cerrahisine adjuvan kemoterapi eklenmesi sonucu özellikle Evre III kolorektal kanser hastalarında
|
|
- Onur Şerif
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 22 Nüks KOLON KANSERİNde TEDAVİ Dr. Tuncay YILMAZLAR Dr. Ersin ÖZTÜRK Herhangi bir kanserin tedavisinde temel amaç hastanın yaşam kalitesini koruyarak kanseri tedavi etmek ve ileride tekrarlamasını engellemektir. Kolorektal kanserin cerrahi tedavisinde de benzer şekilde ileride tekrarlama ihtimalini en aza indirmek esas hedeftir. Bu, uygun yeterince etkin cerrahi ve gerekli hallerde adjuvan tedavi ile sağlanabilir. Ancak en iyi koşullarda bile kolorektal kanserin tekrar etme ihtimali %3 ün altına indirilememiştir. Bu nedenle küratif rezeksiyon sonrası hastaların mutlaka yakın takip edilmesi önerilmektedir. Nükslerin tedavisi zor olsa da takip programları nükslerin henüz tedavi edilebilir aşamada yakalanmasına yol açmaktadır. Bunun neticesinde de hastaların sağkalım oranlarında artma olmaktadır. GÖRÜLME SIKLIĞI Kolorektal kanserin küratif rezeksiyon sonrası nüks etme ihtimali, kanserin cerrahi tedavisi esnasındaki evresine göre değişir. Evre I kanser sonrası nüks riski %0-13 iken, Evre II de bu risk %11-61 ve Evre III de %32-88 civarındadır. 1 Genel olarak nüks riski tüm kolorektal kanser olgularında %3-50 olarak bildirilmiştir. 2 Nüks oranlarındaki bu geniş pay muhtemelen yapılan çalışmalardaki tanım ve yöntem farklılıklarından kaynaklanmaktadır. Kolorektal kanser cerrahisine adjuvan kemoterapi eklenmesi sonucu özellikle Evre III kolorektal kanser hastalarında nüks oranlarında anlamlı azalma gözlemlenmiş, oksaliplatin eklenmesi ile bu azalma %23 lere çıkmıştır. Ancak şu an için yapılan çalışmalarda Evre II kolorektal kanser sonrası kemoterapinin nüks oranlarına belirgin bir etkisi gösterilememiştir. 3 Kolorektal kanserin nüksleri temel olarak üç şekilde görülebilir; lokorejyonel nüks, fokal metastaz ve uzak metastaz. Kolon kanseri cerrahisi sonrası lokal nüks gelişme ihtimali rektum kanseri ile karşılaştırıldığında düşüktür. Kolon kanseri nüksleri daha ziyade periton, karaciğer ya da diğer uzak organlara metastaz gibi uzak metastaz şeklinde ortaya çıkar. Kolon kanseri sonrası gelişen nükslerin %30-50 si lokorejyonel nüks iken, uzak metastaz bu olguların %80 inde görülür. 1 Rektum kanseri nüksleri ise daha ziyade lokorejyonel nüksler şeklinde 353
2 354 Nüks Kolon Kanserinde Tedavi Nükslerin saptanmasında iki durum söz konusudur. Birincisi klinik olarak bulgu vermeyen nükslerin takip esnasında saptanmasıdır. Bu da rezeksiyon uygulanan hastaların düzenli olarak takip edilmesiyle mümkündür. Bu şekilde erken yakalanan nükslerde yaşam beklentisi artgelişir. 4 Son yıllarda minimal invaziv tekniklerin yaygınlaşması sonucu laparoskopik kolorektal cerrahi sonrasında trokar giriş yerlerinde de nüks bildirilmiştir. 5 Kolorektal kanser cerrahi rezeksiyonu sonrası nükslerin %60-84 ü ilk iki yıl, %90 i ise ilk 4 yıl içinde gerçekleşir. 1,6 Kolon kanseri sonrası gelişen nüksler en çok sigmoid kolon kanseri sonrası görülmüştür. 4 FİZYOPATOLOJİ Aslında daha tümör oluşurken metastazlar gelişmektedir. 7 Ancak, bu süreç oldukça karmaşık ve birbiri içine geçmiş olaylarla seyreden bir prosestir. Tümör hücresinin, hedef organların ve hastanın bireysel özelliklerinin bu süreçte önemli rolü vardır. Tümör büyürken, çapı yaklaşık 1 mm yi geçince hipoksik hale gelir ve bunun sonucunda ortaya çıkan mediatörler anjiogenesisi başlatır. 8 Daha sonra bazı tümör hücrelerinde adezyon moleküllerinde bir down regülasyon olur ve tümör hücrelerinde ayrılma başlar. Bu sayede intrasellüler ortama geçen hücreler küçük lenfatikler ve damarlar aracılığı ile sistemik dolaşıma geçerler. Sistemik dolaşımda ise hem filtrasyon hem immün sistem bu hücrelerin çoğunu temizler ancak yine de bazı malign hücreler tüm bunlardan kurtulup hedef organa gider. 8 Hedef organda küçük kapiller yataklarda sıkışır ve adezyon moleküllerinin yardımı ile hücre burada tutunur. Karsinoembriyonik antijenin (CEA) bu noktada görev aldığı ve bu nedenle nükslerde kan seviyelerinin arttığı öne sürülmüştür. 9 Parakrin mediatörlerin yardımı ile büyüyen metastatik odağın dokuya ne zaman invaze olduğu tartışmalıdır. 10 Bazı hücrelerin yıllarca dokuya invaze olamadan bu intrasellüler alanda kalmaları sonucu uzun zaman sonra sistemik nüksler görülebilir. Bir kez tümör hücreleri herhangi bir odakta büyümeye başladı mı primer odakla aynı biyolojik evreleri gösterir. Yapılan çalışmalar göstermiştir ki dolaşıma geçen her 40 hücreden ancak 1 tanesi mikrometastaz ve her 100 hücreden ancak bir tanesi makrometastaz yapabilmektedir. 10 Tüm bu karmaşık olaylar değişik genlerin kontrolü altında olup, genetik olayların aydınlatılması sonucu metastaz mekanizmaları daha net anlaşılabilir. Uzak metastazlar tümöre ait faktörler ile ilgiliyken lokal nüks daha çok cerrahi teknikle ilgilidir. Cerrahi teknikle ilgili olarak tümörün ve etraftaki tümörlü dokunun drene olduğu lenf bezlerinin yetersiz rezeksiyonu (12 den az) ya da intraoperatif tümör ekimi lokal nüksün ana nedenleridir. 11 Teknik olarak ulaşımı zorlaştıran lokalizasyon (distal rektum gibi) nüks için bir risk faktörüdür. Güvenli cerrahi sınırlar için kolonda kanserin 5 cm distal ve proksimalinden rezeksiyon, rektumda ise 2 cm luminal, 5 cm mezo rezeksiyonu önerilmektedir. 12 Çevresel rezeksiyon sınırı da önemli bir faktördür. 13 Tümöre ait risk faktörleri biyolojik ve anatomik faktörler olarak ikiye ayrılır. 11 Biyolojik faktörler arasında tümör grade i, tümörün barsak duvarındaki invazyon derecesi, müsin üretimi, mikroskobik vasküler ve lenfatik invazyon, anöploidi ve p53 gen mutasyonu sayılabilir. Anatomik faktörler arasında tümörün seviyesi (distal rektum tümörlerinde risk en fazla), tanı anında tıkanma, perforasyon veya çevre dokulara invazyon olması yer alır. Erkeklerin daha yüksek nüks riskine sahip olduğu öne sürülmüştür. 13 Kanser evresi yükseldikçe nüks riski de artar; ilk tanı anındaki kanser evresi bugün için bilinen en önemli risk faktörüdür. 15 TAKİP ve NÜKSLERİN SAPTANMASI
3 Nüks Kolon Kanserinde Tedavi 355 maktadır. Takip sonucu yakalanan anastomoz hattı nükslerinde cerrahi kür şansı %66 olarak verilmiş ve bu hastalarda yaşam süresi ay olarak bildirilmiş, ancak semptom geliştikten sonra başvuran hastalarda cerrahi şansının azaldığı ve bunların yaşam sürelerinin ise 1-24 ay olduğu raporlanmıştır. 4 Buhler ve ark. (Buhler H) kolorektal kanser hastalarının %13 ünde nüks geliştiğini, bunların %40 ının lokal nüks olduğunu ve tüm hastaların yaklaşık yarısında takip sonucu tanı konulduğunu bildirmişlerdir. 16 Bu çalışmada radikal cerrahinin lokal nüks gelişenlerin %50 sinde, sistemik nüks gelişenlerin ise %26 sında mümkün olduğu belirtilmiş ve 5 yıllık yaşam oranları lokal nüks gelişenler için %23, karaciğer metastazı gelişenler için %15 olarak verilmiştir. Bu nedenle nüksleri mümkün olan en kısa sürede yakalamakta fayda vardır. Bunun için geliştirilen takip yöntemleri başka bir bölümde detayları ile anlatılmıştır. Ancak burada yinelemekte yarar gördüğümüz en basit takip parametrelerinden biri olan kan karsionembriyonik antijen (CEA) düzeylerindeki artmadır. 17 İkincisi nüks şüphesi olan olgularda nüksün ispatlanması ve durumun objektif verilerle değerlendirilmesidir. Böylelikle bir tedavi planı mümkün olabilir. Ancak takip programları konusunda yaygın bir fikir birliği yoktur. Farklı öneriler bulunmaktadır. Bu farklı takip programları arasındaki en önemli ortak nokta öncelikli inceleme alanları olarak lokorejyonel bölge, karaciğer ve akciğerin belirlenmiş olmasıdır. 17 Temel klinik tablo primer tümörde görüldüğü gibi rektal kanama, barsak alışkanlıklarında değişiklik, karın ağrısı, tenezm, kilo kaybı, iştahsızlık veya karında şişkinlik olabilir. Ancak nüks şüphesi olan olgularda klinik olarak bulgu varsa ne yazık ki küratif tedavi için çok geç kalınmış olabilir. Semptomu olmayan hastalarda fizik muayene nükslerin saptanmasında pek etkin olmasa da bazı olgularda özellikle rektal tuşede ele ge- len bir kitle ya da karın muayenesinde saptanan bir lezyon nüks açısından anlamlı olabilir. LOKOREJYONEL NÜKS Lokorejyonel ya da lokal nüks, primer tümörün rezeksiyonundan sonra rezeksiyon alanı ya da anastomoza yakın çevrede görülen nükslere denir. Literatürdeki lokal nüks oranı kolon kanseri sonrası %1-19 arasında bildirilmiştir. 3 İlk başvuru anında obstrüksiyon ve/veya perforasyon olması ileride gelişebilecek nüks riskini %40 lara çıkarır. 15 Yakın bir tarihe kadar kolorektal kanserin nüksü ameliyat edilemez ya da edilmesi bir fayda getirmez şeklinde bir yaklaşım söz konusu iken bugün artık cerrahi rezeksiyonunun yaşam süresini belirgin olarak uzattığı bilinmektedir. 14 Kolon kanseri sonrası lokal nüks gelişen hastalarda medyan yaşam süresi 37 ay olarak bildirilmiştir. 18 Rektum kanseri rezeksiyon sonrası gelişen nüksler bir zamanlar %50 lere varırken 19, Heald 20 tarafından geliştirilen total mezorektal eksizyon (TME) tekniği ile bu oran %4 lere kadar inmiştir. Rektum kanserinin küratif rezeksiyonu sonrası lokorejyonel nüks oranları %7-33 olarak bildirilmiştir. 21 Bunların da ancak %20 si rezektabldır. Rektumun tüm mezosuyla birlikte hasarlanmadan rezeksiyonu esasına dayanan TME sonucu rektum kanseri sonrası lokal nüks oranlarında belirgin azalma olmuştur. Bu tekniğe ek olarak rutin uygulamaya giren radyoterapi de günümüzde önem kazanmış bir adjuvan tedavi yöntemidir. Bir zamanlar postoperatif dönemde uygulanmasına karşın günümüzde preoperatif radyoterapinin üstünlüğü gösterilmiştir. 22,23 Rektum kanserinin nüksleri genelde posterior ve santral pelviste görülürken anastomoz hattında nüks oranı %19 civarındadır. 24 İleri evre rektal tümörler ise daha çok anterior tarafta nüks ederler. 21 Lokal nüks gelişen hastalarda tedavi planı
4 356 Nüks Kolon Kanserinde Tedavi yapılmadan önce nüks eden tümörün ve hastanın durumu dikkatlice gözden geçirilmelidir. Nüks cerrahisi genel olarak zorlu ameliyatlar olduğundan fizyolojik depoları boşalmış, ciddi yandaş problemleri olan veya genel durumu iyi olmayan hastaların küratif bir rezeksiyonu kaldırması zor olabilir. Bu hastalarda semptomları rahatlatıcı palyatif prosedürler göz önünde bulundurulmalıdır. Ancak genç hastalarda şartlar biraz daha zorlanabilir. Hasta cerrahi bir rezeksiyonu kaldırabilecek durumda ise detaylı olarak nüks incelemesi yapılmalıdır. Öncelikle tüm kolonun endoskopik incelemesi gereklidir. 21 Anastomoz hattı nüksleri endoskopi ile rahatlıkla görülebilirken, lokorejyonel nüksler endoskopi ile atlanabilir. Yine endoluminal ultrason (USG) ile rektum duvarı değerlendirilmelidir. Abdominopelvik tomografi peritoneal yayılım gibi küçük odakları tespit etmede yetersiz kalsa da cerrahi öncesi nüks vakalarında lokorejyonel yayılımın derecesi ve barsağın çevre yapılarla ilişkisini incelemek açışından yararlıdır. Son yıllarda popüler hale gelen 18flurodeoksiglukoz (FDG) pozitron emisyon tomografi (PET) gerek lokal gerek sistemik nükslerin saptanmasında oldukça etkindir Lokal nükslere sistemik nükslerin de eşlik etme riski az olmadığından FDG-PET nüks şüphesi olan tüm hastalarda faydalı olabilir. 3 Lokal nükslerin cerrahi tedavisi zordur, bu nedenle takibin önemi büyüktür. Ancak literatürde verilen oranların FDG-PET in yaygın kullanımından önce olduğu unutulmamalıdır. Her ne kadar bu konuda raporlanmış bir veri olmasa da klinik tecrübemiz neticesinde FDG- PET kullanımının nükslerin daha erken dönemde tanınmasına yol açtığını ve bu sayede nükslerin rezektabilitesinin arttığını söyleyebiliriz. Kolorektal kanserin lokorejyonel nükslerinin tedavisinde cerrahi rezeksiyon en etkin yaklaşımdır. Ancak cerrahi rezeksiyon nüksü kontrol etmede tek başına yeterli değildir. Bu nedenle kolorektal kanserin nükslerinin teda- visinde eğer mümkünse nüks odağı mutlaka cerrahi olarak çıkarılmalı ve tedavi mutlaka kemoterapi ve gerektiğinde radyoterapi eklenerek multidisipliner bir yaklaşımla yapılmalıdır. Kolorektal kanser nükslerinin incelendiği geniş serilerden birinde, Bowne ve ark nüks vakasındaki rezektabl olgu oranını %13,4 olarak vermişler ve yaşam süresine etkili faktörleri, salvaj cerrahisi öncesi düşük CEA seviyesi, tek odaklı nüks, uzak metastaz olmaması ve anastomoz hattı nüksleri olarak bildirmişlerdir. Ülkemizden bir seride ise Füzün 31, 25 olguda 10 olgunun rezektabl olduğunu belirtmiş ve salvaj cerrahinin küratif amaçlı uygulanabildiği hastalarda 5 yıllık yaşam oranını %30 olarak verirken diğer olgularda bunu %0 olarak bildirmiştir. CERRAHİ PROSEDÜRLER Kolorektal cerrahinin bu konuda eğitim almış, tecrübeli cerrahlar tarafından yapılmasının hem operatif hem onkolojik sonuçları iyileştirdiğinden kitabımızın başka bir bölümünde detaylarıyla bahsedilmiştir. Aynı şekilde nüks olgularında kolorektal cerrahlar tarafından özelleşmiş merkezlerde, tecrübeli cerrahlar tarafından yapılması önemlidir. Cerrahi planlanırken öncelikli konulardan birisi hasta ve yakınlarının ayrıntılı olarak bilgilendirilmesidir. Nüks cerrahisinde sfinkter koruma öncelikli amaç olmadığından hastaya kalıcı stoma açılabileceği, olası komplikasyonlar ve tedavi planı hakkında ayrıntılı bilgi verilmelidir. Ameliyat öncesi hastaya mekanik barsak temizliği ve antibiyotik profilaksisi planlanmalıdır. Ayrıca, bu hastalara preoperatif üreterlere stent yerleştirilmesi olası yaralanmayı azaltması açısından önemlidir. Preoperatif üreterlere stent uygulamasının faydalı olduğu diğer durumlar lokal ileri evre kolorektal kanserler ve radoterapi uygulanmış olgulardır.
5 Nüks Kolon Kanserinde Tedavi 357 Ameliyata başlarken özellikle pelvik nüks olgularında hem üreter kateterin yerleştirilmesi hem de cerraha rahat çalışma kolaylığı sağlayacağı için hastaya Loyd-Davis pozisyonu vermekte fayda vardır. Daha sonra orta hat laparatomisi ile karna girilip iyi bir eksplorasyon yapılmalıdır. Böylece nüksün yaygınlığı, yeri, komşu yapılarla ilişkisi gözden geçirilir ve uygulanacak prosedür şekillendirilir. Kolon kanseri lokorejyonel nüksleri nispeten teknik olarak daha kolay rezeke edilebilirken, rektal kanserin lokorejyonel nüksünün cerrahi rezeksiyonu teknik olarak daha zordur. Bu nedenle rektal kanser nüks ameliyatlarında cerrahi diseksiyona başlamadan önce aortik bifurkasyon, ilial damarlar, stentle işaretlenmiş üreterler ve promontoryumun yerinin net olarak belirlenmesi gereklidir. Gerekli hallerde internal iliak damarlar common iliak ve eksternal iliak ayrımının altında, dokularda iskemi riski yaratmadan bağlanabilir. 32 FİKSE OLMAYAN NÜKS LEZYONLAR Lokal eksizyon ya da aşağı anterior rezeksiyon yapılmış rektal kanserin nüksü söz konusu ise radyoterapi, nüks hastalık gibi etmenlere bağlı olarak fibrozis ve anatomik yapılardaki bozukluk sonucu primer rezeksiyon ve anastomoz mümkün olmayabilir. Bu durumda abdominoperineal rektum rezeksiyonu (APR) tercih edilebilir. Nüks için yapılan APR nin farkı daha önce geçirilmiş cerrahi ve tümör nüksüne bağlı olarak gelişen fibrozistir. Çoğu zaman bu fibrozisin inflamatuar bir hadise mi yoksa malign mi olduğu anlaşılamaz. Bu gibi durumlarda nüks lezyonun çıkarılması için komşu yapıların da rezeksiyonu söz konusu ise ameliyat esnasında frozen section çalışılıp etraf dokuya olan bu yapışıklığın malign olup olmadığı anlaşılmalıdır. Bu ayrımının yapılamadığı durumlarda, onkolojik açıdan daha iyi sonuçlar elde etmek için en bloc rezeksiyon önerilmektedir. 33 Rezeksi- yon tamamlanınca cerrahi sınırlar frozen section ile kontrol edilmeli ve geride kalan kavite olası adjuvan radyoterapi için metal klipslerlerle işaretlenmelidir. FİKSE ÇIKARILABİLİR LEZYONLAR Pelvik anterior nüksler kadın ve erkekler arasında farklılık gösterir. 32 Kadınlarda, nüks lezyonlar anteriorda sıklıkla uterus ve vajinaya invazedir. Bu yapıların nüks lezyon ile beraber en bloc rezeksiyonu hem teknik açıdan zor değildir hem de hastaya ciddi bir morbidite getirmez. Ancak erkeklerde dar pelviste nüks, direkt mesane invazyonu demek olduğundan ameliyata çoğunlukla sistektomi veya sistoprostatektomi de eklemek gereklidir ve bu da genellikle bir ileal kondüyitli ürostomi ile sonuçlanır. Bazen nüks lezyonun rezeksiyonu parsiyel sistektomi ile mümkün olabilir. Pelvik posterior nüksler ise daha çok S2-3 hizasının altından distal sakrektominin eklendiği pelvik ekzanterasyon ile rezeke edilebilir. S2 nin üzerine çıkılması gerektiğinde sakroiliyak eklemin internal fiksasyonu ve diğer rekonstrüktif metotlar gerekli olabilir. Ayrıca, S3 sinir köklerinin korunması mesane fonksiyonlarının korunması için yeterlidir. En iyi sonuçlar pelvik yan duvarlara invazyon yapmamış, distal orta hat nükslerinde alınır. 32 Distal sakrektomi için öncelikle Loyd-Davis pozisyonunda, nüks lezyonun sakruma yapıştığı noktanın diseksiyonu en sona bırakılmak üzere lezyon arkada, önde ve yanlarda serbestleştirilir. Eğer S3 ve yukarısına çıkılacaksa sağ ve solda internal iliak damarların bağlanması gerekmektedir. Daha sonra gerekli stomalar hazırlanır ve karın kapatılırken, prosedürün ileriki safhalarında kullanılmak üzere rektus abdominis flebi hazırlanır (Şekil 1). Bu flep hazırlanırken inferior epigastrik damarların korunması son derece önemlidir. Daha sonra posterior kısma geçilir. Hasta prone pozisyona çevrilip,
6 358 Nüks Kolon Kanserinde Tedavi Şekil 1. Rektus abdominis myokutanöz flep ile pelvik yara kapatılması. alt lumbar vertebraların hizasından koksikse kadar sakrum üzerinden insizyon yapılır. Eğer sakrektomi APR ile birlikte yapılıyorsa, sakral insizyon perine insziyonu ile birleştirilir. Gluteus kasları laterale disseke edilerek tüm sakrum ortaya konur. Siyatik ve pudendal sinirler korunarak priform kas kesilir. Böylece endopelvik fasya görülür. Bu fasya açılarak sakral kemikte palpasyonla rezeksiyon sınırı belirlenir ve prosedür tamamlanır. Bu esnada ortopedik cerrah ameliyata dahil olur ve laminektomi, dural sac ligasyonu ve kemik yapıların transeksiyonu yapılır. Daha sonra eğer imkan varsa ve planlanmış ise introperatif radyoterapi uygulanır. En son olarakta yara kapatılır. Yara kapatılması primer olabilir ya da daha önceden flap ile kapatma planlandıysa, ameliyatın anterior evresinde hazırlanan rektus kas flebi kullanılır. Bu nedenle hastayı ameliyata almadan önce iyi bir planlama yapılmalı ve ameliyatın her aşaması için tüm ayrıntılar gözden geçirilmelidir. 32 Bu prosedür, dikkatli hasta seçimi ile mortalitesi oldukça düşük bir prosedürdür. Ancak morbidite riski yüksektir. En sık komplikasyonları pelvik abse, ince barsak obstrüksiyonu, fistül, perineal yara problemleri ve üreter obstrüksiyonudur. Onkolojik sonuçlar açısından rezidüel tümör
7 Nüks Kolon Kanserinde Tedavi 359 lüğü randomize, kontrollü bir çalışma ile de gösterilmiştir. 36 Sonuç olarak peritoneal karsinomatoz kolorektal kanserde sık rastlanan bir durum olmasa da, özellikle kolorektal kanser primerinin çıkarılabildiği hastalarda sitoredüktif cerrahi ve IPHKT nin sürviye belirgin katkısı vardır. Lokal nükslerle ilgili diğer bir durum ortaya çıkan komplikasyonlardır. Nüksün yaşam süresini uzatmaya yönelik cerrahi rezeksiyonu her zaman mümkün olmasa da, bazı durumlarda kanama, barsak tıkanması gibi nedenlerle cerrahi palyasyon endike olabilir. Kanama daha çok intraluminal nükslerde görülür. Bu tür olgularda endoskopik lazer tedavisi başarı ile uygulanabilir. 4 Tıkanma nüksle gelen bir hastada çok ciddi sıkıntılara yol açabilir. En tecrübeli cerrahların dahi zorlanabilecekleri bir konudur. Tıkanmaların yaklaşık %30-40 ı malignite dışı sebeplere bağlıdır. 37 Bu nedenle nüks hastalarında dahi barsak tıkanması herhangi bir andaki barsak tıkanması gibi ele alınmalıdır. Bunun istisnası terminal dönemde başvuran hastalar olup, bu dönemde başvuran hastalara rahatlatıcı tedavi uygulanır ve barsak perforasyonu riski göz ardı edilebilir. Yine kanama şikayeti ile başvuran kolorektal kanser nüksü olan hastalarda yaşam beklentisi 2 ayın altında ise cerrahi tedavi önerilmemektedir. 38 Hastaların yaklaşık %10-30 u nazogastrik dekompresyondan fayda görürken, %40 ında operasyon gerekebilir. 37 Ancak şok, ascites ve yaygın abdominal kitle ya da karsinomatozis durumunda operatif mortalite riski belirgin olarak artar. 39 Yine de bu hastalarda en iyi palyasyon aracı cerrahidir. 40 Fakat gereğinden fazla agresif olmamakta fayda vardır. Nükse bağlı barsak tıkanmalarında başarı ile uygulanabilecek bir yöntem de endoluminal stent uygulamasıdır. 4 Lokorejyonel nükslerde başka bir problem de üreteral obstrüksiyondur. 41 Hasta yan ağrısı, hematüri, ateş ve piyüri ile başvurur. Tomografi mutlaka gereklidir. Tedavi konusunda yeteri kadar veri yoktur. Ürolojik cerrahi tedavinin zakalıp kalmaması en önemli prognostik faktördür. R0 rezeksiyonun mümkün olduğu olgularda 5 yıllık sağ-kalım %34 olarak verilmiştir. 33 Buna karşın rezidüel tümör kalanlarda bu oranın %12 ye düştüğü de bildirilmiştir. PERİTONEAL KARSİNOMATOZİS Kolorektal kanserin intraperitoneal nonhepatik metastazları lokorejyonel nüks kategorisinde kabul edilmektedir. Peritonda yaygın tümöral odaklarla karakterize peritoneal karsinomatoz da bunlardan biridir (Resim 1). Eskiden sadece kemoterapi ile tedavi edilen ve inkürabilite kriteri olarak kabul edilen peritoneal karsinomatozis bugün peritonektomi-sitoredüktif cerrahi ve intraperitoneal hipertermik kemoterapi (IPHKT) ile tedavi edilmektedir. Koppe ve ark. 35 bu konuda yapılmış çalışmaları inceledikleri derlemelerinde peritoneal karsinomatoz insidansı alınan %3-28 olarak verilmiştir. Klasik 5-flurourasil (5-FU) bazlı kemoterapi sonrası bu hastaların medyan yaşam süresi 5,2-12,6 ay olarak verilmişken, sitoredüktif cerrahi ve IPHKT sonrası bu aya çıkmıştır. Ancak aynı şekilde morbidite ve mortalite oranları da %14 ve %0 dan %55 ve %19 a yükselmiştir. Sitoredüktif cerrahi ve IPHKT nin üstün- Resim 1. Kolorektal kanser nükslü bir olguda yaygın peritoneal karsinamatoz. (C. Terzi arşivi)
8 360 Nüks Kolon Kanserinde Tedavi manı, türü ve hangi olguda ne yapılması gerektiğine dair kesin veriler olmayıp, hastaya göre dikkatli ve iyi planlanmış bir tedavi izlemek gerekir. Diğer alternatiflerin tükendiği hastalarda perkütan nefrostomi uygulanabilir. Kolon kanserinin nükslerinde radyoterapi kullanılmazken kemoterapi faydalı olabilir. Birinci basamak tedavide kullanılan 5-FU bazlı rejimler nükslerin tedavisinde de kullanılabilir. Rektum kanserinin nüksünde ise radyoterapi kullanılabilir. 4 Radyoterapi birincil ve tek tedavi yöntemi olarak kullanılabileceği gibi cerrahiye adjuvan olarak da fayda sağlar ve hatta intraoperatif olarak da kullanılabilir. 42 Rektum kanserinin primer rezeksiyonu için özellikle yandaş problemleri olan, yaşlı hastalarda erken olgularda tercih edilen transanal lokal eksizyon bir biyopsi niteliğinde olup, hasta lokal eksizyon için çok dikkatli değerlendirilmelidir 43, çünkü yukarıda da bahsettiğimiz gibi nükslerin tedavisi zordur ve küratif rezeksiyon şansı azdır. Nükslerde palyasyon sağlamada başarı sağlanamadığı durumlarda hastanın sıvı ihtiyacının karşılanması ve ağrısının giderilmesi gerekir. Bunun için ağrı kesiciler, gerektiğinde epidural kateter, ya da nöroablatif yöntemler kullanılabilir. 4 SİSTEMİK NÜKS Lokal rezeksiyon alanının dışındaki alanlarda görülen metastazlara denir. 4 Tanımı uzak organlara primer tümörden malign hücrelerin yayılması olarak yapılabilir. 44 Kolorektal kanserin sıklıkla metastaz yaptığı organların başında karaciğer gelir. 45,46 Akciğer, over, kemik ve beyin diğer hedef organlardır. KARACİĞER METASTAZI Kolorektal kanser nedeniyle opere edilen hastalarda 5 yıllık takipte karaciğer metastazı gelişme oranı %20 dir. 45 Tedavisiz olgularda 5 yıllık yaşam beklentisi %1-2 iken, uygun tedavi ile bu oran %20-50,3 civarındadır. 47,48 Dolayısıyla karaciğer metastazı kolorektal kanser hastalarının yaşam sürelerinin belirlenmesinde önemli etkenlerden biridir. Lokal nükslerde olduğu gibi sistemik nükslerin de büyük çoğunluğu ilk iki yıl içinde görülür. Hastaların takibi planlanırken bu daima göz önünde bulundurulmalıdır. Karaciğer metastazlarının tedavisi cerrahidir. Ancak karaciğerdeki metastazların sayısı ve lokalizasyonu rezektabilitenin belirleyicisidir. Bir zamanlar dörtten fazla metastatik tümörün cerrahi için bir kontrendikasyon teşkil ettiği düşünülürken bugün için güvenli sınırlarla, geride yeterince karaciğer dokusu kalacak şekilde rezeksiyon yapılabildiği sürece metastazların sayısı cerrahi için bir engel teşkil etmemektedir. 46,49,50 Geride karaciğer parenkiminin %25 inden daha azı kalmadığı müddetçe cerrahi rezeksiyon zorlanmalıdır. 45 Karaciğer metastazektomi sonrası en önemli prognostik faktör rezeksiyon hattındaki normal parenkimi ifade eden rezeksiyon sınırıdır ancak bunun ne kadar olması gerektiği konusunda fikir birliği yoktur. 51 Uzun yıllar en az 10 mm güvenli sınırın olması gerektiği kabul edilmişken bugün 10 mm den az ancak mikroskobik olarak steril sınırın yeterli olduğu belirtilmektedir. 48,51 Kritik sınır söz konusu olduğunda rezeksiyon için kriyoterapi veya radyo-frekans ablasyon kullanılması en azından rezeksiyon hattında geride mikroskobik tümör kalmasını önler. Rezeksiyonun anatomik veya non-anatomik olması sadece peroperatif kan ihtiyacını etkileyip, yaşam süresi üzerine etkili değildir. 52,53 Ayrıca artık günümüzde ekstrahepatik hastalık varlığı (intraperitoneal ya da sistemik başka metastaz odağı gibi) karaciğer metastaz rezeksiyonu için engel değildir. 51 Hepatektominin operatif mortalitesi ise %5 nin altındadır. 8 Karaciğer metastazektomi sonrası 5 yıllık yaşam beklentisi %35-40 kadardır. 54 Ancak
9 Nüks Kolon Kanserinde Tedavi 361 çoklu metastaz varlığında rezeksiyon mümkün olmayan durumlarda kemoterapi son yıllarda çıkan yeni ajanlar sayesinde günümüzde oldukça başarılı sonuçlar vermektedir. Özellikle 5-FU, oksaliplatin ve lökovorin kombinasyonu (FOL- FOX) sayesinde unrezektabl olgularda dahi 20 aya varan yaşam süreleri mümkün olmuştur. 8 Hepatik arter içinden infüzyon ile kemoterapi bu tür olgularda alternatif bir tedavi yöntemi olarak sunulmuşsa da henüz klasik kemoterapiye üstünlüğü gösterilememiştir. 55 Bir başka sorun da ekstrahepatik safra yolu obstrüksiyonudur. 38 Özellikle primer kolorektal kanser nedeniyle rezeksiyon uygulanmış bir hasta biliyer obstrüksyion bulguları ile başvurursa öncelikli olarak etiyolojik sebep araştırılmalı ve benign nedenler ekarte edilmelidir. Eğer ciddi kaşıntı problemi varsa cerrahi girişim yapılabilir ancak öncelikle perkütan yolla internal/eksternal drenaj tercih edilmelidir. Bu şekilde %60-85 palyasyon sağlanabilir. Biliyer siroz tam tıkanıklık gelişen hastalarda 6-8 ayda gelişir. Bu süre zaten bu gibi hastalarda beklenen yaşam süresinden uzundur. Endoskopik biliyer stent yerleştirilmesi de faydalı olabilecek başka bir yöntemdir. İki yöntemin de en önemli komplikasyonu kolanjit olup yetersiz drenaj ve tekrarlayan girişim en önemli sebeptir. Portal alana uygulanacak 2400 Gy gibi düşük doz radyoterapi ile hem ağrı hem obstrüksiyonun palyasyonu sağlanabilir. AKCİĞER METASTAZI Kolorektal kanser hastalarının yaklaşık %10 unda akciğer metastazı beklenir. Akciğer metastazı gelişenlerin de ancak %10 unda akciğere izole metastaz vardır ve bunların da ancak %10 u pulmoner metastazektomi için uygun hastadır. 8 Ancak küratif metastazektomi uygulananlarda yaşam beklentisi artar. Operatif mortalite %2 nin altında olup, 5 yıllık yaşam beklentisi %30-40 civarındadır. Akciğer metas- tazlarının sayısı, CEA seviyeleri ve rezeksiyon sınırları yaşam süresini etkileyen faktörlerdir. Soliter, küçük metastazlarda yaşam beklentisi daha iyiyken, büyük lezyonlarda, rezeksiyonun tam olarak yapılamadığı hastalarda ve yüksek CEA seviyelerinde prognoz kötüdür. 8 Akciğer metastazektomisi için seçilecek cerrahi yöntem dikkatli bir inceleme (toraks tomografisi ve/veya FDG-PET) sonrası tek taraflı torakotomidir. 56 Son yıllarda gündeme gelen video yardımlı torakotomi özellikle küçük bir parenkimal rezeksiyon gerekli ise ilk tercih olabilir. Bu son yöntemin tek dezavantajı taktil sensasyon olmaması nedeniyle tüm akciğer parenkiminin palpe edilememesidir. 57 Karaciğer ve akciğer metastazlarının beraber görüldüğü hastalarda eğer rezeksiyon mümkünse her iki metastazın da çıkarılması sürviye katkı sağlar. 56,58 Genel kanı karaciğer ve akciğer ameliyatlarının farklı seanslarda yapılması yönündedir. 58 Hepatektomi sonrası küçük bir akciğer metastazının yakalanması ve rezeke edilmesi tek başına hepatik metastaz ile aynı yaşam beklentisine sahiptir. 56 Overin metastatik tümörleri over tümörleri içinde çok büyük bir yer teşkil etmese de over en çok meme ve kolon tümörlerinden metastaz alır. 8 Özellikle de peritoneal metastaz varlığında bu oran çok yükselir. Metastaz yolu direkt periton aracılığı ile komşuluk yoluyla veya hematojen yolla olabilir. Kolorektal kanserin over metastazı görülen hastaların %40 ında peritoneal tutulum mevcuttur. 59 Makroskobik ve mikroskobik olarak overin primer ve metastatik tümörlerinin ayrılması zor olsa da histolojik inceleme ile tanı konabilir. Overin primer tümörleri CK20-/CEA-/CK7+ iken kolorektal kanserden overe metastatik tümörler CK20+/ CEA+/CK7- dir. 8 Peroperatif olarak ya da tomografi gibi görüntüleme yöntemleri ile saptandığında mümkün olan her durumda overdeki metastatik lezyonun çıkarılması amacıyla bilateral ooferektomi önerilmektedir. Ancak birçok vakada overdeki
10 362 Nüks Kolon Kanserinde Tedavi metastatik lezyon çevre dokulara invaze olmuş olabilir ve debulking ameliyatının primer over kanseri nükslerinden farklı olarak yaşam beklentisine katkısının olmadığı belirtilmektedir. 8 İzole lezyon varlığında cerrahi sonrası medyan yaşam süresi 18 ay olarak bildirilmiştir. 60 Kemoterapinin overdeki kolorektal metastazların tedavisine bir katkısı yoktur. Overlerin bu durumu nedeniyle kolektomi esnasında rutin profilaktik ooferektomi de gündeme gelmiştir. Postmenopozal kadınlarda profilaktik ooferektominin hastaya negatif bir katkısı olmayıp önerilebilir. 8 Premenopozal kadınlarda ise ancak şu risk faktörleri varlığında profilaktik ooferektomi düşünülmelidir; 1. Peritoneal metastaz olması, 2. Over karsinomu gelişme riskinin yüksek olduğu hastalar- kuvvetli aile öyküsü, BRCA (+) olgular ya da HNPCC hastaları, 3. İleride çocuk sahibi olmayı planlamayan hastalar. Kemiğe metastaz kolorektal kanser olgularının %7-9 unda görülür ve genel olarak diğer sistemik metastazlarla birliktelik gösterir. 8 Bu nedenle rutin kemik taraması kolorektal kanser takibinde kullanılan bir yöntem değildir. An- cak şüphelenildiğinde yapılmalıdır. Kemik metastazlarının definitif tedavisi olmayıp sadece ağrının palyasyonu için tedavi planlanmalıdır. Fraktür varlığında internal fiksasyona başvurmak gerekebilir. Beyin metastazları sadece %1-4 olguda görülür. 61 Ayrıca beynin metastatik tümörlerinin sadece %3 ünü kolorektal kanser metastazları oluşturur. Yine beyin metastazları da genellikle sistemik hastalığa eşlik edip çok nadiren izole olabilir. Bu izole lezyonlarda cerrahi ve/ veya radyoterapi 1-2 yıl yaşam süresi katkısı sağlayabilir. 62 Sonuç olarak kolorektal kanserin lokal ya da sistemik nükslerinin cerrahi rezeksiyonu beklenen yaşam süresine katkı sağlar. Bu nedenle kolorektal kanser hastalarının rezeksiyonu sonrası özellikle ilk iki yıl olmak üzere ilk 5 yıl düzenli takip edilmesi, nükslerin erken dönemde yakalanmasına ve nüks varlığında etkin tedavilerin uygun bir şekilde yapılmasına yardımcı olur. Küratif cerrahinin mümkün olmadığı durumlarda da hastaların yaşam konforunu arttıracak ve ağrısını azaltacak tedavi yöntemleri gözden geçirilmelidir.
11 Nüks Kolon Kanserinde Tedavi 363 KAYNAKLAR Devesa JM, Morales V, Enriquez JM, et al. Colorectal cancer. The bases for a comprehensive follow-up. Dis Colon Rectum 1988, 31: Obrand DI, Gordon PH. Incidence and patterns of recurrence following curative resection for colorectal carcinoma. Dis Colon Rectum 1997; 40: Kopetz S, Freitas D, Calabrich AF, Hoff PM. Adjuvant chemotherapy for stage II colon cancer. Oncology (Williston Park) 2008; 22: Gordon PH. Malignant Neoplasms of the Colon. In: Gordon PH, Nivatvongs S (Eds). Neoplasms of the Colon, Rectum and Anus. 2nd Ed Informa Healthcare USA Inc, New York, 2007 Koea JB, Lanouette N, Paty PB, Guilem JG, Cohen AM. Abdominal wall recurrence after colorectal resection for cancer. Dis Colon Rectum 2000; 43: Russell A, Tong D, Dawson LE, et al. Adenocarcinoma of the proximal colon: sites of initial dissemination and patterns of recurrence following surgery alone. Cancer 1984; 53: Fidler IJ. Critical determinants of metastasis. Semin Cancer Biol 2002; 12: D Angelica M, Idrees K, Paty PB, Blumgart LH. Colorectal cancer: metastatic (palliation). In: Wolff BG, Fleshman JW, Beck DE, Pemberton JH, Wexner SD (Eds). The ASCRS Textbook of Colon and Rectal Surgery. 1st Ed Springer Science+Media LLC, New York, 2007 Hammarstrom S. The carcinoembryonic antigen family: structures, suggested functions and expression in normal and malignant tissues. Semin Cancer Biol. 1999; 9: Luzzi KJ, MacDonald IC, Schmidt EE, et al. Multistep nature of metastatic inefficiency: dormancy of solitary cells after successful extravasation and limited survival of early micrometastases. Am J Pathol 1998; 153: Abulafi AM, Williams NS. Local recurrence of colorectal cancer: the problem, mechanisms, management and adjuvant therapy. Br J Surg 1994; 81: 7-19 Senagore AJ, Fry R. Surgical management of colon cancer. In: Wolff BG, Fleshman JW, Beck DE, Pemberton JH, Wexner SD (Eds). The ASCRS Textbook of Colon and Rectal Surgery. 1st Ed Springer Science+Media LLC, New York, 2007 Galandiuk S, Wieand HS, Moertel CG, et al. Patterns of recurrence after curative resection of carcinoma of the colon and rectum. Surg Gynecol Obstet 1992; 174: Penna C, Nordlinger B. Colorectal metastasis (liver and lung). Surg Clin N Am 2002; 82: Willett C, Tepper JE, Cohen A, et al. Obstructive and perforative colonic carcinoma: patterns of failure. J Clin Oncol 1985; 3: Buhler H, Seefeld U, Deyhle P, et al. Endoscopic followup after colorectal cancer surgery. Early detection of local recurrence? Cancer 1984; 54: Wenzl E, Wunderlich M, Herbst F. Results of a rigorous follow-up system in colorectal cancer. Int J Colorectal Dis 1988; 3: Rodriguez-Bigas MA, Stulc JP, Davidson B, et al. Prognostic significance of anastomotic recurrence from colorectal adenocarcinoma. Dis Colon Rectum 1992; 35: Nilason E, Gregersen ND, Hartvig B, Sjodahl L. Carcinoma of the colon and rectum. Acta Chir Scand 1984; 150: Heald RJ, Ryall RDH. Recurrence and survival after total mesorectal excision for rectal cancer. Lancet 1986; 2: Cima RR, Nelson H. Management of locally advanced and recurrent rectal cancer. In: Wolff BG, Fleshman JW, Beck DE, Pemberton JH, Wexner SD (Eds). The ASCRS Textbook of Colon and Rectal Surgery. 1st Ed Springer Science+Media LLC, New York, 2007 Swedish Rectal Cancer Trial. Improved survival with preoperative radiotherapy in resectable rectal cancer. N Engl J Med 1997; 336: Camma C, Giunta M, Fiorica F, et al. Preoperative radiotherapy for resectable rectal cancer: a meta-analysis. J Am Med Assoc 2000; 284: Hruby G, Barton M, Miles S, et al. Site of local recurrence after surgery, with or without chemotherapy, for rectal cancer: implications for radiotherapy field design. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2003; 55: Delbeke D, Vitola JV, Sandler MP, et al. Staging recurrent metastatic colorectal carcinoma with PET. J Nucl Med 1997; 38: Libutti SK, Alexander HR Jr, Choyke P, et al. A prospective study of 2-[18F] fluoro-2-deoxy-d-glucose/positron emission tomography scan 99mTclabeled arcitumomab (CEA-scan), and blind second-look laparotomy for detecting colon cancer recurrence in patients with increasing carcinoembryonic antigen levels. Ann Surg Oncol 2001; 8: Desai DC, Zervos EE, ArnoldMW, Burak WE Jr., Mantil J, Martin EW Jr. Positron emission tomography affects surgical management in recurrent colorectal cancer patients. Ann Surg Oncol 2003; 10: Whiteford MH, Whiteford HM, Yee LF, et al. Usefulness of FDG-PET scan in the assessment of suspected metastatic or recurrent adenocarcinoma of the colon and rectum. Dis Colon Rectum 2000; 43: Johnson K, Bakhsh A, Young D, Martin TE Jr, Arnold M. Correlating computed tomography and positron emission tomography scan with operative findings in metastatic colorectal cancer. Dis Colon Rectum 2001; 44: Bowne WB, Lee B, Wong WD, et al. Operative salvage for locoregional recurrent colon cancer after curative resection: an analysis of 100 cases. Dis Colon Rectum 2005; 48: Fuzun M. Locoregional recurrence (non hepatic abdominal recurrence) of rectal cancer. Acta Chir Iugosl 2004; 51: Nelson H, Nyam DCNK, Gunderson LL. Recurrent and metastatic colorectal cancer. In: Zuidema GD, Yeo CJ (Eds). Shcakelford s Surgery of the Alimentary Tract. 5th
12 364 Nüks Kolon Kanserinde Tedavi Ed , WB Saunders Company Limited, Philadelphia, 2002 Lehnert T, Methner M, Pollok A, Schaible A, Hinz U, Herfarth C. Multivisceral resection for locally advanced primary colon and rectal cancer: an analysis of prognostic factors in 201 patients. Ann Surg. 2002; 235: Suzuki K, Dozois RR, Devine RM, Nelson H, Weaver AL, Gunderson LL, Ilstrup DM. Curative reoperations for locally recurrent rectal cancer. Dis Colon Rectum 1996; 36: Koppe MJ, Boerman OC, Oyen WJ, Bleichrodt RP. Peri- toneal carcinomatosis of colorectal origin: incidence and current treatment strategies. Ann Surg 2006; 243: Verwaal VJ, Van Ruth S, de Bree E, et al. Randomized trial of cytoreduction and hyperthermic intraperitoneal chemotherapy versus systemic chemotherapy and palliative surgery in patients with peritoneal carcinomatosis of colorectal cancer. J Clin Oncol 2003; 21: Stellato TA, Shenk RR. Gastrointestinal emergencies in the oncologic patient. Semin Oncol 1989; 16: Walker L, Casciato DA. Yılmazlar T (çeviren). Abdominal komplikasyonlar. In: Manavoğlu O (çeviri editorü). Klinik Onkoloji El Kitabı 4ncü baskıdan çeviri Palme Yayıncılık, Ankara, 2007 Van Ooijen B, van der Burg MEL, Planting ASTH, et al. Surgical treatment of gastric drainage only for intestinal obstruction in patients with carcinoma of the ovary or peritoneal carcinomatosis of other origin. Surg Gynecol Obstet 1993; 176: Lau PWK, Lorentz TG. Results of surgery for malignant bowel obstruction in advanced unresectable, recurrent colorectal cancer. Dis Colon Rectum 1993; 36: Smith P, Bruera E. Management of malignant ureteral obs- truction in the palliative care setting. J Pain Symptom Manage 1995; 10: Heriot AG, Tekkis PP, Darzi A, Mackay J. Surgery for local recurrence of rectal cancer. Colorectal Dis 2006; 8: Nastro P, Beral D, Hartley J, Monson JR. Local excision of rectal cancer: review of literature. Dig Surg 2005;22:6-15 Hanahan D, Weinberg RA. The hallmarks of cancer. Cell 2000; 100: Berber E, Spirstein AE. Management of colorectal liver metastases. In: Fazio VW, Church JM, Delaney CP, eds. Current Therapy in Colon and Rectal Surgery, 2nd Ed. Pennsylvania: Elsevier-Mosby, 2005; Curley A, Izzo F, Abdalla E, Vauthey N. Surgical treatment of colorectal cancer metastasis. Cancer and Metastasis Reviews 2004; 23: Bakalakos EA, Kim JA, Young DC, Martin EW. Determi- nants of survival following hepatic resection for metastatic colorectal cancer. World J Surg 1998; 22: Scheele J, Altendorf-Hofmann A, Grube T, Hohenberger W, Stangl R, Schmidt K. Resection of colorectal liver metastases. What prognostic factors determine patient selection? Chirurg 2001; 72: Liu LX, Zhang WH, Jiang HC. Current treatment for liver metastases from colorectal cancer. World J Gastroenterol 2003; 9: Ohlsson B, Stenram U, Tranberg KG. Resection of colorectal liver metastases: 25-year experience. World J Surg 1998; 22: Elias D, Cavalcanti A, Sabourin JC, Pignon JP, Ducreux M, Lasser P. Results of 136 curative hepatectomies with a safety margin of less than 10 mm for colorectal metastases. J Surg Oncol 1998; 69: Ferrero A, Polastri R, Muratore A, Zorzi D, Capussotti L. Extensive resections for colorectal liver metastases. J Hepatobiliary Pancreat Surg 2004; 11: Nakamura S, Suzuki S, Konno H. Resection of hepatic metastases of colorectal carcinoma: 20 years experience. J Hepatobiliary Pancreat Surg 1999; 6: Ruers T, Bleichrodt RP. Treatment of liver metastases, an update on the possibilities and results. Eur J Cancer 2002; 38: O Neil BH. Systemic therapy for colorectal cancer: focus on newer chemotherapy and novel agents. Semin Radiat Oncol 2003; 13: Rizk NP, Downey RJ. Resection of pulmonary metastases from colorectal cancer. Semin Thorac Cardiovasc Surg 2002; 14: McCormack PM, Bains MS, Begg CB, et al. Role of videoassisted thoracic surgery in the treatment of pulmonary metastases: results of a prospective trial. Ann Thorac Surg 1996; 62: Nagakura S, Shirai Y, Yamato Y, Yokoyama N, Suda T, Hatakeyama K. Simultaneous detection of colorectal carcinoma liver and lung metastases does not warrant resection. J Am Coll Surg 2001; 193: Rayson D, Bouttell E, Whiston F, Stitt L. Outcome after ovarian/adnexal metastectomy in metastatic colorectal carcinoma. J Surg Oncol 2000; 75: Wright JD, Powell MA, Mutch DG, et al. Synchronous ovarian metastases at the time of laparotomy for colon cancer. Gynecol Oncol 2004; 92: Wronski M, Arbit E. Resection of brain metastases from colorectal carcinoma in 73 patients. Cancer 1999; 85: Ko FC, Liu JM, Chen WS, Chiang JK, Lin TC, Lin JK. Risk and patterns of brain metastases in colorectal cancer: 27-year experience. Dis Colon Rectum 1999; 42:
Safra Yolları Kanserlerinde SistemikTedaviler. Dr.M.Oktay TARHAN İzmir K.Ç.Ü. Atatürk E.A.H. Tıbbi Onkoloji Kliniği 21.04.2013
Safra Yolları Kanserlerinde SistemikTedaviler Dr.M.Oktay TARHAN İzmir K.Ç.Ü. Atatürk E.A.H. Tıbbi Onkoloji Kliniği 21.04.2013 Kısa Kitaplar, Sunumlar.. Almanların yemek kitabı Amerikalıların tarihi Onkologların
DetaylıKaraciğer Metastazlarının Cerrahi Tedavisi. Dr. Orhan Bilge İ.Ü. İst. Tıp Fakültesi Genel Cerrahi ABD
Karaciğer Metastazlarının Cerrahi Tedavisi Dr. Orhan Bilge İ.Ü. İst. Tıp Fakültesi Genel Cerrahi ABD Kolon tümörlü olguların %40-50 sinde karaciğer metastazı gelişir ; % 15-25 senkron (primer tm ile /
DetaylıLAPAROSKOPİK KOLOREKTAL KANSER CERRAHİSİNİN ERKEN DÖNEM SONUÇLARI:251 OLGU
LAPAROSKOPİK KOLOREKTAL KANSER CERRAHİSİNİN ERKEN DÖNEM SONUÇLARI:251 OLGU TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ GASTROENTEROLOJİ CERRAHİSİ KLİNİĞİ DR.TAHSİN DALGIÇ GİRİŞ Laparoskopik kolorektal cerrahi son
DetaylıLokal İleri Evre Küçük Hücreli Dışı Akciğer Kanseri Tedavisi
Lokal İleri Evre Küçük Hücreli Dışı Akciğer Kanseri Tedavisi Lokal ileri evre akciğer kanserli olgularda cerrahi tedavi, akciğer rezeksiyonu ile birlikte invaze olduğu organ ve dokuların rezeksiyonunu
DetaylıPaul Sugarbaker
Paul Sugarbaker 7.09.2014 1 HIPEC, pubmed 4 nisan 2012 7.09.2014 2 Giriş GIS kanserlerinin pek çoğunda peritoneal karsinomatoz olur Bu olguların çoğu 5-6 ay içinde ölür Gelenkesel olarak karsinomatozun
DetaylıVaka Eşliğinde Güncel Pratik Yaklaşım: Oligometastatik Meme Kanserine Yaklaşım. Prof. Dr. Feyyaz ÖZDEMİR K.T.Ü Tıbbi Onkoloji B.D.
Vaka Eşliğinde Güncel Pratik Yaklaşım: Oligometastatik Meme Kanserine Yaklaşım Prof. Dr. Feyyaz ÖZDEMİR K.T.Ü Tıbbi Onkoloji B.D. S A, 32 yaşında, Öğretmen, Trabzon Şikayeti: Karın ağrısı Hikayesi: 6 yıl
DetaylıProf.Dr.İ.Ethem Geçim Ankara üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Anabilim Dalı Kolorektal Cerrahi Ünitesi
Prof.Dr.İ.Ethem Geçim Ankara üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Anabilim Dalı Kolorektal Cerrahi Ünitesi Cerrahinin en iddialı konularından birisi! İlk tedavi çekostomi,pillore 1776 İlk kolostomi,duret
Detaylıİnvaziv Mesane Kanserinde Radikal Sistektomi + Lenfadenektomi, Neoadjuvan ve Adjuvan Kemoterapi. Dr. Öztuğ Adsan
İnvaziv Mesane Kanserinde Radikal Sistektomi + Lenfadenektomi, Neoadjuvan ve Adjuvan Kemoterapi Dr. Öztuğ Adsan Radikal Sistektomi Radikal sistektomi pelvik lenfadenektomi ile birlikte kasa invaze ve
DetaylıCoğrafi temel yaklaşım farklılıkları
Coğrafi temel yaklaşım farklılıkları Doğu Asya Cerrahi D2 sonrası oral floropirimidin bazlı adjuvan tedavi Avrupa Perioperatif kemoterapi (neoadjuvan ve adjuvan) Amerika Adjuvan kemoradyoterapi Surg Oncol
DetaylıSİNDİRİM SİSTEMİ KANSERLERİNDE ONKOLOJİK TEDAVİ. Prof. Dr. Evin Büyükünal Cerrahpaşa Tıp Fakültesi İç Hastalıkları. ABD Tıbbi Onkoloji Bilim Dalı
SİNDİRİM SİSTEMİ KANSERLERİNDE ONKOLOJİK TEDAVİ Prof. Dr. Evin Büyükünal Cerrahpaşa Tıp Fakültesi İç Hastalıkları. ABD Tıbbi Onkoloji Bilim Dalı SİNDİRİM SİSTEMİ KANSERLERİ MEME VE AKCİĞER KANSERİNDEN
DetaylıTanı: Metastatik hastalık için patognomonik bir radyolojik. Tek veya muitipl nodüller iyi sınırlı veya difüz. Göğüs Cerrahisi Hasan Çaylak
Journal of Clinical and Analytical Medicine Göğüs Cerrahisi Hasan Çaylak Göğüs Cerrahisi Metastatik Akciğer Tümörleri Giriş İzole akciğer metastazlarına tedavi edilemez gözüyle bakılmamalıdır Tümör tipine
DetaylıPrimeri Bilinmeyen Aksiller Metastazda Cerrahi Yaklaşım. Dr. Ali İlker Filiz GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi Genel Cerrahi Servisi
Primeri Bilinmeyen Aksiller Metastazda Cerrahi Yaklaşım Dr. Ali İlker Filiz GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi Genel Cerrahi Servisi okült (gizli, saklı, bilinmeyen, anlaşılmaz) okült + kanser primeri bilinmeyen
DetaylıEVRE I SEMİNOM DIŞI TÜMÖRLERE YAKLAŞIM
EVRE I SEMİNOM DIŞI TÜMÖRLERE YAKLAŞIM Dr. Ahmet BİLİCİ İstanbul Medipol Üniversitesi, Tıp Fakültesi Tıbbi Onkoloji B.D. 16.12.2018 Giriş Testis tümörlerinin %30 unu oluşturur %70 i erken evre olarak tanı
DetaylıKÜRATİF TEDAVİ SONRASI PSA YÜKSELMESİNE NASIL YAKLAŞALIM? Doç. Dr. Bülent Akduman Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji A.D.
KÜRATİF TEDAVİ SONRASI PSA YÜKSELMESİNE NASIL YAKLAŞALIM? Doç. Dr. Bülent Akduman Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji A.D. PSA nın tanımı Prostate Specific Antigen PSA yı hasta nasıl
DetaylıTotal Mezorektal Eksizyon (TME) ve Getirdikleri. Prof. Dr. Ahmet Alponat Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Anabilim Dalı
Total Mezorektal Eksizyon (TME) ve Getirdikleri Prof. Dr. Ahmet Alponat Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Anabilim Dalı Kolorektal kanserler Hayat boyu risk % 5.5-6 Kanserler içinde İnternal
DetaylıKolorektal Adenokarsinomlarda Tümör Tomurcuklanmasının Kolonoskopik Biyopsi ve Rezeksiyon Materyalleri Arasındaki Uyumu
Kolorektal Adenokarsinomlarda Tümör Tomurcuklanmasının Kolonoskopik Biyopsi ve Rezeksiyon Materyalleri Arasındaki Uyumu Saime Ramadan 1, Burcu Saka 2, Gülbanu Erkan Canoğlu 3, Mustafa Öncel 4 Başkent Üniversitesi
DetaylıRektum Kanseri Lokal Tümör Eksizyonu Radikal Bir Girişim midir?
Rektum Kanseri Lokal Tümör Eksizyonu Radikal Bir Girişim midir? Prof.Dr.Sümer Yamaner İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Anabilim Dalı Lokal tümör eksizyonu nedir? Lokal Tümör Eksizyonu Transanal
DetaylıREKTUM KANSERİNDE NEO / ADJUVAN RADYOTERAPİ. Ethem Nezih Oral İstanbul Üniversitesi İTF Rad Onk AD
REKTUM KANSERİNDE NEO / ADJUVAN RADYOTERAPİ Ethem Nezih Oral İstanbul Üniversitesi İTF Rad Onk AD Sunu Akışı Postop KTRT Preop RT vs cerrahi Preop KTRT vs postop KTRT Preop RT vs preop KTRT 1975-1990 Postop
DetaylıPerformance of Cytoreductive Surgery and early postoperative intraperitoneal chemotherapy in a Gastric Carcinoma Patient with Huge Krukenberg tumor
Performance of Cytoreductive Surgery and early postoperative intraperitoneal chemotherapy in a Gastric Carcinoma Patient with Huge Krukenberg tumor Dev Krukenberg tümörlü Mide Kanserli hastada Sitoredüktif
DetaylıMetastatik Karaciğer Tümörlerinin Cerrahi Tedavisi
Metastatik Karaciğer Tümörlerinin Cerrahi Tedavisi Prof. Dr. Orhan Bilge İst. Tıp Fakültesi Genel Cerrahi ABD Karaciğer Safra Yolları Cerrahisi Birimi Kolorektal Kanser 950 000 hasta / yıl Kanser ölümlerinin
DetaylıKOLON KANSERİ VAKASI-1/ LOKAL İLERİ REKTUM KANSERİ- EŞ ZAMANLI REZEKTABL KARACİĞER METASTAZI DR DİLEK ERDEM
KOLON KANSERİ VAKASI-1/ LOKAL İLERİ REKTUM KANSERİ- EŞ ZAMANLI REZEKTABL KARACİĞER METASTAZI DR DİLEK ERDEM VAKA 44 yaş, K Rektum 2-3. cmde kitle Bx:adenokarsinom Batın MR: 1. Karaciğerde 2 adet 4 cm ve
DetaylıMide Tümörleri Sempozyumu
Mide Tümörleri Sempozyumu Lokal İleri Hastalıkta Neoadjuvan Radyoterapi ve İORT Prof. Dr. Ahmet KİZİR İ.Ü. Onkoloji Enstitüsü 17 Aralık 2004 İstanbul Neoadjuvan Radyoterapi Amaç : Lokal ileri hastalıkla
DetaylıParatiroid Kanserinde Yönetim İzmir den Üç Merkezli Deneyim
Paratiroid Kanserinde Yönetim İzmir den Üç Merkezli Deneyim Murat Özdemir, Özer Makay, Tevfik Demir*, Berk Göktepe, Kamil Erözkan, Barış Bingül**, Yeşim Ertan**, Hüsnü Buğdaycı***, Gökhan İçöz, Mahir Akyıldız
DetaylıDr. Fatma PAKSOY TÜRKÖZ Atatürk Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tıbbi Onkoloji
Dr. Fatma PAKSOY TÜRKÖZ Atatürk Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tıbbi Onkoloji Mide Kanserinde Kemik Metastazı Klinik çalışmalarda; %0.7 - %3.4 Otopsi çalışmalarında;
DetaylıRadyoterapi nükslerinde sistektomi: diversiyon tipi ve morbidite. Dr. Güven Aslan Dokuz Eylül Üniversitesi Üroloji AD
Radyoterapi nükslerinde sistektomi: diversiyon tipi ve morbidite Dr. Güven Aslan Dokuz Eylül Üniversitesi Üroloji AD Radikal Sistektomi Radikal Sistektomi Pelvik Lenfadenektomi Üriner Diversiyon Radikal
DetaylıDev Karaciğer Metastazlı Gastrointestinal Stromal Tümör Olgusu ve Cerrahi Tedavi Serüveni
Dev Karaciğer Metastazlı Gastrointestinal Stromal Tümör Olgusu ve Cerrahi Tedavi Serüveni Dr. Koray TOPGÜL Medical Park Samsun Hastanesi Genel Cerrahi Bölümü/ SAMSUN 35 yaşında erkek hasta, İlk kez 2007
Detaylıİnsidental kanser. Dr. Ali İlker Filiz Haydarpaşa Sultan Abdülhamid Eğitim ve Araştırma Hastanesi Genel Cerrahi Kliniği
İnsidental kanser Dr. Ali İlker Filiz Haydarpaşa Sultan Abdülhamid Eğitim ve Araştırma Hastanesi Genel Cerrahi Kliniği Tanım Preoperatif tanı yöntemleriyle saptanamayan, ancak benign hastalıklar nedeniyle
DetaylıREKTUM KANSERİNDE ADJUVAN NEOADJUVAN TEDAVİ YAKLAŞIMLARI. Prof Dr Gökhan Demir İstanbul Bilim Üniversitesi Tıbbi Onkoloji Bilim Dalı
REKTUM KANSERİNDE ADJUVAN NEOADJUVAN TEDAVİ YAKLAŞIMLARI Prof Dr Gökhan Demir İstanbul Bilim Üniversitesi Tıbbi Onkoloji Bilim Dalı Rektum Kanserinde Cerrahi Total mezorektal eksizyon sonrası T3-4 ve N
DetaylıKOLOREKTAL KARSİNOMLU HASTALARDA PRİMER İLE METASTAZ ARASINDA KRAS DİSKORDANSI
KOLOREKTAL KARSİNOMLU HASTALARDA PRİMER İLE METASTAZ ARASINDA KRAS DİSKORDANSI AHMET ŞİYAR EKİNCİ1, UMUT DEMİRCİ 1, BERNA ÖKSÜZOĞLU1, AYŞEGÜL ÖZTÜRK2, ONUR EŞBAH1, TAHSİN ÖZATLI1, ÖZNUR BAL1, AYŞE DEMİRCİ1,
DetaylıKOLANJİOKARSİNOMA. Sunum Planı. Safra Kanalı Kanseri-Kolanjiokarsinoma- Sunum Planı. Sunum Planı. Kolanjiokarsinoma- Lokalizasyon
KOLANJİOKARSİNOMA Prof.Dr.Ömer ŞENTÜRK Safra Kanalı Kanseri-Kolanjiokarsinoma- Safra kanalı epitelinden köken alır (en sık adenokarsinom) Anatomik olarak 3 gruba ayrılır icca (intrahepatik) pcca (perihiler)
DetaylıADRENAL KORTİKAL KANSER TEDAVİSİNDE LAPAROSKOPİK CERRAHİ
ADRENAL KORTİKAL KANSER TEDAVİSİNDE LAPAROSKOPİK CERRAHİ DR GÜRHAN SAKMAN ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ GENEL CERRAHİ ANABİLİM DALI ADRENAL KORTİKAL KANSER TEDAVİSİNDE LAPAROSKOPİK CERRAHİ DR GÜRHAN
DetaylıDr. M. Gamze Aksu Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyasyon Onkolojisi AD
Dr. M. Gamze Aksu Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyasyon Onkolojisi AD Hepatobilier sistem tümörleri Kolanjiokarsinom Hepatoselüler karsinom Safra kesesi tümörleri Ampulla Vater tümörleri Pankreas
DetaylıPankreas Kanserinde Rezeksiyon Sonrası Adjuvan Tedavi. Dr. Orhan Bilge
Pankreas Kanserinde Rezeksiyon Sonrası Adjuvan Tedavi Dr. Orhan Bilge Pankreas Kanseri %90 ductal adenokanser Kanser tanısında 10. sırada Kanser ölümünde 4. sırada Pankreas Kanseri Tanı sırasında %20 rezektabl
DetaylıEvre III KHDAK nde Radyoterapi
Evre III KHDAK nde Radyoterapi Dr. Deniz Yalman Ege Ü.T.F. Radyasyon Onkolojisi A.D. 20. UKK, 2013, Antalya Evre III Alt Grupları IIIA 0 : N2 tutulumu yok (T3N1, T4N0-1) IIIA 1 : Rezeksiyon spesimeninde
DetaylıNEOADJUVAN TEDAVİ SONRASI CERRAHİ İLE PATOLOJİK DOWNSTAGE (T0N0-T1-2N0) OLDUĞU TESPİT EDİLEN HASTALARDA BEKLENİLMEYEN OLDUKÇA İYİ SAĞKALIM
NEOADJUVAN TEDAVİ SONRASI CERRAHİ İLE PATOLOJİK DOWNSTAGE (T0N0-T1-2N0) OLDUĞU TESPİT EDİLEN HASTALARDA BEKLENİLMEYEN OLDUKÇA İYİ SAĞKALIM Cengiz Gebitekin 1, Alper Toker 2, Hüseyin Melek 1, Suat Erus
DetaylıKüçük Hücre-Dışı Akciğer Kanserinde Cerrahi Tedavi. 18 Ocak 12 Çarşamba
Küçük Hücre-Dışı Akciğer Kanserinde Cerrahi Tedavi Küçük Hücre-Dışı Akciğer Kanserinde Cerrahi Tedavi Dr. Akif Turna Küçük Hücre-Dışı Akciğer Kanserinde Cerrahi Tedavi Dr. Akif Turna Küçük Hücre-Dışı Akciğer
DetaylıCerrahi Dışı Tedaviler
KÖTÜ HUYLU YUMUŞAK DOKU TÜMÖRLERİ Cerrahi Dışı Tedaviler Dr.Selami ÇAKMAK GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi 50 den fazla yumuşak doku sarkomu tipi Kaynaklandığı doku, Klinik gidişat, Görülme yaşı, Agresifliği,
DetaylıSEMİNOM-DIŞI TESTİS TÜMÖRLERİNİN TEDAVİSİNDE RADYOTERAPİ. Doç. Dr. Mert Saynak
SEMİNOM-DIŞI TESTİS TÜMÖRLERİNİN TEDAVİSİNDE RADYOTERAPİ Doç. Dr. Mert Saynak Clinical Radiation Oncology, Third Edition OLGU 30 yaşında bir hentbol oyuncusu, Migren tanısı var Son maçı esnasında
Detaylıgiriş evre IV akciğer ca : KHDAK % 39 (2006 NCI ; SEER) 2 yıl sağkalım = % 5! prognostik faktörler : performans ve kilo kaybı metastaz sayısı??
giriş evre IV akciğer ca : KHDAK % 39 (2006 NCI ; SEER) 2 yıl sağkalım = % 5! prognostik faktörler : performans ve kilo kaybı metastaz sayısı?? KÜRATİF LOKAL TED? AGRESİF PALYASYON! PET ÖNCESİ PET evre
DetaylıERKEN EVRE OVER KANSERİ VE BORDERLİNE OVER TÜMÖRLERİ. Dr. Derin KÖSEBAY
ERKEN EVRE OVER KANSERİ VE BORDERLİNE OVER TÜMÖRLERİ Dr. Derin KÖSEBAY OVER KANSERİ Over kanseri tanısı koyulduktan sonra ortalama 5 yıllık yaşam oranı %35 civarındadır. Evre I olgularında 5 yıllık yaşam
DetaylıRadyasyon Koliti Oluşturulmuş Sıçanlarda Ghrelinin Barsak Anastomozu Üzerine Etkisi Dr. Ebubekir Gündeş
Radyasyon Koliti Oluşturulmuş Sıçanlarda Ghrelinin Barsak Anastomozu Üzerine Etkisi Dr. Ebubekir Gündeş Kartal Koşuyolu Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi Gastroenteroloji Cerrahisi Kliniği Giriş
Detaylıigog toplantıları 23.şubat 2011
igog toplantıları 23.şubat 2011 PUCCINI MADAM BUTTERFLY OPERA III PERDE ANADOLU SAĞLIK MERKEZĠ Medikal Onkoloji vaka sunumu M.B 54 yaşında kadın hasta ilk başvuru tarihi: 6/5/2010 Öykü: 6 hafta önce başlayan
DetaylıGeniş cerrahi rezeksiyonlara rağmen lokal ileri evrede GS %40-90 LRNüks ve buna bağlı olarak %80 ölüm 20.
Geniş cerrahi rezeksiyonlara rağmen lokal ileri evrede GS %8-34@5-yıl %40-90 LRNüks ve buna bağlı olarak %80 ölüm 4-yıllık takip NEJM,2001 Medyan 10-yıllık takip sonuçları KRT lokal bölgesel nüksü azaltarak
DetaylıKüçük Hücre-Dışı Akciğer Kanserinde Cerrahi Tedavi. 01 Kasım 2010 Pazartesi
Küçük Hücre-Dışı Akciğer Kanserinde Cerrahi Tedavi Küçük Hücre-Dışı Akciğer Kanserinde Cerrahi Tedavi Doç.Dr. Akif Turna Küçük Hücre-Dışı Akciğer Kanserinde Cerrahi Tedavi Doç.Dr. Akif Turna Küçük Hücre-Dışı
DetaylıSENTİNEL LENF DÜĞÜMÜ İŞARETLEMESİ: KOLOREKTAL KANSER CERRAHİSİNDE YERİ VAR MI?
SENTİNEL LENF DÜĞÜMÜ İŞARETLEMESİ: KOLOREKTAL KANSER CERRAHİSİNDE YERİ VAR MI? Doç. Dr. Selman Sökmen, FACS Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi, Genel Cerrahi Anabilim Dalı, Kolorektal Cerrahi Birimi,
DetaylıERKEN LOKAL NÜKS GELİŞEN VULVA KANSERİ: OLGU SUNUMU
ERKEN LOKAL NÜKS GELİŞEN VULVA KANSERİ: OLGU SUNUMU Op.Dr.Hakan YETİMALAR Doç.Dr.İncim BEZİRCİOĞLU Dr. Gonca Gül GÜLBAŞ TANRISEVER İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Atatürk Eğitim ve Araştıma Hastanesi GİRİŞ
DetaylıAkciğer Dışı Tümör Olgularında İzole Mediasten FDG-PET Pozitif Lenf Nodlarının Histopatolojik Değerlendirilmesi
Akciğer Dışı Tümör Olgularında İzole Mediasten FDG-PET Pozitif Lenf Nodlarının Histopatolojik Değerlendirilmesi Dr. E. Tuba CANPOLAT 1, Dr. Alper FINDIKÇIOĞLU 2, Dr. Neşe TORUN 3 1 Başkent Üniversitesi
DetaylıDerin İnfiltratif Endometriozis. Prof.Dr.Ahmet Göçmen Ümraniye Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Derin İnfiltratif Endometriozis Prof.Dr.Ahmet Göçmen Ümraniye Eğitim ve Araştırma Hastanesi Endometriozis Peritoneal Ovarian Derin infiltratif Anterior Mesane Posterior P1-Uterosakral ligament P2-Vajinal
DetaylıRektum Kanseri. Dr. Uğur Selek. Hacettepe Üniversitesi Radyasyon Onkolojisi AD
Rektum Kanseri Dr. Uğur Hacettepe Üniversitesi Radyasyon Onkolojisi AD 55 yaşında erkek hasta gaytada kan şikayeti Rektoskopi: Anal girişten itibaren 5. cm den başlayan, lumeni daraltan ve 2 cm uzanan
DetaylıKüçük Hücre-Dışı Akciğer Kanserinde Tanı ve Tedavi
Küçük Hücre-Dışı Akciğer Kanserinde Tanı ve Tedavi Küçük Hücre-Dışı Akciğer Kanserinde Tanı ve Tedavi Doç.Dr. Akif Turna Küçük Hücre-Dışı Akciğer Kanserinde Tanı ve Tedavi Doç.Dr. Akif Turna Küçük Hücre-Dışı
DetaylıPolipte Kanser. Dr.Cem Terzi. Dokuz Eylül Üniversitesi Genel Cerrahi Anabilim Dalı Kolorektal Cerrahi Birimi
Polipte Kanser Dr.Cem Terzi Dokuz Eylül Üniversitesi Genel Cerrahi Anabilim Dalı Kolorektal Cerrahi Birimi Polip ve polipoid karsinoma POLİP Epitelyal yüzeyden kaynaklanan çıkıntı HİSTOLOJİK POLİP TİPLERİ
DetaylıGöğüs Cerrahisi Alkın Yazıcıoğlu. Journal of Clinical and Analytical Medicine Göğüs Cerrahisi
Mediastenin Nadir Görülen Tümörleri Tüm mediastinal kitlelerin %10 dan azını meydana getiren bu lezyonlar mezenkimal veya epitelyal kökenli tümörlerden oluşmaktadır. Journal of linical and nalytical Medicine
DetaylıSENTİNEL LENF NODU BİOPSİSİ VE ADJUVAN KEMOTERAPİ. Dr. Orhan TÜRKEN
SENTİNEL LENF NODU BİOPSİSİ VE ADJUVAN KEMOTERAPİ Dr. Orhan TÜRKEN Sentinel Lenf Nodu (SLN) Tartışma SLN (yalancı-?) SLNmi SLNİ+ SLN + AD +/ SLN Biopsisi Makrometastaz: > 2 mm (SN+) Mikrometastaz (mi):
DetaylıTÜRK KOLON ve REKTUM CERRAHİ DERNEĞİ ANALKANS
TÜRK KOLON ve REKTUM CERRAHİ Sİ DERNEĞİ ANALKANS ER TÜRK KOLON ve REKTUM CERRAHĠSĠ DERNEĞĠ ANAL KANSER NEDİR? Vücudumuzdaki normal hücrelerin çoğalması sırasındaki kontrol mekanizmalarının değişmesi (genetik
DetaylıMetastatik Hastalık Takibinde Positron-Emission Tomografi
Metastatik Hastalık Takibinde Positron-Emission Tomografi Dr. Nuriye Yıldırım Özdemir Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tıbbi Onkoloji Kliniği 22.03.2014 5. Tıbbi Onkoloji Kongresi, Antalya Society
DetaylıTiroidin en sık görülen benign tümörleri foliküler adenomlardır.
GİRİŞ: Tiroidin en sık görülen benign tümörleri foliküler adenomlardır. Foliküler adenomlar iyi sınırlı tek lezyon şeklinde olup, genellikle adenomu normal tiroid dokusundan ayıran kapsülleri vardır. Sıklıkla
DetaylıEvre I Seminom Dışı Testis Tümörlerinde (NSGHT) Tedavi
Evre I Seminom Dışı Testis Tümörlerinde (NSGHT) Tedavi Prof. Dr. Abdurrahman IŞIKDOĞAN Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Onkoloji Bilim Dalı III. Tıbbi Onkoloji Kongresi / 25 Mart 2010 / ANTALYA Testisin
DetaylıRadikal Prostatektomi Sonrası Yüksek Riskli Grupta RT: Erken mi Geç mi? Dr Şefik İğdem
Radikal Prostatektomi Sonrası Yüksek Riskli Grupta RT: Erken mi Geç mi? Dr Şefik İğdem Günün Menüsü 1. Adjuvan Radyoterapi Rasyonel/Kanıt Kimin için? Doz? Toksisite Androjen Deprivasyonu 2.Kurtarma Radyoterapisi
DetaylıSantral Sinir Sistemi Rabdoid Teratoid Tümörü Radyoterapisi. Dr. Ayşe Hiçsönmez AÜTF Radyasyon Onkolojisi Nisan 2013
Santral Sinir Sistemi Rabdoid Teratoid Tümörü Radyoterapisi Dr. Ayşe Hiçsönmez AÜTF Radyasyon Onkolojisi Nisan 2013 RT nin yeri varmı? RT endike ise doz ve volüm? Hangi teknik? Kurtarma tedavisinde RT?
DetaylıToraks Travmalarında Hasar Kontrol Cerrahisi Teknikleri
Doç. Dr. Onur POLAT Toraks Travmalarında Temel kuralın tanı ve tedavinin aynı anda başlaması olduğu gerçeği hiçbir zaman unutulmamalıdır. Havayolu erken entübasyon ile sağlanmalı, eğer entübasyonda zorluk
DetaylıLokal Hastalıkta Hangi Hasta Opere Edilmeli? Doç. Dr. Serdar Akyıldız E ge Ü n i v e r sitesi Tı p Fakültesi K B B Hastalıkları Anabilim D a l ı
Lokal Hastalıkta Hangi Hasta Opere Edilmeli? Doç. Dr. Serdar Akyıldız E ge Ü n i v e r sitesi Tı p Fakültesi K B B Hastalıkları Anabilim D a l ı Genel olarak; Tümör hacmi arttıkça Evre ilerledikçe Kombine
DetaylıDİFERANSİYE TİROİD KANSERİ
DİFERANSİYE TİROİD KANSERİ RİSK GRUPLARINA GÖRE TEDAVİ-TAKİP Dr.Nuri ÇAKIR Gazi Ü Tıp Fak Endokrinoloji ve Metabolizma B.D 35.Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma HastalıklarıKongresi 15-19 Mayıs 2013-Antalya
DetaylıBilateral Senkron Akciğer Tümörlerinde Cerrahi. Adem GÜNGÖR Ulusal Akciğer Kanseri Kongresi Mart 2013 Kapadokya
Bilateral Senkron Akciğer Tümörlerinde Cerrahi Adem GÜNGÖR Ulusal Akciğer Kanseri Kongresi 14-17 Mart 2013 Kapadokya Multipl Primer Akciğer Kanseri (MPLC) Senkron tm( aynı zaman aralığında aynı organda
DetaylıHİPOFARİNKS KANSERİ DR. FATİH ÖKTEM
HİPOFARİNKS KANSERİ DR. FATİH ÖKTEM Nadirdir!!! Üst aerodijestif sistem malinitelerinin % 5-10 u, tüm malinitelerin ise %0.5 i hipofarinks kanserleridir. Kötü seyirlidir!!! İleri evrede başvurmaları ve
DetaylıAMELİYAT SONRASI TAKİP/ NÜKSTE NE YAPALIM? Dr. Meral Mert
AMELİYAT SONRASI TAKİP/ NÜKSTE NE YAPALIM? Dr. Meral Mert AMELİYAT SONRASI TAKİP n Ameliyat sonrası evreleme; - TNM sınıflaması kullanılmakla beraber eksiklikleri var; post-op kalsitonin- CEA ölçümü, CEA
DetaylıKOLOREKTAL POLİPLER. Prof. Dr. Mustafa Taşkın
KOLOREKTAL POLİPLER Prof. Dr. Mustafa Taşkın -Polip,mukozal örtülerden lümene doğru gelişen oluşumlara verilen genel isimdir. -Makroskopik ve radyolojik görünümü tanımlar. -Sindirim sisteminde en çok kolonda
DetaylıSecond-look Laparotomi
Jinekolojik Onkoloji Kursu 1 4 Nisan 2004 Adana Second-look Laparotomi Prof.Dr.Sinan Berkman İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı SLL : Tanımlama Primer
DetaylıDr. Ferah Yıldız Hacettepe Üni. Tıp Fak Radyasyon Onkolojisi ABD
Dr. Ferah Yıldız Hacettepe Üni. Tıp Fak Radyasyon Onkolojisi ABD Jinekolojik tm lerde reirradiasyon Jinekolojik tümörlerde rekürrens özellikleri Pelvik rekürrensde tedavi seçenekleri Reirradiasyon başarı
DetaylıPROF.DR. KADİR BAYKAL GATA HAYDARPAŞA EĞİTİM HASTANESİ ÜROLOJİ KLİNİĞİ
PROF.DR. KADİR BAYKAL GATA HAYDARPAŞA EĞİTİM HASTANESİ ÜROLOJİ KLİNİĞİ Lokalize prostat Ca: 1-radikal prostatektomi 2- radyoterapi RP sonrası rezidü PSA olmaması gerekir. PSA nın total olarak ortadan kaldırılmasından
DetaylıDr Şükrü DİLEGE VKV Koç Üniversitesi Tıp Fakültesi ve Amerikan Hastanesi Göğüs Cerrahisi Bölümü
Dr Şükrü DİLEGE VKV Koç Üniversitesi Tıp Fakültesi ve Amerikan Hastanesi Göğüs Cerrahisi Bölümü KHDAK nin en tartışmalı grubu Evre IIIA-N2 N2 ALT GRUPLARI ALTGRUPLAR TANIM SIKLIK IIIA-1 IIIA-2 IIIA-3 IIIA-4
DetaylıREZEKTABL METASTATİK KOLON VE REKTUM KANSERİNDE TEDAVİ ALGORİTMASI NASIL OLMALIDIR?
REZEKTABL METASTATİK KOLON VE REKTUM KANSERİNDE TEDAVİ ALGORİTMASI NASIL OLMALIDIR? Dr. Mutlu DOĞAN Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tıbbi Onkoloji Kliniği Nisan 2016 447 000 yeni vaka 215 000
DetaylıDr. Zeynep Özsaran. E.Ü.T.F. Radyasyon Onkolojisi AD
Dr. Zeynep Özsaran E.Ü.T.F. Radyasyon Onkolojisi AD Son cümle: Geçmiş yıllarda yapılan randomize çalışmalarda endometrium kanserinde RT nin rolü tanımlanmıştı Ancak eksternal RT nin yeri yüksek risk faktörlü
DetaylıDİFFÜZ GASTRİK KANSER TEDAVİSİNDE CERRAHİ TEDAVİ YETERLİ MİDİR? Dr. İlter Özer. Türkiye Yüksek İhtisas Hastanesi Gastroenteroloji Cerrahisi Kliniği
DİFFÜZ GASTRİK KANSER TEDAVİSİNDE CERRAHİ TEDAVİ YETERLİ MİDİR? Dr. İlter Özer Türkiye Yüksek İhtisas Hastanesi Gastroenteroloji Cerrahisi Kliniği Lauren Sınıflaması İntestinal tip Diffüz tip Dünya Sağlık
DetaylıQuantec Özefagus kanseri Mide kanseri Hepatobilier ve pankreas kanseri Kolorektal kanser
Quantec Özefagus kanseri Mide kanseri Hepatobilier ve pankreas kanseri Kolorektal kanser Radyasyon tolerans dozu aşılmışsa Organ fonksiyonu bozulmuşsa EK TEDAVİ SAKINCALI İlk RT dozu İlk RT volümü Tedaviler
DetaylıMetastatik böbrek tümörlerinde Nefrektomi ve metastazektomi. Prof.Dr.Faruk Özcan İ.Ü İstanbul Tıp Fakültesi Üroloji Anabilim Dalı
Metastatik böbrek tümörlerinde Nefrektomi ve metastazektomi Prof.Dr.Faruk Özcan İ.Ü İstanbul Tıp Fakültesi Üroloji Anabilim Dalı Metastatik Böbrek Tümörü Böbrek tümörlerinin % 20-30 kadarı müracaat esnasında
DetaylıDoç.Dr.Mehmet Ali Gülçelik
Doç.Dr.Mehmet Ali Gülçelik İntra operatif radyoterapi, tümör çevresindeki dokuların operasyon ile ekarte edilerek, tümörlü dokuya direkt olarak ulaşılıp, ışın verilebilmek için başvurulan bir radyoterapi
DetaylıUlusal Akciğer Kanseri Kongresi İleri Evre Küçük Hücreli Dışı Akciğer Kanserlerinde Neoadjuvan Tedavi Sonrası Pulmoner Rezeksiyon Sonuçlarımız
Ulusal Akciğer Kanseri Kongresi İleri Evre Küçük Hücreli Dışı Akciğer Kanserlerinde Neoadjuvan Tedavi Sonrası Pulmoner Rezeksiyon Sonuçlarımız Dr.Levent Alpay Süreyyapaşa Egitim vearaştırma Hastanesi Mart
DetaylıMESANE KORUYUCU YAKLAŞIM. Dr. Deniz Yalman Ege Ü.T.F. Radyasyon Onkolojisi A.D.
MESANE KORUYUCU YAKLAŞIM Dr. Deniz Yalman Ege Ü.T.F. Radyasyon Onkolojisi A.D. Kanser tedavisinde multidisipliner organ koruyucu yaklaşım: Meme kanseri Anal kanal kanseri Larinks kanseri Prostat kanseri
DetaylıPANKREAS KANSERLERİNDE
PANKREAS KANSERLERİNDE NDE ADJUVAN TEDAVİ GEREKLİDİR 10. ULUSAL RADYASYON ONKOLOJİSİ KONGRESİ 19-23 Nisan 2012 Zafer Koçak Trakya Üniversitesi Tıp T p Fakültesi Radyasyon Onkolojisi Anabilim Dalı Sunum
DetaylıServiks Kanserinde Fertilite Koruyucu Tedavi
Serviks Kanserinde Fertilite Koruyucu Tedavi Dr. Alper KARALÖK Etlik Zübeyde Hanım Kadın Hast. Eğitim ve Araş. Hastanesi Jinekolojik Onkoloji Kliniği Erken Evre Serviks kanserinde standart cerrahi prosedür
DetaylıRadyo Frekans Ablasyon = Yüksek Frekans Ablasyon: Radyo Frekans enerji ile tümör veya dokuda aseptik nekroz oluşturma.
Radyo Frekans Ablasyon = Yüksek Frekans Ablasyon: Radyo Frekans enerji ile tümör veya dokuda aseptik nekroz oluşturma. RFA Temel Mekanizma Pozitif Negatif iyonlar iyonlar elektrod elektrod yönüne yönüne
DetaylıPELVİS KIRIKLARI. Prof. Dr. Mehmet Aşık
PELVİS KIRIKLARI Prof. Dr. Mehmet Aşık PELVİS KIRIKLARI Pelvis, lokomotor sistemin en fazla yük taşıyan bölümüdür. İçindeki majör damar, sinir ve organ yapıları nedeniyle pelvis travmaları kalıcı sakatlık
DetaylıTürk Hepatopankreatobilier Cerrahi Derneği Kolorektal ve Nonkolorektal Karaciğer Metastazlarına Yaklaşım: Benzerlikler-Farklılıklar Çalıştayı
Türk Hepatopankreatobilier Cerrahi Derneği Kolorektal ve Nonkolorektal Karaciğer Metastazlarına Yaklaşım: Benzerlikler-Farklılıklar Çalıştayı 19 Kasım 2011 İstanbul Tıp Fakültesi, 14 Mart Anfisi Giriş
DetaylıMeme ve Over Kanserlerinde Laboratuvar: Klinisyenin Laboratuvardan Beklentisi
Meme ve Over Kanserlerinde Laboratuvar: Klinisyenin Laboratuvardan Beklentisi Dr. Handan Onur XXI. Düzen Klinik Laboratuvar Günleri, Ankara, 23 Ekim 2011 MEME KANSERİ Meme Kanseri Sıklıkla meme başına
DetaylıLaparoskopik rektum kanseri cerrahisinde kanama (Pelvik, İMV, İMA) Dr. Korhan Taviloğlu İstanbul
Laparoskopik rektum kanseri cerrahisinde kanama (Pelvik, İMV, İMA) Dr. Korhan Taviloğlu İstanbul Dr. Korhan Taviloğlu - www.taviloglu.com 1 Kolon un arteryel dolaşımı - İMA Drummond Gordon PH, Nivatvongs
DetaylıMultipl Myeloma da PET/BT. Dr. N. Özlem Küçük Ankara Üniv. Tıp Fak. Nükleer Tıp ABD
Multipl Myeloma da PET/BT Dr. N. Özlem Küçük Ankara Üniv. Tıp Fak. Nükleer Tıp ABD İskelet sisteminin en sık görülen primer neoplazmı Radyolojik olarak iskelette çok sayıda destrüktif lezyon ve yaygın
DetaylıRobotik Cerrahi? Laparoskopi?
Robotik Cerrahi? Laparoskopi? Dr. Korhan Taviloğlu Genel Cerrahi Profesörü Şişli ve Kadıköy Florence Nightingale Hastanesi www.taviloglu.com www.robotcerrahisi.com www.genelcerrah.com www.drtaviloglu.tv
DetaylıTiroid Papiller Kanserde Güncel Kanıtlar ve Gerçekler. Kılavuzlara göre Ameliyat Stratejisi Değişti mi?
Tiroid Papiller Kanserde Güncel Kanıtlar ve Gerçekler Kılavuzlara göre Ameliyat Stratejisi Değişti mi? Dr. Taner Kıvılcım Okan Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Ana Bilim Dalı Sunum Planı Ê Güncel
DetaylıGöğüs Cerrahisi Kuthan Kavaklı. Göğüs Cerrahisi. Journal of Clinical and Analytical Medicine
Journal of Clinical and Analytical Medicine Göğüs Cerrahisi Kuthan Kavaklı Göğüs Cerrahisi Akciğer Kanserinde Anamnez ve Fizik Muayene Bulguları Giriş Akciğer kanseri ülkemizde 11.5/100.000 görülme sıklığına
DetaylıProflaktik santral disekisyon: Yeni bir tartışma alanı. Ashok R. Shaha, MD. Çeviren: Dr. Yalın İşcan*, Dr. Yasemin Giles* * İÜTF Genel Cerrahi ABD
Proflaktik santral disekisyon: Yeni bir tartışma alanı Ashok R. Shaha, MD Çeviren: Dr. Yalın İşcan*, Dr. Yasemin Giles* * İÜTF Genel Cerrahi ABD SURGERY dergisinin Aralık sayısı American Society of Endocrine
DetaylıXVII. ULUSAL KANSER KONGRESİ
XVII. ULUSAL KANSER KONGRESİ İnteraktif Olgu Sunumu KEMİK TÜMÖRLERİ . 17 yaşında bayan hasta. 2.5 yıldır sol bacakda yürürken ağrı Enfeksiyon ve dolaşım bozukluğu tedavisi uygulanmış. Son 6 aydır ağrı
DetaylıLokal İleri Baş Boyun Kanserinde İndüksiyon Tedavisi mi? Eşzamanlı Kemoradyoterapi mi?
Lokal İleri Baş Boyun Kanserinde İndüksiyon Tedavisi mi? Eşzamanlı Kemoradyoterapi mi? Dr. Deniz Tural Bakırköy Dr. Sadi Konuk Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tıbbi Onkoloji Sunum Akışı Giriş Lokal ileri
DetaylıRekürren/Metastatik Baş Boyun Kanserleri Tedavisinde Son Gelişmeler
Rekürren/Metastatik Baş Boyun Kanserleri Tedavisinde Son Gelişmeler Dr. Mustafa Özdoğan Medstar Antalya Hastanesi Tıbbi Onkoloji 60 yaşında, erkek, inşaat işçisi, VAKA 60 paket/yıl sigara öyküsü, İlk başvuru:
DetaylıOVER KANSERİ. Yumurtalık kanseri; Over tümörü; Over kanseri neden olur?
OVER KANSERİ Yumurtalık kanseri; Over tümörü; Over hücrelerinden kaynaklanan kanserdir. Kadınlarda yumurtalıklara over denir. Over ler döllenme için gerekli yumurtaların hazırlandığı ve kadın hormonlarının
DetaylıDoç Dr Hüseyin Abalı Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Tıbbi Onkoloji BD Adana Uygulama ve Araştırma Merkezi
Doç Dr Hüseyin Abalı Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Tıbbi Onkoloji BD Adana Uygulama ve Araştırma Merkezi Mide Kanseri Türkiye de insidans erkeklerde 100 binde 12, kadınlarda 6 Erkekte
DetaylıProf.Dr.Enver İHTİYAR Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Genel Cerrahi AD
Prof.Dr.Enver İHTİYAR Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Genel Cerrahi AD Amerika Birleşik Devletleri nde American Cancer Society raporlarına göre yılda yaklaşık 207 bin yeni invaziv meme kanseri olgusunun,
DetaylıKüçük Hücreli Akciğer Kanserlerinde Radyoterapi. Dr. Meltem Serin
Küçük Hücreli Akciğer Kanserlerinde Radyoterapi Dr. Meltem Serin Sınırlı hastalıkta radyoterapi Yaygın hastalıkta radyoterapi Sınırlı hastalıkta radyoterapi Torakal radyoterapide tartışmalı konular Proflaktik
DetaylıErken Evre Mide Kanserine Yaklaşım. Adjuvan Kemoterapi. Prof. Dr. N. Faruk AYKAN İstanbul 2004
Erken Evre Mide Kanserine Yaklaşım Adjuvan Kemoterapi Prof. Dr. N. Faruk AYKAN İstanbul 2004 Rudolph Carl Virchow 13/10/1821-5/9/1902 Adjuvan Tedaviye İhtiyacı Olan Mide Kanserleri D1 veya D2, ama mutlaka
DetaylıLOKOREJYONAL REKÜREN ve UZAK METASTAZ SONRASI SİSTEMİK TEDAVİ Dr.Mehmet Aliustaoğlu Lokal nüks: Aynı taraf göğüs duvarında hastalığın görülmesi Bölgesel nüks: Genellikle aksiler veya supraklivikular ve
DetaylıAkciğer Kanserinde Cerrahi Tedavi
İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri TÜRKİYEDE SIK KARŞILAŞILAN HASTALIKLAR II Sindirim Sistemi Hastalıkları Akciğer Kanserine Güncel Yaklaşım Sempozyum Dizisi No:58 Kasım 2007;
Detaylı