Obezite ve Hipertansiyon

Transkript

1 Obezite ve Hipertansiyon Ali Düzova Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Ankara Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Çocuk Nefrolojisi Bilim Dalı 8. Ulusal Çocuk Nefrolojisi Kongresi Antalya, 31 Ekim 2014

2 Sunum planı Tanımlar Epidemiyoloji Obezite epidemiyolojisi, Türkiye verileri Hipertansif hasta profili Taramalar, saha çalışmaları Mekanizmalar Neden her obezde hipertansiyon görülmez? Önleme, tedavi Önlenebilir mi? Hangi ilaç? Kanıt?

3 VKİ: ağırlık (kg)/ boy(m) 2 Yaş ve cinsiyete göre Obez Fazla kilolu Normal Zayıf 95 persentil 85 <95 persentil 5 <85 persentil < 5 persentil

4 Epidemiyoloji Batı dünyasında obezite sıklığı artmaktadır İtalya, Yunanistan, İspanya da obez + fazla kilolu: %20 ABD, obezite sıklığı %18 Lazzeri G et al. Prev Med Hyg 2008; 49: Kollias A et al. J Pediatr Endocrinol Metab 2011; 24: Valdés Pizarro Jet al. Nutr Hosp 2012; 27: Ogden CL et al. Prevalence of obesity in the United States, Erişim: ABD, erişkin obezite sıklığı %30, obezite ilişkili durumlar için sağlık harcamaları: 1,47 milyar USD 2018 tahmini sağlık harcamalarının %21 i Landsberg L et al. J Clin Hypertens 2013; 15:

5 Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması 2010 Türkiye de obezite sıklığı (erişkin) Erkeklerde %20,5 Kadınlarda % 41,0 Toplamda % 30,3 NUTS1 Bölgesi İstanbul 33,0 Batı Marmara 30,7 Doğu Marmara 30,6 Ege 28,0 Akdeniz 30,1 Batı Anadolu 33,0 Orta Anadolu 32,9 Batı Karadeniz 31,3 Doğu Karadeniz 33,1 Kuzeydoğu Anadolu 23,5 Ortadoğu Anadolu 20,5 Güneydoğu Anadolu 22,9

6 SB, MEB ve Hacettepe Ü. Sağlık Bilimleri Fak. Beslenme ve Diyetetik Bölümü Türkiye de Okul Çağı Çocuklarında Büyümenin İzlenmesi Projesi 2009 Yaş Fazla kilolu Obez Fazla kilolu + obez 6 12,4 5,5 17,9 7 15,3 5,8 21,1 8 14,4 6,1 20,5 9 14,1 7,7 21, ,5 6,9 21,4 Toplam 14,3 6,5 20,8

7 Epidemiyoloji TürkiyeÇocuklukÇağı (7 8 Yaş) ŞişmanlıkAraştırması 2013 SB, MEB, Hacettepe Üniversitesi 67 il, 216 okulda 2. sınıfta eğitim gören (7 ve 8 yaş grubu) 5 bin 101 öğrenci ve aileleri Mayıs Haziran 2013 tarihlerinde yapıldı.

8 Epidemiyoloji ailelerin %42,8 i çocuklarınınher gün taze meyve ve %18,3 ü sebze (patates hariç) tükettiğini belirtmişlerdir... %14,2 si çocuklarınınher gün %100 hazır meyve suyu içtiğini belirtmiştir. Kentsel kesimdeki ailelerin %29,1 i çocuklarınınhaftada4 ya da daha sıkolarak%100 hazır meyve suyu içtiğini, %20,1 i ise hiç içmediğini belirtmiştir. haftada hergün şeker içeren gazlı içecekler %4.2 cips, patlamış mısırı %8.7 şekerli barlar veya çikolata %14.4 büskivi,kek,kurabiye,pasta vb. %16,5 haftada 4 6 kez şeker içeren gazlı içecekler %8.5 cips, patlamış mısırı %13.4 şekerli barlar veya çikolata %22 büskivi,kek,kurabiye,pasta vb. %26.2 haftada 1 3 kez şeker içeren gazlı içecekler %50.3 cips, patlamış mısırı %59.6 şekerli barlar veya çikolata %55.8 büskivi,kek,kurabiye,pasta vb. %53.6

9 Obezite & hipertansiyon Ağırlık ve kan basıncı ilişkisi Framingham Heart Study Bel kalça oranı ve KB ilişkisi İskandinavya Çalışması Kannel WB. Ann Intern Med 1967; 67: Larsson B et al. Br Med J 1984; 288: Lapidus L et al.br Med J 1984; 289: Kilo alımı ile KB artar Masumo K et al. Hypertension 2000; 35: Gentile CL et al. Obesity; 2007: yıllık izlemler, başlangıçta KB normal yaş; genç erişkinler; yaş Obezlerde HT fazla Israeli E et al. Am J Hypertens 2006; 19: Palatini P et al. Int J Obes 2013; 37: Lee SK et al. J Hypertens 2013; 31:

10 Çocuklarda obezite ve hipertansiyon Okul taramaları: VKİ ile KB arasında ilişki Obezlerde HT daha fazla O Quin M et al. South Med J 1992; 85: Adrogue HE et al. Am J Hypertens 2001; 14: Sorof JM et al. Pediatrics 2004; 113: McNiece KL et al. J Pediatr 2007; 150: Steinthorsdottir SD et al. J Clin Hypertens (Greenwich) 2011; 13: Cao Z Qet al. Am J Hypertens 2012; 25: Flynn J. Pediatr Nephrol 2012; Kapur G et al. J Clin Hypertens (Greenwich) 2010 Üçüncü basamak/referans merkezlerde primer HT sıklığında artış Midwest Pediatric Nephrology Consortium: %91 Primer HT hastalarının %89 unda VKİ>85 persentil

11 The CREDIT C study, The pediatric stratum of the population based survey of Chronic REnal Disease In Turkey (CREDIT study) Nephrol Dial Transplant 2013; 28 (Suppl. 4): iv166 iv171

12 N 23 şehir N: 3622 (%49.6 kız); yaş: 5 18 yıl Ortalama yaş 11,88 ±3,40yıl Yaş Yerleşim yaş 31, yaş 68,2 Kent Kır Nephrol Dial Transplant 2013; 28 (Suppl. 4): iv166 iv171

13 Obezite, hipertansiyon (%) Obez Kilolu 8,9 9,3 Hipertansiyon 6,1 Evre 1 5,2 Evre 2 0,9 GFH<90 GFH<75 0,78 3,05 OR 95% CI p Kent Yaş <0.001 Nephrol Dial Transplant 2013; 28 (Suppl. 4): iv166 iv171

14 Sistolik ve diyastolik KB SDS KB SDS 0,4 0,3 0,2 0,1 0 p< ,15 p< ,28 p< ,11 0,06 Obez Kilolu Normal 0,1 0,2 0,3 0,21 0,22 Sistolik KB SDS Diyastolik KB SDS Nephrol Dial Transplant 2013; 28 (Suppl. 4): iv166 iv171

15 VKİ gruplarına göre hipertansiyon 12 p< ,4 10 p<0.001 Hipertansiyon (%) ,7 5,5 7,6 2 0 Zayıf Normal Kilolu Obez VKİ grupları Nephrol Dial Transplant 2013; 28 (Suppl. 4): iv166 iv171

16 VKİ gruplarına göre hipertansiyon Evre II hipertansiyon sıklığı Obez %3.8 Obez olmayan %0.7; p <0.001, Fisher s Exact test OR 6.01 (%95 CI ) Hipertansif hastalar arasında, obezite varsa Evre II HT riski OR 3.79, %95 CI ; p=0.002 Nephrol Dial Transplant 2013; 28 (Suppl. 4): iv166 iv171

17

18 Obezite, hipertansiyon: mekanizmalar Obezite Hiperinsülinemi Hiperleptinemi Renal yapısal hasar RAAS Oksidatif stres, Enflamasyon Endotel disfonksiyonu Sempatik sinir sistemi aktivasyonu Na ve sıvı tutulması Na ve sıvı tutulması, Vazokonstrüksiyon Vasküler etkiler, tromboz Vasküler hasar Böbreğe etki ile Na retansiyonu Becton LJ, et al. Indian J Pediatr 2012; 79:

19 Flynn C. Semin Nephrol; 2014: 34:

20

21 Neden her obezde hipertansiyon görülmez? Yağlanma bölgesi Subkütan, kas içi Viseral IL 6, anjiyotensinojen, PAI 1 Adiponektin Makrofaj (TNF) Yağ emilmesi ( liposuction ) yararsız Genetik predispozisyon 2 adrenerjik reseptör Glu27, Gly16 3 adrenerjik reseptör Trp64 COMT (katekol O metil transferaz) Val158Met. Vague J. The degree of masculine differentiation of obesities: a factor determining predisposition to dibetes, atherosclerosis, gout and uric calcoulus disease. Am J Clin Nutr 1956; 4: android, gynoid

22 Primer hipertansiyon immüno metabolik bir hastalıktır çocuk ergen erişkin Harrison DG et al. Hypertension 2011; 57:

23 Obezite ile mücadele

24

25 Nisan, 2013, Diyet veya fiziksel aktivite Takip 6 12 ay 23 çalışma ( katılımcı); 21 okul programı Kan basıncı Adipozite

26

27 Hangi ilaç, neden? Diuretikler tiyazid & benzeri diuretikler kıvrım diuretikleri Beta adrenolitikler Alfa adrenolitikler Ca kanal blokerleri ADE i ARB Renin antagonistleri Aldosteron antagonistleri Santral sempatolitikler Reunqiui S et al. Curr Opinion Nephrol Hypertens 2008 Ayers K et al. Hypertension 2012

28 Primer hipertansiyona tedavi ile organ hasarının gerilemesi N = 86 (22 kız); 14.1 ±2.4 yaş 12 ay tedavi; yaşam şekli değişiklikleri ve ADEi/ARB 24 saatlik ABPM Sol ventrikül kitlesi & carotid IMT Metabolik bozukluklar İmmün aktivite Litwin M et al. Pediatr Nephrol 2010; 25:

29 KB nınnormale dönmesi (%70) LVH kaybolması cimt de anlamlı azalma Metabolik sendromda azalma (%50) Yüksek CRP düzeyinin normale gerilemesi Ana belirleyiciler LV kitle indeksinde (LVMI) azalma Karotid duvar kalınlığında azalma cimt SDS düzeyinde azalma bel çevresi bel çevresi hscrp 0,10 0,05 0,00 WHtR -0,05-0,10 Litwin M et al. Pediatr Nephrol 2010; 25: , LVMi

30 Tedavi ile 12. ayda oksidatif stresde azalma TBARS: tiyobiturik asit 0,6 GPX: glutatyon peroksidaz p < ,5 0,4 0,3 0,2 0,1 0 TBARS (1) TBARS (2) 32 31,5 p < , ,5 GPX (1) GPX (2) Sladowska Kozlowska J et al. Pediatr Nephrol 2012

31 Correlation between decrease of visceral fat assessed by MRI and regression of subclinical arterial injury (carotid wall cross sectional thickness WCSA) after 12 mts of treatment intraperitoneal VAT düzeyinde azalma ile WCSA (carotid Wall Cross Sectional Area ) arasında korelasyon 15,0 IVAT 10,0 95% CI change of visceral fat area (mm2) 500,00 0,00-500, ,00 p = ,00 2, regression 2 - no change in WCSA 5,0 5,0 10,0 15,0 20,0 25,0 0 r = 0,289 p = 0,04 4,0 3,0 2,0 1,0 0,0 1,0 2,0 3,0 4,0 WCSA Niemirska A et al. Hypertension 2013

32 Sonuçlar Obezite ve obezite ilişkili hipertansiyon sıklığı artmaktadır (ülkemizde de). Obezitede hipertansiyonun çeşitli mekanizmaları vardır RAAS; enflamasyon; viseral obezite... Önlenebilir ve tedavi edilebilir Antihipertansif seçimine dikkat edilmelidir

33 Türk Nefroloji Derneği Çocuk Nefroloji Derneği TÜBiTAK Fresenius Medical Care Omega CRO O. Söylemezoğlu, F. Yalçınkaya, E. Baskın, A. Bakkaloğlu 33