KDV İndiriminin Tüketicilere Sağladığı Faydalar Raporu Haziran 2009

Transkript

1

2 Bilgisayar almanın tam zamanı Önsöz Günümüzde teknoloji, büyük bir hızla gelişiyor. Hayatımıza yeni ürünler, yeni araç ve uygulamalar büyük bir hızla, birbirinin peşi sıra giriyor. Sadece birkaç ay önce aldığımız bir bilgisayar, kendisinden sonra çıkan ve daha fazla özellik içeren üst modellerle birlikte eski kalıyor. Kısa bir sure önce kullanıcılara sunulan ve yarının teknolojisi olarak nitelendirilen yüksek enerji tasarruflu ultra ince ve hafif bilgisayarlar (ULV) yepyeni bir segmenti erişilir kıldı. Teknolojide yaşanan bu hızlı gelişme, hayatımızı kolaylaştıran, işte ve günlük hayatımızda bize hız katan, bilgi ve eğlence dünyamızı genişleten ve dünyanın her yanındaki insanlarla daha fazla şey paylaşmamızı sağlayan yeni ürün ve uygulamaları beraberinde getiriyor. Son dört yıla baktığımızda herkesin hayatını değiştiren çarpıcı gelişmeler yaşandığını görüyoruz. Örneğin: Nisan 2006: Üniversite öğrencileri tarafından bulunup kullanılmaya başlanan Facebook, bu kitlenin ötesine geçip çok daha geniş kitlelere ulaşan bir sosyal ağ haline dönüştü. Haziran 2006: YouTube hayatımıza girdi. Bugün HD içeriğe çevrimiçi olarak erişmek mümkün. (ABC, NBC, Hulu) VoIP (IP üzerinden ses teknolojisi) çok daha yaygın hale geldi. (Araştırma şirketi Jupiter e göre 2007 de 14,7 milyon olan VoIP abone sayısı 2013 te 28,4 milyona ulaşacak.) 2005 yılında en iyi dijital kameralar 2.1 megapiksel çekim yapabilirken, bugün 10 megapikselin üzerinde kameralar hayatımıza girmiş durumda. Günümüzde daha hızlı ve daha kolay video streaming ve editing yazılımları bulunuyor. Tüm bu yeni uygulamalar, bunlara kolayca erişilmesini ve böylece çok daha verimli sonuçlar elde edilmesini sağlayacak teknolojilere sahip yeni nesil bilgisayarları da gerekli kılıyor. Cep telefonlarındaki yenilikleri neredeyse anlık takip eden Türk kullanıcısı, artık bilgisayarına da aynı şekilde yaklaşma eğiliminde. Hükümetin ekonomik durgunluğun etkilerini hafifletmek için uygulamaya koyduğu KDV indirimi, diğer sektörlere olduğu gibi bilgisayar sektörüne de canlılık getirdi ve pazarın büyümesine yeni bir ivme kazandırdı yılında bilgisayar satışlarında Mart ayına kadar yaşanan önemli düşüş, KDV indiriminin uygulamaya konmasıyla birlikte Nisan da yerini yükselişe bıraktı. Bilişim Sanayicileri Derneği TÜBİSAD ın yoğun çabalarıyla bilişim sektöründe de uygulanması sağlanan KDV indirimi, ilk 3 ayını geride bırakırken önümüzdeki 3 ay için de umut verici sonuçlar alınmasını vaad ediyor. Bir yandan sektöre hareket getiren KDV indirimi, diğer taraftan bilgisayar fiyatlarında yaşanan düşüşle birlikte tüketicilere eski bilgisayarlarını değiştirerek yeni nesil bir bilgisayar sahibi olmak için önemli bir fırsat sağlamış oldu. Bu raporda, KDV indirimin sektöre etkilerini tüketici penceresinden değerlendirmek isteyen Intel Türkiye ve GfK Türkiye Genel Müdürleri nin görüşleri çerçevesinde, dinamik ve teknoloji tutkunu Türk tüketicisinin bilişim dünyasındaki son gelişmelere nasıl yaklaştığının ve bu yeniliklerin somut olarak ne faydalar sağladığının bir fotoğrafını sunmak istedik. Yararlı olması dileğiyle

3 Çiğdem Ertem Intel Türkiye Genel Müdürü GfK Türkiye ile beraber yaptığımız bu değerlendirme, KDV indiriminin kriz döneminde sektörde canlanmaya ve tüketicilerin yeni bilgisayar sahibi olmalarına olanak tanıdığını ortaya koyuyor. Teknolojinin hızla değiştiği ve geliştiği günümüzde, eski nesil diye tabir edebileceğimiz bilgisayarlar artık güncel birçok teknolojiyi desteklemekte yetersiz ya da yavaş kalıyor. Bu bağlamda KDV indirimi tüketicilere yeni nesil bilgisayarlara geçmek ya da ilk kez bilgisayar almak için benzersiz bir fırsat sundu. Bu da dijital uçurum dediğimiz düşük bilgisayarlaşma oranı olgusunun azaltılması yolunda önemli bir katkı sağladı. Biz Intel olarak teknoloji liderliği rolümüzle sürekli olarak yarının teknolojilerini kurgulama yönünde çalışıyoruz. Bunu yaparken en çok kullanılan teknolojiler nelerdir onları da gözönünde bulunduruyoruz. Yaptırdığımız araştırmalara göre dünya çapında tüketicilerin sahip olduğu bilgisayarların yüzde 37 si, büyük bölümünü masaüstü bilgisayarların oluşturduğu 3 yaşın üzerindeki cihazlar. Bu da eski nesil bilgisayar sahiplerinin hızla hayatımıza giren birçok uygulama ve araçtan gerçek anlamda yararlanamadığını bizlere gösteriyor. Oysa yeni nesil bilgisayarlar kullanıcılarına fiyat, performans, daha uzun pil ömrü, daha kolay taşınabilirlik ve zaman tasarrufu gibi çok önemli avantajın yanı sıra son teknolojiye sahip bir bilgisayar kullanma imkânı da sağlıyor. Yeni nesil bir bilgisayar sahibi olmak, kullanıcıların hayatını bir adım öteye taşıyarak internete ve dünyaya daha hızlı bağlanmalarını, bilgisayarlarıyla eğlence ve başarıyı aynı anda yakalama olanağını sunuyor. Eski ve yeni nesil bilgisayarları karşılaştıran araştırmalara baktığımızda, yeni nesil bilgisayarların: 3 4 yaşındaki bir bilgisayara oranla 2 katın üzerinde performans artışı, Yine 2 katın üzerinde, aynı anda birden çok işlem yapabilme yeteneği, 3 kat daha hızlı fotoğraf hazırlayıp videoya dönüştürebilme imkânı, Müzik parçalarının ipod gibi MP3çalarların formatına 3 kat daha hızlı çevrilebilmesi, Yüksek görüntü kalitesinde (HD) videoların cep telefonu formatına 2.5 kat hızlı yüklenebilmesi gibi farklı birçok imkanı sunduğunu görüyoruz. Bu bilgisayarlar çok daha hızlı internet bağlantısı, yüksek kalitede görüntü (HD) içeriğine çok daha rahat erişim ve önemli oranda enerji tasarrufu sağlıyor. Yeni nesil dizüstü bilgisayarlar daha ince ve hafif tasarımları, daha uzun (8 saate varan) pil ömürleriyle günümüz dünyasının vazgeçilmez gereklerinden biri olan gerçek bir mobil özgürlük de sunuyor. Etkin ve hızlı çalışarak bilgisayar dışındaki işler için daha fazla vakit ayırabilme de cabası. Ayrıca keyif saatleri için, internette video ve film izlemek de, oldukça hızlı ve rahat oluyor. Yeni bilgisayarlar ayrıca daha hızlı yüksek kalitede görüntü performansı ile daha fazla multimedya eğlence seçeneğine erişim, müzikli ve görüntülü iletişim imkânı tanıyor.

4 Elimizde yeni nesil bilgisayarların sunduğu avantajlarla ilgili araştırmalara dayanan çarpıcı örnekler bulunuyor. Örneğin: 2005 yılında bilgisayarınızla yüksek görüntü kalitesine sahip TV izleme imkânı çok düşükken, 2009 da mükemmel kalitede görüntü izleme şansına sahipsiniz te yüksek görüntü kalitesinde 1 dakikalık bir videoyu bilgisayarınızda MPEG dosyaya dönüştürmek için 25 dakika harcarken, bugün bu işlemi 6 7 kat daha hızlı biçimde, sadece 3,5 4 dakikada yapabiliyorsunuz. Eski bilgisayarınızda yüksek görüntü kalitesinde bir videoyu cep telefonu formatına çevirmek 9 dakika sürerken, yeni nesil bir bilgisayarla bu işlemi 2 2,5 dakikada gerçekleştirebiliyorsunuz te yüksek görüntü kalitesinde (AVC HD) 1 dakikalık bir videoyu AVC HD Blu Ray dosyasına dönüştürmek yaklaşık 30 dakika sürerken, bugünün bilgisayarlarında bu dönüşüm sadece dakikada gerçekleşiyor te fotoğraflar hazırlayıp videoya dönüştürmek için 13 dakika harcarken, bugün bu işlemi 4 dakikada yapabiliyorsunuz. 1 dakikalık yüksek görüntü kalitesinde (AVC HD 1080P) video klibine efekt eklemek ve kodlamak için 1 saat 23 dakika harcanırken, bugünün bilgisayarlarında sadece yarım saatte işlem yapılabiliyor te müziği ipod formatına çevirmek 4 dakika sürerken, bugün 1 1,5 dakikada bu işlem yapılabiliyor. HD Internet TV izleme 2005 Düşük kalite 1 dakikalık yüksek görüntü kalitesinde (HD) videoyu MPEG dosyasına dönüştürme Yüksek görüntü kalitesinde (HD) videoyu cep telefonu formatına dönüştürme 1 dakikalık yüksek görüntü kalitesinde (AVC-HD) videoyu AVC-HD Blu- Ray dosyasına dönüştürme 1 dakikalık yüksek görüntü kalitesinde (AVC-HD 1080P) video klibe efekt ekleme ve dönüştürme 25 dakika 9 dakika 30 dakika 1 saat 23 dakika Fotoğraf hazırlama ve videoya dönüştürme Müziği ipod2 formatına çevirme 13 dakika 4 dakika 2009 Mükemmel kalite 3,5 4 dakika 6 7 kat hızlı 2 2,5 dakika 3,5 4 kat hızlı dakika Yaklaşık 2.5 kat hızlı 30 dakika Yaklaşık 2,5 kat hızlı 4 dakika 3 3,4 kat hızlı 1 1,5 dakika 2,5 3 kat hızlı

5 Ali Levent Orhun GfK Türkiye Yönetici Ortağı 30 Eylül e kadar devam eden KDV indirimi bilişim sektörü ve tüketici için önemli bir fırsat GfK TEMAX ın bilgi teknolojisi pazarına yönelik yayınlanan raporuna göre, 2009 yılı ilk çeyreğinde Türkiye, 10 Avrupa ülkesi (Almanya, Fransa, İspanya, İtalya, Hollanda, Belçika, Avusturya, Portekiz, Yunanistan ve Türkiye) arasında 333 milyon Euro ile Avusturya, Portekiz ve Yunanistan ın önüne geçerek 7. sırada yer alıyor. Ancak kişi başına düşen bilgi teknolojisi harcamalarına bakıldığında Türkiye, en düşük değer olan 5 Euro ile sonuncu sırada bulunuyor. Öte yandan Eurostat tarafından gerçekleştirilen hane bilgisayar sahiplik çalışması 2007 sonuçları ve TUIK (Türkiye İstatistik Kurumu) tarafından gerçekleştirilen aynı çalışma da Türkiye de bilgisayar penetrasyon oranının çok düşük olduğunu ortaya koyuyor verilerine göre Türkiye de her 100 hanenin sadece 27 sinde bilgisayar bulunuyor. Türkiye bu oranla diğer ülkelerin oldukça gerisinde kalıyor. Türkiye nin genç nüfusunun ve doymamış pazarının, bilgisayar sektörü açısından gelecek dönemler için umut verici faktörler olduğuna inanıyoruz. Bu çerçevede KDV indirimlerinin 30 Eylül 2009 a kadar sürecek olmasının da pazara olumlu etkileri olacağını düşünüyoruz.

6 KDV indirimi bilgisayar pazarını nasıl etkiledi? Tüketici 10 milyon TL tasarruf etti GfK Türkiye tarafından yapılan değerlendirmelere göre KDV indirimi sonrasında kullanıcılar sadece dizüstü bilgisayar alımlarında bile 10 milyon TL seviyesinde bir kâr sağlamış oldu. Dizüstü bilgisayarlar için KDV indirimi olmasaydı, aynı modeller ve satış adetleri için 93 milyon TL ödeyecek olan tüketiciler, indirim sayesinde Nisan ayında 83 milyon TL ödedi. Yani 10 milyon TL tüketicinin cebinde kaldı. DİZÜSTÜ BİLGİSAYARLAR KDV İndiriminin Tüketiciye Yansıması NİSAN HARCAMASI KAZANÇ

7 Kişisel bilgisayar pazarı Nisan ayında yükselişe geçti Küresel ekonomik kriz tüm dünyada olduğu gibi Türkiye de de olumsuz etkilere sebep oldu. Teknoloji ürünlerinde bir önceki yıla göre ciddi oranda düşüşler gözlemlendi. Dizüstü ve masaüstü bilgisayarların yer aldığı toplam bilgisayar pazarı incelendiğinde, 2009 un ilk çeyreğindeki satışlarda 2008 in ilk çeyreğine göre yüzde 30 düşüş yaşandığı görülüyor. Mart ayında hükümet tarafından sektörü canlandırmak amacıyla bilgisayar ürünlerine de uygulanacak KDV indirim paketi duyurulması, tüketicilerin satın alımlarını indirimin başlayacağı bir sonraki aya ertelemelerine neden oldu. Krizle de beraber Mart ayında 2008 in başından itibaren en düşük satış seviyelerine ulaşıldı. 1 Nisan 2009 dan itibaren bilgisayarlardan alınan KDV oranı yüzde 18 den yüzde 8 e indirilince, bilgisayar satışlarında Mart ayına göre yüzde 25 büyüme kaydedildi. Bir önceki yılın Nisan ayına göre ise düşüş yüzde 7 de kaldı. Çeyrekler arası karşılaştırmadaki yüzde 30 luk düşüş göz önünde bulundurulduğunda, Nisan ayları arasındaki yüzde 7 lik düşüş seviyesi KDV indiriminin piyasayı canlandırdığını kanıtlıyor. Bin adet KİŞİSEL BİLGİSAYAR PAZARI Çeyrek -29% Nisan Çeyrek Nisan09-7% OCA08 ŞUB08 MAR08 NİS08 MAY08 HAZ08 TEM08 AGU08 EYL08 EKİ08 KAS08 ARA08 OCA09 ŞUB09 MAR09 NİS09 by GfK-RT,

8 Türk tüketicisi mobiliteye yöneliyor Kişisel bilgisayar pazarında dizüstü bilgisayar satışları 2008 in ortalarından itibaren masaüstü bilgisayar satışlarını geçmişti. Kriz sonrası ve özellikle 2009 yılının ilk 3 ayında, dizüstü bilgisayarlar hala hâkimiyetlerini korusalar da masaüstü bilgisayar satışları artış gösterdi. KDV indiriminin başladığı Nisan ayında dizüstü bilgisayarlar sundukları özellikler ve düşen fiyatlarıyla tüketiciler için avantaj sağladılar. Dolayısıyla dizüstü bilgisayar oranında tekrar artış yaşandı. KİŞİSEL BİLGİSAYAR DÖNÜŞÜMÜ OCA08 ŞUB08 MAR08 NİS08 MAY08 HAZ08 TEM08 AGU08 EYL08 EKİ08 KAS08 ARA08 OCA09 ŞUB09 MAR09 NİS09 43,3 43,6 48,4 49,4 51,8 51,2 50,3 54,7 55,3 52,6 56,7 60, ,2 53,7 56,6 DİZÜSTÜ BİLGİSAYAR MASAÜSTÜ BİLGİSAYAR 56,7 56,4 51,6 50,6 48,2 48,8 49,7 45,3 44,7 47,4 43,3 39, ,8 46,3 43,4 by GfK-RT, RG Report 1(8)

9 Perakendeciler uygulamayı fiyatlara doğrudan yansıttı KDV indiriminin perakendeciler tarafından fiyatlara ne kadar yansıtıldığı da incelenmesi gereken başka bir konu. Mart ve Nisan dönemlerini birebir karşılaştırabilmek için her iki dönemde de ortak satılan modeller göz önünde bulundurulduğunda; modellerin ortalama fiyatlarında yüzde 9 luk bir düşüş yaşandığı gözlemleniyor. Herhangi başka bir indirim uygulanmaksızın KDV nin yüzde 18 den yüzde 8 e düşmesi de fiyatlarda matematiksel olarak yüzde 9 luk azalmaya karşılık geliyor. Bu da pazardaki oyuncuların KDV indirimini doğru şekilde yansıttıklarını gösteriyor. ÖRNEK TABLO: FİYATLARDA KDV İNDİRİMİ ETKİSİ Dizüstü Bilgisayarlar Panelmarket -9% Teknoloji Marketleri MASS Bilgisayar Mağazaları -11% -6% -6% Panelmarket: GfK Panel kapsamında ölçümü yapılan toplam Türkiye pazarı Teknoloji Marketleri: Teknosa, Bimeks, Mediamarkt gibi zincir marketler MASS: Hiper/süper marketler, cash&carry, çok katlı mağazalar. (Migros, Carrefour, Metro, Evkur...) Bilgisayar Mağazaları: Cirosunun yüzde 50 sinden fazlasını bilgi teknolojileri ürünlerinden elde eden karma ve münhasır (Apple,Casper..) bilgisayar mağazaları.

10 Dizüstü bilgisayar pazarının ana kanalını teknoloji marketleri oluşturuyor. Kanal krizde pazardaki ağırlığını korumaktaydı. Dolayısıyla bu kanaldaki yüzde 11 lik fiyat değişimi, pazardaki düşüşün ana kaynaklarından biri. Fiyat düşüşünün KDV indirimiyle oluşan yüzde 9 luk düşüşün üzerinde kalması, bu kanalda KDV indiriminin ötesinde diğer promosyonların da gerçekleştiğini gösteriyor. Bu tarz kampanyalarla da teknoloji marketleri kanalı Nisan ayında payını artırmış durumda. MASS kanalı 2009 başından itibaren fırsat yakalayarak sunduğu düşük özellikli ve cazip fiyatlı ürünlerle tüketicinin ilgisini yakaladı. Nisan ayında ise yüksek konfigürasyonlu ürünlerin de fiyatlarının düşmesiyle, fırsat teknoloji marketleri ve bilgisayar mağazaları kanallarına geçti. Bu kanallar MASS kanalından pay aldı. Bilgisayar mağazaları kanalındaki Nisan ayı artışı 3 puan olarak gerçekleşti. Adetsel Pay (%) DİZÜSTÜ BİLGİSAYARLAR Kanal Payları OCA08 ŞUB08 MAR08 NİS08 MAY08 HAZ08 TEM08 AGU08 EYL08 EKİ08 KAS08 ARA08 OCA09 ŞUB09 MAR09 NİS09 Teknoloji Marketleri MASS Bilgisayar Mağazaları Tüketici El.Mağazaları 55,7 53,5 51,5 51,7 51,9 54, ,9 58,4 48,9 53, ,6 53,2 53,8 55,6 8, ,8 13,1 12,3 9, ,2 14, ,7 13,5 19,9 23,7 21,5 18,5 22,2 21,9 22,4 22, ,2 21,8 16,6 15,2 17,6 17,6 15,3 17,6 14,7 17,9 20,3 13,9 14,5 13,2 13,2 15, ,2 12,3 12,3 15,5 17,1 13,1 10,9 8,4 6,8 5,6 by GfK-RT,

11 Notebook un modası geçmez! Kuşkusuz 2009 un ilk çeyreğine damgasını vuran gelişmelerden biri netbook satışlarındaki artış olmuştu. Genelde 10.3 inçin altındaki ekran boyutuna sahip, basit özellikli, kolay taşınabilir ve daha çok internet kullanımına yönelik olarak tasarlanmış bilgisayarlar olarak tanımlayabileceğimiz netbooklar, ülkemizde ilk olarak 2008 Ağustos ayında satılmaya başlandı. Başlangıçta pazarda birkaç oyuncu yer alırken, her ay oyuncu sayısında ve model sayısında artış kaydedildi Mart ayında netbook ların toplam dizüstü bilgisayar içindeki oranı yüzde 13 e ulaştı. Bu çıkıştaki önemli bir etken de ürünün tüketici gözündeki algısı oldu. Avrupa ülkelerinde, sahip olunan bilgisayarın yanında daha basit kullanım için ve hafifliği nedeniyle tercih edilen ikinci bir ürün olarak algılanan netbook lar, ülkemizde düşük fiyatlarıyla özellikle kriz sonrasında ucuz ürün olarak da tercih edildi. Ancak KDV indirimi sonrası tüketiciler tekrar notebook a yönelmeye başladı. Her ne kadar netbook larda Nisan ayında Mart ayı satışlarıyla aynı seviye yakalansa da dizüstü bilgisayar pazarındaki yüksek artış nedeniyle Nisan ayında netbook oranı yüzde 13 ten yüzde 9 a geriledi. Adetsel Pay (%) DİZÜSTÜ BİLGİSAYARLAR Netbook Payı OCA08 ŞUB08 MAR08 NİS08 MAY08 HAZ08 TEM08 AGU08 EYL08 EKİ08 KAS08 ARA08 OCA09 ŞUB09 MAR09 NİS09 1,6 1,4 1 2,8 3,2 3,9 4,3 5,2 9 9,2 12,7 NetBook Diger ,1 98,4 98, ,2 96,8 96,1 95,7 94, ,3 90,8 by GfK-RT,

12 Tüketici indirimde daha hızlı ürünleri tercih etti Öte yandan, dizüstü bilgisayarlarda da farklı ürün özellikleri önem kazanmaya başladı. Teknoloji hızla gelişirken işlemci hızları da sürekli artmaktaydı yılı boyunca GHz hızına sahip bilgisayarların payı her ay 5 er puan artarak toplam dizüstü bilgisayarlar içinde dominant hale gelmişti. KDV indirimi ile beraber GHz bantında tekrar 7 puanlık artış gerçekleşti. İndirimi fırsat bilen tüketiciler daha yüksek hızdaki bilgisayarları tercih ettiler. Adetsel Pay (%) DİZÜSTÜ BİLGİSAYARLAR İşlemci Hızları OCA08 ŞUB08 MAR08 NİS08 MAY08 HAZ08 TEM08 AGU08 EYL08 EKİ08 KAS08 ARA08 OCA09 ŞUB09 MAR09 NİS09 3,8 3,7 1,7 2,9 2,8 3,3 2,5 1,9 2 2,2 1,5 1,3 1,4 1,3 2,6 2,7 56,9 59,7 < 1 5 GHz GHz GHz GHz 3 + GHz 64 62,7 63,3 57,3 61,6 52,5 46,6 41,5 36,2 34,4 28,3 25,6 25, ,3 36,4 32,7 34,6 32, ,1 44,6 50,2 55,5 60,1 61,6 69,1 72,1 69,1 76,5 1 1,7 1,3 1,8 1 1,2 1,1 1, ,5 3,2 by GfK-RT,