BÖLGESEL GÖZLEMEVİ. (Regional Observatory/Intelligence Unit) TR61 (Batı Akdeniz Bölgesi) Kalkınma Ajansına Doğru. Doç. Dr.

Transkript

1 BÖLGESEL GÖZLEMEVİ PROJESİ (Regional Observatory/Intelligence Unit) TR61 (Batı Akdeniz Bölgesi) Kalkınma Ajansına Doğru Doç. Dr. Murat Ali Dulupçu 22 Ocak 2007 Kütahya 1

2 Yaşanan son kritik gelişmeler I 2002 NUTS sınıflandırması (1,2,3) İBBS Düzey2 TR61 Antalya Burdur Isparta Merkez Antalya MİFB mutabakat zaptı ile kurulması: AB fonu ve projesi kavramları özel kesim ve toplumda kafa karışıklığı yaratıyor. AB bölgesel programlarını yürütmek için hizmet birimlerinin kurulması (daha sonra KA ya devredilecek) PİLOTLAR 1, ,700 Euro civarında bekleniyor IPA, KÖMY Ocak Sayılı BKA Kanunu (sessizce!) Somut adımlar/pilot Temmuz 2006, İzmir ve Çukurova BKA, Ekim ayında faaliyete geçildi: BEKLENTİLERİN AKSİNE! Genel Sekreter atamaları yapıldı, mülkiye müfettişleri: BEKLENTİLERİN AKSİNE! Hükümet seçim öncesinde diğerlerini de faaliyete geçirebilir! MİFB deki ihaleler, shortlist ve konsorsiyumlar Bölgesel Kalkınma Ajansları'nın Kurulması ve Hizmetlerinin Desteklenmesi için Teknik Danışmanlık 3,5 Katılımcı Bölgesel Kalkınma Stratejilerinin, Operasyonel Planların Hazırlanması ve Altyapı Yatırım Projelerinin Önceliklendirilmesine Destek 7,0 İş Kümesi Politikası Geliştirme 6,0 Support to State Planning Organization to Build Capacity at Central, Regional and Local Level to Implement Economic and Social Cohesion Measures in line with the pndp 2,5 2

3 Yaşanan son kritik gelişmeler II Kamu Özel Kavgası Acaba yeni KİT ler mi yaratılıyor? / Yol ayrımı: Yerel DPT ler mi yoksa Bölgesel kalkınmaya odaklanmış odalar mı??? KA ların eylemsel kimliğe bürünmesi (DPT nin eylem planları): ilk adım eğitim programları, içerik ve finansman DPT tarafından belirlenmiş AB fonlarının kullanım biçimini belirleyecek bölgesel programların eksikliği, ihale konusu!!!/mifb KA ları DPT AB fonları aracılığı ile hazırlayacak, ihale konusu!!!/mifb Samsun (dış uzman), Mersin (RIS) ve İzmir (Konferans oradaydı) Bölgesel programların yürütülmesinde valilikler aktif, birimler oluşturulmuş; genelde odalar kamu kurumlarının etkisinde PASİF ALICI KA ların yerel bazda yansıması cılız TEPAV Yerel Medya Projesi nin önemi: Yerel medyanın söyleyecekleri? KİM gündem oluşturacak... AB yardımlarının bölgesel programlar aracılığıyla verildiğinin gözlerden kaçması: bölgelerin kendi geleceklerine ilişkin söyleyecek sözlerinin olması??? KÖMY/IPA? DPT nin merkezi bakış açısı hala devam etmektedir. 3

4 NUTS1 12 bölge 4

5 için perspektif NUTS2 26 Bölge 5

6 Bölgesel Programlar 6

7 Arkaplan ve Gerekçe: Neden bu bölge (İBBS2 TR61)? lerin başında borsa/odaların öncülük ettiği bir vakıf: BAGEV 2. Vakfın hazırladığı bölgesel gelişim raporu 2. ciltlik (BAGEV deneyimi) BAGEV raporu için SDÜ AÜ ortak çalışması, MAEÜ ile bu birlikteliği güçlendirmek mümkün 3. Takiben fuar, TEK sempozyumu, ürün katalog, Eurochambers, turizm rehberi 4. Motivasyon kaybı ve fikir üretmeme kısıtların dolayı doğan atalet: BAGEV in odaklanması için bir kıvılcım 5. Platform olarak gücün yeterince farkında değil ve kurulacak kalkınma ajansında vakfın sesini güçlendirme ihtiyacı açık bir şekilde var 6. Üç ilde de üniversite oldu: Master doktora çalışmalarının bölgesel sorunlara yönlendirilmesi 7

8 Amaç ve İlkeler Kurulacak birim ve proje fikri hakkında öneri; ancak zaman içerisinde gelen geri bildirimlerle revize edilebilir/kesinleşmiş BİR FORMAT YOK Türkiye de bir ilk olacak ve diğer bölgelere konsept olarak model teşkil etme potansiyeline sahip Kurulacak Kalkınma Ajansı nda BAGEV in sesini güçlendirecek altyapıyı sağlamak ÖZEL ve GÖNÜLLÜ SEKTÖRLERİN ELİNİ GÜÇLENDİRMEK: Vakıf olarak temsil; odalar dışında/kalkınma Kurulu/Kaos engelleyici; gündem belirleyici İl düzeyi dışında bölgesel bakış açısını sağlamak Temelde akademik bir proje değil; AB örnekleri bölgesel kalkınma amaçlı birim olarak değerlendiriliyor; ancak akademik çalışmaları yönlendirici ve destekleyici bir özelliği de olacak; üniversiteleri yerel çalışma yapmaya yönlendirme potansiyeli var (mismacth, undermacth, non macthed) 8

9 TEMEL GEREKÇELER Analitik ve gözlemsel veri kullanmama eğilimi Yetersiz veya ilgisiz veri kullanma Post rasyonalizasyon, Sonuç: bir kez daha başaramadık Yerel odaların yol gösterici veri eksikliği Amacından sapmış malumat birikimi bilgi adacıkları oluşturma gerekliliği süreç girdi çıktı amaçlı veri kullanımı geribildirim Eylem alanı miyopluğu/makro odaklanma AB ülkelerinde uygulanmakta Observatory units Intelligence Yerel kapasite farkındalık ilgi eksikliği: Sonuç merkezin yerele yine merkezden bakması 9

10 BG SOMUT NE YAPACAK? İhtiyaç analizi (need analysis), Açık analizi, Odalardan gelen talepler, Sektörlerin incelenmesi, ÖNCELİKLER GENEL BÖLGESEL KALKINMA PERSPEKTİFİNE GÖRE BELİRLENECEK (BG yönetim Birimi) Etki değerlendirmesi (impact assessment), Alınan kararların takibi(ab, ulusal, bölgesel, yerel), değerlendirilmesi, geri besleme Amaca uygun nitelikli veri üretimi, Genel bölgesel sorunların takibi, iyileşmeleri somutlaştırmak için, performans, ekonomik sosyal, istihdaminovasyon ICT kullanımı, Yerel gündem oluşturma (local agenda setting), Elde edilen bulguların kamuoyuna sunulabilir hale gelmesi ve böylelikle yerelin bakış açısının kalkınmaya odaklanmasının sağlanması Tematik çalışma raporları: sektör, sorun alanları, küme, AB ye hazırlık SWOT analizi, KA altyapısını güçlendirme (AB parası somut görünüm, katılımcı çalışmalar, katılımcılık altyapısı: MOTİVASYON) Günce/barometre; AB etkisi ve fırsatlar (parçalanma ve bütünleşme); katılımcılık paradoksu; 10

11 POLİTİKA ALANI Kalkınma Ajansı merkezi olan il, sadece kendisinin değil, aynı zamanda bölgesinin gelişmesinden sorumlu olacak ve ortaklık/paylaşım esaslı bir yapılanmaya gidecektir. BAGEV e ve BKA ya destek olabilecek bir Bölgesel Gözlemevi (BG) ihtiyacı 11

12 KRİTİK HUSUSLAR BG, KA merkezinin Antalya olmasından doğabilecek muhtemel sıkıntıları hafifletebilecektir.(il genel meclisi) BG nin nasıl yapılanacağı ve finanse edileceği SDÜ 2 proje daha yürütmektedir: AB FP6 Eurodite Euro SDÜ BAP Projesi YTL 3 ildeki üniversitenin desteği TEPAV EPRI, TOBB Yerel Kalkınma İçin Akademisyenler Platformu, TEPAV ın desteği 12

13 EYLEM ALANI Merkez: Isparta (Çünkü KA merkezi Antalya olacak) Yapılanma: Üniversite merkezli araştırma merkezi ya da BAGEV bünyesinde çalışma ofisi Süreç: BAGEV üyelerinin konu ile ilgili toplantıya çağrılması Toplantıda Burdur MAEÜ nün BAGEV e üyeliğinin gündeme getirilmesi BAGEV a konu ile ilgili (BG kurulması gerekliliği hakkında) bir sunum yapılması BG nin esas itibariyle TOBB nin geliştirdiği bir projenin (Yerel Akademisyenler Platformu) sonucu ve uzantısı olduğunun ve bu bağlamda TOBB bünyesinden de teşvik ve destek alabileceğinin vurgulanması Üniversitelere konu ile ilgili bilgilendirme yapılması Bölgesel aktörlerle bir dizi konsensüs ve ortak akıl toplantısının düzenlenmesi Üniversitede (SDÜ) ofis oluşturulması Destek: TOBB: Ofisin oluşturulması, BAGEV: Ofisin sürdürülebilirliğinin sağlanması, Üniversiteler: Personel desteği 13

14 ZAMAN PLANI Hafta Hafta Hafta Hafta Hafta BAGEV Süreci TOBB/TEPAV Bölgesel Üniversiteler Ortak Akıl ve Vizyon Çalışm aları Realizasyon 14

15 Bölgeler için politikalar ve araçlar 1. Bölge planları 2. KÖY 3. İl gelişme planları 4. Diğer kalkınma politikaların bölgesel boyutu 1. Sanayileşme gibi ulusal politikalar baskın 2. Diğerlerinin bölgesel boyutu zayıf 3. Bölgesel gelişmenin temel alındığı bir ulusal kalkınma yerine ulusal kalkınmanın temel alındığı bir bölgesel gelişme politikası 4. Bu nedenledir ki bölgeler üzerinde kamu yatırımlarının farklı etkileri olmakla birlikte, hem verimsiz (ve bazen de politize) hem de bütünleşik tasarlanmamış yatırımlar israfa yol açarak, kalkınma çabalarının etkinliğini büyük oranda kaybetmesine yol açmış (Gazete: dağın hesabı; Isparta) 5. Günceller: 5018 ile stratejinin kurumsal ve bölgesel yayılması; 5084; 5350; ve son olarak 5449 ve İzmir Mersin Adana 15

16 Hangi fonlar? european monies 1. Çerçeve Projeler ABGS ve Bakanlık düzeyinde (çerçeve projeler kullanamayan ve otoyola yatıranlar) 2. Topluluk Programları (Bazılarına dahiliz, bazıları ulusal koordinasyon, bazıları direkt komisyona) 3. Mikro projeler 4. Hibe Programları Çok yıllı bütçe: ?????? 16

17 Sabrınız için teşekkürler... 17