MESLEK HASTALIĞI Sosyal Sigorta Sağlık işlemleri Tüzüğü ekindeki meslek hastalıkları listesinde; "Gürültü zararlarının meslek hastalığı sayılabilmesi

Transkript

1 MESLEK HASTALIĞI Sosyal Sigorta Sağlık işlemleri Tüzüğü ekindeki meslek hastalıkları listesinde; "Gürültü zararlarının meslek hastalığı sayılabilmesi için, gürültülü işte en az iki yıl, gürültü şiddeti sürekli olarak 85 db.'lin üstünde olan işlerde en az 30 gün çalışılmış olmak gereklidir." denilmektedir. 1

2 GÜRÜLTÜ TESPİTİ VE KORUMA Gürültünün tespiti ve koruma önlemlerinin belirlenmesi için risk değerlendirmesi yapılmalıdır. İşçilerin maruz kaldığı gürültü düzeyini değerlendirecek ve gerekiyor ise gürültü ölçümü yapacaktır. Kullanılan yöntemler ve aygıtlar, mevcut koşullara, özellikle de ölçülecek olan gürültünün özelliklerine, maruziyet süresine ve çevresel faktörlere uygun olacaktır. Kullanılan gürültü ölçme yöntemi, bir işçinin kişisel maruziyetini gösterecek şekilde olacaktır. Ölçümler periydik olarak tektarlanacak ölçüm hataları dikkate alınacaktır. 2

3 GÜRÜLTÜ TESPİTİ VE KORUMA Gürültü ölçme cihazları, ortam dozimetreleri ve kişisel dozimetreler şeklinde düzenlenmiştir. Bir işyerinde, sekiz saatlik çalışma süresince toplam gürültü düzeyi ölçülmeli ve iyi bir frekans analizi yapılmalıdır. İşitme kayıpları göz önüne alınarak, gürültü ölçmeleri yapılacaksa, gürültü ölçme cihazları db(a)'ya kalibre edilmelidir. Gürültü ölçme cihazında db(a) değeri, insan kulağının duyma eğrisine en yakın değerlerini ifade eder. 3

4 GÜRÜLTÜ ÖLÇÜMÜ 4

5 GÜRÜLTÜ TESPİTİ VE KORUMA Risk değerlendirmesi yapılırken özellikle; 1) Darbeli gürültüye maruziyet de dahil maruziyetin düzeyine, türü ve süresine, 2) Maruziyet sınır değerlerine ve maruziyet etkin değerlerine, 3) Özellikle hassas risk gruplarına dahil işçilerin sağlık ve güvenliklerine olan etkilerine, 5

6 GÜRÜLTÜ TESPİTİ VE KORUMA 4) Teknik olarak mümkünse, gürültü ile işe bağlı ototoksik maddelerin etkileşimlerine veya gürültü ile titreşim arasındaki etkileşimlerin işçinin sağlık ve güvenliğine olan etkisine, 5) Kaza riskini azaltmak için kullanılan ve işçiler tarafından algılanması gereken uyarı sinyalleri ve diğer sesler ile gürültünün etkileşmesinin işçilerin sağlık ve güvenlikleri yönünden dolaylı etkisine, 6

7 GÜRÜLTÜ TESPİTİ VE KORUMA 6) İş ekipmanlarının gürültü emisyonları hakkında ilgili mevzuat uyarınca imalatçılardan sağlanan bilgilere, 7) Gürültü emisyonu daha az olan alternatif bir iş ekipmanının bulunup bulunmadığına, 8) Gürültüye maruziyetin, işverenin sorumluluğundaki normal çalışma saatleri dışında da devam edip etmediğine, 9-Sağlık gözetimi sonuçları değerlendirilecektir. 10 Kişisel koruyucuların uygunluğu gözden geçirilecektir. 7

8 8

9 Korunma önlemleri a- Gürültüyü önlemede en önemli prensip; Gürültüyü kaynağında yok etmek veya en aza indirmektir. 1) Gürültüye maruziyetin daha az olduğu başka çalışma yöntemleri seçmek, 2) Mümkün olan en düşük düzeyde gürültü yayan uygun iş ekipmanını seçmek, 3) İşyerinin ve çalışılan yerlerin tasarımı ve düzenlenmesi, 9

10 Korunma önlemleri 4) İş ekipmanın kullanımıyla ilgili bilgiyi ve eğitimi vermek, 5) Gürültüyü teknik yollarla azaltmak için; - Hava yoluyla yayılan gürültüyü, perdeleme, kapatma, gürültü emici örtülerle ve benzeri yöntemlerle azaltmak, - Yapıdan kaynaklanan gürültüyü, yalıtım ve benzeri yöntemlerle azaltmak, 6) İşyeri, çalışma sistemleri ve iş ekipmanları için uygun bakım programlarının uygulanması, 7) Gürültüyü azaltacak bir iş organizasyonu ile; - Maruziyet süresini ve gürültü düzeyini sınırlamak, - Yeterli dinlenme araları verilerek çalışma sürelerinin düzenlenmesi, gibi önlemler alınacaktır. 10

11 Korunma önlemleri b- Gürültünün en yüksek maruziyet etkin değerini geçmesi halinde uygun organizasyon yapılarak maruziyet azaltılacaktır. c- Çalışma yerleri işaretlenerek risk haritası yapılacaktır. İşaretli yerlere girişler kontrol edilecektir. d- Dinlenme yerleri gürültü düzeyi amacına uygun olacaktır. e- kadınlar, çocuklar, yaşlılar, özürlüler gibi hassas risk gruplarının korunması için gerekli önlemleri alacaktır. 11

12 TEKNİK KORUNMA a) GÜRÜLTÜ KAYNAĞINDA ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER: 1 Kullanılan makinelerin, gürültü düzeyi düşük makineler ile değiştirilmesi, 2 Gürültü düzeyi yüksek olarak yapılan işlemin, daha az gürültü gerektiren işlemle değiştirilmesi, 3 Gürültü kaynağının ayrı bir bölmeye alınması. 12

13 b) GÜRÜLTÜLÜ ORTAMDA ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER: 1 Makinelerin yerleştirildiği zeminde, gürültüye ve titreşime karşı yeterli önlemlerin alınması, 2 Gürültü kaynağı ile gürültüye maruz kalan kişi arasına gürültüyü önleyici engel koymak, 3 Gürültü kaynağı ile gürültüye maruz kalan kişi arasındaki mesafeyi artırmak, 4 Sesin geçebileceği ve yansıyabileceği duvar, tavan, taban gibi yerleri ses emici malzeme ile kaplamak. 13

14 c) GÜRÜLTÜNÜN ETKİSİNE MARUZ KALAN KİŞİDE ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER: 1 Gürültüye maruz kalan kişinin, sese karşı iyi izole edilmiş bir bölme içine alınması, 2 Gürültülü ortamdaki çalışma süresinin kısaltılması, 3 Gürültüye karşı etkin kişisel koruyucu kullanmak. 14

15 Gürültü Kulak Koruyucularının Kullanımı ve Bakımı: Gürültünün zararlı etkilerinden korunabilmek için kulak koruyucularının doğru takılması önemlidir. Ayrıca hijyenik olmayan kulak koruyucularının kulağı tahriş edebileceği Kulak iltihabına yol açabileceğinden dolayı temizliğine ve bakımına da özen gösterilmelidir. 15

16 KİŞİSEL KORUYUCU DONANIMLAR Öncelikle bilinmesi gereken; KİŞİSEL KORUYUCU DONANIMLAR Tehlikeyi yok etmez, tehlikeden olumsuz etkilenmeyi önler veya en aza indirir. 16

17 Gürültü Kulak Koruyucularının Kullanımı ve Bakımı: SABAH ÖĞLEDEN SONRA 1. GÜN ½ Saat ½ Saat 2. GÜN 1 Saat 1 Saat 3. GÜN 2 Saat 2 Saat 4. GÜN 3 Saat 3 Saat 5. GÜN Tüm vardiya süresince 17

18 Gürültü Kulak Koruyucularının Kullanımı ve Bakımı: CİNSİ AZALTMA DERECESİ PAMUK 5-16 db PARAFİNLİ PAMUK db CAM PAMUĞU 7,5-32 db KULAK TIKACI db KULAKLIK db 18

19 TIBBİ KORUMA ÖNLEMLERİ İşe girişlerde odiyogram alınmalı, her 6 ayda bir periyodik muayene yapılmalıdır. İş kazalarına karşı kesin önlem alına biliyorsa doğuştan sağır olanlar çalıştırılabilir. En yüksek etkin değerini aşan gürültüye maruz kalan işçi işitme testi yapılmasını isteme hakkına sahiptir. Gürültüsü 85 db aşan işlerde 7,5 saat çalışılabilir. 19

20 GÜRÜLTÜ MARUZİYET ETKİN DEĞERİ En yüksek maruziyet etkin değerleri: LEX, 8h = 85 db (A) ve ppeak = 140 µ Pa = 137 db(c) En düşük maruziyet etkin değerleri: LEX, 8h = 80 db (A) ve ppeak = 200 µ Pa= 135 db(c) 20

21 İşçiyi etkileyen maruziyetin belirlenmesinde, işçinin kullandığı kulak koruyucularının koruyucu etkisi de dikkate alınarak maruziyet sınır değer uygulanacaktır. LEX, 8h = 87 db (A) ppeak =140 db(c) Maruziyet etkin değerlerinde ise kulak koruyucularının etkisi dikkate alınmayacaktır. 21

22 22

23 Ölçüm Yapılan Bölüm/ İşin Türü İşin Süresi (saat) Tespit Edilen Eşdeğer Gürültü Düzeyi (Leq,dB(A) Kişisel Maruziyet (Lex,8 saat) [db(a) re.20 µpa] Taşlama Bölümü / Taşlama 7,5 105,2 105 Freze Bölümü/ F 17 tezgahı 7,5 85,2 85 Panel bölümü/ Alın Kaplama 7,5 81,

24 KULAK KORUYUCULARI 24

25 KULAK KORUYUCU SEÇİMİNDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER Kulak Koruyucusunun CE veya TSE Belgeleri, Kulak koruyucusunun gürültüyü baskılama değeri, Çalışma ortamının özellikleri, Çalışan kulağının tıbbi durumu, varsa mevcut işitme kaybı, Kulak koruyucusunun başta taşınan diğer koruyucu donanımlarla uyumu. 25

26 KULAK KORUYUCU KULLANIRKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR Koruyucu tıkaçların form ve büyüklüğü, Konuşma sesleri ve uyarı sinyallerini duyabilme, Kulak koruyucularını kullanma süreleri, Rahatlık endeksi. 26

27 GÜRÜLTÜNÜN ZARALI ETKİLERİNE KARŞI KORUNMA İmalatçı, kulak koruyucusuna gürültü zayıflatma seviyesini işaretleyecektir. Mümkünse, rahatlık endeksini gösterir işaretler de bunlara dahil edilecektir. Bu işaretler başa uygulanan basınç, ağırlık, malzeme türü gibi bilgileri de içerebilir. 27

28 ÖRNEK Kulak koruyucularınız SNR 22 db ile işaretlenmiştir. Bu işaret, gürültü zayıflatma derecesinin 22 db (A) olduğunu gösterir. Koruyucunun ağırlığı 165 gramdır. Baş bandının uyguladığı kuvvet azami 10 N dur. Koruyucu yastığın kulaklarınıza yaptığı basınç 3000 Pa dır. Kulaklıkların ambalajında işaretlenmiş olan tabloda ortalama zayıflatma değerleri ile her bir test frekansının standart sapmasının farkı verilmiştir. 28

29 GÜRÜLTÜ AZALTMA TABLOSU SNR: Azaltma Oranı 31 db (SNR) 30 db (SNR) SNR: Single Number Rating Frekans (Hz) Frekans (Hz) Ortalama Gürültü Azaltma Düzeyi (db) Ortalama Gürültü Azaltma Düzeyi (db) EN352-2 EN

30 GÜRÜLTÜ AZALTMA TABLOSU 25 db (SNR) 27 db (SNR) Frekans (Hz) Frekans (Hz) Ortalama Gürültü Azaltma Düzeyi (db) Ortalama Gürültü Azaltma Düzeyi (db) EN352-1 EN