Petrol Piyasası Haftalık Temel/Teknik Görünüm

Transkript

1 17 Kasım 2014 Petrol Piyasası Haftalık Temel/Teknik Görünüm Amerika da 1980 lerden beri görülen en yüksek seviyelerdeki üretim ve düşük fiyatlara rağmen OPEC ülkelerinin Pazar payını korumak amacıyla üretim kesintisi yerine fiyat indirimlerine gitmesi ve bunun yanı sıra düşük küresel büyüme beklentisi tabanlı düşük talep artışı beklentileri sebebiyle petrol fiyatları geçtiğimiz hafta da düşük seyrine devam etti. Haftanın son işlem gününde Uluslararası Enerji Ajansı ndan gelen ve talepte zayıflığın fiyatları daha da baskılayacağı yönündeki söylemlerin ardından gözler OPEC ülkelerine çevrilmiş durumda. 27 Kasım da gerçekleşecek olan OPEC toplantısı öncesinde OPEC ülkeleri arasında diplomatik ziyaretlerin yoğunlaşması ile OPEC ten fiyatlara müdahale edileceğinin yakın olması yönündeki spekülasyonları güçlendirerek Cuma günü hem WTI hem de BRENT petrolünde yukarı yönlü hareket görüldü. Sonrasında fiyatlar düşük seyrine devam ediyor. WTI Ham Petrolü geçtiğimiz hafta %3.35 düşüş kaydederken, BRENT Ham Petrolü de %4.29 düşüş kaydetti. Haftanın son işlem gününde dolar seviyesi ile son dört yılın en düşük seviyesini gören WTI petrolü ve dolar seviyesi ile en son Eylül 2010 da görülen düşük seviyeleri gören BRENT Petrolü Euro Bölgesi Büyüme rakamlarının ve ABD Perakende Satışlarının beklentiler üzerinde gelmesi ile tepki alımları gördü ancak düşük seyir devam ediyor. BRENT petrolün son üç aydır kaydettiği düşüş %21.72, WTI Petrolünün ise %21.83 civarında. ABD deki stok artış hızında ve stoklarda azalma ile kış sezonu yaklaştıkça ısıtma amaçlı yakıt ihtiyacı ile artışa geçen rafineri kullanım oranları stoklarda artış hızının daha da azalabileceğinin göstergesi oldu. Öte yandan Euro Bölgesi Büyüme verileri bu hafta beklentiler üzerinde gerçekleşmiş olsa da, AB Komisyonu ve OECD (Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü nden sonra IMF den tekrar gelen küresel büyümeye yönelik aşağı yönlü revizeler ve dolar endeksindeki yukarı yönlü hareket emtialar üzerinde aşağı yönlü baskının devamına işaret ediyor. OPEC (Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü) ülkeleri ve ABD deki üreticiler arasındaki Pazar payı rekabeti petrol fiyatlarını arz-talep faktörü üzerinden yönlendiriyor. OPEC ülkeleri, özellikle Suudi Arabistan, üretim kesintisine değil Pazar payına yoğunlaşarak olası bir kesintiyi olabildiğince öteleme ve ABD deki üreticilerin zarar noktasına gelerek düşük fiyatlar sebebiyle market dışına itme çabasında. Dünya petrol ihtiyacının %40 ını karşılayan OPEC ülkelerinden üretim kesintisine ihtiyaç olmadığına dair açıklamalar gelmeye devam ediyor. Geçtiğimiz hafta OPEC Genel Sekreteri Abdallah El Bedri petrol fiyatlarındaki düşük seyir sebebiyle piyasaların paniğe kapılmasına gerek olmadığını ve durumun kendi kendine düzeleceğini belirtti. Birleşik Arap Emirlikleri Enerji Bakanı Al-Mazroui de El Bedri ye bu konuda katılıyor ve paniğe gerek olmadığı yönünde benzer görüşler dile getirdi. Ancak Al-Mazroui düşük fiyatların devamında orta vadede yatırımları ve üretimi olumsuz etkileyeceğini ekledi. OPEC ülekerlinden bazılarının Pazar payında kayıp yaşamamak adına Suudi Arabistan liderliğinde fiyat indirimlerine gidişinden sonra OPEC ülkelerinin ve dünyanın en büyük petrol ihracatçısı Suudi Arabistan Asya ve Avrupa ya fiyat artırımı uygularken,

2 üretimi son 31 yıldır en yüksek seviyede olan ve stoklarında artış görülen ABD ye fiyat indirimi yapmıştı. Bu hamleyle ABD deki Pazar payını artırmayı hedefleyen Suudi Arabistan Pazar payı kaybetme riski görmediği Asya ya ise fiyat artırımı ile petrol gelirlerini dengelemiş oluyor. Yeni teknolojiler ile enerji konusunda bağımsız olma yolunda olan ABD de 1986 senesinden beri görülen en yüksek seviyelerde üretim yapılıyor ancak fiyatların 80 doların altında seyretmesinin petrol üreticilerini zarar ettirme riski var. OPEC de düşük fiyatların ABD deki üreticileri maliyetleri daha yüksek olduğu için OPEC ülkelerinden daha önce zora sokacağını düşünüyor. OPEC Genel Sekreteri Abdalla El-Badri ye göre kaya gazı petrolünün %50 si bu fiyat seviyelerinde Pazar dışına itilecek. 27 Kasım da gerçekleşecek olan OPEC toplantısında OPEC ülkelerinin nasıl bir yol izleyeceğini göreceğiz, ancak şu ana kadar yapılan açıklamalar OPEC in üretim kesintisine gitmeyeceği yönünde. Amaç fiyatların düşük seyrini devam ettirerek ABD deki üreticilerin zarar seviyesine gelerek piyasadan çekilmesini sağlamak olabilir. ABD Enerji Bilgi Kurumu na göre (EIA), OPEC ülkelerinin arz yönlü yaklaşımının ne olacağına ve ABD deki üretim seviyesinin daha ne kadar yüksek seyredeceğine dair tahminde bulunmak oldukça zorlaştığı için petrol fiyatlarının gidişatına yönelik tahminde bulunmak oldukça zor. EIA geçen hafta yayınladığı Orta Vadeli Enerji Görünümü isimli raporunda BRENT Ham Petrol fiyatlarının 2015 senesinde 83 dolar/varil seviyesinde olacağını öngördü. Bu tahmin bir önceki ay yayınlanan tahminden 18 dolar daha düşük. BRENT fiyatları Ekim ayında ortalama 87 dolar seviyesinde idi, Kasım 2010 dan beri ilk defa aylık ortalama bazında 90 doların altına indiği görülüyor. EIA ayrıca 2014 ve 2015 seneleri için fiyat beklentilerini aşağı yönlü revize etti senesi için ortalama fiyat beklentisi seviyesini 95 dolara ve 2015 senesi için ise dolara indirdi. Ekim ayında ABD de EIA ya göre günlük petrol üretimi 8.9 milyon varil idi. EIA Aralık 2014 üretiminin ise günlük 9 milyon varilin üzerinde olmasını bekliyor. EIA 2015 senesi için ABD petrol üretimi tahminini bir önceki ayın raporuna göre 0.1 milyon varil azaltarak günlük 9.4 milyon varile indirdi. Bu seviye yine de gerçekleşmesi durumunda 1972 den beri görülen en yüksek seviye olacaktır. EIA küresel petrol piyasası için ise tahminlerini revize etti. Küresel piyasada arz fazlası oldukça fazla olduğundan 2014 son çeyrekte günlük 0.4 milyon varillik bir stok fazlası oluşmasını bekliyor senesi için arz tahminini 0.2 milyon varil yukarı yönlü revize ederek günlük 92.9 milyon varil seviyesine yükseltirken, talep tahminini ise 0.2 milyon varil aşağı yönlü revize ederek günlük 92.5 milyon varile revize etti. EIA üretim kesintisi fikrini reddeden ve Pazar payı kaybetmemek adına fiyat indirimlerinin başını çeken Suudi Arabistan ın ise 2015 senesinde de yüksek seviyelerde üretime devam edeceğine ancak artan OPEC dışı üretimin de varlığını göz önünde bulundurarak, fiyatların düşüklüğünü engellemek adına şu an 9.5 milyon seviyesinde olan üretimini azaltacağını tahmin ediyor. Yine de Suudi Arabistan ın günlük petrol üretiminin 9 milyon varilin üzerinde olacağı tahmin ediliyor. EIA OECD dışı tüketimde 2014 senesinde 1.2 milyon varil artış, 2015 senesinde ise 1 milyon varil düşüş bekliyor. Çin, 2014 ve 2015 senesinde günlük 0.36 milyon varillik tüketim artışı ile bu artışta payı en yüksek olan ülke olacak. EIA ya göre petrol piyasasında görünüm Suudi Arabistan ın düşük fiyatlara verdiği ve vereceği tepkiler, küresel talep ve üretimi Ekim ayında günlük 1 milyon varile ulaşan ancak ara ara kesintiye uğrayan Libya ya bağlı.

3 Uluslararası Enerji Ajansı da önümüzdeki 20 sene içerisinde Çin in ABD nin de önüne geçmesini bekliyor. Ajans ayrıca ABD deki shale petrol üretiminin önümüzdeki 10 yıl içerisinde azalacağını ve hatta durma noktasına gelebileceğini tahmin ediyor a kadar artan küresel petrol talebinin başını Asya, Ortadoğu ve Afrika nın çekeceğini belirten Ajans, gelişmiş ülkelerde ise tüketimin azalacağını ve ABD de tüketimin tarihi düşük seviyelere inebileceğini öngörüyor. Ajans ayrıca küresel talebin 2040 da günlük 104 milyon varile ulaşacağını ve 2025 ten itibaren talep artışının %1 civarı olacağını belirtti. Asya toplam talebin %60 ını oluşturacakken, OECD ülkelerinde ise, ABD, Almanya ve Japonya dahil, tüketimin düşeceğini öngörüyor. Ancak OECD ülkelerinde artık kullanılmayan her varil için OECD dışı ülkelerde 2 varillik bir artış yaşanacağı belirtildi. OPEC ülkelerinin Ekim ayı üretimi OPEC Kasım ayı raporuna göre günlük milyon varil civarı idi. Eylülde ise 30.9 milyon civarı olarak kaydedilmişti. Bu seviye Mart ayından beri en yüksek seviye olarak kaydedilirken bir önceki aydan ise 226,400 varil düşük seviyede. OPEC e göre küresel petrol tüketimi 2015 senesinde 1.19 milyon varil artışla milyon varile yükselecek. OPEC in Ekim ayı üretimi ise 28.4 milyon varil olan önümüzdeki yılın ilk çeyreği talep tahminlerinden 1.8 milyon varil yüksek seviyede idi yılında ise OPEC ten talep günlük 29.2 milyon varil civarı olacak. OPEC ülkelerine göre üretim kesintisini reddeden ve fiyat indirimlerinin başını çeken Suudi Arabistan aslında üretimi azaltan ilk OPEC ülkesi oldu. Analistler ve medya kuruluşlarından edinilen bilgilere göre, Suudi Arabistan ın üretimi geçtiğimiz ay varil azalarak son altı ayın en düşük seviyesi olan milyon varile indi. Suudi Arabistan ın OPEC e kendisinin verdiği bilgilere göre ise geçen ayın averaj günlük üretimi varil azalarak 9.69 milyon varile indi. OPEC ülkelerinin ve dünyanın en büyük petrol ihracatçısı olan Suudi Arabistan, 1986 senesinde düşük petrol fiyatlarını desteklemek adına üçte ikilik üretim kesintisine gitmiş ve ardından diğer üreticilere Pazar payı kaybeden Suudi Arabistan bütçe açıkları ile mücadele etmek zorunda kalmıştı. Dolayısıyla petrol fiyatlarının yine düşük seyrettiği bugünlerde OPEC dışı ülkelerde görülen üretim artışı sebebi ile üretim kesintisine gitmekten çekiniyor. Ancak üretim kotalarına dair kesin karar 27 Kasım da Viyana da gerçekleşecek olan OPEC toplantısında verilecek. Ancak OPEC ten kota değişimi kararı ancak bütün ülkelerin oy birliği ile gerçekleşebiliyor. OPEC genel sekreteri El-Badri ise petrol piyasasına dair panik yapmaya gerek olmadığını ve önümüzdeki yıllarda OPEC üretiminde ancak ufak çaplı değişiklikler olabileceğini ve analistlerin beklediği gibi 500 bin 1 milyon varil arası bir kesinti yapılmasının pek de olası olmadığını belirtmişti. Bazı analistler ise 1 milyon varillik bir kesinti yapılması durumunda bile fiyatları toparlanmaya değil ancak stabilize etmeye yeteceğini belirtiyor. Bu durumda düşük fiyatlara şu ana kadarki tepkisi Pazar payı korumaya yönelik hamleler olan Suudi Arabistan ın üretim kesintisi önerilerine karşı çıkması beklenebilir. Global çapta Pazar payını korumak amacıyla fiyat indirimlerine giden Suudi Arabistan geçtiğimiz hafta ABD ye ek indirim, Asya piyasalarına ise fiyat artırımı yaptığını duyurmuştu. Geçen sene petrol ihracatının %68 ini Asya ya ve %19 unu ABD ye yapan Suudi Arabistan, ABD piyasasına süreceği ucuz petrol ile halihazırda yüksek seviyelerde üretim yapan ancak talep tarafında üretim fazlasını karşılayamayan ABD ye bir miktar penetre edebilir. Ancak EIA (Enerji Bilgi Kurumu) ya göre ABD de hidrolik kırılma ve yatay burgulama teknolojisi ile üretilen ve üretim fazlasına önemli oranda sebep olan petrolün en

4 azından %50 si şu anki fiyatlar ile çok karlı değil. 80 doların altında ise New York taki Sanford C. Bernstein & Co. ya göre üçte biri maliyet-gelir eşitleme seviyesine geliyor. Dolayısıyla Suudi Arabistan ın ABD pazarında payını artırması ABD petrol piyasası için olumsuz olabilir. Üretim fazlası yüksek seviyelerde olan ABD de ya fiyatların yukarı çekilmesi, ya da üretimin azaltılması veya bazı firmaların buna mecbur kalması ve sonrasında bu durumun fiyatları baskılaması kaçınılmaz gibi görünüyor. Suudi Arabistan ın bir önceki ay %15.7 olan Çin deki Pazar payı Eylül ayında ise %17.2 seviyesine yükselmiş durumda. Suudi Arabistan düşük fiyatlara rağmen Eylül 2013 te kaydedilen tarihi yüksek seviye olan günlük 10 milyon varil seviyesine oldukça yakın seviyelerde petrol üretimine devam ediyor ortalaması günlük 9.7 milyon varil civarında. Grafik 1: Suudi Arabistan Petrol Üretimi: Kaynak: ABD Enerji Bilgi Kurumu Önceki hafta Bank of America ve S&P den sonra Goldman Sachs de petrol fiyatlarına dair 2015 ilk çeyrek beklentilerini 15 er dolar aşağı revize ederek; WTI için 90 dolardan 75 dolara; BRENT için ise 100 dolardan 85 dolara indirmişti. Aşağı yönlü revizelerin sebebi arz fazlası ve küresel düşük büyüme beklentileri tabanlı düşük talep artışı beklentisi. Arz fazlasının sebebi ABD deki shale boom ve OPEC ülkeleri arasındaki Pazar payı mücadeleleri. Küresel büyüme beklentilerindeki düşüklüğün oluşturduğu panik ortamı lider petrol tüketicisi ülkeler ABD ve Çin den gelen olumlu büyüme verileri ile bir miktar azalsa da hala önemini koruyor. Ancak enerji konusunda bağımsızlık hedefleyen ABD ile Pazar paylarını korumak isteyen OPEC ülkelerinin arz yönlü müdahaleden şimdiye kadar kaçındığını gördük. Geçtiğimiz hafta OPEC basket fiyatı Ekim 2010 dan beri en düşük seviye olan dolara düşürüldü. Amerika da üretim 1986 senesinden beri en yüksek seviyelerde. Enerji Bilgi Kurumu na göre Amerika da üretim 2015 te günlük 9.4 milyon varil ile 1972 den beri görülen en yüksek seviyelere ulaşacak. ABD de petrolün yer altından çıkarılması ve işlenmesi konusunda yeni teknolojilerin hayata geçirilmesi Amerika yı enerji konusunda neredeyse kendine yetebilir noktaya getiriyor. Paris teki IEA (Uluslararası Enerji Ajansı) Amerika nın petrol üretiminin bu ivmeyle artışına devam ederse 2015 senesinde Rusya ve Suudi

5 Arabistan ı da geçerek petrol üretiminde dünya lideri olacağını öngörüyor. Hidrolik kırılma ve yatay burgulama yöntemi ile petrol ve petrol yan ürünlerini daha ucuz ve kolay üreten Amerikan firmaları arzda artışın en önemli sebebi iken; talepte düşüş ise yaklaşan kış aylarında artan ısıtma ihtiyacı ile bir miktar dengelenebilir. Ancak global talep artışına dair tahminler de düşük seviyede olduğundan fazla arzın talep artışı ile yok edilmesi pek de mümkün değil gibi görünüyor. Enerji Bilgi Kurumu (EIA) Amerika da 2013 senesinde 7.3 milyon varil olan günlük petrol üretimini 2014 senesinde ortalama 8.54 milyon varil; 2015 senesinde ise 9.4 milyon varil olarak tahmin ediyor. Bu seviyeye yükselmesi durumunda 1972 senesinden beri görülen en yüksek petrol üretimi gerçekleşmiş olacak. Son iki ayın resmi petrol piyasası verilerinin yayınlandığı EIA raporları incelendiğinde stoklardaki hızlı artış ve rafineri kapasite kullanım oranındaki düşüşün geçen haftaki raporda yerini stoklardaki artış hızında yavaşlama ve hafif azalma, ayrıca rafineri kullanım oranında geçtiğimiz haftalara göre hafif artış görülüyor. Önceki hafta toplam stoklar 380 milyon varilin üzerinde çıktıktan sonra geçtiğimiz hafta açıklanan EIA raporunda yeniden milyon varile indiği görüldü. Ayrıca üretimde yüksek seyir de devam ediyor. Günlük 9 milyon varilin üzerindeki üretim seviyesi rekor düzeyde. Geçen hafta açıklanan EIA raporuna göre Amerika da ham petrol stokları 1.7 milyon varil düşüş, benzin stokları ise 1.8 milyon varil artış gösterdi. Beklentiler ham petrol stoklarında 750 bin varillik bir artış ve benzin stoklarında 517 bin varillik bir artış bekleniyordu. Rafineriler in kullanım oranı ise bir önceki haftadan 1.7% artış göstererek 90.1% olarak kaydedildi. Tablo 1: Amerika Üretim Stok Verileri: Tarih Stoklardaki Değişim Toplam Stoklar Günlük Üretim Rafineri Kapasite varil M varil 8.88 M varil 93.3% M varil M varil 8.88 M varil 93.9% M varil M varil 8.88 M varil 93.0% M Varil M varil 8.88 M varil 93.4% M Varil M varil 8.9 M varil 89.8% M Varil M varil 8.9 M varil 89.8% M Varil M varil 8.9 M varil 88.1% M Varil M varil 8.90 M varil 86.7% M Varil M varil 8.93 M varil 86.6% M Varil M Varil 8.97 M varil 88.40% M Varil M Varil 9.06 M varil 90.1% Stokların artışı teknolojik gelişmeler ile üretimde artış ve talepte azalma ile açıklanabilirken, rafinerilerin kullanım oranındaki hızlı düşüşün sebebi ise dönemseldi. Yani rafineriler bakım sürecinde olduğu için Eylül ayı boyunca ve genelde %90 seviyelerinin üzerinde olan kullanım oranlarında Ekim ayı boyunca düşüş görülüyor. Son raporda tekrardan %90 üzerinde kullanım görülüyor. Rafinerilerin düşük kullanım oranı da stoklardaki artışın sebeplerinden biri olarak tanımlanabilir. ABD stoklarında düşüşe rağmen fiyatlardaki aşağı yönlü baskının devamı da yüksek üretim seviyesinin talebi veya herhangi bit talep artışını karşılamakta yeterli olduğunun kanıtı.

6 Grafik 2: Rafinerilerin Kapasite Kullanım Oranı: Grafik 3: Toplam Stoklar Rafineri Kapasite Kullanım Oranı Toplam Stoklar 100% % % 88% % % Rafineri Kapasite Toplam Stoklar Geçtiğimiz hafta lider petrol tüketicisi Çin de TÜFE verisi yıllık bazda beklentiler dahilinde %1.6 olarak gerçekleşti, ancak aylık bazda %0.1 lik beklentinin altında %0.0 olarak açıklandı. Çin de Sanayi Üretimi ise %8.0 lık beklentinin altında %7.7 artış gösterirken, Perakende Satışlar ise %11.6 lık beklentinin altında %11.5 olarak gerçekleşti. Sanayi Üretimi verisinin beklentiler seviyesinde artış göstermemesi endüstriyel aktivitede arzu edilen ivmenin yakalanamadığını gösterdiğinden petrol talebinde düşüklük belirtisi kabul edilebilir ve petrol fiyatlarının toparlanması için pek de iyi bir veri değil. Perakende Satışlar beklentilerin pek de altında gelmediği için etkili olmamış olabilir. Euro Bölgesinde Sentix Yatırımcı Güveni 6.9 luk beklentini altında 11.9 olarak gerçekleşirken, Sanayi Üretimi ise yıllık bazda % 0.2 lik beklentinin üzerinde %0.6, aylık bazda ise %1.0 lık beklentinin altında %0.6 olarak açıklandı. Euro Bölgesi nin lokomotif ekonomisi Almanya da TÜFE beklentiler dahilinde aylık bazda %-0.3 ve yıllık bazda %0.8 olarak gerçekleşti. Euro Bölgesinde TÜFE ise beklentiler dahilinde aylık bazda %0.0, yıllık bazda ise %0.4 artış gösterirken, Çekirdek TÜFE ise yıllık bazda beklentiler dahilinde %0.7, aylık bazda ise bir önceki ayın %0.5 olan rakamından düşük %0.0 olarak gerçekleşti. Euro Bölgesinde Büyüme verisi ise çeyreklik bazda %0.1 olan beklentilerin üzerinde %0.2, yıllık bazda ise %0.7 olan beklentilerin üzerinde %0.8 olarak gerçekleşti. Euro Bölgesi nin lokomotif ekonomisi Almanya da ise büyüme çeyreklik bazda beklentiler dahilinde %0.1, yıllık bazda ise %1.0 olan beklentilerin üzerinde %1.2 olarak gerçekleşti. Beklentiler üzerinde gelen büyüme verileri küresel büyüme endişelerinin aksine gerçekleştiğinden petrol fiyatlarında hafif yukarı yönlü hareket gerçekleştirdi ancak değer kazanımları sınırlı oldu. FED tarafından faiz artırımının zamanlamasına dair önemli faktör olarak gösterilen İstihdam Piyasası verileri önceki haftalarda düşük gelen Tarım Dışı İstihdam verisine rağmen düşüş gösteren İşsizlik Oranı sebebi ile olumlu olarak kaydedilmişti. İşgücüne Katılım Oranının da %62.7 den %62.8 e yükseldiğini belirterek, istihdam verilerinin ABD ekonomisinin gidişatına dair olumlu olduğunu söylemiştik. Bu hafta ise İstihdam Talepleri ise 282 binlik beklentinin üzerinde 290 bin olarak açıklandı. ABD de Perakende Satışlar ise aylık bazda %0.2 lik beklentinin üzerinde %0.3 artış gösterdi, Çekirdek Perakende Satışlar da aynı şekilde aylık bazda %0.2 lik beklentinin üzerinde %0.3 artış gösterdi.

7 ABD den geçtiğimiz haftalarda beklentilerin üzerinde gelen Büyüme verisi ve Dolar Endeksi ndeki yukarı yönlü hareket/abd borsalarında yükseliş yatırımcıları emtialardan uzaklaştırarak petroldeki düşüş hareketini destekliyordu. 6 Ekim de IMF küresel büyüme beklentisini 2014 senesi için 3.8% ten 3.3% e; 2015 senesi için ise 3.1% ten 3.0% e indirmesinin ardından petrol fiyatlarını aşağı yönlü baskılayan bir diğer faktör olan küresel büyüme beklentileri konusundaki endişeler de Çin ve ABD den piyasa beklentileri üzerinde gelen Büyüme verilerinin ardından bir miktar azalmıştı. Geçtiğimiz hafta IMF daha da karamsar bir açıklama yaparak Euro Bölgesi ve Japonya için büyüme görünümünün daha da kötüleşebileceğini belirtti Kasım da gerçekleşecek olang-20 zirvesi öncesinde gelişmiş ve gelişen piyasalar için orta vadede büyüme riski olduğunu belirtirken, düşük petrol fiyatlarının ise küresel büyümeyi desteklemeye başlayabileceğini belirtti. IMF ayrıca jeopolitik risklerde artış riskine dikkat çekti. Önceki haftalarda da OECD ve AB Komisyonu global büyüme potansiyelinin yavaşladığını açıklamış ve hem küresel ekonomi hem de ABD, Çin ve Euro Bölgesi için büyüme beklentilerini aşağı yönlü revize etmişti. Dolayısıyla küresel büyüme beklentisindeki düşüklüğün devam ettiği aşikar. Önümüzdeki hafta lider petrol tüketicisi ülkelerde önemli ekonomik veriler açıklanacak. ABD de Sanayi Üretimi, Kapasite Kullanım Oranı ve İmalat Üretimi verileri keonomik aktiviteye dair ipucu verecekken, Çin de ise dış talepte toparlanma ile petrol fiyatlarının desteklenebileceğinin sinyali olan olumlu ihracat verisinden sonra bu hafta açıklanacak olan HSBC İmalat PMI önemli veriler olarak takip edilecek. ABD de ayrıca Konut Sektörü verileri, CPI ve PPI takip edilecekken, Euro Bölgesi nde ise PMI verileri, Zew Ekonomik Kanısı ve Almanya da PPI ile Euro Bölgesi Tüketici Güveni verileri açıklanacak. Haftanın Ekonomik Takvimi: Tarih Veri Önem Seviyesi Beklenti Önceki ABD Sanayi Üretimi Orta 1.0% ABD Kapasite Kullanım Oranı Düşük 79.3% ABD İmalat Üretimi Düşük 0.5% Alman ZEW Ekonomik Kanısı Yüksek Alman ZEW Mevcut Koşullar Endeksi Orta 3, ABD PPI Yüksek 0.1% ABD Çekirdek PPI Orta ABD Yapı Ruhsatları Yüksek 1,031 M ABD Yapı İzinleri Orta 2.8% ABD Konut Başlangıçları Orta 1,017 M Çin HSBC İmalat Satın alma Müdürleri Endeksi (PMI) Yüksek Alman PPI (Aylık) (Eki) Orta Alman PPI (Yıllık) (Eki) Düşük -1.0% Alman İmalat PMI Yüksek Alman Servisleri PMI Orta Euro Bölgesi İmalat PMI Orta Euro Bölgesi Hizmetler PMI (Kas) Orta ABD Çekirdek CPI (Aylık) (Eki) Yüksek 0.1% ABD CPI (Aylık) (Eki) Orta 0.1% ABD Çekirdek CPI (Yıllık) Orta 1.7% ABD CPI (Yıllık) (Eki) Düşük 1.7% ABD Üretim PMI (Kas) Düşük ABD Şuan ki Ev Satışları (Eki) Yüksek 5.17 M ABD Mevcut Konut Satışları (Aylık) (Eki) Orta 2.4% ABD Philadelphia Fed İmalat Listesi (Kas) Yüksek Euro Bölgesi Tüketici Güveni (Kas) Düşük -11.1

8 Sonuç olarak; Amerika da 1980lerden beri görülen en yüksek üretim seviyesi ile stoklardaki hızlı artışın son iki EIA raporunda bir nebze azaldığı görüldü. Stoklarda hafif azalma ve rafineri kullanım oranında artışa rağmen üretim hala rekor seviyelerde ve günlük 9 milyon varilin üzerinde. OPEC ülkelerinin Suudi Arabistan önderliğinde Pazar paylarını korumak ve Amerika daki shale petrolünün Pazar dışına itilmesini sağlamak amacıyla fiyatları düşük tutmaya hazır. Suudi Arabistan ın ABD ye yaptığı indirim ABD ve OPEC ülkeleri arasındaki Pazar payı mücadelesinin piyasayı ve fiyatları yönlendirdiği ortada. Öte yandan OPEC ülkeleri arasında görüşmelerin sıklaştığı görülüyor. Birleşik Arap Emirlikleri Enerji Bakanı Suhail Al Mazrouei ye göre ise petrol fiyatlarının 100 dolar olduğu varsayımıyla başlatılan bir takım yatırımlar durma noktasına gelebilir. OPEC ülkeleri kendi üretimi son 14 ayın en yüksek seviyesinde olmasına rağmen üretimi yine yüksek seviyelerde olan OPEC dışı üreticilere Pazar kaybetmek istemiyor. Kısacası OPEC ve OPEC dışı ülkeler arasındaki Pazar payı mücadeleleri petrol piyasasına yön verecek. OPEC ten olası bir üretim kesintisine dair 27 Kasım daki OPEC toplantısından çıkacak sonuçlar oldukça önemli. Geçtiğimiz hafta IMF tarafından yinelenen küresel düşük büyüme beklentileri de talepte azalmayı destekler nitelikte ve dönemsel bazı pozitif verilerin olumlu etkileri de sınırlı kalıyor. Petrol fiyatları son dört yılın en düşük seviyelerinde seyrediyor. OPEC basket fiyatı Ekim 2010 dan beri en düşük seviye olan dolara düşürüldü. Amerika da petrol üretimini kolaylaştıran yeni teknolojilerin ülkeyi neredeyse enerji konusunda kendine yetebilir hale getirdiği konuşuluyor, ancak fiyatlardaki düşük seyir sebebiyle karlılıkta yaşanan problemler sonucu bazı petrol üreticilerinin olumsuz etkileneceği kesin. Dolayısıyla şu an petrolde düşük seyrin devam etmesi olası, ancak bazı üreticilerin karlarında düşüş gerçekleşebilir ve üretimde kesinti kararı olmaksızın azalma gerçekleşebilir. Ancak OPEC ülkeleri fiyatların düşük gidişatından pek de rahatsız değil gibi görünüyor.

9 BRENT Petrol Teknik Görünüm: Haziran dan beri içerisinde olduğu düşen kanalın alt bandı olan seviyesinin aşağı yönlü kırılması durumunda bandı hedef olabilir. Aşağı yönlü oluşan ara kanal hareketinin 82 seviyesini yukarı yönlü kırması ile tepki alımları teyit edilebilir. Bu seviyenin üzerinde 84 ve 87 dirençleri denenecektir. Grafik 1: BRENT Petrol Teknik Görünüm:

10 WTI Petrol Teknik Görünüm: WTI petrolünde aşağı yönlü kanal hareketinin üst bandı olan 77 seviyesinin altında kalındığı sürece yön aşağısı olarak görünmekte. 77 direncinin yukarı yönlü kırılması ile 80 seviyesi hedef olacaktır. 77 seviyesinin altında ise ve seviyeleri destek olarak takip edilmelidir. Grafik 1: WTI Petrol Teknik Görünüm:

11 Sermaye Piyasası Kurulu nun Yatırım Hizmetleri ve Faaliyetleri ile Yan Hizmetlere İlişkin Esaslar hakkında tebliğ uyarınca yayımlanması zorunlu olan Uyarı notu: Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Bu rapordaki veri ve grafikler güvenilirliğine inandığımız kaynaklardan derlenmiş olup, raporda yer alan yorumlar sadece ATIG YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş. nin görüşlerini yansıtmaktadır. Bu bilgiler ışığında yapılan ve yapılacak olan yatırımlardan ATIG YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş. sorumlu tutulamaz. ATIG YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş. Barbaros Mah. Al Zambak Sok. No:2 Varyap Meridyan Sitesi A Blok Kat:16 Batı Ataşehir İstanbul/Türkiye