79570 Ruhsat Numaralı II (a) Grubu Bazalt Ocağı Projesi ÇED Başvuru Dosyası

Transkript

1 HAT-PEK BETON İNŞ. TAAH. TİC. LTD. ŞTİ Ruhsat Numaralı II (a) Grubu Bazalt Ocağı Projesi ÇED Başvuru Dosyası ARTVİN İLİ, ARHAVİ İLÇESİ, GÜNEŞLİ KÖYÜ MEVKİİ ppm kirlilik önleme ve yönetimi dan. müh. inş. taah. san. ve tic. ltd. şti. Mustafa Kemal Mah. Dumlupınar Bulvarı No:266 Tepe Prime İş Merkezi B Blok No:85 Çankaya/ ANKARA Tel: (0312) Fax: (0312) e-posta : ppm@ppm.com.tr www. ppm.com.tr ANKARA ARALIK- 2012

2 Proje Sahibinin Adı : Adresi : HAT-PEK BETON ĠNġ. TAAH. TĠC. LTD. ġtġ Kavak Yolu 3. Km Arhavi/ARTVĠN Telefon Numarası : Faks Numarası : Projenin Adı : Proje Bedeli : Proje İçin Seçilen Yerin Açık Adresi (İli, İlçesi, Mevkii) : ÇED BaĢvuru Dosyası TL Artvin Ġli, Arhavi Ġlçesi, GüneĢli Köyü Mevkii Projenin İçin Seçilen Yerin Koordinatları, Zone : Proje için seçilen yerin koordinatları ve proje kapsamında bulunan ünitelere ait koordinatlar, Bölüm 2, Tablo 3 de verilmiģtir. Projenin ÇED Yönetmeliği Kapsamındaki Yeri (Sektörü, Alt Sektörü) Proje, tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren ÇED Yönetmeliği ve tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren ÇED Yönetmeliğinde DeğiĢiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik Ek I Listesi 28.Maddesi a) 25 hektar ve üzeri çalıģma alanında (kazı ve döküm alanı toplamı olarak) açık iģletme kapsamında yer almaktadır. ÇED Raporu nu Hazırlayan Kuruluşun Adı: PPM Kirlilik Önleme ve Yönetimi Dan. Müh. ĠnĢ.Taah. San. ve Tic. Ltd. ġti. ÇED Raporu nu Hazırlayan Kuruluşun Adresi, Telefon ve Faks Numaraları : ÇED Raporunu Hazırlayan Kuruluşun Yeterlik Belgesi No su, Tarihi: Mustafa Kemal Mah. Dumlupınar Bulvarı No: 266 Tepe Prime ĠĢ Merkezi B Blok No:85, Çankaya/ ANKARA Tel: Fax: Belge No: 33 Tarih: ÇED Raporu nun Tarihi (Gün, Ay,Yıl):

3 İÇİNDEKİLER Ġçindekiler Tablolar Listesi ġekiller Listesi Ekler Listesi Kısaltmalar i iii iii iv iv BÖLÜM I: PROJENĠN TANIMI VE GAYESĠ... 1 Proje Konusu Yatırımın Tanımı, Ömrü, Hizmet Maksatları, Önem Ve Gerekliliği... 1 Projenin Konusu Yatırımın Tanımı... 1 Yatırımın Ömrü... 2 Hizmet Maksatları, Önem ve Gerekliliği... 3 Projenin Fiziksel Özelliklerinin, İnşaat ve İşletme Safhalarında Kullanılacak Arazi Miktarı ve Arazinin Tanımlanması... 4 Projenin Fiziksel Özellikleri... 4 Yatırımcı Tarafından Araştırılan Ana Alternatiflerin Bir Özeti ve Seçilen Yerin Seçiliş Nedenlerinin Belirtilmesi BÖLÜM II: PROJE ĠÇĠN SEÇĠLEN YERĠN KONUMU Proje Yeri ve Alternatif Alanların Mevkii, Koordinatları, Yeri Tanıtıcı Bilgiler BÖLÜM III: PROJE YERĠ VE ETKĠ ALANININ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLĠKLERĠ Önerilen Proje Nedeniyle Kirlenmesi Muhtemel Olan Çevrenin; Nüfus, Fauna, Flora, Jeolojik ve Hidrojeolojik Özellikler, Doğal Afet Durumu, Toprak, Su, Hava, (Atmosferik Koşullar) İklimsel Faktörler, Mülkiyet Durumu, Mimari ve Arkeolojik Miras, Peyzaj Özellikleri, Arazi Kullanım Durumu, Hassasiyet Derecesi (Ek-V deki Duyarlı Yöreler Listesi De Dikkate Alınarak) ve Yukarıdaki Faktörlerin Birbiri Arasındaki İlişkileri De İçerecek Şekilde Açıklanması Nüfus: Flora ve Fauna Jeolojik ve Hidrojeolojik Özellikler Toprak, Su, Hava Durumu İklim ve Hava: Mülkiyet Durumu BÖLÜM IV: PROJENĠN ÖNEMLĠ ÇEVRESEL ETKĠLERĠ VE ALINACAK ÖNLEMLER Önerilen Projenin Aşağıda Belirtilen Hususlardan Kaynaklanması Olası Etkilerinin Tanıtımı (Bu Tanım Kısa, Orta, Uzun Vadeli, Sürekli, Geçici Ve Olumlu, Olumsuz Etkileri İçermelidir.) a) Proje İçin Kullanılacak Alan b) Doğal Kaynakların Kullanımı c) Kirleticilerin Miktarı, (Atmosferik Şartlar İle Kirleticilerin Etkileşimi) Çevreye Rahatsızlık Verebilecek Olası Sorunların Açıklanması Ve Atıkların Minimizasyonu... 37

4 2-Yatırımın Çevreye Olan Etkilerinin Değerlendirilmesinde Kullanılacak Tahmin Yöntemlerinin Genel Tanıtımı Çevreye Olabilecek Olumsuz Etkilerin Azaltılması İçin Alınması Düşünülen Önlemlerin Tanıtımı BÖLÜM V: HALKIN KATILIMI Projeden Etkilenebilecek Olası Halkın Belirlenmesi Ve Halkın Görüşlerinin Çed Çalışmasına Yansıtılması İçin Önerilen Yöntem Görüşlerine Başvurulması Öngörülen Diğer Taraflar Bu Konuda Verilebilecek Diğer Bilgi ve Belgeler BÖLÜM VI: YUKARIDA VERĠLEN BAġLIKLARA GÖRE TEMĠN EDĠLEN BĠLGĠLERĠN TEKNĠK OLMAYAN BĠR ÖZETĠ... 48

5 TABLOLAR LİSTESİ Tablo 1. Proje Kapsamında Yer Alan Ünite, Sahalar ve Kapladıkları alanlar... 5 Tablo 2. ġantiye Alanı Ġçin Çevresel Gürültü Sınır Değerleri... 9 Tablo 3. Proje Kapsamında Yer Alan Ünitelere Ait Koordinatlar Tablo Yılı ADNKS Nüfus Sayımı Sonuçları Tablo 5. Hopa Meteoroloji Ġstasyonu YağıĢ Verileri Tablo 6. Evsel Nitelikli Atık Suların Bazı Tipik Özellikleri Tablo 7.Proje Kapsamındaki Faaliyetler Esnasında OluĢacak Atıksu Ġçerisindeki Kirlilik Yükleri ŞEKİLLER LİSTESİ Şekil 1. Proje Alanı ve Yakın Çevresine Ait Fotoğraf Şekil 2. Orçi Deresi Şekil 3. Arhavi-Ortacalar Köy Yolu Şekil 4. Yer bulduru haritası Şekil 5. Proje Alanını Gösterir Artvin Ġli Deprem Haritası Şekil 6. Türkiye Ġklim Bölgeleri (Atalay, Ġ. 1997) Şekil 7. Hopa Meteoroloji Ġstasyonu Aylık YağıĢ Değerleri ( ) EKLER LİSTESİ Ek 1 Ek 2 Ek 3 Ek 4 Ek 5 Ek 6 Ek 7 Ek 8 Ek 9 Maden ĠĢletme Ruhsatı 1/ Ölçekli Genel YerleĢim Planı Proje Alanına Ait Fotoğraf Görüntüleri Proje Alanına Ait Uydu Görüntüleri Proje Alanına Ait Mesçere Haritası Proje Alanına Ait Jeoloji Haritası Artvin Ġli Ava Açık ve Kapalı Alanlar Haritası Korunan Alanlar Haritası 1/ Ölçekli Çevre Düzeni Planı

6 KISALTMALAR AEP Acil Eylem Planı Bkz. Bakınız C Santigrat cm Santimetre ÇED Çevresel Etki Değerlendirmesi dba A-Ağırlıklı desibel DSİ Devlet Su ĠĢleri Genel Müdürlüğü ha Hektar hm 3 hektometreküp (1 hm 3 = m 3 = 1 GL) Hz Hertz kcal Kilokalori kg Kilogram km Kilometre kw Kilowatt m Metre m 3 Metreküp mm Milimetre sa Saat SKHKKY Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği T.C. Türkiye Cumhuriyeti vb. Ve baģkaları, ve benzerleri % Yüzde

7 BÖLÜM I: PROJENİN TANIMI VE GAYESİ Proje Konusu Yatırımın Tanımı, Ömrü, Hizmet Maksatları, Önem Ve Gerekliliği Projenin Konusu Yatırımın Tanımı HAT-PEK Beton ĠnĢ. Taah. Tic. Ltd. ġti tarafından, Artvin Ġli, Arhavi Ġlçesi, GüneĢli Köyü mevkiinde ruhsat numaralı 99,76 ha ruhsat sahası içerisinde 25,52 ha lık alana sahip II (a) grubu bazalt ocağı açılması ve iģletilmesi planlanmaktadır Ruhsat numaralı 25,52 ha alana sahip olan II (a) grubu bazalt ocağında açık iģletme delme-patlatma yöntemi ile yıllık üretim miktarı arz talep durumuna bağlı olarak ton olarak planlanmıģtır. Söz konusu ocakta üretim 2 poligon Ģeklinde gerçekleģtirilecek olup her iki poligonda da aynı yöntem açık iģletme delme patlatma yöntemi ile üretim gerçekleģtirilecektir. Ocakta üretim 1. Poligondan baģlanarak gerçekleģtirilecek olup, ihtiyaç halinde daha sonra 2. Poligonda üretim gerçekleģtirilecektir. Ocağın görünür rezerv miktarı ton olarak tespit edilmiģtir. Söz konusu ocakta üretilen bazalt, sert ve dayanıklı olduğu için dolgu, tahkimat ve inģaatlarda alt yapı malzemesi olarak bir kısmı piyasaya nakledilecek ve bir kısmı da planlanan bazalt ocağına yaklaģık 1,2 km uzaklıkta bulunan faaliyet sahibi tarafından iģletilen ruhsat numaralı II (a) grubu bazalt ocağı ruhsat sahası sınırları içerisinde mevcut bulunan kırma-eleme tesisinde kırılmak suretiyle kırma kum, ince ve iri mıcır olarak beton santralinin ihtiyacı doğrultusunda kullanılacaktır. Söz konusu projede faaliyetlere baģlanılmadan önce ocak alanındaki bitkisel toprak örtüsü temizleme faaliyetleri yapılacaktır. Yüzeyde ortalama 10 cm kalınlığında bitkisel toprak bulunmaktadır. Bu bitkisel toprak öncelikle; yüzeyden sıyrılacak ve bitkisel toprak depolama alanında geçici olarak depo edilecektir. Bu depolanan bitkisel toprak, ocak alanın rehabilitasyon faaliyetleri aģamasında kullanılacaktır. Açık iģletme faaliyetinin hazırlık aģamasında çıkan bitkisel toprak, faaliyet alanında belirlenmiģ olan bitkisel toprak depolama alanında geçici olarak depo edilecektir. Depo alanları, ruhsat sahası içerisinde bozuk orman arazileri tercih edilecektir. Bazalt yapısı itibariyle sert bir formasyona sahip olduğundan, hazırlık aģamasında delme patlatma ile yüzeyden ayrılacaktır. Ocakta üretilen bazalt sert ve dayanıklı olduğu için dolgu, tahkimat ve inģaatlarda alt yapı malzemesi olarak bir kısmı piyasaya nakledilecek ve bir kısmı da planlanan bazalt ocağına yaklaģık 1,2 km uzaklıkta bulunan faaliyet sahibi tarafından iģletilen ruhsat numaralı II (a) grubu bazalt ocağı ruhsat sahası sınırları içerisinde mevcut bulunan kırma-eleme tesisinde kırılmak suretiyle kırma kum, ince ve iri mıcır olarak beton santralinin ihtiyacı doğrultusunda kullanılacaktır. Ruhsat sahası içerisinden, iki poligon arasından Orçi deresi ve Arhavi-Ortacalar köy yolu geçmektedir. 1. Nolu Üretim Poligonun doğusunda yaklaģık 55 metre mesafede Orçi Deresi ve yaklaģık 50 metre mesafede Arhavi-Ortacalar Köy yolu geçmektedir. Ayrıca 1 nolu üretim poligonunun güneyinde yaklaģık 15 m mesafede kurumuģ bir dere yatağı bulunmaktadır. Söz konusu poligona en yakın yerleģim birimi ise alanın batısında 5 m mesafede Dereüstü Köyüne ait hanedir. 1

8 2. Nolu Üretim Poligonunun batısından en yakın mesafe alındığında yaklaģık 20 metre mesafede Orçi Deresi ve 55 metre mesafede Arhavi-Ortacalar Köy yolu geçmektedir. Söz konusu poligona en yakın yerleģim birimi, alanın batısında GüneĢli Köyüne ait 30 metre uzaklıktaki hanedir. Üretim poligonlarında üretim esnasında patlatmanın en yakın hanelere, dere yataklarına ve yollara olumsuz etkilerini en aza indirmek amacıyla, delik çapı, kullanılacak patlayıcı madde miktar ve özellikleri, kullanılacak makine ve ekipmanlar gibi patlatma paternini oluģturucak parametreler özenle seçilerek patlatma etkileri en aza indirilecektir. Ayrıca; üretim yapılacak alandan Orçi deresine ve köy yoluna 60 m koruma bandı bırakılacaktır Yapılan patlatmalar sonucu kaya fırlama, hava Ģoku vibrasyon v.b. etki mesafesi ÇED raporunda detaylı olarak hesaplanacak olup, yapılacak patlatmalar sonucu kaya fırlamalarından dere, yol ve hane olumsuz etkilenmeyecek Ģekilde üretim gerçekleģtirilecektir. Ayrıca; patlatmanın olumsuz etkilerini en aza indirmek için; dereye ve yola 25 m lik koruma bandı bırakılacaktır. 25 m den itibaren hendek açılacak ve hendek tabanına çakıl taģları doldurulacaktır. Hendek içerisine bloklar yerleģtirilecektir. Patlatma sonucu oluģabilecek kaya fırlaması, vibrasyon, hava Ģoku v.b. etkiler, set olarak oluģturulmuģ kaya bloklar tarafından sönümlenmeye çalıģılacaktır. Bu Ģekilde; dereye, yola ve en yakın haneye olumsuz etkisi en aza indirilmiģ olacaktır. Faaliyet alanında proje kapsamında kurulacak ünite ve alanlar; Bitkisel Toprak Depolama Alanı, 1 Nolu Üretim Poligoonu ve 2 Nolu Üretim Poligonu olarak belirlenmiģtir. Faaliyet alanında bitkisel toprak depo alanı her iki poligonda ayrı ayrı olarak belirlenecektir. Faaliyet alanını gösteren 1/ ölçekli topoğrafik haritası Ek -2 de sunulmaktadır. Ayrıca faaliyet sahası içerisine arazi yapısı nedeni ile Ģantiye binası kurulmayacak olup GüneĢli Köyünden mevcut binalar kiralanarak kullanılacaktır. Açılması düģünülen bazalt ocağı alanı (1. Üretim Poligonu + 2. Üretim Poligonu) yaklaģık 25,52 hektar olup, söz konusu proje, tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren ÇED Yönetmeliği ve tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren ÇED Yönetmeliğinde DeğiĢiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik, Ek I Çevresel Etki Değerlendirmesi Uygulanacak Projeler Listesi, Madde 28- Madencilik projeleri, a) 25 hektar ve üzeri çalıģma alanında (kazı ve döküm alanı toplamı olarak) açık iģletmeler kapsamında olduğundan, proje için ÇED BaĢvuru Dosyası hazırlanmıģtır. Yatırımın Ömrü Açılması planlanan söz konusu bazalt ocağının her iki poligon alanlarındaki bazaltın, ekonomik olarak çıkarılabilecek ömrü görünür rezervin yıllık üretim miktarına oranı kadar olacaktır. Görünür rezerv miktarı hesaplanırken kullanılan parametreler ortalama uzunluk, geniģlik, kalınlık ve bazaltın yoğunluğudur. Bu parametrelerden yola çıkılarak, görünür rezerv; = Ortalama uzunluk x geniģlik x kalınlık x yoğunluk = 400 m x 300 m x 30 m x 2,7 ton/m 3 = ton olarak hesaplanmıģtır. 2

9 Söz konusu yatırımın ömrü ise görünür rezerv / yıllık üretim miktarı ndan; = ton / ton/yıl = 64,8 ~ 65 yıl olarak belirlenmiģtir. Hizmet Maksatları, Önem ve Gerekliliği Dünyadaki teknolojik ve bilimsel geliģmeler insanlarda çevre bilinciyle birlikte, daha sakin ve doğal ortamlarda yaģama arzusunu ve özlemini doğurmaktadır. Son yıllarda ülkemizde de özellikle büyük Ģehirlerde ve turistik yörelerde, hem yapılarda hem topluma açık ve kapalı alanlarda yapı taģları kullanılmaya baģlanmıģtır. AĢınma ve iklim Ģartlarından en az etkilenmesi nedeniyle Bazalt tercih edilme sırasında, önde gelen hammaddedir. Yakın gelecekte vazgeçilmez olacağı kesin gözle bakılan Bazaltın, kullanım alanı her geçen gün geniģlemektedir. Ayrıca Fiziksel ve mekanik özellikleri göz önünde bulundurularak kırma Bazalt taģı, değiģik doz ve oranlarda agrega olarak beton bileģimine katılmaktadır. Bazalt taģı olarak ise raylı yollarda bazaltın yerini çoktan almıģtır. Cam-seramikte ve mineral tabanlı yalıtım sistemlerinde kullanılmaktadır. Bazalt, ince taneli, yoğun, sert, dayanıklı ve koyu renkli (siyah) bir magmatik kayaç olan bazalt gabro grubunun volkanik türüdür. Homojen yapısı nedeniyle düzgün kırılma yüzeyleri vermesi açısından yapı taģları konusunda özellikle yaya ve yolların döģenmesinde zar taģı olarak üretimi açısından aranan bir kayaçtır. Proje alanından üretimi gerçekleģtirilecek malzeme bazalt cevheridir. Son yıllarda ülkemizde de özellikle büyük Ģehirlerde ve turistik yörelerde, hem yapılarda hem topluma açık ve kapalı alanlarda doğal taģlar kullanılmaya baģlanmıģtır. AĢınma ve iklim Ģartlarından en az etkilenmesi nedeniyle bazalt, tercih edilme sırasında önde gelen doğal taģtır. Yakın gelecekte vazgeçilmez olacağı kesin gözle bakılan bazaltın, kullanım alanı her geçen gün geniģlemektedir. Bazalt, değiģik kalınlık ve ölçülerde mimari yapıların her safhasında, alt ve üst yapıda, zemin ve cephe kaplamalarında, Ģehir içi yollarda, kaldırımlarda, tretuvarlarda ve bahçe düzenlemesinde kullanılmaktadır. Ayrıca, fiziksel ve mekanik özellikleri göz önünde bulundurularak kırma bazalt taģı, değiģik doz ve oranlarda agrega olarak beton bileģimine katılmaktadır. Bazalt taģı olarak ise raylı yollarda bazaltın yerini çoktan almıģtır. Cam-seramikte ve mineral tabanlı yalıtım sistemlerinde kullanılmaktadır. Bazalttan elde edilen taģ yünü ise her türlü gemi ve denizde inģa edilen diğer yapıları döģeme ve duvar yalıtımında, yüksek sıcaklığa olan mukavemeti nedeniyle yangın kapılarında, kazan ve kazan dairesinde, klima ekipman ve kanallarında, baca ve baca gazı kanallarında tank ve depolarında, duvar modüllerinde ve tavan izolasyonunda kullanılmaktadır. Proje kapsamında iģe alınacak personellere; mesleki edindirme, mesleki tecrübelerinin artmasına katkıda bulunarak, proje bitiminde ya da iģten ayrılma durumlarında elde ettikleri tecrübelerle, iģ bulma imkanları daha da artacak ve iģsizliğin azalmasına dolaylı olarak katkıda bulunulacaktır. 3

10 GeliĢmiĢ ülkelerin en büyük özellikleri, üretici olmalarından kaynaklanmaktadır. Üretici bir firma olan faaliyet sahibinin katılımıyla, ülkenin üretim payı artacak ve geliģmiģliğine katkıda bulunulabilecektir. Elde edeceği bazaltın yurt içi piyasasında satıģı ile hammaddenin direkt olarak ülke ekonomisine girdi sağlamıģ olacak ve sattığı sektörlerin kullanım durumlarına göre de ülkenin teknoloji ilerlemesine katkıda bulunacaktır. Elde edeceği bazaltın yurt dıģına satıģının sağlanmasıyla, ülkenin ihracatı artmıģ ve Türkiye ye artı döviz girdisi sağlanmıģ olacaktır. Özellikle Rusya da Soçi limanı inģaatı için bölgeden kaya malzeme talebi oldukça fazladır. Projenin Fiziksel Özelliklerinin, İnşaat ve İşletme Safhalarında Kullanılacak Arazi Miktarı ve Arazinin Tanımlanması Projenin Fiziksel Özellikleri Söz konusu proje Artvin Ġli, Arhavi Ġlçesi, GüneĢli Köyü mevkiinde olup, bazalt malzemesinin çıkarılacağı ocak 25,52 ha alana sahip olacaktır. Proje yeri, Karadeniz Bölgesinin Doğu Karadeniz Bölümü nde yer almaktadır. Artvin Ġl sınırı içerisinde yer almaktadır. Proje yeri Artvin Ġl merkezine kuģbakıģı yaklaģık 43 km, Arhavi ilçe sine ise yaklaģık 6 km mesafededir. Ruhsat sahasının batısında yaklaģık 200 m mesafede Dereüstü Köyü ve m mesafede Kireçlik Köyü, doğusunda yaklaģık 450 m mesafede GüneĢli Köyü, güneyinde yaklaģık 900 m uzaklıkta Gürgencik Köyü ve kuzeyinde ise yaklaģık 600 m meafede Kemerköprü Köyü bulunmaktadır. Ayrıca ruhsat sahasının içerisinden kuzey-güneydoğu yönünde Orçi Deresi ve Orçi Deresine paralel Arhavi-Ortacalar Köy yolu geçmektedir. Ruhsat sahasından geçen söz konusu dere ve yol ÇED alanını 1 ve 2 olarak ikiye ayırmaktadır. Proje kapsamında kullanılacak arazinin tamamına yakını orman arazisi olup Ģahsa ait fındık bahçeleri de bulunmaktadır. Proje alanının mesçere tipi KzKs, z, Bkz olarak Ek-5 de sunulan Mescere Haritasında kolaylıkla görülebilmektedir. Söz konusu alanda faaliyete baģlamadan önce Orman Bölge Müdürlüğü ne müracaat edilerek gerekli izinler alınacaktır. Proje alanında 10 cm kalınlığında bitkisel toprak örtüsü bulunmaktadır. Söz konusu ocakta her iki poligonda üretim faaliyetlerine baģlanılmadan önce bitkisel toprak örtüsü sıyrılıp, üretim faaliyetleri sona erdiğinde ocak sahasının rehabilitasyonunda kullanılma üzere geçici olarak 1. ve 2. Poligonda belirlenen bitkisel toprak depo alanlarında depolanacaktır. Proje kapsamında yer alan 1 Nolu Üretim Poligonu (ÇED Alanı 1), 2 Nolu Üretim Poligonu (ÇED Alanı 2), bitkisel toprak depolama alanları ve kapladıkları alanlar Tablo 1 de verilmektedir. Kullanılacak arazi miktarı ve vasfı ile ilgili ayrıntılı bilgi ÇED raporunda detaylı olarak verilecektir. 4

11 Tablo 1. Proje Kapsamında Yer Alan Ünite, Sahalar ve Kapladıkları alanlar Saha Alan (Hektar) II (a) Grubu Bazalt Ocağı Toplam Alanı 25,52 1 Nolu Üretim Poligonu (ÇED Alanı) 11,27 2 Nolu Üretim Poligonu (ÇED Alanı) 14,25 1 Nolu Poligon Bitkisel Toprak Depolama Alanı 0,35 2 Nolu Poligon Bitkisel Toprak Depolama Alanı 0,45 Söz konusu faaliyet alanlarında arazi topoğrafyası nedeni ile Ģantiye binası kurulamamaktadır. Bu yüzden civarda bulunan güneģli Köyüne ait mevcut binalardan kiralanarak kullanım sağlanacaktır. Faaliyet alanında yapılan rezerv tespit çalıģmalarında, bazalt cevherleģme damarının ortalama uzunluğu 400 m, geniģliği 300 m, kalınlığı ise 30 m olarak belirlenmiģtir. Söz konusu bazaltın yoğunluğu yaklaģık 2,7 ton/m 3 alındığında görünür rezerv miktarı aģağıdaki gibi hesaplanmıģtır: Görünür Rezerv: Uzunluk x GeniĢlik x Kalınlık x Yoğunluk : 400 m x 300 m x 30 m x 2,7 ton/m 3 : ton olarak hesaplanmıģtır. Önerilen projeden kaynaklanabilecek önemli çevresel etkilerin genel olarak açıklanması (su, hava, toprak kirliliği, gürültü, titreşim, ışık, ısı, radyasyon ve benzeri.) Su: Üretim faaliyetleri esnasında kullanılan su; - ÇalıĢanların içme ve kullanma suyu, - Patlatmalı çalıģmalar öncesi delik delme sırasında tozmayı ve patlatma sonrası oluģacak tozmayı önlemek için kullanılacak nemlendirme, - TaĢıma sırasında tozumaya önleyici arozözün kullanacağı su, - Tozma önleme amaçlı kullanılacak spreyleme suyu söz konusudur. ÇalıĢanların içme ve kullanma suyu Arhavi Ġlçesi ve GüneĢli Köyü nden temin edilecektir. Söz konusu proje kapsamında faaliyetler esnasında kullanılacak su iģçilerin evsel kullanım ihtiyacı doğrultusunda olacaktır. Ocakta her iki üretim poligonundaki faaliyetlerde en fazla 20 kiģinin çalıģacağı öngörülmektedir. Proje kapsamında görev yapacak personelin su kullanımından ötürü evsel nitelikli atık su oluģacaktır. OluĢacak olan atık su GüneĢli Köyünden kiralanacak olan binada gerçekleģecek olup söz konusu atık sular binaya ait fosseptikte toplanacaktır. Kullanılacak su, evsel nitelikli atıksuya dönüģecek olup, iģletme aģamasında personel kaynaklı evsel nitelikli atıksular, Sağlık Bakanlığının Tarih ve Sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren Lağım Mecrası ĠnĢaası Mümkün Olmayan Yerlerde Yapılacak Çukurlara Ait Yönetmelik hükümlerine uygun olarak GüneĢli Köyündeki kiralanacak mevcut binanın fosseptiğinde toplanarak doldukça düzenli aralıklarla Arhavi 5

12 Belediyesi tarafından ücreti karģılığı vidanjör ile çekilecek ve en uygun altyapı sistemine deģarj edilecektir. Tozun minimize edilmesi ve gerek ocak sahası içindeki gereksede ocaktan çıkarılan bazalt taģının ve bitkisel toprağın taģınması esnasında toz oluģumunun azaltılması amacı ile yapılacak sulama/spreyleme çalıģmalarında ve gerektiğinde sahadan çıkacak araçların lastiklerinin yıkanması iģlemlerinde su kullanılacaktır. Bu suyun tamamının buharlaģacağı kabulüyle spreyleme iģlemlerinden ötürü atıksu oluģmayacaktır. Ayrıca civarda yer alan dere yataklarına atık su desarjı olmayacaktır. Herhangi bir etki, katkı veya madde karıģımı söz konusu olmayacaktır. Proje kapsamında oluģacak atıksuların bertarafında tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği ve tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak değiģtirilen Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliğinde DeğiĢiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik hüküm ve esaslarına uyulacaktır. Su kaynakları ve projeden kaynaklı çevresel etkiler ÇED Raporunda detaylı olarak verilecektir. Katı Atıklar Söz konusu bazalt ocağındaki faaliyetler esnasında ocak iģçilerinden ve kullanılacak malzemelerden kaynaklanan katı atıklar ve organik atıklar ile inģaat artıkları, tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan ( tarih ve sayılı R.G. değiģikliği yayınlanan) Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine göre bertaraf edilecektir. Bu atıklardan tekrar kullanılabilir olanlar ayrı toplanacak ve geri kazanımı sağlanacaktır. Değerlendirilemeyecek olanlar ise ilgili belediyenin katı atık depolama alanına sevk edilecektir. Faaliyet alanında veya kiralanacak olan Ģantiye binasında yemek yapılmayacak olup iģçilerin yemek temini özel firmalardan sağlanacaktır. Hafriyat Atıkları Bazalt ocağında üretim faaliyetlerine baģlanmadan önce bitkisel toprağın sıyrılması iģlemleri gerçekleģtirilecektir. Söz konusu bitkisel toprak sıyrılması sonucu hafriyat oluģacaktır. OluĢan hafriyat atıkları ocak sahası içerisinde belirlenen bitkisel toprak depolama alanlarında depolanacaktır (Bkz. Ek-2 1/ Ölçekli Genel YerleĢim Planı). Ocak sahasında, kazı iģlemleri sonucu yapılacak bitkisel toprağın sıyrılması kazısı sonucu oluģacak hafriyat malzemesi, tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Hafriyat Toprağı, ĠnĢaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği ne göre tedbirler alınarak bertaraf edilecektir. Toz Emisyonu Söz konusu bazalt ocağında iģletme aģamasında hafriyat iģlemleri, bazaltın çıkartılması ve nakliyesi sırasında toz emisyonu oluģacaktır. OluĢacak toz emisyonlarını azaltmak için toz indirgeme yöntemleri uygulanacaktır. 6

13 ĠĢlemlerin yapılması sırasında hava kirliliğinin engellenmesi amacı ile alınacak önlemler; Delme-patlatma faaliyetleri öncesi deliklerin belirlendiği alanın, delik delme ve patlatma sonucu oluģabilecek tozlanmaya karģı nemlendirilmesi, Depolanan ve taģınan malzemelerin üst kısmının en az % 10 oranında nemli olmasının sağlanması, TaĢıma yapılan kamyonların üzerinin örtülmesi, Kamyonlara hız sınırlaması getirilmesi, Savurma yapılmadan doldurma ve boģaltma yapılması, Malzemenin taģınması sırasında oluģacak tozun azaltılması amacıyla sulama yapılması, TaĢıma yapılacak yollara kaplama yapılması ve bu yolların belirli aralıklarla sulanması. Toz yayılımına neden olacak faaliyetler sırasında, ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan ( tarih ve sayılı Resmi Gazete de değiģikliği yayımlanan) Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği nin ilgili hükümlerine göre gerekli tedbirler alınacaktır. Atık Pil ve Akümülatörler Proje kapsamında oluģabilecek atık akümülatörler, kullanılan ekipmanın bitmiģ aküleridir. Ayrıca faaliyet sırasında iģçiler tarafından kullanılan elektronik eģyalardan kaynaklı atık pillerin oluģması söz konusu olacaktır. Atık piller evsel atıklardan ayrı toplanacak, pil ürünlerinin dağıtımını ve satıģını yapan iģletmelerce veya belediyelerce oluģturulacak toplama noktalarına teslim edilecektir. Araçların akümülatörleri değiģtirilirken eskisi, akümülatör ürünlerinin dağıtım ve satıģını yapan iģletmeler ve araç bakım-onarım yerlerini iģletenlerin oluģturduğu geçici depolama yerlerine ücretsiz teslim edilecektir. Faaliyet sırasında oluģacak atık pil ve akümülatörlerin toplanması ve bertarafında tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan ve tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan değiģikliğiyle birlikte Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliğinde DeğiĢiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik hükümlerine uyulacaktır. Ömrünü Tamamlamış Lastikler Faaliyet esnasında, araç ve iģ makinelerinin lastiklerinin proje sahasında değiģtirilmesinin gerekmesi halinde meydana gelmesi muhtemel atıklardır. Proje kapsamında araç ve iģ makinelerinin lastiklerinin proje sahasında değiģtirilmesinin gerekmesi halinde oluģacak atık lastiklerin geri kazanımı esas alınacak; geri kazanım ve bertaraf iģlemleri, hava, su, toprak, bitki ve hayvanlar üzerinde tehlike yaratmadan, ses ve koku yoluyla çevreye herhangi bir olumsuz etkide bulunmadan ve doğal çevre ile koruma alanlarına zarar vermeden yapılacaktır. Ayrıca, ömrünü tamamlamıģ lastikler hangi sebeple olursa olsun vadi veya çukurlarda dolgu malzemesi olarak kullanılmayacak, katı atık depolama tesislerinde depolanmayacak, ısınmada kullanılmayacak, gösteri ve benzeri fiilleri kapsayacak Ģekilde her ne amaçla olursa olsun yakılmayacaktır. 7

14 Ömrünü tamamlamıģ lastiklerin bertarafı ile ilgili belge ve dokümanlar düzenli bir Ģekilde Artvin Çevre ve ġehircilik Ġl Müdürlüğüne verilecektir. Ayrıca, birer örneği faaliyet alanında bulundurularak denetim esnasında yetkililere ibraz edilecektir. Ömrünü tamamlamıģ lastiklerin toplanması ve bertaraf edilmesi konularında tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren ve tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan değiģikliğiyle birlikte Ömrünü TamamlamıĢ Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uyulacaktır. Atık Yağlar Proje kapsamında oluģabilecek atık yağlar, kullanılan ekipmandan kaynaklanabilecek atık motor yağları ile sınırlıdır. Ekipmanların bakım ve onarımı, bu çalıģmalar için gerekli altyapısı sağlanmıģ olan yerlerde yapılacak, böylece atık yağ oluģması ihtimali en aza indirilmiģ olacaktır. Ancak herhangi bir nedenle ortaya çıkacak atık yağların geçici depolanması, taģınması ve bertarafı Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uygun olarak gerçekleģtirilecektir. Atık yağ üretimini en az düzeye indirecek Ģekilde gerekli tedbirler alınacaktır. Atık yağ analizleri Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uygun olarak yapılacak veya yaptırılacaktır. Atık yağlar, geçirimsiz zemin üzerine yerleģtirilmiģ tanklar/konteynerler içinde, kategorilerine göre ayrı ayrı geçici depolanacaktır. Tesisten kaynaklanan farklı kategorideki atık yağlar birbirleriyle, PCB ve diğer tehlikeli atıklarla karıģtırmayacak; tehlikeli atıkla kirlenmiģ yağların bertarafı için Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uyulacaktır. Atık yağlar, lisans almıģ taģıyıcılar vasıtasıyla, lisanslı iģleme ve bertaraf tesislerine gönderilecektir. Atık yağların tesis dıģına taģınması durumunda Ulusal Atık TaĢıma Formu doldurulacaktır. Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği 26. maddeye göre kayıt tutulacak ve EK-2 de yer alan Atık Yağ Beyan Formunu doldurularak takip eden bir sonraki yılın ġubat ayı sonuna kadar Çevre ve ġehircilik Ġl Müdürlüğü ne gönderilecektir. Proje kapsamındaki tüm faaliyetler süresince, tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren ve tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan değiģikliğiyle birlikte Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği nin tüm hükümlerine uyulacaktır. Gürültü Proje kapsamındaki faaliyetler süresince kullanılan iģ makineleri ve patlatmalı çalıģmalar yöredeki gürültü seviyesini arttıracaktır. ÇalıĢma saatlerinin ve kazı, patlatma vb. gibi iģlerin insan hayatını etkileyecek zamanlar ile çakıģmasının önlenmesi etkinin boyutunu kontrol altına alacaktır. Proje kapsamında faaliyete geçirilecek olan bazalt ocağındaki faaliyetler için tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Çevresel Gürültünün 8

15 Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği ve tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliğinde DeğiĢiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik hükümleri kapsamında çevresel gürültü seviyeleri belirlenecek ve ünitelere en yakın yerleģim alanlarına göre etki mesafeleri belirlenerek ÇED Raporu içerisinde verilecektir. Bununla birlikte, ocak sahasında arazinin hazırlanması ile projede belirtilen malzeme gereç alanlarının faaliyete açılmasına kadar ağır iģ makinelerinin kullanılması, gürültü ve vibrasyona neden olacaktır. Bazalt ocağında iģletme ve gerekecek yol çalıģmaları sırasında ortaya çıkacak gürültü; hafriyat, yükleme ve taģıma sırasında kullanılacak makine ve araçlardan kaynaklanacaktır. Çevresel gürültü değerlendirilmesi, çeģitli kaynaklardan dağılan sürekli ses düzeylerinin belirlenmiģ bir alıcı noktada kabul edilebilir sınırlar içinde olup olmadığının belirlenmesi Ģeklinde yapılacaktır. Ayrıca, personele koruyucu ekipman temin edilecek ve bunların kullanılması sağlanacak, ĠĢçi Sağlığı ve ĠĢ Güvenliği Yönetmeliği ile ÇGDYY hükümleri doğrultusunda hareket edilecektir. Hazırlanacak ÇED Raporunda bazalt ocağında faaliyet aģamasında oluģacak (iģ makinelerinden kaynaklı) gürültü düzeyi hesaplanarak, sonuçları tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği ve tarihli sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliğinde DeğiĢiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik esaslarına göre değerlendirilecek ve yönetmelik hükümlerine riayet edilecektir. Tablo 2. ġantiye Alanı Ġçin Çevresel Gürültü Sınır Değerleri Faaliyet türü (yapım, yıkım ve onarım) Lgündüz (dba) Bina 70 Yol 75 Diğer kaynaklar 70 Tablo 2 de görüldüğü üzere Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği nde Diğer Kaynaklar için gündüz gürültü sınır düzeyi 70 dba olarak tanımlanmıģtır. ÇED raporunda yapılacak olan gürültü hesaplamalarında ortaya çıkacak değerler bu sınır değere göre değerlendirilecektir. Açık iģletme delme-patlatma yöntemi ile üretimi yapılacak olan bazalt ocağı için tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak değiģtirilen Çevre Kanununca Alınması Gereken Ġzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik kapsamında değerlendirme yapılacak olup, çevresel gürültü düzeyleri belirlenerek gerekli olması durumunda Akustik Rapor hazırlanacak ve ÇED Raporu içerisinde verilecektir. Tıbbi Atıklar Faaliyet kapsamında çalıģacak olan personele saha alanlarında yapılacak olan ilk yardım müdahalesi gibi durumlarda bir miktar tıbbi atık oluģması muhtemeldir. 9

16 Faaliyet kapsamında oluģabilecek tıbbi atıklar çevre ve insan sağlığına zarar verecek Ģekilde doğrudan veya dolaylı olarak alıcı ortama verilmeyecektir. Tıbbi atıklar, tehlikeli ve evsel atıklar ile karıģtırılmayacak, kaynağında diğer atıklardan ayrı olarak toplanacak, biriktirilecek, taģınacak ve bertaraf edilecektir. Tıbbi atıkların toplanmasında; yırtılmaya, delinmeye, patlamaya ve taģımaya dayanıklı; orjinal orta yoğunluklu polietilen hammaddeden sızdırmaz, çift taban dikiģli ve körüksüz olarak üretilen, çift kat kalınlığı 100 mikron olan, en az 10 kilogram kaldırma kapasiteli, üzerinde görülebilecek büyüklükte ve her iki yüzünde Uluslararası Biyotehlike amblemi ile DĠKKAT TIBBĠ ATIK ibaresini taģıyan kırmızı renkli plastik torbalar kullanılacaktır. Torbalar en fazla ¾ oranında doldurulacak, ağızları sıkıca bağlanacak ve gerekli görüldüğü hallerde her bir torba yine aynı özelliklere sahip diğer bir torbaya konularak kesin sızdırmazlık sağlanacaktır. Proje kapsamında oluģacak tıbbi atıkların toplanması, taģınması ve bertarafı konusunda, tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uyulacaktır. Tehlikeli Atıklar Faaliyet kapsamında çalıģacak iģ makinelerinin bakım ve onarımları yetkili servislerde yaptırılacaktır. Ancak, proje alanında herhangi bir nedenle tehlikeli atık oluģması durumunda, atıklar ocak sahası dıģında, beton saha üzerine yerleģtirilmiģ sağlam, sızdırmaz, emniyetli ve uluslararası kabul görmüģ standartlara uygun konteynırlar içerisinde geçici olarak muhafaza edilecek, konteynırların üzerinde tehlikeli atık ibaresine yer verilecek, depolanan maddenin miktarı ve depolama tarihi konteynırlar üzerinde belirtilecek, konteynırların hasar görmesi durumunda atıklar, aynı özellikleri taģıyan baģka bir konteynıra aktarılacak, konteynırların devamlı kapalı kalması sağlanacak, atıklar kimyasal reaksiyona girmeyecek Ģekilde geçici depolanacaktır. Geçici olarak depolanan tehlikeli atıklar, en yakın yerdeki lisanslı tehlikeli atık geri kazanım tesisine veya lisanslı tehlikeli atık bertaraf etme tesisine gönderilecektir. TaĢımada lisanslı araçlar kullanılacaktır. Faaliyet süresince tarih ve sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren ve tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan değiģikliğiyle birlikte "Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uyulacaktır. Isı, Işık, Radyasyon vb. Söz konusu proje kapsamında ısı, ıģık, radrasyon vb. kirliliğe yol açacak herhangi bir faaliyet bulunmamaktadır. Yatırımcı Tarafından Araştırılan Ana Alternatiflerin Bir Özeti ve Seçilen Yerin Seçiliş Nedenlerinin Belirtilmesi Madencilik faaliyetlerinde cevherin/malzemenin bulunduğu alanda üretim yapılması zorunludur. Bu nedenle projenin baģka bir alternatifi yoktur. Zararlı etkilerin boyutu, jeolojik yapıya, hidrolojik özelliklere, ocak alanı ve derinliğine, mevcut toprak bitki örtüsü ve iklim Ģartlarına bağlıdır. Bölgede talep edilen faaliyet sınırı 10

17 içinde jeolojik olarak herhangi bir yapı ve fosil yatağı bulunmaması, tarihi yer ve turistik tesislerin bulunmaması rezervinin bol olması gibi nedenlerden dolayı proje alanı olarak seçilmiģtir. 11

18 BÖLÜM II: PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KONUMU Proje Yeri ve Alternatif Alanların Mevkii, Koordinatları, Yeri Tanıtıcı Bilgiler Artvin Ġli, Arhavi Ġlçesi, GüneĢli Köyü mevkiinde bulunan HAT-PEK Beton ĠnĢ. Taah. Tic. Ltd. ġti Tarafından 69,91 ha lık ruhsat sahası içinde 25,52 ha alanlık ÇalıĢma (ÇED) Alanı nda II (a) Grubu Bazalt Ocağı açılması ve iģletilmesi planlanmaktadır. Proje yeri, Karadeniz Bölgesinin Doğu Karadeniz Bölümü nde yer almaktadır. Artvin Ġl sınırı içerisinde yer almaktadır. Proje yeri Artvin Ġl merkezine kuģbakıģı yaklaģık 43 km, Arhavi ilçe sine ise yaklaģık 6 km mesafededir. Ruhsat sahasının batısında yaklaģık 200 m mesafede Dereüstü Köyü ve m mesafede Kireçlik Köyü, doğusunda yaklaģık 450 m mesafede GüneĢli Köyü, güneyinde yaklaģık 900 m uzaklıkta Gürgencik Köyü ve kuzeyinde ise yaklaģık 600 m meafede Kemerköprü Köyü bulunmaktadır. Ayrıca ruhsat sahasının içerisinden kuzey-güneydoğu yönünde Orçi Deresi ve Orçi Deresine paralel Arhavi-Ortacalar Köy yolu geçmektedir. Ruhsat sahasından geçen söz konusu dere ve yol ÇED alanını 1 ve 2 olarak ikiye ayırmaktadır. Söz konusu proje alanı ve yakın çevresine ait fotoğraf ġekil 1. de verilmiģtir. Arhavi-Ortacalar Köyyolu Orçi Deresi 1 Nolu Üretim Poligon Alanı 2 Nolu Üretim Poligon Alanı Şekil 1. Proje Alanı ve Yakın Çevresine Ait Fotoğraf 12

19 Söz konusu proje alanı orman ve Ģahıs arazisinden oluģup, ilgili izinler için çalıģmalara baģlanmadan önce Artvin Orman Bölge Müdürlüğü ne baģvuruda bulunulacaktır. Ayrıca faaliyet alanı içersinde ve yakın civarında fındık bahçeleri de bulunmamaktadır. ġekil 1 de de görüldüğü üzre ruhsat sahasının içersinden, 2 nolu üretim poligonunun güneybatı-güneydoğu kısmından ve 1 nolu üretim poligonunun kuzeybatı-kuzeydoğu kısmından Orçi Deresi ve Arhavi-Ortacalar Köyyolu geçmektedir. 2 Nolu üretim poligonunun güneybatı-güneydoğu kısmından geçmekte olan Orçi Deresine ait örnek fotoğrafı ġekil-2 de, 1 Nolu üretim poligonunun kuzeybatı-kuzeydoğu kısmından geçmekte olan Arhavi-Ortacalar Köyyoluna ait örnek fotoğrafı ise ġekil-3 de görebilmekteyiz. Şekil 2. Orçi Deresi 13

20 Şekil 3. Arhavi-Ortacalar Köyyolu Söz konusu bazalt ocağı alanını gösterir 1/ Ölçekli Genel YerleĢim Planı Ek- 2 de, proje alanına ait fotoğraflar ve uydu görüntüleri Ek-3 ve 4 de, Yerbulduru Haritası ġekil 4 de ve malzeme ocaklarına ait koordinatlar Tablo 3 de verilmektedir. 14

21 Tablo 3. Proje Kapsamında Yer Alan Ünitelere Ait Koordinatlar NOKTA ADI UTM 6 DERECE DATUM: ED-50 DOM: 39 - ZON: 37 Y X RUHSAT ALANI R R R R R ÇED ALANI (POLİGON-1) P P P P P P P P P P P P P P P P P P P P P P P P P P P P P P ÇED ALANI (POLİGON-2) P P P P P P P P ALAN m 2 PAFTA NO F46-B ,87 F46-B ,89 F46-B4 15

22 P P P P P P P P P P BİTKİSEL TOPRAK DEPO SAHASI-1 BTD BTD BTD BTD BTD BTD F46-B4 BTD BTD BTD BTD BİTKİSEL TOPRAK DEPO SAHASI-2 BTD BTD BTD BTD BTD F46-B4 BTD BTD BTD BTD

23 YaklaĢık Proje Alanı Şekil 4. Yer bulduru haritası 17

24 BÖLÜM III: PROJE YERİ VE ETKİ ALANININ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİ Önerilen Proje Nedeniyle Kirlenmesi Muhtemel Olan Çevrenin; Nüfus, Fauna, Flora, Jeolojik ve Hidrojeolojik Özellikler, Doğal Afet Durumu, Toprak, Su, Hava, (Atmosferik Koşullar) İklimsel Faktörler, Mülkiyet Durumu, Mimari ve Arkeolojik Miras, Peyzaj Özellikleri, Arazi Kullanım Durumu, Hassasiyet Derecesi (Ek-V deki Duyarlı Yöreler Listesi De Dikkate Alınarak) ve Yukarıdaki Faktörlerin Birbiri Arasındaki İlişkileri De İçerecek Şekilde Açıklanması. Söz konusu projenin ve etki alanının temel çevresel özellikleri genel olarak bu bölümde incelenmekte olup, detaylı bilgiler ÇED Raporu nda verilecektir. Nüfus: Faaliyet alanı ve yakın çevresinde bulunan yerleģim birimlerinin 2011 yılı adrese dayalı nüfus kayıt sistemi (ADNKS) sonuçları aģağıdaki Tablo 4 de verilmiģtir. Tablo Yılı ADNKS Nüfus Sayımı Sonuçları İl / İlçe Kadın Erkek Toplam Artvin Ġli Arhavi Ġlçesi GüneĢli Gürgencik Kireçlik (Kaynak: ) Flora ve Fauna Bazalt ocağının ve yakın çevresinde bulunması muhtemel flora ve fauna türleri, ayrıntılı saha çalıģmaları ve literatür araması sonucu belirlenecektir. Bu çalıģmaların sonuçları ÇED Raporu nda detaylı olarak sunulacaktır. Jeolojik ve Hidrojeolojik Özellikler a) Bölge Jeolojisi Anadolu nun tektonik birliklerinden Pontidlerin doğu bölümünde yer alan Artvin ili sınırları içinde Paleozoyik ten günümüze kadar değiģik zamanlarda oluģmuģ metamorfik, intrüzif, volkanik ve sedimanter kayalar yüzeylenir. Bölgenin en eski kayaları; Artvin-Yusufeli arasında, Çoruh Nehri vadisi boyunca ortaya çıkan gnays, mikaģist ve amfibollü gnayslardan oluģan metamorfik topluluk ile gabro ve diyabazlarla temsil edilen yan kayayı kesen, değiģik evreli, granitik, tonalitik, diyoritik, dasitik, diyabazik karakterli dayk ve damarların oluģturduğu bir magmatik kompleks ve Artvin güneydoğusundaki granodiyoritlerdir. Doğu Pontidlerin güney kesiminde geliģmiģ kuzeye bindirmeli yapılar arasında bağımsız tektonik dilimler halinde yüzeye çıkan bu eski temellerden granodiyoritler; güneyde Çoruh vadisinde düģük dereceli metamorfizma etkileri taģıyan çakıltaģı, kumtaģı bazik 18

25 volkanik ve çört katkılı silttaģından oluģan, Liyas (Alt Jura) yaģlı meta çökeller tarafından kuģkulu bir uyumsuzlukla üstlenir. Kuzeyde tektonik yontulma nedeniyle tabanı gözlenemeyen metamorfizma geçirmemiģ sığ denizel çakıltaģı, kumtaģı ve silttaģları belirli zonlarda yoğunlaģmıģ bitki kalıntılıdır. Yer yer granit, dasit ve diyabaz damarları ile kesilmiģ meta çökeller üste doğru piroklastik ve çört arakatkılı spilit ve bazaltlara geçer. Yersel yastık yapılı siyahımsı koyu yeģil renkli volkanik kayalar Liyas-Dogger (Orta Jura) yaģlı bir yay magmatizmasının kalkalkalen-toleyitik karakterli ürünleri olarak kabul edilir. Orta Jura sonlarında bölge yükselerek kara durumuna geçmiģtir. Üst Jura istifi bu karasallaģmaya ve hızlı aģınma-taģınmaya iģaret eden bol volkanik kaya, çört daha az granitoyid, dasit, diyabaz, gabro, kireçtaģı ve metamorfik kaya parçalarından yapılmıģ, kırmızı-gri renkli, yelpaze deltası karakterli, karasal çakıl taģları ile volkanik kayalar üzerinde uyumsuz olarak oturur. Transgresif özellikli bu istifte, üste doğru, Üst Jura ve Alt Kretase yaģlı, sığ denizel kireçtaģı resiflerine geçilir. Ġstifin üst bölümünde yersel kumtaģı ve epiklastik ara katkılı lav ve piroklastikler bulunur. Alt Kretase sonlarında yeni bir yükselim geçiren bölgede Üst Jura-Alt Kretase kayaları Turoniyen yaģlı, kızıl renkli, karasal-sığ denizel çakıltaģı, kumlu-killi kireçtaģı mercekli kumtaģı ile baģlayan Üst Kretase istifi tarafından transgresif olarak örtülür. Bölgenin kuzey bölümünde (Yusufeli-Artvin çizgisinin kuzeyi) Turoniyen- Koniyasiyen-Santoniyen evrelerinde geliģen ada yayı volkanizmasının ürünü, yaygın andezit, bazaltik andezit, bazalt, spilitik bazalt lav ve volkanoklastiklerinin çökellerle ardalanması sonucu, Doğu Pontidlerde geniģ alanlar kaplayan, kalın volkano-tortul istif oluģur. Volkanizmanın asitik karakterli son evresinde, Doğu Karadeniz Bölgesi nde bilinen sülfit cevherleri ile sıkı iliģkili dasitler, riyodasitler ve granitoyitik kayalar irili-ufaklı domlar veya subvolkanik damarlar Ģeklinde volkano tortullar içine sokulmuģtur. Volkanik ve volkano-tortul kayalar Kampaniyen-Paleosen yaģlı bir çökel istifle üstlenir. Tabanda bol volkanik çakıllı konglomera ve epiklastik kumtaģları ile baģlayan bu istifte türbiditik yapılı epiklastik kumtaģı, silttaģı, marn ardalanmasına ve mikrotürbidit yapılı ince kumtaģı, kiltaģı, kalsitürbidit ara katkılı, ince tabakalı, sık kayma kıvrımcıklı, killi mikritlere geçilir. Çökel istifin üst seviyelerinde yer alan kırmızı renkli çamurtaģları üzerine Alt Eosen yaģta yeģilimsi gri, sarı renkli çakıltaģı, kumtaģı ve kiltaģları açısal uyumsuzlukla gelir. Bu karasal-sığ denizel fasiyesleri geçiģli olarak izleyen volkaniklastiklerle ardalanmalı bazaltikandezitik, dasitik lavların oluģturduğu üst volkano-tortul istif ise Orta Eosen yaģındadır. 19

26 Çok sayıda tektono-stratigrafi birimine ayrılan bölgenin, Üst Kretase yay volkanizmasının daha az etkin olduğu, güney bölümünde, volkanik katkılı Turoniyen- Santoniyen birimleri üzerine ince bir kırıntılı seviyesi ile gelen Kampaniyen-Orta Paleosen yaģlı sığ denizel kireçtaģları Orta-Üst Paleosen yaģlı silttaģı ve marnlara geçer. Bunları uyumsuz olarak üstleyen Eosen yaģlı sığ denizel çökeller ve volkanitler Oligo-Miyosen in kalın çakıltaģı, kumtaģı, silttaģı, kireçtaģı, ve kiltaģları ile yine uyumsuz olarak üstlenir. Yer yer jips veya linyit mercekleri kapsayan bu birimler de, Üst Miyosen andezit, bazalt, aglomera ve tüfleri ile örtülür. Metamorfik Temel Ġnceleme alanının kuzeyinde ve Doğu Pontid kuzey zonu alt ünitesi içerisinde yer alan metamorfitler (gnays, mikaģist), gabro-meta gabro-meta diyorit-metadiyabaz ve granitler Mesozoyik istiflerin temelini teģkil etmesi dolayısı ile Paleozoik yaģlı olarak kabul edilmektedirler. Metamorfitler (Gnays, Mikaşist) (Pms) Yusufeli ilçesinin güneydoğusundaki Karadağ civarında ve Demirkent beldesinin KD sunda izlenir. Çoğunlukla gnays ve mikaģistlerden oluģur. Hamurkesen formasyonu ile olan dokanakları tektoniktir. Metamorfitler gabrolarca kesilir. Bu sebeple Paleozoik temele ait en eski birim olarak belirlenmiģlerdir. Gabro- Metagabro- Metadiyorit- Metadiyabaz (<p) Yusufeli ilçesinin doğusundaki Su kavuģumu civarı ile Demirkent beldesi yöresinde yüzeylenirler. Birim, genel olarak koyu gri-yeģil renk tonlarında görülür. Gabro-diyoritdiyabaz topluluğu, kesiģen GB-KD doğrultulu iki büyük tektonik hat arasında disk biçimli bir tektonik dilim olarak ortaya çıkar. Bu sebeple Hamurkesen formasyonu ile olan dokunakları tamamen tektoniktir. Bindirme zonları boyunca geliģen dinamometamorfizma sonucu arazide de izlenebilen metagabro, metadiyorit ve metadiyabaz oluģumları görülür. Granitler genellikle gri-pembemsi renkli oluģları ile dikkati çeker ve bu görünümleri ile GümüĢhane il merkezi civarında izlenen ve Paleozoyik temeli teģkil eden pembe granitler ile büyük benzerlik gösterirler. Granitler içerisinde çeģitli tektonik hareketlere bağlı olarak geliģen çok kırıklı, çatlaklı ve deforme yapılar görülür. Paleozoyik temeli teģkil eden unsurlar arasında granitler en genç durumda bulunur. Narlık civarında izlenen granitler Liyas yaģlı olarak kabul edilen Hamurkesen formasyonu ile transgresif olarak örtülür. Hamurkesen Formasyonu ( JLh ) Hamurkesen formasyonu adlandırması, ilk olarak Bayburt-Demirözü civarında izlenen Liyas yaģlı volkano-tortul birim için AĞAR 1977 tarafından kullanılmıģtır. Ġnceleme alanında da benzer litolojik özelliklere sahip bulunan volkano-tortul istif Hamurkesen formasyonu ile deneģtirilerek aynı formasyon adı verilmiģtir. Hamurkesen formasyonu; Yusufeli ilçesinin KD sundaki Narlık beldesi civarında, Yusufeli-AĢpiĢen köyü civarında ve Kılıçkaya beldesi güney yörelerinde, Kaçkar dağları, 20

27 Altıparmak dağları, Marsis tepe ve Güngörmez dağları yörelerinde yaygın olarak izlenir. Formasyon bazalt-andezit lav ve piroklastlarının kumtaģı, çamurtaģı, silttaģı, radolarit ve Ģeyl ara tabakalarıyla birlikte ardalanmasından oluģur. Birim volkano-tortul yapısı ve esmer rengi ile tipik bir görünüm sergiler. Bazalt lavlarında yastık yapılarına sıkça rastlanır. En güzel yastık lav yapıları Tortum çayı ve Oltu çayı Su kavuģumu yakınlarında Yusufeli-Oltu karayolunda gözlenir. Hamurkesen formasyonu dokunaklarının çoğunlukla tektonik olması nedeniyle tabanını izleme olanağı son derece sınırlı olup, ancak Yusufeli- Narlık beldesinin GB kesiminde görülebilir. Formasyon burada temele ait açık pembe renkli granitler üzerine mikrokonglomeratik bir kumtaģı ile birlikte transgresif diskordan olarak gelir. Hamurkesen formasyonu kuzey zon alt ünitesinde tortul içerikleri itibari ile güney zona oranla daha derin denizel bir ortamı yansıtır. Doğu pontid kuzey zon ünitesi içerisinde yer alan bindirmeler kuzey-güney alt ünitelerini ayıran büyük bindirme hattı üzerinde birbiriyle kesilģen mekik Ģekilde bir bindirmeler zinciri oluģturur. Mekik Ģekilli bindirmelerin etki alanı üzerinde yaygın olarak dinamometamorfizma etkileri görülür. Paleozoyik temele ait olduğu kabul edilen gabrolarda meta-gabro oluģumu, Hamurkesen formasyonu içerisinde yer alan Ģeyl ara seviyelerinde meta-ģeyl ve bazalt lavlarında da meta bazalt oluģumları bindirme hatları üzerinde dinamometamorfizma olaylarına bağlı olarak geliģen metamorfitlere tipik örnekler teģkil eder. Ġnceleme alanının kuzey zon alt ünitesinde Hamurkesen formasyonu genellikle kömür içeren sığ denizel çökellerden oluģan ve GÜVEN-1993 tarafindan madenler formasyonu olarak tanımlanan birim ile uyumlu olarak üstlenir. Kırmızı-mor rengi ile dikkat çekici olan Madenler formasyonu güney zonda görülmez. Buna eģdeğer olabilecek esmer renkli Oltu taģlı seviyeler izlenir. Ancak bu tortul seviyeler harita çizim Ģekli alamamıģtır. Bu sebeple güney zonda Hamurkesen formasyonu yaygın olarak pelajik karbonatlardan oluģan Berdiga formasyonu ile uyumlu olarak örtülür. Hamurkesen formasyonunun dokunakları çoğunlukla tektonik olduğundan Formasyonun gerçek kalınlığını saptayabilme olanağı yoktur. Ancak görülebildiği kadarı ile 1400 m.yi aģan bir kalınlıktan bahsedilebilir. Formasyonun yaģına iliģkin olarak özellikle Ģeyl ara seviyeleri içinde yer yer makrofosil kalıpları (Brakiopodlar, bozulmuģ ammonitler, hegzagonal kesitli krinoid sapları, çok küçük yaprak kalıpları ) tespit edilmiģ, ancak bu fosillerin bozulmuģ olması ve sağlıklı sonuç vermemesi dolayısıyla kesin bir yaģ verilememiģtir. Buna rağmen BAYDAR tarafından birimin yaģı Liyas olarak benimsenmiģtir. Dogger yaģı veren Madenler formasyonu ile Malm- Alt Kretase yaģı veren Berdiga formasyonunun bu volkano tortul birim üzerinde uyumlu olarak izlenmesi, ayrıca Bayburt civarında AĞAR tarafından Liyas yaģlı olarak belirlenen litolojik istifle litolojik ve stratigrafik benzerlikleri dolayısıyla GÜVEN tarafından da Liyas yaģlı olarak kabullenilmiģtir. 21

28 Çataksu Formasyonu (Jdç ) Formasyon, Erzurum ili Olur ilçesi Çataksu beldesi civarında tipik olarak izlendiğinden GÜVEN tarafından Çataksu formasyonu olarak tanımlanmıģtır. ÇalıĢma alanında Yusufeli ilçesine bağlı Morkaya ve Darıca beldeleri yörelerinde yüzeyledir. Formasyon siyah sleytler, kumlu - killi türbiditlerle karakteristiktir. Tektonizmadan etkilenen bölümlerde, düģük dereceli metamorfizma izlenir. Birim içerisinde yer yer altere volkanitler ve volkano klastik kırıntıların eģlik ettiği toleyitik karakterli bazaltlar izlenmektedir. Birim, volkano-tortul karakterli Hamurkesen formasyonunun üzerine uyumlu olarak gelmekte ve genellikle mor renkli konglomera, kumtaģı litolojilerinden oluģmuģ Madenler formasyonu ile yanal geçiģlidir. Formasyon sığ denizel karbonatlardan oluģan Berdiga formasyonu tarafından uyumlu olarak üstlenir. Birimin kalınlığı yaklaģık 200 m.olup, kapsadığı mikrofosillere dayanılarak GÜVEN-1993 tarafından yaģı Dogger olarak saptanmıģtır. Madenler Formasyonu (Jdm ) Madenler formasyonu inceleme alanında AĢağı Madenler köyü civarında tipik yüzeylenmeleri izlendiğinden GÜVEN-1993 tarafından bu isimle tanımlanmıģtır. Doğu Pontid kuzey zonu alt ünitesi içerisinde bulunan Madenler formasyonuna ait yüzeylenmeler; Artvin ili batısı, Zeytinlik köyü batısı, Yusufeli-Öğdem-Morkaya-AĢpiĢen köyü GD su (Tortum yolu üzeri ) ve Demirkent beldesinin KD sunda Erenler köyü civarında izlenir. Madenler formasyonu çeģitli kalınlıklarda ( m. arasında) resifal kireçtaģı ara tabakalarıyla yer yer bazalt lav ve proklastları da içeren çoğunlukla kırmızı-mor renkli konglomera ve kumtaģlarından oluģur. Formasyon volkano - tortul bir istif yapısından oluģan Hamurkesen formasyonunun üzerine uyumlu olarak oturur. Kırmızı kongloromeralar üzerinde yapılan incelemelerde, çakılların çoğunlukla yuvarlanmıģ, elipsoidal ve köģeli Ģekilli olduğu ve çoğunlukla da granit, dasit, bazalt ve metamorfitlerden oluģtuğu görülmektedir. Ayrıca daha az oranda gri-beyaz renkli köģeli kireçtaģı çakılları da izlenir. Çakıllar 1-2 cm. ile 10-15cm.arasında değiģen çaplarda olup, kırmızı-morumsu renkli bir çimento malzemesi ile sıkıca tutturulmuģtur. Madenler köyü ve Erenler köyü arasında bu konglomeralar içerisinde GGB-KKD doğrultulu ve D ya eğimli gri-beyaz renkli resifal kireçtaģları izlenir. Bu ara tabakalar genel istiflenmeye uygundur. Ayrıca bazalt lav akıntıları ve aglomeralar da izlenmiģtir. Madenler formasyonunun Yusufeli-Kömürlü köyü ve Yusufeli-Karadağ yöresindeki yüzeylenmeleri içinde kömür oluģumları mevcuttur. Bu zuhurlar küçük mercekler Ģeklinde olup, genellikle konglomeraların taban kesiminde yer alırlar. Madenler formasyonunun bu litolojik özellikleri irdelendiğinde; inceleme alanının Doğu Pontid kuzey zonu alt ünitesinde Hamurkesen formasyonunu takiben denizin sığlaģtığı, zaman zaman kısa süreli ve sınırlı karalaģma dönemleri geçirdiği söylenebilir. Formasyon gri-beyaz renkli resifal kireçtaģlarından oluģan, Malm-Alt Kretase yaģlı Berdiga formasyonu ile uyumlu olarak üstlenir. Kalınlık değiģken olup, azami 200 m. kadardır. Madenler formasyonunda kesin bir yaģ verebilecek paleontolojik veriler saptanamamıģtır. Derlenen bazı kireçtaģı örneklerinde ; -Ammobaculites sp. -Reophax sp. -Litoulidae sp. -Pseudocylammina sp. 22

29 Fosilleri saptanmıģ ve formasyon için muhtemelen Dogger yaģı önerilmiģtir. Berdiga Formasyonu ( JKr ) Giresun-Alurca ilçesinin güneyindeki Berdiga dağlarında izlenen Üst Jura-Alt Kretase yaģlı kireçtaģları, ilk olarak PELĠN-1977 tarafından Berdiga formasyonu olarak tanımlanmıģtır. Doğu Pontidlerin gerek güney ve gerekse kuzey zonunda birçok yerde yüzeylenen Üst Jura- Alt Kretase kireçtaģları çok az fasiyes faklılıkları göstermekle beraber belli bir stratigrafik horizonda izlenmeleri nedeniyle bölge genelinde bu isim altında toplanmıģlardır. Bu nedenle çalıģma alanında izlenen Üst Jura-Alt Kretase yaģlı kireçtaģları Berdiga formasyonu olarak isimlendirilmiģtir. Berdiga formasyonu inceleme alanının çoğunlukla güney zonunda; Artvin-Narlık beldesi doğusu, Tortum gölü civarı, Yusufeli-AĢpiĢen köyü ( Oltu yolu ) Yusufeli-Günyayla GB sı, Yusufeli-Morkaya köyü GD sunda yüzeylenir. Formasyon gri-beyaz ve krem renkli resifal kireçtaģları, orta kalınlıkta tabakalanmalı killi kireçtaģı ve sileks yumrulu kireçtaģlarından oluģur. Berdiga formasyonu, esmer renkli bazik volkano-tortul bir istif yapısından oluģan Hamurkesen formasyonunun üzerine uyumlu olarak gelir. Doğu Pontid kuzey-güney zonu alt ünitelerini ayıran GB-KD doğrultulu büyük bindirme hattının yakın çevresinde kompresyon kuvvetlerinin etkisiyle bu formasyon içinde çok güzel kıvrımlı yapılar gözlenir. Örneğin; Yusufeli-AĢpiĢen sapağından itibaren Tortum yolu üzerinde bu ender rastlanabilecek güzellikte kıvrımları izlemek mümkündür. Berdiga formasyonu inceleme alanının Doğu Pontid kuzey zonu alt ünitesinde bazik volkano-tortul bir istiften oluģan Türoniyen-Santoniyen yaģlı Çatak formasyonu ile, buna karģın güney zonu alt ünitesinde ise fliģ karakterli tortullardan oluģan Üst Kretase Paleosen yaģlı Mescitli formasyonu ile uyumlu olarak izlenir. Ayrıca inceleme alanının güney kesiminde ofiyolitik melanj ile tektonik bir dokunak oluģturur. Formasyonun kalınlığı; inceleme alanının ( Kuzey zon alt ünitesi ) m. arasında olduğu halde, güney zon alt ünitesinde 900 m. kadardır. Çatak Formasyonu ( Krü 1) Trabzon ili Maçka ilçesinin Çatak mevkiinde izlenen Üst Kretase (Türoniyen- Santaniyen) yaģlı bazik volkano-tortul bir istif ilk olarak GÜVEN-1993 tarafından Çatak formasyonu olarak tanımlanmıģtır. Çatak formasyonu Doğu Pontid kuzey zonunda Üst Jura-Alt Kretase yaģlı resifal kireçtaģlarının üzerine gelen Üst Kretase yaģlı volkano-tortul istiflerin alt horizonunu teģkil eden bazik volkano-tortul karakterli bir birim olarak da tarif edilebilir. Ġnceleme alanının KB ve KD kesimlerinde Üst Jura-Alt Kretase yaģlı kireçtaģı horizonunun üzerinde izlenen bazik volkano-tortul istif litostratigrafik özellikleri bakımından Çatak formasyonu ile deneģtirilmiģ ve aynı formasyon adı verilmiģtir. Çatak formasyonu Yusufeli Sarıgöl yol güzergâhı ile Yusufeli - Ġspir yol güzergâhı üzerinde Çoruh vadisi boyunca ve ayrıca Artvin AĢağı Madenler ( Hot ) civarında, Narlık beldesi doğusunda, Artvin Murgul ilçesi güney yöreleri, Artvin ili Ortaköy yöresi ile güney 23

30 yöreleri, Yusufeli ilçesi batı, kuzey ve güney yöreleri, Artvin ġavģat yolu üzerinde Pırnallı köyünün batı ve güneydoğusunda yüzeyleģir. Çatak formasyonu gri yeģil renkli andezit, andezitik bazalt lav ve piroklastları ile ara tabakalı bulunan kırmızı bordo renkli çamurtaģı, silttaģı, gri renkli marn ve kumtaģlarından oluģur. Formasyon tortul ara seviyeler içermesi nedeniyle tabakalı bir yapı görünümü sergiler. Bazalt lavların yer yer yastık yapıları görülür. Çatak formasyonu Malm Alt Kretase yaģlı kireçtaģlarının ( Berdiga formasyonu ) üzerine uyumlu olarak bulunur ve riyodasit dasitik lav ve piroklastlarından oluģan Kızılkaya formasyonu ile de uyumlu olarak üstlenir. Kızılkaya Formasyonu ( Krü 2 ) Giresun ili Espiye ilçesinin güneyinde yer alan Kızılkaya yöresinde tipik olarak yüzeylenen riyodasit-dasitik lav ve proklastları ilk olarak GÜVEN 1993 tarafından Kızılkaya formasyonu olarak tanımlanmıģtır. Doğu Karadeniz Bölgesinin 1/ ölçekli kompilasyonunda ilk olarak bu formasyon adlandırılması uygulanmıģtır. Kızılkaya formasyonu AĢağı Madenler in doğusunda ve yaklaģık K-G doğrultusu boyunca izlenir. Formasyon gri beyaz renkli riyodasitik-dasitik karakterli lav ve proklastlarından oluģur. Lavlarda yer yer kolonlu yapılar ve yer yer de akıntılı (flüvdal) yapılar gözlenir. Hidrotermal gelimler sonucu sülfürlü mineralizasyon oluģumları ve buna bağlı olarak da yan kayaçlarda yer yer hidrotermal ayrıģmalar (silisleģme,serizitleģme ve killeģme ) mevcuttur. Kızılkaya formasyonu bazik volkano-tortul karakterli Çatak formasyonunun üzerine uyumlu olup, yine bazik volkano-tortul karakterli Çağlayan formasyonu ile de uyumlu olarak üstlenir. Formasyonun kalınlığı yaklaģık 400 m. kadardır. Formasyonun içinde fosil içerir tortul seviye bulunmadığından formasyonun yaģı göreceli olarak belirlenmeye çalıģılmıģtır. Kızılkaya formasyonu Türoniyen Santoniyen yaģlı Çatak formasyonunun üzerinde uyumlu ve Kampaniyen-MestriĢtiyen yaģlı Çağlayan formasyonu ile de uyumlu olarak üstlendiğinden yaģı göreceli olarak Santoniyen-Kampaniyen olarak önerilmiģtir. Artvin ili kuzeyi, batısı GD ve GB yöreleri ile Orta köyün kuzeyinde, Zeytinlik beldesigd sunda, Narlık beldesi GD sunda, Murgul ilçesinin doğu, GD ve GB yörelerinde, Pırnallı köyünün KB ve GD yörelerinde izlenir. Çağlayan Formasyonu ( Krü 3 ) Trabzon ili merkezine bağlı Çağlayan beldesi civarında tipik yüzeylemeleri izlenen Kampaniyen-MestriĢtiyen yaģlı bazik volkano-tortul bir istif ilk olarak GÜVEN 1993 tarafından Çağlayan formasyonu olarak tanımlanmıģtır. Ġnceleme alanında da benzer litostratigrafik özellikler gösteren bazik volkano - tortul istif Çağlayan formasyonu ile deneģtirilerek aynı formasyon adı verilmiģtir. Çağlayan formasyonu, inceleme alanının KD kesiminde Yukarı Madenköy civarında yaygındır. Formasyon genellikle gri - yeģil renkli andezitik bazalt, bazalt lav ve piroklastları ile birlikte ara tabakalı olarak bulunan kırmızı bordo renkli çamurtaģı, gri renkli marn ve 24

31 kumtaģlarından oluģur. Formasyon içindeki tabakalarda güney dokunaktaki bindirmenin etkisiyle geliģmiģ, dalgalı kıvrım yapıları görülür. Bazaltlarda yastık lav yapıları geliģmiģtir. Çağlayan formasyonu riyodasit dasitik lav ve piroklastlarından oluģan Kızılkaya formasyonu üzerinde uyumlu olarak bulunur. Formasyonun inceleme alanı içerisinde izlenebilen kalınlığının yaklaģık 1000 m. olduğu söylenebilir. Formasyon Artvin ili batı, GD ve GB yörelerinde, Murgul ilçesi B, D ve GD yöreleri, Arhavi ilçesinde G ve GD yörelerinde, Hopa ilçesi GD ve GB yörelerinde, Ardanuç ilçesinin G ve GD yöreleri, Ardanuç ilçesi AĢağı ırmaklar bucağı ile ġavģat ilçesi Meydancık beldesi arasındaki alanda görülür. Çayır bağı Formasyonu ( Krü 4b ) Trabzon ili Düz köy ilçesi Çayır bağı bucağı yöresinde görüldüğü için GÜVEN-1993 tarafından Çayır bağı formasyonu olarak adlandırılmıģtır. Bu birim fazla yaygın olmayan fiyolit ve riyodasitik karakterli lav ve piroklastlarından meydana gelmiģtir. Volkanojenik dom yapıları iyi geliģmiģtir. Lavlarda prizmatik kolon yapıları ve akıģkan ( flüvdal ) yapılar görülür. Çayır bağı formasyonunun üzerinde birbirleriyle yanal geçiģli olarak Bakırköy ve Ağıllar formasyonları uyumlu olarak bulunurlar. Çayır bağı formasyonu, Tirebolu-Espiye arasında trakiandezitik lav ve piroklastlarına dönüģüm gösterir. Formasyonun kalınlığı yaklaģık 400 m. kadardır. Çayır bağı formasyonunun içinde yaģ verebilecek tortul seviyeler mevcut değildir. Ancak, Kampaniyen-MestriĢtiyen yaģlı Çağlayan formasyonunun üzerinde uyumlu olarak yer alması ve MestriĢtiyen-Paleosen yaģlı Ağıllar ve Bakırköy formasyonları ile de uyumlu olarak örtülmesi dolayısıyla formasyonun yaģı MestriĢtiyen olarak kabul edilmiģtir. Bakırköy Formasyonu ( Krü 5a ) Artvin ilinin Bakırköy ( Kuvarshan ) yöresinde izlenen MestriĢtiyen-Paleosen yaģlı türbiditik karakterli bir istif GÜVEN-1993 tarafından Bakırköy formasyonu olarak tanımlanmıģtır. Ġnceleme alanında; Hopa ilçesi D ve GD yöreleri, Artvin ili Bakırköy yöresi, Murgul ilçesi KD ve GB yöreleri, Borçka ilçesi Cankurtaran geçidi yörelerinde izlenen türbiditik karakterli birim de Bakırköy formasyonu ile benzer litoloji ve stratigrafik konuma sahip bulunmaktadır. Bu nedenle birime Bakırköy formasyonu adı verilmiģtir. Formasyon genellikle killi kireçtaģı, Ģeyl ve az oranda da kumtaģlarından oluģmuģtur. Bu formasyon Trabzon-Tonya ilçesi yöresinde kumlu kireçtaģı ve resifal kireçtaģlarından oluģan Ağıllar formasyonu ile yanal geçiģlidir. Formasyonun kalınlığı yaklaģık 200 m. kadardır. YaĢı ise MestriĢtiyen-Paleosen olarak belirlenmiģtir. 25

32 Ağıllar Formasyonu ( Krü 5b ) Artvin ili Zeytinlik (Sirya) beldesinin güneydoğusunda izlenen bazik volkano-tortul karakterli Çağlayan formasyonunun üzerinde uyumlu olarak bulunan MestriĢtiyen-Paleosen yaģlı kumlu ve resifal karakterdeki kireçtaģları Ağıllar köyü civarında en iyi Ģekilde izlendiğinden GÜVEN 1993 tarafından Ağıllar formasyonu olarak isimlendirilmiģtir. Ġnceleme alanında, Artvin ili Ağıllar köyü yöresinde, Murgul ilçesi GD sunda, Ardanuç ilçesi GD yörelerinde, ġavģat ilçesi Okçular köyü, Meydancık beldesi GB sında izlenen benzer litolojik konuma sahip bulunan kireçtaģlarına Ağıllar formasyonu ile korele edilerek aynı isim verilmiģtir. Birim gri-beyaz renkli kumlu ve resifal kireçtaģlarından oluģur.bakırköy formasyonu ile aynı stratigrafik konumda yer alan Ağıllar formasyonu, Tonya ilçesinin GD sunda birbiriyle yanal geçiģli olarak izlenmektedir. Formasyonun kalınlığı 200 m. olup yaģı, MestriĢtiyen-Paleosen olarak saptanmıģtır. Mescitli Formasyonu (Krüt ) Bu formasyon Doğu Pontid güney zonunda Üst Kretase dönemini temsil eden fliģ karakterli bir formasyondur.malm-alt Kretase-Senomaniyen yaģlı kireçtaģlarının (Berdiga formasyonu ) üzerinde uyumlu olarak bulunur. Birim kırmızı-bordo renkli killi kireçtaģlarıyla baģlayıp, gri renkli marn, Ģeyl, killi kireçtaģı ve kumtaģı ardalanması ile devam eden bir istif oluģturur. Mescitli formasyonu, Doğu Pontid kuzey zonunda Üst Kretase dönemini kapsayan; Çatak, Kızılkaya, Çağlayan, Çayırbağı, Bakırköy / Ağıllar formasyonlarına karģılık gelmektedir. Birimin kalınlığı 600 m. kadardır. YaĢı ise Türoniyen- Kampaniyen- MestriĢtiyen- Paleosen zaman aralığı olarak belirlenmiģtir. Kızılcık Formasyonu ( Paf ) ÇalıĢma alanında Ardanuç ilçesi Kızılcık köyü nün kuzey ve kuzeybatı yörelerinde yüzeylenir. Ardanuç yöresindeki Eosen yaģlı kırıntılı kayaçlar ÖZSAYAR-1980 tarafından Kızılcık formasyonu olarak isimlendirilmiģtir. Fakat, YILMAZ ve Diğ Karçal dağları ve Ardanuç ilçesi yöresinde izledikleri aynı kırıntılı kayaçların yaģını Paleosen ve erken Eosen olarak saptamıģlardır. Formasyon; yeģilimsi ve gri renkli, orta-ince tabakalı karasal kırıntılı kayaçlar, kumtaģı ve marnlardan oluģmuģtur. Alt seviyelerde kiltaģı ve marnlar, orta seviyelerde epiklastik volkanik kayaçlar, üst seviyelerde kumtaģı ve konglomeralardan oluģan regresif bir sekans izlenmektedir. Kızılcık formasyonu, Paleosen-Alt Eosen yaģlı Bakırköy ve Ağıllar formasyonunu uyumlu olarak üstler ve Kaba köy formasyonu tarafından da uyumsuz olarak üstlenir. Birimin kalınlığı yaklaģık 600 m. civarında olup, yaģı Paleosen-Alt Eosen olarak saptanmıģtır. 26

33 Porfiri Andezit ( Ap ) ÇalıĢma alanında Artvin il merkezinin KD sunda yüzeylenir. Andezitik kayaçlar gribeyaz renkli az çatlaklıdır. Makroskobik olarak çubukumsu iri hornblend ve plajioklas kristalleri gözlenmektedir. Yer yer iri taneler halinde kuvars kristalleri de izlenebilir. Artvin ili Fıstıklı köyü yöresinde porfiri özellikte olup, Mo mineralleri ve saçınımlı halde pirit kristalleri içerir. Burada yer yer yoğun siliģleģmeler de izlenmektedir. Porfiri andezitler Paleosen yaģlı birimleri kestiğinden Alt Eosen yaģlı olarak kabul edilebilir. Kaçkar Granitoyidleri I, II (Y2, Y3 ) Kaçkar granitoyidleri çalıģma alanı içinde yer alan Kaçkar Dağları civarında tipik olarak izlenir. Bu nedenle Kaçkar Granitoyidleri olarak tanımlandırılmıģtır.(güven 1993) Kaçkar Granitoyidleri faklı mağmasal evrelerde Mesozoyik ve Senozoyik yaģlı volkano-tortul istiflere sokulum yapmıģtır. Liyas volkanitleri ( Hamurkesen for.) ile Üst Kretase volkanitlerinin (Çatak for.) içine sokulum yapan granitoyidler Kaçkar Granitoyidi I (Y2), Eosen volkanitlerinin (Kabaköy for.) içine sokulum yapan granitoyidler ise Kaçkar Granitoyidi II (Y3) olarak adlandırılmaktadır. Kaçkar Granitoyidi I (Y2) inceleme alanında yaygın Ģekilde izlenmektedir. Hamurkesen ve Çatak formasyonları ile olan dokanakları boyunca kontakt metamorfizma etkileri görülür. Kaçkar Granitoyidi II (Y3), Ardanuç ilçesine bağlı Hamurlu köyü doğusunda Üst Kretase ve Eosen yaģlı birimleri kesmiģ olarak izlenmektedir. Ġnceleme alanında ortaya çıkan Granitoyidlerin Jura öncesi (muhtemelen Paleozoyik?), Üst Kretase-Paleosen ve Eosen dönemlerinde olmak üzere üç mağmasal evrede yerleģtikleri anlaģılmaktadır. Kaçkar Granitoyidleri yöredeki birçok cevherleģmelere vücut vermiģ olması bakımından önem arz eder. Bu kapsamda; Yusufeli-Sarıgöl GB sında Kaçkar Granitoyidi I (Y2) içinde önemli olabilecek porfiri tipte Cu-Mo mineralizasyonları bulunmaktadır. ġavģat ilçesi yöresindeki damar tip Cu-Pb-Zn mineralizasyonları ile yine Yusufeli- Çamkerten yöresindeki Cu-Pb-Zn damarları ve Epitermal altın mineralizasyonları bu kayaçlar ile ilintili cevherleģmelerdir. 27

34 Kabaköy Formasyonu ( Ev ) GümüĢhane ilinin GD sunda yer alan Kabaköy çevresinde tipik olarak yüzeylenen Eosen yaģlı ve andezitik karakterli volkano-tortul birim GÜVEN-1993 tarafından Kabaköy formasyonu olarak tanımlanmıģtır. Doğu Pontidlerde çok etkin ve belirgin bir stratigrafik horizon teģkil eden Eosen volkanitleri, özellikle kuzey zon ardında ve güney sınırı boyunca Niksar-ġebinkarahisar- Alurca-GümüĢhane-Ġspir ve Yusufeli (Kılıçkaya) hattı üzerinde ve yaklaģık D-B doğrultusunda ilginç bir kuģak oluģturur.çalıģma alanında ; Hopa ilçesi, KemalpaĢa, Borçka yöresi ve Muratlı-Camili yöreleri, ġavģat ilçesi Meydancık ve Veliköy yöreleri ile Ardanuç ilçesi AĢağıırmaklar yöreleri ve Yusufeli Kılıçkaya beldesi ile Avcılar köyü yörelerinde yüzeylenir. Kabaköy formasyonu bazik volkano-tortul bir seriden oluģan Çağlayan formasyonunun üzerine transgresif diskordan olarak gelmektedir. Formasyon kırmızı bir çimento matriksi ile tutturulmuģ iri çakıllı konglomera seviyesi ile baģlar. Çakıllar çoğunlukla bazalt, dasit ve granitten oluģur. Konglomera seviyesinin üzerine kumtaģı ve bol nummilitli kireçtaģları gelir. Toplam olarak m. kadar bir kalınlık gösteren bu taban seviyesi üzerinde kumtaģı, kumlu kireçtaģı ve marn aratabakalı andezit lav ve piroklastları yer alır. Kabaköy formasyonunun güney dokanağı tektonik olup, Liyas volkanitleri (Hamurkesen for.) bu formasyona bindirmiģlerdir. Formasyonun inceleme alanındaki görünen kalınlığı yaklaģık 1000 m. kadardır. YaĢı ise Alt ve Orta Eosen dir. Şebinkarahisar Formasyonu ( Olgmj ) Doğu Pontidlerin güneyinde yüzeylenen Oligo-Miyosen yaģlı jipsli serilerden bazıları YILMAZ-1985 tarafından ġebinkarahisar formasyonu olarak tanımlanmıģtır.bu formasyona ait yüzeylenmeler inceleme alanında ġavģat ilçesi Veliköy beldesinin kuzey yörelerinde izlenmektedir. ( YILMAZ ve Diğ ) ġebinkarahisar formasyonu Orta Eosen yaģlı Kabaköy formasyonu ile bu formasyonu kesen Kaçkar Granitoyidi II ( Y3) stoku üzerine açısal uyumsuzlukla oturur. Formasyon genellikle kızıl renkli konglomera, jipsli kumtaģı, çamurtaģı, silttaģı ve kömürlü Ģeyllerden oluģur. Konglomeralar içinde bol miktarda granitoyid çakılları görülür. Kırmızı kumtaģları ve jips oluģumu evaporitik bir ortama iģarettir. Formasyonun kalınlığı yaklaģık 200 m. kadardır. Formasyon içinde yaģ verebilecek fosil saptanamamıģtır. YILMAZ-1985 tarafından önerilen Oligo-Miyosen yaģı aynen benimsenmiģtir. Bülbülan Yayla Volkanitleri (Plv) ÇalıĢma alanında Bülbülan Yayla kuzeyi, Çatalköprü ve ġavģat-veliköy yörelerinde yüzeylenmektedir. Formasyon ġebinkarahisar ve Kabaköy formasyonları üzerine açısal uyumsuzlukla oturmaktadır. 28

35 Karasal volkanizma ürünü olan bu birim iki seviyeden oluģmaktadır. Ġstifin alt seviyeleri AKTĠMUR ve Diğ tarafından Kura volkanitleri olarak tanımlanmıģtır. Bu volkanitler farklı tüf ardalanmaları ile tüf-breģ ve yer yer konglomeralardan oluģmaktadır. Birimin üst seviyeleri ise aynı çalıģmacılar tarafından Dumanlıdağ volkanitleri olarak isimlendirilmiģlerdir. Bu volkanitler ise bantlı ve yer yer laminalaģmıģ dasit ve andezit lavları ile daha üstte yer alan bazaltik lavlar ve volkanoklastiklerden oluģmaktadır. ÇalıĢmacılar formasyonun alt seviyelerinin yaģını üst miyosen olarak yorumlamıģlardır. Üst seviyeleri ise pliyosen yaģlı olarak ayırtlamıģlardır. Formasyonun toplam kalınlığı yaklaģık 700 m. kadardır. Alüvyonlar (Aly) Kaçkar Dağlarının kuzey eteklerinde Hopa ve Kabisre çayı vadilerinde güney eteklerinde KD GB yönünde Karadeniz e akan Çoruh nehri vadisinin geniģliğinde düzlük alanlarda kum ve çakıl yığınlardan oluģan güncel oluģuklardır. Bu oluģuklar daha güneyde Yusufeli ilçesi ile Kılıçkaya arasındaki Çamkerten yöresinde de izlenmektedir. Bu oluģuklardan stabilize ve inģaat malzemesi olarak yararlanılmaktadır. b) Proje Alanı Jeolojisi Planlanmakta olan II(a) grubu bazalt ocağı proje sahasında iki farklı birim yüzeylenmektedir. Altta Üst Kretase yaģlı andezit, spillit, bazalt, diyabaz ve piroklastiklerden oluģan birim yer alır. Ruhsat alanının içerisinde ise, Orçi Deresinin getirmiģ olduğu alüvyon yer alır. Proje alanına ait jeoloji haritası Ek- 6 de verilmiģtir. c) Depremsellik ve Sismik Risk Artvin Ġl sınırları içerisinde kalan bölge, aktif fay deprem iliģkisi açısından ele alındığında, yıkıcı özellikte deprem yapabilecek herhangi bir aktif fayın bulunmadığı görülmektedir Artvin Ġline en yakın fay sistemi Kuzey Anadolu Fay Zonu (KAFZ) olup, kuģ uçuģu km. uzaklıktadır. Aynı Ģekilde 2. derecede etkili olabilecek Erzurum Fay Zonu ise km. uzaklıktadır. Türkiye Deprem Bölgeleri Haritası nda; Arhavi, Hopa, Borçka ve Murgul dördüncü bölgede, Merkez ilçe 4. Bölge de, Yusufeli, Ardanuç ve ġavģat üçüncü bölgede yer almaktadır. Bölgede tarihsel ve aletsel dönemde hasar yapıcı deprem kayıt edilmemiģtir. 29

36 YaklaĢık Proje Alanı Şekil 5. Proje Alanını Gösterir Artvin Ġli Deprem Haritası Proje ile ilgili olarak tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelikte ilgili hükümlerine uyulacaktır. Ayrıca, proje alanında yapılacak tüm proje ve hesaplamalarda, temel yapı ile ilgili kısımlar da yapılacak iģlemlerde yürürlükte olan tüm yapı ve deprem yönetmeliklerine, genel ve fenni Ģartnamelere ve mülga Afet ĠĢleri Genel Müdürlüğü, Afet ve Acil Yönetim Daire BaĢkanlığı Deprem Yönetmeliklerine uyulacaktır. Hidrojeolojik Özellikler Artvin Ġlindeki emniyetli yer altı suyu rezervi 25,00 hm 3 /yıl dır. Faaliyet sahası içerisinde yeraltı suyunu kullanma amacıyla açılmıģ keson, artezyen vb. kuyu bulunmamaktadır. Proje sahası ve yakın çevresinde, yer altı suyu seviyesi özellikle çatlaklı bazalt ve volkanik breģlerin geçirimsiz tüf-tüfit ve aglomeralarla olan kontaklarında meydana gelen boģalımlara bağlı olarak değiģmektedir. Söz konusu kaynakların debisi ise mevsimsel koģullara bağlı olarak geliģen yağıģlara göre farklılıklar göstermektedir. Toprak, Su, Hava Durumu Su Temini: ÇalıĢanların içme ve kullanma suyu Arhavi Ġlçesine bağlı GüneĢli Köyünden temin 30