ÜSTYAPI TALİMATLARI. TRUCKNOLOGY GENERATION L ve M (TGL/TGM) 2011 Baskısı Sürüm 2.0

Transkript

1 ÜSTYAPI TALİMATLARI TRUCKNOLOGY GENERATION L ve M (TGL/TGM) 2011 Baskısı Sürüm 2.0

2 YAYINLAYAN MAN Truck & Bus AG (aşağıdaki metinde kısaca MAN olarak anılacaktır) ESC Bölümü Engineering Services Consultation Dachauer Str. 667 D München E-posta: esc@man.eu Faks: + 49 (0) Devam eden gelişme nedeniyle teknik değişiklik hakkı saklıdır MAN Truck & Bus Aktiengesellschaft MAN Truck & Bus AG nin yazılı izni alınmaksızın bu dokümanın tamamen ya da kısmen yeniden basılması, çoğaltılması veya tercüme edilmesi yasaktır. Tüm hakları, özellikle de telif hakları yasası uyarınca olan hakları, münhasıran MAN a aittir. Trucknology ve MANTED MAN Truck & Bus AG nin tescilli markasıdır Şayet tanımlamalar birer marka ise yanlarında ( ) işaretleri olmasa dahi ait oldukları sahiplerince korunmuş oldukları kabul edilir.

3 TRUCKNOLOGY GENERATION L ve M (TGL/TGM) 1. Kapsam ve Hukuki Anlaşmalar 1.1 Geçerlilik 1.2 Sorumluluk ve İzin Süreci Ön Koşullar Sorumluluk Kalite Güvencesi Onay Dokümanların İbraz Edilmesi İzinler Ayıplı Mal Sorumluluğu Ürün Sorumluluğu Emniyet Üstyapı ve Tadilat Firmalarının Talimatları Aksesuarlar/Yedek Parçalar İçin Sorumluluk Sınırlaması 2. Ürün Tanımları 2.1 Aracın İşaretlenmesi, Tekerlek Formülü Kapı Tanımı Model Tanımı Tekerlek formülü Ek 2.2 Tip Numarası, Şasi Numarası, Araç Numarası, Temel Araç Numarası 2.3 Ticari Markaların Kullanılması 2.4 Sürücü Kabinleri 2.5 Motor Modelleri 3. Genel Teknik Temeller 3.1 Aksa aşırı yüklenme, tek tarafl ı yüklenme 3.2 Asgari ön aks yükü 3.3 Tekerlekler, Tekerlek Çevresi 3.4 İzin Verilen Arka Sarkıntı Uzunluğu 3.5 Teorik aks mesafesi, arka sarkıntı, teorik aks merkezi 3.6 Aks yükü hesaplaması ve tartım şekli 3.7 Üstyapı montajından önce ve sonra yapılacak kontrol, ayarlama ve bağlantı işleri TRUCKNOLOGY GENERATION L ve M (TGL/TGM) I

4 4. Araç Şasilerinin Değiştirilmesi 4.1 Şasi Malzemesi Yardımcı Şasi Malzemesi 4.2 Korozyon koruyucu 4.3 Şaside Delik Delme, Perçinli ve Cıvatalı Bağlantılar 4.4 Şaside Değişiklik Şaside Kaynak Yapma Arka Sarkıntının Değiştirilmesi Aks Mesafesi Değişiklikleri 4.5 Sonradan İlave Ekipman, Montaj Parçaları ve Aksesuar Montajı Fabrikadan Teslimden Sonra İlave veya Daha Büyük Yakıt Depoları 4.6 Şaftlar Tekli Mafsal İki Mafsallı Şaft Üç Boyutlu Şaft Düzeni Şaft sistemi Şaft Sistemindeki Kuvvetler MAN Yürür Şasilerinin Transmisyonunda Şaft Yerleşim Düzenlerini Değiştirme 4.7 Tekerlek Formülünün Değiştirilmesi Sicherheitsrelevante Baugruppen 4.8 Çeki Ekipmanları Temel bilgiler Römork Çeki Kancası, D Değeri 4.9 Çekiciler ve Kamyon/Çekici Araç Türünün Değiştirilmesi 4.10 Sürücü Kabini Değişiklikleri Genel Spoiler, Çatı Üstyapıları, Çatı Platformu Tavan Kabinleri (Topsleeper) 4.11 Şasi Montaj Parçaları Arka Alt Muhafaza Ön Alt Muhafaza FUP (FUP= front underride protection) Yan Koruma Paneli 4.12 Motor Civarında Değişiklikler Hava Emişinde ve Egzoz Sisteminde Değişiklikler, On Board Arıza Arama Sistemli EURO 5 ve EEV AGR ve Öncesi Motorlar Motor Soğutması Motor Kapsülü, Gürültü İzolasyonu 4.13 Başka Mekanik Şanzıman, Otomatik Şanzıman, Arazi Şanzımanı Takılması TRUCKNOLOGY GENERATION L ve M (TGL/TGM) II

5 5. Üstyapı 5.1 Genel Bilgiler Makine Emniyeti Direktifi (2006/42/AT) CE İşareti (2006/42/AT Uyarınca CE Uygunluk İşareti) Tehlikeli Madde Şildinin Ön Kapağa Tespit Edilmesi 5.2 Korozyondan Koruma 5.3 yardımcı şasi Genel Bilgiler İzin Verilen Malzemeler, Uzama Dayanımı Yardımcı Şasi Tasarımı Yardımcı Şasilerin ve Üstyapıların Montajı Cıvatalı ve Perçinli Bağlantılar Esnek Bağlantı Rijit Bağlantı 5.4 Üstyapılar Üstyapı Muayenesi Açık ve Kapalı Kasalar Yükleme Platformu Değişken Kasa Yardımcı Şasisiz Kendini Taşıyan Üstyapılar Döner tabla üstyapısı Tanker ve silo üstyapıları Damper Yükleme Vinçli Konteynır Taşıyıcılar Havalı Süspansiyonlu Araçların Desteklenmesi Yükleme vinci Halatlı vinç Transmikser TRUCKNOLOGY GENERATION L ve M (TGL/TGM) III

6 6. Elektrik, Elektronik, Tesisat Genel Bilgiler 6.2 Tesisat Döşenmesi, Şase Hattı 6.3 Akülerin Bakımı Akülerin Kullanımı ve Bakımı PAG Teknolojisine Sahip Akülerin Kullanımı ve Bakımı 6.4 İlave Devre Şemaları ve Kablo Demeti Resimleri 6.5 İlave Tüketiciler 6.6 Işık Tertibatı 6.7 Elektromanyetik uyumluluk 6.8 Telsiz Cihazları ve Antenler 6.9 Araçtaki Arabirimler, Üstyapı Hazırlıkları Elektrikli yükleme platformu arabirimi Şasi Sonunda Start/Stop Tertibatı Hız Sinyalinin Alınması 6.10 Elektronik Gösterge ve Enstrüman Konsepti MAN-cats ile diyagnoz konsepti ve parametreleme Aracın Elektronik Sistemlerinin Parametrelendirilmesi TRUCKNOLOGY GENERATION L ve M (TGL/TGM) IV

7 7. Yan Tahrikler bkz. buna ait doküman 8. Frenler, Tesisat 8.1 ALB, EBS Fren 8.2 Fren ve Basınçlı Hava Tesisatları İlkeler Voss 232 Sistemi Geçme Bağlantılar Tesisatların döşenmesi ve sabitlenmesi Basınçlı hava kaybı 8.3 Tali Kullanıcıların Bağlanması 8.4 MAN Harici Sürekli Frenlerin Donanıma Eklenmesi 9. Hesaplamalar 9.1 Hız 9.2 Randıman 9.3 Çekiş kuvveti 9.4 Tırmanma kabiliyeti Yokuş veya inişte yol Yokuş veya iniş açısı Tırmanma kabiliyetinin hesaplanması 9.5 Tork 9.6 Güç 9.7 Arazi Şanzımanındaki Yan Tahrik Devir Sayıları 9.8 Sürüş dirençleri 9.9 İz dairesi 9.10 Dingil yükü hesaplaması Aks Yükü Hesaplamasının Yapılışı Arka İlave Aks Kaldırılmış Halde Ağırlık Hesaplaması 9.11 Yardımcı Şasisiz Üstyapılarda Destek Uzunlukları 9.12 Çeki Ekipmanları Römork kuplajı Sabit çeki oklu römork / Ortadan akslı römork Dorse kuplajı Şekillerde belirtilen ESC numaraları dâhili organizasyon içindir. Okuyucular için bir önem taşımamaktadırlar. Aksi belirtilmediği sürece: Tüm ölçüler mm, tüm ağırlıklar ve yükler kg cinsinden verilmiştir. TRUCKNOLOGY GENERATION L ve M (TGL/TGM) V

8 1. Kapsam ve Hukuki Anlaşmalar 1.1 Geçerlilik Bu talimatnamedeki ifadeler bağlayıcı nitelikte olup istisnalara - teknik açıdan yapılabilir olmaları kaydıyla - ancak MAN ESC bölümüne (adres için bkz. yukarıda Yayınlayan ) yazılı olarak başvuru yapılması üzerine onay verilebilir. 1.2 Sorumluluk ve İzin Süreci Ön Koşullar Uygulayıcı şirket bu üstyapı talimatına ek olarak aracın kullanımı ve üstyapısı ile ilgili tüm kanunlara ve yönetmeliklere, kazadan korunma yönetmeliklerine kullanma kılavuzlarına uyacaktır. Normlar teknik standartlardır ve bu sebeple aranan asgari şartlardır. Bu aranan asgari şartlara uymaya gayret göstermeyenler ihmalkar davranmış olurlar. Normlar yönetmeliklerin parçası olduklarından bağlayıcıdırlar. MAN ın telefonla yöneltilen sorulara verdiği bilgiler yazılı olarak teyit edilmemeleri halinde bağlayıcı değildir. Başvurular daima MAN ın ilgili bölümlerine yöneltilmelidir. Bilgiler Avrupa daki kullanım şartlarına dayanmaktadır. Bundan sapma gösteren ölçüler, ağırlıklar ve diğer temel bilgiler üstyapının tasarımında, tespitinde ve de yardımcı şasenin oluşturulmasında dikkate alınmalıdır. Uygulayıcı şirket komple aracın beklenen her türlü kullanım şartlarına dayanıklı olmasını sağlamak zorundadır. Yükleme vinçleri, liftli kasa kapağı, kurtarma vinçleri v.s. gibi belirli ekipmanlar için imalatçıları kendi üstyapı talimatlarını hazırlamıştır. Eğer bunlarda MAN üstyapı talimatlarına kıyasla başkaca şartlar öngörülüyorsa, bunlara da uyulmalıdır. Burada kanuni hükümlere, kazadan korunma yönetmeliklerine meslek kuruluşları yönetmeliklerine çalışma yönetmeliklerine diğer yönergelere ve kaynak verilere yapılan atıfl ar ve verilen bilgiler hiçbir şekilde tam değildir ve sadece bilgi edinilmesi amacıyla düşünülmüştür. Bunlar şirketin kendi kontrol yükümlülüğünün yerine geçmez. Araç değişiklikleri, üstyapı ve tasarımı, ekipmanların araç motorundan çalıştırılmaları sonucu aracın yakıt tüketimi oldukça etkilenir. Bu sebepten dolayı uygulayıcı şirketten, konstrüksiyonunu mümkün olan en az yakıt tüketimini sağlayacak şekilde tasarlaması beklenir. TRUCKNOLOGY GENERATION L ve M (TGL/TGM) 1

9 1.2.2 Sorumluluk Tekniğin gereklerine uygun bir konstrüksiyonun, üretim, üstyapı montajı, şasi değişikliği için sorumluluk daima üstyapıyı imal eden, montajını yapan veya değişikliği uygulayan şirkete aittir (üretici mesuliyeti). Bu söz konusu üstyapının MAN tarafından yazılı olarak açıkça onaylanmış olması halinde de geçerlidir. MAN tarafından yazılı olarak onaylanan üstyapılar / tadilatlar üstyapı imalatçısını kendi mesuliyetinden kurtarmaz. Eğer uygulayıcı şirket henüz planlama aşamasında veya tasarımda müşterinin, kullanıcının, kendi personelinin, araç üreticisinin bir hatasını tespit ederse, o kişi hatası konusunda ikaz edilmelidir. Şirket ayrıca aracın kullanım emniyeti, trafi k güvenliği, bakım kolaylığı, sürüş özellikleri bakımından herhangi bir olumsuzluk göstermemesinden sorumludur. Şirket, trafi k güvenliği ile ilgili olarak konstrüksiyonun, üstyapıların imalatı, üstyapıların montajı, şasilerin değiştirilmesi, talimatlar, kullanma kılavuzları bakımından en son teknolojiye ve o alanın kabul edilmiş kurallarına göre hareket etmelidir. Zorlaştırılmış kullanım şartları ayrıca dikkate alınmalıdır Kalite Güvencesi Müşterilerimizin yüksek kalite beklentilerini karşılamak için ve uluslararası ürün/üretici sorumluluğu bakımından tadilatların yürütülmesi ve üstyapıların üretimi/montajı sırasında da kesintisiz kalite denetimi yapılması gerekmektedir. Bu da işleyen bir kalite güvence sisteminin olmasını gerektirir. Üstyapı imalatçısına, genel şartlara ve kabul görmüş kurallara uygun bir kalite yönetim sistemini (örn. DIN EN ISO 9000 vd. veya VDA 8 gibi) kurması ve belgelendirilmesi tavsiye edilir. TRUCKNOLOGY GENERATION L ve M (TGL/TGM) 2

10 Üstyapıyı veya tadilatı MAN sipariş etmişse bir yeterlilik belgesi istenir. MAN Truck & Bus AG, VDA 8 uyarınca tedarikçinin tesislerinde bir sistem denetimi veya uygun bir proses akış incelemesi yapma hakkını saklı tutar. VDA Cilt 8 üstyapı üreticisi birlikleri ZKF (Karoseri ve Taşıt Tekniği Merkez Birliği), BVM (Alman Metal Zanaatkarları Birliği Federal Metal Konfederasyonu) ve ZDH (Alman Zanaatkarlar Konfederasyonu) ile mutabakat halinde hazırlanmıştır. Dokümanlar: VDA Cilt 8 Römork ve üstyapı imalatçılarında ki yönetim sistemine ilişkin asgari şartlar Alman Otomotiv Endüstrisi Birliği (Verband der Automobilindustrie e.v. - VDA) nden, tedarik edilebilir Onay Bir üstyapının veya bir şasi tadilatının bu üstyapı talimatlarına uygun olarak yapılması halinde, söz konusu üstyapı veya şasi tadilatı için MAN tarafından izin alınması gerekli değildir. MAN ın bir üstyapıyı veya bir şasi tadilatı için izin vermesi halinde bu izin, üstyapılarda sadece üstyapının prensipte söz konusu şasiyle ve üstyapı arabirimleriyle (örn. yardımcı şasinin boyutlandırılması ve tespit ettirilmesi) uyumluluğu, şasi tadilatlarında sadece söz konusu şasinin prensipte yapısal güvenilirliğine ilişkindir. MAN tarafından, MAN a ibraz edilen teknik dokümanlar üzerine konulan onay şerhi İşlevi Konstrüksiyonu Üstyapı donanımının veya değişikliğin kontrolünü kapsamaz. Bu üstyapı talimatlarına uyulması, üstyapı imalatçısının teknik olarak kusursuz bir üstyapı veya değişiklik uygulaması sorumluluğunu ortadan kaldırmaz. Onay şerhi sadece ibraz edilen teknik dokümanlarda görülebilen tedbirleri veya parçaları kapsar. Daha önce benzeri bir onay verilmiş olsa dahi MAN, üstyapı veya değişiklik onayını vermeme hakkını saklı tutar. Teknolojik ilerlemeler aynı işlemlerin tekrarlanmasına izin vermeyebilir. MAN üstyapı talimatlarını istediği zaman değiştirme ve münferit yürür şasiler için bu talimatlardan farklı olan talimatlar verme hakkını saklı tutar. Eğer birden fazla yürür şasi aynı üstyapılara veya değişikliklere sahip ise MAN işlemi kolaylaştırmak için toplu bir onay verebilir Dokümanların İbraz Edilmesi Belgeler ancak eğer üstyapılar bu üstyapı talimatlarından farklılık gösteriyorlarsa MAN a gönderilirler. Onay verilmeye ve incelenmeye uygun teknik dokümanlar araç üzerindeki çalışmalara başlanmadan önce MAN ESC bölümüne gönderilmelidir (adres için bkz. yukarıda Yayınlayan ). Onay sürecinin seri bir şekilde tamamlanması için: Dokümanlar iki suret olarak hazırlanmalı, Yazılı belge sayısı mümkün olduğunca az olmalı, Teknik veri ve dokümanlar eksiksiz olmalıdır. TRUCKNOLOGY GENERATION L ve M (TGL/TGM) 3

11 Aşağıdaki bilgiler mevcut olmalıdır: Araç tipi (tip kodu, bkz. Bölüm 2.2) ile birlikte - sürücü kabini tipi - Aks mesafesi - Şase sarkıntısı Araç şasi numarası veya araç numarası (eğer halihazırda mevcutsa, bkz. Bölüm 2.2) Bu üstyapı talimatlarına göre olan farklılıklar dokümanların hepsinde işaretlenmiş olmalıdır! Yükler ve yük etki noktaları: - Üstyapıdan kaynaklanan yükler Aks yükü hesaplaması Özel çalışma koşulları: Yardımcı şasi: - Malzeme ve kesit değerleri - Boyutlar - Profi l türü - Yardımcı şaside traverslerin yerleşim düzeni - Yardımcı şasi tasarımındaki özel durumlar - Kesit değişiklikleri - İlave takviyeler - Bükümler vs. Bağlantı araçları: - Konumlandırma (şasiye göre) - Türü - Boyutu - Miktarı. İncelenmeye ve onay verilmeye uygun olmayanlar: Parça listeleri Prospektüsler Fotoğrafl ar Diğer bağlayıcı olmayan dokümanlar. Çizimler ancak onlara verilmiş olan numarayla birlikte anlamlı olurlar. Bu nedenle üstyapıların veya tadilatların MAN tarafından verilen yürür şasi resimleri üzerine çizilmesi ve onay için sunulması uygun değildir İzinler Tadilatlarda araç tesciline ilişkin ulusal yasalara ve teknik yönetmeliklere uyulmalıdır. Yürür şaside yapılan tadilatlar değerlendirme için Teknik Hizmetlere gösterilmelidir. Uygulayıcı fi rma, yetkili makamların ürünün işletim güvenliği hakkında bilgileri olmadan aracı tescil etmeleri halinde bile sorumluk taşımaya devam eder. TRUCKNOLOGY GENERATION L ve M (TGL/TGM) 4

12 2007/467AT Sayılı Direktif Uyarınca Çok Kademeli İşbirliği Modülleri I. Usul 2007/46/AT sayılı direktifi n XVII sayılı eki kapsamındaki çok kademeli usul kapsamında her üretici, kendisi tarafından üretilen veya daha eski imalat kademelerine eklenen sistemlerin, parçaların veya müstakil teknik birimlerin hepsinin üretiminin onayına ve uygunluğuna ilişkin sorumluluk taşır. Üstyapı imalatçısı 2007/467AT kapsamında ikinci veya daha sonraki bir üretim kademesinin üreticisidir. II. Sorumluluklar Üstyapı imalatçısı esas olarak aşağıdakilere ilişkin sorumluluk taşır: Temel araç üzerinde kendisi tarafından yapılan tadilatlar. Eğer temel araçta yapılan tadilatlardan dolayı söz konusu araç için daha önce verilmiş olan onaylar artık uygulanamıyorsa daha önceki bir aşamada onaylanmış olan nesneler. Yapılan tadilatın söz konusu ulusal/uluslararası tüzüklere ve özellikle de hedef ülkenin tüzüklerine uygun olması. Kendisinin yaptığı tadilatların değerlendirme için Teknik Hizmetlere gösterilmesi. Tüzüklere uygunluğun uygun şekilde (muayene raporu ve/veya onay ya da hedef ülke mevzuatına göre gerekli belgelerle) kendisi tarafından belgelendirilmesi. MAN, temel aracın üreticisi olarak esasen aşağıdakilerle ilgili sorumluluk taşır: Temel aracın teslimat kapsamı için mevcut homologasyon dokümanlarını (AT/ECE onayları) istenmesi halinde, elektronik ortamda üstyapı imalatçısına tahsis etmek. III. Araçların İşaretlenmesi Söz konusu araca, yapımı tamamlanmamış temel aracın üreticisi olarak MAN ı işaret eden bir şasi numarası ( FIN ) verilir. Esas olarak 2007/46/AT sayılı direktif Ek XVII şartları ve buna ilişkin olarak yayınlanmış olan usul yönetmelikleri geçerlidir. IV. Üretimin Uygunluğu (CoP) Esas olarak AT münferit direktifl erinin ve 2007/46/AT direktifi Ek X şartları ile 1958 tarihli AET Antlaşması Ek 2 şartları geçerlidir. V. Ruhsat ve Takip Eden Aşamalar İçin Hazır Bulundurulması Gereken Dokümanlar 2007/46/AT sayılı direktif Ek XVII uyarınca MAN, temel aracın üreticisi olarak, temel araç için mevcut olan AT/AET sistem onaylarını ve Certificate of Conformity (CoC = uygunluk sertifikası) nı elektronik ortamda üstyapı imalatçısına veya imalatçılarına tahsis eder. Durum 1: Almanya da Tescil MAN ın ana yüklenici ( tek faturayla çalışan işletme ) olması halinde üstyapı imalatçısı/imalatçıları takip eden kademenin/ kademelerin imalatçısı olarak aşağıdaki dokümanları elektronik ortamda tahsis etmekle yükümlüdür: Durum A: Bireysel teslimat şartları araç üreticisi (MAN) tarafından bir kabul/onay ve tescil işlemini öngörmektedir /46/AT direktifi uyarınca mevcut ve geçerli bir genel işletme ruhsatı olması halinde imalat aşamaları için bir CoC. İstenmesi halinde mevcut AT/AET sistem onayları veya teknik muayene raporları tahsis edilmelidir. 2. Madde 1 e alternatif: AT onay usulü md. 13 uyarınca bir ulusal tekil onay uygulaması kapsamında gerekli olan muayene raporları ve onay dokümanları. TRUCKNOLOGY GENERATION L ve M (TGL/TGM) 5

13 Yukarıda anılan dokümanların basılabilir formatlarının en son gönderme tarihi tamamlanmış olan aracın sözleşmede belirlenmiş olan teslimat yerine geri getirildiği gündür. Dokümanlar adresine gönderilmelidir. MAN ın üstyapı imalatçısından bir CoC aldığı durumlarda bu sertifi kanın orijinali üstyapı imalatçısına vekâleten yalnız MAN tarafından düzenlenebilir. Durum B: Kabul/onay ve tescil süreci sözleşme tarafl arınca veya aracın en son tadilat kademesinin imalatçısı tarafından yürütülür. 1. Yoktur; tescil süreci sözleşme ortaklarının veya aracın en son tadilat kademesinin imalatçısının sorumluluğundadır. Diğer tüm durumlarda kabul/onay ve tescil süreci aracın en son tadilat kademesinin imalatçısı veya ilgili sözleşme tarafınca yürütülür. Durum 2: 2007/46/AT Sayılı Direktifi n Uygulandığı Almanya Dışındaki Yerlerde Tescil MAN ın ana yüklenici olması halinde üstyapı imalatçısı son kademenin imalatçısı olarak takip eden imalat kademelerinde temel aracı aşan tüm tadilatlar için gerekli onay/tescil dokümanlarını yetkili satış organizasyonuna ya da ithalatçıya elektronik ortamda tahsis etmekle yükümlüdür: İthalatçıların ana yüklenici olaşekiliği durumlardan bağımsız olarak, kabul/onay ve tescil süreci aracın en son tadilat kademesinin imalatçısı veya ilgili sözleşme tarafınca yürütülür. Tescil süreci için ülkenin ilgili ithalatçısı veya ilgili sözleşme tarafı sorumlu ve yetkilidir. MAN tescil için 2007/467AT sayılı direktif Ek IX un yürürlükteki son şeklinde tamamlanmamış araçlar için istenenden başka ulusal verileri vermez - bu özellikle ulusal tip kodları ve teknik temel bilgilerin kodları için geçerlidir. MAN, üretici olarak - yapılabilirliği ve ekonomik uygulanabilirliği inceledikten sonra - ulusal satış organizasyonları ve ithalatçılarla yapılan özel anlaşmalar uyarınca, ulusal tescil için yukarıda tanımlanan kapsamın dışında kalan bilgileri (örn. fabrika şiltleri vs.) teslim etme hakkını saklı tutar. Konuyla ilgili başvurular documents@de.man-mn.com adresine yöneltilmelidir. VI. Gizlilik Anlaşması MAN tarafından önceden açıkça izin verilmeden MAN tarafından tahsis edilen onay dokümanları üstyapı imalatçısı tarafından üçüncü şahıslara verilemez. Dokümanların ilgili aracın tesciliyle doğrudan ilişkili olan aşağıdaki kurumlarda görevli kişilere verilmesi bunun dışındadır: MAN satış ortakları Teknik Hizmetler ve muayene kuruluşları Onay makamları Tescil makamları veya devletçe görevlendirilmiş tescil birimleri TRUCKNOLOGY GENERATION L ve M (TGL/TGM) 6

14 Tip Ruhsatı/Homologasyon Kapsamı TiB (Truck in the Box), CiB (Chassis in the Box), BiB (Bus in the Box), CKD (Complete Knocked Down), SKD (Semi Knocked Down), PKD (Partly Knocked Down) Yukarıdaki uygulamalar için MAN 2007/46/AT sayılı direktif anlamında üretici sayılmaz, dolayısıyla homologasyon ve tescil sürecinin sorumluluğunu bu araçların üreticisi üstlenir. Esas olarak MAN ile yapılmış sözleşmenin içeriği geçerlidir. MAN bun uygulamalarda montajı tamamlanan araçlar için tescille ilgili verileri esasen sağlamaz. Bunun istisnaları örn. motor gibi onay alınması zorunlu parçalara ait homologasyon dokümanları olup, bunları MAN elektronik ortamda tahsis eder. Ancak bu durum MAN ın, üretici olarak - yapılabilirliği ve ekonomik uygulanabilirliği inceledikten sonra - ulusal satış organizasyonları ve ithalatçılarla yapılan özel anlaşmalar uyarınca, ulusal tescil için yukarıda tanımlanan kapsamın dışında kalan bilgileri (örn. fabrika şiltleri vs.) teslim etme hakkını saklı tutmasına engel değildir. Konuyla ilgili başvurular MAN ın homologasyon bölümüne yöneltilmelidir Ayıplı Mal Sorumluluğu Ayıplı mal sorumluluğuyla ilgili haklar ancak alıcı ve satıcı arasındaki satış sözleşmesi çerçevesinde mevcuttur. Buna göre ayıplı mal sorumluluğu satılan malın satıcısına aittir. Şikayet konusu ayıbın aşağıdaki sebeplerden birinden kaynaklanması halinde MAN a karşı herhangi bir hak talep edilemez: bu üstyapı talimatına uyulmamış olması, aracın kullanım amacı açısından uygun olmayan bir yürür şase seçilmiş olması, yürür şasedeki hasarın - üstyapı, - üstyapı montajının şeklinin/uygulamasının, - yürür şasideki değişikliğin, - uygun olmayan kullanım nedeniyle ortaya çıkması. TRUCKNOLOGY GENERATION L ve M (TGL/TGM) 7

15 1.2.8 Ürün Sorumluluğu MAN tarafından tespit edilen işçilik hataları düzeltilmelidir. Kanunların elverdiği sürece MAN, özellikle de dolaylı zarar ve ziyanlar olmak üzere, her türlü mesuliyetten muaftır. Ürün mesuliyeti aşağıdaki hususları düzenler: İmalatçının kendi ürünü veya kısmi ürünü için mesuliyeti Ortaya çıkan zararın kısmi üründeki bir hatadan kaynaklanması halinde garanti talebine maruz kalan imalatçının kısmi ürün imalatçısına rücu hakkı. Üstyapıyı veya şasi tadilatını uygulayan şirket, ortaya çıkan hasarın aşağıdaki sebeplerden birinden kaynaklanması halinde, müşterisine veya diğer üçüncü şahıslara karşı MAN ı her türlü mesuliyetten muaf tutar: Şirketin bu üstyapı talimatına uymamış olması halinde, Üstyapının veya şasi tadilatının hatalı - konstrüksiyon, - imalat, - montaj, - talimat - sebebiyle zarara neden olması herhangi başka bir şekilde belirlenen ilkelere uyulmamış olması halinde Emniyet Yürür şasi/araç üzerinde çalışan şirketler kusurlu işlev ve işletim güvenliğinden veya kusurlu işletme talimatlarından ileri gelen zararlardan dolayı sorumlu tutulur. Bundan dolayı MAN üstyapı imalatçılarından veya tadilat şirketlerinden şunları talep eder: En son teknolojiye uygun olarak mümkün olan azami emniyet Anlaşılır ve yeterli kullanma kılavuzları Tehlikeli yerlere ilişkin olarak, operatör ve/veya üçüncü şahıslar için iyi görülebilir ve kalıcı olarak takılan uyarı levhaları Gerekli koruyucu önlemlere uyulması (örn. yangın ve patlama emniyeti) Toksikolojik etkilere dair eksiksiz bilgiler Ekolojik etkilere dair eksiksiz bilgiler. Önce emniyet! İşletim sırasında olabilecek emniyetsiz durumlardan kaçınmak için tüm teknik olanaklar kullanılmalıdır. TRUCKNOLOGY GENERATION L ve M (TGL/TGM) 8

16 Bu şart bilhassa aşağıdakiler için geçerlidir: Aktif emniyet = Kazaların önlenmesi. Bunlar: - Üstyapı dahil olmak üzere aracın genel tasarımının bir sonucu olarak sürüş emniyeti - Yolcuların titreşim, gürültü, iklim etkileri vs. gibi etkilerden dolayı bedensel etkilere mümkün olduğunca az maruz kalmalarının bir sonucu olarak kondisyon emniyeti - Öncelikle aydınlatma sistemlerinin, uyarı sistemlerinin doğru tasarımı, yeterli direkt görüş, yeterli dolaylı görüş sayesinde algılama emniyeti - Üstyapı dahil olmak üzere tüm sistemlerin en iyi şekilde kullanılabilir olmasının bir sonucu olarak kullanım emniyeti Pasif emniyet = Kazaların sonuçlarının önlenmesi ve etkilerinin azaltılması. Bunlar: - Harici güvenlik, örn. aracın ve üstyapının dış kısımlarının deformasyon davranışı bakımından tasarımı, koruyucu düzeneklerin montajı - Üstyapı şirketi tarafından monte edilen kabinler dahil olmak üzere, araçların içinde yolculuk edenlerin korunmasını kapsar şekilde iç emniyet. İklim ve çevre koşulları şunları etkilemektedir: kullanım emniyeti, hazır bulunuşluk, kullanım davranışı, kullanım ömrü, ekonomiklik. İklim ve çevre etkileri örneğin şunlardır: Sıcaklık etkileri Nem Saldırgan maddeler Kum ve toz Işınım. Bir hareket işlemine hizmet eden tüm parçaların yeterli hareket serbestliği, tüm tesisatlar da buna dahildir, sağlanmış olmalıdır. MAN kamyonların kullanma kılavuzları araçtaki bakım noktaları hakkında bilgi vermektedir. Üstyapının türü ne olursa olsun, her halükarda bakım noktalarına kolay erişilebilir olmasına dikkat edilmelidir. Herhangi bir parçayı sökmeye gerek kalmaksızın, kolaylıkla bakım yapılabilmelidir. Ekipmanlar için yeterli havalandırma ve/veya soğutma olması sağlanmalıdır. TRUCKNOLOGY GENERATION L ve M (TGL/TGM) 9

17 Üstyapı ve Tadilat Firmalarının Talimatları Aracın işletmecisi tadilatçı fi rmalarca yapılan üstyapılarda veya araç tadilatlarında da bir kullanma kılavuzu alma hakkına sahiptir. Eğer müşteri ürünü aşağıdaki gibi kullanamıyorsa, ürünün getirdiği yararların hiçbirinden istifade edilemez: Güvenli ve amacına uygun kullanım Rasyonel ve zahmetsiz yararlanma Tekniğine uygun bakım ve onarım Tüm işlevlerine tam hakimiyet. Buna göre her üstyapı ve tadilat şirketi hazırladığı teknik kılavuzlarını anlaşılırlık eksiksizlik doğruluk tutarlılık ürüne özgü emniyet uyarıları bakımından kontrol etmelidir. Kusurlu ve eksik bir işletme talimatı kullanıcı için ciddi risk faktörleri barındırır. Olası etkileri şunlar olabilir: Ürün avantajları bilinmediğinden üründen yeterince yararlanılamaz Şikâyet ve sorunlar Nedeni çoğunlukla yürür şasiye yüklenen arıza ve hasarlar Onarım ve zaman kaybından doğan beklenmedik ve gereksiz ek maliyetler Olumsuz bir imaj ve ilerideki alım eğiliminin düşmesi. Kullanıcı personel araç üstyapısı veya tadilatına göre kullanım ve bakım hakkında bilgilendirilmelidir. Bu bilgilendirme aracın etkilenmiş olması muhtemel statik ve dinamik davranışlarını da kapsamalıdır. TRUCKNOLOGY GENERATION L ve M (TGL/TGM) 10

18 Aksesuarlar/Yedek Parçalar İçin Sorumluluk Sınırlaması MAN tarafından üretilmemiş ve kendi ürünlerinde kullanılmasına izin verilmemiş olan aksesuar ve yedek parçalar aracın trafi k ve işletim emniyetini olumsuz yönde etkileyebilir ve tehlikeli durumlara neden olabilirler. MAN Truck & Bus Aktiengesellschaft şirketi (ya da bayi), başka bir üreticiye ait olan bir aksesuarın araçla birlikte kullanılmasından ileri gelen her türlü hak talebinde, söz konusu parçayı MAN Truck & Bus Aktiengesellschaft şirketinin (yada bayiinin) kendisinin satmış olması veya araca (ya da sözleşme konusu üzerine) kendisinin monte etmiş olması hariç olmak üzere, herhangi bir sorumluluk kabul etmez. 2. Ürün Tanımları 2.1 Aracın İşaretlenmesi, Tekerlek Formülü Çeşitlerin karışmayacak ve kolay anlaşılır şekilde kodlanabilmesi için yeni araç kodları sistematik olarak uygulamaya konmuştur. Araç tanımı 3 boyutta aşağıdaki gibi kullanılmaktadır: - Kapı tanımı - Çeşit tanımı (satış dokümanları ve teknik dokümanlarda, örn. bilgi broşürleri, yürür şasi resmi) - Tip kodu Kapı Tanımı Kapı tanımı şunlardan oluşmaktadır: Seri + istiaba haddi + güç bilgisi TGL TGM Seri + izin verilen ağırlık + Güç bilgisi TGL TGM Seri kısaltması TGL = Trucknology Generation L, TGM = Trucknology Generation M Teknik olarak izin verilen ağırlık [t] Motor gücü [DIN-PS], burada 10 PS değerine yuvarlama yapılır Model Tanımı Model tanımı = Araç tanımı, kapı tanımı + tekerlek formülü + ekten oluşmaktadır. Tekerlek formülü ve sonek kavramları aşağıda tanımlanmıştır. Seri + istiap haddi + güç bilgisi - tekerlek formülü + sonek TGL x2 BL TGM x2 BB TGM x4 BB Seri + izin verilen ağırlık + Güç bilgisi TGL x2 BL Tekerlek formülü Sonek TGM x2 BB Tekerlek formülü Sonek TRUCKNOLOGY GENERATION L ve M (TGL/TGM) 11

19 Seri + izin verilen ağırlık + Güç bilgisi TGM x4 BB Tekerlek formülü Sonek Tekerlek formülü Tekerlek formülü aksların sayısını tanımlar ve ek olarak tahrikli, yönlendirmeli ve arka/ön ilave aksları belirtmeye yarar. Tekerlek formülü yaygın bir kavram olmakla beraber standartlaşmamıştır. Bunda tek tek tekerlekler değil tekerlek grupları sayılmaktadır, yani ikiz lastikler bir tekerlek olarak tanımlanmaktadır. İki örnekle tekerlek formülü kavramı açıklanabilir: Tablo 1: Tekerlek formülüne örnekler 6 x = Toplam tekerlek yerlerinin sayısı, yani 3 akslı x = bilgi yok 2 = Çekişli tekerleklerin sayısı - = Çekişli arka aks grubunun arkasındaki arka ilave aks 4 = Yönlendirilen tekerleklerin sayısı Halen fabrika çıkışlı olarak aşağıdaki tekerlek formülleri bulunmaktadır: Tablo 2: TGL/TGM tekerlek formülleri 4x2 Bir çekişli aksa sahip iki akslı araç 4x4 İki çekişli aksa sahip iki akslı araç, dört çeker 6x2-4 Yönlendirici arka ilave aksa sahip üç akslı araç 6x4 İki çekişli ve yönlendirici olmayan arka aksa sahip üç akslı araç TRUCKNOLOGY GENERATION L ve M (TGL/TGM) 12

20 2.1.4 Ek Araç tanımındaki son ek süspansiyon türünü tanımlar, çekiciyi kamyondan ayırt eder ve bazı ürün özelliklerini belirtir. TGL x2 BL Sonek Tablo 3: TGL/TGM süspansiyon türleri BB BL LL Ön aks makaslı süspansiyonlu, arka aks (akslar) makaslı süspansiyonlu Ön aks makaslı süspansiyonlu, arka aks (akslar) havalı süspansiyonlu Ön aks ve arka aks (akslar) havalı süspansiyonlu Çekici araçlar (TGL ve TGM de, istek üzerine kamyon MAN tarafından çekici araca dönüştürülebilir) tanımın arkasına S eklenerek işaretlenir. Araç türü kamyon özel olarak işaretlenmez. Özel (konstrüktif) ürün özellikleri bir tire ( - ) ile ekin ilk kısmından ayrılır. Özel ürün özellikleri için örnek: TGM x4 BL-FW - FW - FW = Dört çeker ve alçak yapıda itfaiye yürür şasisi, yalnız itfaiye üstyapıları için kullanılmasına izin verilir TRUCKNOLOGY GENERATION L ve M (TGL/TGM) 13