Uluslararası Katılımlı Karadeniz Aile Hekimliği Kongresi / KAHEKON Eylül 2016 Gürcistan / Batum

Transkript

1

2 EHLİYET RAPORLARI ALGORİTMASI Pratisyen Hekimler/Aile Hekimleri tarafından sürücü/sürücü adayının genel sağlık durumuna ilişkin yazılı beyanı alınır. Yazılı beyanın sağlık raporunu veren hekimi, hukuken koruma yeterliliği yoktur. Elektronik alt yapı sağlanana kadar, sürücü/sürücü adayının verdiği yazılı beyan formunun, bir nüshası gelen evrak olarak dosyalanıp, diğer nüshası sürücü olur raporuna eklenerek, muhafazası sağlanmalıdır. Pratisyen Hekim/Aile Hekimi; sürücü/sürücü adayının, AHBS, Sağlık-Net ve SGK- Medulla sistemindeki sağlık verilerini, hastalık bilgilerini kontrol etmelidir. Pratisyen Hekim/Aile Hekimi, 29 Aralık 2015 tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Sürücü Adayları ve Sürücülerde Aranacak Sağlık Şartları İle Muayenelerine Dair Yönetmelik in ikinci fıkrasında yer alan; sürücü/sürücü adayının sağlık durumuna ilişkin tanımlanan durumlarının olup olmadığı yönünde ilk muayeneleri yapmalıdır. Hekimler; yapılacak muayeneler açısından sürücü belgesi sınıflarını aşağıda belirtildiği gibi üç özel durumda ve iki grupta değerlendirmelidirler. Ambulans, Resmi veya Ticari Araç kullanımı açısından a)birinci grup: M (Motorlu Bisiklet-Mopet) A1 (125cc kadar Motosiklet) A2 (35KW kadar Motosiklet) A ( 35 KW üzerinde Motosiklet) B1 (4 tekerlekli Motosiklet) B (Otomobil ve Kamyonet) BE (Otomobil ve Kamyonet- römorklu) F (Traktör) b) İkinci grup: C1 (7500 kg kadar Kamyon ve Çekici ) C1E ( kg kadar Kamyon ve Çekicirömorklu ) C (Kamyon ve Çekici) CE (Kamyon ve Çekici-römorklu) D1 (16+1 kişilik Minibüs) D1E (16+1 kişilik Minibüs-römorklu) D (Otobüs) DE (Otobüs-römorklu) G (İş Makinesi )

3 1. GÖZ MUAYENESİ a- Görme Birinci grup sürücülerde, keskinliğini ve görme derecesini Snellen eşeli ile ölçünüz. düzeltmeli veya düzeltmesiz olarak bir gözün görmesi 0,1 den aşağı olmamak şartıyla her iki gözün görme derecesi toplamı 1,0 (tam) ise normal kabul ediniz, değil ise; b- Görme alanının uygunluğunu belirlemek için görme alanı c- Derinlik duyusu d- Gece körlüğü (tavuk karası) e- Renk körlüğü yapınız f- Pitozis (üst göz kapağı düşüklüğü) - hemipitozis g- Diplopi (çift görme) ve şaşılık h- Blefarospazm (istemsiz göz kasılması), katarakt, afaki Göz Uzmanına sevk ediniz Görme alanı nde santral skotom yoksa, periferik görme alanı her iki gözde 120 dereceden az değilse, periferik görme alanı kayıpları, santral görme kayıpları yoksa görme alanını normal kabul ediniz, değil ise Göz Uzmanına sevk ediniz Her iki gözde derinlik duyusu varsa muayeneyi normal kabul ediniz, yoksa Göz Uzmanına sevk ediniz Gece körlüğü tespit etmemişseniz muayeneyi normal kabul edil, gece körlüğü tespit etmişseniz, Göz Uzmanına sevk Renk körlüğü olanlar herhangi bir koşul aranmadan sürücü olabilir. Her iki göz için tam pitosiz, hemipitosiz, tek taraflı pitosiz olan sürücü/sürücü adaylarını Göz Uzmanına sevk Diplopi ve paralitik şaşılık tespit edilen sürücü/sürücü adaylarını, Göz Uzmanına sevk İstemsiz göz kasılması tespit edilenleri, katarak tespit edilenleri, afaki tespit edilenleri, progresif hastalık İkinci grup sürücülerde, düzeltmeli veya düzeltmesiz olarak az gören gözün görmesi 0,6 ve iyi gören gözün görmesi 0,8 den aşağı olmamalı veya sağ göz 0,7 ve sol göz 0,7 ise normal kabul ediniz, değil ise Göz Uzmanına sevk ediniz Diplopi tanısı alan sürücü/sürücü adaylarını sürücü belgesine el konulmak üzere Emniyet Genel Müdürlüğüne bildiriniz.

4 (gözde lensin bulunmaması), progresif göz hastalığı(katarak, makula dejenerasyonu, retinopatiler, monoküler vizyon) I- Monoküler kişiler tespit edilenleri, Göz Uzmanına sevk Birinci grup sürücü belgesi alabilirler. Göz Uzmanına Sevk İkinci grup sürücü belgesi alamazlar. Ambulans, resmi ve ticari araç kullanamazlar. Her yıl Göz Uzmanından sağlık raporu almak zorundadırlar. verilemeyen sürücü/ sürücü adayı, göz uzmanına sevk edilmelidir. 2. Kulak-Burun-Boğaz Muayenesi a- İşitme kaybı b- Ses Kısıklığı, Solunum Bozukluğu ve konuşma c- Denge ve Baş dönmesi Gürültüsüz bir ortamda dudak okunmasına imkan vermeyecek şekilde normal konuşma sesi ile güçlü fısıltı ile değerlendirme İşitme kaybı şüphesi olması durumunda; KBB Uzmanına sevk İleri derecede ses kısıklığı, solunum bozukluğu ve ileri derecede konuşma bozukluğu olanları, KBB Uzmanına sevk ediniz Kalıcı trakeostoması olanlara ambulans, resmi veya ticari araç hariç, her iki grupta sürücü belgesi verilebilir. Tedavi edilemeyen veya kontrol edilemeyen baş dönmesi hastalığı olanlara sürücü belgesi verilemez. Bu sürücü/sürücü adaylarını KBB Uzmanına sevk İleri derecede ses kısıklığı, solunum bozukluğu ve ileri derecede konuşma bozukluğu olanlar ambulans, resmi veya ticari araç kullanamazlar. Bu kişilere ikinci grup sürücü belgesi verilemez.

5 d- Uyku bozukluğu ni Obstrüktif uyku apne sendromu olanları, gündüz aşırı uyuklama hali tespit ettiklerinizi ve VKİ 33 ve üzeri olanları, KBB Uzmanına sevk verilemeyen sürücü/ sürücü adayı, KBB uzmanına sevk edilmelidir. 3-İÇ HASTALIKLARI MUAYENESİ a- Hipoglisemiye yol Sürücü/sürücü adaylarında açabilecek DM Ağır DM olup/olmadığını, tanısının tespiti Kronik komplikasyonların için muayene olup/olmadığını ( ağır retinopati, ağır nefropati, ağır nöropati ), İnsulin veya oral antidiyabetik kullananlarda sık ve kalıcı hipoglisemi duyarsızlığı olup/ olmadığını muayene ve tetkik ederek araştırınız. Yukarıda sayılan durumlardan en az birisini tespit ederseniz, b- Kalp-damar hastalıklarının tespiti için muayene İç Hastalıkları Uzmanına sevk ediniz Anginal yakınma, akut koroner sendrom ( stabil olmayan angına pektoris, ST yükselmeli /yükselmesiz MI), angioplasti, kalp yetmezliği, hipertansiyon, bilinç bozukluğuna yol açabilecek ritim bozukluğu, kalıcı pil implantasyonu, olup/olmadığını muayene ve tetkik ederek araştırınız Yukarıdaki sayılan durumlardan en az birisini tespit ederseniz,. sürücü/sürücü adaylarını *Yanda sayılan durumları içermeyen hipoglisemisi olanlara; Birinci grup sürücüler için en fazla beş yıl, ikinci grup sürücüler için en fazla üç yıl, aralıklarla muayene ve tetkik edilmek suretiyle sürücü belgesi verilebilir. *Duyarsız hipoglisemi tespit edilmesi halinde, tespiti yapan hekim veya kuruluş tarafından Trafik Tescil Kuruluşuna bildirimi zorunludur. * Hipertansiyonu olan ve maksimal tedaviye rağmen istirahatte TA: 200/120 mmhg nın üzerinde olan sürücü/sürücü adaylarına ikinci grup sürücü belgesi verilmez. İç Hastalıkları Uzmanı veya Kardiyoloji Uzmanına sevk

6 c- Organ yetmezliği olup olmadığını tetkik ve muayene d- Maling tümör hikayesi olup/ olmadığını tetkik ve muayene ediniz Hayati öneme haiz organlarında dekompanse yetmezliği olanları, organ nakli geçirenleri, kronik böbrek yetmezliği olanları, İç Hastalıkları Uzmanına sevk Maling hastalık tespit edilen sürücü/sürücü adaylarını Malign hastalığı ve santral sinir sistemi metastazı olanlar ile malign hastalığın kontrol dışına çıkması nedeniyle genel durum bozukluğu ve düşkünlüğü olan kişilere sürücü belgesi verilmez. İç Hastalıkları Uzmanına sevk verilemeyen sürücü/ sürücü adayı, İç Hastalıkları Uzmanına sevk edilmelidir. 4. KAS-İSKELET SİSTEMİ MUAYENESİ a- Eklem Eklem hareketlerinde, hareketlerini kısıtlılık tespit ederseniz, muayene sürücü/sürücü adaylarını, b- Ekstremite noksanlığı olup / olmadığını muayene Ortopedi veya FTR Uzmanına sevk Ekstremite noksanlığı tespit etmeniz durumunda, sürücü/sürücü adaylarını, Ortopedi veya FTR Uzmanına sevk * Vertebra (boyun ve bel) hareketleri, kişinin baş ve boynunu arkaya döndürmesini ve bakmasını %50 den fazla engelleyen boyun vertebra ve boyun bölgesi hastalıklarında sürücü belgesi verilmez. Lumbal vertebra eğilme ve dönme hareketlerini %75 den fazla engelleyen durumlarda da sürücü belgesi verilmez. * Diğer eklem hareketleri, her iki omuz ve/veya dirsek artrodezinde veya fonksiyonel olmayan ankilozlarında sürücü belgesi verilmez.

7 c- Kas, tendon ve bağ lezyonları için muayene Kas, tendon veya bağ lezyonu tespit edilen sürücü/sürücü adayları, Ortopedi veya FTR Uzmanına sevk edilmelidir. verilemeyen sürücü/ sürücü adayı, Ortopedi veya FTR uzmanına sevk edilmelidir. 5. RUH HASTALIKLARI MUAYENESİ a- Psikiyatrik Ruh sağlığı hastalıklarından; muayene ister doğumsal isterse hastalığa, travma veya beyin sinir ameliyatına bağlı oluşmuş ağır akıl hastalığı olanlar, zeka geriliği olanlar, demans (bunama) ve/veya yaşlılığa bağlı davranış bozukluğu olanlar, muhakeme, davranış ve uyumu belirgin ölçüde bozacak düzeyde kişilik bozukluğu, dürtü kontrol bozukluğu ve ağır davranış bozukluğu olanlar, tespit edilmesi durumunda, Ruh Sağlığı ve Hastalıkları b- Alkol Bağımlılığı olup/ olmadığını tespit ediniz c- Uyuşturucu ve Psikotrop madde bağımlılığının olup/olmadığını tespit Uzmanına sevk Alkol bağımlısı olduğu tespit edilen sürücü/sürücü adaylarını, Psikiyatri Uzmanına sevk ediniz Uyuşturucu ve psikotrop madde bağımlısı olduğu tespit edilen sürücü/sürücü adaylarını, Psikiyatri Uzmanına sevk Sürücü belgesi verilemeyecek durumlar şunlardır; 1) Zekâ geriliği (IQ düzeyi 79 ve altı), 2) Bunama, 3) Dikkat bilinci, duygu ve heyecanı düşünceyi bozan sürekli bir hastalığın ya da ilaç kullanımının olması, 4) Alkol bağımlılığı olanlar veya alkollü araç kullanmaktan vazgeçmeyenler, 5) Uyuşturucu veya uyarıcı maddelere bağımlı olanlar veya bağımlı olmasa da düzenli olarak kullananlar. * Kanıtlanmış, uzun süreli bir alkol almama döneminden sonra, uzman tabiplerin görüşlerine ve düzenli tıbbi kontrollere başvurularak, geçmişte alkol bağımlısı olan kimselere sürücü belgesi verilebilir. Sürücü belgesinin yenilenmesi de aynı şartlara tabidir. *Alkol, uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanım bozukluğu ya da bağımlılığı olan kişilerde remisyon ölçütleri karşılanana kadar ehliyetin en az 6 ay süreyle geri alınmasına karar verilir

8 d- Sürücü belgesinin geçici olarak verilemeyeceği veya geçici yada kalıcı olarak geri alınacağı durumları tespit Bipolar duygu-durum, psikotik özellikli depresyon, Psikotik bozuklukların, akut alevlenme dönemlerinde, sürücü belgesi geçici olarak geri alınır. Bu hastalıkların görüldüğü sürücü/sürücü adaylarını, Dürtü denetimi bozukluğu, patlayıcı dürtü bozukluğu, sınır kişilik (dürtüsellik yüksekse), antisosyal kişilik (dürtüsellik yüksekse) bozukluklarında kalıcı olarak sürücü belgesinin geri alınmasına karar verilebilir. d-maddesinde tespit edilen durumları, tespit eden hekim veya kuruluş Trafik Tescil Kuruluşuna bildirmek zorundadır. Psikiyatri Uzmanına sevk verilemeyen sürücü/ sürücü adayı, Psikiyatri Uzmanına sevk edilmelidir. 6. SİNİR HASTALIKLARI MUAYENESİ a- Santral Sinir Sistemi Hastalıkları olup/olmadığını tespit b- Periferik Sinir Sistemi Hastalıkları olup/olmadığını tespit Santral Sinir Sistemi hastalıkları olduğu tespit edilen sürücü/sürücü adaylarını, Nöroloji Uzmanına sevk Periferik Sinir Sistemi hastalıkları olduğu tespit edilen sürücü/sürücü adaylarını Nöroloji Uzmanına sevk Santral sinir sistemi ile ilgili doğuştan veya sonradan geçirilmiş veya cerrahi girişime bağlı hastalıklarla ortaya çıkan uzuvların parezi ve paralizileri (duyusal, motor, koordinasyon ve denge açısından), araç kullanmasını ve trafik güvenliğini engelleyecek şekilde olanlara sürücü belgesi verilmez Periferik sinir sisteminin etkilenmesi sonucu ortaya çıkan uzuvlarda parezi ve paraliziler araç kullanmayı ve trafik güvenliğini engelleyecek şekilde olanlara sürücü belgesi verilmez. İki ayağı felçli (parapleji), diğer vücut fonksiyonları normal olan şahıslara birinci grup sürücü belgesi sınıfları verilebilir. Ayrıca ambulans, resmi veya ticari araç kullanamazlar.

9 c- Epilepsi olup/olmadığını tespit d- Kas hastalıkları (myopati, progresif muskuler distrofi, kas-sinir kavşak hastalıkları) olup/ olmadığını tespit e- Nörodejeneratif hastalıklar ( Parkinson hastalığı, multipl skleroz, motor nöron hastalığı gibi) olup/olmadığını tespit Sürücü/sürücü adaylarında epilepsi olup/olmadığını tespit edemiyorsanız, Nöroloji Uzmanına sevk Sürücü/sürücü adaylarında kas hastalıkları (myopati, progresif muskuler distrofi, kas-sinir kavşak hastalıkları) olup/ olmadığını tespit edemiyorsanız; Nöroloji Uzmanına sevk Sürücü/sürücü adaylarında nörodejeneratif hastalıkların (Parkinson hastalığı, multipl skleroz, motor nöron hastalığı gibi) olup/olmadığı tespit edilemiyorsa; Nöroloji Uzmanına sevk Epilepsi hastaları ancak Nöroloji Sağlık Kurulunda değerlendirilerek birinci grup sürücü belgesi alabilirler. Epilepsi hastaları ambulans, resmi veya ticari araç kullanamazlar. Epilepsi tanısı konulan ve araç kullanmalarında sakınca bulunan ya da araç kullanmaları belirli şartlara bağlanan kişiler hakkında hekim veya kuruluş Trafik Tescil Kuruluşuna bildirimde bulunur. Kas hastalıklarından myopati ve progresif muskuler distrofisi, myotonisi ve kas-sinir kavşak hastalıkları olan şahıslardan trafik güvenliğini engelleyecek şekilde olanlara sürücü belgesi verilmez. Trafik güvenliğini engelleyecek şekilde olmayanlara yılda bir kez muayene olmak kaydıyla birinci grup sürücü belgesi sınıflarından verilebilir. Progresif seyirli, fonksiyon kaybına neden olan parkinson hastalığı, multipl skleroz, motor nöron hastalığı gibi nörodejeneratif hastalıkları bulunan kişilere yılda bir kez nöroloji uzmanı nden geçmek kaydıyla hastalıklarındaki fonksiyon kayıplarına göre değerlendirme yapılarak sürücü belgesi verilebilir. verilemeyen sürücü/ sürücü adayı, Nöroloji Uzmanına sevk edilmelidir.

10 26/9/2006 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Sürücü Adayları ve Sürücülerde Aranacak Sağlık Şartları ile Muayenelerine Dair Yönetmeliğine göre, Pratisyen tabipler tarafından, sürücü/sürücü adayının genel sağlık durumuna ilişkin yazılı beyanı alınarak ikinci fıkrada tanımlanan durumlarının olup olmadığı yönünde ilk yapıldıktan sonra; sağlık raporunun karar kısmı doldurulur. KARAR SÜRÜCÜ OLABİLİR UZMAN TABİP MUAYENESİ GEREKİR Herhangi bir tıbbi rahatsızlığı olmadığını yazılı olarak beyan eden kişinin, 26 / 09 / 2006 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Sürücü Adayları ve Sürücülerde Aranacak Sağlık Şartları ile Muayenelerine Dair Yönetmeliğe göre tanımlanan hastalıkların olmadığı yönünde tıbbi kanaatim oluştuğundan, birinci grup / ikinci grup sürücü belgesi alması uygun görülmüştür. NOT: Ambulans, Resmi veya Ticari Araç kullanımı açısından da gerekirse karar kısmına not düşülmelidir. 26/09/2006 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Sürücü Adayları ve Sürücülerde Aranacak Sağlık Şartları ile Muayenelerine Dair Yönetmeliği göre yapılan muayeneler sonucunda; Göz hastalıkları, İç hastalıkları, Nöroloji, Psikiyatri,.,.., uzmanının / uzmanlarının düzenleyeceği sürücü olur raporuyla / raporlarıyla geçerli olmak şartıyla, sürücü belgesi alması uygun görülmüştür. NOT: Sevk edilen sürücü adayının hangi tip sürücü belgesi alacağına uzman hekim/ uzman hekimler karar verecektir. Sağlık raporunda kişinin durumuna özgü daha kısa sürelerde kontrol ön görülmemişse düzenlenen sağlık raporu düzenlendiği tarihinden itibaren iki (2) yıl süreyle geçerlidir. Hazırlayan/Yorumlayan: Dr. Hakan UZUN-TRABZON