BORÇLAR HUKUKU GENEL HÜKÜMLER

Transkript

1 Prof. Dr. O. Gökhan ANTALYA 6098 SAYILI TÜRK BORÇLAR KANUNU NA GÖRE BORÇLAR HUKUKU GENEL HÜKÜMLER CİLT I BORÇLAR HUKUKUNUN TEMEL KAVRAMLARI HUKUKİ İŞLEMDEN (SÖZLEŞMEDEN) DOĞAN BORÇ İLİŞKİLERİ HAKSIZ FİİLDEN DOĞAN BORÇ İLİŞKİLERİ SEBEPSİZ ZENGİNLEŞMEDEN DOĞAN BORÇ İLİŞKİLERİ 2. Baskı

2 Yayın No : 2890 Hukuk Dizisi : Baskı Nisan 2013 İSTANBUL ISBN Cop yright Bu ki ta bın bu ba sı sı nın Tür ki ye de ki ya yın hak la rı BE TA Ba sım Ya yım Dağı tım A.Ş. ye ait tir. Her hak kı sak lı dır. Hiç bir bö lü mü ve pa rag ra fı kıs men ve ya ta ma men ya da özet ha lin de, fo to ko pi, fak si mi le ve ya başka her han gi bir şe kil de ço ğal tı la maz, da ğı tı la maz. Nor mal öl çü yü aşan ik ti bas lar ya pı la maz. Nor mal ve ka nu nî ik ti bas lar da kay nak gös te ril me si zo run lu dur. Dizgi : Beta Basım A Ş. Baskı - Cilt : Yazın Basın Yayın Matbaacılık Trz.Tic.Ltd.Şti. (Sertifika No: 12028) İkitelli Çevre Sanayi Sitesi 8. Blok No: Başakşehir/İSTANBUL Ka pak Tasarım : Gökhan Ayrancı Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş. Narlıbahçe Sok. Damga Binası No.: 11 Cağaloğlu - İSTANBUL Tel : (0-212) Fax: (0-212)

3 Bu kitap, Sevgili babam E. Hakim M.Kemal Antalya ve annem E. Öğretmen Reyhan Antalya ya ithaf olunur.

4

5 ÖNSÖZ Türk Borçlar Kanunu 6098 sayılı Kanun olarak TBMM. nce kabul edilmiştir. Türk Borçlar Kanunu nun 01 Temmuz 2012 tarihinde yürürlüğe girmesiyle 818 sayılı Borçlar Kanunu yürürlükten kaldırılacaktır tarihinden itibaren Türk Borçlar Kanunu Tasarısı nı hazırlayan bilim komisyonu üyesi ve bu Komisyona önerilerde bulunan akademisyenlerden oluşan bilim alt komisyonunda görev alarak, Türk Borçlar Kanunu nun hazırlanmasına katkıda bulunmaya çalıştım. Türk Borçlar Kanunu Tasarısı Bilim Komisyonunda görev yaparak onu oluşturan değerli akademisyen ve uygulamacılara ve de kanunlaşma sürecinde ona katkı veren kişilere teşekkürlerimi sunarım. Bilim Komisyonunun Başkanı Prof. Dr. Turgut Akıntürk e de Allah tan rahmet dilerim. Türk Borçlar Kanunu nun TBMM. Başkanlığı na tarihinde sevkiyle birlikte Tasarıyı esas alan öğrenciye yönelik ders kitabı hazırlamak üzere çalışmaya başlamıştım. Kitabı hazırlamaya teşvik eden ve çalışmalarıma her aşamada destek veren Y. Doç. Dr. Fulya Erlüle ve Y. Doç. Dr. İpek Sağlam a teşekkür ederim. Kanunlaşma sürecinin uzamasıyla birlikte hazırladığım ders kitabı, mukayeseli hukuka yer veren uygulama ve bilim kitabına dönüştü. Kitabın Borçlar Hukukunun Temel Kaynakları, Hukuki İşlemden (Sözleşmeden) Doğan Borç İlişkileri, Haksız Fiilden Doğan Borç İlişkileri ve Sebepsiz Zenginleşmeden Doğan Borç İlişkileri bölümünü her biri ayrı bir cilt olacak şekilde tamamladım. Türk Borçlar Kanunu nun Borç İlişkisinin Hükümlerini düzenleyen 83 vd. maddelerini yazmaya devam etmekteyim. Kitap, yazımı tamamlanan bölümleri gözden geçirildikten sonra, ayrı ciltler halinde 2012 yılında yayınlanacaktır sayılı Türk Borçlar Kanunu nu temel alan bir ders kitabının yayınlanması hususunda, hukuk çevrelerinden, özellikle Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi ndeki Medeni Hukuk Anabilim Dalındaki öğretim üyesi ve elemanlarından, Fakültemiz öğrencilerden gelen istek üzerine, kitabın yazımı tamamlanan bölümlerinin bir bütün halinde tek cilt içinde dipnotsuz ve özet olarak yayınlanması konusunda çalışmaya başladık. Böylelikle Kitabın asıl şekliyle yayınlanmasına kadar geçecek süreçte, akademik hayatta ve uygulamadaki boşluğu karınca kararınca doldurmaya çalıştık. Bu kitapta sadece kaynakça olarak da Türk Hukuk Kaynakça sı olarak monografiler haricindeki Türk borçlar hukuku genel hükümler kitaplarına yer verdik.

6 VI Yayınladığım kitabın, Türk Borçlar Kanunu na ilişkin bilimsel yorumum olarak, Türk Medeni Kanunu nun birinci maddesinin son fıkrası gereğince hukukun uygulanmasında tamamlayıcı kaynak olmasını dilemekteyim. Böylelikle Türk Hukuk Dünyasına bir damla da olsa katkıda bulunmayı arzulamaktayım. Türkiye Cumhuriyeti ni kuran ve hukuk devrimlerini gerçekleştirip, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu na ruhunu veren 818 sayılı Borçlar Kanunu nu bize kazandıran Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk e ve onun Adalet Bakanı Prof. Dr. Mahmut Esat Bozkurt a şükranlarımı sunarım. Sevgili eşim Remziye Antalya ve oğullarım K. Teoman Antalya ve M. Çağatay Antalya nın dört yılı aşan kitap yazım sürecindeki teşvik, destek ve sabırları için minnettarım. Kitabın sonraki iki cildi için de şimdiden hoşgörülerini beklerim. Kitabın yayınlanmasına katkıda bulunan başta Y. Doç. Dr. Sabah Altay, Öğr. Gör. Dr. Murat Topuz olmak üzere, asistanlarım Ar. Gör. F. Zeynep Altıner, Ar. Gör. Ahmet Nar, Ar. Gör. Zeynep Uyar Hatipoğlu, Ar. Gör. Can Y. Armutcuoğlu, Ar. Gör. Başak Görgeç, Ar. Gör. Işıl Yelkenci, Ar. Gör. Çisil Durgun ve Ar. Gör. Ahmet Gündoğan a teşekkür ederim. Kitabı yayınlayan Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş. çalışanları adına Seyhan Satar a ve kitaba emeği geçen Gülgonca Çarpık a teşekkürlerimi sunarım. 02 Ocak Kadıköy/İSTANBUL Prof.Dr. O. Gökhan Antalya Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Medeni Hukuk Anabilim Dalı Başkanı

7 İÇİNDEKİLER GİRİŞ 1. BORÇLAR HUKUKUNUN KONUSU, TARİHÇESİ VE KAYNAKLARI... 1 I. BORÇLAR HUKUKUNUN KONUSU... 1 II. BORÇLAR HUKUKUNUN TARİHÇESİ... 1 III. TÜRK BORÇLAR KANUNU NUN ANAYASAL TEMELİ... 2 IV. TÜRK BORÇLAR KANUNU NUN SİSTEMATİĞİ... 2 V SAYILI TÜRK BORÇLAR KANUNU NUN UYGULANMASI VE YÜRÜRLÜĞÜ... 3 VI. BORÇLAR HUKUKUNUN BAĞIMSIZLIĞI VE TÜRK MEDENİ KANUNU NUN TAMAMLAYICISI OLMASI (ÖZEL HUKUKUN BÜTÜNLÜĞÜ İLKESİ)... 5 BİRİNCİ BÖLÜM BORÇLAR HUKUKUNUN TEMEL KAVRAMLARI 2. BORÇ VE BORÇ İLİŞKİSİ...7 I. GENEL OLARAK... 7 II. DAR ANLAMDA BORÇ (BORÇ)... 7 III. GENİŞ ANLAMDA BORÇ (BORÇ İLİŞKİSİ)... 8 A. GENEL OLARAK... 8 B. BORÇ VE BORÇ İLİŞKİSİ ARASINDAKİ FARKLAR DOĞUM ANI BAKIMINDAN KAPSAM BAKIMINDAN DEVREDEBİLME BAKIMINDAN SONA ERME BAKIMINDAN... 9 a. DAR ANLAMDA BORCU SONA ERDİREN SEBEPLER...9 b. GENİŞ ANLAMDA BORCU (BORÇ İLİŞKİSİNİ) SONA ERDİREN SEBEPLER BORÇ İLİŞKİSİNİN BORÇLULAR YÖNÜNDEN KAPSAMI : YÜKÜMLÜLÜK (BORÇ) I. BİRİNCİ DERECE YÜKÜMLÜLÜKLER A. ESASLI (ASLİ) EDİM YÜKÜMLÜLÜKLERİ OBJEKTİF ESASLI UNSUR SUBJEKTİF ESASLI UNSUR B. YAN EDİM YÜKÜMLÜLÜKLERİ C. YAN YÜKÜMLÜLÜKLER GENEL OLARAK İFAYA YARDIMCI (İFA YANINDA) YAN YÜKÜMLÜLÜKLER... 13

8 VIII 3. KORUMA YÜKÜMLÜLÜKLERİ a. GENEL OLARAK...13 b. EDİM YÜKÜMLÜLÜĞÜNDEN BAĞIMSIZ BORÇ İLİŞKİSİ...14 D. YÜKLEMELER (MÜKELLEFİYETLER) E. YÜKÜM (KÜLFET) II. İKİNCİ DERECE (TALİ) YÜKÜMLÜLÜKLER (İFA YERİNE EDİM YÜKÜMLÜLÜĞÜ) ALACAKLILAR YÖNÜNDEN BORÇ İLİŞKİSİNİN KAPSAMI : ALACAK HAKKI I. ESAS HAK : ALACAK HAKKI A. GENEL OLARAK B. ALACAK HAKKININ NİSBİLİĞİ İLKESİ KURAL : BORÇ İLİŞKİSİNİN NİSBİLİĞİ İLKESİ a. GENEL OLARAK...16 b. HUKUKİ SONUÇLARI...17 aa. SADECE ALACAKLININ TALEP HAKKINA SAHİP OLMASI...17 aaa. HUKUKİ VAZİFEDEN AYRILMASI...17 bbb. EKSİK (TABİİ) BORÇLAR...17 bb. BORÇLU DIŞINDA ÜÇÜNCÜ KİŞİLERİN ALACAKLIYA KARŞI SORUMLU OLMAMASI...17 cc. BORÇLUNUN BORCA AYKIRI DAVRANIŞI YÜZÜNDEN ALACAKLININ UĞRADIĞI ZARARI TAZMİNLE YÜKÜMLÜ OLMASI ALACAK HAKKININ NİSBİLİĞİ İLKESİNİN İSTİSNALARI a. AHLAKA AYKIRI DAVRANIŞ...18 b. ÜÇÜNCÜ KİŞİLERİN BORÇ İLİŞKİSİNE ETKİSİ...18 c. BORÇ İLİŞKİSİNİN ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE ETKİLİ OLDUĞU DURUMLAR...18 aa. ÜÇÜNCÜ KİŞİ LEHİNE SÖZLEŞME...18 bb. ÜÇÜNCÜ KİŞİYİ KORUYUCU ETKİLİ SÖZLEŞME...19 d. BORÇ İLİŞKİSİNDEN DOĞAN ALACAK HAKKININ KUVVETLENDİRİLMESİ...19 aa. EŞYAYA BAĞLI BORÇLAR...19 bb. TAPU KÜTÜĞÜNE ŞERH EDİLEBİLEN KİŞİSEL HAKLAR...20 cc. ZİLYETLİK VASITASIYLA KİŞİSEL HAK SAHİBİNİN DURUMUNUN KUVVETLENDİRİLMESİ...20 C. ALACAK HAKKI VE TALEP HAKKI TALEP HAKKI ALACAK HAKKI VE TALEP HAKKI ARASINDAKİ İLİŞKİ a. KAYNAKLARI YÖNÜNDEN...21 b. ALACAK HAKKININ İÇERİĞİ YÖNÜNDEN...21 c. DOĞUŞ ANLARI YÖNÜNDEN TALEP HAKKI ÇEŞİTLERİ a. BAĞIMSIZ TALEP HAKLARI...22

9 IX b. BAĞIMLI TALEP HAKLARI TALEPLERİN YARIŞMASI EKSİK (TABİİ) BORÇLAR a. KAVRAM...24 b. ÇEŞİTLERİ...24 aa. DOĞUŞTAN EKSİK BORÇLAR...24 aaa. KUMAR VE BAHİS BORÇLARI...24 bbb. EVLENMEYE ARACILIK (SİMSARLIK, TELLALLIK) SÖZLEŞMESİNDEN DOĞAN ÜCRET ÖDEME BORCU...25 ccc. AHLAKİ VAZİFEDEN DOĞAN BORÇLAR...25 ddd. SÖZLEŞMEDEN DOĞAN EKSİK BORÇLAR...26 bb. SONRADAN EKSİK BORÇLAR...26 aaa. TABİİ BORÇ : ZAMANAŞIMINA UĞRAMIŞ BORÇLAR...26 bbb. KONKORDATO DIŞI BORÇLAR...27 ccc. İFLASININ ERTELENMESİNE KARAR VERİLMİŞ ŞİRKETİN BORÇLARI...27 II. FER İ (BAĞLI) HAKLAR III. TALİ (YAN) HAKLAR A. YENİLİK DOĞURAN HAKLAR KAVRAM ÇEŞİTLERİ B. DEF İLER (KARŞI HAKLAR) KAVRAM YENİLİK DOĞURAN HAKLARDAN FARKI DEF İ (KARŞI HAK) İLE İTİRAZ ARASINDAKİ FARKLAR DEF İ (KARŞI HAKKIN) ÇEŞİTLERİ a. KESİN (SÜREKLİ) DEF İ ERTELEYİCİ (SÜREKLİ OLMAYAN) DEF İ...30 b. BAĞIMLI DEF İ BAĞIMSIZ DEF İ...31 IV. YÖNETİM (TEMSİL) HAKLARI BORCUN UNSURLARI : TARAFLARI VE KONUSU (EDİM) I. BORCUN TARAFLARI A. ALACAKLI B. BORÇLU II. BORCUN KONUSU: EDİM A. KAVRAM B. EDİMİN GEÇERLİLİK UNSURLARI EDİM HUKUKEN KORUNAN YARAR OLMALI EDİM BELİRLİ VEYA EN AZINDAN BELİRLENEBİLİR OLMALI EDİM İMKANSIZ, HUKUKA, AHLAKA VE KİŞİLİK HAKLARINA AYKIRI OLMAMALI C. EDİM VE KAZANDIRMA İLİŞKİSİ D. EDİMİN GÖRÜNÜŞ ŞEKİLLERİ : EDİM DAVRANIŞI VE EDİM SONUCU... 34

10 X E. ÇEŞİTLERİ DAVRANIŞ ŞEKLİ BAKIMINDAN a. OLUMLU EDİM (BORÇ)...35 aa. KİŞİSEL EDİM...35 bb. MADDİ EDİM (BORÇ)...35 cc. KARMA EDİM (BORÇ)...35 dd. AYRIMIN HUKUKİ SONUÇLARI...35 aaa. BORCUN SINIRINI TAYİN BAKIMINDAN...35 bbb. EDİMİN ÜÇÜNCÜ KİŞİ TARAFINDAN İFA EDİLİP EDİLMEMESİ VE BORÇLUNUN ÖLÜMÜ HALİNDE EDİM YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN MİRASÇILARA GEÇMESİ BAKIMINDAN...36 ccc. BORÇLUNUN İFLASI BAKIMINDAN...36 b. OLUMSUZ EDİM (OLUMSUZ BORÇ)...36 aa. YAPMAMA EDİMLERİ (YAPMAMA BORCU)...36 bb. KAÇINMA (KATLANMA) EDİMLERİ (KAÇINMA/KATLANMA BORCU) İFA SÜRESİ BAKIMINDAN a. ANİ EDİMLER (ANİ BORÇ)...37 b. SÜREKLİ EDİMLER (SÜREKLİ BORÇ)...38 c. ANİ EDİM VE SÜREKLİ EDİMİN AYIRIM KRİTERİ...38 d. AYRIMIN HUKUKİ SONUÇLARI...38 aa. SÖZLEŞMEYE AYKIRILIK VE SONA ERME BAKIMINDAN...38 bb. BORÇLUNUN TEMERRÜDÜ BAKIMINDAN...39 cc. SONA ERMENİN ETKİ ANI BAKIMINDAN...39 e. DÖNEMLİ EDİMLER (DÖNEMLİ BORÇ) BÖLÜNMELERİNE GÖRE a. BÖLÜNEBİLİR EDİM (BÖLÜNEBİLİR BORÇ)...40 b. BÖLÜNEMEZ EDİM (BÖLÜNEMEZ BORÇ) PARÇA VE ÇEŞİT (CİNS) EDİMLERİ / (PARÇA/ÇEŞİT (CİNS) BORÇLARI a. KAVRAM...40 b. AYRIMIN MİSLİ EŞYA (BORCU) VE GAYRİ MİSLİ EŞYA (BORCU) İLE İLGİSİ...41 c. AYRIMIN HUKUKİ SONUÇLARI...41 aa. İFA SORUNU BAKIMINDAN...41 bb. HASAR SORUNU BAKIMINDAN...42 aaa. EDİM HASARI...42 a. ÇEŞİT HASARI b. PARÇA HASARI bbb. KARŞI EDİM HASARI EDİMİN BELİRLENMESİ YÖNÜNDEN a. SEÇİMLİK BORÇLAR (SEÇİMLİK EDİMLER)...43 aa. KAVRAM...43 bb. BENZER KAVRAMLARDAN AYIRT EDİLMESİ...43

11 XI aaa. GENEL OLARAK...43 bbb. SINIRLI ÇEŞİT BORCUNDAN...44 ccc. SEÇİMLİK YETKİDEN FARKI...44 a. KAVRAM b. HUKUKİ SONUÇLARI aa. SEÇİM YETKİSİNİN BORÇLUDA OLMASI DURUMUNDA bb. SEÇİM YETKİSİNİN ALACAKLIDA OLMASI DURUMUNDA cc. HUKUKİ NİTELİĞİ...46 dd. EDİMLERİN İMKANSIZLAŞMASI...46 aaa. SEÇİMLİK EDİMLERDEN BİRİNİN İMKANSIZLAŞMASI...46 a. KUSURSUZ İMKANSIZLIK aa. BAŞLANGIÇTAKİ İMKANSIZLIK bb. SONRADAKİ İMKANSIZLIK b. KUSURLU SONRAKİ İMKANSIZLIK aa. SEÇİM HAKKI BORÇLUYA AİTSE bb. SEÇİM HAKKI ALACAKLIYA AİTSE bbb. SEÇİMLİK EDİMLERİN HEPSİNİN İMKANSIZLAŞMASI...47 a. BAŞLANGIÇTAKİ İMKANSIZLIK b. SONRAKİ İMKANSIZLIK aa. SEÇİM HAKKININ KULLANILMASINDAN ÖNCEKİ bb. SEÇİM HAKKININ KULLANILMASINDAN SONRAKİ BORÇ VE SORUMLULUK I. KAVRAM A...İLE SORUMLULUK B...DEN SORUMLULUK DAR ANLAMDA SORUMLULUK GENİŞ ANLAMDA SORUMLULUK II. SORUMLULUK HUKUKUNA HAKİM OLAN İLKELER A. KİŞİSEL SORUMLULUK İLKESİ B. MALVARLIĞI İLE SORUMLULUK İLKESİ C. SINIRSIZ SORUMLULUK İLKESİ D. PARASAL DEĞER İLE SORUMLULUK İLKESİ III. MALVARLIĞI İLE SORUMLULUK İLKESİ A. KURAL : BORÇLUNUN MALVARLIĞI İLE SINIRSIZ SORUMLULUĞU B. İSTİSNA : SINIRLI SORUMLULUK EŞYAYLA SINIRLI SORUMLULUK a. BELİRLİ MALLA SINIRLI SORUMLULUK...50 b. TEREKEYLE SINIRLI SORUMLULUK MİKTARLA SINIRLI SORUMLULUK IV. SORUMLULUK VE TEMİNAT... 52

12 XII İKİNCİ BÖLÜM BORÇ İLİŞKİSİNİN KAYNAKLARI 7. İRADE SERBESTLİĞİ İLKESİ VE SÖZLEŞME ÖZGÜRLÜĞÜ I. İRADE SERBESTLİĞİ (MUHTARİYETİ) İLKESİ II. SÖZLEŞME ÖZGÜRLÜĞÜ İLKESİ A. GENEL OLARAK B. SÖZLEŞME KURMA ÖZGÜRLÜĞÜ C. SÖZLEŞMENİN KARŞI TARAFINI SEÇME ÖZGÜRLÜĞÜ D. ŞEKİL ÖZGÜRLÜĞÜ E. SÖZLEŞMEYİ DEĞİŞTİRME VE SONA ERDİRME ÖZGÜRLÜĞÜ.. 54 F. İÇERİK (KONUSUNU VE HÜKÜMLERİNİ BELİRLEME) ÖZGÜRLÜĞÜ G. SÖZLEŞMENİN TİPİNİ BELİRLEME ÖZGÜRLÜĞÜ BORÇ İLİŞKİSİNİN KAYNAKLARI I. KANUNDAN DOĞAN BORÇ İLİŞKİLERİ II. TÜRK BORÇLAR KANUNU NUN GENEL HÜKÜMLERİNDE SAYILAN BORÇ İLİŞKİSİNİN TEMEL KAYNAKLARI BİRİNCİ AYIRIM HUKUKİ İŞLEMDEN (SÖZLEŞMEDEN) DOĞAN BORÇ İLİŞKİLERİ 9. HUKUKİ İŞLEM I. HUKUKİ İŞLEMİN HUKUKİ FİİLLER İÇİNDEKİ YERİ A. HUKUKİ OLAYLAR B. HUKUKİ FİİLER HUKUKA AYKIRI FİİLER HUKUKA UYGUN FİİLLER a. İRADE AÇIKLAMALARI...60 aa. HUKUKİ İŞLEMLER...60 bb. HUKUKİ İŞLEM BENZERİ FİİLLER...60 cc. MADDİ FİİLLER...60 b. GÖRÜŞ (TASAVVUR) AÇIKLAMALARI...61 c. DUYGU (HİS) AÇIKLAMALARI...61 II. HUKUKİ İŞLEM A. KAVRAMI B. İRADE BEYANI HUKUKİ SONUÇ İLİŞKİSİ C. HUKUKİ İŞLEMİN KURUCU UNSURLARI : İRADE BEYANI HUKUKİ İŞLEMLE İRADE BEYANI ARASINDAKİ İLİŞKİ a. RESMİ MAKAMIN FİİİLİ...62 b. REAL HUKUKİ İŞLEM İRADE BEYANI KAVRAMI İRADE BEYANININ YORUMLANMASI İRADE BEYANLARININ UNSURLARI a. İRADE...64 aa. FİİL İRADESİ...64 bb. BEYAN İRADESİ...64

13 XIII cc. HUKUKİ SONUÇ (HUKUKİ İŞLEM) İRADESİ...65 b. BEYAN...65 aa. KAVRAM...65 bb. BEYAN ÇEŞİTLERİ...66 aaa. AÇIK VEYA ÖRTÜLÜ İRADE BEYANI...66 a. AÇIK İRADE BEYANI b. ÖRTÜLÜ İRADE BEYANI aa. İRADEYİ GÖSTEREN DAVRANIŞLAR bb. İRADE FAALİYETİ cc. SUSMA aaa. GENEL OLARAK bbb. SUSMAYA HUKUKİ SONUÇ BAĞLANAN HALLER a. ÖRTÜLÜ KABUL b. VEKİLİN SUSMASI c. BORCUN ÜSTLENMESİNDE ALACAKLININ SUSMASI d. TEYİD MEKTUBU aa. GENEL OLARAK bb. TÜRK BORÇLAR KANUNUNDA TEYİT MEKTUBU cc. TÜRK TİCARET KANUNUNDA TEYİD MEKTUBUNA SUSMA bbb. VARMASI GEREKLİ VEYA VARMASI GEREKLİ OLMAYAN İRADE BEYANI a. GENEL OLARAK b. BEYANIN YAPILMASI c. BEYANIN VARMASI aa. GENEL OLARAK bb. ULAŞMANIN GERÇEKLEŞTİĞİ AN aaa. HAZIR OLANLAR ARASINDA a. SÖZLÜ BEYANLARDA b. YAZILI BEYANLARDA bbb. HAZIR OLMAYANLAR ARASINDA a. SÖZLÜ BEYANLARDA b. YAZILI BEYANLARDA D. HUKUKİ İŞLEMİN GEÇERLİLİK UNSURLARI KESİN GEÇERLİLİK UNSURLARI DAYANILABİLİR GEÇERLİLİK UNSURU E. HUKUKİ İŞLEMİN TAMAMLAYICI (ETKİNLİK) UNSURLARI III. HUKUKİ İŞLEM ÇEŞİTLERİ A. İŞLEME KATILAN KİŞİLERİN SAYILARI BAKIMINDAN BİR TARAFLI HUKUKİ İŞLEMLER İKİ VEYA ÇOK TARAFLI HUKUKİ İŞLEMLER a. SÖZLEŞMELER...76 b. KARARLAR...77 c. KARAR İLE SÖZLEŞME ARASINDAKİ FARKLAR...77 B. İŞLEMİN MALVARLIĞINA YAPTIĞI ETKİ BAKIMINDAN (KAZANDIRMA İŞLEMİ, BORÇLANDIRICI İŞLEM VE TASARRUF İŞLEMİ)... 78

14 XIV 1. KAZANDIRMA İŞLEMİ a. KAZANDIRMA...78 b. KAZANDIRMA İŞLEMİ KAZANDIRMA ÇEŞİTLERİ KAZANDIRMANIN (KAZANDIRMA İŞLEMİNİN) HUKUKİ SEBEBİ a. HUKUKİ SEBEP (CAUSA) KAVRAMI...80 b. HUKUKİ SEBEP ÇEŞİTLERİ...81 aa. İFA SEBEBİ...81 bb. ALACAK VEYA KAZANMA SEBEBİ...82 aaa. İADE ALACAĞI SEBEBİ...82 bbb. RÜCU ALACAĞI SEBEBİ...82 cc. BAĞIŞLAMA SEBEBİ...82 dd. GARANTİ (TEMİNAT) SEBEBİ...82 ee. DİĞER SEBEPLER KAZANDIRICI İŞLEMİN SEBEBE BAĞLILIĞI (İLLÎLİĞİ) a. MALVARLIĞI DEVRİ...83 b. KAZANDIRICI İŞLEMİN SEBEBE BAĞLILIĞI (İLLÎLİĞİ) BORÇLANDIRICI İŞLEM VE TASARRUF İŞLEMİ a. BORÇLANDIRICI İŞLEM...84 b. TASARRUF İŞLEMİ...85 c. BORÇLANDIRMA VE TASARRUF İŞLEMLERİNİN ETKİSİ...86 d. BORÇLANDIRMA İŞLEMİNİN TASARRUF İŞLEMİNDEN FARKLARI...87 e. TAŞINMAZ MÜLKİYETİNE İLİŞKİN TASARRUF...87 f. TASARRUF İŞLEMİNİN SEBEBE BAĞLILIĞI VEYA SOYUTLUĞU.. 88 aa. GENEL OLARAK...88 bb. UYGULAMA ALANLARI...88 aaa. TAŞINMAZ MÜLKİYETİNİ GEÇİREN TASARRUF İŞLEMLERİ...88 bbb. TAŞINIR MÜLKİYETİNİ GEÇİREN TASARRUF İŞLEMLERİ...88 ccc. ALACAĞIN TEMLİKİ...89 ddd. KIYMETLİ EVRAKTA...89 cc. AYRIMIN SONUÇLARI...89 C. İŞLEMİN SONUÇLARINI DOĞURDUĞU ANA GÖRE (SAĞLARARASI HUKUKİ İŞLEMLER - ÖLÜME BAĞLI HUKUKİ İŞLEMLER ) GENEL OLARAK AYRIMA İLİŞKİN KRİTERLER ÖLÜME BAĞLI TASARRUFUN ÖZELLİKLERİ a. Şekli Anlamda Mirasbırakana Sıkı Surette Bağlılık Kuralı (Temsil Yasağı)...91 b. Maddi Anlamda Mirasbırakana Sıkı Surette Bağlılık Kuralı HUKUKİ İŞLEMİN GEÇERSİZLİĞİ...93 I. MODERN (ESNEK) GEÇERSİZLİK TEORİSİ II. YOKLUK... 94

15 XV A. KAVRAM B. YOKLUK SEBEPLERİ III. GEÇERSİZLİK (HÜKÜMSÜZLÜK) A. KESİN HÜKÜMSÜZLÜK (KESİN GEÇERSİZLİK) KAVRAM KESİN HÜKÜMSÜZ İŞLEMİN TAHVİLİ (DÖNÜŞTÜRME) a. KAVRAM...97 b. KOŞULLARI...98 c. UYGULAMA ÖRNEKLERİ...98 d. NİTELİĞİ KESİN HÜKÜMSÜZ İŞLEMİN DÜZELTİLMESİ a. TARAF İRADELERİYLE (ONAMA SÖZLEŞMESİYLE) DÜZELTME...99 b. DÜRÜSTLÜK KURALIYLA DÜZELTME KESİN HÜKÜMSÜZLÜK SEBEPLERİ a. AYIRT ETME GÜCÜ YOKSUNLUĞU SEBEBİYLE İŞLEM EHLİYETSİZLİĞİ b. BAŞLANGIÇTAKİ OBJEKTİF KUSURSUZ İMKANSIZLIK c. HUKUKA VE AHLAKA AYKIRILIK aa. AHLAKA AYKIRILIK bb. HUKUKA AYKIRILIK aaa. KANUNUN EMREDİCİ HÜKÜMLERİNE AYKIRILIK bbb. KAMU DÜZENİNE AYKIRILIK ccc. KİŞİLİK HAKLARINA AYKIRILIK d. MUVAZAALI (DANIŞIKLI) İŞLEM e. GEÇERLİLİK ŞEKLİNE AYKIRILIK f. TÜKETİCİ SÖZLEŞMELERİNDEKİ HAKSIZ ŞARTTA İÇERİK DENETİMİNE AYKIRILIK g. GENEL İŞLEM KOŞULLARINDA GENEL İÇERİK DENETİMİNE AYKIRILIK B. DİĞER ESNEK GEÇERSİZLİK HALLERİ AYKIRI DAVRANILAN YASAK KURALININ AMACINDAN DAVA TARAFLARININ SINIRLANMASI a. ŞEKLE AYKIRI SÖZLEŞMENİN KORUNAN TARAF YÖNÜNDEN GEÇERSİZLİĞİ b. KİŞİLİK HAKLARINA AYKIRI SÖZLEŞMENİN KORUNAN TARAF YÖNÜNDEN GEÇERSİZLİĞİ c. HAKSIZ ŞARTLARI DÜZENLEYEN TÜKETİCİ SÖZLEŞMESİNİN TÜKETİCİ YÖNÜNDEN GEÇERSİZLİĞİ d. GENEL İŞLEM KOŞULLU SÖZLEŞMENİN KAPSAM DENETİMİ SEBEBİYLE KOŞULUN YAZILMAMIŞ SAYILMASI e. REKABETİN KORUNMASI HAKKINDAKİ KANUN f. BELİRLİ KİŞİLERE KARŞI GEÇERSİZLİK GEÇERSİZLİK HÜKÜMLERİNİN YÜRÜRLÜĞE GİRDİĞİ ANIN DEĞİŞTİRİLMESİ a. GENEL OLARAK...107

16 XVI b. İFA EDİLMİŞ SÜREKLİ EDİMLİ BORÇ SÖZLEŞMELERİNİN GEÇERSİZLİĞİNİN İLERİYE ETKİLİ OLMASI C. DÜZELTİLEBİLİR GEÇERSİZLİK KAVRAM a. ONAMA AÇIKLAMASINDAN ÖNCEKİ DÖNEMDEKİ HUKUKİ DURUM aa. ONAMA/ONAMAMA AÇIKLAMASI bb. ONAMA AÇIKLAMASINDAN SONRAKİ DÖNEMDEKİ HUKUKİ DURUM aaa. ONAMA/ ONAMIŞ SAYILMA bbb. ONAMANIN ETKİSİ cc. ONAMAMA AÇIKLAMASINDAN SONRAKİ HUKUKİ DURUM aaa. ONAMAMA bbb. ONAMAMANIN ETKİSİ ccc. ONAMAMA HAKKININ SINIRLANDIRILMASI a. DÜRÜSTLÜK KURALINA AYKIRI DAVRANIŞLA b. KARŞI TARAFIN YANILANIN ARZULADIĞI ŞEKLİYLE SÖZLEŞMEYİ İFAYI KABUL ETMESİYLE ddd. ZARARIN TAZMİNİ a. KARŞI TARAFIN KORKUTULANIN VE ALDATILANIN UĞRADIĞI ZARARINI GİDERMESİ b. ÜÇÜNCÜ KİŞİNİN KORKUTMASINDA KORTULANIN KARŞI TARAFIN ZARARINI GİDERMESİ c. YANILANIN KARŞI TARAFININ ZARARINI GİDERMESİ KESİN HÜKÜMSÜZLÜKTEN FARKI DÜZELTİLEBİLİR GEÇERSİZLİK SEBEPLERİ: İRADE BOZUKLUKLARI D. ASKIDA GEÇERSİZLİK KAVRAM ASKIDA GEÇERSİZLİK SEBEPLERİ a. SINIRLI EHLİYETSİZLERİN İŞLEMLERİ b. YETKİSİZ TEMSİLCİNİN İŞLEMLERİ c. RESMİ MAKAMIN FİİLİ d. ERTELEYİCİ KOŞULA BAĞLI İŞLEMLER e. TASARRUF YETKİSİ BULUNMAKSIZIN YAPILAN TASARRUF İŞLEMLERİ TEK TARAFLI HUKUKİ İŞLEMDEN DOĞAN BORÇLAR: DUYURU YOLUYLA ÖDÜL SÖZÜ VERME I. TEK TARAFLI HUKUKİ İŞLEMDEN DOĞAN BORÇLAR II. DUYURU YOLUYLA ÖDÜL SÖZÜ VERME A. TERİM B. DUYURU YOLUYLA ÖDÜL SÖZÜ VERME KAVRAMI C. DUYURU YOLUYLA ÖDÜL SÖZÜ VERMENİN HUKUKİ NİTELİĞİ TEK TARAFLI HUKUKİ İŞLEM GÖRÜŞÜ ÖNERİ GÖRÜŞÜ D. DUYURU YOLUYLA ÖDÜL SÖZÜ VERME ÇEŞİTLERİ

17 XVII 1. DUYURU YOLUYLA ÖDÜL SÖZÜ VERME ÖDÜLLÜ YARIŞMA a. KAVRAM b. ÖDÜLE HAK KAZANMA aa. ÖDÜLLÜ YARIŞMA DUYURUSU YAPILMALI bb. BAŞVURUNUN YAPILMASI VE YARIŞMA KONUSU EDİMİN YERİNE GETİRİLMESİ cc. YARIŞMA KONUSUNUN EDİMİ EN İYİ YERİNE GETİRDİĞİNİN BELİRLENMESİ NİTELİĞİ E. DUYURU YOLUYLA ÖDÜL SÖZÜ VERMENİN UNSURLARI KAMUYA DUYURU YAPILMIŞ OLMALI DUYURUDA BİR EDİMİN YERİNE GETİRİLMESİ GEREKTİĞİ BELİRTİLMELİ EDİMİ YERİNE GETİRENE ÖDÜL SÖZÜ VERİLMELİ F. DUYURU YOLUYLA ÖDÜL SÖZÜ VERMENİN SONUÇLARI G. ÖDÜL SÖZÜNDEN CAYMA VEYA SONUCUN ENGELLENMESİ SÖZLEŞME GÖRÜŞMELERİ I. SÖZLEŞME DAVRANIŞLARI II. SÖZLEŞME GÖRÜŞMELERİ ANLAŞMALARI III. SÖZLEŞME GÖRÜŞMELERİNİN GÖRÜNÜM ŞEKİLLERİ A. SÖZLEŞME KURMA SÖZLEŞMELERİ SÖZLEŞME KURMA HAKKI VEREN SÖZLEŞMELER (OPSİYON SÖZLEŞMELERİ) SÖZLEŞME KURMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ YÜKLEYEN SÖZLEŞMELER (ÖN SÖZLEŞMELER) B. SÖZLEŞMENİN HÜKÜMLERİNİ BELİRLEYEN SÖZLEŞMELER (ÇERÇEVE SÖZLEŞMELER) C. SÖZLEŞME GÖRÜŞMELERİ ANLAŞMALARI KAVRAM GÖRÜNÜM ŞEKİLLERİ a. NİYET MEKTUBU b. CENTİLMENLİK ANLAŞMASI SÖZLEŞME GÖRÜŞMELERİ ANLAŞMALARININ KONULARI a. SÖZLEŞMEYİ GÖRÜŞME ANLAŞMASI b. SÖZLEŞME GÖRÜŞME DÜZENİNE İLİŞKİN SÖZLEŞME c. ÜÇÜNCÜ KİŞİLERLE GÖRÜŞMEME SÖZLEŞMESİ d. BİLGİ VE BELGE VERME ANLAŞMASI e. KARŞI TARAFIN İNCELEMESİNE KATLANMA ANLAŞMASI f. GİZLİLİK ANLAŞMASI g. SÖZLEŞME TASARISI ANLAŞMASI D. SÖZLEŞME BENZERİ TALEPLER DÜRÜSTLÜK İLKESİ GÜVEN İLKESİ a. GÜVEN KAVRAMI...127

18 XVIII b. DAVRANIŞ İLİŞKİ c. GÜVEN İLİŞKİSİ VE DAVRANIŞA GÜVEN İLKESİ d. GÖRÜNÜŞE GÜVEN İLKESİ e. GÜVEN İLİŞKİSİNDEN DOĞAN BORÇ İLİŞKİSİ aa. KAVRAM bb. NİTELİĞİ cc. UNSURLARI aaa. TARAFLAR ARASINDA GÜVENE DAYANAN ÖZEL BİR BAĞLILIK SÖZ KONUSU (GÜVEN İLİŞKİSİ) OLMALI bbb. ZARAR VEREN DAVRANIŞLARIYLA ZARAR GÖRENDE KORUNMAYA DEĞER BİR GÜVEN OLUŞTURMALI ccc. ZARAR GÖREN OLUŞTURULAN GÜVENDE DÜRÜSTLÜK İLKESİNE AYKIRI OLARAK DÜŞ KIRIKLIĞINA UĞRAMALI ddd. DİĞER UNSURLAR : KORUNAN GÜVENE AYKIRI DAVRANIŞ, ZARAR VE UYGUN İLLİYET BAĞI dd. UYGULANACAK HÜKÜMLER ee. UYGULAMA ÖRNEKLERİ aaa. REFERANS MEKTUPLARI bbb. UZMANLARIN SORUMLULUĞU ccc. ŞİRKETLER TOPLULUĞUNDA HAKİM ŞİRKETİNİN SORUMLULUĞU f. SÖZLEŞME GÖRÜŞMELERİNDEN DOĞAN KUSURLU SORUMLULUK (CULPA IN CONTRAHENDO) aa. KAVRAM bb. UNSURLARI aaa. SÖZLEŞME GÖRÜŞMELERİNDEN DOĞAN YÜKÜMLÜLÜKLERE AYKIRILIK a SÖZLEŞME GÖRÜŞMELERİ b. SÖZLEŞME GÖRÜŞMELERİNDEN DOĞAN ÖZEN YÜKÜMLÜMLÜLÜKLERİ bbb. DAVRANIŞTA BULUNAN KARŞI TARAFIN ZARARINA SEBEP OLMASI ccc. ZARAR VERENİN KUSURLU OLMASI ddd. UYGUN İLLİYET BAĞI BULUNMALI cc. YASAL DAYANAĞI dd. HUKUKİ NİTELİĞİ VE UYGULANACAK HÜKÜMLER aaa. SÖZLEŞME İLİŞKİSİ GÖRÜŞÜ bbb. HAKSIZ FİİL İLİŞKİSİ ccc. KENDİNE ÖZGÜ BORÇ İLİŞKİSİ g. SÖZLEŞME GÖRÜŞMELERİNDE ÜÇÜNCÜ KİŞİLERİN SORUMLULUĞU h. ÜÇÜNCÜ KİŞİYİ KORUYUCU ETKİLİ SÖZLEŞME ı. DİĞER SÖZLEŞME BENZERİ TALEPLER aa. FİİLİ BORÇ İLİŞKİSİ bb. UYGULAMA ALANI aaa. GEÇERSİZ SÜREKLİ BORÇ İLİŞKİLERİNDEN DOĞAN BORÇ İLİŞKİSİ...140

19 XIX bbb. GEÇERSİZ KORUYUCU SÖZLEŞMELERDEN DOĞAN (KORUYUCU) FİİLİ BORÇ İLİŞKİSİ ccc. TOPLUMSAL (SOSYAL) TİPİK DAVRANIŞLARDAN DOĞAN BORÇ İLİŞKİSİ i. KORUMA YÜKÜMÜNDEN DOĞAN BORÇ İLİŞKİSİ j. GERÇEK VEKALETSİZ İŞGÖRME aa. KAVRAM bb. UNSURLARI aaa. VEKALET SÖZLEŞMESİNİN BULUNMAMASI bbb. YABANCI İŞ (İŞLEM) ccc. YABANCI İŞİ (İŞLEMİ) YÜRÜTME İRADESİ ddd. İŞSAHİBİ İŞİ AÇIKÇA VEYA ÖRTÜLÜ OLARAK YASAKLAMAMIŞ OLMALI cc. HÜKÜM VE SONUÇLARI aaa. İŞGÖRENİN HUKUKİ DURUMU bbb. İŞGÖRENİN HAK VE BORÇLARI a. İŞ SSAHİBİNİN YARARINA VE VARSAYILAN İRADEYE UYGUN İŞ (İŞLEMDEN) SORUMLULUK b. ÖZENSİZLİKTEN SORUMLULUK c. BEKLENMEDİK HALDEN SORUMLULUK d. İŞGÖRENİN SÖZLEŞME EHLİYETSİZLİĞİ HALİNDE SORUMLULUĞU k. HATIR İLİŞKİLERİ IV. SÖZLEŞME GÖRÜŞMELERİNİN SONA ERMESİ A. SÖZLEŞME GÖRÜŞMELERİNİN KESİLMESİ İLE SONA ERME B. SÖZLEŞMENİN KURULMASIYLA SONA ERME TBK.m. 2/I KARİNESİ TBK.m.17/I KARİNESİ SÖZLEŞMEDEN DOĞAN BORÇ İLİŞKİLERİ I. SÖZLEŞME KAVRAMI A. GENEL OLARAK B. KAVRAM C. SÖZLEŞMENİN ÖZELLİĞİ SÖZLEŞMENİN HUKUKİ İŞLEM NİTELİĞİ SÖZLEŞMENİN HUKUKİ İLİŞKİ OLMASI II. SÖZLEŞME ÇEŞİTLERİ A. HUKUKİ SONUÇLARINA GÖRE SÖZLEŞME ÇEŞİTLERİ BORÇLANDIRICI SÖZLEŞMELER TASARRUF SÖZLEŞMELERİ a. GENEL OLARAK b. ELDEN SÖZLEŞMELER aa. KAVRAM bb. HUKUKİ NİTELİĞİ cc. ŞEKİL dd. KONUSU...149

20 XX B. KANUNDA DÜZENMİŞ OLMALARINA GÖRE SÖZLEŞME ÇEŞİTLERİ KANUN TARAFINDAN DÜZENLENEN (TİPİK, İSİMLİ) SÖZLEŞMELER KANUN TARAFINDAN DÜZENLENMEYEN (ATİPİK, İSİMSİZ) SÖZLEŞMELER a. BİRLEŞİK SÖZLEŞMELER b. KARMA SÖZLEŞMELER c. KENDİNE ÖZGÜ YAPISI OLAN (SUİ GENERİS) SÖZLEŞMELER..152 C. EDİM İLİŞKİSİNE GÖRE SÖZLEŞME ÇEŞİTLERİ BİR TARAFLI (BİR TARAFA BORÇ YÜKLEYEN) SÖZLEŞMELER İKİ TARAFLI (İKİ TARAFA BORÇ YÜKLEYEN) SÖZLEŞMELER a. KARŞILIKLI (TAM İKİ TARAFA) BORÇ YÜKLEYEN SÖZLEŞMELER b. EKSİK İKİ TARAFA BORÇ YÜKLEYEN SÖZLEŞMELER SÖZLEŞMENİN KURULMASI I. GENEL OLARAK II. SÖZLEŞMENİN TARAFLARI A. GENEL OLARAK B. TARAFLARIN EHLİYETİ HAK EHLİYETİ SÖZLEŞME EHLİYETİ III. İRADE BEYANLARININ BİRBİRİNE UYGUN OLMASI A. UYGUNLUK VE UYGUNSUZLUK UYGUNLUK a. FİİLİ UYGUNLUK b. VARSAYIMSAL UYGUNSUZLUK UYGUNSUZLUK B. İRADE BEYANLARININ BİRBİRİNE UYGUNLUĞU GENEL OLARAK İRADE BEYANLARININ ANLAMLANDIRILMASI = YORUM a. ANLAMLANDIRMA =YORUM b. ANLAMLANDIRMA (YORUM) TEORİLERİ aa. İRADE TEORİSİ bb. BEYAN TEORİSİ aaa. SÜBJEKTİF BEYAN TEORİSİ (ANLAM VERME TEORİSİ) bbb. OBJEKTİF BEYAN TEORİSİ (KLASİK GÜVEN TEORİSİ) cc. MODERN GÜVEN TEORİSİ dd. DEĞERLENDİRME İRADELERİNİN UYGUNLUĞU İLE İRADE BOZUKLUĞU ARASINDAKİ İLİŞKİ

21 XXI 4. İRADE BEYANLARININ BİRBİRİNE UYGUNLUĞU KAPSAMI a. UYGUNLUĞUN KAPSAMI aa. ESASLI NOKTALAR aaa. OBJEKTİF ESASLI NOKTALAR bbb. SÜBJEKTİF ESASLI NOKTALAR bb. İKİNCİ DERECEDEKİ NOKTALAR aaa. GENEL OLARAK bbb. OBJEKTİF İKİNCİ DERECEDEKİ NOKTALAR ccc. SÜBJEKTİF İKİNCİ DERECEDEKİ NOKTALAR a. KAVRAM b. SÖZLEŞMEDEKİ BOŞLUĞUN DOLDURULMASI III. İRADE BEYANLARININ KARŞILIKLI OLMASI A. ÖNERİ TERİM ÖNERİ KAVRAMI ÖNERİ UNSURLARI a. ÖNERİ SÖZLEŞMEYİ KURABİLECEK NİTELİKTE OLMALI aa. SÖZLEŞMENİN OBJEKTİF VE SÜBJEKTİF YÖNDEN ESASLI NOKTALARINI KAPSAMALI bb. ESASLI NOKTALAR TAYİN EDİLEBİLİR OLMALI b. ÖNERİ KESİN VE BAĞLAYICI OLMALI ÖNERİNİN HUKUKİ NİTELİĞİ ÖNERİNİN ÖZELLİKLERİ a. SÖZLEŞMEYİ KURAN İRADE BEYANLARINDAN ZAMAN İTİBARI İLE ÖNCE YAPILAN OLMASI b. ÖNERİ, KARŞI TARAFA ULAŞMALI ÖNERİ SAYILAN İRADE AÇIKLAMALARI a. GENEL OLARAK b. HERKESE AÇIK ÖNERİ aa. HERKESE AÇIK ÖNERİ BULUNMALI aaa. FİYATINI GÖSTEREREK TARİFE, FİYAT LİSTESİ VE BENZERLERİNİN GÖNDERİLMESİ bbb. FİYATINI GÖSTEREREK MAL SERGİLEMEK bb. İRADE DAVRANIŞININ AÇIKÇA VE KOLAYLIKLA ÖNERİYE DAVET OLDUĞU ANLAŞILMAMALI c. TÜKETİCİ SÖZLEŞMESİNDE HERKESE AÇIK ÖNERİ d. OTOMATLARDA HERKESE AÇIK ÖNERİ e. KENDİN ALDA (SELF SERVİSTE) HERKESE AÇIK ÖNERİ ÖNERİNİN ŞEKLİ ELEKTRONİK ORTAMDA ÖNERİ a. GENEL OLARAK b. ELEKTRONİK SÖZLEŞME...175

22 XXII B. BAĞLAYICI OLMAYAN ÖNERİ : ÖNERİYE DAVET TERİM ÖNERİYE DAVET KAVRAMI a. SÖZLEŞMENİN ESASLI UNSURLARINDA EKSİKLİK b. BAĞLAYICI OLMAMA ÖNERİYE DAVET SAYILMAYAN HALLER a. ISMARLANMAYAN ŞEYİN GÖNDERİLMESİ aa. GENEL OLARAK bb. HÜKMÜN NİTELİĞİ cc. ŞARTLARI aaa. ŞEY KAVRAMI bbb. ISMARLANMAMIŞ BİR ŞEY ccc. ISMARLANMAMIŞ ŞEYİN GÖNDERİLMESİ dd. SONUÇLARI aaa. GENEL OLARAK bbb. GÖNDERİLENİN BİR YÜKÜMLÜLÜK ALTINA GİRMEMESİ ccc. GÖNDERİLENİN BİLGİ VERME YÜKÜMLÜLÜĞÜ ÖNERİNİN HÜKÜM VE SONUÇLARI a. ÖNERİNİN BAĞLAYICI OLMASI b. ÖNERİYLE BAĞLILIK SÜRESİ aa. SÜRELİ ÖNERİDE BAĞLILIK SÜRESİ bb. SÜRESİZ ÖNERİLERDE BAĞLILIK SÜRESİ aaa. HAZIRLAR ARASINDAKİ SÜRESİZ ÖNERİ bbb. HAZIR OLMAYANLAR ARASINDAKİ SÜRESİZ ÖNERİ a. GENEL KURAL b. ÖNERİNİN KARŞI TARAFA GEÇ ULAŞMASI c. ZAMANINDA GÖNDERİLEN KABULÜN GEÇ ULAŞMASI aa. UNSURLARI aaa. ZAMANINDA GÖNDERİLEN KABUL BEYANININ ÖNERENE GEÇ ULAŞMASI bbb. ÖNERENİN ZAMANINDA VE DÜZENLİ KABUL BEYANI OLDUĞUNU BİLMESİ VEYA BİLEBİLECEK OLMASI ccc. ÖNERENİN KABULLE BAĞLI OLMADIĞI BİLDİRİMİ bb. SONUÇLARI AÇIK VEYA ÖRTÜLÜ ÖNERİ a. AÇIK ÖNERİ b. ÖRTÜLÜ ÖNERİ aa. İRADEYİ GÖSTEREN DAVRANIŞLAR bb. İRADE FAALİYETİ cc. SUSMA ÖNERİNİN GERİ ALINMASI a. GENEL OLARAK b. ÖNERİNİN GERİ ALINABİLECEĞİ DURUMLAR aa. ÖNERİ HAZIR OLANLAR ARASINDA YAPILMIŞSA bb. ÖNERİ HAZIR OLMAYANLAR ARASINDA YAPILMIŞSA...188

23 XXIII cc. ÖNERENİN VEYA KARŞI TARAFIN ÖLMESİ, EHLİYETİNİ KAYBETMESİ ÖNERİNİN REDDİ C. ÖNERİNİN KABULÜ KABUL KAVRAMI KABULÜN HUKUKİ NİTELİĞİ KABULÜN ŞEKLİ AÇIK VE ÖRTÜLÜ KABUL a. AÇIK KABUL b. ÖRTÜLÜ KABUL aa. İRADEYİ GÖSTEREN DAVRANIŞLAR bb. İRADE FAALİYETİ cc. SUSMA aaa. GENEL OLARAK bbb. SUSMANIN KABUL SAYILDIĞI HALLER a. ÖRTÜLÜ KABUL aa. İŞİN ÖZELLİĞİ VE DURUMUN GEREĞİ OLARAK SUSMANIN KABUL TEŞKİL ETMESİ b. KANUN GEREĞİ SUSMANIN KABUL TEŞKİL ETMESİ aa. VEKİLİN SUSMASI bb. BORCUN ÜSTLENİLMESİNDE ALACAKLININ SUSMASI c. TEYİT MEKTUBU aa. GENEL OLARAK bb. TEYİT MEKTUBUNUN NİTELİĞİ cc. TİCARET HUKUKUNDA TEYİT MEKTUBUNA SUSMA dd. FAKS VE BUNA BENZER İLETİŞİM ARAÇLARINDAKİ METNİN TEYİDİNİN YAZILI GEÇERLİLİK ŞEKLİNİ SAĞLAMASI KABULÜN GERİ ALINMASI KABULÜN HÜKÜM VE SONUÇLARI V. SÖZLEŞMENİN KURULDUĞU AN A. SÖZLEŞMENİN KURULDUĞU ANI AÇIKLAYAN TEORİLER BEYAN (AÇIKLAMA) TEORİSİ GÖNDERME TEORİSİ ULAŞMA (VARMA) TEORİSİ ÖĞRENME TEORİSİ B. TÜRK BORÇLAR KANUNU NUN KABUL ETTİĞİ SÖZLEŞMENİN KURULMA ANI HAZIR OLANLAR ARASINDAKİ SÖZLEŞMENİN KURULMA ANI HAZIR OLMAYANLAR ARASINDAKİ SÖZLEŞMENİN KURULMA ANI SUSMA HALİNDE SÖZLEŞMENİN KURULDUĞU AN VI. SÖZLEŞMENİN HÜKÜM VE SONUÇLARINI MEYDANA GETİRDİĞİ AN A. HAZIR OLANLAR ARASINDA KURULAN SÖZLEŞMENİN HÜKÜM ANI B. HAZIR OLMAYANLAR ARASINDA KURULAN SÖZLEŞMENİN HÜKÜM ANI...198

24 XXIV 1. KABUL DURUMUNDA SUSMAYLA KABUL DURUMUNDA İRADE İLE BEYANIN UYGUNSUZLUĞU I. BEYANIN İRADEYE UYGUNSUZLUĞU II. ZİHNİ KAYIT III. CİDDİ OLMAYAN BEYAN (LATİFE BEYANI) IV. MUVAZAALI İŞLEMLER ( DANIŞIKLI İŞLEM ) A. TERİM B. KAVRAM C. UNSURLARI GÖRÜNÜRDEKİ SÖZLEŞME MUVAZAA ANLAŞMASI (DANIŞIKLI İŞLEM) ALDATMA KASTI D. ÇEŞİTLERİ BASİT MUVAZAA NİTELİKLİ MUVAZAA a. KAVRAM b. ÇEŞİTLERİ aa. SÖZLEŞMENİN NİTELİĞİNDE (TAM) MUVAZAA bb. SÖZLEŞMENİN KONUSUNDA VEYA ŞARTLARINDA (KISMİ) MUVAZAA cc. TARAFLARIN ŞAHSINDA MUVAZAA E. YAPTIRIMI KURAL: GÖRÜNÜRDEKİ SÖZLEŞMENİN GEÇERSİZLİĞİ a. GENEL OLARAK b. GEÇERSİZLİĞİN NİTELİĞİ : KESİN GEÇERSİZLİK c. KISMİ MUVAZAA GİZLİ SÖZLEŞMENİN GEÇERLİLİĞİ ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE KARŞI İLERİ SÜRÜLMESİ a. ALACAK HAKKINI İYİNİYETLE YAZILI BORÇ TANIMASINA DAYANARAK İKTİSAP EDEN KİMSENİN KORUNMASI aa. GENEL OLARAK bb. ŞARTLARI b. TAPU SİCİLİNDEKİ KAYDA İYİNİYETLE GÜVENEREK AYNİ HAK İKTİSAP EDEN KİMSENİN KORUNMASI c. DÜRÜSTLÜK KURALINA AYKIRILIĞIN ŞEKİL EKSİKLİĞİNİ GİDERMESİ F. MUVAZAANIN İSPATI ÜÇÜNCÜ KİŞİLER YÖNÜNDEN TARAFLAR YÖNÜNDEN G. MURİS MUVAZAASI H. İNANÇLI İŞLEMLE MUVAZAALI İŞLEMİN KARŞILAŞTIRMASI İNANÇLI İŞLEM KAVRAM İNANÇLI İŞLEMİN UNSURLARI a. İNANÇLI DEVİR ANLAŞMASI...213

25 XXV b. İNANÇ SÖZLEŞMESİ aa. KAVRAM bb. KONUSU İNANÇLI İŞLEMİNİN SEBEBİ: İNANÇ SEBEBİ İNANÇLI İŞLEMİ ÇEŞİTLERİ a. SAF (İŞGÖRME) İNANÇLI İŞLEMLER b. KARMA (TEMİNAT) İNANÇLI İŞLEMLER İNANÇLI İŞLEMİN ŞEKLİ İNANÇLI İŞLEMİN HUKUKİ NİTELİĞİ İNANÇLI İŞLEMDE GÜVENİN KORUNMASI İNANÇLI İŞLEMİN MUVAZAALI SÖZLEŞMEDEN AYRILMASI İNANÇLI İŞLEMİN MUVAZAALI SÖZLEŞMEYE BENZEYEN YÖNLERİ İNANÇLI İŞLEMİN MUVAZAALI İŞLEMDEN FARKLARI I. NAMI MÜSTEAR İLE MUVAZAANIN KARŞILAŞTIRILMASI NAMI MÜSTEAR KAVRAMI NAMI MÜSTEARIN HUKUKİ NİTELİĞİ NAMI MÜSTEAR İLE MUVAZAANIN KARŞILAŞTIRILMASI J. KANUNA KARŞI HİLE İLE MUVAZAANIN KARŞILAŞTIRILMASI KANUNA KARŞI HİLE KAVRAMI KANUNA KARŞI HİLENİN UNSURLARI a. BİR HUKUKİ İŞLEMİN YAPILMASI EMREDİCİ BİR HUKUK KURALIYLA YASAKLANMIŞ OLMALI b. KANUNUN İZİN VERDİĞİ BAŞKA BİR NİTELİKTE HUKUKİ İŞLEM YAPILMASI c. TARAFLARIN YAPTIKLARI HUKUKİ İŞLEMİN, YASAKLANAN İŞLEMİN DOĞURACAĞI SONUCU (AMACI) MEYDANA GETİRMEYE ELVERİŞLİ OLMASI KANUNA KARŞI HİLENİN SONUÇLARI KANUNA KARŞI HİLENİN MUVAZAADAN FARKI V. İRADE BOZUKLUKLARI A. GENEL OLARAK B. YANILMA (HATA) TERİM KAVRAM ESASLI YANILMA ESASLI OLMAYAN YANILMA a. GENEL OLARAK b. ESASLI YANILMA aa. GENEL OLARAK bb. ESASLI YANILMA HÂLLERİ aaa. AÇIKLAMADA (BEYANDA) YANILMA a. GENEL OLARAK b. ORTAYA ÇIKIŞ ŞEKİLLERİ aa. BEYAN EYLEMİNDE YANILMA bb. BEYANIN ANLAMINDA (İÇERİĞİNDE) YANILMA c. ESASLI SAYILAN AÇIKLAMADA YANILMA

26 XXVI aa. KAVRAM bb. ÇEŞİTLERİ aaa. SÖZLEŞMENİN NİTELİĞİNDE YANILMA bbb. SÖZLEŞMENİN KONUSUNDA YANILMA ccc. SÖZLEŞMENİN KARŞI TARAFININ KİMLİĞİNDE YANILMA ddd. SÖZLEŞMENİN KARŞI TARAFININ ÖZELLİKLERİNDE YANILMA eee. MİKTARDA YANILMA a. GENEL OLARAK b. ADİ HESAP YANILMASI bbb. ESASLI SAYILAN SAİK YANILMASI (TEMEL YANILMASI) a. GENEL OLARAK b. SAİKTE YANILMA aa. SAİKTE YANILMA ÇEŞİTLERİ aaa. HUKUKİ NİTELİKTE YANILMA bbb. MADDİ NİTELİKTE YANILMA bb. SAİKTE YANILMANIN ŞARTLARI aaa. SUBJEKTİF UNSUR bbb. OBJEKTİF UNSUR c. SATIŞ SÖZLEŞMESİNDE AYIBA KARŞI GARANTİ SÖZLEŞMESİNDEN DOĞAN TALEPLERLE TEMEL YANILMASINDAN DOĞAN TALEPLERİN YARIŞMASI ccc. İLETMEDE YANILMA a. ARACIDA YANILMA b. BİR ARACI TARAFINDAN YANLIŞ İLETMEYLE YANILMA SONUÇLARI a. YANILMANIN SÖZLEŞMEYE ETKİSİ aa. YANILANIN SÖZLEŞMEYLE BAĞLI OLMAMASI bb. SÖZLEŞMENİN GEÇERSİZLİĞİ cc. YANILANIN SÖZLEŞMEYİ ONAMA VEYA ONAMAMA HAKKI aaa. GENEL OLARAK bbb. YANILANIN ONAMA/ONAMAMA HAKKI ccc. YANILANIN ONAMIŞ SAYILMASI ddd. ONAMAMA HAKKININ SINIRLANDIRILMASI a. DÜRÜSTLÜK KURALINA AYKIRI DAVRANIŞLA b. KARŞI TARAFIN YANILANIN ARZULADIĞI ŞEKLİYLE SÖZLEŞMEYİ İFAYI KABUL ETMESİYLE b. TAZMİNAT: YANILANIN KARŞI TARAFIN UĞRADIĞI OLUMSUZ ZARARIN TAZMİNİ aa. GENEL OLARAK...233

27 XXVII bb. ŞARTLARI aaa. YANILMA FİİLİNDE KUSUR OLMASI bbb. KARŞI TARAFIN BİLMEMESİ VEYA BİLMESİ GEREKMEMESİ ccc. ZARAR a. OLUMSUZ ZARAR b. HAKKANİYET TAZMİNATI c. TAZMİNATIN SINIRI: İFADAN BEKLENEN YARAR ddd. UYGUN İLLİYET BAĞI cc. NİTELİĞİ C. ALDATMA (HİLE) GENEL OLARAK TERİM KAVRAM ŞARTLARI a. ALDATMA FİİLİ aa. OLUMLU VE OLUMSUZ ALDATMA FİİLİ aaa. OLUMLU ALDATMA FİİLİ bbb. OLUMSUZ ALDATMA FİİLİ bb. ALDATMA DAVRANIŞI KARŞI SÖZLEŞEN VEYA ONUN YARDIMINDAN YARARLANDIĞI ÜÇÜNCÜ BİR KİŞİ TARAFINDAN YAPILMIŞ OLMALI aaa. GENEL OLARAK bbb. ÜÇÜNCÜ KİŞİNİN ALDATMASI cc. ALDATMA FİİLİNİN SAİK YANILMASI NİTELİĞİNDE OLMASI b. ALDATMA KASTI c. ALDATMA HUKUKA AYKIRI OLMALI d. İLLİYET BAĞI : SÖZLEŞME ALDATMANIN ETKİSİYLE YAPILMIŞ OLMALI aa. ASLİ ALDATMA bb. YAN ALDATMA SONUÇLARI a. ALDATMANIN SÖZLEŞMEYE ETKİSİ aa. ALDANANIN SÖZLEŞMEYLE BAĞLI OLMAMASI bb. SÖZLEŞMENİN GEÇERSİZLİĞİ cc. ALDANANIN SÖZLEŞMEYİ ONAMA VEYA ONAMAMASI aaa. GENEL OLARAK bbb. ALDANANIN ONAMA/ONAMAMA HAKKI ccc. ALDANANIN ONAMIŞ SAYILMASI ddd. ONAMAMA HAKKININ SINIRLANDIRILMASI (DÜRÜSTLÜK KURALINA AYKIRI DAVRANIŞLA) b. TAZMİNAT : ALDATILANIN UĞRADIĞI OLUMSUZ ZARARIN TAZMİNİ...243

28 XXVIII D. KORKUTMA (İKRAH) TERİM KAVRAM ŞARTLARI a. KORKUTMA FİİLİ aa. GENEL OLARAK bb. ÜÇÜNCÜ KİŞİNİN KORKUTMASI b. KORKUTMANIN TEHLİKE DOĞURMASI aa. KORKUTMA FİİLİNDE SÖZLEŞMEYİ YAPAN KİŞİYE VEYA YAKINLARINA YÖNELİK BİR TEHLİKE SÖZ KONUSU OLMALI bb. TEHLİKE KİŞİLİK HAKLARINA VEYA MALVARLIĞINA İLİŞKİN OLMALI cc. TEHLİKE AĞIR VE YAKIN ZAMANDA MEYDANA GELEBİLECEK NİTELİKTE OLMALI c. KORKUTMA KASTI BULUNMALI d. KORKUTULANIN İÇİNDE BULUNDUĞU DURUM BAKIMINDAN TEHLİKENİN DOĞDUĞUNA İNANMAKTA HAKLI OLMALI e. KORKUTMA HUKUKA AYKIRI OLMALI f. İLLİYET BAĞI: SÖZLEŞME KORKUTMANIN ETKİSİYLE YAPILMIŞ OLMALI SONUÇLARI a. KORKUTMANIN SÖZLEŞMEYE ETKİSİ aa. KORKUTULANIN SÖZLEŞMEYLE BAĞLI OLMAMASI bb. SÖZLEŞMENİN GEÇERSİZLİĞİ cc. KORKUTULANIN SÖZLEŞMEYİ ONAMA VEYA ONAMAMASI aaa. GENEL OLARAK bbb. KORKUTULANIN ONAMA/ ONAMAMA HAKKI ccc. KORKUTULANIN ONAMIŞ SAYILMASI ddd. ONAMAMA HAKKININ SINIRLANDIRILMASI (DÜRÜSTLÜK KURALINA AYKIRI DAVRANIŞLA) b. TAZMİNAT aa. KORKUTULANIN UĞRADIĞI OLUMSUZ ZARARIN TAZMİNİ bb. KORKUTULANIN ÜÇÜNCÜ KİŞİNİN KORKUTMASINDA KARŞI TARAFIN HAKKANİYET ZARARINI TAZMİNİ AŞIRI YARARLANMA (GABİN) I. TERİM II. KAVRAM III. NİTELİĞİ IV. ŞARTLARI A. OBJEKTİF UNSUR: SÖZLEŞMEDE KARŞI EDİMLER ARASINDA AÇIK ORANSIZLIK OLMASI B. SUBJEKTİF UNSUR EDİMLERDEKİ ORANSIZLIĞIN GERÇEKLEŞECEĞİ HALLER a. ZARAR GÖRENİN ZOR DURUMDA KALMASI (MÜZAYAKA) HALİ...253

29 XXIX b. ZARAR GÖRENİN DÜŞÜNCESİZLİĞİ (HAFİFLİK) c. ZARAR GÖRENİN DENEYİMSİZLİĞİ (TECRÜBESİZLİK) C. SÖMÜRME (YARARLANMA) KASTI V. YAPTIRIMI A. GENEL OLARAK B. SÖZLEŞMENİN GEÇERLİ OLMASI C. SÖMÜRÜLENİN SEÇİMLİK HAKKI İPTAL HAKKI a. GENEL OLARAK b. EDİMLERİN GERİ VERİLMESİ KISMİ İPTAL HAKKI : EDİMLER ARASINDAKİ ORANSIZLIĞIN GİDERİLMESİNİ TALEP HAKKI D. ZARAR GÖRENİN ZARARININ TAZMİNİ E. HAKKIN KULLANABİLECEĞİ SÜRE SÖZLEŞME ÖZGÜRLÜĞÜ I. SÖZLEŞME ÖZGÜRLÜĞÜ KAVRAMI II. SÖZLEŞME ÖZGÜRLÜĞÜNÜN GÖRÜNÜM ŞEKİLLERİ III. SÖZLEŞME KURMA VEYA KURMAMA ÖZGÜRLÜĞÜ A. KANUNDAN DOĞAN SÖZLEŞME KURMA ZORUNLULUĞU ÖZEL HUKUK KÖKENLİ KANUNLARDAN DOĞAN SÖZLEŞME YAPMA ZORUNLULUĞU a. AÇIK BİR KANUN HÜKMÜNÜN SÖZLEŞME YAPMA ZORUNLULUĞUNU DÜZENLEMESİ b. ÖZEL HUKUKTAN DOĞAN SÖZLEŞME YAPMA ZORUNLULUĞU KAMU HUKUKU KÖKENLİ KANUNLARDAN DOĞAN SÖZLEŞME YAPMA ZORUNLULUĞU a. AÇIK BİR KANUN HÜKMÜNÜN SÖZLEŞME YAPMA ZORUNLULUĞUNU DÜZENLEMESİ b. KAMU HUKUKUNDAN DOĞAN SÖZLEŞME YAPMA ZORUNLULUĞU B. HUKUKİ İŞLEMDEN DOĞAN SÖZLEŞME YAPMA ZORUNLULUĞU : ÖNSÖZLEŞME TERİM KAVRAM ŞARTLARI a. ÖN SÖZLEŞME BORÇLANDIRICI SÖZLEŞMEYE İLİŞKİN OLMALI b. ASIL SÖZLEŞMENİN KONUSU YETER DERECEDE BELİRLİ VEYA BELİRLENEBİLİR OLMALI c. ÖN SÖZLEŞME, ASIL SÖZLEŞMENİN BAĞLI TUTULDUĞU ŞEKLE UYGUN OLARAK YAPILMALI d. ÖN SÖZLEŞMEDE BORÇLU ASIL SÖZLEŞMEYİ KURMA YÜKÜMÜ ALTINA GİRMELİ aa. ALACAK HAKKINDAN DOĞAN TALEP HAKKI ŞEKLİNDE bb. OPSİYON HAKKINDAN DOĞAN YENİLİK DOĞURUCU BEYAN ŞEKLİNDE...266

30 XXX 4. SONUÇLARI II. SÖZLEŞMENİN İÇERİĞİNİ DÜZENLEME ÖZGÜRLÜĞÜ A. SÖZLEŞME İÇERİĞİNDE BORCUN SEBEBİNİN BELİRLENMESİ GENEL OLARAK BORÇ TANIMASI a. TERİM b. KAVRAM c. ŞARTLARI aa. BİR SÖZLEŞME BULUNMALI bb. SÖZLEŞMEDE BORÇ TANIMANIN SEBEBİ GÖSTERİLMEMELİ d. NİTELİĞİ aa. İSPAT SOYUTLUĞU GÖRÜŞÜ bb. ALACAK HAKKI KURAN GÖRÜŞ cc. NİTELİĞE BAĞLANAN SONUÇLAR e. ŞEKLİ f. ÇEŞİTLERİ g. ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE DANIŞIKLI İŞLEM SAVUNMASINDA BULUNULAMAMASI III. SÖZLEŞME ÖZGÜRLÜĞÜNÜN SINIRLARI A. GENEL OLARAK B. SÖZLEŞME ÖZGÜRLÜĞÜNÜ SINIRLAYAN HALLER GENİŞ ANLAMIYLA KANUNUN EMREDİCİ HÜKÜMLERİNE AYKIRILIK a. DAR ANLAMIYLA KANUNUN EMREDİCİ HÜKÜMLERİNE AYKIRILIK b. YASAKLAYICI KURALLARA AYKIRILIK AHLAKA, KAMU DÜZENİNE VE KİŞİLİK HAKLARINA AYKIRILIK a. AHLÂKA AYKIRILIK aa. KAVRAM bb. GÖRÜNÜŞ BİÇİMLERİ b. KAMU DÜZENİNE AYKIRILIK c. KİŞİLİK HAKLARINA AYKIRILIK KONUSU BAŞLANGIÇTA KUSURSUZ İMKÂNSIZ OLAN SÖZLEŞMELER C. YAPTIRIMI : KESİN HÜKÜMSÜZLÜK D. KISMİ HÜKÜMSÜZLÜK KURAL: GEÇERLİ HÜKÜMLERLE SÖZLEŞMENİN GEÇERLİLİĞİ a. GENEL OLARAK b. UNSURLARI aa. SÖZLEŞMENİN HÜKÜMLERİNİN BÖLÜNEBİLİR OLMASI bb. GEÇERSİZ HÜKÜMLER OLMAKSIZIN SÖZLEŞMENİN YAPILMAYACAĞININ AÇIKÇA ANLAŞILAMAMASI...285

31 XXXI c. ÇEŞİTLERİ aa. BASİT KISMİ HÜKÜMSÜZLÜK bb. DEĞİŞTİRİLMİŞ KISMİ HÜKÜMSÜZLÜK aaa. KAVRAM bbb. BASİT DEĞİŞİK KISMİ KESİN HÜKÜMSÜZLÜK ARASINDAKİ FARKLAR ccc. BORÇ İLİŞKİSİNE UYGULANACAK HÜKMÜN BELİRLENMESİ cc. GENİŞLETİLMİŞ KISMİ HÜKÜMSÜZLÜK İSTİSNA : SÖZLEŞMENİN TAMAMININ HÜKÜMSÜZLÜĞÜ a. OBJEKTİF VARSAYIMSAL İRADE GÖRÜŞÜ b. İKİ AŞAMALI İNCELEME GÖRÜŞÜ GENEL İŞLEM KOŞULLARI I. GENEL OLARAK A. TERİM B. GİK. FONKSİYONLARI C. BİREYSEL (KLASİK) SÖZLEŞMEDEN STANDART (TİP) SÖZLEŞMEYE GEÇİŞ D. YARGISAL DENETİM E. TBK. NUN GENEL HÜKÜMLERİ İLE YARGISAL DENETİM F. GİK. İLİŞKİN HÜKÜMLERİN NİTELİĞİ G. YASAL DÜZENLEMENİN AMACI H. GİK VE HAKSIZ ŞARTIN YASAL DÜZENLEMESİ II. KONUSU III. UYGULAMA ALANI A. GİK. NUN TÜKETİCİ STANDART SÖZLEŞMELERİNE UYGULANMASI B. GİK. NUN TİCARİ STANDART SÖZLEŞMELERE UYGULANMAMASI GENEL OLARAK SÖZLEŞME TARAFLARININ GİK. HÜKÜMLERİNİN ÇATIŞMASI (BATTLE OF THE FORMS) C. KATILMALI (İLTİHAKİ) SÖZLEŞMELERE UYGULANMAMASI III. KONTROL MEKANİZMASI A. GİK. KAVRAMI (ÖN KONTROL AŞAMASI) ÖNCEDEN HAZIRLAMA TEK TARAFÇA HAZIRLAMA a. SUNUŞ BİÇİMİNİN ÖNEMLİ OLMAMASI b. BULUNDUĞU YERİN ÖNEMLİ OLMAMASI c. KAPSAMININ ÖNEMLİ OLMAMASI d. YAZI TÜRÜ VE ŞEKLİNİN ÖNEMLİ OLMAMASI BİRDEN FAZLA ŞÖZLEŞME İÇİN HAZIRLANMASI a. METİNLERİN ÖZDEŞ OLMAMASININ ÖNEMLİ OLMAMASI b. SÖZLEŞMEYE KONULAN KAYITLARIN TARTIŞILARAK KABUL EDİLMESİNİN ÖNEMLİ OLMAMASI...306

32 XXXII B. GİK. NIN SÖZLEŞME KAPSAMINA GİRMESİ (KAPSAM DENETİMİ) GENEL KAPSAM DENETİMİ YÜRÜRLÜK DENETİMİ : a. DAHİL OLMA (İLİŞKİLENDİRME) DENETİMİ : DÜZENLEYENİN KARŞI TARAFA GENEL İŞLEM KOŞULLARI HAKKINDA AÇIKÇA BİLGİ VERMESİ VE İÇERİĞİNİ ÖĞRENME İMKANINI SAĞLAMASI aa. DÜZENLEYENİN KARŞI TARAFA GENEL İŞLEM KOŞULLARI HAKKINDA AÇIKÇA BİLGİ VERMESİ bb. DÜZENLEYENİN KARŞI TARAFA GENEL İŞLEM KOŞULLARININ İÇERİĞİNİ ÖĞRENME İMKANINI SAĞLAMASI b. YÜRÜRLÜK DENETİMİ : KARŞI TARAFIN GİK. NI KABUL ETMESİ VE GENEL İŞLEM KOŞULUNUN SÖZLEŞMENİN NİTELİĞİNE VE İŞİN ÖZELLİĞİNE YABANCI OLMAMASI aa. GENEL OLARAK bb. KARŞI TARAFIN GENEL İŞLEM KOŞULLARINI KABUL ETMESİ aaa. TAM BİLİNÇLİ KABUL (BENİMSEME) a. AÇIK OLARAK BENİMSEME b. ÖRTÜLÜ OLARAK BENİMSEME bbb. GLOBAL (GENEL) KABUL (BENİMSEME) c. ÖZEL KAPSAM DENETİMİ: GENEL İŞLEM KOŞULUNUN SÖZLEŞMENİN NİTELİĞİNE VE İŞİN ÖZELLİĞİNE YABANCI OLMAMASI (ŞAŞIRTICI KURALLARIN SÖZLEŞMENİN İÇERİĞİNDEN SAYILMAMASI İLKESİ) aa. GENEL OLARAK bb. GİK. NIN SÖZLEŞMEYE YABANCI OLMASI d. SÖZLEŞME KAPSAMINA GİRMEMENİN YAPTIRIMI: YAZILMAMIŞ SAYILMA aa. YAZILMAMIŞ SAYILMA KAVRAMI bb. YAZILMAMIŞ SAYILMANIN SÖZLEŞMEYE ETKİSİ aaa. KURAL : KISMİ GEÇERSİZLİK (YAZILMAMIŞ SAYILAN DIŞINDAKİ HÜKÜMLERİN GEÇERLİLİĞİ) bbb. DÜZENLEYENİN SÖZLEŞMENİN TAMAMININ GEÇERSİZLİĞİNİ İLERİ SÜREMEMESİ C. YORUM DENETİMİ GENEL OLARAK DÜZENLEYEN ALEYHİNE (KARŞI TARAF LEHİNE) YORUM İLKESİ D. İÇERİK DENETİMİ GENEL İÇERİK DENETİMİ a. GENEL OLARAK b. İÇERİK DENETİMİNDE UYULACAK İLKELER...317

33 XXXIII c. GENEL NİSBİ İÇERİK DENETİMİ aa. GENEL OLARAK bb. KAPSAMI cc. KONUSU dd. İÇERİK DENETİMİNDE DİKKATE ALINACAK HUSUSLAR ee. UNSURLARI ff. aaa. KARŞI SÖZLEŞENİN ALEYHİNE BİR KAYIT OLMASI bbb. KARŞI SÖZLEŞENİN YARARINI İHLAL ETMESİ ccc. KARŞI SÖZLEŞENİN YARARININ AÇIKÇA İHLAL EDİLMESİ GÖRÜNÜM ŞEKİLLERİ aaa. DÜRÜSTLÜK KURALINA AYKIRI ZARAR VERİCİ GİK bbb. DÜRÜSTLÜK KURALINA AÇIKÇA AYKIRI OLARAK KARŞI TARAFIN DURUMUNU AĞIRLAŞTIRICI GİK d. YAPTIRIMI : KISMİ KESİN HÜKÜMSÜZLÜK ÖZEL İÇERİK DEĞİŞTİRME YASAĞI DENETİMİ a. KAVRAM b. YAPTIRIMI : DÜZENLEYEN LEHİNE OLAN GENEL İŞLEM KOŞULLARININ YAZILMAMIŞ SAYILMASI IV. GENEL BAKIŞ ŞEKİL ÖZGÜRLÜĞÜ I. GENEL OLARAK II. ŞEKİL KAVRAMI III. SÖZLEŞMELERİN ŞEKLİ A. ŞEKLİN FAYDALARI B. ŞEKLİN SAKINCALARI IV. ŞEKLİN ÇEŞİTLERİ A. AMAÇLARINA GÖRE ŞEKİL ÇEŞİTLERİ GEÇERLİLİK ŞARTI OLARAK ŞEKİL (GEÇERLİLİK ŞEKLİ). 329 a. YASAL GEÇERLİLİK ŞEKLİ b. İRADİ GEÇERLİLİK ŞEKLİ İSPAT ŞARTI OLARAK ŞEKİL (İSPAT ŞEKLİ) GEÇERLİLİK ŞARTI İLE İSPAT ŞEKLİ ARASINDAKİ İLİŞKİ B. YAPILIŞ TARZINA GÖRE ŞEKLİN ÇEŞİTLERİ SÖZLÜ ŞEKİL ADİ YAZILI ŞEKİL a. KAVRAM b. YASAL ŞEKİL ZORUNLULUĞU OLAN HUKUKİ İŞLEMLER aa. TBK. NDA ADİ YAZILI ŞEKLE TABİ İŞLEMLER bb. TMK NDA ADİ YAZILI ŞEKLE TABİ İŞLEMLER c. ADİ YAZILI ŞEKLİN UNSURLARI aa. METİN bb. İMZA...334

34 XXXIV aaa. BORÇ ALTINA GİRENİN İMZASI a. KURAL b. İSTİSNALAR aa. İMZALI MEKTUP VEYA İMZALI TELGRAFNAME bb. TEYİT EDİLMİŞ FAKS VEYA BENZERİ İLETİŞİM ARAÇLARI aaa. TEYİT EDİLMİŞ FAKS bbb. TEYİT EDİLMİŞ FAKSA BENZER İLETİŞİM ARAÇLARI c. GÜVENLİ ELEKTRONİK İMZAYLA GÖNDERİLİP SAKLANABİLEN METİNLER bbb. EL YAZISI İLE ATILMA a. KURAL b. İSTİSNALAR aa. GÜVENLİ ELEKTRONİK İMZA aaa. ELEKTRONİK İMZA bbb. GÜVENLİ ELEKTRONİK İMZA a. ELEKTRONİK SERTİFİKA SAHİBİ ELEKTRONİK İMZA SAHİBİNİN KİMLİĞİNİN TESPİTİNİN MÜMKÜN OLMASI b. GÖNDERİLEN ELEKTRONİK VERİNİN GÖNDERİLDİĞİ ŞEKLİYLE ALICIYA ULAŞMASI ccc. GÜVENLİ ELEKTRONİK İMZAYA BAĞLANAN HUKUKİ SONUÇLAR a. GEÇERLİLİK ŞEKLİ YÖNÜNDEN b. İSPAT ŞEKLİ YÖNÜNDEN bb. İMZANIN EL YAZISI DIŞINDAN BİR ARAÇLA ATILMASI cc. İMZA YERİNE GEÇEN İŞARETLER aaa. İMZA ATAMAYANLARIN USULÜNE UYGUN OLARAK PARMAK İZİ VEYA ONAYLANMIŞ EL İLE YAPILMIŞ İŞARET YA DA MÜHÜR KULLANILMASI a. NOTERLİK KANUNU NA GÖRE PARMAK İZİNİN, ELLE YAPILMIŞ MÜHÜR VEYA İŞARETİN ONAYLANMASI b. İMZA ATAMAYANLARIN HUKUK MUHAKEMELERİ KANUNUNA GÖRE PARMAK İZİ, ELLE YAPILMIŞ MÜHÜR VEYA İŞARETİ NOTERDEN DÜZENLEME ŞEKLİNDEKİ İŞLEMDE KULLANMASI bbb. NOTERDE DÜZENLEME ŞEKLİNDE RESMİ ŞEKİL cc. İMZANIN YERİ dd. GÖRME ENGELLİLERİN İMZASI ee. AÇIĞA ATILAN İMZA NİTELİKLİ YAZILI ŞEKİL a. EL YAZILI VASİYETNAME b. KEFALET SÖZLEŞMESİ...347

35 XXXV 4. RESMİ ŞEKİL a. KAVRAM b. RESMİ ŞEKİLDE YAPILMASI ÖNGÖRÜLEN İŞLEMLER aa. TBK. NDA RESMİ ŞEKLE TABİ İŞLEMLER bb. TMK. NDA RESMİ ŞEKLE TABİ İŞLEMLER c. RESMİ SÖZLEŞME DÜZENLEMEYE YETKİLİ KİŞİLER aa. NOTERİN DÜZENLEDİĞİ RESMİ İŞLEMLER aaa. NOTERİN YETKİLİ OLDUĞU İŞLEMLER bbb. NOTERLİK İŞLEMLERİNİN HÜKÜMLERİ a. RESEN DÜZENLENEN RESMİ SENETLER b. İMZA ONAYLAMA ŞEKLİNDEKİ BELGELER c. DİĞER NOTERLİK İŞLEMLERİ bb. TAPU MEMURUNUN RESMİ İŞLEMLERİ V. ŞEKLİN KAPSAMI VI. ŞEKLE TABİ SÖZLEŞMELERDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASI A. GEÇERLİLİĞİ RESMİ ŞEKLE TABİ SÖZLEŞMELERDE DEĞİŞİKLİK GENEL OLARAK NOTERLİK SÖZLEŞMELERİNDE (İŞLEMLERİNDE) DEĞİŞİKLİK B. İSPATI RESMİ ŞEKLE TABİ SÖZLEŞMELERDE DEĞİŞİKLİK VII. ŞEKLE UYULMAMASININ SONUÇLARI A. KURAL : ESNEK GEÇERSİZLİK B. İSTİSNALARI TAHVİL (DÖNÜŞTÜRME) ŞEKİL NOKSANI SEBEBİYLE GEÇERSİZLİĞİ İLERİ SÜRME HAKKININ KÖTÜYE KULLANILMASI a. GENEL OLARAK b. HAKKININ KÖTÜYE KULLANILDIĞI HALLER c. SONUÇ : ŞEKİL EKSİKLİĞİ BULUNAN SÖZLEŞMENİN GEÇERLİ SAYILMASI SÖZLEŞMELERİN YORUMU I. GENEL OLARAK II. KURAL : GERÇEK VE ORTAK İRADEYE UYGUN YORUM III. YORUM ARAÇLARI A. TEMEL YORUM ARAÇLARI KULLANILAN SÖZCÜKLERİN ANLAMINA UYGUN YORUM a. TARAFLARIN YANLIŞLIKLA KULLANDIKLARI SÖZCÜKLERİN ESAS ALINMAMASI b. TARAFLARIN GERÇEK AMAÇLARINI GİZLEMEK İÇİN KULLANDIKLARI SÖZCÜKLERİN ESAS ALINMAMASI GÜVEN İLKESİNE UYGUN YORUM B. TAMAMLAYICI YORUM ARAÇLARI