Projenin Adı: Çocuklarla Birlikte Projesi

Transkript

1 Projenin Adı: Çocuklarla Birlikte Projesi Proje Yürütücüsünün Adı ve Soyadı, Fakültesi/Bölümü: Dr.Özden Bademci, Fen Edebiyat Fakültesi, Psikoloji Bölümü Projenin Yürütüleceği Kurum/Kurumlar ya da Yapılacağı Yer: Proje, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirge Kurumu nun (SHÇEK) sokakta yaşayan çocuklara hizmet veren kuruluşlarında yürütülecektir. Uygulamanın SHÇEK in hangi kuruluşunda yapılacağına SHÇEK yöneticileri ile birlikte karar verilecektir. İhtiyaç duyulması halinde çocuklarla yürütülecek atölye çalışmaları ve diğer terapötik çalışmalar için SOYAÇ paylaşım odası kullanılacaktır. Proje kapsamında gerekli olması halinde konferans salonu, seramik atölyesi, oyunculuk atölyesi gibi T.C. Maltepe Üniversitesi ne ait bazı mekânların kullanılması düşünülmektedir. Projenin Ön Görülen Başlangıç Tarihi ve Süresi: Mayıs 2010 tarihinde Toplum Gönüllüleri Vakfı nın verdiği Anahtar eğitimlerini alan öğrenciler ile Eylül 2010 da başlayamış olan proje, akademik yılı boyunca devam edecektir Akademik yılı sonunda proje sonuç raporu Genel Müdürlüğe gönderilecektir. Projenin bir sonraki yılda da devam edip etmeyeceğine Genel Müdürlük karar verecektir. Projenin Özeti Projenin gerekçesi:proje, başarısı uluslararası ölçekte kanıtlanmış JUCONI Vakfı nın hizmet modeli örnek alınarak oluşturulmuştur (Reyes, 2010). JUCONI Modeli 2008 Yılında Dünya Bankası ve UNESCO tarafında en iyi hizmet ödülünü almış olan ve uluslararası akademik çevrelerce de başarısı kabul edilmiş olan bir hizmet modelidir (Thomas de Beritez, 2001). JUCONI Modeli nde üniversite öğrencileri sokakta yaşayan çocuklar ile birebir çalışıp onlar ile güvenli bağlanma ilişkisi kurarak çocukların topluma kazandırılmalarını sağlamaktadırlar. Öğrencilerin düzenli süpervizyonlar ile desteklendiği bu modelde daha önce sokakta yaşayan çocukların %85 inin tekrar sokağa dönmediği görülmüştür (Reyes, 2010). Proje SHÇEK in sokak çocuklarına hizmet veren ilgili kuruluşlarında, kuruluşların meslek elemanları ve yöneticileri ile işbirliği içinde yürütülecektir. Proje, T.C. Maltepe Üniversitesi nin Psikoloji Bölümü öğretim elemanları(soyaç Yönetim Kurulu Üyeleri) tarafından titizlikle seçilecek olan gönüllü öğrencilerin gerekli eğitimleri aldıktan sonra SHÇEK in sokakta yaşayan çocuklara hizmet veren kuruluşlarındaki çocuklarla düzenli çalışmalar yapmaları olarak özetlenebilir. Projede yer alacak gönüllüler ilgili branşların temel eğitimini almış 3. ve 4. sınıf öğrencileri arasından seçilecektir. Gönüllüler kuruluş çalışanları ve projede görev alan ilgili öğretim elemanları ile birlikte her bir çocuğun ihtiyaçları doğrultusunda hazırlanacak olan bireysel çalışma planına göre hareket edeceklerdir. Yapılacak atölye çalışmalarında ilgili bölümlerin öğrencilerinin, Çocuk ve Gençlik Merkezi ve Bakım ve Rehabilitasyon Merkezi Yönetmeliklerinde tanımlanan meslek elemanlarının

2 bölümlerinde okuyan öğrencilerin eşliğinde çalışacaklardır. Her bir gönüllü hafta iki saatliğine kuruluşa giderek beraber çalıştığı çocuk ile vakit geçirir. Öğrencilerin düzenli süpervizyonlarla desteklenecekleri projenin amaçları şöyledir: Çocukların kendisi ile çalışacak gönüllü ile güvenli bağlanma ilişkisi kurması yolu ile onların bilişsel, psikososyal gelişimlerine katkıda bulunularak topluma entegrasyonlarına katkı sağlanması, SHÇEK in verdiği hizmete destek sağlanması, Gönüllü üniversite öğrencilerinin profesyonel ve kişisel gelişimlerine katkıda bulunulması, Üniversite öğrencilerinin boş zamanları verimli bir uğraşla değerlendirerek üretken olmaları, Üniversite öğrencilerinin toplumsal sorunlara duyarlı bireyler olarak topluma kazandırılmalarına katkı sağlanması, Bu projenin Türkiye nin farklı illerinde hizmet veren SHÇEK kuruluşları ve diğer üniversiteler için örnek oluşturması Projenin uygulanacağı yerler: SHÇEK in sokakta yaşayan çocuklara hizmet veren kuruluşları ile Bakım ve Sosyal Rehabilitasyon merkezlerinde yürütülecektir. Uygulamanın SHÇEK in hangi kuruluşlarında başlayacağına SHÇEK yöneticileri ile birlikte karar verilecektir. İhtiyaç duyulması halinde çocuklarla yürütülecek atölye çalışmaları ve diğer terapötik çalışmalar için SOYAÇ paylaşım odası kullanılacaktır. Proje kapsamında gerekli olması halinde konferans salonu, seramik atölyesi, oyunculuk atölyesi gibi üniversiteye ait bazı mekânlardan yararlanılması da düşünülmektedir. Uygulamanın Sınırlılıkları, Uygulama Sırasında Karşılaşılabilecek Etik Sorunlar ve Üstesinden Nasıl Gelineceği: Sokakta yaşayan çocuklar travmatize olmuş son derece kırılgan çocuklardır. Onların bu çok kırılgan özellikleri dikkate alınarak kendileri ile çalışacak olan gönüllüler, psikoloji bölümü öğretim elemanları tarafından büyük bir titizlikle seçilerek, sürekli olarak düzenli toplantılarla destekleneceklerdir. Gerektiğinde üniversite dışından da bu konuda deneyimli uzmanlarla işbirliği yapılacaktır. Sokakta yaşayan çocuklar ile çalışmak son derece meşakkatli ve duygusal olarak çok yorucu bir iştir. Bu nedenle de bu gruptaki çocuklar ile çalışacak olan öğrencilerin tükenmişlik yaşamamaları için düzenli toplantılar ile onlara duygusal destek verilecektir. SHÇEK hizmet verdiği grubun özellikleri nedeni ile devletin son derece hassas kurumlarındandır. Bu nedenle kurumda çalışmaya başlayacak öğrencilerin kurumun ve çalıştıkları grubun hassas yapısının sürekli bilincinde bir şeklide hareket etmeleri, alacakları eğitimler ve yapılacak düzenli toplantılarla sağlanacaktır. Bu konuda

3 SHÇEK yetkilileri ve çalışanları ile sürekli iletişim içinde olunarak gizlilik esası temel alınacaktır. Proje boyunca SHÇEK ten hizmet alan çocukların ses ve görüntü kayıtları alınmayacak ve proje sonucunda elde edilen bilgiler herhangi bir yerde yayınlanmadan önce Genel Müdürlükten izin alınacaktır. Çalışma Planı-Aşamaları: Aşamalar ve Ara Hedefler 1. Toplum Gönüllüleri Vakfı(TOG) tarafından 2010 Mayıs ayı içinde istekli olan tüm öğrencilere 5 Anahtar Eğitimi verilmiştir. Bu, projenin ilk aşaması olarak kabul edilecektir. 1. SARI Anahtar: Vakfın tanıtımı 2. MAVİ Anahtar: Sivil toplum ve gönüllülük kavramlarının işlenmesi, 3. KIRMIZI Anahtar: Proje Yönetimi ve yazımının öğretilmesi 4. YEŞİL Anahtar: Takım çalışmasının öneminin ve dinamiklerinin anlatılması 5. BEYAZ Anahtar: 2 ay bir projede çalıştıktan sonra öğrenciye verilecek olan anahtardır Bu eğitimin amacı:gönüllülerde sivil toplum, proje ve gönüllülük gibi temel kavramlar hakkında farkındalık yaratarak gönüllülerin bu kavramlar ve ortak yaratıcı fikirler çerçevesinde buluşturulmaları hedeflenmektedir. 1. Projede yer alacak öğretim elemanlarından oluşan kurul tarafından 5 Anahtar Eğitimini alan öğrenciler arasından projeye devam edecek olan öğrenciler seçilir. Projede devam edecek öğrencilerde aranan kriterler empati yeteneği yüksek, iletişim becerileri gelişmiş, kişisel farkındalığı yüksek ve projeye düzenli bir şekilde devam edebilecek olan öğrenciler tarafından seçilecektir. Öğrenciler başta Eğitim ve Fen Edebiyat Faküllerinin öğrencileri olmak üzere üniversitenin tüm öğrencilerine açıktır. Gönüllü seçimi aşağıdaki aşağıda belirtilen yöntemle projede süpervizör olarak çalışacak olan psikologlar tarafından seçileceklerdir: 1. Öğrencilere Slumdog Millionaire filmi izletilerek film sonrası 8-10 kişilik gruplar halinde öğrencilerle film tartışılacaktır: Bu etkinliğin amacı: Öğrencilerin genel farkındalık düzeyleri Bu sosyal soruna bakış açıları Gruba katılımlarının gözlemlenerek genel bir izlenim edinilmesidir. 1. Daha sonra öğrencilerden filmden de yararlanarak konu ile ilgili görüş ve düşüncelerini yazılı olarak bildirmeleri de istenecektir. Bu etkinliğin amacı: Yazılı bir çalışma istenmesinin nedeni kendini grup içinde yeterince ifade etmeye fırsat bulamamış ya da daha fazla şey aktarmak isteyen öğrencilere fırsat tanımaktır.

4 Son olarak öğrencilerden bir çocukla geçirdikleri 15 dakikayı detaylı bir şekilde yazarak kendileri ile yapılacak birebir görüşmelerde süpervizor ile tartışacaklardır Bu etkinliğin amacı:her bir gönüllü adayının tek tek tanınması ve bir çocuk ile iletişim kurma becerileri, kişisel farkındalık düzeyi terapötik çalışmaya yatkınlığı ile böylesi bir çalışma için ne kadar uygun olduğu anlaşılmış olacaktır Eylül ayı içinde projeye seçilen gönüllülere aşağıdaki eğitimler verilecektir. 2. Çapa Tıp Fakültesinin hazırladığı Akran Eğitimi verilecektir. Süresi iki tam gündür 3. Madde bağımlılığı olan çocuklara ilişkin pratik ve teorik bilgileri de içeren bir eğitim verilecektir: Süresi iki tam gündür. 4. Travmayailişkin teorik ve uygulamaya ilişkin bilgiler verilecektir. Süresi iki gündür. 5. Travma, madde bağımlılığı, istismar ve sokakta yaşayan çocuklar temalı filmler izletilerek sonrasında öğrencilerle tartışılacaktır. Süresi iki gündür. 6. Çocuk suçluluğukonusunda bir eğitim verilecektir. Süresi yarım gündür. 7. Üniversitenin İnsan Hakları Merkezi ile işbirliği yapılarak kendilerinden çocuk hakları konusunda gönüllülerle bir çalışma yapmaları istenecektir. Süresi bir gündür. 8. Sokak çocuğu olgusu üzerine teorik ve uygulama ile ilgili bilgiler verilecektir. Bu eğitimde öğrencilere dünyadan başarılı hizmet modelleri de anlatılacaktır. Bir gün sürecek bu eğitimin arkasından SHÇEK de görev yapan bir psikolog ile birlikte vaka tartışmaları yapılacaktır. 9. Projede görev alacak olan gönüllülere SHÇEK çalışanları tarafından SHÇEK in Hizmet Modeli ile SHÇEK kuruluşlarının çalışma yöntemleri anlatılarak SHÇEK in sistemi tanıtılacaktır. 10.İşbirliği yapılacak kuruluşun yöneticisi kuruluşlarını, beklentilerini, kurallarını anlatacaktır. Bu eğitim ile gönüllülerin içinde çalışacakları sistemi tanıyarak uyumsağlamalarına yardımcı olmak ve gönüllülerin verimli olmalarını sağlanacaktır. Ayrıca gönüllülerin çalışacakları kuruluşun kuralları ve çalışma sistemleri hakkında bilgilenerek kuruma herhangi bir şekilde istemeden de olsa zarar vermelerinin önüne geçilmiş olacaktır. Bu eğitimlerin amacı:gönüllülerin kişisel farkındalıklarını arttırarak çalışacakları hedef grubu tanımaları ve alan çalışmalarına hazırlanmaları hedeflenmektedir. Ekim 2010 da proje başladıktan sonra, haftada bir sayıları 5-6 yı geçmeyen gönüllü gruplarına süpervizyon verilecektir. Süpervizyonun amacı:gönüllülerin profesyonel ve kişisel gelişimlerine katkıda bulunmaktır. Süpervizyon gruplarında gönüllüler karşı karşıya kaldıkları, zorlandıkları

5 davranışlar ya da konuları süpervizör ve arkadaşları ile tartışarak çalıştıkları çocuklar için en doğru yaklaşımın geliştirilmesi amaçlanmaktadır. Bu toplantılar sırasında gönüllülerin eğitim ihtiyaçları saptanarak, proje boyunca gönüllülerin sürekli bir şekilde desteklenmeleri amaçlanmaktadır. 1. Proje boyunca ayda bir olmak üzere SHÇEK yetkili ve çalışanları ile projede görev alan öğretim elemanları, dışarıdan destek veren uzmanlar ve öğrenciler bir araya gelerek durum değerlendirmeleri yapılacaktır. Projenin çalışan ve aksayan tarafları tespit edilerek projenin uygulama içinde daha da geliştirilmesi sağlanacaktır Akademik yılının sonunda proje o akademik yıl için sona erecektir. Genel Müdürlüğün projeye devam edilmesine karar vermesi halinde bir sonraki akademikyılda projeye devam edecek ve devam etmeyecek olan gönüllüler belirlenerek devam etmeyecek olan gönüllülerin yerini alacak yeni gönüllüler tespit edilir. Çalışılmakta olan bir çocuğun gönüllüsü eğer projeye devam etmeyecekse çocuk eski gönüllüsü tarafından yeni gönüllüsü ile tanıştırılarak son iki çalışmayı birlikte yaparlar. Böylece çocuğun yeni gönüllüye alışması da sağlanmış olur. Proje Ekibi ve bağlı oldukları kurumlar, bölümler: 1. T.C. Maltepe Üniversitesi nden projeye destek verecek uzmanlar Klinik Psikolog Özden Bademci: Psikoloji Bölümü Klinik Psikolog İpek Pur: Psikoloji Bölümü Klinik Psikolog Ilgın Gökler Danışman: Psikoloji Bölümü Klinik Psikolog İrem Akduman: Psikoloji Bölümü Sosyal Psikolog Figen Karadayı: Psikoloji Bölümü 2. Üniversite dışından projeye destek verecek uzmanlar Klinik Psikolog Pınar Kanlıkılıçer: Serbest çalışıyor Bağımlılık Terapisti Jale Kerimol: Çapa Tıp Fakültesi Bağımlılık Terapisti Lee Johnson: Serbest çalışıyor

6 Proje Sonuçlarının Yayınlanabileceği Uluslararası/Ulusal Dergiler: Yayınlar için önceden SHÇEK ten yazılı belge alınacaktır. Ulusal Dergiler: Türk Psikoloji Dergisi Uluslararası Dergiler: Journal of Occupational and Organizational Psychology International Socialwork Human Relations Children and Youth Services ReviewJournal of Social Issues Childcare in Practice British Psychological Society Kaynaklar Bademci, Ö. (2009) Working with Vulnerable: Listenning to the Views of The Service Providers Working With Street Children, (Doktora Tezi), Kent Üniversitesi, İngiltere Thomas de Beritez, S. (2001) What Works in Street Children Programming: The JOCUNI Model, Reyes, S. (2010, Mart) JUCONI Model, T.C. Maltepe Üniversitesi Sokakta Yaşayan ve Çalışan Çocuklar, açılış konferansı, İstanbul