SEYAHAT SEKTÖRÜNDE E-TİCARET UYGULAMALARI

Transkript

1 SEYAHAT SEKTÖRÜNDE E-TİCARET UYGULAMALARI GİRİŞ Seyahat olgusu; amacı ne olursa olsun yer değiştirme olarak algılanırsa insanoğlunun var oluşundan itibaren vardır. İnsanlar çeşitli nedenlerden dolayı her zaman seyahat etmişlerdir. Bu nedenler arasında ilk başlarda mevsim değişiklilerinden korunmak, yiyecek kaynaklarına ulaşabilmek, ticaret, spor, dini mekanları görmek, yeni yerler keşfetme isteği, olimpiyatlara-festivallere katılmak bulunmaktadır (ÜNLÜ, 2002 s.1-3 ). Antik çağlarda insanlar genellikle ticari, askeri ve idari amaçlarla seyahat etmenin yanında spor ve din amaçlı seyahatlerde yapmışlardır. Sümerler tarafından yolların genişlemesi ile seyahat endüstrisi oluşmaya başlamış, klasik dönemde olimpiyat oyunlarının başlaması ile insanlar sadece spor amaçlı değil; aynı zamanda eğlence, ticaret, dini ziyaret amaçları ile de seyahat etmeye devam etmişlerdir. Romalılar döneminde ise ticaretin gelişmesi, refah düzeyinin artması, o dönemde Roma parasının her yerde geçerli olması gibi nedenlerle turistik amaçlı seyahatlerde büyük bir artış meydana gelmiştir. Orta çağda Haçlı Seferleri nedeniyle insanlar daha çok dini amaçlarla seyahat etmiş, aydınlanma çağında ise dini nedenlerle yapılan seyahatlerde edinilen kültürel birikimler Avrupa ya taşınmış, yeni geziler yeni fikirler üretilmeye başlanmış ve bilimsel düşünce gelişmiştir. 16. yy in başlarından itibaren İngiltere de kamuda görev alacak veya yurt dışında diplomat olarak çalıştırılacak genç asiller için eğitimlerini tamamlamaları amacıyla Büyük Tur adında uygulama gezisi düzenlenmiş ve günümüzün dinlence turizminin temelleri bu dönemde atılmıştır. 19.yy a gelene kadar seyahat çok fazla gelişememiştir; ancak 1825 te İngiltere de ilk demiryolunun açılmasıyla seyahat gelişmeye başlamış ve bu dönem çağdaş turizm organizasyonlarının doğduğu dönem olmuştur de turizmin babası olarak anılan Thomas Cook un ilk organizasyonunu yapmasıyla çağdaş anlamda seyahat endüstrisi ortaya çıkmıştır. Tren, otobüs, vapur gibi toplu taşıma araçlarının gelişen teknoloji ile hız ve konfordaki artış ile gezilerin maliyetlerindeki azalmalar 20. yy.da seyahatin gelişmesinde büyük rol oynamıştır. Turizm olgusunun gelişimi insanların yaşam tarzlarını etkilemiş ve tatile çıkmak bir yaşam biçimi olmuştur. Günümüzde seyahat, dünyanın en büyük hizmet endüstrilerinden birini oluşturmaktadır. İnsanları seyahat etmeye iten nedenler araştırılmış ve insanların kültürel deneyim kazanma, eğlenme/dinlenme, kişisel değerler, yeni yerler keşfetme merakı, sosyal ilişki kurma ve sosyal eğilimler gibi nedenler ortaya çıkmıştır(ünlü,2002 s. 30). Globalleşen dünyada internet kullanımının her geçen gün hızlı bir artış göstermesi ve buna bağlı olarak da internet kullanım süresinin artış göstermesi turizm sektörünün de bu alandaki ivmeden kendine düşen payı almasını sağlamaktadır.( Bilişim teknolojilerindeki gelişmelerin sonuçlarından olan internet dolayısıyla e-ticaret işletmelere olduğu kadar turizm ve seyahat acentelerine de büyük avantajlar sağlamaktadır. Bu sayede gelişme fırsatı yakalayan turizm ve seyahat acenteleri satışlarını artırmanın yanında 1

2 müşterilerine alternatif hizmet olanakları sunmaktadır. E-ticaret sanıldığı üzere sadece müşteri ve işletme arasında değildir. Acentelerin altyapısı, acente çalışanlarının görüşleri ve bilgi düzeyleri turizm ve seyahat acentelerinin internet kullanımlarının geleceği hakkında bilgi vermektedir. İnternetin sağladığı avantajların farkına varan pek çok birey tatile çıkma kararını bilgisayar başında almakta ve tatil için araştırma ve fiyat karşılaştırması yaparak acente ya da tur şirketine gitmeden bilgisayarlarının başında tatil satın alabilmek için online turizm hizmetlerinden faydalanmaktadır. Böylece tatile çıkma süreci zahmetli bir iş olmaktan çıkmaktadır. Günümüzde teknolojinin hemen her sektörde ağırlıklı olarak kullanımı bireylere hem maliyet hem de zaman tasarrufu sağlamakla birlikte karlılık da getirmektedir. Bu nedenle turizm sektörü de teknolojiye ayak uydurma çabası içindedir. Bugünün koşullarında seyahat acenteleri de geleceğe dönük iş planlarını bilişim teknolojilerindeki gelişmeleri hesaba katarak yapmak zorunda kalmaktadırlar. Günümüzde internet üzerinden seyahat satışları büyük bir hızla artmaktadır. Bu şartlarda seyahat ürünleri satışlarında şimdiye kadar en büyük paya sahip seyahat acenteleri bu unvanlarını korumak, alanlarında uzmanlaşmak ve en iyi seçeneklerle en iyi fiyatı sunabilen işletmeler haline dönüşmek durumundadırlar. Türkiye e-ticaret konusunda henüz yolun başında; ancak kullanıcıların güvenebileceği ve rahatlıkla kredi kartlarını kullanabilecekleri online tatil siteleri arttığında turizm e-ticareti artış gösterecektir. İnternet ten seyahat alışverişinin türlerine göre dağılımı Tablo 1 de görülmektedir. Tablo 1: İnternetten seyahat alışverişlerinin türlerine göre dağılımı Tür Oran% Havayolu bileti 84 Otel rezervasyonları 78 Oto kiralama 59 Sanat kültür etkinliği 33 Eğlence parkları 18 Paket tur 17 Kruvaziyer 8 Kaynak: Arpaci, Tülin (1992), Ankara: Gazi Yayınları Seyahat sektörünü; ulaşım (THY, TCDD, METRO, PEGASUSvb), konaklama (Hilton Hotel, Limak Limra Hotel, Dedeman Hotel vb), paket tur (ets, bamtur, booking.com, tatil.com vb.) olarak üç başlık altında toplamak mümkündür. Online seyahat sektörünün en önemli dinamiği seyahat portalları dır. 2

3 Seyahat acentelerini internet üzerinden hizmet vermeye teşvik eden nedenler Şekil 1 de gösterilmiştir: Şekil 1: Seyahat acentelerini internet üzerinden hizmet vermeye teşvik eden nedenler Müşteri talebi (%3,45) Rekabet politikası ( %33,47 ) Hizmet kalitesinin arttırılması ( %13,21 ) Teknolojideki gelişmelere uyum sağlama isteği (%14,11) Kaynak: ( Günümüzde pek çok otel işletmesi,hava yolu şirketi,otobüs firmaları internetin büyüyen potansiyelinden yararlanmak, rekabete karşı direnmek ve yaşayabilmek amacıyla kendi web sitelerini oluşturmuşlar ve müşterilerine web siteleri üzerinden satış yapmaktadırlar. Bir seyahat acentesinden otel rezervasyon yapmak için aşağıdaki adımları izlenir: Aşağıdaki örnek tatil.com sitesinin acente giriş panelidir. Öncelikle internet tarayıcısına hotelspro.com adresine girilir daha sonra kullanıcı adı ve şifre girilerek sisteme giriş yapılır. 3

4 Şekil 2: Seyahat acentesi hotelspro giriş paneli Kaynak : hotelspro.com Otel adı yazan kısma rezervasyon yapılacak otelin adı girilir. Şekil 3: rezervasyon işleminin başlaması Kaynak: hotelspro.com 4

5 Örnek otelimiz Limak Limra Hotel; Şekil 4: rezervasyon işleminde otelin seçilmesi Kaynak: hotelspro.com Otele giriş çıkış tarihleri, oda ve kişi sayıları girilir. Şekil 5: otele giriş-çıkış saatlerinin girilmesi Kaynak :hotelspro.com Ekrandan otelin ayrıntılarına ulaşılabilinir. Buradan otel detay, konsept, resimler, videolar, kampanyalar, fiyat ve müsaitlik durumları, ödeme avantajları, harita ve yorumlar sekmelerinden otel hakkında ayrıntılı bilgileri edinilebilinir. Daha sonra fiyat hesapla sekmeni seçilir. 5

6 Şekil 6: Otelin ayrıntıları ve oda fiyatının hesaplanması Kaynak: hotelspro.com Karşımıza çıkan ekranda Limak Limra Hotelin hemen yanında bulunan aynı otele ait Limak Limra Club Park Otel ve Limak Limra ana otelin fiyat ve müsaitlikleri ayrı ayrı gösterilmekte, iki kişilik odasının varsa deniz manzaralı kara manzaralı odalarının ayrı ayrı fiyatları yazmakta, otel satışa hemen müsaitse aşağıda gördüğümüz talep et yazısı yerine satın al yazısı karşımıza çıkmaktadır. Talep et sekmeni otelde şu an açık satışın olmadığını yani otelde yeteri kadar müsait odanın olmadığını göstermektedir. Talep et sekmenini tıklarsak sor sat usulü dediğimiz yöntemle telefon açıp otelin müsaitlik durumu öğrenilebilir. Şekil 7: Alternatif otellerin gösterimi Kaynak :hotelspro.com Satın al sekmeni tıklandığında en son giriş-çıkış tarihleri fiyatı teyit edilerek misafirin ulaşım isteyip istemediği sorulur, ulaşım istenirse artı ücreti ile aşağıdaki sekmeden yapılır. Ulaşım istenmiyorsa devam et sekmeni seçilir. 6

7 Şekil 8: Rezervasyon işlemi için giriş-çıkış tarihlerinin onaylanması Kaynak : hotelspro.com Konaklayacak misafirlerin ad-soyad ve cinsiyetleri yazılır.cinsiyetler belirtilmek zorundadır; çünkü bazı oteller misafirlerini sadece bay olarak kabul etmemekte, çift olunmasını zorunlu kılmaktadır. Bu uygulama sadece Türkiye de uygulanmakta, bunun nedeni Türk erkeklerinin Rus ve Alman bayanları rahatsız etmeleridir. Ayrıca bu formda kredi kartı bilgileri alınıp ödeme mail-order şeklinde yapılmaktadır. Özel istekler bu bölümde belirtilir(balayı odası,sigara içilmeyen oda) Şekil 9: Misafirlerin isimleri ve cinsiyetlerinin girilmesi Kaynak : hotelspro.com Ödeme gerçekleştikten sonra müşteriye voucher(otele giriş belgesi), acente ve müşteri arasındaki sözleşme ve ödeme ayrıntıları 2 şer adet print edilip,birer nüshaları müşteriye verilir,diğer nüshalarda kontrol ettirilip ad-soyad alınarak müşteriye imzalattırılır. 7

8 Şekil 10: Misafirle acente arasında sözleşme yapılması Kaynak: hotelspro.com Şekil 11: ödemenin kredi kartıyla yapılması Kaynak: hotelspro.com Uçak bileti satışı için internet tarayıcısına acenteler için olan Anı Tur Dominant sitesine girilir. Şekil 12: Anı tur dominant acente giriş paneli Kaynak: anıtur.dominant.com.tr 8

9 Daha sonra Web Paraside giriş sekmenine tıklanır ve karşımıza çıkan ekranda gerekli doldurularak sisteme giriş yapılır. Şekil 13: Sisteme giriş işlemi Kaynak: anitur.dominant.com.tr Yurtiçi uçak bileti satışı için aşağıdaki yollar takip edilir: Şekil 14:Yurtiçi uçak bileti satışı işlemi Kaynak: Anitur.dominant.com.tr Uçağın kalkış-varış noktaları seçilerek gidiş-dönüş mü yoksa tek yön mü olduğu seçilir.uçuş tarihleri seçilerek kaç kişinin uçacağı ve yetişkin, çocuk, bebek veya öğrenci olup olmadıkları seçilir ve ara sekmeni tıklanır. 9

10 Şekil 15: Uçağın varış-kalkış noktalarının seçilmesi Kaynak: anitur.dominant.com.tr Karşımıza çıkan ekranda uçuş seçilir, uçacak kişinin adı, soyadı, Tc kimlik nosu yazılır. Öğrenci, bebek ya da çocuk ise doğum tarihleri de girilmek zorundadır. Ayrıca bu işlemi yaparken uçacakların kimliklerinin alınmasında yarar vardır. Çünkü ad veya soyad yazarken iki harften fazlası yanlış olursa yolcu uçamaz. Ayrıca uçuşta herhangi bir değişiklik ya da aksaklık olması durumlarına karşı misafirin telefon numarası alınmalıdır. Bilet alındığında yolcuya bilgi mesajı gelir. Adres olarak genel olarak şehir ismi ve semtinin yazılması yeterlidir. Ardından ödemenin nakit mi yoksa kredi kartıyla mı yapılacağı sorulur, kredi kartıyla ise ödeme mail-order şeklinde yapılır. Nakit ise cari hesaptan düşülerek yapılır. Şekil 16 : Yurtiçi uçak bileti rezervasyonunun tamamlanması Kaynak: anitur.dominant.com.tr Yurt dışı uçak bileti rezervasyonları aynı şekilde yurt dışı uçak bileti sekmesinden yapılır. 10

11 Rent a car hizmeti için aşağıdaki işlemler takip edilir. Şekil 17 : Rent a-car rezervasyonu yapılması Kaynak: anitur.dominant.com.tr Bu hizmet için gerekli alanlar doldurularak uygun araç bulunur. Şekil 18 : Rent a-car rezervasyonu yapılması Kaynak: anitur.dominant.com.tr 11

12 Bireysel olarak online tren bileti almak için; öncelikle internetten TCDD nin ana sayfasına girip online bilet al sekmesi tıklandığında aşağıdaki ekran karşımıza çıkacaktır. Şekil 19: TCDD online bilet alma Kaynak : Karşımıza çıkan ekrandan eğer üye isek kullanıcı adı ve şifre girilerek giriş butonuna basılarak giriş yapılır; eğer üye değilsek yeni kayıt butonu tıklanırak kayıt olunulur, daha sonra kullanıcı adı ve şifre girilerek sisteme giriş yapılır. Şekil 20: Kullanıcı adı ve şifrenin girilmesi Kaynak : Sisteme giriş yaptıktan sonra ekranın sol tarafındaki bilet satış butonu seçildikten sonra, satış tren seçerek butonu seçilir. Bu ekrandan yolculuk tarihi, kişi sayısı ve yolculuk edilmek istenilen tren seçilir ve devam butonuna basılır. 12

13 Şekil 21: Tren seçilmesi işlemi Kaynak : Devam butonuna basıldıktan sonra karşımıza aşağıdaki ekran çıkmaktadır. Bu ekranda yolculuk tarihi,biniş-iniş istasyonları,vagon tipi,yolcu sayısı seçilerek devam butonuna basılır. Şekil 22: yolculuk tarihi, iniş- biniş tarihlerinin ve kişi sayılarının belirlenmesi işlemi Kaynak : Daha sonra ekranlarda istenen bilgiler doldurularak onay butonuna basılır. Böylece bilet rezervasyonu yapılmış olur. Yolculuktan önce biletin tren istasyonundan alınması gerekir; aksi halde biletsiz binmiş sayılır ceza olarak iki katı ücret ödenilir. 13

14 Şekil 23: Yolcu sayısının sisteme girilmesi işlemi Kaynak : Şekil 24: Online ödeme şeklinin seçilmesi işlemi Kaynak : Şekil 25: online tren bileti rezervasyonunun tamamlanması Kaynak : Bireysel olarak online olarak otobüs bileti almak için; Örneğimizde adresinden yararlanılmıştır. İnternet tarayıcısından metro turizm ana sayfasına girilerek, online işlemler-metro online butonları tıklanır. 14

15 Şekil 26: Metro turizm ana sayfasına girilmesi işlemi Kaynak: Ardından karşımıza çıkan ekrandan biniş-iniş güzergahları ve yolculuk tarihleri seçilir. Aşağıda uygun seferler gösterilir ve bize en uygun olanı seçilir. Şekil 26: İniş-biniş güzergahları ve yolculuk tarihinin seçilmesi işlemi Kaynak: Şekil 27: Uygun aracın seçilmesi işlemi Kaynak: 15

16 Daha sonra seçtiğimiz otobüsün şeması karşımıza çıkar,burada uygun olan yeri seçeriz. Şekil 28: Araçta uygun yer seçimi işlemi Kaynak: Ve son olarak bileti almak için karşımıza çıkan ekrandan eğer üyeysek bilgilerimizi doldurup bileti alabiliriz. Üye değil isek üye olmak için tıklayın butonuna basıp üye olur daha sonra biletimizi alırız. SONUÇ Günümüzde teknoloji her geçen dakika gelişmektedir. Bu gelişmelere ayak uydurabilmek için teknolojiyi sürekli takip etmeli, kendimizi sürekli geliştirmemiz gerekmektedir. E-ticaret hayatımızın vazgeçilmez bir parçası olmaya başlamış durumdadır. Bireyler artık alışverişlerini internet üzerinden yapmakta, böylelikle kendilerine daha fazla zaman ayırabilmekte ve daha mutlu bir yaşam sürebilmektedirler. E-ticaretin daha da gelişebilmesi için web sitelerinin internet dolandırıcılarına karşı korumalı olması gerekmektedir. Böylelikle bireyler kredi kartı numarası, kimlik numarası gibi bilgilerini rahatça verebilecek ve bütün alışverişlerini internet üzerinden yapacaklardır. Sedef Turizm Uluslararası Anonim Limitet Şirketi ne katkılarından dolayı teşekkürler. 16

17 KAYNAKÇA Filiz Tutar, Turizm Sektöründe E-Ticaret Uygulamaları-Nevşehir Örneği Selçuk Üniversitesi Karaman İİBF Dergisi, Sayı 12 (Haziran 2007) İÇÖZ, Orhan, (1996), Seyahat Acenteleri ve Tur Operatörlüğü Yönetimi, Anatolia Yayıncılık, Ankara ÜNLÜ, İlhan, (2002), Seyahat Acenteciliği ve Tur Operatörlüğü, Eskişehir Anadolu Üniversitesi ( 10 Ekim 2011) İnternet Kaynakları Tarihi:17 Ekim 2011) Sekt%EF%BF%BDr%EF%BF%BDne-Yansimasi-Ve-Seyahat- (Erişim Tarihi:15 Ekim 2011) (12 Temmuz 2010 tarihli Turizmde E- ticaret adlı röportaj), (20 Ekim 2011 ) (2 Kasım 2011) (2 Kasım 2011) (31 Ekim 2011) (31Ekim 2011) ( 31 Ekim 2011) (31 Ekim 2011) (31 Ekim 2011 ) 17