BAĞLANTILI SĐSTEMLER ĐLE MODEL BĐR YERLEŞKE A MODEL CAMPUS WITH CONNECTED SYSTEMS

Transkript

1 BAĞLANTILI SĐSTEMLER ĐLE MODEL BĐR YERLEŞKE A MODEL CAMPUS WITH CONNECTED SYSTEMS Öğrenci Cem ALTIN, Sinop Üniversitesi Meslek Yüksekokulu, Sinop Öğrenci Mete BĐRĐZ, Sinop Üniversitesi Meslek Yüksekokulu, Sinop Öğrenci Emre ÖKSÜZ, Sinop Üniversitesi Meslek Yüksekokulu, Sinop Öğrenci Emre ÖZDEMĐR, Sinop Üniversitesi Meslek Yüksekokulu, Sinop Öğrenci Emre Can CIRIK, Sinop Üniversitesi Meslek Yüksekokulu, Sinop Öğrenci Umut YANMAZ, Sinop Üniversitesi Meslek Yüksekokulu, Sinop Öğr.Gör.Volkan ÇAVUŞ, Sinop Üniversitesi Meslek Yüksekokulu, Sinop Öğr.Gör.Özgür DEMĐR, Sinop Üniversitesi Meslek Yüksekokulu, Sinop ABSTRACT In this study, a design and manufacture of a portable campus model has been made for training purpose by making use of alternative energy and computer control. Irrigation of an agricultural land was conducted and a small pond was formed using the running water from the campus through dripping irrigation system.. Street and traffic signalisation has been controlled by computers. Furthermore, home illumiation was provided using the energy obtained from wind and sun. As a result, students have been made acquire the knowledge that one can a campus can be formed through interconnected systems with alternative energy and computer-aided control using mechanics, electronics, and software knowledge. Key words: Computer-aided control, Alternative energy ÖZET Bu çalışmada, alternatif enerji ve bilgisayar kontrolünden faydalanılarak eğitim amaçlı taşınabilir yerleşke maketi tasarımı ve imalatı yapılmıştır. Yerleşkedeki akan sudan, damla sulama sistemi ile tarım arazisi sulaması yapılmış ve süs havuzu çalıştırılmıştır. Sokak ve trafik sinyalizasyonu bilgisayar ile kontrol edilmiştir. Ayrıca ev aydınlatması rüzgar ve güneşten elde edilen enerji ile sağlanmıştır. Sonuç olarak öğrencilere mekanik, elektronik ve yazılım bilgilerini kullanarak, alternatif enerji ve bilgisayar kontrolü ile bir birine bağlı sistemlerle model bir yerleşke oluşturulabileceği bilgisi kazandırılmıştır. Anahtar kelimeler: Bilgisayar destekli kontrol, Alternatif enerji 1

2 1. GĐRĐŞ Paralel port (giriş) 25 pinden oluşmaktadır. Bu pinler üzerinde data, status, control adında 3 tane port vardır. Data potunun pinleri 2-9 arasındaki pinlerdir ve sadece veri çıkışı için kullanılmaktadır. Kontrol portunun pinleri ise, 1, 14, 16, 17 dir. Bu pinler veri çıkışı için kullanılabildiği gibi veri girişi içinde kullanılabilmektedir arasındaki pinler de status potunun pinleridir. Bu pinler sadece veri girişi için kullanılmaktadır pinleri kullanılmamakla birlikte GND (ground yani toprak) olarak kullanılabilmektedir[1]. Şekil 1. Paralel port görünümü[1]. Portun pinlerinden her hangi bir tanesinin lojik "1" yani yüksek olması durumu, o pinden okunacak voltajin +5 Volt olması anlamına gelmektedir. Lojik "0" olması ise, düşük durumunu yani 0 Volt olmasını göstermektedir [1-4]. Paralel porta veriler decimal yani 10 luk sistemle gönderilir.fakat paralel portta binary 2 lik sistem olarak işlem görür.yollanabilecek veri 0 ile 255 değerleri arasında bir tam sayı olarak olmalıdır, Çizelge 1-2 [5]. 2. MATERYAL VE METOD Çizelge 1. Data Portunun Pin Değerleri[1] Port Numarası Decimal Değeri Çizelge 2. Paralel Portun Örnek Bilgi Değerleri Portların Alacağı Değerler Decimal Değerler Eğitim seti için fiberglas malzemeden 1100 mm x 800 mm ebatlarında Şekil 2 deki yerleşke maketi tasarlanmış olup paralel port üzerinden trafik ışıkları, sokak lambaları, ev aydınlatması çalıştırılmıştır. 100 mm yüksekliğindeki trafik ışıkları ile 200 mm yüksekliğindeki sokak aydınlatmaları, yerleşke çevresine montajı yapılmak üzere imal edilen 200 mm genişliğindeki yolun kenarına yerleştirilmiştir. 2

3 Şekil 2. Yerleşke maket imalatı Yerleşkede bulunan şelale, süs havuzu ve bahçe sulama sistemi için kullanılan pompa enerjisi yine fiberglass malzemeden imal edilen dört adet rüzgar türbin maketi ve 1,5 V gerilim değerine sahip ev çatısına yerleştirilen on adet güneş pili sayesinde sağlanmıştır. Erkek paralel port soketinin veri çıkış pinlerini dirençlere lehimlenmiş, ledlerin artı (+) kutbunu dirençlere, eksi (-) kutbunu topraklamaya bağlanmıştır, Şekil 3. Paralel port soketi bilgisayardaki port girişine takılarak bağlantı sağlanmıştır. Şekil 3. Paralel port pinlerinin bağlantısı 3

4 Programlama C# programlama dili ile yapılmıştır. Programlama iki bölümde ele alınmıştır. Đlk bölümde inpout32.dll dosyasının çağırıldığı bir class dosyası oluşturulmuş, Şekil 4. Đkinci bölümü ise ledlerin kontrolü için yazılan kodlar oluşturmaktadır, Şekil 5. Burada Inpout32.dll dosyasının kullanım amacı onluk sistemdeki sayıları ikilik sisteme dönüştürmesi ve böylece de dönüştüğü sayılara karşılık gelenler portların kontrol edilebilmesi ve bu sayede ledleri yakabilmesidir. using System; using System.Collections.Generic; using System.Linq; using System.Text; using System.Runtime.InteropServices; namespace led_yakma public class gonder [DllImport("inpout32.dll", EntryPoint = "Out32")] public static extern void verigonder(int portno, int sayi); Şekil 4. Class dosyası kodları. private void button11_click(object sender, EventArgs e) byte deger = 1; gonder.verigonder(888, deger); Şekil 5. Kırmızı ledi yakmak için kullanılan kodlar. Paralel port decimal 255 değeri yollandığında, veri pinlerine (binary) değeri iletilir ve tüm pinlere 5volt göndermiş oluruz. 888 sayısı ise port numarasını verir. Port numarası: Paralel Portun(Lpt1) bilgisayar üzerindeki donanım numarasıdır. DATA adresi 0x378 dir. Bu sayı hexadesimal (16 lık tabanda) dir. Bu DATA adresinin decimal (10 luk ) karşılığı ise 888 dir. Biz daha çok decimal sayıyı kullanacağız. Bilgisayarı ilk açtığımızda portlara (decimal=255) gidecektir. private void button23_click(object sender, EventArgs e) gonder.verigonder(888, 0); Şekil 6. Ledleri söndürmek için kullanılan kodlar. 4

5 Şekil 6 da bulunan gonder.verigonder(888, 0); kodu sayesinde pinlere gelen 5v enerji kesilmektedir.hazırlanan program iki bölüm bulunmaktadır Şekil 7. Bu iki bölüm biri trafik kontrolü, diğeri ise sokak aydınlatmalarını kontrol etmektedir. Şekil 7.(a). Trafik kontrol arayüzü,(b) Sokak kontrol arayüzü 3. SONUÇ Çalışma için eğitim amaçlı bir yerleşke maketi tasarlanmış imalatı yapılmıştır. Paralel port sayesinde trafik sinyalizasyonu, sokak lambaları ve ev aydınlatması yapılmıştır. Güneş ve rüzgar enerjisi ile bir evin aydınlatması ve sulama sistemi çalıştırılmıştır. Sistem tasarlandığı gibi çalışmış paralel port kontrolü ve alternatif enerji konularında eğitim noktasında son derece faydalı olmuştur. Bundan sonra yapılacak çalışmalarda sistem kontrolü mikro denetleyici ile yapılabilir, sensörlerle desteklenip eğitim amaçlarına sensör ve mikro denetleyicilerde eklenebilir. KAYNAKÇA [1].EGE, Y., GÖKTEPE, M., ÇITAK, H.,ERSOY, T., Mekanik Sistemlerin Hareket Kontrolünde Paralel Portun Kullanımı,Tasarım Đmalat Analiz Kongresi, Balıkesi, 2006 [2].EGE, Y., Ferromanyetik malzemelerin yüzey manyetik akı profilinin dedeksiyonu ve uygulamaları, Doktora Tezi, 2005 [3].ÖZISIK, S., Programlama, ISBN: , 1, S.H.Ç.E.K. Basımevi, Ankara, 2001 [4].YAGIMLI, M., AKAR, F., Dijital Elektronik, ISBN: X, 4, Beta Basım A.S.,Xstanbul, 2004 [5]. %20grup-ERKAN%20PORTLAR/PORTLAR...doc, Mart,