BİLGİSAYAR DESTEKLİ TASARIM HAFTA 3-SOLIDWORKS İLE SKETCH

Transkript

1 BİLGİSAYAR DESTEKLİ TASARIM HAFTA 3-SOLIDWORKS İLE SKETCH Bu uygulamada SolidWorks ile iki boyutlu çizim (sketch) ile ilgili komutlara değinilecek ve uygulamaları gösterilecektir. SolidWorks ile yeni doküman açma: SolidWorks ile modellemeye yeni bir doküman ile başlamak için program çalıştırıldıktan sonra Standart araç çubuğundan New Document komutu veya File menüsünden New (Ctrl+N) komutu ile yeni bir doküman açılır. New komutu ile açılan New SolidWorks Document penceresinden Parça modellemek için Part komutu seçilir ve OK butonu ile Yeni doküman açılır. 1 2 New Document ile SolidWorks kullanıcı arayüzü aşağıdaki şekilde açılır. Şekilde SolidWorks kullanıcı arayüzü ve temel bileşenleri görülmektedir. Hafta 2-SolidWorks ile Sketch 1/19

2 Standart Araç Çubuğu Çizim ve modelleme alanı Araç Çubuğu Orijin Görevler Paneli Unsur Yönetici Genel Koordinatlar SolidWorks ile parça modelleme işleminin temel aşaması diğer birçok modelleme ve tasarım (CAD) programında olduğu gibi bir sketch ile işe başlamaktır. İlk olarak katı modele ulaşmak için parçanın en uygun görünüşlerinden biri belirlenen düzlemde çizilir. Bu işlem için Sketch komutu kullanılır. Sketch komutunu kullanmadan önce çalışılacak birim sistemi seçilebilir. Parça modelleme aşamasında uzunluk birimi olarak mm kullanmak çoğu durumda uygun olacaktır. Birim sistemini belirlemek amacı ile Tools menüsünden Options komutu kullanılır. Bu işlem çizime başlanılmadan yapılacağı gibi, çizimin herhangi bir aşamasında da gerçekleştirilebilir. Hafta 2-SolidWorks ile Sketch 2/19

3 Çalışılacak birim sisteminin belirlenmesini takiben çizim işlemine geçilebilir. Ölçüler belirlenen birim sistemi ile oluşturulacaktır. Sketch komutunun kullanımı ile birlikte SolidWorks de iki boyutlu çizimler için kullanılacak komutlara ulaşılır. Çizim Komutları Sketch komutunu kullanımı ile birlikte SolidWorks çizim alanı üzerinde çizimin yapılacağı düzlemin seçilmesi gereklidir. Kullanıcı çizimine seçtiği bir düzlem ile başlayabilir. Hafta 2-SolidWorks ile Sketch 3/19

4 SolidWorks ile ilk çalışmamız olarak ölçüleri ve katı model görünüşleri aşağıda verilen parçayı modelleyelim. 150 Şekilde verilen ölçülerdeki modeli oluşturmak için SolidWorks ile sketch işlemine başlayalım. Hafta 2-SolidWorks ile Sketch 4/19

5 SolidWorks araç çubuğu içerisinden Sketch komutu kullanılarak ve çalışma düzlemi olarak ön düzlem (front plane) seçilir. İlk olarak sketch i oluşturacak temel çizimler yapılır. Çizilen çemberin çap ölçüsü çizim esnasında circle penceresinden değiştirilebileceği gibi, çizim sırasında istenilen ölçülerde oluşturulmayan çember daha sonra Smart Dimensions komutu ile ölçülendirilebilir. Çember çapı 66 mm olacaktır. Hafta 2-SolidWorks ile Sketch 5/19

6 66 mm çapındaki çemberinin çiziminden sonra Line komutu ile bu çemberin altındaki çizgi çizilir ve ölçüsü 83 mm olarak değiştirilir. Daha sonra aşağıdaki şekilde gösterilen ölçüler ile bir çember çizilir. Sketch i üst kısımdaki çizgileri çizerek ilerletiyoruz. Burada çizgiler ilk çizildiklerinde tam boylarında olmak zorunda değildir. İlk olarak genel görünümün elde edilmesi yeterli olup, boyutlar Smart Dimensions ile istenilen ölçülere getirilebilir. Çizim yapılır iken SolidWorks programı çizgiler ile ilgili çeşitli constrain leri, örneğin yataylık ve dikeylik, tanır ve çizgi üzerine mavi kutu içerisinde ekler. Hafta 2-SolidWorks ile Sketch 6/19

7 Düşey çizgi Yatay çizgi Çizime 40 mm çaplı bir çember daha ilave edilir ve çember merkezi ile sağdaki düşey çizgi arasındaki mesafe 20 mm olarak değiştirilir. Hafta 2-SolidWorks ile Sketch 7/19

8 Sketch dış hatlarının tamamlanabilmesi için R50 lik radyüsler 3 Point Arc yöntemi ile oluşturulur. Coincident (Çakışık) 3 Point Arc ile oluşturulan yay için Coincident constraint i SolidWorks tarafından yay uçları ile çemberlerin kesişim noktalarına eklenmiştir. Yay ın gerçek konum ve ölçülerine gelmesi için yay ölçüsünü ve iki çember ile yay ın teğetliğini tanımlamamız gerekmektedir. SolidWorks ile çizim bileşenleri arasındaki ilişkileri araç çubuğundaki Add Relations komutu ile vermemiz mümkündür. 2 1 İşlem sonucu Hafta 2-SolidWorks ile Sketch 8/19

9 Çizim üst bölgesinde bulunan R50 ölçüsündeki yuvarlatma Sketch Filet komutu ile oluşturulur. Parçayı oluşturacak Sketch in tamamlanabilmesi için iç taraftaki uçları dairesel kanal (slot) un oluşturulması gereklidir. Hafta 2-SolidWorks ile Sketch 9/19

10 Sketch i tamamlamak üzere 25 mm çaplı diğer çember ve çemberlere teğet iki yatay çizgi çizilir. Son hali ile sketch tamamlanmıştır. Sketch içerisindeki çizgi renklerine dikkat edilir ise tümü mavi renktedir. SolidWorks ile sketch yapılır iken çizilen çizgilerin tanımlı olma veya olmama durumlarına göre üç farklı renk vardır. Yeşil (Tanımsız) Mavi (Yarı Tanımlı) Siyah (Tam Tanımlı-Fully Defined) Şekildeki sketch üzerindeki çizim bileşenlerinin renklerinden görüldüğü gibi elde edilen sketch yarı tanımlı bir sketch dir. Bu durumda sketch üzerinde yapılacak bazı ölçü değişiklikleri sonucunda, sketch çizim nesnelerinin kendi serbestliklerine bağlı olarak kontrolümüz dışında yer değiştirecekler ve istenilmeyen bir durum sözkonusu olacaktır. Bu durum katı model üzerinde yapılan ölçü değişiklikleri ve modelin güncellenmesi (rebuild) edilmesi aşamasında da problem yaratabilecektir. Bu durumdan kaçınmak için sketch imiz üzerinde aşağıda verilen constraint işlemlerini Add Relations komut ile yapmamız gerekmektedir. Hafta 2-SolidWorks ile Sketch 10/19

11 Parça yüksekliğini belirtmek amacı ile eksik bırakılmış ölçü verilmelidir. Hafta 2-SolidWorks ile Sketch 11/19

12 Yukarıda verilen ek relations lar (constraints) ile sketch fully defined hale gelir ve tüm çizgiler siyah renge dönüşürler. Hafta 2-SolidWorks ile Sketch 12/19

13 Temel geometri çizimlerinde, çizimi oluşturmak için bazen farklı çizim komutları ile benzer sonuçlar elde edilebilir. Takip edilen yöntem genel olarak alışkanlıklar ve programı kullanım becerisi ile ilgilidir ve zaman içerisinde gelişebilir. Parametrik tasarımda ölçülendirmenin istenilen katı modele ulaşılmasını sağlayacak şekilde yapılması ve ölçü değişimleri sonucunda parça geometrisinde kontrolsüz değişimlerin yaşanmamasının sağlanması gereklidir. Elde edilen temel geometri kesişen çizgiler içerdiği için bir feature uygulaması için uygun değildir. Bu nedenle trim komutunu kullanarak sketch üzerinde feature uygulaması için geçerli bir section tanımı elde edelim. Sketch içerisindeki bazı çizgiler trim komutu ile budanarak Extrude işlemi için uygun bir sketch elde edilir. Hafta 2-SolidWorks ile Sketch 13/19

14 Şekilde görülen Sketch in bir feature uygulaması için uygun olup olmadığını Check Sketch For Feature komutu ile kontrol etmek gereklidir. Hafta 2-SolidWorks ile Sketch 14/19

15 Bilgisayar Destekli Tasarım, 2007 Bahar Sketch işlemi sorunsuz bir şekilde tamamlandıktan sonra Exit Sketch ile Sketch uygulaması sonlandırılır. Features komutu ile Sketch ler üç boyutlu modeller haline getirilebilir. Katı model oluşturmak için kullanılan komutlar (Features) Hafta 2-SolidWorks ile Sketch 15/19

16 Oluşturduğumuz Sketch için Extruded-Boss/Basekomutu kullanılarak Sketch e derinlik (kalınlık) verilir. 30 mm lik bir extrude mesafesi verilerek katı model elde edilir. Hafta 2-SolidWorks ile Sketch 16/19

17 Ek Uygulama-1 Hafta 2-SolidWorks ile Sketch 17/19

18 Ek Uygulama-2 Hafta 2-SolidWorks ile Sketch 18/19

19 Ek Uygulama-3 Shell kalınlığı=1 mm Hafta 2-SolidWorks ile Sketch 19/19