Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması

Transkript

1 Kadir Has Üniversitesi TÜRKİYE ARAŞTIRMALARI MERKEZİ Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Kantitatif Araştırma Özeti 12 Ocak 2016 AKADEMETRE RESEARCH AND STRATEGIC PLANNING

2 Akademetre Research & Strategic Planning: Türkiye Araştırmacıları Derneği, ESOMAR European Society for Opinion and Marketing Research üyesidir Akademetre Research & Strategic Planning: Araştırmalarını ve hizmetlerini GAB 2014 BV Güvenilir Araştırma Belgesi ISO 20252/2012 Kalite Yönetim Sistemi standartlarına uygun olarak gerçekleştirir Akademetre Research & Strategic Planning: Pazarlama araştırmalarında ve sosyal araştırmalarda belirlenen uluslararası bilimsel ve etik kuralları ve sektörde yer alan ulusal ve uluslararası kurumların ve mesleki derneklerin belirlediği standartları uygulamaktadır

3 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Genel Çerçeve Amaç Araştırma Amacı : Türkiye de mevcut ve olası sorun ve gündeme ilişkin toplumun bakışını tespit etmek. Yöntem Örneklem Araştırma Yöntemi Veri Toplama Tekniği Evren Adana, Samsun, Kayseri, Trabzon, Gaziantep, Malatya, Bitlis, Erzurum, ikamet edenler. Örneklem : Güven Düzeyi : % 95 Hata Payı : ± 3,0 : Kantitatif Araştırma : Önceden hazırlanmış soru formuna bağlı yüz yüze görüşmeler : Türkiye geneli temsiliyet; 18 yaş ve üzeri. 26 il (İstanbul, Ankara, Konya, Bursa, Kocaeli, İzmir, Aydın, Manisa, Tekirdağ, Balıkesir, Antalya, Hatay, Zonguldak, Kastamonu, Kırıkkale, Diyarbakır, Mardin, Ağrı) kent merkezlerinde Takvim Saha Çalışması : Aralık 2015 Veri Kontrol ve Analiz : Aralık 2015 Raporlama : 22 Aralık Aralık 2015

4 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Demografi

5 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Demografi Görüşülen Kişilerin Cinsiyet Dağılımı Görüşülen Kişilerin Medeni Durumu 4,5 32,1 50,1 49,9 63,4 Kadın Erkek Evli Bekar Diğer : 1000

6 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Demografi Demografi 90% Görüşülen Kişilerin Yaş Dağılımı Yaş Ortalaması 40,9 100% 11,9 65 Yaş ve üzeri Görüşülen Kişilerin Toplam Hane Büyüklüğü Hane Ortalaması 3,4 100% 90% 16,7 5 Kişi ve daha fazla 80% 70% 12,0 16, Yaş 80% 70% 29,8 4 Kişi 60% Yaş 60% 50% 40% 21, Yaş 50% 40% 27,9 3 Kişi 30% 20% 10% 0% 25,1 13, Yaş Yaş 30% 20% 10% 0% 20,0 5,6 2 Kişi Yalnız : 1000

7 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Demografi Demografi Ortalama Hane Geliri (TL) 100 Görüşülen Kişilerin Ortalama Hane Geliri 2292,6 Görüşülen Kişilerin Sosyo Ekonomik Statüsü A 3, ,1 Belirtmek istemedi ,5 5, TL ve üzeri B 15, , TL C1 21, , TL C2 31, TL D 27, , TL , TL altı E 1,5 : 1000

8 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Demografi Demografi Eğitim Seviyesi Meslek Dağılımı Çalışma Durumu Meslekler n % Lisans Üstü Üniversite 1,0 21,8 Kendi Hesabına Çalışanlar %10,4 Nitelikli serbest meslek sahibi 9 0,9 0 5 çalışanlı tüccar 56 5, çalışanlı tüccar 5 0, çalışanlı tüccar 1 0,1 1 9 çalışanlı şirket/ imalathane sahibi 18 1, çalışanlı şirket/ imalathane sahibi 11 1, çalışanlı şirket/ imalathane sahibi 4 0,4 Üst düzey yönetici 4 0,4 10'dan az çalışanlı orta düzey yönetici 5 0,5 Lise 34,8 Ücretli Çalışanlar %46,0 10'dan fazla çalışanlı orta düzey yönetici 2 0,2 Nitelikli uzman, mühendis, teknik eleman 38 3,8 Memur/ofis çalışanı ,4 İşçi/hizmetli ,7 Ev kadını ,0 İlköğretim 42,4 Çalışmayanlar %43,6 Emekli ,2 Öğrenci 88 8,8 Geçici işsiz 36 3,6 Toplam ,0 : 1000

9 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Kasım 2015 te Oy Verilen Parti 1 Kasım 2015 genel seçimlerinde hangi partiye oy verdiniz? Demografi AK Parti 48,9 CHP 25,0 1 Kasım 2015 Genel Seçimleri Sonuçları % MHP 12,8 AK Parti 49,5 CHP 25,3 MHP 11,9 HDP 11,1 HDP 10,8 : 1000 %11,1 in altındaki değerler grafiğe dahil edilmemiştir.

10 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Türk Halkının Siyasi Yelpazedeki Yeri Kendinizi siyasi açıdan nasıl tanımlarsınız? Demografi Muhafazakar Milliyetçi Dindar 20,7 16,3 20,2 17,8 17,5 19,3 14,7 37,1 39,2 37,3 33,2 Sosyal Demokrat 9,4 12,6 9,2 12,1 15, Sosyalist Ulusalcı 7,3 3,9 3,6 4,8 6,4 2,9 2,6 1,9 2,9 2, Katılımcıların %1,2 si kendisini siyasi açıdan nasıl tanımladığını söylemek istememektedir yılındaki siyasi kimliğe göre sıralanmıştır.

11 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Demografi Türk Kürt Alevi Etnik Yapı Kendinizi etnik olarak nasıl tanımlarsınız? 11,1 10,3 9,3 6,3 9,2 1,1 0,1 65,7 59,7 51,3 54,8 67,7 Arap Zaza Yörük Gürcü 0,9 1,2 1,1 1,1 1 0,4 0,6 0,1 0,4 0,2 0, yılında katılımcıların %8,0 ı, 2015 yılında %3,5 i etnik kökenini belirtmek istememiştir yılında katılımcıların %15,5 i, 2015 yılında %16,8 i etnik kökenin ne olduğunu bilmemektedir yılındaki etnik yapıya göre sıralanmıştır

12 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Türkiye ve Sorunları

13 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Türkiye nin Gündemdeki En Önemli Sorunu Türkiye nin şu anki en önemli sorunu kartta görmüş olduğunuz seçeneklerden hangisidir? Türkiye ve Sorunları Terör İşsizlik Yolsuzluk Dış politikadaki sorunlar Kürt sorunu Suriye krizi Gelir dağılımındaki eşitsizlik Yargı sistemi Paralel yapı 4,7 8,3 0,7 6,1 1,8 3,0 1,3 1,0 5,2 8,6 3,5 5,3 4,3 4,1 3,9 6,4 5,7 4,6 5,0 2,8 2,7 5,0 1,8 1,5 1,3 3,6 13,9 16,3 14,2 27,4 28,8 33,0 29,3 32,6 33,6 39,3 4 yıldır en önemli sorun görülen işsizlik, 2015 de %16,3 ile ikinci sıraya gerilemiştir yılında Türkiye nin en önemli sorunu olarak TERÖR görülmektedir Eğitim 1,2 0,9 0, yılındaki ilk 10 soruna göre sıralanmıştır.

14 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Türkiye ve Sorunları Coğrafi Bölgeler ında Türkiye nin En Büyük Sorunu Karadeniz Bölgesi (64) Marmara Bölgesi (401) 2015 Terör 42, İşsizlik 26, İşsizlik 18, İşsizlik 35, İşsizlik 35,7 Ege Bölgesi (138) 2015 Terör 29, İşsizlik 26, İşsizlik 31, İşsizlik 34, Terör 34, Terör 2014 İşsizlik 2013 Ekonomik Kriz 2012 Terör 2011 Terör İç Anadolu Bölgesi (172) 2015 Terör 39, İşsizlik 60, İşsizlik 42, Terör 33, Terör 32,6 Akdeniz Bölgesi (107) 2015 Terör 36, İşsizlik 31, İşsizlik 31, İşsizlik 39, Terör 29,0 31,3 29,2 35,9 46,9 50,0 Doğu Anadolu Bölgesi (66) 2015 Terör 2014 İşsizlik 2013 İşsizlik 2012 Terör 2011 İşsizlik 30,3 35,2 Güneydoğu Anadolu Bölgesi (52) 2015 Terör 2014 İşsizlik 2013 İşsizlik 2012 İşsizlik 2011 İşsizlik 37,5 33,8 48,1 45,3 45,3 42,6 42,6 58,0 İl bazları parantez içerisinde belirtilmektedir.

15 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Türkiye nin Gündemdeki En Önemli Sorunu - Türk/Kürt Kökenliler - Türkiye ve Sorunları - Türk Kökenliler - - Kürt Kökenliler - Terör 35,7 Terör 34,1 İşsizlik 14,4 Yolsuzluklar 9,3 İşsizlik 22,0 Gelir dağılımındaki eşitsizlik 5,1 Kürt sorunu 12,1 Hayat pahalılığı 4,8 Kürt sorunu 3,9 Yolsuzluklar 7,7 Dış politikadaki sorunlar 3,6 Dış politikadaki sorunlar 7,7 Rusya sorunu/ krizi Suriye krizi 3,0 2,4 Suriye krizi 5,5 Eğitim 2,4 %2,4 ün altındaki değerler grafiğe dahil edilmemiştir. Eğitim 4,4 %4,4 ün altındaki değerler grafiğe dahil edilmemiştir. Türk Kürt Kökenliler Kökenliler

16 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Ekonomi

17 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Ekonomi Son bir yılda yaşanan ekonomik gelişmeler sizi nasıl etkiledi? Ekonomik olarak kötü durumdayım 2,5 1,6 53,2 45, yılı %30,8 i C2 SES mensubu 2014 yılı %30,0 ı C2 SES mensubu 2015 yılı %28,6 sı Cumhuriyetçi 2014 yılı %23,8 i Milliyetçi Hiç etkilenmedim 23,8 31,3 43, yılı %26,5 i D SES mensubu 2014 yılı %30,7 si C2 SES mensubu 2015 yılı %30,3 ü Muhafazakar 2014 yılı %53,0 ı Muhafazakar Kendimi / ailemi geçindiremedim 8,2 5,8 33,7 31, yılı %42,7 si C2 SES mensubu 2014 yılı %36,6 sı C2 SES mensubu 2015 yılı %29,3 ü Cumhuriyetçi 2014 yılı %57,7 si Muhafazakar Ekonomik olarak daha iyi durumdayım 5,3 7,1 9,6 8, yılı %32,1 i C2 SES mensubu 2014 yılı %43,1 ı C2 SES mensubu 2015 yılı %34,0 ı Muhafazakar 2014 yılı %36,2 si Muhafazakar İşsizlik 5,1 5,5 1,2 0, yılı %45,1 i C2 SES mensubu 2014 yılı %31,5 i C1 SES mensubu 2015 yılı %21,6 sı Muhafazakar 2014 yılı %25,9 u Muhafazakar İlk beş kriter grafiğe dahil edilmiştir

18 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Sizce Merkez Bankası yönetimi siyaset etkisinden bağımsız olmalı mı? Ekonomi Siyasi Görüş Evet Hayır Fikrim Yok Cumhuriyetçi/Kemalist 81,5 13,8 4,7 Milliyetçi 59,5 21,5 19,0 19,2 Sosyal Demokrat 59,6 25,5 14,9 67,4 13,4 Muhafazakar 61,8 19,3 18,8 Sosyalist 79,5 12,3 8,2 Parti Evet Hayır Fikrim Yok AK Parti 62,2 22,7 15,1 CHP 70,4 16,0 13,6 Evet Hayır Fikrim yok MHP 67,2 18,8 14,1 HDP 82,0 11,7 6,3 : 1000

19 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Terör

20 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Türkiye deki Terör Sorununun Çözümü İçin En Etkili Yol Sizce terör sorununu çözmede en etkili yol size sayacaklarımdan hangisidir? Terör Askeri yöntemler Siyasi yöntemler Kültürel politikalar Ekonomik önlemler Sosyal politikalar Askeri yöntemler Siyasi yöntemler Kültürel politikalar Ekonomik önlemler Sosyal politikalar Askeri yöntemler Siyasi yöntemler Ekonomik önlemler Sosyal politikalar Kültürel politikalar Askeri yöntemler Siyasi yöntemler Ekonomik önlemler Kültürel politikalar Sosyal politikalar Askeri yöntemler Siyasi yöntemler Kültürel politikalar Ekonomik önlemler Sosyal politikalar 14,0 13,6 8,2 11,8 9,1 8,3 13,2 8,3 5,6 8,0 7,2 6,9 9,6 9,3 6,8 26,1 31,6 30,9 39,2 30,9 29,5 35,9 35,8 44,2 50, yılındaki ilk 5 yanıta göre sıralanmıştır

21 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Terör Türkiye deki Terör Sorununun Çözümü İçin En Etkili Yol Siyasi Görüş Askeri Yöntemler Siyasi Yöntemler Kültürel Politikalar Ekonomik Önlemler Sosyal Politikalar Cumhuriyetçi/Kemalist 29,9 31,1 15,7 13,0 9,1 254 Muhafazakar 37,2 23,7 17,9 15,0 4,8 207 Milliyetçi 43,6 27,6 4,9 14,7 8,6 163 Sosyal Demokrat 13,8 43,6 12,8 12,8 10,6 94 Sosyalist 6,8 32,9 26,0 15,1 15,1 73 Etnik Köken Askeri Yöntemler Siyasi Yöntemler Kültürel Politikalar Ekonomik Önlemler Sosyal Politikalar Türk Kökenliler 36,2 30,0 11,3 12,8 7,6 657 Kürt Kökenliler 14,4 35,1 31,5 8,1 10, yılındaki ilk 5 yanıta göre sıralanmıştır. : 1000 Ek kırılımlarda hata payının yüksek olduğu göz önünde bulundurulmalıdır.

22 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Hükümetin PKK ile Mücadele Performansı Son bir yılda PKK terörü ile mücadele konusunda hükümetin gösterdiği performansı nasıl değerlendiriyorsunuz? Terör Kesinlikle Başarılı Başarılı Ne Başarılı Ne Başarısız Başarısız Kesinlikle Başarısız 5,4 2,8 8,5 3,3 4,7 22,6 22,8 24,8 21,0 25,9 26,2 30,8 20,6 27,7 31,0 21,5 31,7 26,7 34,4 23,6 24,3 11,9 19,4 13,6 14,8 %28,0 %25,6 %33,3 %24,3 %30,6 %45,8 %43,6 %46,1 %48,0 %38,

23 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Siyasi Parti - Hükümetin PKK ile Mücadele Performansı Terör Kesinlikle Başarılı 2,4 0,8 1,8 9,2 %40,5 %23,2 Başarılı 6,3 4,5 20,8 31,3 %7,1 %6,3 Ne Başarılı Ne Başarısız 29,7 24,0 25,8 19,8 Başarısız Kesinlikle Başarısız 15,7 22,4 33,6 29,7 14,1 30,4 33,6 44,1 %29,8 %52,8 %67,2 %73,8 AK Parti CHP MHP HDP AK Parti CHP MHP HDP Ek kırılımlarda hata payının yüksek olduğu göz önünde bulundurulmalıdır.

24 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Türkiye yi Bölünme Tehlikesi Altında Algılama Durumu Sizce Türkiye bölünme tehlikesi altında mı? Terör ,2 46,2 41,5 46,9 44,5 37,5 43,7 43,6 34,9 43,8 8,3 10,1 14,9 18,2 11,7 Evet Hayır Fikrim Yok Siyasi Görüş Yıl Evet Hayır Fikrim Yok ,7 27,6 6,7 Cumhuriyetçi/Kemalist ,5 18,8 6, ,1 22,4 12, ,7 21,4 18, ,8 39,9 4,3 Milliyetçi ,9 34,7 6, ,4 37,6 12, ,9 32,6 20, ,3 37,2 7,4 Sosyal Demokrat ,0 36,5 9, ,9 47,8 16, ,6 24,0 26, ,5 47,3 10,1 Muhafazakar ,7 64,7 11, ,3 54,3 17, ,4 43,8 17, ,7 15,1 8,2 Sosyalist ,2 41,0 12, ,3 66, ,0 20,8 4,2

25 Siyasi Parti Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Evet Hayır Fikrim Yok AK Parti 46,6 45,2 8,2 489 CHP 57,2 32,8 10,0 250 MHP 60,9 35,2 3,9 128 HDP 70,3 18,9 10,8 111 Bölgeler Evet Hayır Fikrim Yok Marmara Bölgesi 64,3 29,7 6,0 401 İç Anadolu Bölgesi 41,9 43,6 14,5 172 Ege Bölgesi 34,8 59,4 5,8 138 Akdeniz Bölgesi 67,3 24,3 8,4 107 Doğu Anadolu Bölgesi 36,4 47,0 16,7 66 Karadeniz Bölgesi 50,0 45,3 4,7 64 Güneydoğu Anadolu Bölgesi 69,2 25,0 5,8 52 Etnik Köken Türkiye yi Bölünme Tehlikesi Altında Algılama Durumu Evet Hayır Fikrim Yok Türk Kökenliler 53,9 39,1 7,0 657 Kürt Kökenliler 44,1 40,5 15,3 111 Terör Ek kırılımlarda hata payının yüksek olduğu göz önünde bulundurulmalıdır.

26 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Terör IŞİD in Terör Örgütü Olma Durumu Sizce IŞİD bir terör örgütü müdür? IŞİD in Türkiye ye Karşı Tehdit Oluşturma Durumu Sizce IŞİD i Türkiye ye karşı bir tehdit oluşturmakta mıdır? ,4 8,4 5, ,0 16,2 5, ,2 6, ,3 17,7 Evet Hayır Fikrim Yok Evet Hayır Fikrim Yok

27 IŞİD in Terör Örgütü Olma Durumu Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Siyasi Parti / Coğrafi Bölge IŞİD in Türkiye ye Karşı Tehdit Oluşturma Durumu Terör Siyasi Parti Evet Hayır Fikrim Yok Siyasi Parti Evet Hayır Fikrim Yok AK Parti 81,8 11,2 7,0 489 CHP 90,0 5,6 4,4 250 MHP 85,9 10,9 3,1 128 HDP 98,2 1,8-111 AK Parti 71,8 20,4 7,8 489 CHP 83,6 12,4 4,0 250 MHP 75,8 18,0 6,3 128 HDP 93,7 4,5 1,8 111 Bölgeler Evet Hayır Fikrim Yok Bölgeler Evet Hayır Fikrim Yok Marmara Bölgesi 80,0 14,0 6,0 401 İç Anadolu Bölgesi 91,3 6,4 2,3 172 Ege Bölgesi 88,4 5,1 6,5 138 Akdeniz Bölgesi 97,2 1,9 0,9 107 Doğu Anadolu Bölgesi 80,3 6,1 13,6 66 Karadeniz Bölgesi 90,6 1,6 7,6 64 Güneydoğu Anadolu Bölgesi 94,2 5,8-52 Marmara Bölgesi 78,8 15,7 5,5 401 İç Anadolu Bölgesi 84,9 12,8 2,3 172 Ege Bölgesi 70,3 24,6 5,1 138 Akdeniz Bölgesi 78,5 15,9 5,6 107 Doğu Anadolu Bölgesi 60,6 18,2 21,2 66 Karadeniz Bölgesi 75,0 17,2 7,8 64 Güneydoğu Anadolu Bölgesi 94,2 5,8-52 Ek kırılımlarda hata payının yüksek olduğu göz önünde bulundurulmalıdır.

28 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması IŞİD e Karşı İzlemesi Gereken Politika Sizce IŞİD e karşı Türkiye nasıl bir politika izlemelidir? Terör IŞİD e karşı doğrudan yoğun hava operasyonları düzenlenmelidir 54,1 Koalisyon güçlerine hava saldırı desteği vermelidir 29,3 Gelişmeleri uzaktan takip etmelidir 18,9 Kara harekatı düzenlemelidir 14,2 Kürt gruplarına destek olmalıdır 10,5 Suriye deki diğer silahlı örgütlere destek vermelidir Suriye yönetimine destek vermelidir 5,3 9,9 %1,2 si fikrini belirtmemektedir. : 1000 %5,3 nin altındaki değerler grafiğe dahil edilmiştir.

29 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması 27 Terör Diyarbakır, Suruç ve Ankara Olayları Gerçekleştirenler Diyarbakır, Suruç ve Ankara da gerçekleşen terör saldırılarını kimin gerçekleştirdiğini düşünüyorsunuz? Sorumlu Tutulanlar Diyarbakır, Suruç ve Ankara da gerçekleşen terör saldırılarından kimi sorumlu tutuyorsunuz? Tek başına IŞİD/DAEŞ 45,1 Tek başına IŞİD/DAEŞ 50,2 IŞİD/DAEŞ ve PKK birlikte 18,5 IŞID/DAEŞ ve PKK birlikte 27,6 Tek başına PKK Yabancı devlet ajanları İktidar HDP Türkiye Devleti/ Devlet Recep Tayyip Erdoğan PKK/ DHCKPC birlikte Derin devlet Paralel yapı MİT İsrail, İngiltere ve Fransa 4,6 2,8 1,1 1,1 0,7 0,2 0,2 0,1 0,1 0,1 13,0 %12,3 ü terör saldırılarının kimin yaptığına ilişkin fikrini belirtmemektedir. Yabancı devlet ajanları PKK Recep Tayyip Erdoğan Türkiye Devleti/ Devlet HDP İktidar IŞİD ve iktidar MİT Kimseyi sorumlu tutmuyorum İngiltere, İsrail, Fransa PKK ve iktidar Derin devlet 8,4 2,3 2,1 1,8 1,1 0,7 0,5 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 %3,8 i fikrini belirtmemektedir. : 1000

30 Gerçekleştirenler Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Siyasi Parti - Diyarbakır, Suruç ve Ankara Olayları Sorumlu Tutulanlar Terör Tek başına IŞİD/DAEŞ 28,1 44,8 49,2 57,7 Tek başına IŞİD/DAEŞ 32,8 51,3 53,2 61,3 19,4 28,6 IŞİD/DAEŞ ve PKK birlikte 14,0 32,0 IŞID/DAEŞ ve PKK birlikte 24,8 42,2 9,9 14,4 Tek başına PKK 14,7 12,0 18,0 4,5 Yabancı devlet ajanları 9,0 6,8 12,5 4,5 Yabancı devlet ajanları 5,1 5,2 3,1 1,8 PKK 2,9 1,2 3,1 1,8 Ek kırılımlarda hata payının yüksek olduğu göz önünde bulundurulmalıdır. AK Parti CHP MHP HDP AK Parti CHP MHP HDP AK Parti CHP MHP HDP

31 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Türk/Kürt Kökenliler - Diyarbakır, Suruç ve Ankara Olayları Terör Gerçekleştirenler Sorumlu Tutulanlar 43,2 64,9 Tek başına IŞİD/DAEŞ 48,6 65,8 3,6 20,2 IŞID/DAEŞ ve PKK birlikte 7,2 29,7 7,2 14,0 PKK 9,1 6,3 4,9 0,9 Yabancı devlet ajanları 3,2 1,8 Türk Kökenliler Ek kırılımlarda hata payının yüksek olduğu göz önünde bulundurulmalıdır. Kürt Kökenliler Türk Kürt Kökenliler Kökenliler Türk Kökenliler Kürt Kökenliler

32 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Terör Paris te Yaşanan Terör Olayı İle İlgili Değerlendirme Paris te yaşanan terör olayı ile ilgili duygu ve düşüncelerinizi karttaki ifadelerden hangisi en iyi ifade eder belirtebilir misiniz? Lanetliyorum; kime karşı yapılırsa yapılsın terör insanlık suçudur 78,8 Lanetlemiyorum; Fransa da terör örgütlerini destekleyen devletlerdendir, şimdi başlarına geldi 9,9 Başka ülkelerdeki terör eylemlerine karşı kayıtsızım ilgilenmiyorum 5,3 Fransa müslümanlara zulmeden bir devletti; hak etti 3,3 %0,6 sı fikrini belirtmemektedir. %3,3 ün altındaki değerler grafiğe dahil edilmiştir. : 1000

33 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Terör Sokağa Çıkma Yasağı ve Operasyonlara Yaklaşımlar Güvenlik güçlerinin çeşitli il ve ilçelerde sokağa çıkma yasağı ilan ederek, operasyonlar yapmasını doğru buluyor musunuz? 34,0 54,0 12,0 Evet, buluyorum Hayır, bulmuyorum Fikrim yok : 1000

34 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması 32 Terör Sokağa Çıkma Yasağı ve Operasyonlara Yaklaşımlar Siyasi Parti Evet Hayır Fikrim Yok AK Parti 62,0 24,5 13,5 489 CHP 45,2 45,2 9,6 250 MHP 61,7 24,2 14,1 128 HDP 30,6 61,3 8,1 111 Bölgeler Evet Hayır Fikrim Yok Marmara Bölgesi 47,9 42,6 9,5 401 İç Anadolu Bölgesi 64,5 18,0 17,4 172 Ege Bölgesi 51,4 31,9 16,7 138 Akdeniz Bölgesi 51,4 34,6 14,0 107 Doğu Anadolu Bölgesi 53,0 34,8 12,1 66 Karadeniz Bölgesi 82,8 7,8 9,4 64 Güneydoğu Anadolu Bölgesi 44,2 55,8-52 Etnik Köken Evet Hayır Fikrim Yok Türk Kökenliler 58,9 28,3 12,8 657 Kürt Kökenliler 28,8 63,1 8,1 111 Ek kırılımlarda hata payının yüksek olduğu göz önünde bulundurulmalıdır.

35 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Kürt Sorunu

36 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Kürt Sorunu Hükümetin Kürt Sorununa Yönelik Politikalarının Değerlendirilmesi Genel olarak değerlendirdiğinizde, hükümetin Kürt sorunu konusundaki politikalarını ve yaklaşımlarını ne kadar başarılı veya başarısız bulduğunuzu söyleyebilir misiniz? Kesinlikle Başarılı Başarılı Ne Başarılı Ne Başarısız Başarısız Kesinlikle Başarısız 4,4 2,8 6,6 3,3 3,1 25,5 22,2 24,2 19,3 24,8 30,1 27,3 19,8 26,9 32,4 21,4 36,1 29,4 34,6 25,6 18,6 11,6 20,0 15,9 14,1 %29,9 %25,0 %30,8 %22,6 %27,9 %40,0 %47,7 %49,4 %50,5 %39, yılında, hükümetin Kürt Sorunu konusundaki politikalarını başarılı bulma oranında 2014 yılına göre artış gözlenmiştir

37 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Siyasi Parti - Hükümetin Kürt Sorununa Yönelik Politikalarının Değerlendirilmesi Kürt Sorunu Kesinlikle Başarılı Başarılı 7,6 2,0 0,8 0,9 9,4 4,5 20,4 36,8 %44,4 %22,4 %10,2 %5,4 Ne Başarılı Ne Başarısız Başarısız Kesinlikle Başarısız 31,3 26,8 38,3 25,2 15,7 22,8 27,3 36,9 8,6 28,0 24,2 32,4 %24,3 %50,8 %51,5 %69,3 AK Parti CHP MHP HDP AK Parti CHP MHP HDP Ek kırılımlarda hata payının yüksek olduğu göz önünde bulundurulmalıdır.

38 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Kürt Sorunu AK Parti nin Kürt Sorunu Politikalarını Başarılı Bulma Nedenleri AK Parti nin Kürt sorunu konusundaki politikalarını ve yaklaşımlarını başarılı, çok başarılı bulduğunuzu belirttiniz. Lütfen neden böyle düşündüğünüzü belirtebilir misiniz? Başarısız Bulma Nedenleri AK Parti nin Kürt sorunu konusundaki politikalarını ve yaklaşımlarını başarısız, çok başarısız bulduğunuzu belirttiniz. Lütfen neden böyle düşündüğünüzü belirtebilir misiniz? Çözüm süreci 19,1 Yıllardır terörün bitmemesi 36,8 Ayrımın ortadan kalkması 10,0 Kürtlerin haklarının ellerinden alınması 11,5 Yapılması gerekenin yapılması 7,7 Şehit sayısının artması 9,8 Terör sorununu azaltmak için uğraşılması 5,7 Yanlış politika Oy toplamak için yaptılması 6,0 5,5 Hak tanıması 5,4 Kürtlere fazla taviz verilmesi 5,3 %14,0 ı fikrini belirtmemektedir. Güven vermesi 4,0 %4,0 ın altındaki değerler grafiğe dahil edilmiştir. Ayrımcılık/ötekileştirme 4,5 %4,5 in altındaki değerler grafiğe dahil edilmiştir. : 299 : 400

39 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Kürt Sorunu HDP nin Kürt Halkı nı Temsiliyeti Sizce HDP, Türkiye de yaşayan Kürtleri ne derecede temsil edebilmektedir? PKK nın Kürt Halkı nı Temsiliyeti Sizce PKK, Türkiye de yaşayan Kürtleri ne derecede temsil edebilmektedir? Kesinlikle temsil etmektedir Temsil etmektedir Ne temsil etmektedir ne temsil etmemektedir Temsil etmemektedir Kesinlikle temsil etmemektedir 6,6 4,7 5,0 6,6 5,7 25,6 26,6 19,7 17,5 26,0 32,5 31,0 23,3 22,6 27,1 16,8 25,2 29,6 24,2 21,4 18,5 12,5 22,4 29,1 19, %32,2 %31,3 %24,7 %24,1 %31,7 %35,3 %37,7 %52,0 %53,3 %41,2 Kesinlikle temsil etmektedir Temsil etmektedir Ne temsil etmektedir ne temsil etmemektedir Temsil etmemektedir Kesinlikle temsil etmemektedir 4,0 5,0 4,8 5,9 7,4 15,9 22,7 17,9 17,4 28,7 28,1 29,9 19,9 20,2 17,8 17,8 26,0 30,4 27,6 19,4 16,4 27,0 28,9 26,7 34, %19,9 %27,7 %22,7 %36,1 %23,3 %52,0 %42,4 %57,4 %56,5 %46,

40 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Kürt Sorunu - Türk/Kürt Kökenliler - HDP nin Kürt Halkı nı Temsiliyeti PKK nın Kürt Halkı nı Temsiliyeti Kesinlikle temsil etmektedir 3,3 17,1 %26,4 %57,6 Kesinlikle temsil etmektedir 2,4 9,9 %13,8 %49,5 Temsil etmektedir 23,1 40,5 Temsil etmektedir 11,4 39,6 Ne temsil etmektedir ne temsil etmemektedir 22,5 31,8 Ne temsil etmektedir ne temsil etmemektedir 22,5 27,2 Temsil etmemektedir 12,6 19,3 %41,7 %19,8 Temsil etmemektedir 11,7 19,5 %58,9 %27,9 Kesinlikle temsil etmemektedir 7,2 22,4 Kesinlikle temsil etmemektedir 16,2 39,4 Türk Kökenliler Ek kırılımlarda hata payının yüksek olduğu göz önünde bulundurulmalıdır. Kürt Kökenliler Türk Kürt Kökenliler Kökenliler Türk Kökenliler Kürt Kökenliler

41 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Abdullah Öcalan ın PKK ve HDP Üzerinde Etkisi Sizce Abdullah Öcalan ın PKK üzerinde ne kadar etkisi vardır? Sizce Abdullah Öcalan ın HDP üzerinde ne kadar etkisi vardır? Kürt Sorunu ,3 39,7 11,4 6, ,2 34,3 14,9 2,5 PKK Üzerinde Etkisi ,0 48,7 39,9 39,2 12,7 9,5 9,4 2, ,9 37,4 7,7 2, ,4 36,3 22,2 11, ,5 37,8 14,7 2,8 HDP Üzerinde Etkisi ,7 46,3 40,1 40,6 17,0 8,4 8,2 4, ,9 37,4 11,2 5,4 Tamamen kontrol ediyor Çok etkisi var Az etkisi var Hiç etkisi yok

42 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Anadilde Eğitimi Destekleme Durumu Anadilde eğitime taraftar mısınız? Kürt Sorunu Siyasi Parti Evet Hayır AK Parti 51,1 48, ,8 47,2 CHP 58,8 41,2 250 MHP 39,8 60,2 128 HDP 60,4 39,6 111 Etnik Köken Evet Hayır Türk Kökenliler 45,5 54,5 657 Evet Hayır : 1000 Kürt Kökenliler 87,4 12,6 111 Ek kırılımlarda hata payının yüksek olduğu göz önünde bulundurulmalıdır.

43 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Kürt Sorunu Kürtlerle Türkleri Bağlayan Ana Unsur Kürtlerle Türkleri bağlayan ana unsurun ne olduğunu lütfen karta bakarak belirtebilir misiniz? Çözüm Sürecinin Yeniden Başlamasını İsteme Durumu Çözüm süreci yeniden başlamalı mı? Müslümanlık 47,0 Ortak tarih 26,7 53,0 47,0 Ortak gelecek beklentisi 10,3 Evlilik/aile ilişkileri 8,1 Evet Hayır Ekonomik ilişkiler 7,9 : 1000

44 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Kürtlerle Türkleri Bağlayan Ana Unsur Kürt Sorunu Siyasi Parti Müslümanlık Ortak Tarih Ortak Gelecek Beklentisi Evlilik/aile ilişkisi Ekonomik İlişkiler AK Parti 50,7 24,9 9,0 8,4 8,4 489 CHP 42,8 28,0 12,4 7,2 9,6 250 MHP 42,9 22,7 9,4 13,3 11,7 128 HDP 42,3 38,7 12,6 0,9 5,4 111 Etnik Köken Müslümanlık Ortak Tarih Ortak Gelecek Beklentisi Evlilik/aile ilişkisi Ekonomik İlişkiler Türk Kökenliler 46,6 27,1 9,6 9,1 7,6 657 Kürt Kökenliler 58,6 20,7 11,7 4,5 4,5 111 Çözüm Sürecinin Yeniden Başlamasını İsteme Durumu Siyasi Parti Evet Hayır AK Parti 52,6 47,4 489 CHP 57,6 42,4 250 MHP 33,6 66,4 128 HDP 63,1 36,9 111 Etnik Köken Evet Hayır Türk Kökenliler 48,6 51,4 657 Kürt Kökenliler 83,8 16,2 111 Ek kırılımlarda hata payının yüksek olduğu göz önünde bulundurulmalıdır.

45 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Kürt Sorunu Sizce Türkiye de Devlet Yapısı Ne Şekilde Olmalıdır? 28,9 6,1 0,4 64,6 Üniter devlet Federal devlet Fikri yok Saltanat Etnik Köken % Kendisini Türk Olarak Tanımlayanlar Kendisini Kürt Olarak Tanımlayanlar Üniter Devlet 70,3 Federal Devlet 20,4 Saltanat 1,2 Fikrim Yok 8,1 Üniter Devlet 58,2 Federal Devlet 24,2 Fikrim Yok 17,6 Etnik Köken % Üniter Devlet 60,5 AK Parti Federal Devlet 33,1 Saltanat 0,2 Fikrim Yok 6,1 Üniter Devlet 66,4 CHP Federal Devlet 24,4 Saltanat 0,2 Fikrim Yok 8,8 Üniter Devlet 64,8 MHP Federal Devlet 29,7 Saltanat 1,6 Fikrim Yok 3,9 Üniter Devlet 77,5 HDP Federal Devlet 18,9 Fikrim Yok 3,6 : 1000 : 1000 Ek kırılımlarda hata payının yüksek olduğu göz önünde bulundurulmalıdır.

46 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Kürt Sorunu Türkiye de Yaşayan Kürtlerin İstedikleri Düşünülen Yönetim Şekli Sizce Türkiye de yaşayan Kürtlerin size gösterilen karttaki yönetim şekillerinden hangisini istemektedirler? Bağımsız Kürt Devleti 32,6 50,8 62,8 68,9 Daha demokratik bir Türkiye Cumhuriyeti Özerk yönetim Federal devlet yapısı 24,8 11,6 12,2 15,3 19,9 21,8 15,4 10,8 11,0 3,6 3,2 3,6 Türkiye de yaşayan Kürtlerin %32,6 sı bağımsız bir Kürt Devleti istedikleri algısı (%32,6) önceki yıllara göre azalmış; daha demokratik bir TC (%24,8) ile federal devlet istedikleri algısı (%11) artmıştır Mevcut yapının devamı 11,7 12,2 5,

47 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Kürtlerin İstedikleri Düşünülen Yönetim Şekli Kendisini Kürt Olarak Tanımlayanlar Özerk yönetim Daha demokratik bir Türkiye Cumhuriyeti Bağımsız Kürt Devleti Mevcut yapının devamı Federal devlet yapısı 9,0 3,9 2,2 3,6 9,7 5,4 3,2 33,3 28,2 30,1 28,6 30,6 31,1 22,6 23,8 23,4 27,2 38,7 44, Bağımsız Kürt Devleti Daha demokratik bir Türkiye Cumhuriyeti Özerk yönetim Mevcut yapının devamı Federal devlet yapısı Kendisini Türk Olarak Tanımlayanlar 22,2 8,7 11,5 13,4 18, ,9 10,2 12,2 13,2 7,4 12,2 2,7 3,1 2,6 Kürt Sorunu 34,6 51,4 63,2 73, Ek kırılımlarda hata payının yüksek olduğu göz önünde bulundurulmalıdır Kendisini Türk Kendisini Türk Kendisini Türk Kendisini Kürt Kendisini Kürt Kendisini Kürt Olarak Olarak Olarak Olarak Olarak Olarak Tanımlayanlar Tanımlayanlar Tanımlayanlar Tanımlayanlar Tanımlayanlar Tanımlayanlar Kendisini Türk Olarak Tanımlayanlar Kendisini Kürt Olarak Tanımlayanlar

48 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Kürt Sorunu Demokratik Toplum Kongresi Tarafından Söz Edilen Öz Yönetimi Destekleme Durumu Pozitif Değerler Toplamı Kürt Kökenliler 16,0 48,0 10,0 14,0 12,0 64,0 Türk Kökenkliler 14,0 44,0 26,0 16,0 58,0 Kesinlikle Destekliyorum Ne Destekliyorum Ne Desteklemiyorum Destekliyorum Desteklemiyorum Kesinlikle Desteklemiyorum Türk Kökenliler 2Kürt Kökenliler 50 50

49 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Siyaset

50 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Siyaset Partileri Başarılı Bulma Derecesi Genel olarak değerlendirdiğinizde, size sayacağım siyasi partileri ne kadar başarılı veya başarısız bulduğunuzu söyleyebilir misiniz? Mean Line: %23,2 Pozitif Değerler Toplamı AK Parti 20,9 21,4 15,3 15,5 26,9 42,3 CHP 10,3 15,6 22,4 25,8 25,9 25,9 HDP 5,7 7,8 11,3 22,3 52,9 13,5 MHP 4,1 7,1 14,6 26,6 47,6 11,2 Kesinlikle Başarılı Başarılı Ne Başarılı Ne Başarısız Başarısız Kesinlikle Başarısız : 1000

51 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Siyaset Partilere Göre Partileri Başarılı Bulma Derecesi Mean Line: %52,5 Pozitif Değerler Toplamı AK Parti 33,3 31,7 9,8 9,8 15,3 65,0 MHP 25,8 30,5 16,4 15,6 11,7 56,3 CHP 25,2 20,4 25,6 14,4 14,4 45,6 HDP 20,7 22,5 6,3 18,0 32,4 43,2 Kesinlikle Başarılı Başarılı Ne Başarılı Ne Başarısız Başarısız Kesinlikle Başarısız Ek kırılımlarda hata payının yüksek olduğu göz önünde bulundurulmalıdır. AK Parti CHP MHP HDP

52 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Siyasi Parti Liderlerini Başarılı Bulma Derecesi Siyaset Genel olarak değerlendirdiğinizde, size sayacağım siyasi parti liderlerini ne kadar başarılı veya başarısız bulduğunuzu söyleyebilir misiniz? Pozitif Değerler Mean Line: %23,4 Toplamı Ahmet Davutoğlu 20,1 22,2 15,6 15,1 27,0 42,3 Kemal Kılıçdaroğlu 10,1 15,4 23,1 25,5 25,9 25,5 Selahattin Demirtaş 6,9 8,0 10,9 21,9 52,3 14,9 Devlet Bahçeli 3,7 7,2 13,3 25,7 50,1 10,9 Kesinlikle Başarılı Başarılı Ne Başarılı Ne Başarısız Başarısız Kesinlikle Başarısız : 1000

53 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Siyaset Partilere Göre Liderleri Başarılı Bulma Derecesi Mean Line: %52,3 Pozitif Değerler Toplamı Ahmet Davutoğlu 33,1 31,7 9,6 9,6 16,0 64,8 Devlet Bahçeli 23,4 31,3 16,4 17,2 11,7 54,7 Selahattin Demirtaş 24,3 20,7 9,0 18,0 27,9 45,0 Kemal Kılıçdaroğlu 24,8 20,0 24,8 17,6 12,8 44,8 Kesinlikle Başarılı Başarılı Ne Başarılı Ne Başarısız Başarısız Kesinlikle Başarısız Ek kırılımlarda hata payının yüksek olduğu göz önünde bulundurulmalıdır. AK Parti CHP MHP HDP

54 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ı Başarılı Bulma Durumu Genel olarak değerlendirdiğinizde, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ı ne kadar başarılı veya başarısız bulduğunuzu söyleyebilir misiniz? Siyaset Kesinlikle Başarılı Başarılı 18,6 20,0 25,0 23,5 %43,6 %43,5 Kesinlikle Başarılı Başarılı 8,8 3,9 3,6 13,3 7,3 31,7 31,5 25,2 %63,2 %34,0 %17,2 %10,9 Ne Başarılı Ne Başarısız 15,7 20,6 Ne Başarılı Ne Başarısız 14,3 14,8 24,2 17,1 Başarısız Kesinlikle Başarısız 20,2 20,6 20,5 15,3 %40,7 %35,9 Başarısız Kesinlikle Başarısız 13,1 20,0 %11,3 35,2 %51,2 32,4 %58,6 9,4 31,2 %72,0 23,4 39, AK Parti CHP MHP HDP Ek kırılımlarda hata payının yüksek olduğu göz önünde bulundurulmalıdır. AK Parti CHP MHP HDP

55 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Siyaset Kurumlara Güven Derecesi-1 Pozitif Değerler Toplamı Sıralama 2015 yılı pozitif değerler toplamına göre verilmiştir

56 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Siyaset Kurumlara Güven Derecesi-2 Pozitif Değerler Toplamı Sıralama 2015 yılı pozitif değerler toplamına göre verilmiştir

57 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Siyaset Cumhurbaşkanlığı nın Çankaya dan Beştepe ye Taşınması Cumhurbaşkanlığı makamının Çankaya dan yeni yapılan çalışma ofisine taşınmasını ne derece onayladığınızı öğrenebilir miyim? AK Parti: 26,2 CHP: -23,2 Net Destekleme Skoru Net Destekleme Skoru: 6,6 MHP: -41,5 HDP: -70,2 Kesinlikle onaylıyorum 7,4 15,3 Onaylayanlar: %37,4 %37,5 Kesinlikle onaylıyorum 12,3 4,4 2,3 Onaylayanlar: %52,4 %31,6 Onaylıyorum 30,0 22,2 Onaylıyorum 40,1 27,2 15,6 7,2 %17,9 %7,2 Ne onaylıyorum ne onaylamıyorum 18,6 14,5 Ne onaylıyorum ne onaylamıyorum 21,5 13,6 22,7 15,3 Onaylamıyorum Kesinlikle onaylamıyorum Onaylamayanlar: 20,2 %44,0 25,8 %48,0 23,8 22,2 Onaylamıyorum Kesinlikle onaylamıyorum 13,7 21,2 29,7 35,1 12,5 33,6 29,7 42,3 Onaylamayanlar: %26,2 %54,8 %59,4 %77, AK Parti CHP MHP HDP AK Parti CHP MHP HDP

58 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Siyaset Sizce Türkiye nin nasıl bir Cumhurbaşkanına ihtiyacı bulunmaktadır? Genel 75,4 20,2 4,4 HDP 94,6 5,4 MHP 83,6 13,3 3,1 AK Parti 72,4 22,1 5,5 CHP 68,8 26,0 5,2 Tarafsız Partili Fikrim Yok Ek kırılımlarda hata payının yüksek olduğu göz önünde bulundurulmalıdır. Genel AK Parti CHP MHP HDP

59 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Siyaset Ülkenin yönetim tarzının nasıl olması gerektiğini düşünüyorsunuz? 68,9 60,1 Parlamenter demokrasi 65,8 79,3 76,7 Parlamenter demokrasi 29,4 70,0 81,3 91,9 Başkanlık Yarı başkanlık 22,1 12,6 14,4 21,2 7,3 4,7 5,2 4,4 Katılımcıların %1,1 i herhangi bir fikir belirtmemektedir. Başkanlık Yarı başkanlık Diğer 22,4 6,3 5,4 8,6 5,6 10,0 2,7 0,4 0,4 2, Ek kırılımlarda hata payının yüksek olduğu göz önünde bulundurulmalıdır. AK Parti CHP MHP HDP AK Parti CHP MHP HDP

60 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Başkanlık Sistemini Neden İstemiyorsunuz? Siyaset Toplumda kutuplaşmayı artıracağını düşündüğüm için Tek adamlığa yol açabileceğini düşündüğüm için Türkiye ye uygun olmadığını düşündüğüm için Demokrasiye zarar vereceğini düşündüğüm için Recep Tayyip Erdoğan a karşı olduğum için 32,2 23,5 20,6 22,4 27,1 20,5 29,4 30,6 20,0 19,4 18,2 20,6 21,4 14,3 10,4 20,6 11,8 17,3 5,4 3,8 8,3 3,8 7,3 41,2 44,4 Genel Ak Parti CHP MHP HDP Ek kırılımlarda hata payının yüksek olduğu göz önünde bulundurulmalıdır. Genel AK Parti CHP MHP HDP

61 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Siyaset Devletin içerisinde paralel bir oluşumun varlığına inanıyor musunuz? Kesinlikle inanıyorum İnanıyorum 11,5 22,4 32,0 27,9 %43,5 %50,3 Kesinlikle inanıyorum İnanıyorum 14,3 8,0 8,6 12,6 36,2 26,8 26,6 29,7 %50,5 %34,8 %35,2 %42,3 Ne inanıyorum ne inanmıyorum 30,5 26,0 Ne inanıyorum ne inanmıyorum 30,5 35,6 28,1 22,5 İnanmıyorum 16,2 15,1 %26,0 %23,7 İnanmıyorum 10,8 14,4 29,7 27,9 %19,0 %29,6 %36,7 Kesinlikle inanmıyorum 9,8 8,6 Kesinlikle inanmıyorum 8,2 15,2 7,0 7,3 %35, Ak Parti CHP MHP HDP Ek kırılımlarda hata payının yüksek olduğu göz önünde bulundurulmalıdır. AK Parti CHP MHP HDP

62 Paralel Yapı İle Mücadeleyi Yeterli Bulma Paralel yapı ile mücadeleyi yeterli buluyor musunuz? Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Paralel Yapılanma Siyaset Paralel Yapı İle Mücadeleyi Yöntemlerini Onaylama Paralel yapı ile mücadele yöntemlerini onaylıyor musunuz? Genel 63,0 37,0 Genel 73,8 26,2 AK Parti 74,5 25,5 AK Parti 79,8 20,2 CHP 55,2 44,8 HDP 74,5 25,5 MHP 44,4 55,6 CHP 65,5 34,5 HDP 34,0 66,0 MHP 53,3 46,7 Evet Hayır Evet Hayır Genel AK Parti CHP MHP HDP

63 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Siyaset Yargı-Siyaset İlişkisi Türkiye de Yargının Siyasallaşma Durumu Türkiye de yargının siyasallaştığını düşünüyor musunuz? ,0 23,1 11,9 AK Parti 51,5 34,2 14, ,7 24,2 17,1 CHP 75,6 14,4 10, ,4 24,8 16,8 MHP 69,5 16,4 14, ,5 21,4 26, ,6 30,0 20,4 HDP 91,0 5,4 3,6 Evet, siyasallaşıyor Hayır, siyasallaşmıyor Fikrim yok Evet, siyasallaşıyor Hayır, siyasallaşmıyor Fikrim Yok AK Parti CHP MHP HDP Ek kırılımlarda hata payının yüksek olduğu gözönünde bulundurulmalıdır.

64 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması AK Parti nin 1 Kasım daki Başarısının Nedenleri Ak Parti nin 1 Kasım 2015 genel seçimlerinde başarılı olmasını açıklayan faktör aşağıdakilerden hangisidir? Siyaset İstikrar arayışı İlk seçimlerde koalisyon kurulamaması Terör/güvenlik endişeleri Muhalefetin etkisizliği Ekonomi politikaları Muhalefetin birleşmemesi Oyların çalınması 29,4 27,2 13,3 7,2 19,0 17,2 18,8 26,6 20,7 17,0 16,4 22,0 10,2 15,3 13,4 10,4 12,4 28,1 12,6 8,1 8,4 4,8 9,4 14,4 7,1 4,9 7,6 7,0 12,6 3,1 1,2 3,6 3,1 9,9 39,7 %3,1 in altındaki değerler grafiğe dahil edilmiştir. Genel AK Parti CHP MHP HDP Ek kırılımlarda hata payının yüksek olduğu göz önünde bulundurulmalıdır. Genel AK Parti CHP MHP HDP

65 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Seçim Barajının Gerekli Olup Olmadığı Sizce seçim barajı gerekli midir? Siyaset 53,8 62,4 Evet Korunmalıdır 40,0 70,3 28,0 33,3 35,4 Hayır kaldırılmalıdır 46,8 24,2 51,4 %10 un altına düşürülmelidir 10,8 9,6 13,2 5,5 15,3 %3,1 in altındaki değerler grafiğe dahil edilmiştir. Ek kırılımlarda hata payının yüksek olduğu göz önünde bulundurulmalıdır. Genel AK Parti CHP MHP HDP Genel AK Parti CHP MHP HDP

66 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Dış Politika

67 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Dış Politika Türkiye nin AB Üyeliğini Destekleme Durumu Türkiye nin Avrupa Birliği üyeliğini destekliyor musunuz? ,1 34,9 HDP 77,5 22, ,4 28,5 CHP 74,8 25, ,8 48,2 AK Parti 60,1 39, ,4 49, ,1 41,9 MHP 53,1 46,9 Evet, destekliyorum Hayır, desteklemiyorum Evet, destekliyorum Hayır, desteklemiyorum Ek kırılımlarda hata payının yüksek olduğu göz önünde bulundurulmalıdır. AK Parti CHP MHP HDP

68 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Dış Politika AB Üyeliğinin Türkiye ye Katkıları Sizce AB üyeliği Türkiye ye ne şekilde katkı sağlar? Ekonomik seviye yükselir 65,6 İnsan hakları yaygınlaşır 52,7 Demokrasi gelişir 48,1 Serbest dolaşım ve seyahat imkanı olur 35,0 Yurt dışında iş bulmak kolaylaşır 28,1 Ülkede güvenlik artar 25,2 %0,2 si fikrini belirtmemiştir. Diğer ülkelerin fonlarından yararlanılır 10,6 %10,6 nın altındaki değerler grafiğe dahil edilmemiştir. : 651

69 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Dış Politika Siyasi Görüşler ında AB Üyeliği Desteği Cumhuriyetçi / Kemalist Muhafazakar Milliyetçi Dindar Sosyal Demokrat Sosyalist Ulusalcı ,2 45,8 52,8 73,2 69,7 52,0 62,3 77,9 57,1 57,6 67,5 53,4 60,9 48,3 43,4 43,0 59,9 75,5 75,4 56,5 46,3 64,6 71,2 64,1 50,0 42,1 37,9 44,8 59,4 62,1 92,3 70,8 54,2 47,2 51,7 56,6 57,0 26,8 30,3 48,0 37,7 22,1 42,9 42,4 32,5 46,6 39,1 40,1 24,5 24,6 43,5 53,7 35,4 28,8 35,9 50,0 57,9 62,1 55,2 40,6 37,9 7, * 26* 19* 29* 29* Evet, destekliyorum Hayır, desteklemiyorum * İstatistiki anlamlılığı yoktur yılına göre sıralanmıştır.

70 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Dış Politika Türkiye nin AB ye Üye Olabileceğini Düşünme Durumu Türkiye nin Avrupa Birliği ne üye olabileceğini düşünüyor musunuz? ,3 61, ,1 54,7 Türkiye nin AB ye üye olacağını düşünenlerin oranında ,3 64, yılında önemli düşüş gözlemlenmektedir ,4 65,6 Evet Hayır

71 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Dış Politika Türkiye nin AB ye Tam Üye Olma Zamanı Sizce, Türkiye kaç yıl sonra AB (Avrupa Birliği) ye tam üye olabilir? Ortalama Süre (Yıl) 9,0 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 28,2 1,0 5,2 12,3 38,6 14,6 : 383 Hiçbir zaman 20 yıldan fazla yıl sonra yıl sonra 5-10 yıl sonra 5 yıldan az sürede Türkiye nin AB Üyeliğini Engelleyen Sebepler Sizce, Türkiye nin AB üyeliğini engelleyen veya geciktiren sebepler nelerdir? Demokrasi ve insan hakları Din ve kimlik farklılığı Türkiye nin ekonomik sorunları Türkiye de nüfusun fazlalığı Asker-sivil ilişkileri Türkiye nin komşu ülkeleri Kıbrıs sorunu : ,2 12,5 9,7 8,1 31,8 40,8 39,5 %1,1 i fikrini belirtmemiştir. %8,1 in altındaki değerler grafiğe dahil edilmemiştir.

72 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Dış Politika Türkiye nin NATO Üyeliğinin Devam Etmesi Durumu Sizce, Türkiye NATO ya üye olmaya devam etmeli mi? ,5 30,5 CHP 72,8 27, ,2 22,4 1,4 AK Parti 69,9 30, ,5 43, ,1 33,9 MHP 68,0 32, ,5 38,5 HDP 63,1 36,9 Evet, etmeli Hayır, etmemeli Fikir Belirtmeyenler Evet, destekliyorum Hayır, desteklemiyorum AK Parti CHP MHP HDP Ek kırılımlarda hata payının yüksek olduğu göz önünde bulundurulmalıdır.

73 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Ülkelerin Türkiye İçin Tehdit Oluşturma Durumları-1 Sizce sayacağım devletler Türkiye için tehdit oluşturmakta mıdır? Dış Politika Rusya Federasyonu İsrail Suriye İran ABD ,7 28,2 40,3 30,9 29,2 59,5 69,8 72,3 66,1 69,3 47,5 52,4 52,0 47,3 41,0 45,0 42,0 50,6 46,6 42,3 39,2 51,3 68,0 52,8 58,4 24,2 11,1 54,6 17,2 38,5 21,2 42,6 26,5 46,4 24,4 27,2 13,3 24,0 6,2 13,8 13,9 18,4 15,5 15,9 14,8 37,6 14,9 39,1 8,5 31,8 16,2 33,4 19,3 38,2 20,8 42,3 12,7 45,9 12,1 31,7 17,7 34,0 19,4 38,0 19,7 47,3 13,5 38,9 9,8 18,1 13,9 30,5 16,7 25,1 16, yılında Rusya Federasyonu Türkiye için tehdit oluştururken; ABD, Suriye ve İsrail ülkelerinin tehdit oluşturma oranları 2015 yılında düşmüştür yılına göre sıralanmıştır Evet Hayır Bilmiyorum

74 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Ülkelerin Türkiye İçin Tehdit Oluşturma Durumları -2 Sizce sayacağım devletler Türkiye için tehdit oluşturmakta mıdır? Dış Politika Irak Ermenistan Yunanistan AB Ülkeleri Güney Kıbrıs Rum Cumhuriyeti ,9 40,8 43,9 41,4 41,1 33,8 35,7 53,6 46,3 53,0 26,3 28,2 44,0 37,6 39,7 23,3 36,0 54,2 36,0 40,5 20,9 27,9 39,6 34,2 41,1 46,4 47,3 37,0 39,0 38,8 49,7 48,4 28,9 32,3 28,0 56,4 56,6 38,1 42,1 39,2 58,8 50,1 29,1 42,7 38,7 60,8 57,0 40,9 40,5 37,7 14,7 11,9 19,1 19,6 20,1 16,5 15,9 17,5 21,4 19,0 17,3 15,2 17,9 20,3 21,1 17,9 13,9 16,7 21,3 20,8 18,3 15,1 19,5 25,3 21,2 Irak, Ermenistan, Yunanistan, AB Ülkeleri ve Güney Kıbrıs Rum Cumhuriyeti ülkelerinin tehdit oluşturma oranları da 2015 yılında düşmüştür yılına göre sıralanmıştır Evet Hayır Bilmiyorum

75 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması 73 Türkiye nin Dış Politikada İşbirliği Yapması Gerektiği Düşünülen Ülkeler Sizce, Türkiye dış politika konularında en yakın kiminle işbirliği yapmalıdır? Dış Politika Kimseyle ittifak kurmamalı/ Yalnız hareket etmeli ABD AB ülkeleri Türkiye Cumhuriyetleri Müslüman ülkeler Rusya Ortadoğu ülkeleri Çin 19,5 17,4 5,5 12,9 9,9 17,0 5,4 3,3 4,6 6,1 13,1 12,1 10,8 9,8 11,2 11,9 15,5 18,2 13,9 22,7 2,9 6,5 2,4 2,7 3,3 2,4 3,3 3,8 1,7 2,0 2,5 3,7 1,5 2,1 29,7 34, ,4 46,8 44,1 Dış politikada kimseyle ittifak kurulmamalı görüşünde düşüş görülürken, AB ülkeleri ile işbirliği yapılması görüşü yükselmiştir. %2,0 in altındaki değerler grafiğe dahil edilmemiştir. Kimseyle ittifak kurmamalı/ Yalnız hareket etmeli ABD AB ülkeleri Türkiye Cumhuriyetleri Müslüman ülkeler Rusya Ortadoğu ülkeleri Çin 32,3 21,2 28,9 39,6 20,0 23,2 12,5 14,4 11,2 23,2 15,6 28,8 13,9 12,4 18,8 5,4 15,5 9,2 13,3 2,7 2,2 3,2 3,9 3,6 2,0 2,8 2,3 2,7 1,6 2,0 2,3 2,7 AK Parti CHP MHP HDP yılına göre sıralanmıştır. AK Parti CHP MHP HDP Ek kırılımlarda hata payının yüksek olduğu gözönünde bulundurulmalıdır.

76 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Dış Politika ABD yi Türkiye nin Müttefiki / Dostu Olarak Değerlendirme Sizce ABD Türkiye nin müttefiki/dostu mudur? ,4 64, ,8 69,0 0, ,4 85, ,5 73, ,0 75,0 Evet Hayır Bilmiyorum 2014 yılında %0,2 i fikrini belirtmemiştir

77 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Hükümetin Suriye Politikalarının Değerlendirilmesi Hükümetin Suriye konusunda izlediği politikayı ne derece başarılı bulduğunuzu öğrenebilir miyim? Dış Politika Kesinlikle Başarılı Başarılı 4,8 4,2 6,3 24,7 17,4 19,6 Başarılı %29,5 %21,6 %25,9 Kesinlikle Başarılı Başarılı 8,0 1,2 3,1 1,8 7,0 2,7 34,8 23,2 Başarılı %42,8 %24,4 %10,1 %4,5 Ne Başarılı Ne Başarısız 20,2 24,7 22,1 Ne Başarılı Ne Başarısız 22,9 18,8 20,3 14,4 Başarısız Kesinlikle Başarısız 25,3 35,4 32,1 25,0 18,3 19,9 Başarısız %50,3 %53,7 %52,0 Başarısız Kesinlikle Başarısız 18,4 24,4 43,0 38,7 16,0 32,4 26,6 42,3 Başarısız %34,4 %56,8 %69,6 %81, Ek kırılımlarda hata payının yüksek olduğu göz önünde bulundurulmalıdır. AK Parti CHP MHP HDP AK Parti CHP MHP HDP

78 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Dış Politika Türkiye nin Suriye ye Yönelik İzlemesi Gereken Politikalar Sizce Türkiye Suriye ye yönelik nasıl bir politika izlemelidir? Tarafsız kalmalı, herhangi bir müdahalede bulunmamalıdır Uluslararası askeri müdahalelere destek vermelidir Sadece silahsız mültecilere yardımcı olmalıdır Silahlı muhalif güçlere destek olmalıdır Esad yönetimine karşı uluslararası çabalara destek vermeye devam etmelidir Tek başına askeri müdahalede bulunmalıdır Genel AK Parti CHP MHP HDP ,2 11,2 16,8 17,2 12,4 13,5 14,0 9,4 8,1 11,3 10,4 10,0 13,3 14,5 10,4 11,9 10,4 10,2 4,5 3,5 3,3 3,2 7,0 0,9 26,1 Genel AK Parti CHP MHP HDP 46,5 49,1 45,2 41,4 45,0 %0,3 ü fikir belirtmemiştir. Ek kırılımlarda hata payının yüksek olduğu göz önünde bulundurulmalıdır.

79 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Dış Politika Türkiye de Bulunan Suriyeli Göçmenlerle İlgili Görüşler Ülkemizde bulunan Suriyeli göçmenlerden ne derece memnun olduğunuzu lütfen karta bakarak belirtebilir misiniz? Çok Memnunum 2,1 %15,0 Memnunum 12,9 Ne memnunum ne değilim 24,4 Memnun değilim 28,9 %60,6 Hiç memnun değilim 31,7 : 1000

80 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Dış Politika Türkiye nin Mültecilere Karşı İzlemesi Gereken Politikalar Sizce Türkiye mültecilere karşı nasıl bir politika izlemelidir? Mülteci alımına son verilmeli, daha önce gelmiş olanlar ülkelerine geri gönderilmeli 32,0 Ülkeye gelecek mülteciler için sınır teşkil edecek bir sayı belirlenmeli 30,6 Mülteci alımına son verilmeli, daha önce gelmiş olanlar gönderilmemeli 24,0 Sayısı ne olursa olsun mülteciler kabul edilmeli 12,4 %0,3 ü fikir belirtmemiştir. %12,4 ün altındaki değerler grafiğe dahil edilmemiştir. : 1000

81 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Dış Politika Türkiye nin Suriye de Rus Uçağını Düşürmesini İle İlgili Görüşler Türkiye nin Suriye de bir Rus uçağını düşürmesini nasıl değerlendiriyorsunuz? Genel 62,0 38,0 AK Parti 71,0 29,0 CHP 63,2 36,8 MHP 57,8 42,2 HDP 31,5 68,5 Destekliyorum; doğru yapılmıştır Desteklemiyorum; yanlış yapılmıştır Genel AK Parti CHP MHP HDP

82 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Dış Politika Türkiye nin Rus Uçağını Düşürmesini Destekleme Nedenleri Türkiye nin Suriye de bir Rus uçağını düşürmesini desteklediğinizi belirttiniz. Lütfen neden desteklediğinizi belirtebilir misiniz? Türkiye nin Rus Uçağını Düşürmesini Desteklememe Nedenleri Türkiye nin Suriye de bir Rus uçağını düşürmesini desteklemediğinizi belirttiniz. Lütfen neden desteklemediğinizi belirtebilir misiniz? Sınırları korumak 78,5 Türkiye'nin haksız konumda olması 45,2 Orantısız tepki verilmesi 36,0 Büyük devlet olduğumuzu göstermek 35,7 Türkmenlerin durumunu zorlaştırması 16,1 Türkmenlerin haklarını korumak 14,8 Rusya'nın büyük devlet olması 15,3 Uyarıları dinlemeleri gerekirdi 0,3 %0,3 ün altındaki değerler grafiğe dahil edilmiştir. Sınır ihlalinin önemsiz olması IŞİD'in işine yaraması 3,4 11,4 %14,0 ı fikrini belirtmemektedir. %3,4 ün altındaki değerler grafiğe dahil edilmiştir. : 622 : 378

83 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Toplumsal İlişkiler

84 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Toplumsal İlişkiler Şimdi size bazı ifadeler sayacağım. Bu ifadelere katılıp katılmadığınızı, katılma derecenize göre, 5 Kesinlikle katılıyorum, 4 Katılıyorum, 3 Ne katılıyorum ne katılmıyorum, 2 Katılmıyorum, veya 1 Kesinlikle katılmıyorum şeklinde belirtiniz ,4 36,1 Mean Line 2015: %41,6 15,9 16,8 23,8 Pozitif Değerler Toplamı 43,5 Türkiye demokratik bir ülkedir ,1 8,4 6,3 29,2 25,6 27,9 23,0 18,8 25,5 24,8 25,8 22,8 17,9 21,4 17,5 34,3 34,0 34, ,0 41,7 19,2 15,8 14,3 50, ,9 33,1 14,3 18,2 26,5 41,0 Türkiye de düşünce özgürlüğü vardır Türkiye de basın özgürdür ,1 6,9 6,6 5,7 9,0 3,3 4,5 5,9 5,5 23,4 23,9 23,3 37,0 31,3 21,3 34,0 23,9 23,3 21,2 17,0 23,9 20,9 11,2 21,1 19,7 16,5 23,3 29,6 28,9 26,9 19,1 19,9 30,8 23,3 26,5 26,2 21,7 23,3 19,3 17,3 28,6 23,5 18,5 27,2 21,7 27,5 30,8 29,9 42,7 40,3 24,6 38,5 29,8 28,8 Kesinlikle katılıyorum Katılıyorum Ne katılıyorum ne katılmıyorum Katılmıyorum Kesinlikle katılmıyorum

85 Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması Toplumsal İlişkiler Pozitif Değerler Toplamı AK Parti 11,7 46,6 15,5 9,6 16,6 58,3 MHP 7,0 29,7 26,6 19,5 17,2 36,7 Türkiye demokratik bir ülkedir CHP HDP 2,4 1,8 10,8 30,0 9,0 14,4 32,4 22,4 45,9 30,8 32,4 12,6 AK Parti 11,9 44,8 14,9 10,4 18,0 56,7 CHP 3,6 28,8 12,8 21,2 33,6 32,4 Türkiye de düşünce özgürlüğü vardır MHP HDP 7,0 2,75,4 9,0 20,3 21,1 30,6 30,5 52,3 21,1 27,3 8,1 AK Parti 12,1 42,7 13,5 12,7 19,0 54,8 Türkiye de basın özgürdür CHP MHP 5,2 11,7 28,4 12,5 18,0 6,8 23,6 29,7 36,0 28,1 33,6 24,2 HDP 2,7 7,2 5,4 31,5 53,2 9,9 Kesinlikle katılıyorum Katılıyorum Ne katılıyorum ne katılmıyorum Katılmıyorum Kesinlikle katılmıyorum Ek kırılımlarda hata payının yüksek olduğu göz önünde bulundurulmalıdır. AK Parti CHP MHP HDP