KANUN VE YÖNETMELİKLERİN İNCELENMESİ

Transkript

1 KANUN VE YÖNETMELİKLERİN İNCELENMESİ

2 TARIM ve ORMAN BAKANLIĞININ GÖREV VE SORUMLULUKLARI Birincil üretimden başlayarak tüm gıda zincirinde gıda güvenilirliğine yönelik denetim ve kontrollerin yürütülmesi, Gıda üreten işyerlerine onay veya kayıt belgesinin verilmesi, Gıda ithalat ve ihracat kontrolü, Risklerin izlenmesi ve tanımlanmasını sağlayacak verilerin toplanması ve risk değerlendirme sisteminin kurulması

3 Besinlerle ilgili yasal düzenlemelerde yer alan hükümler: 1.Amaç ve kapsam 2.Tanımlar ve genel hükümler 3.Yetki 4.Denetim ve analiz yöntemleri 5.İlgili yönetmelikler 6.İdari ve istişari örgütler 7.Gıda üreten kuruluşların kaydı ve belgeleri 8.Özel gıdalar hakkında kayıtlar 9.Cezalar ve itiraz usulleri

4 . Tanımların amacı Tanımların yasal düzenlemelerde yer alması; Uygulamada anlaşmazlıklara düşmemek için gereklidir.

5 Genel hükümler Çeşitli fiillerin yapılmasını; 1- Yasaklayıcı, 2- Düzenleyici, 3- Gerektirici özelliktedir.

6 1- Yasaklayıcı hükümler Gıdaların sağlığa zararlı şekilde üretimi ve satışa sunulması, Tüketiciyi aldatmak amacıyla gıdaların taklit ve yanlış olarak sunulması, Kontrollerde yetkili kurumlar ve görevlilere denetim yapmak için olanak ve istenen bilgilerin verilmemesi, Denetim görevlilerinin görev dolayısı ile öğrendikleri ticari sırları, menfaatleri açığa vurmamaları, İlgililerin taklit, tağşiş vb sunulmuş gıdaları denetim makamlarından kaçırmak gibi hususları kapsamaktadır.

7 TAĞŞİŞ Yasal düzenlemeler kapsamındaki ürünlerin mevzuata veya izin verilen özelliklere aykırı olarak üretilmesi halidir. Bir gıda maddesinin içeriğinden herhangi bir bileşeninin alınması, Normal değerde bulunan bir maddenin azaltılması, içerisine gıda değeri aynı olmayan bir diğerinin katılması, Aynı gıda değerinde bulunsa bile ayrı ayrı satılması gereken iki gıda maddesinin birbirine karıştırılması, Gıda maddesinin boyanarak ve diğer yollarla taze veya daha değerli gösterilmesi,

8 TAĞŞİŞ Bir gıda veya ürün, sağlığı bozucu zararlı bir madde içeriyorsa, içindeki gerekli maddeler güvenlik sınırları içinde değilse, işlenmemiş tarım ürünleri pestisit içeriyorsa, içerdiği gıda katkı maddesi güvenli değilse veya izin verilen miktardan fazla ise, Pis, çürümüş veya bozulmuş herhangi bir madde içeriyorsa O gıdada tağşiş söz konusudur

9 TAKLİT Yasal düzenlemeler kapsamındaki ürünlerin ŞEKİL, BİLEŞİM ve NİTELİKLER itibariyle evsafında olmayan özelliklere sahip göstermek Bir gıda maddesinin başka bir gıda maddesi adı altında satışa sunulması, Etiketinde sahte ve yanıltıcı bilgilerin bulunması, Etikette bulunması zorunlu olan bilgilerin kasıtlı veya kasıtsız olarak bulunmaması veya eksik olması, Gerçeğe uymayan reklam yapılması, Mevzuatta ve standarttaki mevcut niteliklere uymaması, Ambalajının yanıltıcı biçimde olması, mevzuatta yer alan özelliklere uymamasıdır.

10

11

12 2- Düzenleyici hükümler Denetim ve analiz işlemlerinin nasıl yapılacağı, Gıda pazarlarının nasıl çalışacağı, Olağanüstü durumlarda yasal düzenlemelerin nasıl uygulanacağı, Gıda ithalat ve ihracatında hangi koşullara uyulacağı, Yasal düzenlemelere aykırı hareket edenlere verilecek hükümleri kapsar.

13 5996 SAYILI VETERİNER HİZMETLERİ, BİTKİ SAĞLIĞI, GIDA VE YEM KANUNU 5996 Sayılı Kanunun Amacı Gıda ve yem güvenilirliğini Halk sağlığı Bitki ve hayvan sağlığı Hayvan ıslahı ve refahını 19

14 5996 Sayılı Kanunun Kapsadığı Başlıca Hususlar Hayvan hastalıkları ile mücadele Bitki zararlıları ile mücadele Hayvan refahı Hayvan ıslahı ve zootekni konuları Veteriner ilaçları ve bitki koruma ürünleri Gıda ve yemin üretim, işleme, dağıtımının tüm aşamaları ve hijyen kuralları Hızlı Uyarı Sistemi, Acil Durumlar ve Kriz Yönetimi Risk Analizi ve Risk Yönetimi, İhtiyati Tedbirler Resmi kontroller Cezai yaptırımlar 14 14

15 5996 SAYILI VETERİNER HİZMETLERİ, BİTKİ SAĞLIĞI, GIDA VE YEM KANUNU KANUN: 9 Kısım, 18 Bölüm 2 Adet Ek 50 Madde den oluşmaktadır. Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Güvenilirliği ALANLARINA DÜZENLEMELER GETİRMEKTE Bu alanların, Resmi Kontrolü ve Yaptırımlarının USUL VE ESASLARINI BELİRLEMEKTEDİR.

16 Kanun; gıda, gıdayla temas eden madde ve malzeme ile yemlerin üretim, işleme ve dağıtımının tüm aşamalarını, bitki koruma ürünü ve veteriner tıbbi ürün kalıntıları ile diğer kalıntıları ve bulaşanların kontrollerini, salgın veya bulaşıcı hayvan hastalıkları, bitki ve bitkisel ürünlerdeki zararlı organizmalarla mücadeleyi, çiftlik ve deney hayvanları ile ev ve süs hayvanlarının refahını, zootekni kanunlarını, veteriner sağlık ve bitki koruma ürünlerini, veteriner ve bitki sağlığı hizmetlerini, canlı hayvan ve ürünlerin ülkeye giriş ve çıkış işlemlerini ve bu konulara ilişkin resmi kontrolleri ve yaptırımlarını kapsamaktadır Sayılı Kanun, gıda ve yeme ilişkin ürünlerin üretim aşamasından tüketiciye sunulmasına kadar geçen tüm süreci, Tarım ve Orman Bakanlığı nın kontrolüne vermektedir.

17

18 13 Haziran2010 yılında yürürlüğe giren 5996 sayılı Kanun ile Getirilen Yenilikler; 5179 Sayılı Kanunda üretimin niteliğine göre sorumlu yönetici istihdamı zorunluluğu bulunmaktaydı.5996 sayılı kanunda sorumlu yöneticilik uygulaması kaldırılarak Gıda güvenilirliğinde esas sorumluluğun AB de olduğu gibi gıda işletmecisine verilmesi, Sorumlu yöneticilik uygulaması kaldırılarak yerine gıda ve yem işletmelerinde, işin nevine göre, konu ile ilgili lisans eğitimi almış en az bir personel çalıştırma zorunluluğu, Üretim izni, gıda sicili ve tescil işlerinin kaldırılarak yerine AB de olduğu gibi kayıt ve onay sisteminin getirilmesi, Birincil üretim yapanlar dahil, hijyenle ilgili düzenlemelerin kanun kapsamında ele alınarak cezai yaptırımlar getirilmesi, Gıda üreten işletmelerin tamamına tehlike analizi ve kritik kontrol noktaları ilkelerine dayanan sistemin uygulanması zorunluluğu getirilmiştir. Risk Değerlendirme Sisteminin kurulması.

19 5996 SAYILI KANUN İLE Bakanlık, uygun gördüğü hâllerde yapılan kontroller sonucunda sahip olduğu bilgileri, kamuoyunun bilgisine sunabilir. (Madde 31 Fıkra 6) GIDA VE YEMİN RESMİ KONTROLLERİNE DAİR YÖNETMELİK İLE Bakanlık resmi kontrollerle ilgili faaliyetlerin üst düzeyde şeffaflık ile yürütülmesini temin eder. Bakanlık; Aşağıdaki bilgileri, Bakanlık resmî internet sitesinde duyurmak suretiyle kamuoyunun bilgisine sunar: 1) Onaylı ve kayıtlı işletmeler, 2) Onayı askıya alınan işletmeler, 3) Onayı iptal edilen işletmeler, 4) Bakanlıkça faaliyeti durdurulan kayıtlı işletmeler, 5) Laboratuvar sonucuyla taklit veya tağşiş yapıldığı kesinleşen gıda ve yemi üreten/ithal eden firmanın adı, ürün adı, markası, parti ve/veya seri numarası, 6)Kişilerin hayatını ve sağlığını tehlikeye düşürecek şekilde bozulmuş, değiştirilmiş gıdaları üreten ve/veya satan firmanın adı, ürün adı, markası, parti ve/veya seri numarası.

20 5996 SAYILI KANUN DA Tüketici menfaatlerinin korunması 5996 sayılı Kanun un amaçları arasındadır. Gıdanın insan sağlığına zararlı olup olmadığının belirlenmesinde; tüketenin sağlığı üzerinde ani, kısa veya uzun vadede oluşturabileceği muhtemel etkileri yanında, gelecek nesiller üzerindeki etkileri, birikerek artan muhtemel toksik etkileri ve belirli tüketici gruplarının özel sağlık hassasiyetleri de dikkate alınır. Gıda ve yem işletmecisi, ürünün toplanması gerektiğinde, toplanma nedeni hakkında tüketiciyi veya kullanıcıyı doğru ve etkin olarak bilgilendirmek ve gerekli hâllerde, insan sağlığını korumaya yönelik alınacak tedbirlerin yeterli olmaması durumunda, tüketiciye veya kullanıcıya ürünün iadesi için çağrıda bulunmak zorundadır.

21

22

23 Kayıt veya Onay Arasındaki Fark Nedir? 5996 sayılı kanun gereği işletmeler faaliyet alanlarına göre kayıt ve onaya tabi olmak üzere ikiye ayrılmıştır. İşletmenin kayıt kapsamında mı, yoksa onay kapsamında mı olduğunu öğrenmek için Gıda İşletmelerinin Kayıt ve Onay İşlemlerine Dair Yönetmelik in Ek-1 ve Ek-14 üne bakmak gereklidir.

24 Onay? Kayıt? Hayvansal ürün İşletmenin Faaliyeti ONAY (Hayvansal Gıdalar İçin Özel Hijyen Kuralları Yönetmeliği kapsamındaki) Hayvansal ürün (Hayvansal Gıdalar İçin Özel Hijyen Kuralları Yönetmeliği haricindeki) KAYIT Bitkisel ürün KAYIT Perakende KAYIT (Hayvansal Gıdalar İçin Özel Hijyen Kuralları Yönetmeliğinde aksi belirtilmedikçe)

25 Kayıt ve Onay Belgeleri tek başına sınai faaliyet için yeterli midir? HAYIR! Bu belgelerin geçerli olabilmesi için iş yeri açma ve çalışma ruhsatının bulunması zorunludur.

26 GIDA İŞLETMELERİNİN KAYIT VE ONAY İŞLEMLERİNE DAİR YÖNETMELİKTE DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA YÖNETMELİK 7 Ocak 2014 SALI Resmî Gazete Sayı : Soru ve Cevaplarla Kayıt ve Onay İşlemleri Neden Kayıt/Onay yaptırmalıyız? Çünkü 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanununa göre yasal zorunluluktur. Kayıt/Onay işlemleri için nereye başvurmalıyız? İşletmenizin bulunduğu İl veya İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğüne başvurulmalıdır.

27 Gıda İşletmelerinin Kayıt ve Onay İşlemlerine Dair Yönetmelik Diğer Hükümler MADDE 13- (3) Gıda ve gıda ile temas eden madde ve malzemelerin üretim izni belgeleri tüm sonuçlarıyla iptal edilmiştir.

28 Gıda İşletmelerinin Kayıt ve Onay İşlemlerine Dair Yönetmelik Bu Yönetmelik Kapsamında Gıda İşletmeleri Faaliyet Alanlarına Göre; Kayıtlı Gıda İşletmeleri, Onaya Tabi Gıda İşletmeleri.

29 Amaç MADDE 1 (1) Bu Yönetmeliğin amacı, gıda işletmelerinin kayıt veya onay işlemlerine dair usul ve esasları belirlemektir.

30 Dayanak MADDE 3-(1) 5996 sayılı Kanunun 22, 30 ve 31 inci maddeleri 5996 sayılı Kanun kapsamındaki gıda işletmelerinden onaya veya kayıt işlemine tâbi olanlar ile onay ve kayıt işlemlerine ilişkin hususlar Bakanlıkça belirlenir. Onaya tâbi işletmeler için, faaliyete geçmeden önce Bakanlıktan onay alınması zorunludur. Kayıt işlemine tâbi işletmeler, faaliyetleri ile ilgili işletme kayıtlarını Bakanlığa yaptırmak zorundadır.

31 Tanımlar Gıda işletmesi: Kâr amaçlı olsun veya olmasın kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek veya tüzel kişiler tarafından işletilen, gıdaların; Üretildiği İşlendiği Muhafaza edildiği Depolandığı Dağıtıldığı Nakledildiği Satıldığı Servis edildiği herhangi bir aşaması ile ilgili herhangi bir faaliyeti yürüten işletmeyi,

32 Tanımlar MADDE 4 İşletme kayıt belgesi ve numarası: İstenilen bilgi ve belgeleri tamamlanmış kayıt kapsamındaki gıda işletmelerine yetkili merci tarafından verilen belgeyi ve bu belge üzerinde yer alan, TR-İl Trafik Kodu-K-Kayıt Numarası (6 Hane) şekilde kodlanacak olan harf ve rakamlardan oluşan belge üzerindeki numarayı, Örnek TR-06-K

33 Tanımlar İşletme Onay Belgesi: İstenilen bilgi ve belgeleri tamamlanmış ve yerinde yapılan resmi kontrol sonucu uygun bulunan onay kapsamındaki gıda işletmesinin faaliyete geçmesi için yetkili merci tarafından verilen, iptal edilebilen veya askıya alınabilen belgeyi, İşletme Onay Numarası: İşletme onay belgesi ve şartlı onay belgesi üzerinde yer alan, kodlanan numarayı, İl Trafik Plaka No - İşletme Numarası ( 4 hane) Örnek 06-G-0123 (Şartlı Onay Numarası) (Onay Numarası)

34 Kayıt/Onay Belgesi İçin Başvuruda İstenen Belgeler Nelerdir? A) GIDA ÜRETEN İŞLETMECİLERDEN KAYIT BAŞVURUSUNDA İSTENİLEN BİLGİ VE BELGELER 1- Dilekçe ve Beyanname (Ek-4) 2- İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatının veya Deneme İzin Belgesinin sureti. 3- Kapasite raporu veya ekspertiz raporu, resmi kurumlarda kurum beyanı. 4- Gıda işletmecisi ticaret siciline kayıtlı ise, ticaret unvanı, ticaret sicil numarası ve kayıtlı olduğu ticaret sicil memurluğunun adına ilişkin yazılı beyan (Güncel bilgilerini içeren ticaret sicil gazetesi 1/10/2003 tarihinden önce yayınlanmış ise Ticaret Sicil Gazetesinin aslı veya yetkili merci tarafından onaylı sureti); gıda işletmecisi esnaf siciline kayıtlı ise Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Sicil Gazetesinin aslı veya yetkili merci tarafından onaylı sureti 5- Şeker üretimi veya şeker paketlemesi konusunda faaliyet gösterecek gıda işletmelerinin Şeker Kurumu ndan alacağı uygunluk yazısı

35 6- Meslek odası bulunan meslek mensupları için odadan alınmış belgenin aslı veya yetkili merci tarafından onaylı sureti, meslek odası bulunmayan meslek mensupları için meslek mensuplarının adı, soyadı, T.C. kimlik numaraları beyanı ile gıda işletmecisiyle yaptıkları sözleşmelerin başlangıç ve bitiş tarihlerini gösteren liste B) GIDA İŞLETMELERİ İÇİN ONAY BAŞVURUSUNDA İSTENİLEN BİLGİ VE BELGELER 1- Başvuru dilekçesi ve beyanname genel kısmı (Ek-10), beyanname özel kısmı (Ek-11) 2- İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatının veya Deneme İzin Belgesinin sureti. 3- Kapasite raporu veya ekspertiz raporu, resmi kurumlarda kurum beyanı.

36 4- Gıda işletmecisi ticaret siciline kayıtlı ise, ticaret unvanı, ticaretsicil numarası ve kayıtlı olduğu ticaret sicil memurluğunun adına ilişkin yazılı beyan (Güncel bilgilerini içeren ticaret sicil gazetesi 1/10/2003 tarihinden önce yayınlanmış ise Ticaret Sicil Gazetesinin aslı veya yetkili merci tarafından onaylı sureti); gıda işletmecisi esnaf siciline kayıtlı ise Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Sicil Gazetesinin aslı veya yetkili merci tarafından onaylı suret 5- Gıda işletmesine şartlı onay verilmeden önce gıda üretiminde kullanılan suda yaptırılan başlangıç analizlerine ait raporlar. 6- Meslek odası bulunan meslek mensupları için odadan alınmış belgenin aslı veya yetkili merci tarafından onaylı sureti, meslek odası bulunmayan meslek mensupları için meslek mensuplarının adı, soyadı, T.C. kimlik numaraları beyanı ile gıda işletmecisiyle yaptıkları sözleşmelerin başlangıç ve bitiş tarihlerini gösteren liste. 7- İşletmenin teknik resim kurallarına göre çizilmiş; su giderleri, personel hareketleri, ürün akış şeması, makine yerleşim planı gibi bilgileri içeren A3 boyutunda yerleşim krokisi.

37 8- İşletmede oluşan katı/sıvı/ gaz atıkların uzaklaştırma şekli ve sıklığı hakkında bilgi ve yetkili merci tarafından istenmesi durumunda belge. C) PERAKENDE İŞLETMELER İLE TAŞIMA VE DEPOLAMA KONUSUNDA FAALİYET GÖSTEREN İŞLETMELERİN KAYIT BAŞVURUSUNDA İSTENİLEN BİLGİ VE BELGELER 1- Dilekçe ve Beyanname (Ek-4) 2- İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatının sureti 3- *Meslek odası bulunan meslek mensupları için odadan alınmış belgenin aslı veya yetkili merci tarafından onaylı sureti, meslek odası bulunmayan meslek mensupları için meslek mensuplarının adı, soyadı, T.C. kimlik numaraları beyanı ile gıda işletmecisiyle yaptıkları sözleşmelerin başlangıç ve bitiş tarihlerini gösteren liste. *(Bu belge sadece Kanunun Ek-1 listesindeki hazır yemek, tabldot yemek ve meze üreten işletmeler için geçerlidir.)

38 Faydalı Linkler Mevzuat Bilgi Sistemi: Gıda Mühendisleri Odası: Türk Gıda Kodeksi: Türkiye İstatistik Kurumu: FAO istatistikleri: Codex Alimentarius Commission:

39 DERS BİTTİ