TOFAŞ TÜRK OTOMOBİL FABRİKASI ANONİM ŞİRKETİ 1 OCAK - 31 ARALIK 2013 HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLAR VE BAĞIMSIZ DENETÇİ RAPORU

Transkript

1 TOFAŞ TÜRK OTOMOBİL FABRİKASI ANONİM ŞİRKETİ 1 OCAK - 31 ARALIK 2013 HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLAR VE BAĞIMSIZ DENETÇİ RAPORU

2 1 OCAK - 31 ARALIK 2013 HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLAR İÇİNDEKİLER SAYFA KONSOLİDE BİLANÇOLAR KONSOLİDE KAR VEYA ZARAR TABLOLARI... 3 KONSOLİDE DİĞER KAPSAMLI GELİR TABLOLARI... 4 KONSOLİDE ÖZKAYNAKLAR DEĞİŞİM TABLOLARI... 5 KONSOLİDE NAKİT AKIŞ TABLOLARI NOT 1 ŞİRKET İN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU... 7 NOT 2 FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR NOT 3 NAKİT VE NAKİT BENZERLERİ NOT 4 FİNANSAL YATIRIMLAR NOT 5 FİNANSAL BORÇLANMALAR NOT 6 TİCARİ ALACAKLAR VE BORÇLAR NOT 7 DİĞER ALACAKLAR NOT 8 FİNANS SEKTÖRÜ FAALİYETLERİNDEN ALACAKLAR NOT 9 STOKLAR NOT 10 YATIRIM AMAÇLI GAYRİMENKULLER NOT 11 MADDİ DURAN VARLIKLAR NOT 12 MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR NOT 13 DEVLET TEŞVİK VE YARDIMLARI NOT 14 KARŞILIKLAR, KOŞULLU VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER NOT 15 ÇALIŞANLARA SAĞLANAN FAYDALAR NOT 16 PEŞİN ÖDENMİŞ GİDERLER, DİĞER VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER NOT 17 ÖZKAYNAKLAR NOT 18 HASILAT NOT 19 ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME GİDERLERİ, PAZARLAMA, SATIŞ VE DAĞITIM GİDERLERİ, GENEL YÖNETİM GİDERLERİ NOT 20 NİTELİKLERİNE GÖRE GİDERLER NOT 21 ESAS FAALİYETLERDEN DİĞER GELİRLER VE GİDERLER NOT 22 FİNANSMAN GELİRLERİ VE GİDERLERİ NOT 23 VERGİ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ NOT 24 HİSSE BAŞINA KAZANÇ NOT 25 İLİŞKİLİ TARAF AÇIKLAMALARI NOT 26 FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ NOT 27 FİNANSAL ARAÇLAR (GERÇEĞE UYGUN DEĞER AÇIKLAMALARI VE FİNANSAL RİSKTEN KORUNMA MUHASEBESİ ÇERÇEVESİNDEKİ AÇIKLAMALAR)

3 31 ARALIK 2013 VE 2012 TARİHLERİ İTİBARİYLE KONSOLİDE BİLANÇOLAR VARLIKLAR Bağımsız Bağımsız denetimden geçmiş denetimden geçmiş (Yeniden düzenlenmiş) Notlar Dönen varlıklar: Nakit ve nakit benzerleri Finansal yatırımlar Ticari alacaklar - İlişkili taraflardan ticari alacaklar İlişkili olmayan taraflardan ticari alacaklar Finans sektörü faaliyetlerinden alacaklar Diğer alacaklar Stoklar Peşin ödenmiş giderler Cari dönem vergisiyle ilgili varlıklar Diğer dönen varlıklar Toplam dönen varlıklar Duran varlıklar: Finans sektörü faaliyetlerinden alacaklar Yatırım amaçlı gayrimenkuller Maddi duran varlıklar Maddi olmayan duran varlıklar Ertelenmiş vergi varlığı Peşin ödenmiş giderler Diğer duran varlıklar Toplam duran varlıklar Toplam varlıklar Ocak - 31 Aralık 2013 hesap dönemine ait konsolide finansal tablolar, 4 Şubat 2014 tarihli Yönetim Kurulu toplantısında onaylanmış ve Yönetim Kurulu adına CEO Kamil Başaran, Mali Direktör Cengiz Eroldu ve Muhasebe Müdürü Doğu Özden tarafından imzalanmıştır. Söz konusu konsolide finansal tablolar Genel Kurul da onaylanması sonucunda kesinleşecektir. Takip eden notlar konsolide finansal tabloların ayrılmaz parçasını oluştururlar. 1

4 31 ARALIK 2013 VE 2012 TARİHLERİ İTİBARİYLE KONSOLİDE BİLANÇOLAR KAYNAKLAR Bağımsız Bağımsız denetimden geçmiş denetimden geçmiş (Yeniden düzenlenmiş) Notlar Kısa vadeli yükümlülükler: Kısa vadeli borçlanmalar Uzun vadeli borçlanmaların kısa vadeli kısımları Ticari borçlar - İlişkili taraflara ticari borçlar İlişkili olmayan taraflara ticari borçlar Çalışanlara sağlanan faydalar kapsamında borçlar Ertelenmiş gelirler Dönem karı vergi yükümlülüğü Devlet teşvik ve yardımları Kısa vadeli karşılıklar Diğer kısa vadeli yükümlülükler Toplam kısa vadeli yükümlülükler Uzun vadeli yükümlülükler Uzun vadeli borçlanmalar Devlet teşvik ve yardımları Uzun vadeli karşılıklar - Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin uzun vadeli karşılıklar Toplam uzun vadeli yükümlülükler Toplam yükümlülükler Özkaynaklar: Ödenmiş sermaye Sermaye enflasyon düzeltmesi farkları Kar veya zararda yeniden sınıflandırılacak birikmiş diğer kapsamlı gelirler veya giderler - Nakit akış riskinden korunma kayıpları 17 ( ) ( ) - Tanımlanmış fayda planları yeniden ölçüm kayıpları 17 (11.856) (9.270) Kardan ayrılan kısıtlanmış yedekler Geçmiş yıllar karları Net dönem karı Toplam özkaynaklar Toplam kaynaklar Takip eden notlar konsolide finansal tabloların ayrılmaz parçasını oluştururlar. 2

5 31 ARALIK 2013 VE 2012 TARİHLERİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMLERİNE AİT KONSOLİDE KAR VEYA ZARAR TABLOLARI Bağımsız Bağımsız denetimden geçmiş denetimden geçmiş (Yeniden düzenlenmiş) Notlar Hasılat Satışların maliyeti (-) 18 ( ) ( ) Ticari faaliyetlerden brüt kar Finans sektörü faaliyetleri hasılatı Finans sektörü faaliyetleri maliyeti (-) ( ) ( ) Finans sektörü faaliyetlerinden brüt kar Brüt kar Pazarlama, satış ve dağıtım giderleri (-) 19 ( ) ( ) Genel yönetim giderleri (-) 19 ( ) ( ) Araştırma ve geliştirme giderleri (-) 19 (12.753) (14.858) Esas faaliyetlerden diğer gelirler Esas faaliyetlerden diğer giderler (-) 21 ( ) ( ) Esas faaliyet karı Finansman gelirleri/(giderleri) (34.632) Sürdürülen faaliyetler vergi öncesi karı Dönem vergi gideri (42.852) (55.401) - Dönem vergi gideri 23 (17.697) (21.594) - Ertelenmiş vergi gideri 23 (25.155) (33.807) Net dönem karı Net dönem karının dağılımı: Kontrol gücü olmayan paylar - - Ana ortaklık payları Hisse başına kazanç (Kr) 24 0,87 0,88 Takip eden notlar konsolide finansal tabloların ayrılmaz parçasını oluştururlar. 3

6 31 ARALIK 2013 VE 2012 TARİHLERİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMLERİNE AİT KONSOLİDE DİĞER KAPSAMLI GELİR TABLOLARI Bağımsız Bağımsız denetimden geçmiş denetimden geçmiş (Yeniden düzenlenmiş) Notlar Net dönem karı Diğer kapsamlı gelir: Kar veya zararda yeniden sınıflandırılacaklar - Nakit akış riskinden korunma (kayıpları)/kazançları ( ) Tanımlanmış fayda planları yeniden ölçüm kazançları/(kayıpları) (2.586) Diğer kapsamlı (gider)/gelir (vergi sonrası) ( ) Toplam diğer kapsamlı gelir Toplam kapsamlı gelirin dağılımı: Kontrol gücü olmayan paylar - - Ana ortaklık payları Takip eden notlar konsolide finansal tabloların ayrılmaz parçasını oluştururlar. 4

7 31 ARALIK 2013 VE 2012 TARİHLERİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMLERİNE AİT KONSOLİDE ÖZKAYNAKLAR DEĞİŞİM TABLOLARI Sermaye Kardan Nakit akım enflasyon ayrılan koruması ile Ödenmiş düzeltmesi kısıtlanmış ilgili birikmiş Aktüeryal Geçmiş yıllar Net Toplam sermaye farkları yedekler zarar (*) kayıplar (*) karları dönem karı özkaynaklar 1 Ocak 2012 bakiyesi (daha önce raporlanan) ( ) Muhasebe standartlarındaki değişikliklere ilişkin düzeltmeler (Not 2) (15.556) Ocak 2012 bakiyesi (yeniden düzenlenmiş) ( ) (15.556) Transferler ( ) - Temettü dağıtımı ( ) - ( ) Döneme ait toplam kapsamlı gelir (*) Aralık 2012 bakiyesi (yeniden düzenlenmiş) ( ) (9.270) Ocak 2013 bakiyesi (daha önce raporlanan) ( ) Muhasebe standartlarındaki değişikliklere ilişkin düzeltmeler (Not 2) (9.270) (6.286) - 1 Ocak 2013 bakiyesi (yeniden düzenlenmiş) ( ) (9.270) Transferler ( ) - Temettü dağıtımı ( ) - ( ) Döneme ait toplam kapsamlı gelir (*) ( ) (2.586) Aralık 2013 bakiyesi ( ) (11.856) (*) Ertelenmiş vergi tutarı netlenmiştir. Takip eden notlar konsolide finansal tabloların ayrılmaz parçasını oluştururlar. 5

8 31 ARALIK 2013 VE 2012 TARİHLERİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMLERİNE AİT KONSOLİDE NAKİT AKIŞ TABLOLARI Bağımsız Bağımsız denetimden geçmiş denetimden geçmiş (Yeniden düzenlenmiş) Notlar İşletme faaliyetlerinden sağlanan nakit girişleri Vergi öncesi kar Vergi öncesi kar ile işletme faaliyetlerinden sağlanan nakit arasındaki mutabakat Amortisman ve itfa payları 11, Faiz giderleri Faiz geliri (90.531) ( ) Kıdem tazminatı karşılık gideri Maddi duran varlık satış karı (187) (1.790) Garanti giderleri karşılığı Otomotiv ve finans sektörü faaliyetlerinden şüpheli alacak karşılığı Dava karşılığı - (2.000) Yatırım amaçlı gayrimenkullerin makul değer değişimlerinden elde edilen kar 10 (3.705) (2.000) İşletme sermayesindeki değişikliklerden önceki faaliyet karı İşletme sermayesindeki değişiklikler: Ticari alacaklar ve ilişkili taraflardan alacaklar Stoklar (3.700) Diğer dönen/duran varlıklar ve diğer alacaklar (18.389) Finans sektörü faaliyetlerinden alacaklar (29.096) ( ) Ticari borçlar ve ilişkili taraflara borçlar ( ) Kısa vadeli diğer yükümlülükler (2.928) Diğer kısa/uzun vadeli borçlar, borç karşılıkları ve devlet teşvikleri (13.962) (7.881) Ödenen kıdem tazminatları (14.852) (12.953) Ödenen vergi (18.081) (11.871) Ödenen garantiler (43.296) (41.756) İşletme faaliyetlerinden dolayı net nakit girişleri Yatırım faaliyetleri Alınan faiz Vadesi dolan finansal yatırımlar (73.413) Finansal yatırımlar (46) (169) Satın alınan maddi ve maddi olmayan varlıklar 11, 12 ( ) ( ) Maddi ve maddi olmayan duran varlık satış hasılatı Yatırım faaliyetlerinden dolayı net nakit (çıkışları) ( ) (35.257) Finansman faaliyetleri Ödenen faiz (40.564) (74.291) Ödenen temettü ( ) ( ) Alınan banka kredileri Ödenen banka kredileri ( ) ( ) Finansman faaliyetlerinden dolayı net nakit çıkışları ( ) ( ) Nakit ve nakit benzeri varlıklardaki net artış Dönem başı hazır değerler Dönem sonu hazır değerler Takip eden notlar konsolide finansal tabloların ayrılmaz parçasını oluştururlar. 6

9 NOT 1 - ŞİRKET İN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU 1968 Yılında Türk-İtalyan ortaklığıyla kurulan Tofaş Türk Otomobil Fabrikası A.Ş. nin ( Şirket veya Tofaş ) faaliyet konusu Fiat Auto S.p.A. ( Fiat ) lisansı altında binek oto ve hafif ticari araç üretimi, ithalatı ve satışıdır. Koç Holding A.Ş. ( Koç Holding ) ve Fiat ın ortak yönetiminde olan Tofaş ayrıca kendi otomobillerinde kullanılan çeşitli otomobil yedek parçaları da üretmektedir. Şirket in Genel Müdürlük adresi Büyükdere Cad. No:145 Zincirlikuyu Şişli-İstanbul dur. Üretimin yapıldığı fabrikası ise Bursa da bulunmaktadır. Şirket tarafından üretilen araçlar Mini Cargo ve Yeni Doblo dışında Fiat ile yapılan lisans sözleşmeleri uyarınca üretilmektedir. Tofaş, Sermaye Piyasası Kurulu na ( SPK ) kayıtlı olup, İstanbul Menkul Kıymetler Borsası na ( İMKB ) 1991 yılında kote edilmiştir ve hisse senetleri halen Borsa İstanbul A.Ş. de ( BİST ) işlem görmektedir. Şirket, ticari faaliyetlerinin önemli bir kısmını Koç Holding ve Fiat Grubu Şirketleri ile gerçekleştirmektedir (Not 25). 31 Aralık 2013 ve 31 Aralık 2012 tarihleri itibariyle Şirket in konsolidasyona tabi tutulmuş bağlı ortaklıkları aşağıda yer almaktadır. Şirket in ortaklık payı Şirket ismi Faaliyet alanı 31 Aralık Aralık 2012 Koç Fiat Kredi Tüketici Finansmanı A.Ş. ( KFK ) Tüketici finansmanı %99,9 %99,9 Fer Mas Oto Ticaret A.Ş. Otomobil ve Yedek Parça Ticareti %100,0 %99,4 Bundan böyle konsolide finansal tablolarda Tofaş ve konsolide edilmiş bağlı ortaklıkları ( Grup ) olarak adlandırılacaktır. Grup un kategorileri itibariyle dönem içinde çalışan personelin ortalama sayısı aşağıdaki gibidir: Mavi yakalı Beyaz yakalı

10 NOT 2 - KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR 2.1 Sunuma İlişkin Temel Esaslar Uygulanan finansal raporlama standartları İlişikteki konsolide finansal tablolar Sermaye Piyasası Kurulu nun ( SPK ) 13 Haziran 2013 tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Seri II 14.1 No lu Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği hükümlerine uygun olarak hazırlanmış olup Tebliğin 5. Maddesine istinaden Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu ( KGK ) tarafından yürürlüğe konulmuş olan Türkiye Muhasebe Standartları ( TMS ) esas alınmıştır. TMS ler; Türkiye Muhasebe Standartları, Türkiye Finansal Raporlama Standartları ( TFRS ) ile bunlara ilişkin ek ve yorumları içermektedir. Grup un konsolide finansal tabloları ve notları, SPK tarafından 7 Haziran 2013 tarihli duyuru ile açıklanan formatlara uygun olarak ve zorunlu kılınan bilgiler dahil edilerek sunulmuştur. Bu kapsamda geçmiş döneme ait konsolide finansal tablolarda gerekli değişiklikler yapılmıştır. SPK, 17 Mart 2005 tarihinde almış olduğu bir kararla, Türkiye de faaliyette bulunan ve finansal tablolarını SPK tarafından kabul edilen finansal raporlama standartlarına ( SPK Finansal Raporlama Standartları ) uygun olarak hazırlayan şirketler için, 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere enflasyon muhasebesi uygulamasının gerekli olmadığını ilan etmiştir. Dolayısıyla finansal tablolarda, 1 Ocak 2005 tarihinden başlamak kaydıyla, KGK tarafından yayımlanmış TMS 29 Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama standardı uygulanmamıştır. Şirket ve Türkiye de kayıtlı olan Bağlı Ortaklıkları muhasebe kayıtlarının tutulmasında ve kanuni finansal tablolarının hazırlanmasında, SPK tarafından çıkarılan prensiplere ve şartlara, Türk Ticaret Kanunu ( TTK ), vergi mevzuatı ve Maliye Bakanlığı tarafından çıkarılan Tekdüzen Hesap Planı şartlarına uymaktadır. Konsolide finansal tablolar, gerçeğe uygun değerleri ile gösterilen finansal varlık ve yükümlülükler ile yatırım amaçlı gayrimenkuller dışında tarihi maliyet esasına göre hazırlanmış, kanuni kayıtlara TMS uyarınca doğru sunumun yapılması amacıyla gerekli düzeltme ve sınıflandırmalar yansıtılarak düzenlenmiştir Karşılaştırmalı bilgiler ve önceki dönem tarihli finansal tabloların düzeltilmesi Finansal durum ve performans trendlerinin tespitine imkan vermek üzere, Grup un cari dönem konsolide finansal tabloları önceki dönemle karşılaştırmalı olarak hazırlanmaktadır. Cari dönem konsolide finansal tabloların sunumu ile uygunluk sağlanması açısından karşılaştırmalı bilgiler gerekli görüldüğünde yeniden sınıflandırılır. Grup, 2012 yılına ilişkin kurumlar vergisi hesaplaması ve nihai Kurumlar Vergisi Beyanname sinde kullanılmamış olan ve devreden yatırım indirimleri hesaplamasında, 31 Aralık 2012 tarihli konsolide finansal tablolardaki vergi hesaplamasına göre yöntem değişikliğine gitmiştir. Söz konusu yöntem değişikliği neticesinde, cari dönem finansal tabloları ile uygunluk sağlaması açısından 31 Aralık 2012 tarihi itibariyle raporlanan konsolide bilançosunda sınıflandırılan Ertelenmiş vergi varlığı ve Dönem karı vergi yükümlüğü TL tutarında arttırılmıştır ve konsolide kar veya zarar tablosunda sınıflandırılan Ertelenmiş vergi gideri TL tutarında azaltılmış, Dönem vergi gideri TL tutarında arttırılmıştır. 8

11 NOT 2 - KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı) Karşılaştırmalı bilgiler ve önceki dönem tarihli finansal tabloların düzeltilmesi (devamı) Grup, SPK nın 7 Haziran 2013 tarih ve 20/670 sayılı toplantısında alınan karar uyarınca düzenlenecek finansal tablo ve dipnot formatları hakkındaki duyurusuna istinaden geçmiş dönemlere ait konsolide finansal tablolarda cari dönemde yapılan gösterim değişikliklerine uygun olarak aşağıdaki gerekli sınıflandırmaları yapmıştır. Grup un 31 Aralık 2012 tarihli yeniden düzenlenmiş konsolide bilançosunda yapılan sınıflamalar aşağıdaki gibidir: - Diğer dönen varlıklar hesabı içerisinde gösterilen, sırasıyla TL ve TL tutarındaki peşin ödenen giderler ve verilen stok avansları Peşin ödenmiş giderler hesabı olarak konsolide bilançoda ayrıca gösterilmiştir. - Diğer duran varlıklar hesabı içerisinde gösterilen, TL tutarındaki sabit kıymet avansları, Peşin ödenmiş giderler hesabı olarak konsolide bilançoda ayrıca gösterilmiştir. - Diğer kısa vadeli yükümlülükler" hesabı içerisinde gösterilen TL tutarındaki personele borçlar, Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin borçlar hesabı olarak, konsolide bilançoda ayrıca gösterilmiştir. - Diğer kısa vadeli yükümlülükler içerisinde gösterilen TL tutarındaki peşin tahsil edilmiş gelirler, Ertelenmiş gelirler hesabı olarak, konsolide bilançoda ayrıca gösterilmiştir. - Borç karşılıkları içerisinde gösterilen TL tutarındaki personel ücret karşılığı, Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin kısa vadeli karşılıklar hesabı olarak, konsolide bilançoda ayrıca gösterilmiştir. - Diğer dönen varlıklar içerisinde gösterilen TL tutarındaki banka stopajları, Cari dönem vergisiyle ilgili varlıklar hesabına sınıflandırılmıştır. Grup un 31 Aralık 2012 tarihli yeniden düzenlenmiş konsolide kar veya zarar tablosunda yapılan sınıflamalar aşağıdaki gibidir: - Finansal Gelirler ve Finansal Giderler hesaplarında gösterilen, sırasıyla TL tutarındaki kur ve vade farkı gelirleri ve TL tutarındaki kur ve vade farkı giderleri, ticari alacak ve borçlarla ilgili olup, finansman faaliyetleri kapsamına girmediği için Esas faaliyetlerden diğer gelirler ve Esas faaliyetlerden diğer giderler hesaplarında gösterilmişlerdir. 1 Ocak 2013 tarihinden sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerli olmak üzere yayınlanan TMS 19 (değişiklik), Çalışanlara Sağlanan Faydalar standardı uyarınca, finansal tablolar geriye dönük olarak değiştirilmektedir. Buna göre, kıdem tazminatı karşılığı hesaplamasında kullanılan aktüeryal varsayımlardaki değişiklikler neticesinde oluşan, aktüeryal kar/zarar tutarları yeniden sınıflandırarak konsolide diğer kapsamlı gelir tablosunda gösterilmektedir. Bu kapsamda Grup, 31 Aralık 2012 tarihli konsolide finansal tablolarını yeniden düzenlemiştir. Buna göre, TL tutarındaki aktüeryal kayıplar, TL ertelenmiş vergi varlığı etkisiyle birlikte, net TL olarak konsolide özkaynaklar değişim tablosuna yansıtılmıştır. 9

12 NOT 2 - KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı) 31 Aralık 2013 tarihi itibariyle yeniden düzenlenen 31 Aralık 2012 ve 1 Ocak 2012 tarihli karşılaştırmalı bilgilerinin, önceki dönemlerde raporlanan finansal tablolardaki bilgiler üzerindeki etkisi aşağıdaki gibidir: 31 Aralık Ocak 2012 Net dönem karı (6.286) Diğer kapsamlı gider (15.556) Fonksiyonel ve sunum para birimi Grup un fonksiyonel ve raporlama para birimi Türk Lirası dır ( TL ). Yabancı para işlemler, işlem tarihlerinde geçerli olan döviz kurları üzerinden çevrilmiştir. Yabancı paraya dayalı parasal varlık ve yükümlülükler, bilanço tarihinde geçerli olan döviz kurları kullanılarak çevrilmiştir. Yabancı paraya dayalı parasal varlık ve yükümlülüklerin çevrimlerinden doğan bu kur farkı geliri veya gideri konsolide kar veya zarar tablosuna yansıtılmaktadır Uygulanan konsolidasyon esasları Ana ortaklığın doğrudan veya dolaylı olarak bir ortaklıktaki oy haklarının yarıdan fazlasını kontrol etmesi ve işletmenin finansal ve faaliyet politikalarını idare etme yetkisine haiz olması durumunda, kontrolün var olduğu kabul edilir. Finansal tabloların konsolidasyonunda şirketler arası bakiye, işlemler ve gerçekleşmemiş kar ve zararlar dahil olmak üzere kar ve zararlar mahsup edilmektedir. Konsolide finansal tablolar benzer işlem ve hesaplar için tutarlı muhasebe politikaları uygulanarak hazırlanmaktadır. Tofaş ın bağlı ortaklıklarında bulunan azınlık hisseleri, konsolide finansal tablolar açısından önem arz etmemesinden dolayı, ana ortaklık dışı payların ( Azınlık Payları veya Kontrol gücü olmayan paylar ) içerisinde muhasebeleştirilmemiştir. Şirket in ve konsolidasyona tabi olan bağlı ortaklıklarının finansal tabloları aynı tarih itibariyle hazırlanmıştır Önemli muhasebe değerlendirme, tahmin ve varsayımları Konsolide finansal tabloların hazırlanmasında Grup yönetiminin, raporlanan varlık ve yükümlülük tutarlarını etkileyecek, bilanço tarihi itibari ile vukuu muhtemel yükümlülük ve taahhütleri ve raporlama dönemi itibariyle gelir ve gider tutarlarını belirleyen varsayımlar ve tahminler yapması gerekmektedir. Gerçekleşmiş sonuçlar tahminlerden farklı olabilmektedir. Tahminler düzenli olarak gözden geçirilmekte, gerekli düzeltmeler yapılmakta ve gerçekleştikleri dönemde kar veya zarar tablosuna yansıtılmaktadırlar. 10

13 NOT 2 - KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı) Konsolide finansal tablolara yansıtılan tutarlar üzerinde önemli derecede etkisi olabilecek yorumlar ve bilanço tarihinde var olan veya ileride gerçekleşebilecek tahminlerin esas kaynakları göz önünde bulundurularak yapılan varsayımlar aşağıdaki gibidir: a) Şirket, garanti karşılığını her bir araç modeli için geçmiş yıllarda gerçekleşen araç başına düşen garanti giderlerini ve araç başına kalan garanti sürelerini göz önünde bulundurarak tespit etmektedir. b) Grup un bağlı ortaklığı KFK yönetimi, verilen krediler üzerinde yapılan değerlendirmeler sonucunda tahsili şüpheli görülen alacaklardan doğabilecek zararlar için belli bir karşılık ayırmaktadır. Değer düşüklüğü ve tahsil edilememe riski, bireysel olarak önemli olan her bir kredi için ayrı, bireysel bazda değer düşüklüğü tespit edilmemiş krediler dahil tüm krediler için toplam portföy bazında hesaplanmaktadır. Konsolide finansal tablolarda 31 Aralık 2013 tarihi itibariyle finans sektörü faaliyetlerinden alacaklar için TL tutarında genel kredi karşılığı ayırmıştır. (31 Aralık 2012: TL) (Not 8). c) Grup yönetimi, Doblo projesi kapsamında üretimde kullanılan makine, tesis ve cihazlar ile ilgili olarak, 2013 yılı içerisinde TMS 16 ve TMS 8 çerçevesinde bir değerlendirme yaparak, üretimde kullanılan makine, tesis ve cihazların ekonomik ömür sürelerini 3 yıl uzatmıştır. Bu muhasebe tahmin değişikliği 31 Aralık 2013 tarihi itibariyle konsolide finansal tablolara yansıtılmıştır. Söz konusu muhasebe tahmin değişikliği yapılmasaydı cari dönem amortisman gideri, TL daha fazla olacaktı. 2.2 Uluslararası Finansal Raporlama Standartları ndaki Değişiklikler Grup, KGK tarafından yayınlanan ve 1 Ocak 2013 tarihinden itibaren geçerli olan yeni ve revize edilmiş standartlar ve yorumlardan kendi faaliyet konusu ile ilgili olanları uygulamıştır. (a) Yıllık raporlama dönemi sonu 31 Aralık 2013 olan finansal tablolarda geçerli yeni standartlar, değişiklikler ve yorumlar - TMS 1 deki değişiklikler, Finansal tabloların sunumu : diğer kapsamlı gelirlere ilişkin değişiklik; 1 Temmuz 2012 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Buradaki en önemli değişiklik, şirketlerin diğer kapsamlı gelir tablosunda bulunan kalemlerin, müteakip dönemlerde kar veya zarar tablosuna aktarılıp aktarılamayacağına göre gruplandırması gerekliliğidir. Bununla birlikte değişiklik, hangi kalemlerin diğer kapsamlı gelir tablosunda yer alacağı konusuna açıklık getirmez. - TMS 19 daki değişiklik: Çalışanlara sağlanan faydalar ; 1 Ocak 2013 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Bu değişiklik koridor yöntemini ortadan kaldırır ve finansman maliyetinin net fon bazına göre hesaplanmasını öngörür. - TFRS 1 deki değişiklikler, Uluslararası finansal raporlama standartların ilk kez uygulanması : devlet kredileri; 1 Ocak 2013 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Bu değişiklik, Uluslararası finansal raporlama standartlarını ilk kez uygulayacaklar için piyasa faizinden düşük, devlet kredisinin nasıl muhasebeleştirileceği ile ilgili bilgi verir. Ayrıca 2008 yılında yayınlanan TMS 20 e ilaveler getirerek, daha önce TFRS finansal tablo hazırlayanlarında geçmişe dönük olarak, ilk defa TFRS hazırlayanlara tanınan imtiyazdan yararlanmasını sağlar. 11

14 NOT 2 - KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı) - TFRS 7 deki değişiklik, Finansal araçlar : varlık ve yükümlülüklerin mahsup edilmesi; 1 Ocak 2013 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Bu değişiklik Amerika Genel Kabul Görmüş Muhasebe Prensipleri uyarınca finansal tablo hazırlayan kuruluşlarla, TFRS finansal tabloları hazırlayan kuruluşlar arasındaki karşılaştırmayı kolaylaştırmak için yeni açıklamaları içermektedir. - TFRS 10,11 ve 12 geçiş rehberindeki değişiklik; 1 Ocak 2013 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Bu değişiklik TFRS 10,11 ve 12 de karşılaştırmalı bilginin sadece bir önceki dönemle ilgili verilmesini sağlayan sınırlama getirmiştir. Konsolide edilmeyecek şekilde yapılandırılmış işletmelerde ilgili açıklamalar için, ilgili değişiklikler, TFRS 12 öncesi dönemler için karşılaştırmalı bilgi sunma zorunluluğunu kaldırmak için uygulanacaktır. - Yıllık iyileştirmeler 2011; 1 Ocak 2013 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Bu yıllık iyileştirmeler, raporlama dönemi içinde altı başlığı içerir. Bu değişiklikler: TFRS 1, Uluslararası finansal raporlama standartların ilk kez uygulanması TMS 1, Finansal tabloların sunumu TMS 16, Maddi duran varlıklar TMS 32, Finansal Araçlar; Sunumları TMS 34, Ara dönem finansal raporlama - TFRS 10, Konsolide finsansal tablolar ; 1 Ocak 2013 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. TFRS 10 un amacı bir veya birden çok şirkette kontrolü bulunan bir şirketin konsolide finansal tabloları sunması için konsolide finansal tabloların sunumu ve hazırlamasıyla ilgili esasların belirlenmesidir. Kontrole ilişkin esasların belirlenmekte ve konsolidasyonun temeli olan kontroller hazırlanmaktadır. Yatırımcı iştirakini kontrol ediyorsa ve bu nedenle iştirakin konsolide olması gerekmektedir. Kontrol esasının uygulanmasına yönelik düzenlemeler yatırımcının iştirakini kontrol etmesi ve bu nedenle iştirakin konsolide olması gerekliliğini tanımlamıştır. Konsolide finansal tabloların hazırlanmasına yönelik olarak muhasebe gerekliliklerini düzenlemektedir. - TFRS 11, Müşterek anlaşmalar; 1 Ocak 2013 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. TFRS 11 daha gerçekçi bir yaklaşımla şirketin yasal düzenlemeleri yerine müşterek anlaşmalara ilişkin haklar ve yükümlülüklere odaklanmıştır. İki tür müşterek anlaşma bulunmaktadır: Müşterek faaliyet ve iş ortaklığı. Müşterek faaliyet, müşterek katılımcının anlaşmaya ilişkin hak ve yükümlülüklere sahip olmasında ortaya çıkmaktadır ve bundan dolayı paylarına ait varlıklar yükümlülükler, gelir ve giderleri muhasebeleştirir. İş ortaklığı, iş ortağının düzenlemeye göre net varlıklar üzerindeki haklara sahip olmasıyla ortaya çıkmaktadır ve bu payların özkaynak muhasebeleştirilmesi yapılmaktadır. İş ortaklığında oransal konsolidasyona izin verilmemektedir. 12

15 NOT 2 - KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı) - TFRS 12, Diğer işletmelerdeki paylara ilişkin açıklamalar ; 1 Ocak 2013 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. TFRS 12, müşterek anlaşmalar, iştirakler, özel amaçlı araçlar ve diğer bilanço dışı araçlar dahil olmak üzere her çeşit yatırım ile ilgili yapılacak dipnot açıklamalarını belirlemiştir. - TFRS 13, Gerçeğe uygun değer ölçümlemesi ; 1 Ocak 2013 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. TFRS 13 tutarlılığın gelişmesini gerçeğe uygun değerin tam bir tanımını yaparak ve karmaşıklığın azalmasını ve tek kaynaklı gerçeğe uygun ölçümün ve dipnot açıklama gerekliliğini TFRS üzerinden kesin tanımlamalar yaparak sağlamayı amaçlamıştır. TFRS ve Amerika GKGMS ile arasında uyumu sağlarken ilgili standartlarda varolan gerçeğe uygun değerin uygulama ile ilave zorunluluklar getirmeyip; yalnızca uygulamaya yönelik açıklık getirmiştir. - TMS 27 (revize 2011), Bireysel finansal tablolar ; 1 Ocak 2013 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Daha önce TMS 27 de yer alıp şimdi TFRS 10 da yer alan kontrol tanımı dışında, bireysel finansal tablolar hakkında bilgi verir. - TMS 28 (revize 2011), İştirakler ve iş ortaklıkları ; 1 Ocak 2013 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. TFRS 11 in yayımlanmasına müteakip TMS 28 (düzeltme 2011) iş ortaklıklarının ve iştiraklerin özkaynak yöntemine göre muhasebeleştirilmesi gerekliliğini getirmiştir. - TFRYK 20, Yerüstü Maden İşletmelerinde Üretim Aşamasındaki Hafriyat (Dekapaj ; 1 Ocak 2013 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Bu yorumlama yerüstü maden işletmelerinde üretim aşamasındaki hafriyat (dekapaj) maliyetinin muhasebeleştirilmesini ortaya koyar. Bu yorumlama, TFRS raporlaması yapan madencilik şirketlerinin, varlıkların bir cevher kütlenin belirlenebilir bir bileşenine atfedilememesi durumunda, mevcut dekapaj varlıklarının açılış geçmiş yıl karlarından silinmesini de gerektirebilir. (b) 31 Aralık 2013 tarihi itibariyle yayımlanmış ancak 1 Ocak 2014 tarihinden sonra yürürlüğe girecek olan standartlar ve değişiklikler - TMS 32 deki değişiklik, Finansal Araçlar : varlık ve yükümlülüklerin mahsup edilmesi; 1 Ocak 2014 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Bu değişiklikler, TMS 32 Finansal Araçlar: Sunum uygulamasına yardımcı olmak için vardır ve bilançodaki finansal varlıkların ve yükümlülüklerin mahsup edilmesi için gerekli bazı unsurları ortaya koymaktadır. - TFRS 10, 12 ve TMS 27 deki yatırım işletmelerinin konsolidasyonu ile ilgili değişiklikler ; 1 Ocak 2014 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Bu değişiklik yatırım işletmesi tanımına giren şirketleri, bağlı ortaklıklarını konsolide etmekten muaf tutarak, bunun yerine, bu yatırımları gerçeğe uygun değer değişiklikleri kar veya zarara yansıtmak suretiyle muhasebeleştirmelerine olanak sağlamıştır. TFRS 12 de de yatırım işletmelerine ilişkin açıklamalar ile ilgili değişiklikler yapılmıştır. 13

16 NOT 2 - KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı) - TMS 36 daki değişiklik, Varlıklarda değer düşüklüğü geri kazanılabilir tutar açıklamalarına ilişkin ; 1 Ocak 2014 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Bu değişiklikler, değer düşüklüğüne uğramış varlığın, geri kazanılabilir değeri, gerçeğe uygun değerinden satış için gerekli masrafları düşülmesi ile bulunmuşsa; geri kazanılabilir değer ile ilgili bilgilerin açıklanmasına ilişkin ek açıklamalar getirmektedir. - TMS 39 daki değişiklik Finansal Araçlar : Muhasebeleştirilmesi ve ölçümü - türev araçların devredilmesi; 1 Ocak 2014 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Bu değişik belirtilen şartlar sağlandığı sürece, kanun ve yönetmeliklerden kaynaklanan korunma aracının taraflarının değişmesi veya karşı tarafın yenilenmesi sebebiyle finansal risklerden korunma muhasebesi uygulamasına son verilmeyeceğine açıklık getirmektedir. - TFRYK 21 TMS 37, Zorunlu vergiler ; 1 Ocak 2014 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Karşılıklar, koşullu borçlar ve koşullu varlıklar üzerine bu yorum vergiye ilişkin yükümlülüğün işletme tarafından, ödemeyi ortaya çıkaran eylemin ilgili yasalar çerçevesinde gerçekleştiği anda kaydedilmesi gerektiğine açıklık getirmektedir. - TFRS 9 Finansal Araçlar - sınıflandırma ve ölçüm ; 1 Ocak 2015 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Bu standart finansal varlık ve yükümlülüklerin, sınıflandırması ve ölçümü ile ilgili TMS 39 standartlarının yerine geçmiştir. TFRS 9; itfa edilmiş değer ve gerçeğe uygun değer olmak üzere ölçümle ilgili iki model sunmaktadır. Tüm özkaynak araçları gerçeğe uygun değeri ile ölçülürken; borçlanma araçlarının kontrata bağlı nakit getirisi Şirket tarafından alınacaksa ve bu nakit getiri faiz ve anaparayı içeriyorsa, borçlanma araçları itfa edilmiş değer ile ölçülür. Yükümlülükler için standart, TMS 39 daki itfa edilmiş maliyet yöntemi ve gömülü türevlerin ayrıştırılması da dahil olmak üzere birçok uygulamayı devam ettirmektedir. Esas önemli değişiklik, finansal yükümlülüklerinin gerçeğe uygun değerden takip edildiği durumlarda; muhasebesel uyuşmazlık olmadığı sürece gerçeğe uygun değer değişimindeki Şirketin kendi kredi riskinden kaynaklanan kısmen artık kar veya zarar tablosuna değil, diğer kapsamlı gelir tablosuna yansıtılmasıdır. Bu değişiklik özellikle finansal kuruluşları etkileyecektir. - TFRS 9 daki değişiklik, Finansal Araçlar - genel riskten korunma muhasebesi.bu değişiklik TFRS 9 Finansal Araçlar standardına yer alan riskten korunma muhasebesine önemli değişiklikler getirerek riski yönetimi faaliyetlerinin finansal tablolara daha iyi yansıtılmasını sağlamıştır. - TMS 19 daki değişiklik, Tanımlanmış Fayda Planları, 1 Temmuz 2014 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Bu sınırlı değişiklik üçüncü kişiler veya çalışanlar tarafından tanımlanmış fayda planına yapılan katkılara uygulanır. Plana yapılan katkıların hizmet süresinden bağımsız hesaplandığı; örneğin maaşının sabit bir kısmının katkı olarak alınması gibi; durumlarda nasıl muhasebeleştirme yapılacağına açıklık getirmektedir. 14

17 NOT 2 - KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı) - Yıllık İyileştirmeler 2012: 1 Temmuz 2014 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. İyileştirme projesi dönem aşağıda yer alan 7 standarda değişiklik getirmiştir: TFRS 2, Hisse Bazlı Ödemeler TFRS 3, İşletme Birleşmeleri TFRS 8, Faaliyet Bölümleri TMS 16, Maddi Duran Varlıklar ve TMS 38, Maddi Olmayan Duran Varlıklar TFRS 9, Finansal Araçlar: TMS 37, Karşılıklar, Şarta Bağlı Varlık ve Yükümlülükler TMS 39, Finansal Araçlar - Muhasebeleştirme ve Ölçüm - Yıllık İyileştirmeler 2013; 1 Temmuz 2014 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. İyileştirme projesi dönem aşağıda yer alan 4 standarda değişiklik getirmiştir: TFRS 1, TFRS nin İlk Uygulaması TFRS 3, İşletme Birleşmeleri TFRS 13, Gerçeğe Uygun Değer Ölçümü TMS40, Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller Grup, ilgili değişiklikleri ve yorumların finansal tablolar üzerinde önemli bir etki yaratmayacağını öngörmektedir. 2.3 Önemli muhasebe politikalarının özeti Hazır değerler Nakit ve nakit benzerleri, nakit ve banka mevduatı ile tutarı belirli nakde kolayca çevrilebilen kısa vadeli ve yüksek likiditeye sahip ve değerindeki değişim riski önemsiz olan ve vadesi üç ay veya daha kısa olan yatırımları içermektedir (Not 3). Finansal varlıklar TMS 39 kapsamındaki finansal varlıklar, gerçeğe uygun değer (rayiç değer) farkı kar veya zarara yansıtılan finansal varlıklar, kredi ve alacaklar, vadeye kadar elde tutulacak yatırımlar ve satılmaya hazır finansal varlıklar olarak sınıflandırılır. Finansal varlıklar, ilk olarak, varlıklarla ilgili elde etme giderleri dahil, varlığın gerçek değeri olan maliyetleri ile kayda alınırlar. Grup, finansal varlıklarının sınıflandırılmasına ilk kayda alımdan sonra karar vermektedir ve izin verildiği ve uygun olduğu sürece, her mali dönem sonunda bunu yeniden değerlendirmektedir. Bütün olağan finansal varlık alım ve satım işlemleri Grup un ilgili varlığı almayı taahhüt ettiği işlem tarihinde kayıtlara yansıtılır. Söz konusu alım ve satımlar genellikle piyasada oluşan genel teamül ve düzenlemelerle belirlenen zaman dilimleri içerisinde finansal varlığın teslimini gerektiren alım ve satımlardır. 15

18 NOT 2 - FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı) Gerçeğe uygun değer (rayiç değer) farkı kar veya zarara yansıtılan finansal varlıklar Vadeli döviz sözleşmeleri de dahil olmak üzere türev finansal araçlar, finansal tablolara gerçeğe uygun değerleri ile yansıtılır ve kayda alınmalarını izleyen dönemlerde yine gerçeğe uygun değerleri üzerinden değerlenir. Türev finansal araçlarından elde edilecek kar veya zararların finansal tablolara yansıtılması, türev finansal araçlarının sınıflandırmasına göre değişmektedir. Nakit akım riskinden korunma amaçlı türev finansal araçları etkin bir korunma olarak belirlenmişse, oluşan kar veya zararlar özkaynaklarda muhasebeleştirilir. Bu türev finansal araçlar her ne kadar Grup un risk yönetimi çerçevesinde kullanılsalar da, riskten korunma muhasebesi yönünden gerekli koşulları taşımaması halinde bu enstrümanların gerçeğe uygun değerlerinde meydana gelen değişikliklerden kaynaklanan kazanç ve kayıplar kar veya zarar olarak kar veya zarar tablosu ile ilişkilendirilir. Krediler ve alacaklar Krediler ve alacaklar sabit veya belirlenebilir ödemeli ve belirli bir piyasada işlem görmeyen türev dışı finansal araçlardır. Bu finansal varlıklar, etkin faiz metodu kullanılarak indirgenmiş değerleri üzerinden, eğer varsa değer düşüklüğü çıkarıldıktan sonra yansıtılır. Krediler ve alacaklar elden çıkarıldığı veya değer düşüklüğüne uğradığı zaman, gerçekleşen kar ya da zarar, itfa sürecinde olduğu gibi kar veya zarar tablosuna yansıtılır. Vadesine kadar elde tutulan yatırımlar Sabit vadeli ve sabit veya belirlenebilir ödemeli türev dışı finansal araçlar, Grup un vadeye kadar elde tutma niyeti ve tutabilme durumu söz konusuysa, vadeye kadar elde tutulacak yatırımlar olarak sınıflanır. İlk kayda alınışlarından sonra, vadesine kadar elde tutulan yatırımlar etkin faiz metodu kullanılarak indirgenmiş değerleri üzerinden taşınır. Yatırımlar elden çıkarıldığı ya da değer düşüklüğüne uğradığı zaman hesaplanan kar yada zarar, itfa sürecinde olduğu gibi kar veya zarar tablosuna yansıtılır. Satılmaya hazır finansal varlıklar Satılmaya hazır olarak tanımlanan veya (a) kredi ve alacak, (b) vadeye kadar elde tutulacak yatırım veya (c) gerçeğe uygun değer farkı kar veya zarara yansıtılan finansal varlık olarak sınıflanmayan türev olmayan finansal varlıklardır. İlk muhasebeleştirme işleminin ardından satılmaya hazır finansal varlığa ilişkin olarak ortaya çıkan kazanç veya kayıp, değer düşüklüğü zararları, temettü gelirleri ve faiz gelirleri hariç olmak üzere, söz konusu finansal varlık bilanço dışı bırakılıncaya kadar özkaynaklar değişim tablosu aracılığıyla doğrudan özkaynaklarda muhasebeleştirilir. İlgili finansal varlığın bilanço dışı bırakılması durumunda, daha önceden özkaynaklarda muhasebeleştirilmiş bulunan kazanç veya kayıplar, kar ya da zararda muhasebeleştirilir. Gerçeğe uygun değerinde meydana gelen azalmalar doğrudan özkaynakta muhasebeleştirilen satılmaya hazır bir finansal varlığın değerinin düştüğüne ilişkin tarafsız göstergelerin bulunması durumunda, doğrudan özkaynakta muhasebeleştirilmiş bulunan toplam zarar, ilgili finansal varlık bilanço dışı bırakılmamış dahi olsa özkaynaktan çıkarılarak kâr veya zararda muhasebeleştirilir. Satılmaya hazır finansal varlıkların gerçeğe uygun değeri borsada işlem gören varlıklar için bilanço tarihinde gerçekleşen borsa fiyatı ile; piyasa fiyatı bulunmaması durumunda indirgenmiş nakit akımları, benzer satın almalar ve piyasa göstergeleri kullanılarak yapılan değerleme çalışmasıyla tespit edilir. Gerçeğe uygun değeri sağlıklı olarak tespit edilemeyen finansal varlıklar değer düşüş karşılıkları sonrası elde etme maliyetleri ile taşınmaktadır. (Not 4) 16

19 NOT 2 - FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı) Finans sektörü faaliyetlerinden alacaklar Grup finans sektörü faaliyetlerinden alacaklarını indirgenmiş net değerleri ile bilançoya yansıtılmaktadır. Kredi değer düşüklüğü karşılığı Grup, verilen krediler üzerinde yapılan değerlendirmeler sonucunda tahsili şüpheli görülen alacaklardan doğabilecek zararlar için belli bir karşılık ayırmaktadır. Karşılık tutarı, Grup un kredi risk politikası, mevcut kredi portföyünün yapısı, müşterilerinin mali yapıları ve ekonomik konjoktüre bağlı olarak belirlenmekte ve Takipteki Krediler olarak sınıflandırılarak, varsa ilgili teminatların gerçeğe uygun değerleri de göz önüne alınarak hesaplanmaktadır. Karşılık hesabındaki değişiklikler dönem kar zararına yansıtılmaktadır. Yasal prosedürler tamamlandığı ve kredinin tahsil edilemeyeceği kesinleştiği takdirde, ilgili tutarlar hesaplardan silinmekte, silinen krediler ile ilgili tahsilâtlar gelir olarak kaydedilmektedir. Finansman kredilerinin değerlendirilmesi sonucunda belirlenen toplam finansman kredileri karşılığı Grup'un finansman kredileri portföyündeki tahsili şüpheli alacakları kapsayacak şekilde belirlenmektedir. Grup, alacakların tahsilindeki herhangi bir gecikme bulunmasa dahi, alacak tutarları için borçlunun kredi değerliliğine ilişkin mevcut bütün verileri ve Türkiye Muhasebe Standartları Kurulunun 16/1/2005 tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Finansal Tabloların Hazırlanma ve Sunulma Esaslarına İlişkin Kavramsal Çerçeve Hakkında Tebliğinde belirtilen güvenilirlik ve ihtiyatlılık ilkelerini dikkate alarak, teminat tutarını hesaplamaya dahil etmeksizin, belirlediği oranlarda özel karşılık ayırabilmektedir. Grup ayrıca, faiz veya her ikisinin tahsilinde gecikme olmayan veya 90 günden daha az gecikme olan alacaklardan doğması beklenen ancak miktarı kesin olarak belli olmayan zararların karşılanması amacıyla, genel olarak ve herhangi bir işlemle doğrudan ilgili olmaksızın karşılık ayırabilecekleri belirtilmiş ancak zorunluluk olarak değerlendirilmemiştir. Grup, şüpheli hale gelmeyen finansman kredileri için bu kapsamda genel karşılık ayırmaktadır. Ticari alacaklar Vadeleri genel olarak gün arasında değişmekte olan ticari alacaklar, şüpheli ticari alacak karşılığı düşüldükten sonra, indirgenmiş net değerleri ile taşınmaktadır. Vadesi gelmiş alacakların tahsil edilemeyeceğine dair somut bir gösterge varsa şüpheli alacak karşılığı ayrılır. Grup un, ödenmesi gereken meblağları tahsil edemeyecek olduğunu gösteren bir durumun söz konusu olması halinde ticari alacaklar için bir alacak risk karşılığı oluşturulur. Söz konusu bu karşılığın tutarı, alacağın kayıtlı değeri ile tahsili mümkün tutar arasındaki farktır. Tahsili mümkün tutar, teminatlardan ve güvencelerden tahsil edilebilecek meblağlar da dahil olmak üzere tüm nakit akışlarının, oluşan ticari alacağın orijinal etkin faiz oranı esas alınarak iskonto edilen değeridir. Tahsili tamamen mümkün olmayan alacaklar tespit edildikleri durumlarda tamamen silinirler (Not 6). Ticari borçlar Ödeme süreleri ortalama 30 ile 90 gün arasında olan ticari borçlar, gerçekleşmiş mal ve hizmet alımları ile ilgili faturalanmış ya da faturalanmamış tutarları ihtiva etmekte olup, indirgenmiş net değerleri ile taşınmaktadır (Not 6). 17

20 NOT 2 - FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı) Stoklar Stoklar, net gerçekleşebilir değer veya maliyet değerinden düşük olanı ile değerlenmektedir. Maliyet belirleme yöntemi tüm stoklar için aylık ağırlıklı ortalama olup, yarı mamuller ve mamuller üretim maliyetlerinden pay almaktadır. Net gerçekleşebilir değer, satış fiyatından stokları satışa hazır hale getirebilmek için yapılan giderlerle, pazarlama ve satış giderleri düşüldükten sonraki değerdir. Kullanılamaz durumdaki stoklar ise kayıtlardan çıkarılmaktadır (Not 9). Yatırım amaçlı gayrimenkuller Şirket 2011 yılında TMS 40 Yatırım amaçlı gayrimenkuller standardını ilk kez uygulamış ve ilgili maddi duran varlık kalemini gerçeğe uygun değerinden ölçmüştür. TMS 40 Yatırım amaçlı gayrimenkuller standardı kapsamında; mal ve hizmetlerin üretiminde kullanılmak veya idari maksatlarla veya işlerin normal seyri esnasında satılmak yerine, kira elde etmek veya değer kazanması amacıyla veya her ikisi için elde tutulan araziler ve binalar Yatırım amaçlı gayrimenkuller olarak sınıflandırılır ve rayiç değerleri ile yansıtılır. Yatırım amaçlı gayrimenkullerin rayiç değerlerindeki değişimlerden kaynaklanan kar veya zarar konsolide kar veya zarar tablosuna ilgili dönemde yansıtılmaktadır. Yatırım amaçlı gayrimenkullerin kayıtlardan çıkarılması, elden çıkarılmalarıyla, ya da bir yatırım amaçlı gayrimenkulün kullanımdan çekilmesiyle ve bunun elden çıkarılmasından ileriye dönük hiçbir ekonomik fayda beklenmiyorsa gerçekleşir. Yatırım amaçlı gayrimenkullerin elden çıkarılması sonucu oluşan kar veya zararı elden çıkarma işleminin gerçekleştiği dönemde ilgili gelir ve gider hesaplarına yansıtılır (Not 10). Maddi duran varlıklar Maddi varlıklar maliyet değerleri üzerinden birikmiş amortisman ve varsa birikmiş değer kaybı düşülerek gösterilmektedir. Maddi varlıklar satıldığı zaman bu varlığa ait maliyet ve birikmiş amortismanlar ilgili hesaplardan düşüldükten sonra oluşan gelir ya da gider, kar veya zarar tablosuna dahil edilmektedir. Maddi varlığın maliyet değeri; alış fiyatı, ithalat vergileri ve iadesi mümkün olmayan vergiler, maddi varlığı kullanıma hazır hale getirmek için yapılan masraflardan oluşmaktadır. Maddi varlığın kullanımına başlandıktan sonra oluşan tamir ve bakım gibi masraflar, oluştukları dönemde gider kaydedilmektedir. Yapılan harcamalar ilgili maddi varlığa gelecekteki kullanımında ekonomik bir değer artışı sağlıyorsa bu harcamalar varlığın maliyetine eklenmektedir. Amortismana tabi varlıklar, tahmini ekonomik ömürlerine dayanan oranlarla doğrusal amortisman yöntemine göre amortismana tabi tutulmaktadır (Not 11). Ekonomik ömür ve amortisman metodu düzenli olarak gözden geçirilmekte, buna bağlı olarak metodun ve amortisman süresinin ilgili varlıktan edinilecek ekonomik faydaları ile paralel olup olmadığına bakılmaktadır. Amortisman süreleri aşağıdaki gibidir: (Yıl) Yer altı ve yerüstü düzenleri 33 Binalar 33 Makine ve ekipmanlar Taşıtlar 4-10 Demirbaşlar 8-14 Özel maliyetler