhangi bir dayanak olmaksızın, mükerreren, fazladan veya sehven alacak kaydı yapıldığı takdirde bu kayıtların ARACI KURUM tarafından, kendisine herhangi bir ihbar yapılmadan re sen geri çıkışı yapılarak sermaye piyasası aracı veya nakdin tahsil edilebileceğini, bunlar üzerinde tasarrufta bulunduğu takdirde iade edeceğini, iade işlemine kadar geçen sürede piyasa koşullarında karşı tarafın oluşan zararını sermaye piyasası aracı olarak tazmin edeceğini ve alacak kaydı tarihinden iade tarihine kadar ARACI KURUM müşterilerine uygulanan repo - ters repo oranı üzerinden faizi ve diğer yasal kesintileri ile birlikte ARACI KURUM a ödeyeceğini kabul ve taahhüt eder. Madde 15 SözleĢme ġartlarının Ayrılığı Bu Sözleşme nin belli bir hükmü veya şartı geçersiz veya herhangi bir yasa veya kamu çıkarına aykırı hale gelse bile, bu ilişkinin ekonomik ve yasal özü taraflardan herhangi birini önemli derecede olumsuz yönde etkileyecek şekilde değişmediği sürece, Sözleşme nin bütün diğer şartları ve hükümleri geçerliliğini korur. Sözleşme nin belli bir hükmü veya şartı yukarıda belirtildiği gibi geçersiz hale gelirse, taraflar bu şartı özgün anlamına en yakın ve ilişkilerini olumsuz yönde etkilemeyecek şekilde yenilemek için gayret gösterirler. Madde 16 Feragat Bu Sözleşme de aksi belirtilmediği takdirde, taraflardan herhangi birinin bu Sözleşme ile bağlantılı yetki ya da haklarından birini ya da bir kısmını kullanmaması ya da geç kullanması, bu yetki veya haklarından feragat ettiği anlamını taşımaz. Ayrıca, yetki ve hakların bir kez veya kısmen kullanılması, bunların birden çok kullanılma veya tam kullanılma hakkını ortadan kaldırmaz. Madde 17 MüĢterek Hesaplar Birden fazla MÜŞTERİ tarafından müşterek hesap açılması halinde, aksi yazılı olarak ARACI KURUM a bildirilmedikçe hesap sahiplerinden her birisi hesapta tek başına herhangi bir sınırlama olmaksızın işlem yapabilecek, Emir verebilecek, başka bir kuruluşa virman yapabilecek, ARACI KURUM u ibra edebilecek ve bu Sözleşme nin diğer maddelerinde belirtilen tüm yetkileri tek başına kullanabilecektir. Bundan dolayı hesap sahiplerinden her birisi, diğerinin/diğerlerinin hesabı kullanmasından ve işlem yaptırmasından doğacak tüm sonuçlardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olacaklarını ve ARACI KURUM u sorumlu tutmayacaklarını önceden kabul ve taahhüt ederler. 8

9 ARACI KURUM un müşterek hesap sahiplerinden herhangi birine hesap ekstresi göndermesi veya hesapla ilgili işlemler konusunda ihbar, ihtar veya bildirimde bulunması diğer hesap sahiplerini de bağlar ve onlar da hesap ekstresini, ihbar, ihtar veya bildirimi almış ve öğrenmiş sayılırlar. Müşterek hesap sahiplerinden her biri diğerini tebligat ve bildirim konusunda temsil eder. Madde 18 Uygulanacak Hükümler Bu Sözleşmenin Kurul ve Borsa düzenlemelerine aykırı hükümleri uygulanmaz. Bu Sözleşme Borsa Kuralları ve tali olarak da MÜŞTERİ nin açık pozisyon sahibi bulunduğu Türev Araçları hükümleri ile birlikte uygulanır. İşbu Sözleşme, taraflar arasında akdedilmiş olan Sermaye Piyasası Araçları Alım-Satımına İlişkin Aracılık Sözleşmesi nin doğal bir parçasıdır. İşbu Sözleşme de düzenlenmeyen hususlarda Sermaye Piyasası Araçları Alım-Satımına İlişkin Aracılık Sözleşmesi nin (özellikle Müşteri emirlerinin iletilmesi şekilleri, hükümleri; Aracı Kurum un teminat, hapis, takas ve mahsup hakları; Müşteri nin beyan ve teyidleri; Aracı Kurum un sorumsuzluk kayıtları; tebligat hükümleri; yetkili mahkemeler vb. açılardan) ve Kredili Menkul Kıymet İşlemleri Sözleşmesi nin (özellikle başlangıç teminatı, özkaynak vb. açılardan) hükümleri kıyasen uygulanır. Madde 19 Yürürlüğe GiriĢ Bu Sözleşme imzalandığı tarihte yürürlüğe girer. MÜġTERĠ ARACI KURUM GLOBAL MENKUL DEĞERLER A.ġ. 9

10 TÜREV ARAÇLAR RĐSK BĐLDĐRĐM FORMU (Borsa Đstanbul A.Ş. Vadeli Đşlem ve Opsiyon Piyasası nezdindeki işlemlere ilişkindir) Önemli Açıklama: Borsa Đstanbul A.Ş. Vadeli Đşlem ve Opsiyon Piyasası nezdinde yapacağınız alım-satım işlemleri sonucunda kar elde edebileceğiniz gibi zarar riskiniz de bulunmaktadır. Bu nedenle, Borsa Đstanbul A.Ş. Vadeli Đşlem ve Opsiyon Piyasası'nda işlem yapmaya karar vermeden önce, piyasada karşılaşabileceğiniz riskleri anlamanız, mali durumunuzu ve kısıtlarınızı dikkate alarak karar vermeniz gerekmektedir. Bu amaçla, "Türev Araçların Alım Satımına Aracılık Faaliyeti"ne ilişkin Seri:V No:46 sayılı "Aracılık Faaliyetleri ve Aracı Kuruluşlara Đlişkin Esaslar Hakkında Tebliğ"in 57. maddesinde öngörüldüğü üzere "Türev Araçlar Risk Bildirim Formu"nda yer alan aşağıdaki hususları anlamanız gerekmektedir. Uyarı: Đşlem yapmaya başlamadan önce çalışmayı düşündüğünüz kuruluşun "Türev Araçların Alım Satımına Aracılık Yetki Belgesi" olup olmadığını kontrol ediniz. Türev araçların alım satımına aracılık faaliyeti konusunda yetkili olan banka ve sermaye piyasası aracı kurumlarını veya web sitelerinden öğrenebilirsiniz. Tanımlar: Borsa Aracı Kuruluş Piyasa : Borsa Đstanbul Anonim Şirketi'ni : Borsa üyesi olan ve Sermaye Piyasası Kurulu'ndan "Türev Araçların Alım Satımına Aracılık Yetki Belgesi" almış olan, bu risk bildirim formunu imzalayan müşterinin birlikte "türev araçların alım satımına aracılık çerçeve sözleşmesi imzalayacağı" aracı kurum veya bankayı, : B o r s a Đst a n b u l A. Ş. Vadeli Đşlem ve Opsiyon Piyasası sözleşmelerinin işlem gördüğü piyasaları, Vadeli Đşlem Sözleşmesi : Belirli bir vadede, önceden belirlenen fiyat, miktar ve nitelikte ekonomik veya fınansal göstergeyi, sermaye piyasası aracını, malı, kıymetli madeni ve dövizi alma veya satma yükümlülüğü veren sözleşmeyi, Sayfa 1 / 5

11 Opsiyon Sözleşmesi Uzun Pozisyon (Vadeli Đşlem Sözleşmelerinde) Uzun Pozisyon (Opsiyon Sözleşmelerinde) Opsiyonu alan tarafa belirli bir vadede veya belirli bir vadeye kadar, önceden belirlenen fiyat, miktar ve nitelikte ekonomik veya finansal göstergeyi, sermaye piyasası aracını, malı, kıymetli madeni ve dövizi alma veya satma hakkı veren, satan tarafı ise yükümlü kılan sözleşmeyi Sözleşmenin vadesi geldiğinde sözleşmeye konu teşkil eden varlığı sözleşmede belirtilen fiyattan ve belirtilen miktarda satın alma ya da nakdi uzlaşmayı sağlama yükümlülüğünü, 1) Alım opsiyonunda, sözleşmenin vadesinde veya vadeye kadar olan süre içinde sözleşmeye konu teşkil eden varlığı, sözleşmede belirtilen fiyattan ve belirtilen miktarda satın alma ya da nakdi uzlaşmada bulunma hakkını, 2) Satım opsiyonunda, sözleşmenin vadesinde veya vadeye kadar olan süre içinde sözleşmeye konu teşkil eden varlığı, sözleşmede belirtilen fiyattan ve belirtilen miktardan satma ya da nakdi uzlaşmada bulunma hakkını, Kısa Pozisyon (Vadeli Đşlem Sözleşmelerinde) Kısa Pozisyon (Opsiyon Sözleşmelerinde) Sözleşmenin vadesi geldiğinde sözleşmeye konu teşkil eden varlığı sözleşmede belirtilen fiyattan ve belirtilen miktardan satma ya da nakdi uzlaşmayı sağlama yükümlülüğünü, 1) Alım opsiyonunda, sözleşmenin vadesinde veya vadeye kadar olan süre içinde sözleşmeye konu teşkil eden varlığı, sözleşmede belirtilen fiyattan ve belirlenen miktardan satma ya da nakdi uzlaşmayı sağlama yükümlülüğünü, 2) Satım opsiyonunda, sözleşmenin vadesinde veya vadeye kadar olan süre içinde sözleşmeye konu teşkil eden varlığı, sözleşmede belirtilen fiyattan ve belirtilen miktardan satın alma ya da nakdi uzlaşmayı sağlama yükümlülüğünü, Sayfa 2 / 5

12 Ters Đşlem- Pozisyonu Kapatma Opsiyon Primi Kullanım Fiyatı Uzlaşma Fiyatı Pozisyon Limitleri Başlangıç Teminatı Sürdürme Teminatı : Aynı özelliklere sahip sözleşme bazında olmak kaydıyla, söz konusu sözleşmenin işlem gördüğü piyasadaki son işlem gününe kadar uzun pozisyon karşısında kısa pozisyon, kısa pozisyon karşısında ise uzun pozisyon alınarak pozisyonun tasfiyesini : Opsiyon sözleşmesini alan tarafın, opsiyon sözleşmesini satan tarafa, sözleşmede yer alan haklar karşılığında ödemekle yükümlü olduğu primi, : Opsiyon sözleşmelerinde, sözleşmeye konu olan varlığın alım veya satım hakkının vade süresince veya vade sonunda kullanılabileceği fiyatı, : Gün sonlarında hesapların güncelleştirilmesinde kullanılmak üzere sözleşme türü bazında Borsa kuralları uyarınca hesaplanan fiyatı, : Her bir sözleşme, hesap ve/veya Borsa üyesi bazında, tüm teslimat vadelerinde toplam olarak veya aynı sözleşme türü bazında çeşitli teslimat vadelerinde ara toplam olarak sahip olunabilecek azami pozisyonu, : Pozisyon açılırken yatırılması zorunlu olan tutarı, : Piyasadaki günlük fiyat hareketleri karşısında güncelleştirilen teminat tutarlarının koruması gereken alt sınırı, ifade etmektedir. RĐSK BĐLDĐRĐMĐ (VADELĐ ĐŞLEM VE OPSĐYON SÖZLEŞMELERĐNDE ĐŞLEMLERLE ĐLGĐLĐ OLARAK YATIRIMCILAR ĐÇĐN GENEL AÇIKLAMALAR) Đşlem yapacağınız aracı kuruluş ile vadeli işlem ve opsiyon sözleşmesi alım satım aracılığına ilişkin olarak imzalanacak "Türev Araçların Alım Satımına Aracılık Çerçeve Sözleşmesi"nde belirtilen hususlara ek olarak, aşağıdaki hususları anlamanız çok önemlidir. 1. Aracı kuruluş nezdinde açtıracağınız hesap ve bu hesap üzerinden Borsa Đstanbul A.Ş. Vadeli Đşlem ve Opsiyon Piyasası'nda gerçekleştirilecek tüm işlemler için Sermaye Piyasası Kurulu, Borsa ve Takas Merkezi tarafından çıkartılan ilgili her türlü mevzuat ve benzeri tüm idari düzenleme hükümleri uygulanacaktır. 2. Türev araçlar çeşitli oranlarda risklere tabidir. Piyasada oluşacak fiyat hareketleri sonucunda aracı kuruluşa yatırdığınız teminatın tümünü kaybedebileceğiniz gibi, kayıplarınız toplam teminatınızı dahi aşabilecektir. Sayfa 3 / 5

13 3. Borsa Đstanbul A.Ş. Vadeli Đşlem ve Opsiyon Piyasası'nda pozisyon almak üzere aracı kuruluş nezdinde açtıracağınız ve teminat yatıracağınız hesabınızdan piyasada alım-satım işleminde bulunacağınız her vadeli işlem (futures) sözleşmesi için en az Borsa'nın belirlediği tutarda bir başlangıç teminatı yatırılması gerekmektedir. 4. Aracı kuruluş tarafından yapılacak teminat tamamlama çağrılarını istenen süre içinde ve şekilde yerine getirilmesi, aksi takdirde hiçbir ihbara gerek duymadan pozisyonun piyasa değerinden, özen borcu çerçevesinde zararına da olsa kapatılmasına razı olunması gerekmektedir.. 5. Borsa Yönetim Kurulu, mevzuatta yer alan belli koşulların varlığı halinde, vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerinin vade bitim tarihlerini belirlemeye veya belirlenmiş olan vade bitim tarihlerini değiştirmeye ve pozisyonları tasfiye etmeye yetkilidir. 6. Bir opsiyon sözleşmesi alırsanız, opsiyonu kullanmadığınız takdirde riskinizi, opsiyon primi ve buna ek olarak ödeyeceğiniz komisyon ve diğer muamele ücreti ile sınırlamanız mümkündür. 7. Bir opsiyon satarsınız, görece küçük ters bir piyasa hareketinde, opsiyon satmakla elde ettiğiniz prim ödemesini aşabilecek sınırsız potansiyel kayıp riskini üstlenirsiniz. Opsiyonu yerine getirmeniz istendiğinde, bunun üzerinde herhangi bir kontrol yetkiniz yoktur. Dolayısıyla, sadece yüksek sermayeye sahip deneyimli kişiler opsiyon satmaya teşebbüs etmelidirler. 8. Opsiyonların birçok çeşidi vardır ve kendinizi bir taahhüt altına sokmadan önce, aracı kurumunuzla yatırım ihtiyaçlarınız ve tip sözleşmelere taraf olmanın içerdiği riskler konusunda fikir alışverişinde bulunmalısınız. 9. Piyasanın sıkışık, likiditenin oldukça düşük olduğu, maksimum fiyat hareketinin gerçekleştiği bir ortamda, sistemde piyasa yapıcılığı mevcut ise; piyasa yapıcılarının en geniş banttan kotasyon verdikleri piyasa şartlarında, riski sınırlama imkanı veren "şarta bağlı emirler" ile "strateji emirleri" de dahil olmak üzere aracı kuruluş vasıtasıyla piyasaya iletilmesi istenilen emrin gerçekleşmeme ihtimali dikkate alınmalıdır. 10. Vadeli işlem sözleşmesinde "spread" (fark veya yayılma) pozisyonu almak normal şartlarda daha az risklidir. Ancak olağanüstü piyasa şartlarında yayılma pozisyonu vadeli işlemler piyasasında doğrudan uzun veya kısa pozisyon almaktan her zaman daha az riskli olmayabilir. 11. Kaldıraç etkisi nedeniyle, düşük teminatla işlem yapmanın piyasada lehe çalışabileceği gibi aleyhe de çalışabileceği ve bu anlamda kaldıraç etkisinin tarafınıza yüksek kazançlar sağlayabileceği gibi zararlara da yol açabileceği ihtimali göz önünde bulundurulmalıdır. 12. Borsa tarafından, hesap ve firma bazında belirlenen pozisyon limitine ulaşıldığı takdirde pozisyonunuzu kapatmak dışında vereceğiniz emirler piyasada gerçekleşmeyebilecektir. Sayfa 4 / 5

14 13. Piyasadaki fiyat hareketleri, almış olduğunuz pozisyon aleyhine geliştiğinde hesabınız Borsa tarafından "riskli" hesap olarak belirlenebilir. Bu durumda Borsaya pasif emir girişi yapılamayabilecektir. 14. Aracı kuruluşun türev piyasalarda yapacağınız işlemlere ilişkin tarafınıza aktaracağı bilgiler ve yapacağı tavsiyelerin eksik ve doğrulanmaya muhtaç olabileceği tarafınızca dikkate alınmalıdır. 15. Vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerinin alım satımına ilişkin olarak aracı kuruluşun yetkili personelince yapılacak teknik ve temel analizin kişiden kişiye farklılık arz edebileceği ve bu analizlerde yapılan öngörülerin kesin olarak gerçekleşmeme olasılığının bulunduğu dikkate alınmalıdır. 16. Yabancı para cinsinden menkul kıymetlerde, yukarıda sayılan risklere ek olarak kur riskinin olduğunu, kur dalgalanmaları nedeniyle Türk Lirası bazında değer kaybı olabileceği, devletlerin yabancı sermaye ve döviz hareketlerini kısıtlayabileceği, ek ve/veya yeni vergiler getirebileceği, alım-satım işlemlerinin zamanında gerçekleşmeyebileceği ve teslimat öngörülen sözleşmelerde fiziksel varlığın teslim edilmeme riskine de maruz kalınabileceği bilinmelidir. 17. Đşlemlerinize başlamadan önce, aracı kuruluşunuzdan yükümlü olacağınız bütün komisyon ve diğer muamele ücretleri konusunda teyit almalısınız. Eğer ücretler parasal olarak ifade edilmemişse, (sözleşme fiyatının belli bir yüzdesi dışında) ücretlerin parasal olarak size nasıl yansıyacağı ile ilgili anlaşılır örnekler içeren yazılı bir açıklama talep etmelisiniz. Komisyonun belli bir yüzde olarak tahsil edileceği durumlarda, sizin yatırdığınız paranın değil de, sözleşme değerinin belli bir yüzdesi olarak tahsil edileceği şeklinde anlaşmaya varmalısınız. Đşbu türev araçlar risk bildirim formu, yatırımcıyı genel olarak mevcut riskler hakkında bilgilendirmeyi amaçlamakta olup, vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerinin alım-satımından ve uygulamadan kaynaklanabilecek tüm riskleri kapsamayabilir. Dolayısıyla tasarruflarınızı bu tip yatırımlara yönlendirmeden önce dikkatli bir şeklide araştırma yapmalısınız. Sayfa 5 / 5