Ayvacık, Bayramiç, Çan, Ezine ve Yenice (Çanakkale li) lçelerinde Köy Adlarının Kaynakları

Transkript

1 Ayvacık, Bayramiç,, Ezine ve Yenice (akkale li) lçelerinde Köy Adlarının Kaynakları The Origin of Village Names in the Counties of Ayvacik, Bayramic, Can, Ezine and Yenice (Province of Canakkale) Özet Okan YAAR * Funda ÖRGE YAAR ** Yerleme adları; yerlemelerin bulunduu corafi çevre özellikleri, tarihi, sosyo-ekonomik ve kültürel özellikleri hakkında fikir verecek mahiyettedir. Baka bir ifadeyle yer adları, insan ile mekân arasındaki ilikileri yansıttıı gibi insanın mekânı algılayı biçimi hakkında da fikir vermektedir. Bu aratırma; akkale li Ayvacık, Bayramiç,, Ezine ve Yenice ilçelerinde yer alan köylere ad verilmesinde hangi faktörlerin esin kaynaı olduunu ortaya koymayı amaçlamaktadır. Sözü edilen ilçelerin doal ve beeri çevresi çeitli ekillerde köy adlarına esin kaynaı olmutur. Aratırma alanında yer alan 331 kır yerlemesinin % 39.6 sı (131 adet) Fiziki Corafya özelliklerinden ve % 34.7 si (115 adet) Beeri ve Ekonomik Corafya özelliklerinden esinlenerek ad almıtır. Ayrıca köy yerlemelerinin % 25.7 si de (85 adet) tarihi, dini, sosyo-kültürel ve dier faktörlerden esinlenerek ad almıtır. Anahtar Kelimeler: yerleme corafyası, yer adları, corafî çevre, tarihî ve kültürel faktörler Abstract Settlement names; geographical environmental properties of settlements are capable of giving ideas about historical, socio-economic and cultural properties. In other words, as place names reflect the relationships between human and residence, they also give ideas about the way of perception the residence of human. This research aims at revealing which factors have been inspiration sources in giving names to the villages taking place in the counties of Ayvacık, Bayramiç,, Ezine and Yenice of Province of akkale. The natural and human environments of the counties mentioned above have been an inspiration source percent (131 items) out of 331 rural settlements taking place in the field of research obtained their names by being inspired from Physical Geography properties and 34.7 percent (115 items) out of total rural settlements obtained their names by being inspired from Human and Economical Geography properties. Furthermore, 25.7 percent of the village settlements have obtained names by being inspired from historical, religious, social-cultural and other factors. Key Words: settlement geography, placement names, geographical environment, historical and cultural factors Giri Yerleme adları, yerlemelerin bulunduu corafi çevre özellikleri, tarihi, sosyo-ekonomik ve kültürel özellikleri hakkında fikir verecek mahiyettedir. Yer adları, yer adları bilimi olan toponiminin konusudur. Kısaca toponimi herhangi bir yöredeki yer adlarının kökenlerini aratıran dilbilim dalıdır. Yer adları, insan ile mekân arasındaki ilikileri yansıttıı gibi insanın mekânı algılayı biçimi hakkında da fikir vermektedir. Herhangi bir nesneye verilen ismin anlamı, kökeni ve yapısal özellikleri dilbilimin inceleme konusudur. Ancak konu yer adları olunca dilbilimin yanı sıra etnoloji, sosyoloji, tarih ve corafya da bunlarla ilgilenmeye balar. Çünkü yer adları bir toplumun sosyal ve kültürel yapısı ile bulundukları, kullanıldıkları mekânın tarihî geçmii ve corafya özellikleri hakkında da önemli ipuçları taırlar (Uygur, 1967, s ). nsanların yaadıkları mekânları adlandırırken bazı özelliklerden etkilendikleri dikkati çeker. Bu etkilenme doal çevrenin bir niteliinden olabilecei gibi sosyal bir sebepten de kaynaklanabilir. Köy adlarının verilmesinde etkili olan faktörler göz önüne alındıında iki temel gruplama dikkati çeker. Bunlardan ilki köy adlarının yakınlarındaki da, tepe, göl, akarsu, toprak, bitki örtüsü vb nin özelliklerinden ya da dorudan bunların adından esinlenerek doal çevre elemanlarına göre adlandırılması; dier grubu ise insan ve faaliyetleri, boy, airet ve çeitli olaylar etkisi yahut esinlenmesiyle beliren ve Beeri Corafya özellikleri taıyan köy adları oluturmaktadır (Tunçel, 2000, s.24-27). Baka kelimelerle yer adları, toplumun corafi mekânla bütünlemesinin en karakteristik göstergesidir (Erinç, 1989, s.9). Köy adları, geçmiteki nüfus hareketleri ve iskân tarihi hakkında bilgi kaynaıdır. Yerleme adlarından hareketle tarih içerisinde Türk boy, oymak, aile ve soy özellikleri ve hangi yörelere * Doç. Dr., akkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eitim Fakültesi Corafya Eitimi Anabilim Dalı, okany@comu.edu.tr ** Okt., akkale Onsekiz Mart Üniversitesi Rektörlüü Türk Dili Bölümü, fundaorge@comu.edu.tr

2 600 yerletikleri hakkında bilgi edinebilinmektedir. Bununla birlikte Osmanlı mparatorluu nun son döneminde kaybedilen bölgelerden Anadolu ya yönelen göçler ve nüfus hareketleri hakkında isabetli deerlendirmeler yapılabilmektedir. Bu da o yörenin iskân tarihinin aydınlatılmasını mümkün kılmaktadır. Yer adlarını koyan insanlar, corafi mekâna, nüfusun kültürel özelliklerine ve tarihsel deerlerine kayıtsız kalmamılardır. Corafi mekânın nianesi olan isim, çevresinde bulunan yerlemelerdeki nüfusun en çok önem verdii özelliklerin somutlamasıyla gerçekleir. Yer adı, Türkçenin türetme gücü ve yerel aızların etkisi ile birleerek zaman içinde farklı bir deiim gösterir. Yer adında ya anlam deiimi meydana gelir, ya ilk ismini muhafaza eder, ya da adeta bir yumak gibi büyüyerek, birçok tarihsel dönemdeki deerleri içinde barındırır. Bazı yer adları eski dönemin lehçeleri ile ayakta dururken, zamanla dilin yabancı etkilere maruz kalması, eski sözcüklerin unutulmasına neden olmu ve günümüzde o yer adının anlamı analiz edilirken güçlüklerle karılaılmasına neden olmutur (Demirkaya vd., 2006, s.78). Yer adlarının kaynakları ile ilgili bilimsel çalımalar, bir yerlemenin corafyası, tarihi, sosyoekonomik ve kültürel özelliklerinin o yerlemenin adlandırılmasındaki yerini ortaya koymaktadır. Bata corafi faktörler olmak üzere köylerin adları belirlenirken tarihi, sosyo-ekonomik ve kültürel faktörlerin etkisi çok barizdir. akkale li, esiz corafi konumu nedeniyle kavimlerin ya da orduların geçi alanı olmu ve elverili corafi çevre özellikleri nedeniyle de tarih boyunca sürekli yerlemeye sahne olmutur. akkale li, Anadolu nun kuzey batısında Asya ve Avrupa kıtalarını birbirinden ayıran ve kendi adıyla anılan akkale Boazı nın çevresinde yer almaktadır. akkale li Erken Bronz Çaı ndan (MÖ ) bu yana iskâna sahne olmutur. l in corafi konumu, ulaım açısından önemli bir bölge olmasını salamı ve dolayısıyla bu üstünlük çeitli kavimlerce geçi yeri olarak kullanılmasını salamıtır (Yaar, 2001, s ). Asya ve Avrupa arasındaki etkileimlerin çou ister göç, ister igal, ticaret ya da kültürel ve düünsel alıveri olsun, akkale li ve çevresi üzerinden yapılmıtır. akkale li ve çevresi Helenistik, Roma ve Osmanlı dönemlerinde stratejik önemini korumutur. Akdeniz Havzası nın dünyanın ana ilgi odaı olduu dönemlerde bile kolay aılabilen akkale Boazı her zaman önemini korumutur. Karadeniz Havzası nın ön plana çıkmasıyla, akkale Boazı ilevini stanbul Boazı na kaptırmı, dolayısıyla akkale nin önemi de stanbul un savunmasındaki rolüyle sınırlı kalmıtır. Yüzyıllar boyunca akkale Boazı çevresine sahip olanlar deniz ticaretine egemen olmutur (Bademli vd., 2000, s.b 24-25; s. G ). akkale li, Fiziki corafya özellikleri ve corafi konumu açısından stanbul Boazı yla benzer özelliklere sahip olmasına ramen yerleme, nüfus, ekonomik faaliyetler, turizm ve ulaım bakımından büyük farklılık gösterir. Antik Ça da parlak bir yerleim dönemi yaamı, fakat Bizans Devleti nin kuruluundan sonra dou-batı ülkeleri arasında karayolu balantısında eski önemini kaybetmi, ancak jeopolitik konumu sebebiyle, stratejik önemini günümüze kadar korumutur (Doaner, 1994, s ). akkale li ve çevresinin bölgelerarası geçi özellii yörenin deerlerine de yansımı; yazılı, sözlü, maddi ve manevi kültür (mesken tipleri, el sanatları, yemekler, halk oyunları, ive, iir ve edebiyat) unsurlarının ekillenmesinde etkili olmutur. Binlerce yılın birikimiyle oluan kültürel oluumların, bu kadar dar alanda zengin farklılıklar içinde devam etmesi yine nadiren rastlanan bir durumdur. Corafi konumunun geçi güzergâhında olması ve binlerce yıldan bu yana birçok kültürün etkilemesiyle oluan bu durum, doal bir sentezlemenin sonucudur (Erten, 2006, s.157). te bu zengin doal, tarihi ve kültürel çevrenin köy adlarına ne ölçüde yansıdıının tespit edilmesi aratırma konusunu tekil etmektedir. Bu anlamda akkale li nin orta ve güney ilçeleri olan, Bayramiç, Yenice, Ezine ve Ayvacık ilçeleri aratırma alanı olarak seçilmitir (ekil 1). Sözü edilen ilçelerin büyük bir bölümü Kaz Daı tarafından engebelendirilmitir. Sözü edilen ilçelerin doal ve beeri çevresi çeitli ekillerde köy adlarına esin kaynaı olmutur. 1. Çalımanın Amacı ve Yöntem Bu makale; akkale li Ayvacık, Bayramiç,, Ezine ve Yenice ilçelerinde yer alan köylere (Toplam 331 adet) ad verilmesinde insanların içinde yaadıkları corafi mekânın biçimi ve çeitli özellikleri ile

3 601 tarihi ve kültürel faktörlerin belirleyici etkilerini gözler önüne sermeyi amaçlamaktadır. Böylece akkale li Ayvacık, Bayramiç,, Ezine ve Yenice ilçelerinde doal ve beeri ortamın ya da insançevre ilikilerinin köy adlarına yansıma biçimi ortaya konularak analiz edilecektir. ekil 1: Aratırma alanının lokasyon haritası Aratırma kapsamındaki ilçelerin güncel köy ad ve sayılarına Türkiye statistik Kurumu nun ( Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi nden ulaılmıtır. Sözü edilen ilçelerde yer alan köy adlarının esin kaynaı belirlenirken zaman zaman bu köy adlarının anlamlarının belirlenmesi ihtiyacı domutur. Bu nedenle Türk Dil Kurumu web sayfasında ( yer alan Güncel Türkçe Sözlük ve Türkiye Türkçesi Aızları Sözlüü nden yararlanılmıtır. Bununla birlikte aratırma alanında konar-göçer hayat sürdürürken yerleik hayata geçen oymak, airet ve cemaatlerle ilgili olarak Barkan (1942), Türkay (1979) ve Orhunlu (1963) nun aratırmaları yol gösterici olmutur. Köy adlarının etimolojik incelemesinin yapılabilmesi için bu alanda uzman bir öretim üyesinin 1 görülerine bavurulmutur. Ayrıca ilçelerin Kaymakamlık web sayfaları ile 1998 yılından bu yana çeitli aratırmalar kapsamında il genelinde sürdürdüümüz arazi çalımalarından saladıımız bulgular da aratırmada veri olarak kullanılmıtır. 2. Aratırma Alanındaki Köy Adlarının Toponimisi Aratırma kapsamındaki ilçelerde yer alan toplam köy sayısı 331 dir (Tablo 1). Bu köylerin % 39.6 sı Fiziki Corafya, % 34.7 si Beeri ve Ekonomik Corafya özelliklerini ve % 25.7 si de tarihi, dini ve sosyo-kültürel faktörler ile renklerden esinlenerek ad almıtır. Dolayısıyla köy adlarının verilmesinde corafi faktörlerin etkisinin daha bariz olduu anlaılmaktadır. Aratırma alanında köy yerlemelerine verilen adlardan 2 adeti 2 üç farklı ilçede, 18 adedi 3 iki farklı ilçede de karımıza çıkmaktadır. Köy yerleme adlarının kategorik daılımı ve bunların toplam oranı Tablo 2 de görülmektedir. 1 akkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eitim Fakültesi Türkçe Eitimi Bölümü nden Yard. Doç. Dr. Yusuf AVCI. 2 Çamköy ve Yeniköy. 3 Akköy, Bilaller, Çamoba, Çınarköy, Çırpılar, Çiftlikköy, Hacılar, Karada, Karaköy, Köseler, Kulfal, Pazarköy

4 602 Tablo 1: Aratırma Kapsamındaki lçelerde Yerleme Sayıları Sıra No lçe Adı Köy Sayısı 1 Ayvacık 65 2 Bayramiç Ezine 49 5 Yenice 75 Toplam 331 Tablo 2: Yerleme Adlarının Kategorik Daılımı Yerleme Kategorisi Köy Sayısı % si Adlarını litolojik özelliklerden alanlar Adlarını toporafik unsurlardan alanlar 30 9 Adlarını klimatolojik özelliklerden alanlar Adlarını doal bitki örtüsünden ve kültür bitkilerinden alanlar Adlarını hidrografik özelliklerinden alanlar Adlarını manzara üstünlüklerine balı olarak alanlar Adlarını renklerden esinlenerek alanlar Adlarını Türk boy adlarından alanlar Adlarını oymak, airet, cemaat ve önemli kiilerden alanlar Adlarını tarih öncesi yerlemelerden ve kalıntılardan alanlar Adlarını tarihî, dinî ve sosyo-kültürel faktörlerden alanlar Adlarını göç hareketlerinden alanlar 10 3 Adlarını köyün kurulduu yerde evvelce bulunan geçici veya devamlı kır yerlemelerinden alanlar Adlarını meslek grupları, ekonomik faaliyetler ve bu faaliyetlerin sürdürüldüü alanlardan alanlar Adlarını askerî rütbelerden esinlenerek alanlar Adlarını çeitli eya ve aletlerden alanlar Adlarını hayvan türlerinden ve çeitli canlılardan alanlar Adlarını ulaımla ilgili özelliklerden alanlar Dier TOPLAM Adlarını Litolojik Özelliklerden Alan Köyler Aratırma alanının büyük bir bölümü Kazdaı tarafından engebelendirilmektedir. Bu nedenle inceleme kapsamındaki köylerin % 39.6 sına denk gelen 131 köy, adını Fizikî Corafya faktörlerinden esinlenerek almıtır. Aratırma alanında adını kayaçlardan ve onların ekil ve yapı özelliklerinden alan 15 köy bulunmaktadır (Tablo 3). Bunlardan bazıları ise Bekta, Kayalar, Çakır, Çakılköy, Kayacık ve Kayatepe dir. Yörede daha önce çıkarılmı ya da çıkarılmakta olan bir maden köy adlarına esin kaynaı olmutur. Buna örnek olarak Çakmaklar, Tuzla, Tuztaı, Körüktaı, Kurunlu ve Gümüler köylerini gösterebiliriz. Aratırma alanında kayaç renklerinin de köylere ad verilmesi sürecinde etkili olduunu görmekteyiz. Buna örnek olarak Akçakıl verilebilir. Bununla birlikte aratırma alanında naldöken, talı ve çakıllı yol anlamına gelmekte olup naldöken bir köy adına esin kaynaı olmutur. Tablo 3: Adlarını Litolojik Özelliklerden Alan Köyler Tuzla Ayvacık Kurunlu Bayramiç Bekta Ayvacık Çakılköy Çakmaklar Ayvacık Kayacık Ezine Kayalar Ayvacık Körüktaı Ezine Keçikaya Ayvacık Çakır Yenice Naldöken Ayvacık Gümüler Yenice Tuztaı Ayvacık Kayatepe Yenice Akçakıl Bayramiç 2.2. Adlarını Toporafik Unsurlardan Alan Köyler Aratırma alanında toporafik özellikler köy adlarının önemli esin kaynaklarından biridir. Aratırma alanındaki köylerinin % 9 u toporafik özelliklerden ad almıtır. Da kenarlarında, derelerin Pınarbaı, Sameteli, apköy, Uzunalan, Yaylacık, Yeniköy ve Yeilköy.

5 603 yukarı mecralarında veya kenarlarında, küçük tepeler üzerinde, yamaçlarda, taraçalarda, platolarda, boyun noktaları ve burunlarda yerlemi köyler (Göney, 1975, s ) bulundukları toporafyadan esinlenerek ad almılardır. Bunlar arasında Adatepe, Sapanca, Tepeköy, Araovacık, Dalyan, Karadoru, Olanalanı, Beik, Maltepe ve Alancık örnek olarak sayılabilir (Tablo 4). Bununla birlikte toporafik özelliklerden etkilenerek köylerine en çok ad konulan ilçe 9 köy ile Yenice dir. Bu özelliklerden en az etkilenen ilçeler ise Ayvacık ve Bayramiç ilçeleridir. Aratırma alanında bazı köyler adlarını bir toporafik unsur ile bir baka sözcüün birlemesi sonucu almıtır. Buna örnek olarak Uzunalan, Ahlatlıburun, Maltepe, Gökçebayır, Aaıinova ve Kouburnu nu verebiliriz. Tablo 4: Adlarını Toporafik Unsurlardan Alan Köyler Adatepe Ayvacık Alada Ezine Sapanca Ayvacık Dalyan Ezine Uzunalan Ayvacık Gökçebayır Ezine Yukarıköy Ayvacık Karada Ezine Taboaz Ayvacık Kumburun Ezine Beik Bayramiç Tatepe Ezine Çalda Bayramiç Alancık Yenice Kouburnu Bayramiç Araovacık Yenice Sarıdüz Bayramiç Aaıinova Yenice Ahlatlıburun Daralan Yenice Büyüktepe Karadoru Yenice Karada Kırıklar Yenice Maltepe Olanalanı Yenice Tepeköy Tabanköy Yenice Uzunalan Yukarıinova Yenice 2.3. Adlarını Klimatolojik Özelliklerden Alan Köyler nsanlar yerletikleri köylere ad koyarken yeryüzünde görülen balıca iklim tiplerinden, mevsimlerden, günelenme durumundan, sıcaklık, basınç, rüzgârlar, nemlilik ve yaı gibi iklim elemanlarından etkilenmilerdir. Ancak klimatolojik özelliklerden etkilenerek yerleim alanlarına ad koyma eilimi litoloji, toporafya, doal bitki örtüsü ve hidrografya gibi fizikî corafya elemanlarına oranla daha azdır. Aratırma alanında bu grup altında yer alan köy sayısı 8 dir. Bunlardan Baharlar Köyü adını mevsimlerden etkilenerek alırken Tartıık, Iıkeli gibi köylerin adlandırılmasında günelenme durumu etkili olmutur. Bununla birlikte Dondurma, Kalburcu [asıl ekli Kardurucu dur ( Karlı ve Yadıran köylerinin adlandırılmasında yaı ekilleri etkili olmutur. Duman adlı köy, sık görülen sisli günlerden esinlenerek ad almıtır. Tablo 5 e göre klimatolojik özelliklerden etkilenerek adı koyulan köy sayısı en fazla ilçesinde yer almaktadır. Tablo 5: Adlarını Klimatolojik Özelliklerden Alan Köyler Baharlar Ayvacık Duman Tartıık Ayvacık Kalburcu Iıkeli Bayramiç Karlı Dondurma Yadıran Yenice 2.4. Adlarını Doal Bitki Örtüsünden ve Kültür Bitkilerinden Alan Köyler Aratırma alanında Kaz Daı nın yer alması ve bu daın zengin bir bitki örtüsüne sahip olması, köylere ad verilirken doal bitki örtüsünün bata gelen esin kaynaı olmasını salamıtır. Bununla birlikte kültür bitkilerinin de köylere ad verilmesinde etkili olduunu görmekteyiz. Aratırma alanında adını bitki örtüsünden alan köy sayısı dikkat çekici bir orana (% 16.4) sahiptir. Doal bitki örtüsünden esinlenerek ad alan köylere; Çamkalabak, Çamköy, Sazlı, Söütlü, Aaçköy, Çatalçam, Emee, Söütalan, Çınarköy,

6 604 Çınarcık ve Kuçayır gibi köyler örnek olarak verilebilir (Tablo 6). Aratırma alanında kültür bitkilerinden de esinlenerek ad alan çok sayıda köy bulunmaktadır. Bunlar arasında Bademli, Üzümlü, Zerdalilik, Zeytinli, Asmalı, Hurma ve Armutçuk örnek olarak verilebilir. Aratırma alanında Bayramiç ilçesinde 14, Yenice ilçesinde 13 ve Ayvacık ilçesinde ise 12 köy adını bitki örtüsünden esinlenerek almıtır. Çünkü bu ilçelerde Kaz Daı na balı olarak zengin bir bitki örtüsü yer almaktadır. Ayrıca Güvemcik Türkiye Türkçesi Aızları Sözlüünde ( erik, yeillik ve çayır gibi anlamlara gelmektedir. Yine aynı sözlükte Çaltı-Çaltıkara diken, çalı, küçük ve dikenli orman; Kozlu-Bakoz ise ceviz anlamına gelmektedir. Saçaklı, bitkilerin emici kökleri anlamına gelmektedir. Türkiye Türkçesi Aızları Sözlüünde Kalabak çınar ve Soucak ise semizotu anlamındadır. Aratırma alanında az sayıda köye bir bitki türü adı ile baka bir sözcüün birletirilmesiyle ad verilmitir. Bunlara örnek olarak Kuçayır, Yassıba, Bostandere, Zeybekçayırı ve Sarıçayır verilebilir. Tablo 6: Adlarını Doal Bitki Örtüsünden ve Kültür Bitkilerinden Alan Köyler Bademli Ayvacık Bostandere Budaklar Ayvacık Çaltıkara Çaltı Ayvacık Çamköy Çamkalabak Ayvacık Emee Çamköy Ayvacık Hurma Kestanelik Ayvacık Kulfal Korubaı Ayvacık Söütalan Kozlu Ayvacık Zeybekçayırı Kulfal Ayvacık Bahçeli Ezine Misvak Ayvacık Çamköy Ezine Sazlı Ayvacık Çamlıca Ezine Söütlü Ayvacık Çınarköy Ezine Aaçköy Bayramiç Güllüce Ezine Çatalçam Bayramiç Sarısöüt Ezine Çırpılar Bayramiç Armutçuk Yenice Güvemcik Bayramiç Balı Yenice Korucak Bayramiç Bakoz Yenice Kuçayır Bayramiç Çınarcık Yenice Palamut Bayramiç Çınarköy Yenice Pıtıreli Bayramiç Çırpılar Yenice Saçaklı Bayramiç Gündodu Yenice Sarıot Bayramiç Kalabakbaı Yenice Üzümlü Bayramiç Koruköy Yenice Yassıba Bayramiç Sarıçayır Yenice Zerdalilik Bayramiç Sazak Yenice Zeytinli Bayramiç Soucak Yenice Asmalı Üçkabaaaç Yenice 2.5. Adlarını Hidrografik Özelliklerinden Alan Köyler Tarihte ilk yerleme birimleri su kaynakları çevresinde kurulmutur. Bu nedenle su, yerlemeyi kendine çeken bir faktör olmutur. Çünkü su, insanlar için vazgeçilmez doal kaynakların baında gelmektedir. nsanlar kendilerine yeni yerleme yerleri seçerken özellikle de suyun bol olduu mekânları tercih etmilerdir. Aratırma alanında da köyler dere, pınar, kuyu, kaynak, göl ve çay gibi hidrografik faktörlerden esinlenerek ad almılardır. Bu esinlemede suyla ilgili kavramın sıfatlarından yararlanılarak genellikle birleik sözcük yapıldıı görülmektedir. Tablo 7: Adlarını Hidrografik Özelliklerinden Alan Köyler Arıklı Ayvacık Danapınar Babadere Ayvacık Göle Bahçedere Ayvacık Üvezdere Çınarpınar Ayvacık Pınarbaı Ezine

7 Gülpınar Ayvacık Sarpdere Ezine Kösedere Ayvacık Ballıçay Yenice Küçükkuyu Ayvacık Karasu Yenice Pınardere Ayvacık Kuzupınarı Yenice Akpınar Bayramiç Suuçtu Yenice Pınarbaı Bayramiç 605 Aratırma alanında 19 köy adını sudan esinlenerek almıtır. Bunların baında genellikle dere, pınar ve kuyu gelmektedir. Bu sözcüklere ikinci bir sözcüün eklenmesi ile adını alan köylere Babadere, Bahçedere, Çınarpınar, Gülpınar, Kösedere, Pınardere, Pınarbaı, Danapınar, Sarpdere ve Kuzupınarı örnek olarak verilebilir. Hidrografik özellikler kaynaklı köy adları (8 yerleim yeri ile) en çok Ayvacık ilçesinde tespit edilmitir. Bununla birlikte Pınarbaı hem Bayramiç hem de Ezine ilçesinde köy adı olarak karımıza çıkmaktadır. Ayrıca Arıklı, Türkiye Türkçesi Aızları Sözlüünde; suyolu ve ark gibi anlamlara gelmektedir. Suuçtu ise aynı sözlükte; çalayan ve düden anlamına gelmektedir Adlarını Manzara Üstünlüklerine Balı Olarak Alan Köyler nsanlar yaadıklara köylere ad koyarken yerleim yerleri çevresinin manzara üstünlüklerinden de esinlenmilerdir. Aratırma alanında Kaz Daı kaynaklı manzara üstünlükleri dikkati çekmektedir. Bu da köylere ad verilmesinde esin kaynaı olmutur. Aratırma alanında bu anlamda belirlenen köy sayısı 5 tir. Bunlar; Güzelköy, Güzeltepe, Saraycık, Yahıeli ve Güzeloba köyleridir. Örneklerden de anlaılacaı gibi bu köylere ad verilirken güzel ve yine iyi ve güzel anlamlarına gelen yahi sıfatlarından yararlanılarak birleik sözcük yapıldıı görülmektedir. Bu balık altında incelenen köylerden üçünün Bayramiç ilçesinde olması dikkat çekicidir. Tablo 8: Adlarını Manzara Üstünlüklerine Balı Olarak Alan Köyler Güzelköy Ayvacık Yahıeli Bayramiç Güzeltepe Bayramiç Güzeloba Yenice Saraycık Bayramiç 2.7. Adlarını Renklerden Esinlenerek Alan Köyler Renge balı sıfat tamlamasından oluan birleik sözcük eklindeki köy adlarına da rastlanılmaktadır. Doal renkler veya ana renkler olan sarı, kırmızı ve mavi ile iki ana rengin eit ölçüde karıımından oluan tamamlayıcı renkler (yeil, turuncu ve mor) ve nötr renklerin (siyah ve beyaz) doal çevredeki hakimiyetine balı olarak köy adlarına esin kaynaı olduu görülmektedir. Bu köylere; Kırca, Karaköy, Yeilköy, Yeilyurt, Kızılköy, Akköy ve Bozalan örnek olarak verilebilir. Bitki örtüsüne balı renklerin genellikle Yenice, Bayramiç ve Ayvacık ilçelerinde ve kayaç renklerinin de Ezine ilçesinde köy adlarına esin kaynaı olduu anlaılmaktadır (Tablo 9). Bu durum doal çevreye has renkler ile köy adları arasındaki ilikiyi açıkça ortaya koymaktadır. Tablo 9: Adlarını Renklerden Esinlenerek Alan Köyler Kırca Ayvacık Kızılköy Ezine Yeilyurt Ayvacık Kızıltepe Ezine Karaköy Bayramiç Akköy Yenice Yeilköy Bayramiç Çalköy Yenice Akköy Ezine Karaköy Yenice Bozalan Ezine Yeilköy Yenice Bozeli Ezine 2.8. Adlarını Türk Boy Adlarından Alan Köyler nsanlar yaadıkları köylere ad koyarken Fizikî Corafya özelliklerinin yanında Beerî ve Ekonomik Corafya özelliklerinden de yararlanmıtır. Aratırma alanındaki 331 köy yerlemesinden 115 adeti adlarını Beerî ve Ekonomik Corafya faktörlerinden almıtır. Bunlardan 5 i adını Türk boy adlarından almıtır. Bunlar; Küçükçetmi, Türkmenli, Yuvalar, Çetmi ve Bayatlar adını taıyan köylerdir.

8 606 Bunlardan Çetmi ve Küçükçetmi Ouzların Çepni boyu tarafından kurulmu olup Çepni adı daha sonra Çetmi olarak söylenmeye balamıtır. Yuvalar köyü ise yine Ouzların Yıva boyu tarafından kurulmutur. Aratırma alanındaki ilçeler bu balık altında birer köy adıyla karımızı çıkmaktadır. Tablo 10: Adlarını Türk Boy Adlarından Alan Köyler Küçükçetmi Ayvacık Çetmi Ezine Türkmenli Bayramiç Bayatlar Yenice Yuvalar 2.9. Adlarını Oymak, Airet, Cemaat ve Önemli Kiilerden Alan Köyler Kır yerlemeleri adını konar-göçer hayat tarzını sürdürürken bölgede yerleik hayata geçen oymak, airet ve cemaatlerle, bir kumandan veya Türk airetlerince hatırı sayılır bir kiinin adından da alabilmektedir (Koday, 2000, s. 236). Aratırma alanında kii adlı köylerin sayısı bir hayli fazladır. Bu köyler genellikle köyün ileri gelenlerinin adını almıtır. Ayrıca kii adlı köylerin {-lar} çoul eki ve {-li} yer adı ifade eden ekler aldıkları dikkati çekmektedir. Bu köylere örnek olarak; Ahmetçeli, Kemallı, Ahmetler, Cemaller, Bekirler, Köseler, Karaibrahimler, Muratlar, Hıdırlar, Boynanlar, Hacıyusuflar ve Umurlar verilebilir. Mahmudiye ve Osmaniye de kii adının yalın halde kullanıldıı yerlemelere güzel bir örnek tekil etmektedir. Bununla birlikte paa, aa, fakı, bey unvan sıfatlarını adlardan sonra alan kii adlı köylere de rastlanılmaktadır. Hüseyinfakı, lyasfakı, Büyükpaa, Küçükpaa, Halilaa ve Hamdibey bunlara örnek tekil etmektedir (Tablo 11). Aratırma alanında aynı cemaate mensup kiilerin bölünerek farklı ilçelere yerlemeleriyle kurulan köyler de yer almaktadır. Buna örnek olarak Bilâller adını taıyan köy, hem Ayvacık hem de ilçesinde yer almaktadır. Aynı ekilde Köseler adını taıyan köy, hem Bayramiç hem de Ezine ilçesinde yer almaktadır. Aratırma alanında bazı köyler de airet ya da bunlara ait cemaatlerce kurulmutur. Bunlardan Bahadırlı Köyü, Reyhanlı airetinin Bahadırlı cemaati tarafından kurulmutur. Karakoca Köyü nün ise Ouzların Kınık Boyu Bedili airetinin Karakocalılar aireti tarafından kurulduu sanılmaktadır Kızılelma Köyü ise Yörüklerin Kızılelma cemaati tarafından kurulmutur ( Yavalar Köyü adını Yavalar adlı eski bir Türk airetinden almıtır. Torhasan Köyü de adını Karakeçili airetinin Torhasan kolundan almıtır. Tablo 11: Adlarını Oymak, Airet, Cemaat ve Önemli Kiilerden Alan Köyler Ahmetçe Ayvacık Cicikler Ahmetler Ayvacık Durali Behram Ayvacık Hacıkasım Bilaller Ayvacık Halilaa Cemaller Ayvacık Karakoca Hüseyinfakı Ayvacık Kızılelma lyasfakı Ayvacık Küçükpaa Paaköy Ayvacık Kemallı Ezine Süleymanköy Ayvacık Koçali Ezine Ahmetçeli Bayramiç Köseler Ezine Alikabaklar Bayramiç Mahmudiye Ezine Bekirler Bayramiç Yavalar Ezine Daahmetçe Bayramiç Boynanlar Yenice Karaibrahimler Bayramiç Davutköy Yenice Köseler Bayramiç Hacıyusuflar Yenice Muratlar Bayramiç Hamdibey Yenice Osmaniye Bayramiç Hıdırlar Yenice Bahadırlı Karaaydın Yenice Bilaller Torhasan Yenice Büyükpaa Umurlar Yenice Adlarını Tarih Öncesi Yerlemelerden ve Kalıntılardan Alan Köyler akkale li tarih boyunca çeitli medeniyetlere sahne olmutur. Eski yapı veya kent kalıntısı anlamına gelen ören sözcüü 2 köye (Örenli ve Örencik) ad verilmesinde esin kaynaı olmutur. Bu

9 607 köyler adlarını yakınlarında bulunan tarihi yerlemelere ait kalıntılardan almılardır. Tarihi kalıntılardan ad alan dier köyler ise bir Osmanlı Köyü olan Babakale ile Hisaralan köyleridir. Derenti ise yakınındaki tarihi bir mezarlıktan ad almıtır (Tablo 12). Üçküpçü zamanla Üsküfçü ye dönümütür. Tablo 12: Adlarını Tarih Öncesi Yerlemelerden Alan Köyler Babakale Ayvacık Hisaralan Ezine Örenli Bayramiç Üsküfçü Ezine Derenti Örencik Yenice Etili Adlarını Tarihî, Dinî ve Sosyo-Kültürel Faktörlerden Alan Köyler Aratırma alanında tarihi, dini ve sosyo-kültürel faktörlerin de köylere ad verilmesinde esin kaynaı olduunu görmekteyiz. Hacıbekirler, Hacıderviler, Hacıköy, Mollahasanlar, Hacılar, Doaca (Dua Ocaı demektir) gibi köyler adını dini faktör ya da sıfatlardan alırken Nusratlı, Serhat, Yiitler, Karagömlek ve Ömen tarihi faktörlerin etkisiyle ad alan köylerdir. Sosyo-kültürel faktörlere balı ad alan köylere örnek olarak Erecek (Ere cirit sopasını yerden almak için kullanılan ucu halkalı denek demektir), Yanıklar (Sevdalı demektir), Bekten (avcının avını bekledii yer), Nevruz, Yarı, Ozancık, Aaıakaraaık ve Yukarıkaraaık verilebilir (Tablo 13). Tablo 13: Adlarını Tarihî, Dinî ve Sosyo-Kültürel Faktörlerden Alan Köyler Erecek Ayvacık erbetli Kocaköy Ayvacık Alemah Ezine Nusratlı Ayvacık Sameteli Hacıbekirler Bayramiç Karagömlek Ezine Hacıderviler Bayramiç Uluköy Ezine Hacıköy Bayramiç Aaıkaraaık Yenice Köylü Bayramiç Bekten Yenice Mollahasanlar Bayramiç Hacılar Yenice Nebiler Bayramiç Kabalı Yenice Serhat Bayramiç Namazgâh Yenice Yanıklar Bayramiç Nevruz Yenice Yiitler Bayramiç Ömen Yenice Doaca Sameteli Yenice Hacılar Sofular Yenice Küçüklü Yukarıkaraaık Yenice Ozancık Yarı Yenice Adlarını Göç Hareketlerinden Alan Köyler Adını göç hareketlerine balı olarak alan köyler, aynı zamanda iskân tarihi hakkında da fikir vermektedir. Adını göç hareketlerinden etkilenerek alan yerleim yeri sayısı 10 dur. Bunlardan üçünün adı Yeniköy dür. Bu köy adı Bayramiç, Ezine ve Yenice ilçelerinde tespit edilmitir. Yeni niteleme sıfatıyla adını alan bu köy, köyün yöreye yapılan göçler sonrasında kurulduunu iaret eder. Aynı ekilde yeni niteleme sıfatı ile kurulan dier yerleim adları Yeniçam ve Yeniceköy dür. Bununla birlikte Okçular Köyü adını 1881 yılında Bulgaristan ın Filibe Kazası ndan ilçesine göç eden vatandalar tarafından geldikleri yerin adını vermeleri sonucunda almıtır ( Kafkasya dan a göç eden kiiler geldikleri yere Kazabat adını vermilerdir ( Bununla birlikte ilçesinin Bozgöç köyü daha sonra halk tarafından Bozgüç olarak söylenmeye balamıtır. Mecidiye ve Readiye köyleri de Balkan göçmenlerince kurulmutur. Tablo 14: Adlarını Göç Hareketlerinden Alan Köyler Yeniçam Ayvacık Okçular Yeniceköy Bayramiç Mecidiye Ezine Yeniköy Bayramiç Yeniköy Ezine Bozgüç Readiye Yenice Kazabat Yeniköy Yenice

10 Adlarını Köyün Kurulduu Yerde Evvelce Bulunan Geçici veya Devamlı Kır Yerlemelerinden Alan Köyler Aratırma alanında bu balık altında 27 köy tespit edilmitir. Oba, aıl, çiftlik, yayla ve dam gibi geçici veya devamlı kır yerlemeleri ya baka bir sözcükle birleerek ya da tek baına köylere ad olmutur. Sözü edilen geçici kır yerlemelerinin zamanla daimi bir yerlemeye dönümesi ve köy statüsü kazanması ile adlarını bu yeni köye vermilerdir. Alibeyçiftlii, lyasaaçiftlii ve Çiftlik köyleri, çiftlik meskenleri çevresinde yeni meskenlerin eklenmesiyle köy yerlemesine dönüerek bu çiftlik yerlemesinin adını almıtır. Bununla birlikte Yaykın Köyü adını eski bir yayla alanından aldıı için bu balık altında deerlendirilmitir. Aratırma alanında geçici veya devamlı kır yerlemelerinden esinlenerek adı konulan köylere en çok Yenice, ve Bayramiç ilçelerinde rastlanılmaktadır (Tablo 15). Çünkü geçmite ve günümüzde hayvancılık ekonomisine dayalı geçim tarzı bu tür yerlemeleri zorunlu kılmıtır. Tablo 15: Adlarını Köyün Kurulduu Yerde Evvelce Bulunan Geçici veya Devamlı Kır Yerlemelerinden Alan Köyler Kuruoba Ayvacık Kocayayla Taaıl Ayvacık Yaykın Tamı Ayvacık Çamoba Ezine Çiftlik Bayramiç Yaylacık Ezine Daoba Bayramiç Yenioba Ezine Daloba Bayramiç Çakıroba Yenice Evciler Bayramiç Çamoba Yenice Kutluoba Bayramiç Çiftlikköy Yenice Yaylacık Bayramiç Çukuroba Yenice Alibeyçiftlii Haydaroba Yenice lyasaaçiftlii Kıraçoba Yenice Dereoba Kızıldam Yenice Eskiyayla Yalıoba Yenice Keçiaılı Adlarını Meslek Grupları, Ekonomik Faaliyetler ve Bu Faaliyetlerin Sürdürüldüü Alanlardan Alan Köyler Aratırma alanındaki köylerden 19 u bu balık altında toplanmaktadır. Demirci, Aaıapçı, Bezirgânlar, Cazgirler (Cazgir Büyük Türkçe Sözlükte güreecek olan pehlivanları yüksek sesle izleyicilere tanıtan ve dua okuyarak onları alana süren kimse anlamına gelmektedir), Külcüler, Tongurlu (Büyük Türkçe Sözlükte düünleri yöneten kimse anlamına gelmektedir), Yukarıapçı, Bardakçılar, Helvacı, Kadılar, Karakadılar, Terzialan ve Cambaz örneklerinde görüldüü gibi 13 adeti adını meslek gruplarından; apköy (Ayvacık ve Ezine), Balıklı ve Kovancı örneklerinde görüldüü gibi 4 adeti adını ekonomik faaliyetlerden; Pazarköy (Ezine ve Yenice) örneinde olduu gibi 2 adeti adını ekonomik faaliyetlerin sürdürüldüü alanlardan almıtır (Tablo 16). Dolayısıyla çeitli mesleklerden esinlenerek ad alan köylerin sayısı bir hayli fazladır. Tablo 16: Adlarını Meslek Grupları, Ekonomik Faaliyetler ve Bu Faaliyetlerin Sürdürüldüü Alanlardan Alan Köyler Demirci Ayvacık Kadılar apköy Ayvacık Karakadılar Aaıapçı Bayramiç Terzialan Bezirgânlar Bayramiç Balıklı Ezine Cazgirler Bayramiç Pazarköy Ezine Külcüler Bayramiç apköy Ezine Tongurlu Bayramiç Cambaz Yenice Yukarıapçı Bayramiç Kovancı Yenice Bardakçılar Pazarköy Yenice Helvacı

11 2.15. Adlarını Askerî Rütbelerden Esinlenerek Alan Köyler Aratırma alanında be köy adlarını askeri rütbelerden esinlenerek almıtır. Bunlar; Çavuköy, Çavulu, Yeniçeri, Aaıçavu ve Yukarıçavu tur. Köyde yaayan ve çavu rütbesi taıyan bir ahsın köyün sosyo-kültürel yaamındaki yeri, rütbesinin köy adının esin kaynaı olmasını salamıtır. 609 Tablo 17: Adlarını Askerî Rütbelerden Esinlenerek Alan Köyler Çavuköy Bayramiç Aaıçavu Yenice Çavulu Bayramiç Yukarıçavu Yenice Yeniçeri Adlarını Çeitli Eya ve Aletlerden Alan Köyler Aratırma sahasında çeitli eya ve alet adı da köylere ad vermede esin kaynaı olmutur. Bu balamda adını eya ve aletlerden alan köy sayısı 9 dur. Dibekli, Tabaklar, Çekiçler, Çomaklı ve Çarıksız köyleri buna örnektir. Ayrıca Ayvacık ilçesinde halıcılıın yaygın bir ekonomik faaliyet olduu düünülürse, Akçin (Türkiye Türkçesi Aızları Sözlüünde çin halı dokumada kullanılan gevek erilmi iplik anlamındadır.) Köyü nün anlamı açıkça ortaya çıkmaktadır. Bununla birlikte Bayramiç ilçesine balı Kaykılar (Türkiye Türkçesi Aızları Sözlüünde kaykı kızak anlamındadır) Köyü adını muhtemelen karkızak ilikisinden almıtır. Yine Altıkulaç (kulaç, Türkiye Türkçesi Aızları Sözlüünde beik anlamına gelmektedir) köyü de bu grup içerisinde deerlendirilebilir. Yenice ilçesinde Yörüklerin youn bir ekilde bulunduu düünülürse, Seyvan Köyü nün adını Yörük çadırı anlamına gelen Sayhan dan aldıını söyleyebiliriz (Tablo 18). Tablo 18: Adlarını Çeitli Eya ve Aletlerden Alan Köyler Akçin Ayvacık Çekiçler Dibekli Ayvacık Çomaklı Tabaklar Ayvacık Çarıksız Ezine Kaykılar Bayramiç Seyvan Yenice Altıkulaç Adlarını Hayvan Türlerinden ve Çeitli Canlılardan Alan Köyler Aratırma alanında adını çeitli evcil ve yabani hayvanlardan alan köy sayısı 18 adettir. Evcil hayvanlardan esinlenerek ad alan köylere örnek olarak Koyunevi, Alakeçi, Mallı, Akçakeçili ve Akçakoyun u verebiliriz. Bunda etken faktör, hayvancılıın önemli bir geçim kaynaı olmasıdır. Doancı, Doancılar, Üvecik ve Balaban ise adını yabani hayvanlardan esinlenerek almıtır. Bununla birlikte Bıyıklı, Türkiye Türkçesi Aızları Sözlüünde çay balıı, Gökçeiçi ise aynı sözlükte gökçe yaban güvercini anlamındadır. Toluklar, Türkiye Türkçesi Aızları Sözlüünde koyun ve keçi yavrusu anlamındadır. Tülüler ise aynı sözlükte güreçi erkek deve, keçi ve koyun gibi anlamlara gelmektedir. Yine Tavuklu Köyü daha sonra halk tarafından Tavaklı olarak telaffuz edilmeye balanmıtır. Üvecik Köyü adını çevresinde eti için avlanan, bir çeit yabani kumru olan üveyiklerden esinlenerek almıtır. Hayvan adlarından etkilenerek köylerine en çok ad konulan ilçe Bayramiç tir (Tablo 19). Kaz Daı nda yabani hayvanlara sıklıkla rastlanılması, bu ilçede köylere bu hayvanların adlarının verilmesinde etkili olmutur. Tablo 19: Adlarını Hayvan Türlerinden ve Çeitli Canlılardan Alan Köyler Balabanlı Ayvacık Doancılar Koyunevi Ayvacık Koyunyeri Alakeçi Bayramiç Mallı Bıyıklı Bayramiç Akçakeçili Ezine Doancı Bayramiç Geyikli Ezine Gökçeiçi Bayramiç Tavaklı Ezine Karıncalık Bayramiç Üvecik Ezine Toluklar Bayramiç Akçakoyun Yenice Tülüler Bayramiç Kargacı Yenice

12 Adlarını Ulaımla lgili Özelliklerden Alan Köyler Aratırma alanının tarih boyunca bölgelerarası geçilerde kavak rolü üstlenmesi ulaımla ilgili özelliklerin köy adlarına yansımasına yol açmıtır. Aratırma alanındaki köylerden 7 adeti adını ulaımla ilgili faktörlerden almıtır. Bunlar; Gedik, Söütgedii, Üçyol, Yaya, Belen, Köprübaı, Derbentbaı köyleridir. Bununla birlikte çalıma alanında ulaımla ilgili özelliklerden yerleme adı almayan ilçeler Ayvacık ve Yenice dir (Tablo 20). Tablo 20: Adlarını Ulaımla lgili Özelliklerden Alan Köyler Gedik Bayramiç Belen Ezine Söütgedii Bayramiç Köprübaı Ezine Üçyol Bayramiç Derbentbaı Ezine Yaya Dier Aratırma alanında Büyükhusun, Küçükhusun, Kısacık, Aaıevik, Yukarıevik, Kumarlar, Arasanlı ve Kalkım köylerinin adlarının kaynakları tespit edilememi ve bu nedenle yukarıdaki sınıflandırılmalara dâhil edilmemitir. Sonuç Kaz Daı nın büyük ölçüde engebelendirdii aratırma kapsamındaki ilçelerde Fiziki Corafya faktörlerinin köy adlarının verilmesinde oldukça etkili olduu görülmektedir. Bu da insanla mekân arasındaki etkileiminin younluunu göstermektedir. nsan ve onun faaliyetlerini mekânla ilikilendirerek inceleyen Beeri ve Ekonomik Corafya faktörlerinin de köylere ad verilirken oldukça etkili olduu sonucuna varılmıtır. Bununla birlikte yerleme adlarından hareketle aratırma alanının doal ve beeri çevresi hakkında fikir sahibi olunmaktadır. Aratırma alanında yer alan köylerin Fiziki Corafya elemanlarından en çok doal bitki örtüsü, topografik unsurlar, litolojik özellikler ve hidrografik özellikler i esin kaynaı olarak seçtikleri görülmektedir. Yerleme tarihi, geçici ya da daimi kır yerlemeleri, bata tarımsal faaliyetler olmak üzere çeitli ekonomik faaliyetler, göç hareketleri ve ulaımla ilgili özellikler gibi Beeri ve Ekonomik Corafya elemanları da köylere ad verilmesinde önemli bir esin kaynaıdır. Ayrıca köy yerlemelerinin ad almasında tarihi, dini ve sosyokültürel faktörler ile renklerinde etkili olduu sonucuna varılmıtır. KAYNAKLAR AKSAN, Doan (2000). Her Yönüyle Dil Ana Çizgileriyle Dilbilim, Ankara: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Dil Kurumu Yayınları. BADEML, Raci ve Dierleri (2000). Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı Tespit ve Deerlendirme Çalımaları Raporu, Ankara: Milli Parklar Genel Müdürlüü Yayınları. BARKAN, Ömer Lütfi (1942). Osmanlı mparatorluu nda Bir skân ve Kolonizasyon Metodu Olarak Vakıflar ve Temlikler: II. Kolonizator Türk Derviler, Vakıflar Dergisi (2): BULUT, hsan (1996). Sorgun Yöresi Köy ve Mevkii Adlarının Kaynakları. Akademik Aratırmalar Dergisi, I (3) DEMRKAYA, Hilmi ve Kenan ARIBA (2007). Gölhisar, Çavdır ve Altınyayla (Burdur) lçelerindeki Kırsal Yerleme Adlarının Kaynakları, Türk Corafya Kurumu, Türk Corafya Dergisi (46): DOANER, Suna (1994). akkale Boazı Kıyılarının Corafyası, Türk Corafya Dergisi (29): ERNÇ, Sırrı (1989). Güneydou Avrupa da Türkçe Ekzonimler. Ü Deniz Bilimleri ve Corafya Enstitüsü BÜLTEN (6): ERTEN, samil (2006). Bölgenin Yerleim Serüveni, akkale Dosyası-2006; akkale Mercek Altında, akkale: Aynalı Pazar Gazetesi Yayınları. GÖNEY, Süha (1975). Büyük Menderes Bölgesi, stanbul: Ü Yayınları No: 1895, Corafya Enstitüsü Yayınları No: 79.

13 611 GÜNDÜZ, Ahmet (2008) Tarihli Tahrir Defterine Göre Antakya ve Çevresindeki Türkçe Yer Adları Hakkında Bir Deerlendirme, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi V (9): GÜNER, brahim ve Hakkı YAZICI (2000). akkale Boazında Ulaım, Türk Corafya Dergisi (35): GÜNER, brahim ve Mustafa ERTÜRK (2004). Türkiye l Merkezi Kent Adlarının Kaynakları Üzerine Bir Aratırma, Mula Üniversitesi SBE Dergisi (12): GÜNER, brahim, Mustafa ERTÜRK ve Ünsal BEKDEMR (2000), Idır li ndeki Yer Adlarının Kaynakları, Dou Corafya Dergisi (4): GÜNEY, Emrullah (1996). Toponomik Terimlerin Sınıflandırılması, Türk Dili Dergisi (540): KODAY, Saliha (2000). Trakya da Köy Adlarında Corafyanın Etkisi, 28. Corafya Meslek Haftası (10-12 Haziran 1988, Edirne), Geçmite, Günümüzde ve Gelecekte Trakya: Bildiriler, stanbul: Türk Corafya Kurumu. ORHONLU, Cengiz (1963). Osmanlı mparatorluu nda Airetleri skan Teebbüsü ( ), stanbul: Ü Edebiyat Fakültesi Yay. No: 998. TUNÇEL, Harun (2000). Türkiye de smi Deitirilen Köyler, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, X (2): TÜRKAY, Cevdet (1979). Babakanlık Ariv Belgelerine Göre Osmanlı mparatorluu nda Oymak, Airet ve Cemaatler, stanbul: Tercüman Kaynak Eserler Serisi 1. UYGUR, Nermi (1967). Yer Adları, Türk Dili Dergisi (187): YAAR, Okan (2001). Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı (Barı Parkı), Yaanan Sorunlar ve Çözüm Önerileri, Türk Corafya Kurumu, Türk Corafya Dergisi (36): YAAR, Okan ve Örge Yaar, Funda (2007). akkale Atasözleri ve Corafi Analizi, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi VI (19): YAZICI, Hakkı ve Dierleri (2005). Afyonkarahisar Atasözlerinin Corafi Analizi, Ulusal Corafya Kongresi-2005 (Prof. Dr. smail Yalçınlar Anısına), stanbul:.ü. Edb. Fak.-Türk Corafya Kurumu. (eriim tarihi: ) (eriim tarihi: ) (eriim tarihi: ) (eriim tarihi: ) Katkı Belirtme: Köy adlarının etimolojik incelemesini yapan akkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eitim Fakültesi öretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Yusuf AVCI ya teekkür ederiz.