SH 421 SOSYAL HİZMET UYGULAMASI I VE SH 402 SOSYAL HİZMET UYGULAMASI II DERSLERİ KILAVUZU

Transkript

1 KTO KARATAY ÜNİVERSİTESİ SOSYAL VE BEŞERİ BİLİMLER FAKÜLTESİ SOSYAL HİZMET BÖLÜMÜ SH 421 SOSYAL HİZMET UYGULAMASI I VE SH 402 SOSYAL HİZMET UYGULAMASI II DERSLERİ KILAVUZU

2 İÇİNDEKİLER GİRİŞ... 2 BİREYLERLE VE GRUPLARLA SOSYAL HİZMET UYGULAMASI İÇERİĞİ VE İLKELERİ... 2 UYGULAMA İÇERİĞİ... 5 SOSYAL HİZMET UYGULAMA DERSLERİ KAPSAMINDA ÖĞRENCİLERDEN İSTENEN BELGELER... 9 UYGULAMANIN DEĞERLENDİRİLMESİ... 9 ÖĞRENCİLERE BAŞARILI BİR MESLEKİ UYGULAMA YAPABİLMELERİ İÇİN ÖNERİLER EKLER EK-1A HAFTALIK UYGULAMA DEVAM FİŞİ VE HAFTALIK UYGULAMA RAPORU (SH 421 SOSYAL HİZMET UYGULAMASI I) EK-1B HAFTALIK UYGULAMA DEVAM FİŞİ VE HAFTALIK UYGULAMA RAPORU (SH 402 SOSYAL HİZMET UYGULAMASI II) EK-2 ALAN VE KURUM TANITMA RAPORU EK-3 SOSYAL İNCELEME VE DEĞERLENDİRME RAPORU EK-4 BİREYSEL GÖRÜŞME RAPORU EK-5 GRUBU VE ÜYELERİ TANITMA RAPORU EK-6 GRUP ÇALIŞMASI RAPORU EK-7GRUBU VE ÜYELERİ DEĞERLENDİRME RAPORU EK-8MÜDAHALE PLANI RAPORU EK-9PROJE ÖNERİ FORMU EK-10PROJE TASARIMI FORMU EK-11POSTER SUNUMU EK-12UYGULAMAYI DEĞERLENDİRME RAPORU

3 GİRİŞ Sosyal hizmet, literatürde, kuram oryantasyonlu olarak ele alınan ancak özgünlüğü uygulama çalışmalarında ortaya çıkan bir meslek ve disiplindir. Ayrıca, pek çok akademik alanla ilişkili olan sosyal hizmet sosyal, siyasal, ekonomik, hukuki pek çok kurumun içinde yerini almaktadır. Sosyal hizmet eğitimi için uygulama çalışmaları son derece önemlidir ve sosyal hizmet eğitiminin ayrılmaz bir parçasıdır. Bu nedenle, sosyal hizmet eğitiminde kuram ve uygulamanın birbirine destek verir tarzda ele alınması gerekmektedir. Sosyal hizmet eğitiminde uygulama derslerinin amacı, öğrencinin kuramsal derslerde öğrendiği sosyal hizmete ait bilgi ve değerleri uygulamaya aktararak, sosyal hizmet uygulama bilgi ve becerisini kazanmasıdır. Kuramsal olarak elde edinilen kazanımların uygulamalı alanlarda, sosyal hizmetin birbirinden çok farklı bakış açılarını bir arada bulundurma özelliği de göz önüne alınarak, etkin hale getirilmesi bu eğitimin anahtarını temsil etmektedir. KTO Karatay Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Fakültesi Sosyal Hizmet Bölümü nde, eğitimin temel yapısında yerini alan genelci sosyal hizmet farklı alanlara bütüncül bir bakış açısı sunmakta ve sorunlara, çözümlere ve uygulamalara ait büyük resmin görülmesine olanak sağlamaktadır. Bölüm bünyesinde sunulanuygulama dersleri SH 121 Sosyal Hizmet Ortamlarında İnceleme, SH 421 Sosyal Hizmet Uygulaması- I, SH 402 Sosyal Hizmet Uygulaması- II" dersleridir.uygulama derslerinin temel hedefi, öğrencilerin mesleki yönetim (süpervizyon) aracılığı ile bir sosyal hizmet uzmanının(shu) rol ve işlevlerini etkin bir şekilde yerine getirmeyi öğrenmesine olanak sağlamak olarak ifade edilebilmektedir. Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Sosyal Hizmet bölümü uygulama kılavuzu ve Kocaeli Üniversitesi Kocaeli Sağlık Yüksekokulu Sosyal Hizmet bölümü Sosyal Hizmet Dersi I kılavuzu ışığında hazırlanan bu kılavuzda, KTO Karatay Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Fakültesi Sosyal Hizmet Bölümü nde yer alan uygulama derslerinin genel amaçları, uygulamanın genel ilkeleri, uygulama derslerinin içeriği, uygulama sürecinde öğrenciden beklentiler, eğitsel yönetici ve öğrenci ilişkisi, öğrencinin hazırlaması gereken raporlar ve rapor örnekleri yer almaktadır. BİREYLERLE VE GRUPLARLA SOSYAL HİZMET UYGULAMASI İÇERİĞİ VE İLKELERİ Sosyal hizmet uygulaması, örgütsel bir yapı içinde ve mesleki yönetim altında etkili olarak çalışma yapmayı gerektirmektedir. Mesleki yönetim sürecinde ise, kuruluş danışmanı, eğitsel yönetici ve öğrenciarasında etkili bir ilişki kurulması önem taşımaktadır. Genelci 2

4 sosyal hizmet anlayışı çerçevesinde, her türden sorun ve ihtiyaca sahip müracaatçı sistemleri ile tüm müdahale düzeylerinde çalışacak SHU yetiştirmek, bu uygulamanın amacı olarak belirlenmiş olup uygulama yapılan ortamın gereksinimleri, uygulamanın yönünü ve içeriğini belirlemede temel yapı taşını oluşturduğu bir gerçektir. Öğrencilerin derslerde edindikleri teorik bilgilerin beceriye dönüştürülmesi ve bunu yaparken de önemli öğrenme tekniklerinden biri olan deneyerek öğrenme anlayışıyla hareket edilmesi genelci sosyal hizmetin içeriğine de uygun olmaktadır. Bilgi, beceri ve değer temelinde öğrencilerin bireylerle ve gruplarla görüşmeleri sırasında sorun ve çözüm arasındaki ilişkiyi kurabilmeleri ve müracaatçıların ihtiyaçlarını karşılayamaya yönelik çalışmalarda bulunmaları bu uygulamanın temel amaçlarından birini kapsamaktadır. Öğrencilerin olanaklar çerçevesinde sosyal hizmet işlevlerinin yerine getirildiği kurum ve kuruluşlara yerleştirildiği bu uygulamada temel ilkeler insan hakları ve sosyal adalet gibi sosyal hizmetin önemli kavramlarının öğrenci, akademisyen ve uzman etkileşiminde pekiştirilmesi, müracaatçı sistemlerinin güçlendirilmeye çalışılması, sosyal hizmet uygulamasının etkinliğini artırmak amacıyla bilimsel bilginin üretilmesinde, sosyal hizmet araştırmasından yararlanılmasının, öğrencilerin eleştirel düşünme becerileri kazanmalarının sağlanması olarak sayılabilmektedir. Ayrıca, yönetim açısından ele alındığında, ekip çalışması, işbirliği, empati, etkililik ve verimlilik, rasyonellik, sürdürülebilirlik gibi önemli kavramlar ile planlama, örgütleme, koordinasyon, kontrol gibi yönetim fonksiyonları da bu uygulamanın temel ilkeleri arasında sayılabilmektedir. KTO Karatay Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Fakültesi Sosyal Hizmet Bölümü müfredat programı gereğince, SH 121 Sosyal Hizmet Ortamlarında İnceleme dersi ile ilgili kurum ve kuruluşların tanıtılmasından sonra, SH 231 Sosyal Hizmet Müdahalesi, SH 222 Birey ve Ailelerle Sosyal Hizmet, SH 321 Gruplarla Sosyal Hizmet gibi derslerle kuram ve uygulamalara genel bir bakış sağlayan öğrenciler SH 421 Sosyal Hizmet Uygulaması-I ve SH 402 Sosyal Hizmet Uygulaması- II derslerine hazırlanabilmektedirler. Akademik dönem içinde, 7. yarıyılda yürütülen SH 421 Sosyal Hizmet Uygulaması-I dersi ve 8. yarıyılda yürütülen SH 402 Sosyal Hizmet Uygulaması- II dersi eğitsel danışmanların ve kurum danışmanlarının süpervizyonu ve denetimde takip edilen dersler olmaktadırlar. Dördüncü sınıfın güz döneminde yürütülen SH 421 Sosyal Hizmet Uygulaması-I haftada 3 (üç) gün olacak şekilde belirlenen kurum ve kuruluşların çalışma saatlerine uygun olarak gerçekleştirilmektedir. Öğrenciler bu uygulama kapsamında haftada toplam 24 saat çalışmakla yükümlüdürler. Dördüncü sınıfın bahar döneminde yürütülen ve SH 402 Sosyal Hizmet Uygulaması- II ise haftada beş gün ve toplamda 32 saat çalışılacak 3

5 şekilde gerçekleştirilmektedir. Ulaşım, rapor yazma ve öğle tatili için harcanan zamanlar bu süreye dahil değildir. Buna ek olarak, öğrencilerin önceki yarıyıl ve yıllara ait derslerinin uygulama günleriyle çakışması halinde, öğrencinin başvurusu olması ve KTO Karatay Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Fakültesi Sosyal Hizmet bölümü kurul kararının alınması kaydıyla, normal şartlarda hafta içi olarak belirlenen çalışma gün ve saatleri kurumların da uygun olması koşuluyla hafta sonlarına alınarak öğrencilerin yükümlü oldukları çalışma saatlerini tamamlamaları sağlanabilecektir. Uygulama alanları, kurum ve kuruluşları Sosyal Hizmet Bölümü Uygulama Koordinatörlüğü tarafından daha önceden seçilen ve izin alınan sosyal hizmetlerle doğrudan ve dolaylı olarak ilgisi bulunan kurum ve kuruluşlardan oluşmaktadır. Öğrencilerin belirlenen bu kurum ve kuruluşlara dağılımı ise öğrencinin lisans eğitiminde aldığı dersler, sahip olduğu beceriler ve başarı durumu göz önünde bulundurularak yapılmaktadır. Belirtilen derslere devam koşulu, KTO Karatay Üniversitesi Lisans ve Önlisans Eğitim-Öğretim Yönetmeliği'nin 21. Maddesinde şu şekilde belirtilmiştir; Madde 21 (1)- Öğrenciler, ilgili fakülte, yüksekokul veya meslek yüksekokullarının belirlediği ilkeler doğrultusunda derslere, laboratuvar ve uygulamalara devam etmek, dönem içinde her türlü sınava ve öğretim elemanlarının uygun gördüğü diğer çalışmalara katılmakla yükümlüdür. Öğrenci, teorik derslerin %70 ine, uygulamalı derslerin %80'ine devam etmek zorundadır. Aksi takdirde devamsızlık nedeniyle başarısız sayılır.(2) Öğrencinin devamsızlık durumu, dersin öğretim elemanı tarafından izlenir. Devamsızlık sınırını aşan öğrencilerin durumu, yarıyıl/yıl sonu sınavlarından iki gün önce ilgili dersin öğretim üyesi tarafından duyurulur. Devamsızlık sınırını aşan öğrencilerin sınavları ilgili dersin öğretim üyesi tarafından FX notuna dönüştürülür. Öğrenciler uygulamalara başlamadan önce bir hazırlık aşamasından geçmektedirler. Bununla ilgili olarak, uygulamalar başlamadan önceki ilk haftada Sosyal Hizmet Bölümü Uygulama Koordinatörlüğü tarafından gerçekleştirilen oryantasyon toplantısında, bütün uygulama gruplarına yürütecekleri uygulamaların içerikleriyle ilgili bilgi verilir. Bu toplantıdan sonra, her öğrenci eğitsel danışmanı ile toplanarak çalışacakları kurum ve kuruluşlarda yapacakları çalışmalar hakkında ayrıntılı bilgi paylaşımı sağlanır. Eğitsel danışman, kurum ile yaptığı görüşme ile belirlediği zaman diliminde öğrencinin uygulama 4

6 yapacağı kuruma veya kuruluşa gider ve uygulama kapsamı hakkında görüşür. Kurum/ kuruluş yetkililerine uygulama çalışmaları ile ilgili gereken ön bilgiler verilir. Uygulama başladıktan sonra öğrenci eğitsel danışmanla belirleyeceği saatlerde en az haftada bir defa olmak üzere toplantısını yapar. Toplantıya o hafta ile ilgili belgelerini (haftalık devam fişi ve diğer mesleki kayıtlar) hazırlanmış olarak getirir. Kayıtların ne zaman teslim edileceği ve getirileceği ile ilgili düzenlemeleri eğitsel danışman belirler. Uygulamalarla ilgili her türlü işlem ve düzenlemeler Sosyal Hizmet Bölümü Uygulama Koordinatörlüğü tarafından yürütülür. Öğrenciler her hafta devam durumu ile ilgili Haftalık Devam Fişi ni doldurarak kurumdaki danışmanına onaylattıktan sonra okuldaki danışmanlarına raporları ile birlikte belirtilen günde verir. UYGULAMANIN İÇERİĞİ Uygulamada öğrenciler uygulama yaptıkları kurumun/kuruluşun bir elemanı ve bir sosyal hizmet uzmanı gibi çalışırlar. Kuruluşların yapısına göre, uygulamaların nasıl yapılacağı konusunda bir takım farklılıklar olmakla beraber, uygulama için gerekli olan ortak unsurlar ve aşamalar aşağıda belirtilmiştir. 1. Ön Çalışma Aşaması Bu aşamada öğrenciler kendi sorumluluklarını öğrenecek ilgili kurum/kuruluş ve kişilerle ilişki kuracaklardır. Bunlar; Sosyal hizmet eğitiminde uygulamaların önemi ve uygulama ile ilgili olarak sahip olunması gereken rol ve işlevleri iyi bir şekilde kavramalarıdır. Uygulama yapılan kuruluşun işleyiş ve düzeni, hedef kitlesi, içinde yer aldığı toplumun yapısı ve özellikleri hakkında yeterli bilgi edinilmelidir. Uygulama yapılan kuruluşun diğer kurum/kuruluşlarla olan karşılıklı ilişkileri öğrenilmelidir. 2. Planlama Aşaması Bu aşamada, öğrenciler mesleki çalışmalarını bütün ayrıntıları ile planlayacaklardır. İyi bir planlama yapabilmek için mevcut tüm kaynaklar incelenmeli, kaynak kişilerle (kurum danışmanı, ilgili profesyoneller, akademisyenler vb.) görüşülmeli; kişi, grup veya toplumla ilgili gerekli tüm bilgiler toplanmalıdır. 3. Uygulama Aşaması Bu aşamada, öğrencilerden uygulama ile ilgili geliştirdikleri planları gerçekleştirmeleri beklenmektedir. Planın uygulamaya aktarılmasında; Öğrenci, eğitsel danışman ve kurum danışmanı ile işbirliğinin yoğunluk kazandığı bu 5

7 aşamada öğrenme sorumluluğunun öğrencide olduğu, kurum ve eğitsel danışmanın bu deneyimi kolaylaştırıcı bir rolü bulunduğu unutmamalıdır. Süpervizyon toplantılarına hazırlıklı gelmeli ve tartışmalara katılmaya çaba ve özen göstermelidir. Öğrenciler, mesleki çalışmaları ile ilgili düzenli raporlar yazmakla yükümlüdürler. Raporlar eğitsel danışmana zamanında verilmeli, öğrencinin ne yaptığı ve ne şekilde bir yardıma gereksinimi olduğunu ancak bu raporlardan öğreneceği unutulmamalıdır. 4. Sonlandırma Aşaması Öğrenciler bu aşamada, yaptıkları çalışmaları değerlendirecekler ve uygulama yaptıkları kuruluş ve kişilere uygulama sonuçlarını bildirerek, iyi ilişkiler içinde çalışmalarını bitireceklerdir. Öğrencilerden, SH 421 Sosyal Hizmet Uygulaması-Idersi için aşağıda ifade edilen şekilde uygulamasını yürütmesi ve sonlandırması beklenmektedir; Haftalık Devam Fişini(EK-1A) her hafta düzenli doldurmalı Eğitsel danışmanlarının da görüşleri çerçevesinde en kısa zamanda Alan ve Kurum Tanıtma Raporu hazırlamalı(ek-2)(uygulamanın 4. haftasının son iş gününe kadar teslim edilmelidir.) Bireylerle sosyal hizmet uygulamasına ilişkin çalışılacak vakayı (birey ya da aile) belirlemek için gözlem yapmalı, bu konuda eğitsel ve kurum danışmanı ile görüşülerek vakalar belirlenmeli, grup çalışmasına ilişkin ön hazırlıklar yapılmalıdır. Belirlenen vakaya ait Sosyal İnceleme ve Değerlendirme Raporu (EK-3) hazırlamalı (Vize haftasının son iş gününe kadar teslim edilmelidir.) Öğrenci vize haftasının son iş gününe kadar 6 adet Bireysel Görüşme veya Süreç Raporunu(EK-4) tamamlayarak eğitsel danışmanına teslime etmelidir. 1 adet Müdahale Planı Raporunu (EK- 8) ilk bireysel görüşmeden ya da süreç görüşmesinden sonra vize haftasının son iş gününe kadar teslim etmelidir (Dönem sonunda getirilen Müdahale Planı Raporu değerlendirmeye alınmayacaktır.) Vize haftası sonrası ise, 4 adet Bireysel Görüşme veya Süreç Raporunu (EK-4) akademik takvime göre dönem sonuna kadar eğitsel danışmanına teslim etmelidir. 2 adet Müdahale Planı Raporunu (EK-8) ise vize sonrası yapacağı ilk bireysel görüşme ya da süreç görüşmesi sonrası hazırlayarak eğitsel danışmanına görüşmeden sonraki hafta teslim etmelidir. Dönem sonunda ise öğrenciler eğitsel danışmanlarıyla belirleyecekleri bir tarihte sunum yapmalı ve Uygulamayı Değerlendirme Raporunu (EK-12) hazırlamalıdır. 6

8 *Sosyal Hizmet Uygulaması devamsızlık hakkı yoktur. Telafisi yapılmayan her iş günü için 5 puan düşülecektir. *Kurum danışmanlarının öğrenci not sistemi için SH 421 Sosyal Hizmet Uygulaması- I dersine katkısı %30 dur. *Konya dışında uygulama yapan öğrenciler raporlarını haftalık olarak internet aracılığıyla eğitsel yöneticilerine gönderir ve sürekli bilgi alışverişinde bulunur. Öğrencilerden, SH 402 Sosyal Hizmet Uygulaması- II dersi için aşağıda ifade edilen şekilde uygulamasını yürütmesi ve sonlandırması beklenmektedir; Haftalık Devam Fişini (EK- 1B) her hafta düzenli doldurmalı Eğitsel danışmanlarının da görüşleri çerçevesinde en kısa zamanda Alan ve Kurum Tanıtma Raporu (EK-2) hazırlamalı (Uygulamanın 4. haftasının son iş gününe kadar teslim edilmelidir.) Bireylerle sosyal hizmet uygulamasına ilişkin çalışılacak vakayı (birey ya da aile) belirlemek için gözlem yapmalı, bu konuda eğitsel ve kurum danışmanı ile görüşülerek vakalar belirlenmeli, grup çalışmasına ilişkin ön hazırlıklar yapılmalıdır. Belirlenen vakaya ait Sosyal İnceleme ve Değerlendirme Raporu (EK-3) hazırlamalı (Vize haftasının son iş gününe kadar teslim edilmelidir.) Öğrenci vize haftasının son iş gününe kadar 10 adet Bireysel Görüşme veya Süreç Raporunu (EK-4) tamamlayarak eğitsel danışmanına teslime etmelidir. 2 adet Müdahale Planı Raporunu (EK-8) ilk bireysel görüşmeden ya da süreç görüşmesinden sonra vize haftasının son iş gününe kadar teslim etmelidir (Dönem sonunda getirilen Müdahale Planı Raporu değerlendirmeye alınmayacaktır.) Öğrenciler, vize haftasının son iş gününe kadar Proje Öneri Formunu(EK-9) doldurarak eğitsel danışmanlarına teslim etmelidirler. Öğrenciler, 3 adet Grup Çalışması Raporunu(EK-6) tamamlayarak vize haftasının son iş gününe kadar eğitsel danışmanlarına teslim etmelidirler (Bu çalışmayı yapabilenler için değerlendirme finalde yapılacak olup, grup çalışması yapamayanlar final tarihlerinde sorumlu tutulan kaynaklardan sınav olacaklardır.) Vize haftası sonrası ise, 5 adet Bireysel Görüşme veya Süreç Raporunu(EK-4) akademik takvime göre dönem sonuna kadar eğitsel danışmanına teslim etmelidir. Öğrenciler, 2 adet Grup Çalışması Raporunu(EK-6) tamamlayarak final haftasının son 7

9 iş gününe kadar eğitsel danışmanlarına teslim etmelidirler (Bu çalışmayı yapabilenler için değerlendirme finalde yapılacak olup, grup çalışması yapamayanlar final tarihlerinde sorumlu tutulan kaynaklardan sınav olacaklardır.) Öğrenciler, Proje Tasarım Formunu(EK-10) doldurarak eğitsel danışmanlarına teslim etmelidirler. (Proje Tasarım Formu akademik takvimde belirlenen final haftasından önce teslim edilmiş olmalıdır) Dönem sonunda ise öğrenciler eğitsel danışmanlarıyla belirleyecekleri bir tarihte sunum yapmalı ve Uygulamayı Değerlendirme Raporunu(EK- 12) hazırlamalıdır (Dönem içinde yapılan projeler dönem sonunda poster olarak sunulacaktır.) *Kurum danışmanlarının öğrenci not sistemi için SH 402 Sosyal Hizmet Uygulaması- II dersine katkısı %30 dur. *Grup Çalışması ve Grup Çalışması Final Sınavı için sorumlu olunan kaynaklar: Işıl Bulut un Grup Çalışması Notları ve Nilüfer Volta Acar ın Grupla Psikolojik Danışma İlke ve Teknikleri kitabıdır. *Proje Tasarım Raporu ve uygulaması için sorumlu olunan kaynak: Tezcan ERALP ABAY ve Zelal AYMAN ın Sivil Toplumdan Proje Öyküleri kitabıdır. *Sosyal Hizmet Uygulaması devamsızlık hakkı yoktur. Telafisi yapılmayan her iş günü için 5 puan düşülecektir. *Konya dışında uygulama yapan öğrenciler raporlarını haftalık olarak internet aracılığıyla eğitsel yöneticilerine gönderir ve sürekli bilgi alışverişinde bulunur. 8

10 SOSYAL HİZMET UYGULAMA DERSLERİ KAPSAMINDA ÖĞRENCİLERDEN İSTENEN BELGELER 1. Haftalık Devam Fişi 2. Kurum Tanıtma Raporu 3. Sosyal İnceleme ve Değerlendirme Raporu 4. Bireysel Görüşme Raporu 5. Grubu ve Üyeleri Tanıtma Raporu 6. Grup Çalışması Raporu 7. Grubu ve Üyeleri Değerlendirme Raporu 8. Müdahale Planı Raporu 9. Proje Öneri Formu 10. Proje Tasarımı Raporu 11. Poster Sunumu UYGULAMANIN DEĞERLENDİRİLMESİ Uygulamada değerlendirme çalışmalarının başladığı günden sona erdiği güne kadar devam eden bir süreç olup öğrenci, kurum danışmanı ve okuldaki eğitsel danışmanının ortak yürüttükleri bir süreçtir. Böyle olmakla birlikte, öğrencinin gelişmesi, öğrencinin öğrenme durumu, güçlü ve zayıf yönlerinin belirlenmesi ve uygulama notunun belirlenmesinden eğitsel danışman sorumludur. Öğrencinin uygulama için genel değerlendirilmesi aşağıdaki ölçütlere göre yapılır; Öğrencinin uygulamayı nasıl yerine getirdiği ve başarısı, Öğrencinin sahip olduğu bilgi, beceri, tutum ve davranışları, Öğrencinin uygulamadaki mesleki rolünü kavraması, anlaması ve yerine getirmesi, Öğrencinin kişilerarası ve mesleki ilişkilerdeki becerisi, kurum, toplum ve meslektaşları ile ilişki kurma ve sürdürmedeki başarısı, Çalıştığı kurumun yönetim fonksiyonları ve toplum içindeki yeri hakkında görüş geliştirebilmesi, Öğrencinin kaynakları harekete geçirme ve organize etmede ve gelişmeyi değerlendirmede gösterdiği beceri, Öğrencinin kayıt tutma becerisi ve düzenli kayıt tutmadaki başarısı, Öğrencinin girişimi ve önderliği, 9

11 Öğrencinin sorumluluk duygusu, Öğrencinin işinde gösterdiği çaba ve ilgi, Öğrencinin devamı, Öğrencinin mesleki yönetim sürecinden (süpervizyon) yararlanması, Mesleki etik kurallara uygun davranma konusundaki sorumluluğunu yerine getirmesi, Kurumun gerektirdiği tutum, davranış ve görünüşe sahip olması. 10

12 SH 421 Sosyal Hizmet Uygulaması-I dersi için öğrencinin rapor ve formlarının değerlendirilmesi süreci; Vize Öncesi Haftalık Devam Fişi ve Uygulama Raporu Formu (10 puan) Kurum Tanıtma Raporu (10puan) Sosyal İnceleme ve Değerlendirme Raporu (10 puan) 6 adet Bireysel Görüşme veya Süreç Raporu (25 puan) 1 adet Müdahale Planı Raporu (15 puan) Vize Sonrası Haftalık Devam Fişi ve Uygulama Raporu Formu(10 puan) 4 adet Bireysel Görüşme veya Süreç Raporu (15 puan) 2 adet Müdahale Planı Raporu (30 puan) Sunum (10 puan) Uygulamayı Değerlendirme Raporu (5 puan) 11

13 SH 402 Sosyal Hizmet Uygulaması- IIdersi için öğrencinin rapor ve formlarının değerlendirilmesi süreci; Vize Öncesi Haftalık Devam Fişi ve Uygulama Raporu Formu (10 puan) Kurum Tanıtma Raporu (5 puan) Sosyal İnceleme ve Değerlendirme Raporu (5 puan) 10 adet Bireysel Görüşme veya Süreç Raporu (30 puan) 2 adet Müdahale Planı Raporu (10 puan) Proje Öneri formu (10 puan) 3 adet Grup Çalışması Raporu (Finalde Değerlendirilecek) Vize Sonrası Haftalık Devam Fişi ve Uygulama Raporu Formu (5 puan) 5 adet Bireysel Görüşme veya Süreç Raporu (15 puan) 5 adet Grup Çalışması Raporu (3 ü vizeye kadar teslim edilmeli) Grup Çalışması Final Sınavı (20p) Proje Tasarım Raporu (10 puan) Uygulamayı Değerlendirme Raporu (5 puan) Poster Sunumu (15 puan) 12

14 ÖĞRENCİLERE BAŞARILI BİR MESLEKİ UYGULAMA YAPABİLMELERİ İÇİN ÖNERİLER Ders ya da vaaz verir gibi konuşmayınız. Aktif dinlemenin önemini unutmayınız. Davranışlarınızın,karşınızdaki üzerindeki etkisini değerlendiriniz. Empati gösteriniz. Toplumun değerlerine saygı gösteriniz. Ancak mesleki etik ilkelerinizin farkında olunuz. Eşit davranınız. Gerçekleştiremeyeceğiniz sözler verip asılsız umutlar yaratmayınız. Söz verdiğiniz takdirde sözünüzü mutlaka yerine getiriniz. Getiremediğiniz durumlarda mutlaka açıklamasını yapınız. Sorumluluklarınızı özenle yerine getiriniz. Randevularınıza duyarlı olunuz. Gizlilik ilkesini daima hatırlayınız. Dedikodu yapmaktan kaçınınız. Eleştirilerinizi kırıcı olmamaya dikkat ederek yapınız. Güçlükleri kabul ediniz. Memnuniyetsizlik ya da direnç göstererek zaman ve enerjinizi harcamayınız. Çözüme odaklanınız. Sosyal hizmette mesleki ilişkinin öneminin farkında olarak davranınız. Uygulamalarınızda güçlere odaklanınız. Güç alanlarını lütfen hatırlayınız. Sistemli ve düzenli yapılan işlerin verimli ve başarılı sonuçlanacağını biliniz. Başkalarına olduğu kadar kendinize de saygı gösteriniz. Zayıf yönlerinizi, eksikliklerinizi de güçlü bulduğunuz yönleriniz kadar eleştirel bir bakışla değerlendiriniz. Bilgi, beceri ve yeteneklerinizi geliştirmek ve deneyim kazanmak için sahip olduğunuz bu uygulama olanağını en iyi biçimde kullanmaya çaba gösteriniz. Bu kılavuzu zaman zaman gözden geçirerek sorumlu olduğunuz konuları ve gereken notları anımsayınız. 13

15 EK 1A: Öğrencinin Adı: Soyadı: Gün ve Tarih KTO KARATAY ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BEŞERİ BİLİMLER FAKÜLTESİ SOSYAL HİZMET BÖLÜMÜ HAFTALIK UYGULAMA DEVAM FİŞİ VE HAFTALIK UYGULAMA RAPORU FORMU (SOSYAL HİZMET UYGULAMASI- I) No: Uygulama Yapılan Kurum/ Kuruluş: Yapılan Çalışmalar Saat Aralığı Kişisel Değerlendirme (Yapılan Çalışmalara Yönelik Duygu ve Düşünceler Mesleki Değerlendirme (Yapılan Çalışmaların Öğrencinin Mesleki Gelişimine Katkısı) Not: Bu form her hafta düzenli olarak doldurulmalı ve kurum danışmanına imzalattırılmalıdır. Uygulama dersinde devamsızlık hakkı yoktur! Yapılan devamsızlığın telafisi muhakkak yapılmalıdır. 14

16 EK 1B: Öğrencinin Adı: Soyadı: Gün ve Tarih KTO KARATAY ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BEŞERİ BİLİMLER FAKÜLTESİ SOSYAL HİZMET BÖLÜMÜ HAFTALIK UYGULAMA DEVAM FİŞİ VE HAFTALIK UYGULAMA RAPORU FORMU (SOSYAL HİZMET UYGULAMASI- II) No: Uygulama Yapılan Kurum/ Kuruluş: Yapılan Çalışmalar Saat Aralığı Kişisel Değerlendirme (Yapılan Çalışmalara Yönelik Duygu ve Düşünceler Mesleki Değerlendirme (Yapılan Çalışmaların Öğrencinin Mesleki Gelişimine Katkısı) Not: Bu form her hafta düzenli olarak doldurulmalı ve kurum danışmanına imzalattırılmalıdır. Uygulama dersinde devamsızlık hakkı yoktur! Yapılan devamsızlığın telafisi muhakkak yapılmalıdır. 15

17 EK-2: ALAN VE KURUM TANITMA RAPORU Kurum: Öğrencinin Adı Soyadı : Eğitsel Yönetici : Kurum Danışmanı : Eğitsel Yönetici: Rapor Tarihi : 1. Kurumun tarihçesi, gelişimi ve yasal dayanakları. 2. Kurumun kuruluş amacı, programları ve sağladığı hizmetler arasındaki uygunluk. 3. Kurumun amaç ve hizmetlerinin sosyal hizmetlerle ilgili kurumda yerleşmiş bir sosyal hizmet uygulamasının mevcut olup olmadığı, buradaki kişi ve/veya ailelere mesleki düzeyde hizmet verilip verilmediği. 4. Kurumun fiziksel durumu. 5. Yönetim: a) Kurum yönetiminin nereye bağlı olduğu, b) Kurumun sosyal hizmet uygulamalarına uygun olup olmadığı, 6. Personel: a) Kurum meslek sahibi personel ve diğer personelin, varsa gönüllülerin sayısı, özellikleri ve motivasyonları, b) Personelin birbirleriyle ilişkileri, hiyerarşik düzen, ekip çalışmasına yer verilip verilmediği, c) Personel ile ilgili sorunlar. 7. Kurumun olanakları (kurum hizmetlerinin ne şekilde desteklendiği, maddi olanaklar, kurumun toplum ve diğer kurumlarla ilişkisi) 8. İşleyiş ile ilgili hususlar: 16

18 a) Kurumdaki hizmetlerin yerine getirilmesindeki usul ve işlemler, b) Kayıtlar, dosyalama sistemleri, c) Çalışmalarla ilgili istatistikler, raporlar vb. 17

19 EK-3: SOSYAL İNCELEME VE DEĞERLENDİRME RAPORU Öğrencinin Adı Soyadı: Uygulama Yapılan Kurum: Kurum Danışmanı: Eğitsel Yönetici: Rapor Tarihi: 1. Sorunun Tanımı ve Sorun Alanına İlişkin Tanımlar 2. Sorun Alanı ile İlgili Mevzuat (Yasalar, Yönetmelikler vs.) 3. Sorun Alanı ile İlgili Kurumsal Yapı (Örgüt Yapısı) 4. Sorun Alanından Hizmet Alan Müracaatçıların Özellikleri 5. Sorunlar ve Bu Sorunların Sosyal Hizmet Mesleği ile İlişkisi 6. Sorunların Giderilme Derecesi ve Karşılaşılan Güçlükler 18

20 EK-4: BİREYSEL GÖRÜŞME RAPORU Kurum : Görüşme Tarihi : Görüşme Süresi : Görüşme Sırası : Uygulayıcının Adı ve Soyadı : Müracaatçının adı ve soyadı : Doğum Yeri ve Yılı : Cinsiyeti : Öğrenim Durumu : Mesleği : Görüşme Öncesi Önbilgi/Ön Çalışma : Görüşmenin Amacı : Görüşme Süresi : Değerlendirme : Gelecek Görüşme İçin Plan :

21 EK-5: GRUBU VE ÜYELERİ TANITMA RAPORU Kurum : Öğrencinin Adı ve Soyadı : Uygulayıcının Adı ve Soyadı : Eğitsel Yönetici : Tarih : I) GRUP TANITMA RAPORU KONU: Grubun ana teması hakkında kısa açıklama AMAÇ: Amacın kısa tanıtımı (Grubun türü açısından) KURUM: Kurumun grup için kullanılabilecek kaynakları ÜYELER: Grubun üyeleri kimler? Genel olarak neden bu üyelerin seçildiği YAPI: Üyelerin gruba alınma kriterleri, grubun büyüklüğü, açık veya kapalı oluşu, demografik özellikleri ANLAŞMA: Toplantının zamanı, süresi, sıklığı ÇEVRE: Fiziki düzenlemeler (oda, alan, materyal), Mali kaynaklar ve özel düzenlemeler (varsa) II) ÜYE TANITMA RAPORU 1. Üyelerin genel olarak tanıtımı a) Özgeçmişi b) İçinde bulunduğu sosyal, kültürel ve ekonomik durumu c) Çevre ile ilişkileri 2. Üyenin hangi ihtiyaç ve sorunu nedeniyle gruba alındığı; bu ihtiyaç ve sorunların tanımlanması 3. Grup çalışmasının kişinin ihtiyaç ve sorunlarının giderilmesinde ne oranda ve hangi yönlerden yardımcı olabileceği 4. Üyenin grubun gelişimine ne şekilde katkıda bulunabileceği 20

22 EK-6: GRUP ÇALIŞMASI RAPORU Kurum : Toplantı tarihi : Toplantı Süresi : Toplantı Sırası : Gruba Katılanların Adı ve Soyadı: Öğrencinin Adı ve Soyadı : Süreç Öncesi Ön Çalışma : Amaç : Süreç : Değerlendirme ve Yorum : Plan : 21

23 EK-7: GRUBU VE ÜYELERİ DEĞERLENDİRME RAPORU Kurum : Öğrencinin Adı ve Soyadı : Eğitsel Yönetici : Rapor Tarihi : I) GRUBU DEĞERLENDİRME RAPORU 1- Grubun sürecinin anlatılması (grubun işleyiş biçimi, ne gibi bir yapı oluşturduğu, geliştirilen programlar, uzmanın kullandığı yönlendirme teknikleri vb.nin örneklerle anlatılması) 2- Grubun genel amacına ne oranda ulaştığı 3- Grubun nasıl sonlandırıldığı II) ÜYE DEĞERLENDİRME RAPORU 1- Üyenin kişisel amacının ne olduğu, bu amacın grubun genel amacı ile bağdaşıp bağdaşmadığı, üyenin amacına ulaşıp ulaşmadığı 1- Üyenin başlangıçtan sonuca kadar grup içindeki durumu a) Grubun değerlendirme uyumu b) Grup içindeki rolü, etkinliği, diğerleri ile ilişkisi c) Grup faaliyetlerine katılımı, becerisi d) Uzmanla ilişkisi. Ortaya çıkan psikolojik yapılar. e) Grubun amaca ulaşması için katkıda bulunup bulunmadığı vb. 2- Üyenin hangi ihtiyaç ve sorunu nedeniyle gruba alındığı; bu ihtiyaç ve sorunların tanımlanması 3- Üyenin grup çalışmasından neler kazandığı, ihtiyaç ve sorununu ne derecede giderebildiği. Çalışma yararlı olmadıysa nelerin önerildiği. 22

24 EK-8: MÜDAHALE PLANI RAPORU Öğrencinin Adı Soyadı : Uygulama Yapılan Kurum : Eğitsel Yönetici : Rapor Tarihi : 1. TANIŞMA (KARŞILAŞMA) 2. ÖN DEĞERLENDİRME Adım: Müracaatçı sistemini belirleme Adım: Müracaatçı sisteminin içinde bulunduğu durum, (mikro, mezzo ve makro farklılıklar) Adım: Müracaatçı sisteminin sorun ve ihtiyaçlarını belirleme Adım: Müracaatçı sisteminin güçlü yanlarını belirleme 3. PLANLAMA Adım: Müracaatçı ile çalışma Adım: Sorunu öncelik sırasına koyma (Birinci, ikinci ve üçüncü sorun) Adım: Sorunları ihtiyaçlara çevirme (Birinci, ikinci ve üçüncü ihtiyaç) Adım: Her ihtiyaç için müdahaleleri değerlendirme (İhtiyaç 1 için, mikro, mezzo ve makro düzeyde a- Alternatifleri tanımlama, b- Çözümleri belirleme, c- Değerlendirme. Adım: Amaçlar oluşturma Adım: Hedefler belirleme (kim, ne için, ne zaman, nasıl yapacak ve basan nasıl ölçülecek?) Adım: Kontrat oluşturma, 4. GERÇEKLEŞTİRME/ UYGULAMA 5. İZLEME PLANI (mikro, mezzo ve makro) Gelişim Süreci (mikro, mezzo ve makro) Planı Gözden Geçirme (mikro, mezzo ve makro) 6. PLANI TAMAMLAMA(mikro, mezzo ve makro) 7. DEĞERLENDİRME Amaç Başarılanlar Sonuçlandırma ya da yeniden değerlendirme 23

25 EK-9: PROJE ÖNERİ FORMU Öğrencinin Adı Soyadı : Uygulama Yapılan Kurum : Proje Adı : Kurum Danışmanı : Eğitsel Yönetici : Rapor Tarihi : 1. Sorunun belirlenmesi ve tanımlanması 2. Durum Analizi: Sorunla ilgili gerçeklerin ne olduğunun en ayrıntılı olarak belirlenip analiz edilmesi 3. Proje Dokümanının Formülasyonu: Projede yapılması planlanan faaliyetler 24

26 EK-10: PROJE TASARIMI RAPORU 1 Öğrencinin Adı Soyadı : Uygulama Yapılan Kurum : Proje Adı : Projenin Süresi : Eğitsel Yönetici : PROJE TASARIMI Aşama 1: Sorunun tanımı ve analizi a) Sorunun niteliği ve kapsamı b) Toplumun soruna yaklaşımı ve önlemler c) Hedef grubun karşılanmayan ihtiyaçlarının değerlendirilmesi Aşama 2: Proje Stratejisi Aşama 3: Hedef Grubun Belirlenmesi Aşama 4: İşbirliği Yapılacak Kuruluşların Belirlenmesi Aşama 5: Amacın belirlenmesi a) Uzun Erimli Amaç b) Kısa Erimli Amaç Aşama 6: Proje Çıktılarının Belirlenmesi Aşama 7: Proje Faaliyetlerinin Belirlenmesi Aşama 8: Proje Girdilerinin Belirlenmesi Aşama 9: Projenin İzleme ve Değerlendirmesi a) İzleme b) Değerlendirme Aşama 10: Bütçe Taslağının Hazırlanması 1 Kahramanoğlu, Ertan. Birinci Sistem Mühendisliği ve Savunma Uygulamaları Sempozyumu Bildiriler I (12-13 Ekim 1995 Kültür Sitesi Ankara), ss

27 EK-11: POSTER SUNUMU Aşama 1:Proje Adı (En az 48 Punto) Aşama 2: Proje Sunan Öğrenci ve Danışmanı İle İlgili Bilgiler Öğrencinin Adı (26-36 Punto) Eğitsel Danışmanı (26-36 Punto) Üniversitesi-Bölümü (24-26 Punto) (Üstteki dört kısım posterin en üstüne ve ortalanmış olarak yerleştirilecektir.) Aşama 3: Özet (16 20 Punto, Başlık Koyu) Bu bölüm içerisinde, yapılan çalışmanın amacı ve önemi kısaca anlatılacak; kullanılan yöntem ve teknikler belirtilerek elde edilen sonuçlar verilecektir. Ayrıca özet, kısa, anlaşılır, açık ve yapılan çalışma hakkında bilgilendirici olmalıdır. Aşama 4: Giriş (16 20 Punto, Başlık Koyu) Bu bölümde öğrencinin üzerinde durduğu konu, amacı ve önemi özet bölümüne göre daha detaylı ele alınacaktır. Aşama 5: Yapılan Çalışmaların ve Sonuçların Sunulması (16 20 Punto, Başlık Koyu) Bu bölüm içinde, proje sırasında yapılan çalışmalar ve elde edilen sonuç ve bulgular sergilenecektir. Bununla birlikte, önemli noktalar vurgulanacak; varsa gösterilen şekillerin ne anlama geldiği belirtilecektir. Aşama 6: Sonuç ve Öneriler (16 20 Punto, Başlık Koyu) Proje sonunda öğrenci tarafından elde edilen sonuçlar ve öneriler maddeler halinde kısaca yazılacaktır. Eğer varsa, çalışmanın bilimsel ve teknolojik araştırmalara ve gelişmelere yararı belirtilmelidir. Aşama 7: Teşekkür (14 16 Punto, Başlık Koyu) Aşama 8: Kaynakça (14-16 Punto, Başlık Koyu) 26

28 EK- 12 UYGULAMAYI DEĞERLENDİRME RAPORU Öğrencinin Adı Soyadı: Uygulama Yapılan Kurum: Kurum Danışmanı: Eğitsel Yönetici: Rapor Tarihi: Kurum hakkında bireysel değerlendirme (Bu kuruma gitmeden önce beklentileriniz nelerdi? Daha önce böyle bir kurumun varlığından haberdar mıydınız? Kurumun sunduğu hizmetleri faydalı buldunuz mu? Varsa kurumun yetersiz yönleri sizce nelerdir? Kurumun olumlu bulduğunuz yönleri sizce nelerdir? (İşleyiş, personel, hizmet, faaliyetler, kaynaklar ve benzeri açılardan). Sizi bilgilendiren sosyal hizmet uzmanı ya da meslek elemanı sorularınıza yeterince cevap verebildi mi? Bu kurum sizce sosyal hizmet alanında koruyucu, önleyici, iyileştirici, geliştirici, değiştirici boyutta hangi fonksiyonları ağırlıklı olarak yerine getirmektedir?) Sonuç ve Öneriler (Bu kurum ziyareti sizlere bilgi, gözlem ve deneyim anlamında neler kattı? Kurum ziyareti sırasında ve yapılan sunumda en çok ilginizi çeken şeyler neler oldu? Neler hissettiniz? Kurumun müracaatçılara (sosyal hizmetten yararlanan ihtiyaç gruplarına; korunmaya muhtaç çocuklar, yaşlılar, yoksullar, hastalar vb.) sunduğu hizmetlerin kalitesinin arttırılabilmesi için yapılması gereken şeyler var mıdır? Varsa bu konudaki önerileriniz nelerdir? 27