Akışkan olarak hava ve argon kullanılan vorteks tüpünde enerji ve ekserji analizi

Transkript

1 BAÜ FBE Dergisi Cilt:9, Sayı:, -44 emmuz 7 Özet Akışka olarak hava ve argo kullaıla vorteks tüüde eerji ve ekserji aalizi Volka KIRMACI * GÜ ekik Eğitim Fakültesi, 65, Beşevler, Akara, ÜRKĐYE Bu çalışmada, haimsel debileri ayarlamak içi bir kotrol vaası hariç hiçbir hareketli arçası bulumaya vorteks tüü kullaılmıştır Deeysel çalışmalarda, sıak akışka çıkış tarafıdaki kotrol vaası tam açık koumda bırakılmıştır Yaılmış ola deeysel çalışmada, basıçlı akışka olarak Hava ile hava içide argo kullaılmıştır Hava ve Argo (Ar) vorteks tüüe giriş basıçları bar da 7 bara kadar 5 bar aralıklarla değişik basıçlarda uygulamıştır Bu çalışmada, vorteks tülerde oluşa eerji ayrışma olayı iki farklı akışka içi deeysel olarak ielemiştir ve erforması termodiamik açıda ielemeleri yaılmıştır Ayrıa yaıla ekserji aalizi ile sistemdeki kayı iş ve verim hesalamıştır Aahtar Kelimeler: Raque hilsh vorteks tü, eerji ayrışımı, ekserji aalizi Abstrat he eergy ad exergy aalysis i vortex tube where air ad argo is used as fluid I this study, the vortex tube, havig o oe movig art, exet the otrol valve was used i order to arrage volumetri flows I the exerimetal studies, the otrol valve o the outlet side of the hot fluid was oe ositio I the exeuted exerimetal study, Air ad Argo (Ar) gases i the air, were used as ressured fluid Air ad Argo were alied to vortex tube for ilet ressure from bar to 7 bar i 5 bar itervals I this study, eergy searatio ase whih ours i the vortex tubes was ivestigated exerimetally for two differet fluids ad the thermodyami ivestigatios studied I additio, the lost work ad the effiiey of the system were alulated by a exergy aalysis Keywords: Raque hilsh vortex tube, eergy searatio, exergy aalysis * Volka KIRMACI, vkirmai@gaziedutr Makalei basım kararı 557 tarihide alımıştır

2 Akışka olarak hava ve argo kullaıla vorteks tüüde eerji ve ekserji aalizi Giriş Vorteks tüler, 9 yılıda metalurjist ve fizikçi ola George Joseh Raque tarafıda bulumuş ve Rudoh Hilsh tarafıda geliştirilmiştir [, ] Vorteks tüü, hareketli bir arçası bulumaya basit bir boruda ibaret ola basıçlı akışka kullaılarak ayı ada hem soğuma hem de ısıma işlemi gerçekleştirebile bir sistemdir [] Edatlarıı küçük ve hafif olmaları, geikmesiz rejime ulaşmaları, kimyasal soğutkalar gerektirmemeleri ve dolaysıyla ekolojik açıda zararlı olmaları gibi bir çok özellikleri ile vorteks tüler güümüzde birçok soğutma ve ısıtma roblemie çözüm olabilmektedirler [4, 5] Vorteks tüleri değişik özellikleri dikkate alıdığıda iki aa gruta tolaabilir Bular; akış özellikleri ve tasarım özellikleridir A-) Akış özelliklerie göre; I Karşıt akışlı vorteks tüler, II aralel akışlı vorteks tüler olmak üzere ikiye ayrılmaktadırlar B-) asarım özelliklerie göre; I Adyabatik vorteks tüler, II Adyabatik olmaya vorteks tüler, olmak üzere sııfladırılmaktadırlar [6, 7] Voteks tüler böyle bir sııfladırmaya tabi tutulmalarıa rağme tüm ihazları çalışma resileri ayı ilkelere dayaır [8] Karşıt akışlı ve aralel akışlı vorteks tüüü çalışma resibi Şekil a ve b de verilmiştir Basıçlı akışka girişi Basıçlı akışka girişi Sıak çıkış Girdalı akış başlagıı Soğuk çıkışı Nozul Sıak çıkış Vaa Soğuk çıkış Kotrol valfi Sıak çıkış (a) (b) Şekil Vorteks tüüü yaısı [9] Vorteks tüüü çalışma resibi Vorteks tüü ile iki farklı sıaklıkta akışka elde edilmesii temel resibi, Şekil ve Şekil de görüldüğü gibi iki farklı açısal hızlarda döe akışlar arasıda, gerçekleşe mekaik eerji trasferidir Basıçlı bir akışka vorteks tüüe, tüü giriş ağzıda yer ala ozulda geçerek vorteks tüüe teğetsel olarak girer ü girişide ozul kullaılmasıı sebebi, basıı düşürülerek hızı artmasıı sağlamaktır Nozul sorası hız, tüe gire basıçlı akışkaa bağımlı olarak tüü silidirik yaısıda dolayı dömeye başlar Çok yüksek açısal hızlarda döe akış merkezkaç kuvveti etkisi ile tü idarıa doğru açılmaya zorlaır [8, ] Bu etki etieside tü merkezideki akışka ile tü idarıdaki akışka arasıdaki basıç farkı oluşur

3 V Kırmaı ω b > ω a Sıak akışka ω a : Sıak akışkaı açısal hızı ω b : Soğuk akışkaı açısal hızı Soğuk akışka ω ü idarı ω Şekil Vorteks tüü içideki sıak ve soğuk akışı hareketi [] ü idarı ile tü merkezi arasıda oluşa basıç farkı edei ile akış radyal yöde merkeze doğru geişler Merkeze gele akışı açısal hızı, açısal mometumu koruumu ilkesi gereğie tü idarıdaki akışı açısal hızıda daha yüksek değerlere ulaşır Bu sebete dolayı tü içeriside iki farklı hızda döe iki akış oluşur Merkezdeki akış daha yüksek hıza sahi olduğuda yüzeydeki akışı ivmeledirmeye çalışır Bu durumda merkezdeki akış idardaki akışa mekaik eerji trasferi gerçekleştirir Mekaik eerjiside azalma ola merkezde ki akış soğuk akış, tü idardaki sürtüme etkisi ve merkezdeki akışta aldığı mekaik eerjide dolayı tü idarıdaki akış sıak akıştır Karşıt akışlı vorteks tü şekil a da görüldüğü gibi, soğuk akış sıak akışı çıktığı ua yerleştirilmiş ola vaaı etkisi ile bir durguluk oktasıda sora akış geriye doğru yöleir Bu sayede tüü bir uuda sıak akış diğer uuda ise soğuk akış elde edilir [6] Soğuk çıkış Basıçlı akışka girişi Eerji trasfer yöü Sıak çıkış Vaa Döe akış Akım çizgi sıırı Sıak çıkış Şekil Karşıt akışlı bir vorteks tüteki akış [] Deeysel Çalışma Deeysel sistem Bu çalışmada, iç çaı mm, gövde uzuluğu 6 mm ola abyabatik-karşıt akışlı bir vorteks tüü kullaılmıştır Yüksek basıa karşı dayaımıı arttırmak içi iç çaı 4 mm ola çelik bir boru vorteks tüü üzerie kafes amaıyla geçirilmiştir Vorteks tü, geişliği 5 m, yüksekliği 6 m, kalılığı mm ola bir levha üzerie kotrol valfi aşağı tarafta olaak şekilde dik koumda şekil 4 deki gibi yerleştirilmiştir Vorteks tüüe, gire basıçlı akışkaı basııı ölçmek içi % hassasiyetide maometre, çıka soğuk ve sıak akışkaı haimsel debilerii ölçmek içi % hassasiyetideki rotametreler bağlamıştır Vorteks tüüde çıka soğuk ve sıak akışkaları sıaklıklarıı ölçmek içi ± o C hassasiyetide ola dijital termometreler kullaılmıştır 4

4 Akışka olarak hava ve argo kullaıla vorteks tüüde eerji ve ekserji aalizi Dijital termometreleri robları vorteks tüüü sıak ve soğuk çıkış taraflarıda m ilerisie mm çaıda delimiş tüü merkezie geleek şekilde yerleştirilmiş, etrafı silikola kaatılarak sızdırmazlık sağlamıştır Vorteks tüüü sıak akışkaı çıkış uua haimsel debileri ayarlamak içi bir kotrol valfi mote edilmiştir Vorteks tüüü girişideki vaa ile hava komresörü arasıa yüksek basıa dayaıklı lastik hortum keleçeler yardımıyla bağlamıştır Hava komresörü çalıştırılmış ve vorteks tüe akışka girişideki vaa yardımıyla deeylerde başlagıç basıı ola, bar lık basıç sağlamıştır Yaıla basıç ayarlamasıda sora vorteks tüüü sıak ve soğuk akışka çıkışıa mote edile dijital termometrelerdeki okua sıaklık değerleri sabit oluaya kadar ayı basıçta hava komresörde göderilmiştir Vorteks tüe girişteki basıç, sıak ve soğuk akışkaı sıaklık değerleriyle birlikte haimsel debileri de okumuştur Daha sora, bar ola basıç değerideki deeye başlamada öe vorteks tüüü soğuk ve sıak akışka sıaklığıı ölçe dijital termometre ile ortam sıaklığıı ölçe dijital termometreleri eşit sıaklık değerie gelieye kadar beklemiş ve okua değerler eşitledikte sora, bar ola basıç değerideki deey yaılmaya başlamıştır,; 4,; 5,; 6, ve 7, bar basıç değerleri içi yaıla deeysel çalışmalarda,, bar daki yaıla işlemler tekrarlamıştır Vorteks tüüde, bar ve 7, bar arasıda basıçlı hava göderilerek yaıla deeyler tamamladıkta sora hava komresör bağlatısı sistemde çıkarılarak, yerie Argo gazıı muhafaza edildiği tü bağlamıştır Vorteks tüüde akışka olarak kullaıla Argo gazı içi, bar ve 7, bar basıç değeri arasıdaki deeysel işlemler hava deeyleride yaıla işlemler yaılmıştır Dijital termometre Giriş maometresi Soğuk akışka çıkışı Orfis Sıak akışka Soğuk akışka Vorteks tü Rotametre Dijital termometre Sıak akışka Rotametre Şekil 4 Deeysel sistem 4 Bulgular ve tartışma Bu çalışmada, geellikle oda sıaklığıda ve yüksek basıçtaki gazda giriş sıaklığıa göre daha sıak ve daha soğuk iki akım elde etmek içi kullaıla vorteks tüleri 5

5 V Kırmaı ermodiamik aalizi yaılmıştır Çözümü esas alıa sistemi geel görüüşü Şekil 5 de verilmiştir [] Şekil 5 Sistemi geel görüüşü Bir giriş ve bir çıkışlı sürekli akışlı açık sistemler içi kütlei koruumu, m gir m çkş = () şeklide yazılabilir [4] Dek vorteks tüü içi Dek şeklide yazılabilir m + çkş = m a m b () Vorteks tüü adiyabatik olduğu ve dış yüzeyde ısı kaybıı ihmal edilmiştir [] ~ ~ ~ h v + mgz + m = Q Ws m () v m h + m = (4) Giriş ve soğuk ile sıak çıkışları alaları dikkatle ayarlaı, yaklaşık v v v yaılabilir veya bu hızlar gerçekte de birbiride çok fazla farklı olmayaağıda, kietik eerji terimlerii katkısı yaklaşık sıfır alıabilir ve eerji dekliği etali dekliğie döüşür (Dek 5, 6, 7) [] ṁ h = (5) h = m h m h (6) m + m ( ) = m ( ) + m ( r r ) (7) r Referas sıaklığı r = K, alıdığıda, Dek 8 yazılabilir [5] m m + m = (8) ermodiamiği Yasasıa göre; 6

6 Akışka olarak hava ve argo kullaıla vorteks tüüde eerji ve ekserji aalizi Vorteks tüler çoğulukla gazlar içi uygulaır Đdeal gazlar içi geçerli ola hal deklemi kullaılarak; V = R (9) ermodiamiği yasasıı geel ifadesi Stolam = Ssistem + Sçevre > dır, V, ilk halide, V,, so halie gide bir ideal gaz içi; () S = l R l olarak yazılabilir S (etroi) de V veya H gibi hal foksiyoudur Şekil 5 de gösterile vorteks tü içi; S > + S S () veya S olam = S Soğuk akım + S Sıak akım > () yazılabilir Gire ve çıka akımları sıaklık ve basıçları dikkate alıarak molar birimler iside; ~ ~ S olam = l R l l R l > + () olmalıdır Kütlesel birimler kullaılarak ise; ' ' S olam = m l R l m l R l > + (4) şeklide ifade edilebilir iside ifadesii Geliştirilmesi; olarak kabul edilerek Dek yeide düzeleirse; ~ ~ S olam = l + l + R l > (5) gibi yazılabilir Dek 5 de + görüldüğü yere olarak yazılırsa; R l > ~ l + ~ l (6) + ~ R l > l + ~ l (7) 7

7 V Kırmaı Dek 7 deki eşitsizliği her tarafıda ile bölümüş ve Dek 8 oluşturulmuştur [, 6] R l > l + l (8) Kütlesel debiler oraı; m y = m (9) olarak taımlamıştır [7] Molar büyüklükler iside y ve -y Dek şeklide yazılmıştır m = = (- ) = y ve y m () Dek 8, Dek ile kullaılarak Deklem R l > y l + ( y)l () elde edilmiştir Dek 8 molar büyüklükler iside yazılı sıaklığı & iside ifade edilebilir ( y ) = ( y) () elde edilir Dek ile Dek birleştirilerek R ~ l > y l + ( y ) l ( y ) /( y ) () yazılabilir Bu ifadeleri tekrar düzelemesiyle de,vorteks tüe girişteki basıı soğuk çıkış tarafıdaki basıa oraıa göre değişimi Dek 4 şeklide yazılmıştır y ( / )( y) > ( / ) y ( y ) ~ R (4) giriş sıaklığıdır ve geellikle ortam sıaklığıa yakıdır ve yie geellikle başta biliir ermodiamiği Yasasıda başlıyarak geliştirile yukarıdaki ifade, belirli bir y değeri içi isteile soğuk akım sıaklığı ola ye ulaşmak içi / i e olması gerektiğii vermektedir [] Vorteks tüler içi ekserji dekliği: Bir sistemde elde edileek e çok iş, sistem belirli bir başlagıç halide, tersiir bir hal değişimiyle çevrei buluduğu hale (ölü hale) getirilirse elde edilir Bu değer, 8

8 Akışka olarak hava ve argo kullaıla vorteks tüüde eerji ve ekserji aalizi sistemi verile başlagıç halide, yararlı iş otasiyelii veya iş yama olaağıı göstermektedir ve kullaılabilirlik diye adladırılır Bir sistemde elde edile işi tümüde amaçlarımız doğrultusuda yararlaamayabiliriz ersiir iş belirli iki hal arasıdaki hal değişimi sırasıda bir sistemde elde edilebileek e çok yararlı iş diye taımlaır Başka bir deyişle, sistemle çevre arasıdaki ısı geçişii tersiir olarak gerçekleştiği, ayrıa sistem içide tersimezlikleri olmadığı bir hal değişimi söz kousudur So hal ölü hal olduğu zama tersiir iş kullaılabilirliğe eşittir Đş gerektire hal değişimleri içi tersiir iş, hal değişimii gerçekleştirmek içi gerekli e az işi gösterir ümde tersiir bir hal değişimi içi gerçek ve tersiir iş terimleri ayıdır, böylee tersimezlik sıfırdır Bu beklee bir souçtur Çükü tümde tersiir bir hal değişimi sırasıda tersimezlikleri bir ölçüsü ola etroi üretimi olmaz üm gerçek hal değişimleri sırasıda tersimezlik sıfırda büyük (artı) bir değerdir [7] Diğer tüm termodiamik aalizler gibi, ekserji aalizi içi de sürei asıl olduğuu bilimesi gerekli değildir Sadee sürei başlagıç-giriş oktaları ile bitiş-çıkış oktaları içi geçerli ola koşulları bilimesi yeterlidir [7] Kayı ekserji Dek 5 ile verilmiştir I = e (5) e çı k Vorteks tü içi gire ekserji; e = ( h h ) (s s ) (6) o o sıak akım tarafıda çıka ekserji; o e = (h h ) (s s ) (7) o o soğuk akım tarafıda çıka ekserji; e o = (h h ) (s s ) (8) o o o şeklide yazılabilir Vorteks tüler içi sıak ve soğuk olmak üzere çıkış bulumaktadır Bu edele Dek 7 ve Dek 8 birlikte değerledirilerek Dek 9 elde edilmiştir e çı k = ye + ( y) e (9) Bir hal değişimi sırasıda, birim zamada oluşa tersimezlik hızı, Đ ile gösterilmiş ve Deklem şeklide yazılmıştır Đ = mi () Adyabatik sistemler içi, Dek yazılabilir 4 kullaılarak Deklem aşağıdaki gibi de Đ S o olam = o m ' ' l R l + m l R l () 9

9 V Kırmaı Vorteks tüler içi yaılmış ola ekserji aalizide ise ikii kau verimi Deklem de taımlamıştır [, 6] e S çı k o olam η II = () e gir m e 5 Souç ve öeriler Vorteks tülerde, sıak akışı çıkış tarafıda bulua vaaı açılı kaaması ile y oraı değişmektedir Yaılmış ola bu deeysel çalışmada, vaa tam açık koumda bırakılarak deeyler yaıldığıda y oraı sabittir Şekil 6 de hava ve argo a ait sıak ve soğuk akışkaı haimsel debilerii vorteks tüüe giriş basııa göre değişim değerleri gösterilmiştir Hava ve argo u soğuk ve sıak akışkaları haimsel debileri Vorteks tüe giriş basıı artıkça lieer bir doğru şeklide artmıştır Şekil 7 de hava ve argo gazlarıı, sıak akışkaı sıaklığı ( sk ) ve soğuk akışkaı sıaklığıı ( soğ ) girişteki basıç ile değişimi verilmiştir Sıak akışkaı sıaklığıı e fazla hava, e az ise argo da oluştuğu görülmektedir Aak argo u havaya göre az ısımasıa rağme, daha fazla soğuma olayı argo gazıda oluştuğu deeysel olarak tesit edilmiştir Şekil 7 de görüldüğü gibi 7 bar giriş basııda, hava ve argo gazlarıı, vorteks tüü sıak çıkış tarafıdaki sıaklık değerleri sırasıyla 8,7 o C;, o C deeysel olarak ölçülmüştür Vorteks tüü giriş basııı 7 bar olduğuda, hava ve argo gazlarıı vorteks tüüde çıka soğuk çıkış sıaklıkları sırasıyla -, o C; -6,7 o C dır Yaıla deeyler, hava ve argo u ölçüle e yüksek sıaklık değerleri sırasıyla 6 bar basııda 4,5 o C; 5,5 bar basııda,8 o C dır Haimsel Debi, Nm / h hava sıak hava soğuk argo sıak argo soğuk,5,5 4 4,5 5 5,5 6 6,5 7 Giriş Basıı, bar Şekil 6 Hava ve argo u vorteks tüüde çıka soğuk ile sıak akışkaı haimsel debilerii vorteks tüüe girişteki basıa göre değişimi Vorteks tüe girişteki basıç bar da başlayarak bar aralıklarla 7 bar a kadar yükseltilerek yaılmış ola değişik giriş basııdaki değişik gazlarla vorteks tüüde yaıla deeyi deeysel verileri kullaılarak, ekserji aalizi yaılmıştır Ekserji aalizi içi gerekli ola etali, etroy değeri Coolak bilgisayar rogramıda yararlaılmıştır Vorteks tüüde çıka sıak ve soğuk akışkaı basıç değeri 4

10 Akışka olarak hava ve argo kullaıla vorteks tüüde eerji ve ekserji aalizi atmosfer basıı olarak kabul edilmiştir Elde edile souçlar doğrultusuda e fazla gire ekserji, e fazla çıka ekserji, kayı ekserji ve Đkii kau verimi hesalamıştır Deeysel çalışmada vorteks tüüde kullaıla Hava ve Argo u giriş basıı artmasıyla girişteki ekserjide sürekli artış göstermiştir Ayı basıç da, vorteks tüleri giriş ekserjileri birbiri ile mukayese edildiğide, fazla gire ekserjii, argo; az gire ekserji ise hava olmuştur (Şekil 8) 5 4 Sıaklık, O C -,5,5 4 4,5 5 5,5 6 6,5 7 Hava, sk - Hava, soğ Argo, sk Argo, soğ - Giriş Basıı, bar Şekil 7 Hava ve argo gazlarıı sk ve soğ ı vorteks tüü girişteki basıç ile değişimleri egir, J/kg K Hava Argo,5,5 4 4,5 5 5,5 6 6,5 7 Giriş Basıı, bar Şekil 8 Hava ve argo gazlarıı e gir değerlerii vorteks tüü girişteki basıç ile değişimleri Vorteks tüüde kullaıla Hava ve argo u giriş basıı artmasıyla çıkış ekserjide sürekli artış göstermiştir Aak Hava 6 bar da sora çıkış ekserjide azalma olmuştur Hava ve argo u çıkış ekserjileri birbiri ile mukayese edildiğide, hava 6 bar a kadar argo u çıkış ekserjiide fazla olmuştur Aak 6 bar da sora hava ı çıkış ekserjiside azalma olurke argo da ise çıkış ekserjiside artış devam etmiştir (Şekil 9) Basıı yükselmesi ile egir sürekli artış göstermiştir Bua karşılık eçık, egir e göre çok düşük değerlerde kalmıştır Bu durum kau verimii etkilemiştir (Şekil ) kau verimii çok düşük değerler almasıı edei, vorteks tülerde gerçekleşe süreçleri tersimez olmasıdır Vorteks tülerde, faydalı iş eerjiside (sıkıştırılmış akışkaı eerjiside) yararlaılarak oktasal olarak ısıtma veya soğutma yaılmaktadır 4

11 V Kırmaı Şekil de tersimezlik hızı ola Đ i vorteks tüe giriş basııa göre değişimi verilmiştir ersimezlik hızı, gir i yükselmesi ile artmıştır 5 Hava Argo eçık, J/kg K 5 5,5,5 4 4,5 5 5,5 6 6,5 7 Giriş Basıı, bar Şekil 9 Hava ve argo gazlarıı e çık değerlerii vorteks tüü girişteki basıç ile değişimleri,5 Hava Argo, %,5,5,5,5 4 4,5 5 5,5 6 6,5 7 Giriş Basıı, bar Şekil Hava ve argo gazlarıı η değerlerii vorteks tüü girişteki basıç ile değişimleri 8 Đ, Watt Hava Argo,5,5 4 4,5 5 5,5 6 6,5 7 Giriş Basıı, bar Şekil Hava ve Argo gazlarıı Đ değerlerii vorteks tüü girişteki basıç ile değişimleri 4

12 Akışka olarak hava ve argo kullaıla vorteks tüüde eerji ve ekserji aalizi 6 Simgeler sabit basıçtaki özgül ısı, J kg - K - ~ sabit basıçtaki özgül ısı, J mol - K - e ekserji, kjkg - h etali, kj kg - K - I kayı ekserji, kj kg - Đ tersimezlik hızı, kw m kütle debisi, kg s - molar hız, mol s - bası, bar ' R gaz sabiti, 87 J kg - K - s etroy, kj kg - K - o çevre sıaklığı, K r referas sıaklığı, K girişteki akışkaı sıaklığı, K soğuk akışkaı sıaklığı, K sıak akışkaı sıaklığı, K sıak akışı sıaklığı ile soğuk akışı sıaklığı arasıdaki fark, K Q ısı geçişi, kj V haim, m η II ekserji verimi y soğuk akışı kütle debisii girişteki akışı kütle debisie oraı -y sıak akışı kütle debisii girişteki akışı kütle debisie oraı 7 Đdisler çevre hali giriş soğuk çıkış sıak çıkış değişim çık çıkış gir giriş sk sıak soğ soğuk 8 Kayaklar [] Yılmaz M, Çomaklı Ö, Kaya M, Karslı S, Vorteks üler: -ekolojik Gelişim, Mühedis ve Makie, 47, 554, s4-5, (6) [] Özkul N, Uygulamalı Soğutma ekiği, 5 Baskı, Makie Mühedisleri Odası Yayı No:5, Akara, s79 (999) [4] Althouse AD, urquist CH, Braiao AF, Moder Refrigeratio ad Air Coditioig, he Goodheart-Willox Comay I, South Hollad, s6, (979) 4

13 V Kırmaı [5] Balmer R, ressure Drive Raque-Hilsh emerature Seeratio i Liquids, Joural of Fluids Egieerig-ras of Asme,,, 6-64 (988) [6] Özgür AE, Selbaş R, Üçgül Đ, Vorteks üler Đle Soğutma Uygulamaları, V Ulusal esisat Mühedisliği Kogresi ve Sergisi, s87-97, () [7] Özgür A E, Vorteks üleri Çalışma Kriterlerie Etki Ede Faktörleri ve Edüstrideki Kullaım Alalarıı esiti, Yüksek Lisas ezi, Isarta Üiversitesi Fe Bil Est,Isarta, s7, () [8] Usta H, Kırmaı V Vorteks üüde Akışka Olarak Hava Oksije Karbodioksit Ve Azot Kullaılarak Isıtma Soğutma Sıaklık erformaslarıı Deeysel Olarak Đelemesi, BAÜ Fe Bil Est Dergisi, 8,, (6) [9] Fröhlıgsdorf W, Uger H, Numerial Ivestigatios of Comressible Flow ad the Eeryg Seeratio i the Raque-Hilsh Vortex ube it, Iteratioal Joural of Heat ad Mass rasfer, 4, 45-4, (999) [] Coerill, hermodyamis ad Fluid Mehais of a Raque Hilsh Vortex ube MS hesis, Uiversity of Cambridge (998) [] Usta H, Kırmaı V, Dier K, Vorteks üüde Akışka Olarak Kullaıla Hava, Oksije Ve Karbodioksiti Soğutma Isıtma Sıaklık erformaslarıı Deeysel Olarak Đelemesi ekoloji, 8, 4, s-9, (5) [] Hajdık B, Lorey M, Steıle J, homas K, Vortex ube a Irease Liquid Hydroarbo Reovery at lat Ilet Oil-Joural, 76-8, (997) [] Dier K, Uysal BZ, Başkaya Ş, Sivrioğlu M, Üçgül Đ, Vorteks ülerde Eerji ve Ekserji Aalizi, ULIBK 5 5 Ulusal Isı Bilimi ve ekiği Kogresi, rabzo (5) [4] Çegel Y, Boles M, Mühedislik Yaklaşımıyla ermodiamik, Literatür Yayıılık Ltd, Đstabul, s78, (996) [5] Usta H, Dier K, Kırmaı V, Variyeli HĐ, Vorteks üüde Akışka Olarak Kullaıla Hava Đle Karbodioksiti Soğutma Sıaklık erformaslarıı Deeysel Đelemesi, CÜ Fe-Edebiyat Fakültesi Fe Bilimleri Dergisi, 4,, s8-9, () [6] Dier K, Uysal BZ, Başkaya Ş, Sivrioğlu M, Üçgül Đ, Altı Nozullu Vorteks üüü erformasıı Đelemesi, 4 Iteratio Advaed ehologies Symosium, Koya (5) [7] Steha K, Li S, Durst M, Huag F, Seher D, A Ivestigatio of Eergy Searatio I A Vortex ube, Joural of Heat Mass rasfer, 6, (), s 44-48, (98) 44