GAZİ ÜNİVERSİTESİ TEKNİK EĞİTİM FAKÜLTESİ MOBİLYA VE DEKORASYON EĞİTİMİ BÖLÜMÜ

Transkript

1 1 GAZİ ÜNİVERSİTESİ TEKNİK EĞİTİM FAKÜLTESİ MOBİLYA VE DEKORASYON EĞİTİMİ BÖLÜMÜ AUTOCAD PAKET PROGRAMINDA İLERİ DÜZEYDE İÇ MEKÂN TASARIMI, TEKNİK ÇİZİM(NET RESİM, KESİT, DETAY) HAZIRLANMASI VE GÖRSELLEŞTİRME (RENDER) İŞLEMLERİ HAZIRLAYAYN: İbrahim AYDIN ( ) DANIŞMAN : Yrd. Doç. Dr Nihat DÖNGEL ÖĞRETİM YILI: BÖLÜMÜ : MOBİLYA ve DEKORASYON BÖLÜMÜ ÖĞRETMENLİĞİ ANKARA, 2007

2 2 1. GİRİŞ Günümüz koşullarında, çizimlerin bilgisayar ortamına taşınmasıyla birlikte, yeni imkânlar ortaya çıkmıştır. Bilgisayarın sunduğu imkânların başında esneklik, hız ve görsel sunum teknikleri (renk, desen, doku, ışık gölge, animasyon vb.) gelmektedir. Günümüzde artık tasarımın bütün aşamaları (taslak, modelleme, projelendirme, teknik çizim, görsel sunum, animasyon) bilgisayar ortamında gerçekleştirilmektedir. Böyle bir gelişme yeni bir sektör alanı oluşturmaktadır. Bu konuda AutoCAD paket programının gerekliliği ve kullanımı, zorunlu bir hale gelmiştir. Bu çerçevede AutoCAD paket programı içerisinde tasarım aşaması, teknik çizim aşaması, taslak oluşturma aşaması, görselleştirme aşaması, ışıklandırma ve gölgelendirme aşaması, projelendirme aşaması ve daha birçok aşama gerçekleştirilebilir hale gelmiştir.

3 3 2. AUTOCAD PROĞRAMIN GENEL HATLARIYLA (ARA YÜZÜ) TANITIMI Şekil 2.1. AutoCAD 2007 Penceresi

4 Menü Çubuğu File (dosya) Yeni (new) AutoCAD sayfası açma, dosya kaydetme (seve), daha önce çizilmiş AutoCAD dosyası açma (open), çıktı vb işlemlerinin yapıldığı menüdür Edit (düzen) Kes (cut), copyala (copy), yapıştır (paste), seç (slect), geri al (undo) işlemlerinin yapıldığı menüdür View (görünüm) Görünüşler arası geçiş yapma, serbest görünüş ayarlama kamera (camera), nesneleri yakınlaştırıp-uzaklaştırma (zoom), nesneleri çizim uzayında kaydırma (pan) vb işlemlerin yapıldığı menüdür İnsert (ekle) Blok (block), referans dosya (reference) vb ekleme işlemlerinin yapıldığı menüdür Format Katman (layer), çizgi (line), yazı (text), ölçü (dinemsion) vb ayarlamaların yapıldığı menüdür Tools Programla ilgili ayarların yapıldığı menüdür Draw (çizim) menüsü Çizim (draw), yüzey (sürfece) ve katı (solid) modelleme konutları; tarama (hatch), yazı (text), bölge oluşturma (region) vb komutların yer aldığı menüdür Dimension (ölçü) Ölçü komutlarının bulunduğu menüdür Modify (düzenleme) Modify araç çubuğunda bulunan komutların yanı sıra katı düzenleme (solid editing) komutları bulunmaktadır Window (pencere) Çalışma anında istenildiğinde pencerenin kapatılması, pencereler arası geçiş, ekranı birkaç pencereye bölme vb işlemlerin yapıldığı menüdür Help (yardım) Programda çalışırken takıldığımız noktalarda bilgi edinmemizi sağlayan menüdür

5 Express (hızlı) Programda bazı konutlara daha hızlı ulaşma, çok kullandığımız konutlara isteğimiz doğrultusunda kısa yol atama vb işlemlerin yapıldığı menüdür (1) 2.2. Draw Araç Çubuğu Şekil 2.2. Drav (çizim) Araç Çubuğu. Line (çizgi): Çizgi çizmek için kullanılır. Construction line (sonsuz çizgi) : Sonsuz uzaklıkta düzenleme çizgisi olarak kullanılır. Polyline (birleşik çizgi): Başlangıç ve bitiş kalınlıkları farklı çizgi çizme, birleşik çizgi çizme, yay (arc) cizmede kullanılır. Polygon (çokgen): Çokgen çiziminde kullanılır. Rectangle (dikdörtgen): Dikdörtgen ve kare çiziminde kullanılır. Arc (yay): Yay çiziminde kullanılır. Circle (daire): Daire çizmek içim kullanılır. Revision Clound: Spline (serbest çizgi): Eğri çizgi çizmek için kullanılır. Ellipse (elips): Elips çizmede kullanılır. Ellipse Arc (elips yayı): Elips yayı çizmede kullanılır. İnsert Block (blok ekle): Çizime blok ekler

6 6 Make Block (blok yap): Seçili nesneyi bloğa dönüştürür. Point (nokta): Nokta çizer. Hatch (tarama): Seçili alana istenilen taramayı uygular. Gradient (dolgu): Seçili alana dolgu uygular. Region (bölge): Bölge oluşturmada kullanılır. Table (tablo): Çizime tablo ekler. Multline Text: Çok satırlı yazı ekler Modify Araç Çubuğu Şekil 2.3. Modify (düzenleme) Araç Çubuğu. Erase: Silgi aracı Copy: Kopyalama aracı. Mirror: Ayna lama aracı. Ofset: Nesneleri belirlenen aralıklara göre kopyalamaya yarar. Array: Nesneleri istenilen sayıda belirli kurallara göre çoğaltmaya yarar. Move: Nesneleri taşımaya yarar. Rotate: Nesneleri döndürmeye yarar. Scale: Nesneleri belirli ölçeklere göre büyültmeye ve küçültmeye yarar. Stretch: Nesneleri uzatıp kısaltamaya yarar.

7 7 Trim: Nesneleri budamaya yarar. Extend: Çizgileri bir eksene göre uzatır. Break at Point: Nesneleri istenilen noktadan kırar. Break: Nesneleri belirli bir veya iki noktadan kırar. Join: Birleştirme konutudur. Chamfer: Köşelerin pahını kırmaya yarar. Fillet: Köşeleri yuvarlamaya yarar. Explode: Patlatma konutudur 2.4. Standart Araç Çubuğu Şekil 2.4 Standart Araç Çubuğu. Standart araç çubuğundaki komutlar, menü çubuğu altındaki konutlardan en fazla kullanılanları ile oluşturulmuştur (5).

8 Layers Araç Çubuğu Şekil 2.5. Layers (katman) Araç Çubuğu AutoCAD çizimlerimizi katmanlar üzerine çizeriz. Katmanları üst üste konulmuş şeffaf kâğıtlara benzetebiliriz. Kapatmadığımız müddetçe bütün çizimlerimizi görürüz. Çizim yaparken bize kolaylık sağlaması acısından bezen bazı katmanları kapatırız (5). Layer Properties Manager: Yeni bir katman yaratma, mevcut katmanı değiştirme gibi işlemleri bu pencereden yapılır. Turn a Layer On or Off: Kapattığımızda o katmanı çizimimizde göremeyiz. Tekrar görebilmemiz için açmamız gerekir. Freze or thaw in ALL viewports: Kapatıldığında o katman dondurulur. Luck or Unluck a layer: Kapatıldığında o katmanda her hangi bir değişiklik yapılamaz. Katman listesi: Atadığımız bütün katmanlara buradan ulaşabiliriz. Make Object s Layer Current: Seçeceğimiz nesnenin bulunduğu katmanı aktif hale getirir. Layer Previours: Bir önceki katmanı aktif hale getirir.

9 Properties (Özellik) Araç Çubuğu Şekil 2.6. Properties (özellik) Araç Çubuğu Nesnelere renk atanır. Çizgi tipi buradan değiştirilir. Çizgi kalınlıklarını ayarlar Durum Çubuğu Şekil 2.7. Durum Çubuğu *Durum çubuğu üzerindeki butonlar, şekilde verilen kısa yol tuşlarıyla açılıp kapatılabilir.

10 10 Snap (kenetleme): Grilde belirlenen ızgaralar arası geçişi sağlar. Grid (ızgara): Çizim alanında ızgaralar oluşturur. Izgara aralıkları ayarlanabilir. Ortho (dogru): Yatay ve dikey çizgileri çizmede kullanılır. Polar (kutupsal): İstediğimiz acıda çizim yapmamızı sağlar. OSnap (yakalama): Belirtilen noktalardan yakalamamızı sağlar. OTrack: Kenetleme noktalarına bağlı olarak yol izlememizi sağlar. DYN (Dynamic İnpurt): Bazı komutları mausla girmemizi sağlar. LWT (Lineweinght): Çizim esnasında çizgi kalınlıklarını görmemizi sağlar Command (konut) Satırı Konutların yazıldığı satırdır. Aynı zamanda konutu girdikten sonra ne yapmamız gerektiğini bildiren bölümdür (5). 2.9 Model ve Layout Sekmeleri Model: Çizim uzayıdır AutoCAD programını açtığımızda karşımıza gelen Çizim ekranıdır. Layout: Ölçüleri ayarlanabilen ve genellikle Proje hazırlamada kullanılan çizim alanıdır. *Layuotlar çoğaltılabilir. *AutoCAD programını hakkında kısaca bilgi verdikten sonra, şimdide bir mekânın nasıl tasarlanacağı anlatılacaktır.

11 11 3. MEKÂN TASARIMI Resim 3.1 AutoCAD Programında Tasarlanmış Genç Odası

12 Duvar, Tavan, Kartonpiyer Çizimi Öncelikle Layer (katman) araç çubuğunda her nesneye ait katman oluşturulur (Şekil 3.1). Şekil 3.1 Layer (katman) listesi Daha sonra çizilecek nesnenin katmanı seçilir ve çizime başlanır (Şekil 3.2). Şekil 3.2 Aktif Layer (katman) Duvar çizimi Box komutu, üç boyutlu katı dikdörtgen prizma veya küp oluşturur. Modeling araç çubuğu: Box Draw menüsü: Modeling Box Command: box Specify first corner or [Center]: 0,0 Corner of Box (Prizmanın köşesi) Prizmanın ilk köşesini tanımlar.(0,0) Specify other corner or

13 13 Corner (Köşe) Prizmanın diğer köşesini belirtir.( x,y,z ) *Pozitif değer girilmesi, prizmanın yüksekliğini güncel UCS nin pozitif Z ekseni tarafında çizer. *Negatif değer girilmesi bunun tersini yapar (Şekil 3.3). *Duvarın herhangi bir görünüşü çizilip daha sonra üçüncü boyutu verilir. Extrude komutu: Herhangi bir görünüşü veya kesiti çizilmiş nesnelere üçüncü boyut (3D Modeling) vererek katı oluşturur. Modeling araç çubuğu: Extrude Draw menüsü: Modeling Extrude Tools-Palattes-Dashboar - Extrude Command: Extrude Command: Ext Current wire frame density: ISOLINES=4 Select objects: 1 found (Nesne seçilir) Select objects to extrude: Yüksekliği atanacak nesne seçilir Specify height of extrusion or [Direction/Path/Taper angle] < >: 270 Yüksekliği girilir (Şekil 3.3). Şekil 3.3 Duvar Çizimi

14 Kartonpiyer çizimi AutoCAD programında formları düzgün olmayan şekillerin çizilmesinde, programın önceki versiyonlarında olmayan Sweep komutu büyük kolaylık sağlamadadır. Kartonpiyer vb mesanelerin çizilmesinde bu konut kullanılabilir(1). Bu tür nesnelerin çizimimde ilk önce nesnenin kesiti Polyline (birleşik çizgi) ile veya normal Line (çizgi) Top (üst) görünüşe çizilip daha sonra çizgiler birleştirilerek kesit oluşturulur (Şekil 3.4) (1). Şekil 3.4 Kartonpiyer Kesiti Daha sonra left (yan) görünüşe geçilip yine Polyline (birleşik çizgi) kartonpiyer kesitinin izleyeceği yol belirlenir (Şekil 3.5) (1).

15 15 Şekil 3.5 Yol Çizimi Yolu çizdikten sonra Sweep komutu kullanılarak veya Extrude komutu ile kartonpiyer katı olarak modellenebilir. Sweep komutu: Kesitleri çizilmiş nesnelere belirlenen yola göre katı modelleme oluşturur. Modeling araç çubuğu: Sweep Draw menüsü: Modeling Sweep Tools-Palattes-Dashboar - Sweep Command: Sweep Select objects to sweep: Atanacak nesneyi seç Select sweep path or [Alignment/Base point/scale/twist]: Nesnenin izleyeceği yol seçilir (Şekil 3.6).

16 16 Extrude komutu: Herhangi bir görünüşü veya kesiti çizilmiş nesnelere üçüncü boyut (3D Modeling) vererek katı oluşturur. Modeling araç çubuğu: Extrude Draw menüsü: Modeling Extrude Tools-Palattes-Dashboar - Extrude Command: Extrude Command: Ext Current wire frame density: ISOLINES=4 Select objects: 1 found (Nesne seçilir) Select objects to extrude: Yüksekliği atanacak nesne seçilir Specify height of extrusion or [Direction/Path/Taper angle] < >: p Yüksekliği gir veya Path nesnenin izleyeceği yol seçilir (Şekil 3.6) * Extrude komutu kullanıldığında çizilen kesitin yola temas etmesi daha iyi sonuç verir (1). Şekil 3.6 Kartonpiyer Çizimi * Profesyonel anlamda AutoCAD programında tasarım yapmak iç; Block (blok), Attribute (nitelik ekleme), Insert (yerleştirme), External References (dış referans) konutlarının bilinmesi gerekir.

17 Block (Blok) Oluşturma Çok sayıda objelerden oluşan çizimlerin bir bütün haline getirilmesine block (blok) denir. Bu amaçla kullanılan konutlara blok konutları denir (3). Masa, sandalye, dolap, vb nesnelerin, çok kullanılan standart elemanları teker teker çizmek büyük zaman alacaktır. Bu gibi nesneleri kopyala-yapıştır mantığıyla tekrar çizmeden kullanabil sekte, bu işlemle karmaşık tasarımlarımızda istediğimiz verimi alamayacağımız gibi zaman kaybına da neden olur. Bu nedenle çizimlerimizi bir defa çizip block (blok) haline getirilip kaydedilir ve istenildiğinde Insert konutu kullanılarak çağrılıp kullanılabilir Wblock (Blok yaz) konutu Wblock (Blok yaz) konutu oluşturulan bloklar sınırsız dosyada kullanılabilir. AutoCAD eski versiyonlarında olduğu gibi Command (konut) satırına wblock veye w yazarak konuta girilir (3). Örnek teşkil etmesi açısından mekânımızda kullandığımız mobilyalardan birini (bilgisayar masası) wblock konutunu kullanarak blok oluşturalım. Command: wblock Command: w Şekil 3.7 deki Write Block (blok yaz) diyalog penceresi karşımıza çıkar.

18 18 Şekil 3.7 Write Block Diyalog Kutusu Source bölümünden, Objects secilir. Base point (temel nokta) bölümünden X, Y, Z değerleri girilir veya Pick point (noktayı tıklayın) butonu tıklanarak base point (temel nokta) belirlenir (Şekil 3.8). Şekil 3.8 Base Point Noktası

19 19 Objects bloğu: Oluşturacak nesnelerin seçildiği bölüm Select objects butonu tıklanarak, bloğu oluşturacak nesneler seçilir(bilgisayar masası seçilir). Retain seçeneği işaretlenirse, çalıştığımız çizime etki etmeden yeni bir blok oluşturulur. Convert to block: Çalıştığımız çizimi direk olarak bloğa dönüştürür. Delete from drawing: Çalıştığımız çizimi bloğa dönüştürür fakat çalışma uzayındaki çizimi siler. Destination: Bloğun kaydedileceği yerin seçildiği bölüm. File name and path bölümündeki satıra bloğun kaydedileceği adres ve ismi yazılır (C:\Documents and Settings\çağlayaydın\Desktop\gençodası\bilgisayarmasası) veya adres satırının yanındaki buton seçilerek normal Windows ortamındaki kaydetme işlemi takip edilir. İnsert units bölümün bloğun ölçü birimi seçilir ve OK butonu seçilir Block (Blok) konutu Wblock (Blok yaz) konutunun benzeridir. Wblock (Blok yaz) konutundan farkı, Block (blok) konutu ile oluşturulan bloklar sadece ilgili dosyalarda kullanılır. Bilgisayar kapatıldığında kaybolur (3). Block (blok) konutuna Draw araç çubuğu: Make Block Draw menüsü: Block- Make Conmand: block Conmand: b. Kullanılarak ulaşılır. Conmand: block Conmand: b Şekil 3.9 deki Block Definition (blok tanımlama) diyalog kutusu karşımıza çıkar.

20 20 Şekil 3.9 Block Definition Diyalog Kutusu Name uygun isim yazılır. Base point (temel nokta) bölümünden X, Y, Z değerleri girilir veya Pick point (noktayı tıklayın) butonu tıklanarak base point (temel nokta) belirlenir. Objects bloğu: Oluşturacak nesnelerin seçildiği bölüm Select objects butonu tıklanarak, bloğu oluşturacak nesneler seçilir. Retain seçeneği işaretlenirse, çalıştığımız çizime etki etmeden yeni bir blok oluşturulur. Convert to block çalıştığımız çizimi direk olarak bloğa dönüştürür. Delete çalıştığımız çizimi bloğa dönüştürür fakat çalışma uzayındaki çizimi siler. Settings: Ayarlar bölümü. Description bölümü, blokla ilgili açıklamaları içerir. Block units bölümün bloğun ölçü birimi seçilir ve OK butonu seçilir. *Base point (temel nokta) istenildiği taktide Draw menüsü: Block-Base komutu kullanılarak ta belirlenebilir.

21 21 Mekânı oluşturan bütün nesneler çizildikten sonra Block (blok) veya Wblock (blok yaz) konutları kullanılarak bloğa dönüştürülür. Blok haline dönüştürülmüş nesneler mekân tasarımlarında bize büyük kolaylık sağlarlar. Bilindiği üzere blok haline getirilmiş nesneleri program tek bir obje gibi algılar buda nesneleri mekânın değişik yerlerine kolaylıkla taşıma istemeyen nesneleri silme vb işlemler büyük avantaj sağlar. Ayrıca blok halin dönüştürülen nesnelere programı fazla kasmadan çalışmasını sağlar (2). Yaptığımız tasarımlarınızda mekânı oluşturan nesneleri bir klasör altında toplarsak, örneğin genç odası klasörü altında bilgisayar massı klasörü içerisinde değişik bilgisayar masası çizimlerimizi buraya kaydedelim ve mekânı oluşturan diğer elemanları da genç odası klasörü altında kendi klasörleri içerisine kaydedelim. Böyle bir kütüphaneye sahip olursak değişik mekânlarda karşımıza çıksa kolaylıkla bu mekânları da tasarlayabiliriz. Yapmamız gereken mekânı duvarlarını çizmek ve blokları çağırıp mekâna yerleştirmek olacaktır. 3.3 Attribute (Nitelik Ekleme) Konutu Blok nesnesinin bilgi taşıyıcısıdır. Kendi üzerine iliştirilmiş bilgileri beraberinde taşır, kendini sürekli yeniliklere ve yenilenmeye açık tutar. Yani kısacası, bloklarımızın içinde bilgi verici metinler depolanabilir ve bu veriler değiştirilebilir. İstenildiği takdirde bu veriler blok üzerinde gösterilebilir ve çıktısı da alınabilir (2). Draw menüsü: Block-Define Attributes Command: attdef Command: att Şekil 3.10 deki Attribute Definition (nitelik ekleme) diyalog kutusu karşımıza çıkar.

22 22 Şekil 3.10 Attribute Definition (Nitelik Ekleme) Diyalog Kutusu Mode: Invisiple: Eklenecek niteliklerin çizimde görünmemesini sağlar. Canstant: Yazılan nitelik özelliklerin sabit veya değiştirilebilir olup olmamasını sağlar. Verify: Yazılan nitelik özellikleri girdikten sonra ikinci kez kontrol edilip edilmeyeceğini belirler; nitelik özelliği taşıyan yazılar yaratılırken verilen öncelikli değerlerin geçerli olup olmayacağını ayarlar. Preset: Ön değer içeren bir blok indirdiğimizde, değer bilgisini ön değer olarak gösterir. Attribute: Tag: Niteleyiciye ait isim girilir (renk). Promt: Niteleyicinin sormasını istediğimiz sorunun yazılığı bölüm. Value: Varsa, öncelikli olarak gelesini istediğiniz değeri girin (2). Text Options: Metin özellikleri yer alır. Insertion Point: Metinin blok üzerine yerleştirileceği yerin seçildiği bölümdür. OK butonu tıklanarak nitelik bloğa eklenir. *Eğer nitelikler değiştirilmek istenirse, atanan nitelik üzerinde çift tıklanır ve gerekli düzenlemeler yapılır (Şekil 3.11).

23 23 Şekil 3.11 Edit Attribute Definition (Nitelik Düzenleme) Diyalog Penceresi *Nitelikler bloğa eklendikten sonra nesneler tekrar blok haline getirilir iken eklediğimiz niteliklerin bilgileri bize sunulur. İstediğimiz takdirde burada da değişiklik yapabiliriz (Şekil 3.12) (2). Şekil 3.12 Edit Attributes (Nitelik Düzenleme) Diyalog Penceresi

24 24 Şekil 3.13 Attributes (Nitelik) Eklenmiş Bilgisayar Masası 3. 4 Insert (Yerleştirme) Konutu Block ve block konutları ile oluşturulmuş blok çizimlerini, çizim uzayına yerleştirilmesini sağlayan bir konuttur (2). Insert (Yerleştirme) konutuna Draw araç çubuğu: Insert menüsü: Block Conmand: ddisert Conmand: insert Conmand: i Kullanılarak ulaşılır. Insert Block Conmand: ddisert Conmand: insert Conmand: i (Şekil 3.14) deki Insert (yerleştirme) diyalog kutusu karşımıza çıkar.

25 25 Şekil 3.14 Insert (Yerleştirme) Diyalog Penceresi Name kısmından, yerleştirilecek çizim seçilir. Browse bölümünden, bloğun kaydedildiği yere gidilir. Insertion point bölümünden, çizimin uzaya yerleştirileceği değerler girilir. Scale bölümünden, X, Y, Z yönlerinde çizim büyütmek veya küçültmek istenirse gerekli parametreler girilir. Uniform Scale seçeneği seçilirse, sadece X yönünde büyültme yapılabilir. Rotation bölümü, çizimi uzaya döndürülerek veya belirli acılarda konulmasını sağlar. Block units ölçü biriminin belirtildiği bölümdür. Explode kutusu işaretlenirse blok çizimleri çizim uzayına dağıtılmış olarak gelir. *Insert (yerleştirme) konutuyla çağırdığımız nesneler daha önce belirlediğimiz base point (temel nokta) taban olarak yerleştirme işlemini yapar. Bu nedenle base point (temel nokta) belirlerken nesneyi mekâna hangi noktadan tutup daha kolay yerleştirebiliriz bunu iyi tespit etmeliyiz (2).

26 External References (Dış Referans) Konutu Tasarımlarda blok ya da referans noktası kullanılır. Bloklar Insert komutuyla çağrılıp mekâna yerleştirilebilirler. Blok oluşturmanın tek avantajı bloğa nitelik eklenebilmesidir. Bu nedenle tasarımlarda nesneleri bloktan oluşturacağız sonraki aşamada referans dosyası olarak kullanacağız (1). Blokta nesneler çağrıldığında eğer aynı isimde iki katman varsa bu iki katman birleşir. Bu iki katmanın özellikleri aynı ise lehimize olur. Referans dosyalarda bu sorun yaşanmaz (1). Referans dosya ile tasarım yapıldığında yaptığımız tasarımı başka bilgisayarlarda da açabilmemiz için sadece tasarımı değil tüm dosyayı almamız gerekir (1). External References (Dış Referans) Insert- External References Command: externalreferences Command: er (Şekil 3.15) External References (dış referans) diyalog kutusu

27 27 Şekil 3.15 External References (Dış Referans)Diyalog Penceresi Attach bölümünden Attech DWG seçeneğinden eklenecek nesne seçilir. Nesne seçildikten sonra karşımıza (Şekil 3.16) External References (dış referans) diyalog kutusu çıkar.

28 28 Şekil 3.16 External References (Dış Referans) Diyalog Penceresi Name kısmından yerleştirilecek çizim seçilir. Reference Type Attahment seçildiğinde birbiriyle bağlantılı projelerde ana dosya üzerinde yaptığımız değişiklikleri bütün dosyalara uygular Overlay: Projenin sadece bir bölümünde kullanılacak nesnelerde bu seçenek seçilir. PathType: Adres tanımlama seçeneklerinin bulunduğu bölümdür. Browse bölümünden çizimin kaydedildiği yere gidilir. Insertion point bölümünden çizimin uzaya yerleştirileceği değerler girilir. Scale bölümünden, X, Y, Z yönlerinde çizim büyütmek veya küçültmek istenirse gerekli parametreler girilir. Uniform Scale seçeneği seçilirse, sadece X yönünde büyültme yapılabilir. Rotation bölümü, çizimi uzaya döndürülerek veya belirli acılarda konulmasını sağlar. Block units ölçü biriminin belirtildiği bölümdür. OK butonu tıklanarak çizim yerleştirilir

29 29 *Tasarımda kullanılan nesnelere ait bazı bilgiler External References diyalog kutusundan yer alır(şekil 3.17). Şekil 3.17 External References (Dış Referans) Diyalog Penceresi

30 Mekânın Tasarlanması Bir mekânın nasıl tasarlanacağını anlattıktan sonra, bu bilgileri kullanarak mekânımızı tasarlayalım. 1. Mekânın ana unsurları (duvar, tavan, kartonpiyer vb unsurlar) çizilir Şekil 3.18 Duvar, Tavan, Kartonpiyer Çizimi

31 31 2. Kapı çizilir ve Block (blok) oluşturduktan sonra, Insert (yerleştirme) veya External References (dış referans) konutlarıyla çağrılarak mekâna yerleştirilir. Bu tasarımımızı External References (dış referans) komutunu kullanarak yapalım. External References (dış referans) komutuyla kapı çağrılarak; kapı boşluğuna yerleştirilir (Şekil 3.19). Şekil 3.19 Çizime Kapı Ekleme

32 32 3.Pencere çizilir ve Block (blok) oluşturduktan sonra; External References (dış referans) komutuyla çağrılarak pencere boşluğuna yerleştirilir (Şekil 3.20). Şekil 3.20 Çizime Pencere Ekleme

33 33 4. Parke çizilir ve Block (blok) oluşturduktan sonra; External References (dış referans) komutuyla çağrılarak zemine yerleştirilir (Şekil 3.21). Şekil 3.21 Çizime Parke Ekleme

34 34 5. Tuvalet masası çizilir ve Block (blok) oluşturduktan sonra; External References (dış referans) komutuyla çağrılarak belirlenen yere yerleştirilir (Şekil 3.22). Şekil 3.22 Çizime Tuvalet Masası Ekleme

35 35 6. Kütüphane ünitesi ve bilgisayar masası çizilir; Block (blok) oluşturduktan sonra, External References (dış referans) komutuyla çağrılarak belirlenen yere yerleştirilir (Şekil 3.23). Şekil 3.23 Çizime Kütüphane Ünitesi ve Bilgisayar Masası Ekleme

36 36 7. Elbise dolabı çizilir ve Block (blok) oluşturduktan sonra; External References (dış referans) komutuyla çağrılarak belirlenen yere yerleştirilir (Şekil 3.24). Şekil 3.24 Çizime Elbise Dolabı Ekleme

37 37 8. Yatak çizilir ve Block (blok) oluşturduktan sonra; External References (dış referans) komutuyla çağrılarak belirlenen yere yerleştirilir (Şekil 3.25). Şekil 3.25 Çizime Yatak Ekleme

38 38 9. Komodin ve sehpa çizilir, Block (blok) oluşturduktan sonra; External References (dış referans) komutuyla çağrılarak belirlenen yere yerleştirilir (Şekil 3.26). Şekil 3.26 Çizime Komodin ve Sehpa Ekleme

39 Koltuk, sandalye ve puf çizilir, Block (blok) oluşturduktan sonra; External References (dış referans) komutuyla çağrılarak belirlenen yere yerleştirilir (Şekil 3.27). Şekil 3.27 Çizime Koltuk, Sandalye ve Puf Ekleme

40 40 11.Mekânda kullanılacak donatı elemanları mekâna yerleştirdikten sonra, varsa dekoratif eşyalar yine aynı yöntemle tasarıma eklenebilir (Şekil 3.28). Şekil 3.28 Dekoratif Eşyaların Çizime Eklenmesi *Bu mekânı oluştururken External References (dış referans) komutunu kullandık Insert (yerleştirme) konutu kullanılarak ta menseler mekâna yerleştirilebilir.

41 Teknik Çizim Hazırlanması AutoCAD programında, katı olarak modellenen nesnelerin teknik projesini hazırlamak için nesnelerin tekrar görünüş ve kesitleri çizmeye gerek duyulmadan, çizilen nesne üzerinden pratik bir şekilde görünüş ve kesitleri alınabilir (1). AutoCAD programının 2007 versiyonuyla programa eklenen Section Plane ve Flatshot konutlarıyla görünüş ve kesit alma işlemi daha kolay hale getirilmiştir. Mekân tasarımlarında teknik proje hazırlanırken; mekânın planı (üst görünüş), dört cephesi ayrı ayrı çizilir ve önemli görülen yerlerden detaylar alınır. Katı olarak modellenen mekânlardan görünüş alırsak sadece duvarları görürüz buda işimize yaramaz. Görünüş alma işlemi tekil, mobilyalarda uygulanabilir. Mekân tasarımlarında teknik proje hazırlanırken kesit almak gerekir (1). Görünüş çıkarma işlemini mekânımızda kullanılan bir mobilya üzerinde, kesit ve detay alma işlemini ise mekânımızda uygulamalı olarak görelim Görünüş çıkarma Görünüş için layot bölümüne geçilir. Geçiş sırasında sayfa düzeni (Page Setap) pencere açılır (Şekil 3.28). Pencerenin içerisinde kâğıt boyutu( Paper Size) seçilir. Görünüşleri çıkartılacak çizimin boyutuna göre seçilir. Örneğin: A4, A3 ve diğer farklı boyuttaki kâğıtlar seçilebilir. Ölçek belirlenir ( Plot scale) Kâğıt dik ya da eğik oluşu( Drawing Orientation ) belirlenir. Onay verilir (ok).

42 42 Şekil 3.29 Loyout Penceresi * Yeni bir sayfa açılır. Sayfanın içerisine otomatik olarak bir görünüş çizilmiş olur ( Şekil 3.29). Şekil 3.30 Dolap Ön Görünüş *Bu çizimin dış çizgisi seçilir ve silinir.

43 43 Boş sayfaya görünüş çizmek için görünüş oluşturma komutu Setup view kullanılır. Draw menüsü: Modeling Setup-View Command: solview Enter an option [Ucs/Ortho/Auxiliary/Section]: u Enter an option [Named/Wo?/Current] <Current>: Enter view scale <1.0000>: Specify view center: ( Çizim ölçüleri girilir) (Ön görünüş için çizimin merkezi belirlenir) Specify view center <specify viewport>: Specify first corner of viewport: ( Ön görünüş çizilecek çerçeve belirlenir.) Specify opposite corner of viewport: Enter view name: ön görünüş ( İsim verilir.) UCSVIEW = 1 UCS will be saved with view Enter an option [Ucs/Ort ho/auxiliary/section]: Şekil 3.31 Dolap Ön Görünüş

44 44 Görüntü bir çerçeve içerisinde yer alır. Çerçevenin iç kısmı (model) dış kısmı ise kâğıt (paper) olarak isimlendirilir. *Modelin içine girmek için ( mspace) komutuna girilir veya iç alana çift tıklanır. Command: mspace * Yandan bakmak için ön görünüşün sol kenarından dikey(ortho) bakılır. Draw menüsü: Modeling Setup-View Command: solview Enter an option [Ucs/Ortho/Auxiliary/Section]: o Specify side of viewport to project: (Yan görünüş için ön görünüşün sol dik kenarını seçilir) Specify view center: (Ya görünüş için çizimin merkezi belirlenir) Specify view center <specify viewport>: Specify first corner of viewport: ( Ya görünüş çizilecek çerçeve belirlenir.) Specify opposite corner of viewport: Enter view name: yangörünüş ( İsim verilir.) UCSVIEW = 1 UCS will be saved with view Enter an option [Ucs/Ortho/Auxiliary/Section]:

45 45 Şekil 3.32 Dolap Ön-Yan Görünüş * Üsten bakmak için ön görünüşün üst kenarından dikey (ortho) bakılır. Draw menüsü: Modeling Setup-View Command: solview Enter an option [Ucs/Ortho/Auxiliary/Section]: o Specify side of viewport to project: (Yan görünüş için ön görünüşün sol dik kenarını seç) Specify view center: (Ya görünüş için çizimin merkezi belirlenir) Specify view center <specify viewport>: Specify first corner of viewport: ( Ya görünüş çizilecek çerçeve belirlenir.) Specify opposite corner of viewport: Enter view name: yangörünüş ( İsim verilir.) UCSVIEW = 1 UCS will be saved with view Enter an option [Ucs/Ortho/Auxiliary/Section]:

46 46 Şekil 3.33 Dolap Ön-Yan-Üst Görünüş *Çizimi oluşturmak için görüntüyü çizime dönüştürme komutu Setup drawing Draw menüsü: Modeling Setup- Drawing Command: soldraw Select viewportdrs to aw Select objects: 3 found ( kenar çizgisi seçilir). Select objects: 46 solids selected.

47 47 *Çizimi oluşturma komutu aşağıdaki katmanları da beraberinde oluşturur. VPORTS: Oluşturulan çizimin dış çerçeve çizgilerini oluşturur. Kapatılması halinde kenar çizgisi gözükmez. DIM: Ölçülendirme işlemi yapılır. HID: Çizimin görünmeyen çizgilerini taşır. Kapatılması halinde arka plandaki çizgiler görünmez (Şekil 3.34). VIS: Görünen çizgileri temsil eder. Kapatılması halinde sadece görünmeyen çizgiler aktif olur. Şekil 3.34 Görünüş Penceresi Katmanı

48 48 Şekil 3.35 Dolap Görünüşleri Kesit-Detay çıkarma Bir mekândan kesit alabilmemiz için o mekânın planının elimizde olması gerekir. Bu nedenle ilk önce mekânın üst kesitini alacağız ve daha sonra cephe kesitlerinin nerelerden alacağımıza karar veririz. Kesit almak için görünüş oluşturma(setup view) komutuna girilir. Komutun içerisinde kesit(section) seçeneği bulunur. Kesit komutu kullanılarak kesilecek düzlem belirlenir. Belirlenen düzlemin hangi tarafında bakılacaksa o tarafa tıklanır. Çizimin merkezi belirlenir. Çizim görüntülenecek çerçeve belirlenir. Kesite bir isim (Enter view name: kesit) verilir.

49 49 Draw menüsü: Modeling Setup-View Command: solview Enter an option [Ucs/Ortho/Auxiliary/Section]: s Specify first point of cutting plane: >> Resuming SOLVIEW command. Specify first point of cutting plane: ( Kesit düzlemi için bir nokta seçilir) Specify second point of cutting plane: ( Kesit düzlemi için ikinci bir nokta seçilir) Specify side to view from: (Bakış yönü seçilir) Enter view scale <1.0000>: Specify view center: Specify view center <specify viewport>: Specify first corner of viewport: Specify opposite corner of viewport: Enter view name: plan *Çizimi düzenle komutuna( setup drawing) girilir. Bu komut kesit düzlemine tarama da yapar Şekil 3.36 Plan Penceresi Katmanı DIM: Ölçülendirme işlemi yapıldığı katman. HAT: Tarama katmanı:

50 50 HID: Çizimin görünmeyen çizgilerini taşır. Kapatılması halinde arka plandaki çizgiler görünmez. VIS: Görünen çizgileri temsil eder. Kapatılması halinde sadece görünmeyen çizgiler aktif olur. VPORTS: Oluşturulan çizimin dış çerçeve çizgilerini oluşturur. Kapatılması halinde kenar çizgisi gözükmez. *Mekânın kesildiği düzlemdeki elemanların tamamı aynı tarama düzeni ile taranır. Farklı malzemeler var ise, taramalar değiştirilebilir, ölçülendirme, yazı yazma, vb işlemler yapılabilir (Şekil 3.39) (1). *AutoCAD 2007 programında Section Plane konutuyla da kesit alınabilir. Draw menüsü: Modeling Section Plane Command: splane SECTIONPLANE Select face or any point to locate section line or [Draw section/orthographic]: belirlenir) Specify through point: (Kesitini almak istediğiniz yüzeyde kesitin yeri çizgiyle Command: SECTIONPLANE Select face or any point to locate section line or [Draw section/orthographic]: o Align section to: [Front/bAck/Top/Bottom/Left/Right] <Top>: T *Kesit çizgisi üzerinde; kesitin yönü değiştirilebilir, taşınarak nesnenin istenilen yerine konabilir vb. Esnek yapıya sahip olması işimizi oldukça kolaylaştırmaktadır.