Hacettepe Dişhekimliği Fakültesi Dergisi Cilt: 29, Sayı: 4, Sayfa: 42-50, *Yrd. Doç. Dr. Sema S. HAKKI, **Prof. Dr. Rahime M.

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Hacettepe Dişhekimliği Fakültesi Dergisi Cilt: 29, Sayı: 4, Sayfa: 42-50, 2005. *Yrd. Doç. Dr. Sema S. HAKKI, **Prof. Dr. Rahime M."

Transkript

1 ARAŞTIRMA (Research) Hacettepe Dişhekimliği Fakültesi Dergisi Cilt: 29, Sayı: 4, Sayfa: 42-50, 2005 Basic-Fibroblast Growth Factor (b-fgf) ve Dexamethasone (Dex) un Pre-osteoblastların (MC3T3-E1) Proliferasyonu, Total Protein Miktarı ve Hücre Morfolojisi Üzerine Etkisi The Effects of Basic-Fibroblast Growth Factor (b-fgf) and Dexamethasone (Dex) on the Proliferation, Protein Content and Morphology of Preosteoblastic (MC3T3-E1) Cells *Yrd. Doç. Dr. Sema S. HAKKI, **Prof. Dr. Rahime M. NOHUTCU *Selçuk Üniversitesi, Dişhekimliği Fakültesi, Periodontoloji Anabilim Dalı **Hacettepe Üniversitesi, Dişhekimliği Fakültesi, Periodontoloji Anabilim Dalı ÖZET Objective: Appropriate cell-cell and cell-matrix interactions are necessary for development and regeneration of periodontal tissues including bone, cementum and periodontal ligament. Growth and differentiation factors regulate crucial events and interactions that are important for periodontal regeneration. To investigate the role of basic-fibroblast Growth Factor (b-fgf) and/or Dexamethasone (Dex) in regulating cell behavior MC3T3-E1 cells, a mouse osteoprogenitor cell line, were exposed to different concentration of b-fgf. Material and Methods: Optimum concentration of b- FGF was selected as 0.3 ng/ml based on proliferation experiments. Cells treated with or without Dex and/or b-fgf were evaluated for proliferative activity, total protein content on day 3, 7 and 10 and cell morphology on day 3. Results and Conclusions: b-fgf apparently induced both cell proliferation and protein content. While Dex did not alter the morphology, cells exposure to b-fgf, their appearance changed to more spindle shaped fibroblastic morphology. These results demonstrate that b-fgf and Dex may regulate MC3T3-E1 cell behavior and morphology and therefore can influence remodeling and regeneration of mineralized tissues. Key Words: Basic- fibroblast Growth factor (b- FGF), Dexamethasone, Osteoblast and periodontal regeneration ANAHTAR KELİMELER Basic- fibroblast Growth factor (b- FGF), Dexamethasone, Osteoblast and periodontal regeneration ABSTRACT Amaç: Kemik sement ve periodontal ligament dahil periodontal dokuların gelişimi ve rejenerasyonu için uygun hücre-hücre ve hücre-matriks etkileşimleri gereklidir. Büyüme ve farklılaşma faktörleri, periodontal rejenerasyonda önemli olan olay ve etkileşimleri düzenlemektedir. basic-fibroblast Growth Factor (b-fgf) ve/veya Dexamethasone (Dex) un osteoprogenitör hücrelerin (MC3T3-E1) davranışlarının düzenlenmesindeki etkisinin incelenmesi için, hücreler farklı konsantrasyonlarda b-fgf ile muamele edildi. Gereç ve Yöntem: Proliferasyon deneylerinin sonucuna göre uygun konsantrasyon 0.3 ng/ml olarak seçildi. Hücreler Dex ve /veya b-fgf ile muamele edilerek, 3, 7 ve 10. günlerde proliferasyonları, total protein miktarları, 3. günde ise hücre morfolojileri açısından değerlendirildi. Bulgular ve Sonuç: b-fgf, hücrelerin proliferasyonu ve protein miktarını belirgin şekilde artırdı. Dex ile muamele edilen hücrelerin morfolojisinde bir değişiklik izlenmezken, b-fgf uygulanan hücrelerin, iğsi fibroblast-benzeri hücrelere dönüştüğü izlendi. Sonuçlar, b-fgf ve Dex in MC3T3-E1 hücrelerinin davranışlarını ve morfolojisini düzenleyebileceğini, böylece mineralize dokuların şekillenmesini ve rejenerasyonunu etkileyebileceğini göstermektedir. KEYWORDS Basic- fibroblast growth factor (b- FGF ), Dexamethasone, Osteoblast ve periodontal rejenerasyon

2 43 GİRİŞ Periodontal dokuların rejenerasyonu, hücrehücre ve hücre-ekstrasellüler matriks etkileşimlerini kapsayan son derece dinamik bir süreçtir. İyileşme bölgesinde, yeni kemik, yeni sement ve periodontal ligament oluştuğu durumlarda ancak periodontal rejenerasyondan bahsetmek mümkündür. Büyüme ve farklılaşma faktörleri bu dinamik ve komplike olayı düzenleyen biyolojik moleküllerdir. Büyüme faktörleri hücrelerin migrasyonu, metabolizması, proliferasyonu ve farklılaşmasını etkileyerek yara iyileşmesi ve rejenerasyon esnasında önemli rol oynamaktadır 1-6. Günümüzde periodontal rejenerasyondan sorumlu hücrelerde, potansiyel pozitif etkiye sahip olabilecek büyüme faktörlerinin izolasyon, karakterizasyon ve fonksiyonel etkilerine ait çalışmalar in vitro olarak devam etmektedir. Büyüme faktörleri ile ilgili temel ve klinik araştırmalardaki gelişmeler, periodontal yara iyileşmesinde büyüme faktörlerinin rolünün değerlendirilmesinde ve yeni klinik yaklaşımlarda ilerleme kaydedilmesini sağlayacaktır. Basic-Fibroblast Growth Factor (b-fgf) ün proliferasyon ve farklılaşma üzerine sahip olduğu etkileri nedeniyle periodontal ligament (PDL), sementoblast ve osteoblast hücreleri için etkin bir uyarıcı olabileceği düşünülmektedir. b-fgf ayrıca ekstrasellüler matriksi oluşturan proteinlerin, onların yıkım enzimlerinin (MMP), bu enzimlerin inhibitörlerinin (TIMP) ve yara iyileşmesinde çok önemli bir basamak olan anjiyogenezis ve vaskülogenezis olaylarının düzenlenmesinde de çok önemli rol oynayan bir büyüme faktörüdür Dexamethasone (Dex) ise, osteoprojenitör hücre proliferasyonunu artıran, kemik iliği stroma hücrelerinin osteoblastlara farklılaşmasını sağlayan, dahası diğer hormonların ve mediyatörlerin hücre fonksiyonları üzerindeki etkisini düzenleyen, sentetik bir glukokortikoiddir 14,15. Periodontal hastalıklarda kemik ve bağ dokusu kaybını takiben, çeşitli büyüme faktörlerinin ekspresyonu, tamir ve/veya rejenerasyon sürecini düzenlemektedir. Geleneksel tedavi yaklaşımları ile ciddi periodontal kemik yıkımlarının tam olarak rejenere olabilmesi imkansızdır. Kemik formasyonu ve remodelasyonu, kemik iliğiden ve PDL den köken alan osteoprojenitör hücrelerin proliferasyonunu ve aktif osteoblastlara farklılaşmasını gerektirmektedir. Periodontal araştırmaların temel amacı, hücrelerin regülasyonunun anlaşılması ve böylece, periodontitis nedeniyle kaybedilen dokuların rejenerasyonu için, öngörülebilir ve başarılı tedavi alternatiflerinin geliştirilmesine yönelik bilginin elde edilmesidir. Bu nedenle, büyüme ve farklılaşma faktörlerinin, periodontal gelişim ve rejenerasyon sürecine olan etkilerinin belirlenmesini hedefleyen pek çok çalışma yapılmaktadır Bu çalışmanın amacı; b-fgf ve Dex un tek başına veya birlikte kullanıldıklarında, pre-osteoblastik hücreler olan MC3T3-E1 hücrelerinin proliferasyonu ve total protein miktarı üzerine etkisinin değerlendirilmesidir. GEREÇ VE YÖNTEM Hücre Kültürü MC3T3-E1 hücreleri (nontransformed mouse preosteoblastic cell line), ticari olarak alınması mümkün osteoblast öncü hücrelerdir. Sonsuz hücreler olduklarından (15.) pasaja kadar kullanılabilmektedir. Deneylerde (8-10.) pasaj MC3T3- E1 hücreleri kullanılmıştır. Hücreler, alpha-minimum essential medium (α-mem, %10 FBS, 100 U/ml penisilin ve 100µg/ml streptomisin) kültür ortamı ile idame edildi. Her iki günde bir kültür ortamları değiştirildi. Hücreler çoğalıp hücre kültür kabının yüzeyini doldurduğunda %0.05 tripsin ile muamele edilip pasajları yapıldı. Hücre Proliferasyonu Deneyleri MC3T3-E1 hücrelerinde b-fgf in uygun konsantrasyonunun bulunabilmesi için; 1) Kontrol [%10 Fetal bovine serum (FBS)], 2) 0.1 ng/ml b- FGF, 3) 0.3 ng/ml b-fgf 4)1 ng/ml b-fgf,5) 10 ng/ml b-fgf, 6) 50 ng/ml b-fgf grupları oluşturuldu. Her bir grup için 3 yuva içerecek şekilde 0, 3, 7, ve 11. günlerde hücre sayımı işlemleri 24 yuvalı hücre kültür kaplarında gerçekleştirildi. Bu amaçla MC3T3-E1 hücreleri hücre/

3 44 yuva olacak şekilde dağıtıldı. Hücre sayısı 0, 3, 7, ve 11. günlerde hemositometre aracılığı i1e Neubauer camında sayılarak tespit edildi. Doz-cevap deneyi sonrasında, uygun konsantrasyonun 0.3 ng/ml b-fgf olduğu kararlaştırılarak yeni bir deney protokolü hazırlandı ve takip eden tüm deneylerde 0.3 ng/ml b-fgf kullanıldı. Dex in uygun konsantrasyonu ise, daha önce tarafımızdan yapılan ve literatürde bulunan çalışmalara dayanılarak 10-7 M olarak kararlaştırıldı 9,20,21. Optimum konsantrasyonların kararlaştırılmasından sonra deney grupları oluşturuldu. Bu gruplar; 1) %10 FBS (Kontrol), 2) %10 FBS + Dex (10-7 M), 3) %10 FBS + b-fgf (0.3ng/ml), 4) %10 FBS + Dex (10-7 M) + b-fgf (0.3 ng/ml) olacak şekilde deneyler tasarlandı. Proliferasyon deneyler için hücreler hücre/yuva olacak şekilde dağıtıldı. 0, 3, 7, 10. günlerde her bir grup için 3 er yuvada hücre sayısı hemositometre aracılığı i1e Neubauer camında sayılarak tespit edildi. Hücre kültürü için kullanılan malzemelerden α-mem, FBS, penisilin ve streptomisin Biological Industries ten, b-fgf, Dex Sigma dan, kullanılan plastik hücre kültürü kapları ve malzemeleri Corning den temin edildi. Total Protein Tayini Dex ve b-fgf in tek başına veya birlikte kullanımının MC3T3-E1 hücrelerinin protein miktarına etkisini incelemek için, hücrelerin sayımı ile aynı günde, yani 0, 3, 7 ve 10. günlerde hücreler tripsin ile muamele edilip kap yüzeyinden kaldırılarak ependorf tüplere toplandı. Hücrelerdeki total protein tayini Lowry metodu 22 ile tayin edildi. Elde edilen örnekler, 1300 rpm de 5 dakika santrifüj edildi. Ependorf tüplerden kültür ortamı uzalaştırılarak 1:1000 oranında 30 µl Triton-X ilave edildi. Örnekler kuru buzda dondurularak su banyosunda çözüldü. Dondurma ve çözme işlemine hücre homojenizasyonu sağlanana kadar devam edildi. Örnekler homojenize edildikten sonra Lowry protokolü takip edildi ve örneklerin optik densitesi 750 nm de okundu. Protein tayini sonuçları mg/ml olarak belirlendi. Hücre Morfolojisi Hücreler, deneysel faktörlerle muamele edilmeye başladıktan 3 gün sonra, dijital kamera ataçmanlı inverted mikroskop ile görüntüleri alınarak morfolojik olarak değerlendirildi. İstatistiksel Analizler Araştırmadan elde edilen proliferasyon ve protein tayini değerlerinin istatistiksel analizi, tek yönlü Varyans analizi (ANOVA) ve Tukey Kramer çoklu karşılaştırma testleri kullanılarak gerçekleştirildi. Sonuçlar Bu çalışmada, osteoprojenitör hücre proliferasyonunu artırdığı bilinen Dex ile hücre farklılaşması, proliferasyonu ve migrasyonunda düzenleyici rolü olan b-fgf nin, MC3T3-E1 hücrelerine etkileri incelendi. Etkin konsantrasyonun belirlenmesi için 0 ng/ml, 0.1 ng/ml, 0.3 ng/ml, 1 ng/ml, 10 ng/ml ve 50 ng/ml konsantrasyonlarda b-fgf nin MC3T3-E1 hücrelerinin proliferasyonuna etkisi incelendi. Optimum konsantrasyonun 0.3 ng/ml b-fgf olarak belirlenmesini takiben, Dex (10-7 M) ve b-fgf nin (0.3 ng/ml) tek başına veya birlikte kullanımlarının MC3T3-E1 hücrelerinin proliferasyonu, total protein miktarı ve hücre morfolojisi üzerine etkileri değerlendirildi. Hücre Proliferasyonu (Şekil 1, Tablo I) b-fgf nin, 3., 7. ve 10 günlerde hücrelerin proliferasyonunu stimüle ettiği ve bu artışın diğer gruplarla kıyaslandığında 3. ve 7. günlerde istatistiksel olarak anlamlılık gösterdiği tespit edildi (p<0.05). Dex in diğer gruplar ile 3, 7 ve 10. günlerde proliferasyonu istatistiksel olarak anlamlı ölçüde inhibe ettiği (p<0.05), b-fgf ile birlikte kullanıldığında b-fgf nin, Dex in proliferasyon üzerinde oluşturduğu inhibisyonu azalttığı ve kontrol grubuna benzer bir profil çizdiği izlenmiştir. Ancak kombinasyon grubunda, b-fgf nin tek başına kullanıldığı grup ile kıyaslandığında 3. ve 7. günlerde hücrelerin proliferasyonundaki inhibisyonun istatistiksel olarak anlamlı şekilde devam ettiği tespit edilmiştir. (p<0.05).

4 Hücre sayısı K D F D+F Gün ŞEKİL 1 B-FGF ve Dex'un MC3T3-E1 hücrelerinin proliferasyonu üzerine etkisi TABLO I MC3T3-E1 hücrelerinin gruplara ve günlere göre proliferasyon değerleri Gruplar 0. gün ortalama 3. gün ortalama 7. gün ortalama 10. gün ortalama Kont 20166± ± ± ±10539 Dex (10-7 M) 20166± ± ± ±23261 b-fgf(0.3ng/ml) 20166± ± ± ±8144 b-fgf+dex 20166± ± ± ±8261 Total Protein Miktarı (Şekil 2, Tablo II) b-fgf nin, PDL hücrelerinin total protein miktarını artırdığı ve bu artışın diğer gruplarla kıyaslandığında istatistiksel olarak anlamlı olduğu tespit edildi (p<0.01). Dex in (10-7 M) tek başına kullanıldığında, kontrol grubuna kıyasla total protein seviyesini de anlamlı şekilde inhibe ettiği saptandı (p<0.01). Hücre morfolojisi (Şekil 3) Üçüncü günde alınan görüntülere göre, Dex ile muamele edilen hücrelerin morfolojisinde bir değişiklik izlenmezken, b-fgf uygulanan hücrelerin, fibroblast-benzeri özellik gösterdiği, b- FGF+Dex grubunda ise fibroblast benzeri iğsi görüntünün, b-fgf grubuna göre daha az belirgin olduğu izlendi.

5 46 1,8 1,6 Protein miktarı (mg/ml) 1,4 1,2 1 0,8 0,6 0,4 0,2 K D F D+F G ün ŞEKİL 2 B-FGF ve Dex'un MC3T3-E1 hücrelerinin protein miktarı üzerine etkisi TABLO II MC3T3-E1 hücrelerinin gruplara ve günlere göre protein miktarı değerleri Gruplar 0. gün ortalama değeri ± standart 3. gün ortalama değeri ± standart 7. gün ortalama 10. gün ortalama Kont 0,32±0,01 0,68±0,05 1,14±0,05 0,90±0,1 Dex 0,32±0,01 0,49±0,06 0,58±0,07 0,65±0,03 b-fgf 0,32±0,01 0,86±0,02 1,39±0,07 1,45±0,12 b-fgf+dex 0,32±0,01 0,78±0,02 0,94±0,02 1,05±0,13 ŞEKİL 3 Deneysel faktörlerin MC3T3-E1 hücrelerinin morfolojisine etkisi. Morfolojik değerlendirme için 9. pasaj MC3T3-E1 hücreleri kullanıldı. A. %10 FBS, B. %10 FBS+Dex, C. %10 FBS+b-FGF, D. %10 FBS+Dex+b-FGF

6 47 TARTIŞMA Osteoblastik farklılaşma, lokal ya da sistemik olarak etki eden sinyallerle düzenlenmektedir. FGF, iskeletsel gelişim ve postnatal osteogeneziste, pek çok hücre tipinin proliferasyonu ve farklılaşmasının kontrolünde önemli rol oynayan bir büyüme faktörüdür. b-fgf osteoblastların gen ekspresyonlarını düzenleyebildiğinden, günümüzde kemik formasyonunun artırılması için optimize edilmeye çalışılan yeni tedavi yaklaşımlarının önemli bir parçasıdır 23,24. İn vitro ve in vivo çalışmalar, büyüme ve farklılaşma faktörlerinin tek başlarına veya kombine kullanılmasının, periodontitis nedeniyle kaybedilen periodonsiyumun yeniden yapılanması ve yeni ataçman oluşumu için kaydadeğer sonuçlar verebileceğini göstermiştir. Bu amaçla platelet derived growth factor (PDGF), FGF, Bone Morphogenetic Protein (BMP) ve Dex gibi faktörler pek çok hayvan modelinde kullanılmış ve olumlu sonuçlar alınmıştır Pitaru ve arkadaşları 20, kemik iliği hücrelerinin farklılaşması ve gelişimi üzerine b-fgf nin (3 ng/ml) etkisini incelemişler ve hücrelerin in vitro mineralizasyonu, proliferasyonu, DNA sentezi ve ekstrasellüler matriks protein sentezini değerlendirmişlerdir. b-fgf ilavesinin 3 H thymidine değerlerini 12 kez, 3 H proline değerlerini 2.5 kez artırdığını, ayrıca mineral benzeri doku formasyonunu da artırdığını gözlemişlerdir. Bizim yaptığımız çalışmada da, b-fgf, MC3T3-E1 hücrelerinin proliferasyonunu ve total protein miktarını istatistiksel olarak anlamlı şekilde artırmıştırr. Sonuçlarımız, Pitaru ve arkadaşlarının b-fgf nin kemik iliği hücrelerinde proliferasyonu artırıcı etkisi ile tutarlıdır. Osteoblastik karakteri olan her iki hücre grubunun, b-fgf muamelesine benzer şekilde cevap verdiği söylenebilir. Kotev-Emeth ve arkadaşları 30, b-fgf nin erişkin ve genç ratlardan elde edilen kemik iliği hücrelerinde proliferasyon ve osteojenik espresyonuna etkisini inceledikleri çalışmada, Dex ile muamele edilen genç ratlardan elde edilen kemik iliği osteoprojenitör hücrelerinde, b-fgf nin hücre proliferasyonunu, glukokortikoid reseptörünü stimüle ettiğini, ayrıca osteojenik ekspresyonu ve mineralizasyonu artırdığını izlemişlerdir. Bizim çalışmamızda, Dex ile b-fgf kombine edildiğinde hem proliferasyonu hem de total protein miktarını kontrol grubuna ve b-fgf nin tek başına uygulandığı gruba göre anlamlı şekilde inhibe etmiştir. MC3T3-E1 hücrelerinin, Dex+b-FGF kombinasyonu ile oluşan cevaba göre kemik iliği hücrelerinden bu anlamda farklı davrandığı sonucuna varılmıştır. Noff ve arkadaşları 31, ng/ml konsantrasyonlarda b-fgf nin, rat kemik iliği hücrelerinin proliferasyonu ve farklılaşmasına olan etkisini inceledikleri diğer bir çalışmada, 0.3 ng/ml b-fgf nin 3 H thymidine inkorporasyonunu 4 kez artırdığını, 3 ng/ml b-fgf nin alkalen fosfataz aktivitesini 3.6 kez ve 21 günlük mineralizasyon süreci boyunca kemik-benzeri mineralize doku oluşumunu ise 6.3 kez artırdığını gözlemişlerdir. Araştırıcılar çalışmalarında b-fgf nin, osteojenik rat kemik iliği hücrelerinin proliferasyonu ve osteoblast-benzeri fenotipe farklılaşmasında önemli rolü olduğu sonucuna varmışlardır. Bizim yaptığımız çalışmada da proliferasyonda b-fgf nin etkin konsantrasyonu 0.3 ng/ml seçilmiştir. Böylece rat kemik iliği hücreleri ile MC3T3-E1 hücrelerinde etkin konsantrasyon benzer bulunmuştur. Canalis ve arkadaşları 32, rat kalvaria hücrelerinde b-fgf nin ( ng/ml) in vitro kemik formasyonu üzerine etkilerini inceledikleri çalışmada, mitotik aktivitenin belirleyicisi olan 3 H thymidine ve total protein sentezinin ölçümü sayılabilecek 3 H proline inkorporasyonunu 24 ve 96. saatlerde değerlendirmişlerdir. b-fgf nin kollajen sentezleyen hücrelerin proliferasyonunu ve DNA miktarını artırdığı sonucuna varmışlardır. MC3T3-E1 hücrelerinde proliferasyon ve total protein miktarı sonuçlarımız, Canalis ve arkadaşlarının rat kalvaria hücreleriyle yaptığı çalışma ile uyumluluk göstermektedir. Pri-Chen ve arkadaşları 33, Dex ile muamele edilen insan kemik iliği hücrelerinde b-fgf nin (0.3 ng/ml) osteojenik fenotipin ekspresyonuna ve gelişimine etkisini incelemişlerdir. FGF ile muamele edilen hücrelerin proliferasyonu, DNA

7 48 miktarı, alkalen fosfataz aktivitesi, osteokalsin sekresyonu ve kemik benzeri mineralize doku oluşumlarını değerlendirdiklerinde, kontrollere göre hücre sayısının 2.4 kez, 3 H thymidine inkorporasyonunun 3.7 kez arttığını kaydetmişlerdir. FGF uygulanan gruplarda osteokalsin seviyesinin ise, FGF ile muamele edilmeyen gruba göre kat fazla olduğunu tespit etmişlerdir. Bizim çalışmamızda mineralizasyon ile ilgili belirleyicilerin ekspresyonu değerlendirilmemekle birlikte, insan kemik iliği hücrelerinde mitotik aktiviteyi artıran b-fgf, MC3T3-E1 hücrelerinde de proliferasyonu anlamlı şekilde artırmıştır. Hurley ve arkadaşları 34, MC3T3-E1 hücrelerinde b-fgf nin tip I kollajen gen ekspresyonuna ve DNA miktarına etkisini inceledikleri çalışmada, kollajen mrna seviyesi, kollajen gen transkripsiyonu ve kollajen promotor aktivitesi analizlerini yapmışlardır nm konsantrasyonda b-fgf nin, kollajen sentezini transkripsiyonel mekanizmalar ile inhibe ettiğini, ayrıca b- FGF nin 3 H proline inkorporasyonunu da azalttığını ve 48. saatte DNA sentezini belirgin bir şekilde artırdığını göstermişlerdir. 0.1, 1, 10 nm konsantrasyonda uygulanan b-fgf nin 48 saat sonunda tip I kollajen mrna ekspresyonunu sırasıyla % 68, % 98 ve % 99 oranında inhibe ettiği, böylece b-fgf nin kemik matriksinin temel proteinlerinden olan tip I kollajeni inhibe ederek kemik şekillenmesini etkileyebileceği sonucuna varmışlardır. Sementoblastlar üzerinde b-fgf ve/veya Dex in etkisinin incelendiği bir başka çalışmada, b-fgf nin mitotik aktiviteyi artırdığı ancak, mineralize doku proteinlerinden bone sialo protein ve osteokalsin sentezini inhibe ettiği ayrıca mineralizasyonun inhibisyon belirleyicisi olarak bilinen matriks gla proteinin ekspresyonunu artırarak mineralizasyonu inhibe ettiği gözlenmiştir 9. Osteoblastlardan farklı olarak, sementoblastların mineralizasyonundaki bu inhibisyonu, periodontal alandaki tüm hücre gruplarının büyüme ve farklılaşma faktörlerine farklı cevap verdiğini, böylece rejenerasyon sürecinin ne kadar komplike olduğunu göstermektedir. Pitaru ve arkadaşları 35, b-fgf nin osteoprojenitör hücre proliferasyonunu artırarak, yaşlanmanın insan periodontal hücreleri üzerindeki negatif etkisini kompanse edebileceğini, yaşlanma ile birlikte değişen hücre fonksiyonlarını yaşlanan periodonsiyumun rejenerasyon kapasitesinin artırabileceğini bildirmişlerdir. Son yıllarda yapılan klinik çalışmalar, b-fgf nin kollajen jel ile kombine edilerek periodontal defektlere yerleştirildiğinde, yeni kemik ve sement oluşumunu artırarak, periodontal rejenerasyonu düzenlediğini göstermiştir 36. Büyüme faktörlerinin ve/veya kombinasyonlarının periodonsiyumun rejenerasyonuna katkıda bulunabileceği düşüncesi, büyüme faktörlerinin bu alandaki önemini artırmaktadır. Şimdiye kadar yapılan çalışmalar ve bizim çalışmamız, periodontal yara iyileşmesi bölgesindeki hücrelerin spesifik faktörlere olan cevabının farklı olabileceğini ve büyüme faktörlerinin tek başına veya kombine kullanıldığında hücre fonksiyonlarını düzenleyerek rejeneratif kapasiteyi artırabileceğini ya da yönlendirebileceğini göstermektedir. Böylece, sağlam bilimsel temellere dayanan klinik tedavilerin tasarlanması için gerekli bilgiler edinilmektedir. İn vitro sistemler tam olarak in vivo sistemleri yansıtamadığından, bu kompleks organizasyonun daha iyi anlaşılabilmesi için in vivo hayvan deneylerinin yapılması da gerekmektedir.

8 49 KAYNAKLAR 1. Giannobile WV, Meraw SJ. Periodontal Applications. Methods of Tissue Engineering. San Diego:Academic Press; 2001: Cochran DL, Wozney JM. Biologic Mediators for Periodontal Regeneration. Periodontol ; 19: Bartold MP, Narayanan AS. Biology of the Periodontal Connective Tissues. Quintessence Publishing Co. 1998; Saygin NE, Tokiyasu Y, Giannobile WV, Somerman MJ. Growth Factors Regulate Expression of Mineral Associated Genes in Cementoblasts. J Periodontol. 2000; 71: Tokiyasu Y, Saygin NE, Somerman MJ. Enamel Factors Regulate Expression of Genes Associated with Cementoblasts. J Periodontol 2000; 71: Mumford JH, Carnes DL, Cochran DL, Oates TW. The Effects of Platelet Derived Growth Factor-BB on Periodontal Cells in an In Vitro Wound Model. J Periodontol 2001; 72: Hakki SS, Hakki EE, Akkaya MS, Nohutcu RM. The Effects of basic-fibroblast Growth Factor(b-FGF) on Periodontal Ligament Cells. Journal of Dental Research : Hakki SS, Hakki EE, Akkaya MS, Nohutcu RM. Basic- Fibroblast Growth Factor ve Dexamethasone un Periodontal Ligament Hücrelerinin Proliferasyonu, Protein miktarı ve Tip I Kollajen mrna Ekspresyonu Üzerine Etkisi. Hacettepe Üniversitesi Dişhekimliği Fakültesi Dergisi. 2004; 28: Hakki SS, Nohutcu RM, Hakki EE et al. Dexamethasone (Dex) and basic-fibroblast Growth Factor (b-fgf) Regulate Markers of Mineralization in Cementoblasts, in Vitro. J Periodontol 2005; baskıda. 10. Takayama S, Murakami S, Miki Y et al. Effects of Basic- Fibroblast Growth Factor on Human Periodontal Ligament Cells. J Periodont Res 1997; 32: Takayama S, Murakami S, Nozaki T, et al. Expression of Receptors for basic Fibroblast Growth Factor on Human Periodontal Ligament Cells. J Periondont Res 1998; 33: Gao J, Jordan TW, Cutress TW. Immunolocalization of basic- Fibroblast Growth Factor (b-fgf) in Human Periodontal Ligament (PDL) Tissue. J Periodont Res 1996; 31: Nohutcu RM, Somerman MJ, McCauley LK. Dexamethasone Enhances the Effects of Parathyroid Hormone on Human Periodontal Ligament Cells In Vitro. Calcif Tissue Int 1995;56: Walsh S, Jordan GR, Jefferiss C, Stewart K, Bereshord JN. High Concentrations of Dexamethasone Supress the Proliferation but not the Differentiation or Further Maturation of Human Osteoblast Precursors In Vitro: Relevance to Glucocorticoid-Induced Osteoporosis. Rheumatology 2001;40: Yamanouchi K, Satomura K, Gotoh Y, Kitaoka E, Tobiume S, Kume K, Nagayama M. Bone Formation by Transplanted Human Osteoblasts Cultured Within Collagen Sponge with Dexamethasone In Vitro. J Bone Miner Res 2001;16: Position Paper. American Academy of Periodontology. The Potential Role of Growth and Differentiation Factors in Periodontal Regeneration. J Periodontol 1996;67: Somerman MJ, Ouyang H, Berry JE, Saygin NE, Strayhorn CL, D Errico JA, Hullinger T, Giannobile WV. Evaluation of Periodontal Regeneration: From the Root s Point of View. J Periodont Res 1999;34: Giannobile WV. Periodontal Tissue Regeneration by Polypeptide Growth Factors and Gene Transfer. In: Lynch SE, Genco RJ, Marks RE, eds. Tissue Engineering: Applications in Maxillofacial Surgery and Periodontics. Chicago: Quintissence; (Vol 1) 1999: Parkar MH, Kuru L, Giouzeli M, Olsen I. Expression of Growth-Factor Receptors in Normal and Regenerating Human Periodontal Cells. Arch Oral Biol 2001;46: Pitaru S, Kotev-Emeth SK, Noff D, et al. Effects of Basic Fibroblast Growth Factor on the Growth and Differentiation of Adult Stromal Bone Marrow Cells: Enhanced Development of Mineralized Bone-like Tissue in Culture. J Bone Min Res 1993;8: Nohutcu RM, McCauley LK, Koh AJ, Somerman MJ. Expression of Extracellular Matrix Proteins in Human Periodontal Ligament Cells During Mineralization In Vitro. J Periodontol 1997;68: Lowry OH, Rosebrough NJ, Farr AL, Randal RJ. Proteim Measurement with Folin Phenol Reagent. J. Biol. Chem. 1951; 193: Chaudhary LR, Hofmeister AM, Hruska KA. Differential Growth Factor Control of Bone Formation through Osteoprogenitor Differentiation. Bone 2004; 34: Marie PJ. Fibroblast Growth Factor Signaling Controlling Osteoblast Differentiation. Gene 2003; 316: Rutherford RB, TrailSmith MD, Ryan ME, Charette MF. Synergistic Effects of Dexamethasone on Platelet-Derived Growth Factor Mitogenesis In Vitro. Arch Oral Biol 1992;37: Rutherford RB, Ryan ME, Kennedy JE, Tucker MM, Charette MF. Platelet-Derived Growth Factor and Dexamethasone Combined with a Collagen Matrix Induce Regeneration of the Periodontium in Monkey. J Clin Periodontol 1993;20: Gaston NK, Cochran DL. Factors that Modulate the Effects of Bone Morphogenetic Protein-Induced Periodontal Regeneration. A Critical Review. J Periodontol 2002; 73: Takayama S, Murakami S, Shimabukuro Y, Kitamura M, Okada H. Periodontal Regeneration by FGF-2 (b-fgf) in Primate Models. J Dent Res 2001; 80: Murakami S, Takayama S, Kitamura M, Shimabukuro Y, Yanagi K, Ikezawa K, Saho T, Nozaki T, Okada H. Recombinant Human Basic Fibroblast Growth Factor (b-fgf) Stimulates Periodontal Regeneration in Class II Furcation Defects Created in Beagle Dogs. J Periodont Res 2003; 38:

9 Kotev-Emeth S, Savion N, Pri-Chen S, Pitaru S. Effect of Maturation on the Osteogenic Response of Cultured Stromal Bone Marrow Cells to Basic Fibroblast Growth Factor. Bone 2000; 27: Noff D, Pitaru S, Savion N. Basic Fibroblast Growth Factor Enhanced the Capacity of Bone Marrow Cells to Form Bone-like Nodules In vitro. FEBS Letters. 1989; 250: Canalis E, Centrella M, McCarthy TL. Effects of Basic Fibroblast Growth Factor on Bone Formation In Vitro. J. Clin. Invest. 1988; 81: Pri-Chen S, Pitaru S, Lokiec F, Savion N. Basic Fibroblast Growth Factor Enhances the Growth and Expression of the Osteogenic Phenotype of Dexamethasone-Treated Human Bone Marrow-Derived Bone-Like Cells in Culture. Bone 1998;23: Hurley MM, Abreu C, Harrison JR, Lichtler AC, Raisz LG, Kream BE. Basic Fibroblast Growth Factor Inhibits Type I Collagen Gene Expression in Osteoblastic MC3T3-E1 Cells. J. Biol. Chem. 1993; 268: Pitaru S, Naraynan SA, Kotev-Emeth S, Liu HW, Savion N. The Effect of Age on the Expression of Mineralized Tissue Progenitorsin the Periodontium- The Effect of bfgf. J. Periodont. Res. 1997; 32: Sato Y, Kikuchi M, Ohata N, Tamura M, Kuboki Y. Enhanced Cementum Formation in Experimentally Induced Cementum Defects of the Root Surface with the Application of Recombinant Basic-Fibroblast Growth Factor in Collagen Gel In Vivo. J Periodontol 2004; 75: İLETİŞİM ADRESİ Yrd. Doç. Dr. Sema S. HAKKI Selçuk Üniversitesi, Dişhekimliği Fakültesi Periodontoloji Anabilim Dalı Kampus Konya Tel: Faks: sshakki@yahoo.com

Periodontal Rejenerasyon ve Dentin. Periodontal Regeneration and Dentin

Periodontal Rejenerasyon ve Dentin. Periodontal Regeneration and Dentin DERLEME (Review) Hacettepe Dişhekimliği Fakültesi Dergisi Cilt: 29, Sayı: 4 (A), Sayfa: 43-48, 2005 Periodontal Rejenerasyon ve Dentin Periodontal Regeneration and Dentin *Yrd.Doç.Dr. Sema S. HAKKI, **Yrd.Doç.Dr.

Detaylı

Periodontal rejeneratif ilemler, inflamasyon

Periodontal rejeneratif ilemler, inflamasyon PERODONTAL REJENERASYON VE BÜYÜME FAKTÖRLER PERIODONTAL REGENERATION AND GROWTH FACTORS Dt. Müge LÜTFO.LU ÖZET Periodontal rejeneratif ilemler, inflamasyon nedeniyle ykma u1ram dieti ba1 dokusunun rejenerasyonunu,

Detaylı

Periodontal Dokuların İyileşmesinde Büyüme Faktörlerinin Rolü. Role of Growth Factor on Periodontal Tissue Healing

Periodontal Dokuların İyileşmesinde Büyüme Faktörlerinin Rolü. Role of Growth Factor on Periodontal Tissue Healing DERLEME (Review) Hacettepe Dişhekimliği Fakültesi Dergisi Cilt: 31, Sayı: 3, Sayfa: 114-121, 2007 Periodontal Dokuların İyileşmesinde Büyüme Faktörlerinin Rolü Role of Growth Factor on Periodontal Tissue

Detaylı

BİYOMALZEME ve DOKU MÜHENDİSLİĞİ ARAŞTIRMA GRUBU MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ KİMYA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

BİYOMALZEME ve DOKU MÜHENDİSLİĞİ ARAŞTIRMA GRUBU MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ KİMYA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BİYOMALZEME ve DOKU MÜHENDİSLİĞİ ARAŞTIRMA GRUBU MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ KİMYA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ Doç. Dr. Ayşe KARAKEÇİLİ Fakültelerarası Tanışma Toplantıları, 3 Ocak 2017 DOKU MÜHENDİSLİĞİ Araştırma grubumuzda

Detaylı

A growth factor is a naturally occurring substance capable of stimulating

A growth factor is a naturally occurring substance capable of stimulating BÜYÜME FAKTÖRLERİ Büyüme faktörleri Polipeptid yapıda, endojen solubl faktörler Farklı nöronlar, farklı büyüme faktörleri için reseptör ekspresse ederler Hücrenin yaşamasını,gelişmesini, farklılaşmasını

Detaylı

SCI-EXPANDED KAPSAMINDA, DİŞHEKİMLİĞİ-AĞIZ CERRAHİSİ VE TEDAVİSİ ALANINDAKİ 56 DERGİDE TÜRKİYE ADRESLİ YAYINLARIN ANALİZİ (1.1.1970-23.9.

SCI-EXPANDED KAPSAMINDA, DİŞHEKİMLİĞİ-AĞIZ CERRAHİSİ VE TEDAVİSİ ALANINDAKİ 56 DERGİDE TÜRKİYE ADRESLİ YAYINLARIN ANALİZİ (1.1.1970-23.9. SCI-EXPANDED KAPSAMINDA, DİŞHEKİMLİĞİ-AĞIZ CERRAHİSİ VE TEDAVİSİ ALANINDAKİ 56 DERGİDE TÜRKİYE ADRESLİ YAYINLARIN ANALİZİ (1.1.1970-23.9.2007) Giriş Ahmet ASAN - Hülya ASAN Thomson-ISI nin bir ürünü olan

Detaylı

REKOMBİNANT E.coli KÜLTÜRLERİ İLE ENZİM ÜRETİMİNİN KİNETİK ÖZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ. Dilek KAZAN, Amable HOKTAÇSU ve Agnes ÇAMURDAN

REKOMBİNANT E.coli KÜLTÜRLERİ İLE ENZİM ÜRETİMİNİN KİNETİK ÖZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ. Dilek KAZAN, Amable HOKTAÇSU ve Agnes ÇAMURDAN REKOMBİNANT E.coli KÜLTÜRLERİ İLE ENZİM ÜRETİMİNİN KİNETİK ÖZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ Dilek KAZAN, Amable HOKTAÇSU ve Agnes ÇAMURDAN Boğaziçi Üniversitesi. Mühendislik fakültesukimya Mühendisliği Bolümü

Detaylı

Dr. Fatih Mehmet Azık Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Tıp Fakültesi

Dr. Fatih Mehmet Azık Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Tıp Fakültesi Dr. Fatih Mehmet Azık Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Tıp Fakültesi Yara iyileşmesi Üst düzey organize edilmiş bir kaskad Hemostaz, inflamasyon, proliferasyon ve remodeling Hasarlı dokunun normal mimarisini

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ. 1. Adı Soyadı: Arif ŞAYBAK. İletisim Bilgileri. Adres: Toros. M. 78028 S. Özbey APT K:11 D:11 Çukurova/ ADANA(Aile) Telefon: +905368823282

ÖZGEÇMİŞ. 1. Adı Soyadı: Arif ŞAYBAK. İletisim Bilgileri. Adres: Toros. M. 78028 S. Özbey APT K:11 D:11 Çukurova/ ADANA(Aile) Telefon: +905368823282 ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı: Arif ŞAYBAK İletisim Bilgileri Adres: Toros. M. 78028 S. Özbey APT K:11 D:11 Çukurova/ ADANA(Aile) Telefon: +905368823282 Mail: arif_saybak@yahoo.com 2. Doğum Tarihi: 1984 3. Unvanı:

Detaylı

Kronik Böbrek Hastalığı Olan Çocuklarda Artmış FGF23 ve Kemik Mineral Metabolizması ile İlişkisi

Kronik Böbrek Hastalığı Olan Çocuklarda Artmış FGF23 ve Kemik Mineral Metabolizması ile İlişkisi Kronik Böbrek Hastalığı Olan Çocuklarda Artmış FGF23 ve Kemik Mineral Metabolizması ile İlişkisi Çağla Serpil Doğan, Sema Akman, Elif Çomak, Arife Uslu Gökçeoğlu,Sabahat Özdem, Mustafa Koyun FGF23 FGF

Detaylı

MEME KANSERİ KÖK HÜCRELERİNİN GEN EKSPRESYON PROFİLİ

MEME KANSERİ KÖK HÜCRELERİNİN GEN EKSPRESYON PROFİLİ MEME KANSERİ KÖK HÜCRELERİNİN GEN EKSPRESYON PROFİLİ Sait Murat Doğan, A. Pınar Erçetin, Zekiye Altun, Duygu Dursun, Safiye Aktaş Dokuz Eylül Üniversitesi Onkoloji Enstitüsü, İzmir Slayt 1 / 14 Meme Kanseri

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ. 7.1. Uluslararası hakemli dergilerde yayınlanan makaleler (SCI & SSCI & Arts and Humanities)

ÖZGEÇMİŞ. 7.1. Uluslararası hakemli dergilerde yayınlanan makaleler (SCI & SSCI & Arts and Humanities) ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı: Burcu KARADUMAN 2. Doğum Tarihi: 15.03.1980 3. Unvanı: Diş Hekimi Periodontoloji Uzmanı 4. Öğrenim Durumu: Doktora Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Diş Hekimliği Gazi Üniversitesi

Detaylı

REKOMBİNANT İNSAN KEMİK MORFOGENETİK PROTEİNİ-2 TARAFINDAN INDÜKLENEN KEMİK OLUŞUMUNDA HÜCRESEL CEVABIN İNCELENMESİ ÖZET SUMMARY

REKOMBİNANT İNSAN KEMİK MORFOGENETİK PROTEİNİ-2 TARAFINDAN INDÜKLENEN KEMİK OLUŞUMUNDA HÜCRESEL CEVABIN İNCELENMESİ ÖZET SUMMARY G.Ü. Dişhek. Fak. Der. Cilt XII. Sayı 1, Sayfa 7-11, 1995 REKOMBİNANT İNSAN KEMİK MORFOGENETİK PROTEİNİ-2 TARAFINDAN INDÜKLENEN KEMİK OLUŞUMUNDA HÜCRESEL CEVABIN İNCELENMESİ Cansu ALPASLAN* ÖZET Kemik

Detaylı

Kemik Doku. Prof.Dr.Ümit Türkoğlu

Kemik Doku. Prof.Dr.Ümit Türkoğlu Kemik Doku Prof.Dr.Ümit Türkoğlu 1 Kemik Dokusu İskelet sistemi başlıca işlevleri: Mekanik destek Hareket için kasların yapışma yerlerini sağlama Medüllasında yer alan, hemapoetik sistem elemanı kemik

Detaylı

Diabetik Nöropatide Kök Hücre Tedavisi Doç.Dr.Mehmet Bozkurt Dr.Lütfi Kırdar Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi; Plastik,Rekonstrüktif ve Estetik

Diabetik Nöropatide Kök Hücre Tedavisi Doç.Dr.Mehmet Bozkurt Dr.Lütfi Kırdar Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi; Plastik,Rekonstrüktif ve Estetik Diabetik Nöropatide Kök Hücre Tedavisi Doç.Dr.Mehmet Bozkurt Dr.Lütfi Kırdar Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi; Plastik,Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Kliniği,Yara Bakım Merkezi İstanbul Tanım Diabetik

Detaylı

: : (iş) Yazışma Adresi : Hacettepe Üniversitesi, Kimya Mühendisliği Bölümü, 06800, Beytepe, Ankara, Türkiye.

: : (iş) Yazışma Adresi : Hacettepe Üniversitesi, Kimya Mühendisliği Bölümü, 06800, Beytepe, Ankara, Türkiye. Dr. Damla ÇETİN ALTINDAL Hacettepe Üniversitesi, Kimya Mühendisliği Anabilim Dalı, 06800, Beytepe/ANKARA İLETİŞİM BİLGİLERİ e-posta : dmlctn86@gmail.com Telefon : 0312 780 7418 (iş) Yazışma Adresi : Hacettepe

Detaylı

PODOSİT HÜCRE MODELİNDE PROTEİNÜRİDE, SLİT DİYAFRAM PROTEİNLERİ GENLERİNİN EKSPRESYONU VE FARMAKOLOJİK MODÜLASYONU

PODOSİT HÜCRE MODELİNDE PROTEİNÜRİDE, SLİT DİYAFRAM PROTEİNLERİ GENLERİNİN EKSPRESYONU VE FARMAKOLOJİK MODÜLASYONU PODOSİT HÜCRE MODELİNDE PROTEİNÜRİDE, SLİT DİYAFRAM PROTEİNLERİ GENLERİNİN EKSPRESYONU VE FARMAKOLOJİK MODÜLASYONU Mesude Angın 1, Ender Hür 1, Çiğdem Dinçkal 1, Cenk Gökalp 1, Afig Berdeli 1, Soner Duman

Detaylı

Kök Hücre ve Farklılaşma

Kök Hücre ve Farklılaşma Kök Hücre ve Farklılaşma Kök Hücre Erişkin ve embriyonik kök hücreler farklılaşarak soma7k hücreleri oluştururlar. Kök hücre Progenitör hücre Farklılaşmış hücre Neden Farklılaşmaya İh7yaç Duyulur Tek hücreli

Detaylı

Periodontal Kemik İçi Defektlerin Tedavisinde Mine Matriks Proteini ve Otojen Kemik Grefti Kombinasyonu Kullanımı

Periodontal Kemik İçi Defektlerin Tedavisinde Mine Matriks Proteini ve Otojen Kemik Grefti Kombinasyonu Kullanımı MÜSBED 2013;3(1):48-54 DOI: 10.5455/musbed.20130102082905 Periodontal Kemik İçi Defektlerin Tedavisinde Mine Matriks Proteini ve Otojen Kemik Grefti Kombinasyonu Kullanımı Ömer Birkan Ağralı, Bahar Kuru,

Detaylı

GLOBİN GEN REGÜLASYONU

GLOBİN GEN REGÜLASYONU GLOBİN GEN REGÜLASYONU GLOBİN GENLERİN REGÜLASYONU Her bir globin genin dokuya ve gelişime spesifik ekspressiyonu regülatör dizilimdeki transkripsiyon faktörlerinin etkisi ile sağlanmaktadır. Globin

Detaylı

Doksorubisin uygulanan PARP-1 geni silinmiş farelerde FOXO transkripsiyon faktörlerinin ekspresyonları spermatogenez sürecinde değişiklik gösterir

Doksorubisin uygulanan PARP-1 geni silinmiş farelerde FOXO transkripsiyon faktörlerinin ekspresyonları spermatogenez sürecinde değişiklik gösterir Doksorubisin uygulanan PARP-1 geni silinmiş farelerde FOXO transkripsiyon faktörlerinin ekspresyonları spermatogenez sürecinde değişiklik gösterir Çiler Çelik-Özenci*, Nilay Kuşcu*, Nayçe Bektaş*, Ece

Detaylı

RATLARDA ANNE YOKSUNLUĞU SENDROMUNA ZENGĠNLEġTĠRĠLMĠġ ÇEVRENĠN ETKĠSĠ. Serap ATA, Hülya İNCE, Ömer Faruk AYDIN, Haydar Ali TAŞDEMİR, Hamit ÖZYÜREK

RATLARDA ANNE YOKSUNLUĞU SENDROMUNA ZENGĠNLEġTĠRĠLMĠġ ÇEVRENĠN ETKĠSĠ. Serap ATA, Hülya İNCE, Ömer Faruk AYDIN, Haydar Ali TAŞDEMİR, Hamit ÖZYÜREK RATLARDA ANNE YOKSUNLUĞU SENDROMUNA ZENGĠNLEġTĠRĠLMĠġ ÇEVRENĠN ETKĠSĠ Serap ATA, Hülya İNCE, Ömer Faruk AYDIN, Haydar Ali TAŞDEMİR, Hamit ÖZYÜREK Hayatın erken döneminde ebeveyn kaybı veya ihmali gibi

Detaylı

KONAK MODÜLASYON TEDAVİSİ

KONAK MODÜLASYON TEDAVİSİ KONAK MODÜLASYON TEDAVİSİ Konak modülasyon tedavisi (KMT); konak-bakteri etkileşiminin konak tarafını desteklemek anlamına gelir. Tedaviden çok doku yanıtını düzenlemektir. Periodontal hastalık, biofilm

Detaylı

BİLİMSEL DOSYA EXTRACT No.1

BİLİMSEL DOSYA EXTRACT No.1 BİLİMSEL DOSYA EXTRACT No.1 Çok üst düzey araştırmacılar ve biyologlarla (Marsilya Eczacılık Fakültesi Biogenotoxicology Laboratuvarı INSERM, GREDECO) işbirliği içerisinde yürütülen 14 yıllık çalışma sonrasında

Detaylı

Pluripotent Kök Hücreler

Pluripotent Kök Hücreler Dönem 1-Sunum 4/ 2016 Pluripotent Kök Hücreler Prof.Dr. Alp Can Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Histoloji-Embriyoloji ABD www.alpcan.com Dr. Rudolph Virchow (1821-1902) Omnis Cellula e Cellula Yıl: 1858

Detaylı

MEME KARSİNOMLARINDA GATA 3 EKSPRESYONU VE KLİNİKOPATOLOJİK PARAMETRELER İLE İLİŞKİSİ

MEME KARSİNOMLARINDA GATA 3 EKSPRESYONU VE KLİNİKOPATOLOJİK PARAMETRELER İLE İLİŞKİSİ MEME KARSİNOMLARINDA GATA 3 EKSPRESYONU VE KLİNİKOPATOLOJİK PARAMETRELER İLE İLİŞKİSİ Aslı ÇAKIR 1, Özgür EKİNCİ 2, İpek IŞIK GÖNÜL 2, Bülent ÇETİN 3, Mustafa BENEKLİ 3, Ömer ULUOĞLU 2 1 Çorlu Devlet Hastanesi

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ. Derece Alan Üniversite Yıl

ÖZGEÇMİŞ. Derece Alan Üniversite Yıl ÖZGEÇMİŞ Adı Soyadı: GÖKÇE AYKOL ŞAHİN Unvanı: Yrd. Doç. Dr. Öğrenim Durumu Derece Alan Üniversite Yıl Yüksek Lisans Diş Hekimliği İstanbul Üniversitesi 2003 Doktora Periodontoloji Anabilim Dalı İstanbul

Detaylı

Mezenkimal Kök Hücre İzolasyon Teknikleri ve İmmünolojik Parametreler

Mezenkimal Kök Hücre İzolasyon Teknikleri ve İmmünolojik Parametreler Mezenkimal Kök Hücre İzolasyon Teknikleri ve İmmünolojik Parametreler Noushin Zibandeh, Ph.D Candidate 6. Kök Hücre sempozyumu 5-6 Mayıs 2017 Marmara Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi Anadolu Hisarı

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ. Derece Alan Üniversite Yıl

ÖZGEÇMİŞ. Derece Alan Üniversite Yıl ÖZGEÇMİŞ Adı Soyadı: ESRA PAMUKÇU GÜVEN Unvanı: Yrd. Doç. Dr. Öğrenim Durumu Derece Alan Üniversite Yıl Yüksek Lisans Diş Hekimliği Ege Üniversitesi 1999 Doktora Endodonti Anabilim Dalı Yeditepe Üniversitesi

Detaylı

ESERLER. A. Uluslararası hakemli dergilerde yayımlanan makaleler :

ESERLER. A. Uluslararası hakemli dergilerde yayımlanan makaleler : ESERLER A. Uluslararası hakemli dergilerde yayımlanan makaleler : A1. Sakallıoğlu, E.E., Aliyev, E., Lütfioğlu, M., Yavuz, Ü., Açıkgöz, G. Vascular endothelial growth factor (VEGF) levels of gingiva and

Detaylı

Hücre Proliferasyonu ve Testleri

Hücre Proliferasyonu ve Testleri 1 Hücre Proliferasyonu ve Testleri Normal Hücre Çoğalması Normal dokularda, hücre bölünmesi ve çoğalması organizmanın devamlılığı için bir gereklilik;r. Hücre çoğalmasının olması gerekenden farklı olması

Detaylı

Doktora Hacettepe Üniversitesi, Biyomühendislik Anabilim Dalı Yüksek Lisans Hacettepe Üniversitesi, Biyomühendislik Anabilim Dalı

Doktora Hacettepe Üniversitesi, Biyomühendislik Anabilim Dalı Yüksek Lisans Hacettepe Üniversitesi, Biyomühendislik Anabilim Dalı Tuğrul Tolga DEMİRTAŞ Hacettepe Üniversitesi, Biyomühemdislik ABD, 06800, Beytepe/ANKARA Eğitim Durumu Doktora 2010- Hacettepe Üniversitesi, Biyomühendislik Anabilim Dalı Yüksek Lisans 2004-2007 Hacettepe

Detaylı

15- RADYASYONUN NÜKLEİK ASİTLER VE PROTEİNLERE ETKİLERİ

15- RADYASYONUN NÜKLEİK ASİTLER VE PROTEİNLERE ETKİLERİ 15- RADYASYONUN NÜKLEİK ASİTLER VE PROTEİNLERE ETKİLERİ İyonlaştırıcı radyasyonların biyomoleküllere örneğin nükleik asitler ve proteinlere olan etkisi hakkında yeterli bilgi yoktur. Ancak, nükleik asitlerden

Detaylı

Hidrazon Yapısındaki On Adet Bileşiğin Antileishmanial Aktivitesinin Araştırılması

Hidrazon Yapısındaki On Adet Bileşiğin Antileishmanial Aktivitesinin Araştırılması Hidrazon Yapısındaki On Adet Bileşiğin Antileishmanial Aktivitesinin Araştırılması Şahin Direkel 1, Seda Tezcan 1, Semra Utku 2, Gönül Aslan 1, Mehtap Gökçe 3, M. Fethi Şahin 3, Nuran Delialioğlu 1, Mahmut

Detaylı

Doç. Dr. Fatih ÇALIŞKAN Sakarya Üniversitesi, Teknoloji Fak. Metalurji ve Malzeme Mühendisliği EABD

Doç. Dr. Fatih ÇALIŞKAN Sakarya Üniversitesi, Teknoloji Fak. Metalurji ve Malzeme Mühendisliği EABD BİYOUYUMLULUK (BIO-COMPATIBILITY) 10993-1 Bir materyalin biyo-uyumluluğunun test edilmesi için gerekli testlerin tümünü içerir. (Toksisite, Hemoliz, sitotoksisite, sistemik toksisite,...vs.) Hammaddelerin

Detaylı

KRONİK HEMODİYALİZ HASTALARINDA ENDOTEL PROGENİTÖR HÜCRELERİ, İNFLAMASYON VE ENDOTEL DİSFONKSİYONU

KRONİK HEMODİYALİZ HASTALARINDA ENDOTEL PROGENİTÖR HÜCRELERİ, İNFLAMASYON VE ENDOTEL DİSFONKSİYONU KRONİK HEMODİYALİZ HASTALARINDA ENDOTEL PROGENİTÖR HÜCRELERİ, İNFLAMASYON VE ENDOTEL DİSFONKSİYONU Abdullah Özkök¹, Esin Aktaş², Akar Yılmaz 3, Ayşegül Telci 4, Hüseyin Oflaz 3, Günnur Deniz², Alaattin

Detaylı

Özdal Kurt F 1 Vatansever H S 2 Tuğlu İ 2 Deliloğlu Gürhan S İ 3. Özet

Özdal Kurt F 1 Vatansever H S 2 Tuğlu İ 2 Deliloğlu Gürhan S İ 3. Özet Araştırma Makalesi / Research Paper Ege Tıp Dergisi / Ege Journal of Medicine 51(1): 15-20, 2012 Farklı implant materyalleri üzerinde osteoblasta farklılaştırılmış kemik iliği stromal kök hücrelerinin

Detaylı

Romatoid Artrit Tedavisinde MAP Kinaz İnhibitörleri MAP Kinase Inhibitors in Rheumatoid Arthritis Prof Dr Salih Pay 12 Mart 2011

Romatoid Artrit Tedavisinde MAP Kinaz İnhibitörleri MAP Kinase Inhibitors in Rheumatoid Arthritis Prof Dr Salih Pay 12 Mart 2011 Romatoid Artrit Tedavisinde MAP Kinaz İnhibitörleri MAP Kinase Inhibitors in Rheumatoid Arthritis Prof Dr Salih Pay 12 Mart 2011 Cell growth differentiation Inflamation Cytokine production Extracellular-regulated

Detaylı

Heterolog tip I kolajen biostimulation deri hücresi

Heterolog tip I kolajen biostimulation deri hücresi Heterolog tip I kolajen biostimulation deri hücresi Andrea Corbo ve Vincenzo Varlaro Heterolog kolajen Tip I ile biostimulation deri hücresi sınıf III tıbbi cihaz (Linerase ) kullanılmasını içerir. I kolajen

Detaylı

XXVII. ULUSAL BİYOKİMYA KONGRESİ

XXVII. ULUSAL BİYOKİMYA KONGRESİ XXVII. ULUSAL BİYOKİMYA KONGRESİ TİP2 DİYABETİK RATLARDA Vitis vinifera L. EKSTRAKTININ PIK3R1 (phosphatidylinositol 3-kinase regulatory subunit 1) GEN İFADESİ ÜZERİNE ETKİSİ 1 Emine Gülsün CAN 1 Emine

Detaylı

KLAS II FURKASYON DEFEKTLERİNE UYGULANAN DEĞİŞİK MATERYALLERİN, CEP EPİTELİ PROFİFERASYONUNA ETKİLERİ

KLAS II FURKASYON DEFEKTLERİNE UYGULANAN DEĞİŞİK MATERYALLERİN, CEP EPİTELİ PROFİFERASYONUNA ETKİLERİ G.Ü. Dişhek. Fak. Der. Cilt IX, Sayı 2, Sayfa 1-14, 1992 KLAS II FURKASYON DEFEKTLERİNE UYGULANAN DEĞİŞİK MATERYALLERİN, CEP EPİTELİ PROFİFERASYONUNA ETKİLERİ Prof. Dr. Koksal BALOŞ*, Dr. Erol BAL**, Doç.

Detaylı

Telomeraz enzim eksikliğinin tedavisinde yeni yaklaşımlar. Prof. Dr. Fatma İnanç Tolun 08.11.2013 / Kahramanmaraş

Telomeraz enzim eksikliğinin tedavisinde yeni yaklaşımlar. Prof. Dr. Fatma İnanç Tolun 08.11.2013 / Kahramanmaraş Telomeraz enzim eksikliğinin tedavisinde yeni yaklaşımlar Prof. Dr. Fatma İnanç Tolun 08.11.2013 / Kahramanmaraş Sunum Akışı DNA replikasyonu Telomer Telomeraz Telomeraz eksikliğinde görülen hastalıklar

Detaylı

Hacettepe Diflhekimli i Fakültesi Dergisi Cilt: 28, Say : 3, Sayfa 2-7, 2004

Hacettepe Diflhekimli i Fakültesi Dergisi Cilt: 28, Say : 3, Sayfa 2-7, 2004 Hacettepe Diflhekimli i Fakültesi Dergisi Cilt: 28, Say : 3, Sayfa 2-7, 2004 S n f II Furkasyon Defektlerinin Tedavisinde Trombositten Zengin Plazman n Yönlendirilmifl Doku Rejenerasyonu Tekni i ile Kombine

Detaylı

TAURİNİN İSKEMİ REPERFÜZYON HASARINDA MMP-2, MMP-9 VE İLİŞKİLİ SİNYAL İLETİ YOLAĞI ÜZERİNE ETKİLERİ

TAURİNİN İSKEMİ REPERFÜZYON HASARINDA MMP-2, MMP-9 VE İLİŞKİLİ SİNYAL İLETİ YOLAĞI ÜZERİNE ETKİLERİ TAURİNİN İSKEMİ REPERFÜZYON HASARINDA MMP-2, MMP-9 VE İLİŞKİLİ SİNYAL İLETİ YOLAĞI ÜZERİNE ETKİLERİ CEMRE URAL 1, ZAHİDE ÇAVDAR 1, ASLI ÇELİK 2, ŞEVKİ ARSLAN 3, GÜLSÜM TERZİOĞLU 3, SEDA ÖZBAL 5, BEKİR

Detaylı

1.YARIYIL, DERS KURULU II: TEMEL TIP BİLİMLERİNE GİRİŞ II

1.YARIYIL, DERS KURULU II: TEMEL TIP BİLİMLERİNE GİRİŞ II .YARIYIL, DERS KURULU II: TEMEL TIP BİLİMLERİNE GİRİŞ II GÜNLER SAATLER 09-0 0- - -3 3-4 4-5 5-6 6-7 6 KASIM BİYOFİZİK BİYOFİZİK TIB.BİY.VE GEN. TIB.BİY.VE GEN. MES.İNG. SEÇMELİ DERS SEÇMELİ DERS 7 KASIM

Detaylı

Adres : BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ/DİŞ HEKİMLİĞİ FAKÜLTESİ/KLİNİK BİLİMLER BÖLÜMÜ/PERİODONTOLOJİ ANABİLİM DALI/

Adres : BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ/DİŞ HEKİMLİĞİ FAKÜLTESİ/KLİNİK BİLİMLER BÖLÜMÜ/PERİODONTOLOJİ ANABİLİM DALI/ ÇİĞDEM COŞKUN TÜRER DOKTOR ÖĞRETİM ÜYESİ E-Posta Adresi : cigdemturer@gmail.com Telefon (İş) : 3722613651- Faks : 3722613603 Adres : BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ/DİŞ HEKİMLİĞİ FAKÜLTESİ/KLİNİK BİLİMLER BÖLÜMÜ/PERİODONTOLOJİ

Detaylı

PROKARYOTLARDA GEN EKSPRESYONU. ve REGÜLASYONU. (Genlerin Gen Ürünlerine Dönüşümünü Kontrol Eden Süreçler)

PROKARYOTLARDA GEN EKSPRESYONU. ve REGÜLASYONU. (Genlerin Gen Ürünlerine Dönüşümünü Kontrol Eden Süreçler) PROKARYOTLARDA GEN EKSPRESYONU ve REGÜLASYONU (Genlerin Gen Ürünlerine Dönüşümünü Kontrol Eden Süreçler) Nihal EYVAZ (050559015) Şerife OKAY (050559025) Prof. Dr. Figen ERKOÇ Gazi Eğitim Fakültesi Gen

Detaylı

KEMİK MORFOGENETİK PROTEİN VE PERİODONTOLOJİDE KULLANIM ALANLARI

KEMİK MORFOGENETİK PROTEİN VE PERİODONTOLOJİDE KULLANIM ALANLARI T.C Ege Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Periodontoloji Anabilim Dalı KEMİK MORFOGENETİK PROTEİN VE PERİODONTOLOJİDE KULLANIM ALANLARI BİTİRME TEZİ Stj. Diş Hekimi Ayşe ÖZCAN Danışman Öğretim Üyesi:

Detaylı

Nesrullah AYŞİN 1, Handan MERT 2, Nihat MERT 2, Kıvanç İRAK 3. Hakkari Üniversitesi, Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu, HAKKARİ

Nesrullah AYŞİN 1, Handan MERT 2, Nihat MERT 2, Kıvanç İRAK 3. Hakkari Üniversitesi, Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu, HAKKARİ Nesrullah AYŞİN 1, Handan MERT 2, Nihat MERT 2, Kıvanç İRAK 3 1 Hakkari Üniversitesi, Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu, HAKKARİ 2 Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Biyokimya Anabilim

Detaylı

Periodontoloji nedir?

Periodontoloji nedir? Periodontoloji 1 2 Periodontoloji Periodontoloji nedir? Periodontoloji, dişleri ve implantları çevreleyen yumuşak ve sert dokuların iltihabi hastalıkları ve bunların tedavisi ile ilgilenen bir dişhekimliği

Detaylı

MEZENKİMAL KÖK HÜCRE BİYOLOJİSİ

MEZENKİMAL KÖK HÜCRE BİYOLOJİSİ MEZENKİMAL KÖK HÜCRE BİYOLOJİSİ Prof. Dr. A. Eser ELÇİN 1 İÇERİK 1. MEZENKİMAL KÖK HÜCRELER 2. MEZENKİMAL KÖK HÜCRELERİN TANIMLANMASI 3. MEZENKİMAL KÖK HÜCRELERİN HÜCRE YÜZEY MARKERLARI 4. MEZENKİMAL KÖK

Detaylı

YARA İYİLEŞMESİ. Yrd.Doç.Dr. Burak Veli Ülger

YARA İYİLEŞMESİ. Yrd.Doç.Dr. Burak Veli Ülger YARA İYİLEŞMESİ Yrd.Doç.Dr. Burak Veli Ülger YARA Doku bütünlüğünün bozulmasıdır. Cerrahi ya da travmatik olabilir. Akut Yara: Onarım süreci düzenli ve zamanında gelişir. Anatomik ve fonksiyonel bütünlük

Detaylı

Kök Hücre ve Doku Mühendisliği

Kök Hücre ve Doku Mühendisliği Kök Hücre ve Doku Mühendisliği 22 Mayıs 2000 Time Dergisi Geleceğin en popüler meslekleri; 1. Doku Mühendisleri 2. Gen Programlayıcıları 3. ÇiBçiler 4. Frankenfood takipçileri 5. Bilgi Madencileri (Data

Detaylı

Hakkari Üniversitesi, Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu, HAKKARİ * Bu çalışma Yüzüncü Yıl Üniversitesi Bilimsel Araştırma Proje Başkanlığı

Hakkari Üniversitesi, Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu, HAKKARİ * Bu çalışma Yüzüncü Yıl Üniversitesi Bilimsel Araştırma Proje Başkanlığı Kıvanç IRAK 1, Nihat MERT 2, Handan MERT 2, Nesrullah AYŞİN 3 1 Siirt Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Biyokimya Anabilim Dalı, SİİRT 2 Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Biyokimya Anabilim

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ. 1. Adı Soyadı: GÖKÇE AYKOL ŞAHİN. İletişim Bilgileri: Adres: Okan Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Akfırat-Tuzla / İSTANBUL

ÖZGEÇMİŞ. 1. Adı Soyadı: GÖKÇE AYKOL ŞAHİN. İletişim Bilgileri: Adres: Okan Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Akfırat-Tuzla / İSTANBUL ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı: GÖKÇE AYKOL ŞAHİN İletişim Bilgileri: Adres: Okan Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi 34959 Akfırat-Tuzla / İSTANBUL Telefon: 0 (216) 677 16 30-3856 Mail: gokce.aykol@okan.edu.tr

Detaylı

DERS BİLGİLERİ. Ders Kodu Dönem T+U Saat Kredi AKTS. Hareket Sistemi TIP 107 1 107 7 10. Kurul Dersleri Teorik Pratik Toplam.

DERS BİLGİLERİ. Ders Kodu Dönem T+U Saat Kredi AKTS. Hareket Sistemi TIP 107 1 107 7 10. Kurul Dersleri Teorik Pratik Toplam. DERS BİLGİLERİ Ders Kodu Dönem T+U Saat Kredi AKTS Hareket Sistemi TIP 107 1 107 7 10 Kurul Dersleri Teorik Pratik Toplam Anatomi 22 18 40 Tıbbi Biyokimya 21 4 25 Tıbbi Biyoloji 16 2 18 Histoloji ve Embriyoloji

Detaylı

Kemik dokusu, yapısı ve işlevi. Dr. Kutay Engin Özturan

Kemik dokusu, yapısı ve işlevi. Dr. Kutay Engin Özturan Kemik dokusu, yapısı ve işlevi Dr. Kutay Engin Özturan Kemik dokusunun görevleri Mekanik destek ve çatı Hayati organların korunması Mineral depolanması ve homestazisi Kemik iliği için ev sahipliği Hareket

Detaylı

FOSFOR DENGESİ ve HİPERFOSFATEMİNİN KLİNİK SONUÇLARI

FOSFOR DENGESİ ve HİPERFOSFATEMİNİN KLİNİK SONUÇLARI FOSFOR DENGESİ ve HİPERFOSFATEMİNİN KLİNİK SONUÇLARI Dr. Dilek TORUN Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı 13-17 Kasım 2013 30. Ulusal Nefroloji Hipertansiyon Diyaliz ve Transplantasyon

Detaylı

BİLİŞSEL GELİŞİM GERİLİĞİ VE OTİSTİK SPEKTRUM BOZUKLUĞU OLAN ÇOCUKLARDA SERUM PROGRANULİN DÜZEYLERİ

BİLİŞSEL GELİŞİM GERİLİĞİ VE OTİSTİK SPEKTRUM BOZUKLUĞU OLAN ÇOCUKLARDA SERUM PROGRANULİN DÜZEYLERİ BİLİŞSEL GELİŞİM GERİLİĞİ VE OTİSTİK SPEKTRUM BOZUKLUĞU OLAN ÇOCUKLARDA SERUM PROGRANULİN DÜZEYLERİ Fatma Betül ÖZGERİŞ, Nezahat KURT, İlknur İBİLİ UCUZ, Kübra KOÇAK YILMAZ, Atilla ÇAYIR, Onur Burak DURSUN,

Detaylı

Bir Sağlık Yüksekokulunda Öğrencilerin Eleştirel Düşünme Ve Problem Çözme Becerilerinin İncelenmesi

Bir Sağlık Yüksekokulunda Öğrencilerin Eleştirel Düşünme Ve Problem Çözme Becerilerinin İncelenmesi 186 Bir Sağlık Yüksekokulunda Öğrencilerin Eleştirel Düşünme Ve Problem Çözme Becerilerinin İncelenmesi Filiz Kantek, Akdeniz Üniversitesi Antalya Sağlık Yüksekokulu, Antalya,Türkiye, fkantek@akdeniz.edu.tr

Detaylı

HANDAN TUNCEL. İstanbul Üniversitesi, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Biyofizik Anabilim Dalı

HANDAN TUNCEL. İstanbul Üniversitesi, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Biyofizik Anabilim Dalı HÜCRENİN ÇOĞALMASI VE FARKLILAŞIMININ BİYOFİZİĞİ HANDAN TUNCEL İstanbul Üniversitesi, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Biyofizik Anabilim Dalı hntuncel@istanbul.edu.tr G1; presentetik, S; DNA sentez fazı G2;

Detaylı

ÇİNKO KATKILI ANTİBAKTERİYEL ÖZELLİKTE HİDROKSİAPATİT ÜRETİMİ VE KARAKTERİZASYONU

ÇİNKO KATKILI ANTİBAKTERİYEL ÖZELLİKTE HİDROKSİAPATİT ÜRETİMİ VE KARAKTERİZASYONU ÇİNKO KATKILI ANTİBAKTERİYEL ÖZELLİKTE HİDROKSİAPATİT ÜRETİMİ VE KARAKTERİZASYONU SÜLEYMAN ÇINAR ÇAĞAN MERSİN ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ ANA BİLİM DALI YÜKSEK LİSANS TEZİ

Detaylı

Gökkuşağı Alabalığı (Oncorhynchus mykiss Walbaum, 1792) Yavrularının İlk Dönemlerde Büyüme Performansı ve Ölüm Oranı Üzerine Tuzluluğun Etkisi

Gökkuşağı Alabalığı (Oncorhynchus mykiss Walbaum, 1792) Yavrularının İlk Dönemlerde Büyüme Performansı ve Ölüm Oranı Üzerine Tuzluluğun Etkisi Gökkuşağı Alabalığı (Oncorhynchus mykiss Walbaum, 1792) Yavrularının İlk Dönemlerde Büyüme Performansı ve Ölüm Oranı Üzerine Tuzluluğun Etkisi Halim İbrahim ERBAŞ Nadir BAŞÇINAR Mehmet KOCABAŞ Şebnem ATASARAL

Detaylı

Protein Ekstraksiyonu

Protein Ekstraksiyonu Protein Ekstraksiyonu Dr.Gaye Güler Tezel Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Patoloji Anabilim Dalı Proteinler tüm canlı organizmalar için en önemli makromoleküllerden biridir. Bazıları yapısal komponentleri

Detaylı

Mezenkimal Kök Hücre

Mezenkimal Kök Hücre Mezenkimal Kök Hücre Mezenkimal Kök Hücre İlk kez Friedenstein ve arkadaşları tara2ndan 1974 yılında izole edilmişlerdir. Fibroblastoid görünümlüdür. Kemik iliği, yağ dokusu, tendonlar, plasenta, kordon

Detaylı

SANKO ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2015-2016 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS KURULU 102: HÜCRE VE DOKU SİSTEMLERİ

SANKO ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2015-2016 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS KURULU 102: HÜCRE VE DOKU SİSTEMLERİ 05-06 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS KURULU 0: HÜCRE VE DOKU SİSTEMLERİ Ders Kurulu Başkanı: / Başkan Yardımcıları: / Histoloji Embriyoloji Yrd. Doç. Dr. Bahadır Murat Demirel / Üyeler: / Tıbbi / Dersin AKTS

Detaylı

(ZORUNLU) MOLEKÜLER İMMÜNOLOJİ I (TBG 607 TEORİK 3, 3 KREDİ)

(ZORUNLU) MOLEKÜLER İMMÜNOLOJİ I (TBG 607 TEORİK 3, 3 KREDİ) T. C. İSTANBUL BİLİM ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ TIBBİ BİYOLOJİ VE GENETİK ANABİLİM DALI YÜKSEK LİSANS PROGRAMI 2015-2016 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS İÇERİKLERİ I. YARIYIL (ZORUNLU) MOLEKÜLER

Detaylı

Rastgele (Stokas7k) kanser modeli - Tümör içindeki her hücre yeni bir kanseri başla5r

Rastgele (Stokas7k) kanser modeli - Tümör içindeki her hücre yeni bir kanseri başla5r Kanser Kök Hücre Kanser Modelleri Rastgele (Stokas7k) kanser modeli - Tümör içindeki her hücre yeni bir kanseri başla5r Kök hücre (Hiyerarşi) modeli - Tümör içindeki bazı hücreler yeni bir kanseri başla5r

Detaylı

Trombositten Zengin Materyaller ve Periodontolojideki Kullanımı

Trombositten Zengin Materyaller ve Periodontolojideki Kullanımı 18 ƘŰƬƑƊ Derleme / Review Trombositten Zengin Materyaller ve Periodontolojideki Kullanımı Platelet-Rich Materials and Use in Periodontology H. Ebru Olgun ERDEMİR 1, Serdar Yücel ÖZKAN 1 1 Kırıkkale Üniversitesi,

Detaylı

Postmenopozal Kadınlarda Vücut Kitle İndeksinin Kemik Mineral Yoğunluğuna Etkisi

Postmenopozal Kadınlarda Vücut Kitle İndeksinin Kemik Mineral Yoğunluğuna Etkisi Özgün Araştırma / Original Investigation Postmenopozal Kadınlarda Vücut Kitle İndeksinin Kemik Mineral Yoğunluğuna Etkisi Effect of Body Mass Index on the Determination of Bone Mineral Density in Postmenopausal

Detaylı

Klasik Hodgkin Lenfoma Vakalarında PD-L1 Ekspresyonunun Sıklığı, EBV ile İlişkisi, Klinik ve Prognostik Önemi

Klasik Hodgkin Lenfoma Vakalarında PD-L1 Ekspresyonunun Sıklığı, EBV ile İlişkisi, Klinik ve Prognostik Önemi Klasik Hodgkin Lenfoma Vakalarında PD-L1 Ekspresyonunun Sıklığı, EBV ile İlişkisi, Klinik ve Prognostik Önemi Dr. Süleyman ÖZDEMİR, Uzm. Dr Özlem TON, Prof Dr. Fevziye KABUKÇUOĞLU Sağlık Bilimleri Üniversitesi

Detaylı

Trombositten Zengin Plazmanın Farklı Konsantrasyonlarının Üç Farklı Hücre Üzerine Etkisi - Yeni in vitro yara iyileşmesi modeli

Trombositten Zengin Plazmanın Farklı Konsantrasyonlarının Üç Farklı Hücre Üzerine Etkisi - Yeni in vitro yara iyileşmesi modeli Derleme EÜ Dişhek Fak Derg 2007; 28: 85-92 Derleme EÜ Dişhek Fak Derg 2005; 26: 1-5 Trombositten Zengin Plazmanın Farklı Konsantrasyonlarının Üç Farklı Hücre Üzerine Etkisi - Yeni in vitro yara iyileşmesi

Detaylı

Taner Arabacı, Alper Kızıldağ, Oğuz Köse. Atatürk Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi, Periodontoloji AD, Erzurum - Turkey

Taner Arabacı, Alper Kızıldağ, Oğuz Köse. Atatürk Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi, Periodontoloji AD, Erzurum - Turkey MÜSBED 2013;3(2):97-101 DOI: 10.5455/musbed.20130411090604 Olgu Sunumu / Case Report Periodontal Kemikiçi Defektlerin Rejeneratif Tedavisinde Trombositten Zenginleştirilmiş Fibrin Membran Ve Otojen Kemik

Detaylı

BT 42 TİROSİNAZ ENZİMİNİN EKSTRAKSİYONU, SAFLAŞTIRILMASI VE FENOLLERİN GİDERİMİNDE KULLANIMI

BT 42 TİROSİNAZ ENZİMİNİN EKSTRAKSİYONU, SAFLAŞTIRILMASI VE FENOLLERİN GİDERİMİNDE KULLANIMI BT 42 TİROSİNAZ ENZİMİNİN EKSTRAKSİYONU, SAFLAŞTIRILMASI VE FENOLLERİN GİDERİMİNDE KULLANIMI D.Öztan 1, U.Gündüz Zafer 2 1 Gazi Üniversitesi, Mühendislik-Mimarlık Fakültesi, Kimya Mühendisliği Bölümü,

Detaylı

ÜZERiNE ETKiSi. performansı etkilemediğini göstermektedir. Anahtar Kelime/er: Kreatin, kreatin fosfat, futbol, slalom koşusu, performans.

ÜZERiNE ETKiSi. performansı etkilemediğini göstermektedir. Anahtar Kelime/er: Kreatin, kreatin fosfat, futbol, slalom koşusu, performans. Spor Bilimleli Dergisi Hacettepe f. ofsport SCİences 2000, 11 (1-2-3-4), 56-63 KREATiN YÜKLEMENiN DÜZ VE SLALOM KOŞULARıNDA, SPRiNT PERFORMANSı ÜZERiNE ETKiSi Asaf ÖZKARA *, Rüştü GÜNER**Burak KUNDURACIOGlU*

Detaylı

PERİODONTAL LİGAMENT FİBROBLASTLARININ KÖK YÜZEYİNE YAPIŞMASININ KOLORİMETRİK YÖNTEMLER VE SEM İLE DEĞERLENDİRİLMESİ

PERİODONTAL LİGAMENT FİBROBLASTLARININ KÖK YÜZEYİNE YAPIŞMASININ KOLORİMETRİK YÖNTEMLER VE SEM İLE DEĞERLENDİRİLMESİ T.C. EGE ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ PERİODONTAL LİGAMENT FİBROBLASTLARININ KÖK YÜZEYİNE YAPIŞMASININ KOLORİMETRİK YÖNTEMLER VE SEM İLE DEĞERLENDİRİLMESİ Periodontoloji (Dişhekimliği) Programı

Detaylı

Hava Kirliliği ve Kanser

Hava Kirliliği ve Kanser Hava Kirliliği ve Kanser Dr. Hasan Bayram Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı E-posta: bayram@gantep.edu.tr Ulusal Kanser Haftası Sempozyumu, Ankara, 2-4 Nisan 2014 İçerik

Detaylı

Edirne İlinden Kış Aylarında Elde Edilen Sütlerde Toplam Yağ ve Protein Değerlerinin Türk Standartlarına Uygunluğunun Belirlenmesi

Edirne İlinden Kış Aylarında Elde Edilen Sütlerde Toplam Yağ ve Protein Değerlerinin Türk Standartlarına Uygunluğunun Belirlenmesi Edirne İlinden Kış Aylarında Elde Edilen Sütlerde Toplam Yağ ve Protein Değerlerinin Türk Standartlarına Uygunluğunun Belirlenmesi Sümeyye MEMKEZE 1, Murat ÇİMEN 1*, Rahime Kamer ÖNOĞLU 1, Neslihan ÇİÇEK

Detaylı

MESANE TÜMÖRLERİNİN DOĞAL SEYRİ

MESANE TÜMÖRLERİNİN DOĞAL SEYRİ MESANE TÜMÖRLERİNİN DOĞAL SEYRİ ve MOLEKÜLER PROGNOSTİK FAKTÖRLER Prof. Dr. Levent Türkeri Üroloji Anabilim Dalı Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mesane Tümörü (Transizyonel Hücreli Karsinom) Yüzeyel

Detaylı

DİYALİZAT MATRİKS METALLOPROTEİNAZ DÜZEYİ BİZE NE SÖYLÜYOR?

DİYALİZAT MATRİKS METALLOPROTEİNAZ DÜZEYİ BİZE NE SÖYLÜYOR? DİYALİZAT MATRİKS METALLOPROTEİNAZ DÜZEYİ BİZE NE SÖYLÜYOR? Muhittin Ertilav 1, Özge Timur 2, Ender Hür 5, Devrim Bozkurt 5, Haşim Nar 2, Turan Koloğlu 3, Pınar Çetin 2, Özlem Purçlutepe 2, Sait Şen 4,

Detaylı

POLİKİSTİK OVER SENDROMU VE GENİTAL KANSER İLİŞKİSİ

POLİKİSTİK OVER SENDROMU VE GENİTAL KANSER İLİŞKİSİ POLİKİSTİK OVER SENDROMU VE GENİTAL KANSER İLİŞKİSİ Prof. Dr. Fırat ORTAÇ Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum AD. Jinekolojik Onkoloji Departmanı Polikistik Over Sendromu(PKOS)

Detaylı

Fetal Spina Bifida: Tanı ve Yaklaşım. Prof. Dr. E. Ferda Perçin Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Genetik AD. Ankara- 2018

Fetal Spina Bifida: Tanı ve Yaklaşım. Prof. Dr. E. Ferda Perçin Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Genetik AD. Ankara- 2018 Fetal Spina Bifida: Tanı ve Yaklaşım Prof. Dr. E. Ferda Perçin Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Genetik AD. Ankara- 2018 Dünya çapında her ~ 0.5-1/ 1000 doğumda meydana gelen myelomeningosel; En sık

Detaylı

EKSFOLİYE SÜT VE GÖMÜLÜ ÜÇÜNCÜ BÜYÜK AZI DİŞLERİNDEN İZOLE EDİLEN KÖK HÜCRELERİN KÜLTİVASYONU VE KARAKTERİZASYONU

EKSFOLİYE SÜT VE GÖMÜLÜ ÜÇÜNCÜ BÜYÜK AZI DİŞLERİNDEN İZOLE EDİLEN KÖK HÜCRELERİN KÜLTİVASYONU VE KARAKTERİZASYONU TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANKARA ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ EKSFOLİYE SÜT VE GÖMÜLÜ ÜÇÜNCÜ BÜYÜK AZI DİŞLERİNDEN İZOLE EDİLEN KÖK HÜCRELERİN KÜLTİVASYONU VE KARAKTERİZASYONU Banu KÜRKÇÜ PEDODONTİ

Detaylı

FARKLI LiGLERDE MÜCADELE EDEN PROFESYONEL FUTBOL TAKıMLARı SPORCULARININ SOMATOTip ÖZELLIKLERi ÜZERiNE BiR INCELEME

FARKLI LiGLERDE MÜCADELE EDEN PROFESYONEL FUTBOL TAKıMLARı SPORCULARININ SOMATOTip ÖZELLIKLERi ÜZERiNE BiR INCELEME Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe 1. ofspor! Sciences 2002,13 (4), 32-40 FARKLI LiGLERDE MÜCADELE EDEN PROFESYONEL FUTBOL TAKıMLARı SPORCULARININ SOMATOTip ÖZELLIKLERi ÜZERiNE BiR INCELEME Ferda RAMANU,

Detaylı

Tedavide yeni başka seçenekler var mı? Doç. Dr. Özge Turhan Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji A.D.

Tedavide yeni başka seçenekler var mı? Doç. Dr. Özge Turhan Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji A.D. Tedavide yeni başka seçenekler var mı? Doç. Dr. Özge Turhan Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji A.D. Özellikle yara bakımıyla ilgili pek çok yeni yöntem,

Detaylı

PERİODONTAL DOKU MÜHENDİSLİĞİNDE KULLANILAN İSKELE YAPILARI

PERİODONTAL DOKU MÜHENDİSLİĞİNDE KULLANILAN İSKELE YAPILARI BENGİ, Derleme/Review SAYGUN PERİODONTAL DOKU MÜHENDİSLİĞİNDE KULLANILAN İSKELE YAPILARI SCAFFOLDS USED IN PERIODONTAL TISSUE ENGINEERING Dt. V.Umut BENGİ* Prof. Dr. N.Işıl SAYGUN* Makale Kodu/Article

Detaylı

DENEYSEL PERİODONTİTlS SONRASI UYGULANAN KÜRETAJ VE SİTRİK ASİT İŞLEMLERİNİN PULPA DOKUSUNA ETKİLERİ*

DENEYSEL PERİODONTİTlS SONRASI UYGULANAN KÜRETAJ VE SİTRİK ASİT İŞLEMLERİNİN PULPA DOKUSUNA ETKİLERİ* G.Ü. Dişhek. Fak. Der. Cilt II, Sayı 2, Sayfa 11-23, 1985 DENEYSEL PERİODONTİTlS SONRASI UYGULANAN KÜRETAJ VE SİTRİK ASİT İŞLEMLERİNİN PULPA DOKUSUNA ETKİLERİ* Koksal BALOŞ** Coşkun BARAN*** Kaya EREN***

Detaylı

Vital Pulpa Tedavilerinde Protein ve Gen Terapileri

Vital Pulpa Tedavilerinde Protein ve Gen Terapileri DERLEME (Review) Hacettepe Dişhekimliği Fakültesi Dergisi Cilt: 31, Sayı: 2, Sayfa: 54-63, 2007 Vital Tedavilerinde Protein ve Gen Terapileri The Protein and Gene Therapies for Vital Pulp Treatments *Doç.Dr.

Detaylı

The International New Issues In SOcial Sciences

The International New Issues In SOcial Sciences Number: 4 pp: 89-95 Winter 2017 SINIRSIZ İYİLEŞMENİN ÖRGÜT PERFORMANSINA ETKİSİ: BİR UYGULAMA Okan AY 1 Giyesiddin NUROV 2 ÖZET Sınırsız iyileşme örgütsel süreçlerin hiç durmaksızın örgüt içi ve örgüt

Detaylı

T. C. MUĞLA SITKI KOÇMAN ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ

T. C. MUĞLA SITKI KOÇMAN ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ T. C. MUĞLA SITKI KOÇMAN ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2014 2015 EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI DÖNEM I HÜCRE BİLİMLERİ 2 ( 2. ) DERS KURULU (17 Kasım 2014-16 Ocak 2015) DERS PROGRAMI T. C. MUĞLA SITKI KOÇMAN ÜNİVERSİTESİ

Detaylı

KOAGÜLASYON TESTLERİ

KOAGÜLASYON TESTLERİ KOAGÜLASYON TESTLERİ Koagülasyon nedir? Pıhtı oluşumudur; Örneğin, kanın pıhtılaşması. Koagülasyon; kandaki birçok protein veya koagülasyon faktörünün kimyasal reaksiyonu sonucu fibrin formasyonu ile sonuçlanan

Detaylı

Uluslararası Spor Bilimleri Araştırma Dergisi (USBAD)

Uluslararası Spor Bilimleri Araştırma Dergisi (USBAD) Uluslararası Spor Bilimleri Araştırma Dergisi (USBAD) Yazım Kuralları: Çalışmanın metni 12 punto, 1,5 satır aralığında, Times New Roman yazı karakterinde, iki yana yaslı şekilde, MS Word programında yazılmalıdır.

Detaylı

Serum Separatör Tüplerin Tiroid Fonksiyon Testlerinin Stabilitesine Etkisi. Müjgan ERCAN Aydın Halk Sağlığı Laboratuvarı, Biyokimya Bölümü

Serum Separatör Tüplerin Tiroid Fonksiyon Testlerinin Stabilitesine Etkisi. Müjgan ERCAN Aydın Halk Sağlığı Laboratuvarı, Biyokimya Bölümü Serum Separatör Tüplerin Tiroid Fonksiyon Testlerinin Stabilitesine Etkisi Müjgan ERCAN Aydın Halk Sağlığı Laboratuvarı, Biyokimya Bölümü Giriş Klinik laboratuvarlar için kan tüplerinin seçimi ve verifikasyonu

Detaylı

Dr. Anıl Sera ÇAKMAK. Tel.: Doktora Biyomühendislik Anabilim Dalı, Hacettepe Üniversitesi,

Dr. Anıl Sera ÇAKMAK. Tel.: Doktora Biyomühendislik Anabilim Dalı, Hacettepe Üniversitesi, Dr. Anıl Sera ÇAKMAK Tel.: +90 533 812 83 61 Email: anilsera@gmail.com EĞİTİM Doktora Biyomühendislik Anabilim Dalı, Hacettepe Üniversitesi, 2008 2014 Başlık: Biyofiziksel ve Biyokimyasal Uyaranlarla Desteklenmiş

Detaylı

SİTRİK ASİDİN ATAŞMAN ÜZERİNE ETKİSİ GÎRİŞ

SİTRİK ASİDİN ATAŞMAN ÜZERİNE ETKİSİ GÎRİŞ G.Ü. Dişhek. Fak. Der. Cilt VI, Sayı 1, Sayfa 189-202, 1989 SİTRİK ASİDİN ATAŞMAN ÜZERİNE ETKİSİ Kaya EREN** GÎRİŞ Periodontolojinin ana hedefi, hastalığın önlenmesi kadar bu hastalık sonucu ortaya çıkan

Detaylı

DÖNEM I HAFTALIK DERS PROGRAMI

DÖNEM I HAFTALIK DERS PROGRAMI TIP FAKÜLTESİ DÖNEM I HAFTALIK DERS PROGRAMI DÖNEM I. DERS KURULU Eylül Kasım 0 Dekan : Dönem Koordinatörü : Ders Kurulu Başkanı : Prof.Dr. Mustafa SARSILMAZ Doç.Dr. Doç.Dr. KURUL DERSLERİ TEORİK PRATİK

Detaylı

PLASENTAL KAYNAKLI MEZENKİMAL KÖK HÜCRELERİNİN KRONİK BÖBREK YETMEZLİĞİNDE PROLİFERASYON VE APOPTOZ MEKANİZMALARINA ETKİSİ

PLASENTAL KAYNAKLI MEZENKİMAL KÖK HÜCRELERİNİN KRONİK BÖBREK YETMEZLİĞİNDE PROLİFERASYON VE APOPTOZ MEKANİZMALARINA ETKİSİ PLASENTAL KAYNAKLI MEZENKİMAL KÖK HÜCRELERİNİN KRONİK BÖBREK YETMEZLİĞİNDE PROLİFERASYON VE APOPTOZ MEKANİZMALARINA ETKİSİ 33. Ulusal Nefroloji Kongresi Büşra Çetinkaya 1,Gözde Ünek 2,Aslı Özmen 2,Müge

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ. Dr. Işıl GERÇEK BEŞKARDEŞ Hacettepe Üniversitesi, Kimya Mühendisliği Bölümü İLETİŞİM BİLGİLERİ

ÖZGEÇMİŞ. Dr. Işıl GERÇEK BEŞKARDEŞ Hacettepe Üniversitesi, Kimya Mühendisliği Bölümü İLETİŞİM BİLGİLERİ ÖZGEÇMİŞ Dr. Işıl GERÇEK BEŞKARDEŞ Hacettepe Üniversitesi, Kimya Mühendisliği Bölümü İLETİŞİM BİLGİLERİ e-posta Telefon : isilg5@hacettepe.edu.tr : 0 312 297 7475 (iş) 0 536 229 0565 (cep) Yazışma Adresi

Detaylı

T. C. MUĞLA SITKI KOÇMAN ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI DÖNEM I

T. C. MUĞLA SITKI KOÇMAN ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI DÖNEM I T. C. MUĞLA SITKI KOÇMAN ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2015 2016 EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI DÖNEM I TEMEL BİLİMLER VE HÜCRE BİLİMLERİ DERS KURULU-2 ( 2. ) DERS KURULU (9 Kasım 2015-8 Ocak 2016) DERS PROGRAMI T.

Detaylı

AEROBiK VE ANAEROBiK EGZERSiZ

AEROBiK VE ANAEROBiK EGZERSiZ Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe,. ofsport Sciences 2000, 11 (1-2-3-4), 47-55 AEROBiK VE ANAEROBiK EGZERSiZ SONRASı insülin VE KAN GliKOZ DEGERlERiNiN incelenmesi Cüneyt AYDIN". Kadir GÖKDEMIR"", ıbrahim

Detaylı