Satinalma TEDARİK ZİNCİRİ ÖDÜLLERİ. Dış Ticarette Başarı, Ürünün Rekabet Gücüne Bağlı İlfeta AKSOY, Türkiye Dış Ticaret Derneği

Transkript

1 # Firma ve Yönetici ISSN FİYAT 20 TL Satinalma Yıl: 7 Sayı: 79 TEMMUZ 2019 ve Tedarik Zinciri Yöneticilerinin Dergisi Dış Ticarette Başarı, Ürünün Rekabet Gücüne Bağlı İlfeta AKSOY, Türkiye Dış Ticaret Derneği YENİLİKÇİ SATINALMA PROJE ÖDÜLÜ GENÇ SATINALMA YÖNETİCİ ÖDÜLÜ KAMU SATINALMA PROJE ÖDÜLÜ OPERASYONEL VERIMLILIĞI SAĞLAMADA EN ETKIN ARAÇ: SATINALMA Özlem YILDIRIM ŞİMŞİR, Akpa Alüminyum TEDARİK ZİNCİRİ YÖNETİMİ BAŞARI ÖDÜLLERİ TEDARİK ZİNCİRİ ÖDÜLLERİ 2019 Yetkilendirilmiş Yükümlü (AEO) Derneği M. Altay YEGİN, ÜNSPED Tedarik Zinciri Ödülleri 2019 için Başvuru Süreci Başladı Detaylar BUYERNETWORK.NET te

2 Mehmet ATASEVER Kamu İhale Kurumu Kurul Üyesi ÇERÇEVE ANLAŞMALAR 26 Avrupa Birliğinin (AB) kamu alımlarıma ilişkin direktiflerinde yer verilen çerçeve anlaşma (framework agreement) 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu nun Ek-2 nci maddesinde düzenlenmiş olup, bu maddenin uygulanmasına yönelik çıkarılan Çerçeve Anlaşma İhaleleri Uygulama Yönetmeliği ise tarihli ve 27159/ mükerrer sayılı Resmî Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Kamu ihale mevzuatında çerçeve anlaşma, bir veya birden fazla idare ile bir veya birden fazla istekli arasında, belirli bir zaman aralığında gerçekleştirilecek alımların özellikle fiyat ve mümkün olan hâllerde öngörülen miktarlarının tespitine ilişkin şartları belirleyen anlaşma olarak tanımlanmaktadır. Münferit sözleşme ise çerçeve anlaşma kapsamında yapılan alımlarda istekliler ile idare arasında imzalanan yazılı sözleşmeyi ifade etmektedir. Çerçeve anlaşma, iki aşamadan oluşan bir alım yöntemidir. İlk aşama; ihaleye katılan isteklilerin, ihale dokümanında yer alan koşulları sağlayıp sağlamadıklarına bakıldığı, yeterliklerinin ve tekliflerinin değerlendirildiği ve yeterli bulunanlar ile çerçeve anlaşmanın imzalandığı süreci kapsamaktadır. Çerçeve anlaşmaya taraf olan idare veya idareler ile istekliler arasında münferit sözleşmeler ile ihtiyacın temin edilmesine kadar olan süreç ise ikinci aşamayı teşkil etmektedir. Bu alım yöntemiyle idarelerin, belli aralıklarla sürekli biçimde ihtiyaç duydukları ve karmaşık nitelik arz etmeyen mal ve hizmet alımları ile yapım işlerini, münferit alımlarla daha hızlı şekilde ve daha az maliyetle temin edebilmelerine imkân sağlanması hedeflenmiştir. Çerçeve anlaşmalarla kamunun ihtiyaçlarının klasik ihale yöntemleriyle temin edilmesi sırasında geçen süreler (ilan süreleri, her bir ihalede teklif değerlendirmesi için geçen süreler vb. leri) de asgari düzeye çekilmiş ve ihaleye katılım ile ilan maliyetleri de azaltılmış olacaktır. Diğer taraftan, çerçeve anlaşmalar yoluyla idarelerin arz güvenliğinin sağlanması ve stok maliyetleri ile stoklama giderlerinin azaltılarak ölçek ekonomisinden yararlanılması da sağlanmış olacaktır. Ayrıca, idarelerin süründürülebilir mali bir yapıya sahip olmaları açısından da çerçeve anlaşmalar önemli bir fonksiyon icra edebilir. Çerçeve Anlaşma İhaleleri Uygulama Yönetmeliği nin yayımlandığı tarihten bugüne kadar yapılan çerçeve anlaşma ihalelerinin ilanlarına bakıldığında, konu itibarıyla bunların büyük bir çoğunluğunu sağlık hizmeti sunan kurumlar tarafından ilaç ve tıbbi cihaz ile tıbbi sarf malzemesine ilişkin olarak yapılan ilanların oluşturduğu görülmektedir. Bununla birlikte idareler tarafından çerçeve anlaşma ihalelerinin her geçen yıl daha da az tercih edildiği görülmektedir. A. Çerçeve Anlaşmaların Kapsamı ve Uygulanacak İhale Usulü 4734 sayılı Kanun kapsamındaki herhangi bir idarenin çerçeve anlaşma ihalesini gerçekleştirmesi mümkündür. Çerçeve Anlaşma İhaleleri Uygulama Yönetmeliği nin Amaç ve kapsam başlıklı 1 nci maddesinde çerçeve anlaşma ihalesine konu olabilecek mal, hizmet ve yapım işleri sınırlı olarak belirlenmiş olup, burada sayılan ihtiyaçlar dışında kalan alımlar için çerçeve anlaşma ihalesi gerçekleştirilememektedir sayılı Kanun da çerçeve anlaşma ihalelerinin açık ihale veya belli istekliler arasında ihale usulü ile yapılabileceği belirtilmekle birlikte, Çerçeve Anlaşma İhaleleri Uygulama Yönetmeliği nin 8 inci maddesindeki düzenlemede çerçeve anlaşma ihalelerinde sadece açık ihale usulünün uygulanacağı öngörülmüştür. B. Çerçeve Anlaşma İhalelerine Hâkim Olan Temel İlkeler ve Genel Esaslar 4734 sayılı Kanun un 5 nci ve 62 nci maddesinde yer alan temel ilkelere ilave olarak Uygulama Yönetmeliği nin Temel ilkeler başlıklı 5 inci maddesinde çerçeve anlaşma ihalelerinde uyulması zorunlu bir takım ilkelere yer verilmiş ve Genel esaslar başlıklı 6 ncı maddesinde ise uyulması gereken genel esaslardan bahsedilmiştir. Söz konusu temel ilkeler ve genel esaslar aşağıda yer alan başlıklar altında incelenmiştir: 1. Çerçeve anlaşmalar rekabeti engelleyici, sınırlayıcı veya bozucu şekilde kullanılamaz. 2. Çerçeve anlaşmanın süresi kırk sekiz ayı geçemez. 3. Çerçeve anlaşma kapsamında yapılan münferit sözleşmelerde, sözleşmenin ifasının çerçeve anlaşma süresi içerisinde yapılması zorunludur.

3 4. Çerçeve anlaşma ihalesine çıkılabilmesi için ödeneğin bulunması şartı aranmaz. 5. Çerçeve anlaşma yapılmış olması idareye alım yapma yükümlülüğü getirmez. 6. Çerçeve anlaşmaya taraf olacak istekli sayısı üçten az olmamak üzere ihale dokümanında belirtilir. 7. Birden fazla idarenin bir araya gelerek çerçeve anlaşma ihalesi gerçekleştirmesi mümkündür. 8. Çerçeve anlaşma ihalelerinde ihale komisyonu tarafından yapılan değerlendirme sonucunda teklifleri geçerli kabul edilen istekliler, ekonomik açıdan en avantajlı tekliften başlanmak suretiyle listeye alınır. 9. Çerçeve anlaşmaya taraf olan istekli sayısının üçün altına inmesi halinde, çerçeve anlaşmanın sona erdiği taraflara bildirilir. 10. Kısmi teklife açık çerçeve anlaşma ihalelerinde her bir kısıma ilişkin imzalanan çerçeve anlaşma ayrı bir çerçeve anlaşma olarak kabul edilir. 11. Konsorsiyumlar çerçeve anlaşma ihalelerine katılamazlar. 12. Münferit sözleşme aşamasında teklif edilen birim fiyat teklif bedeli, çerçeve anlaşmada yazılı birim fiyat teklif bedelini aşamaz. 13. İsteklilerin yeterlikleri on iki ayda bir yeniden değerlendirilir. 14. Birden fazla idarenin bir araya gelerek çerçeve anlaşma ihalesini gerçekleştirdiği durumlarda, münferit sözleşmenin imzalanmasına ve uygulanmasına ilişkin hususlar, alımı/işi gerçekleştirecek idare tarafından belirlenir ve muayene ve kabul komisyonu da aynı idare tarafından oluşturulur. 15. Münferit sözleşmeler ile yapılacak olan alımların toplam miktarı, yasal iş artışları dâhil, çerçeve anlaşma kapsamında alımı planlanan tahmini ihtiyaç miktarını aşamaz. C. Çerçeve Anlaşma İhalelerinde Teminatlar, Damga Vergisi ve Kamu İhale Kurumu Payı 4734 sayılı Kanun da ve Uygulama Yönetmeliği nde isteklilerden çerçeve anlaşma aşamasında teminat alınmaması (geçici veya kesin) öngörülmüştür. Çerçeve anlaşmaların bir çeşit ön akit niteliğinde olması ve idarelere alım yapmayı zorunlu kılmaması hususları dikkate alındığında, mevzuatta çerçeve anlaşma aşamasında isteklilerden geçici ve kesin teminat istenilemeyeceğinin öngörülmüş olmasının yerinde bir düzenleme olduğu değerlendirilmektedir. Bu hususun isteklilerin çerçeve anlaşma ihalelerine teklif vermelerini teşvik edici bir rol oynayacağı da muhakkaktır. Diğer taraftan, idarelerin münferit sözleşmeyle yüklenim gerçekleştirdikleri dikkate alınarak Uygulama Yönetmeliği nin 32 nci maddesinde isteklilerden münferit sözleşme aşamasında kesin teminat alınacağı belirtilmiştir. Sonuç olarak çerçeve anlaşma ihalelerinde çerçeve anlaşma aşamasında isteklilerden geçici teminat ve kesin teminat istenilememekte, münferit sözleşme aşamasında ise kesin teminat istenilebilmektedir yılında 5766 sayılı Kanun la 488 sayılı Damga Vergisi Kanunun da değişiklik yapılarak çerçeve anlaşmalara esas ihale kararlarından ve çerçeve anlaşmadan damga vergisi alınması uygulaması yürürlükten kaldırılmıştır. Ancak münferit sözleşme ve bu sözleşmeye esas ihale kararlarından 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu na ekli (1) sayılı tablonun I-A-1 ve II-2 bentlerine göre damga vergisi alınması uygulaması devam etmektedir sayılı Kanun un 53 üncü maddesinin (j) bendinin (1) numaralı alt bendinde; Bu Kanun kapsamında yapılan ihalelere ilişkin düzenlenecek sözleşmelerden, bedeli ( TL) aşanlar için yükleniciden tahsil edilecek sözleşme bedelinin on binde beşi. Kamu İhale Kurumunun gelirleri arasında sayılmıştır. Söz konusu bent hükmünde açıkça Bu Kanun kapsamında yapılan ihalelere ilişkin düzenlenecek sözleşmelerden Kurum payı tahsil edileceği belirtildiğinden, Uygulama Yönetmeliğinin Kurum payı başlıklı 45 inci maddesinde yapılan düzenleme ile uygulamada KİK payı olarak bilinen bu tutarın çerçeve anlaşma bedeli üzerinden değil münferit sözleşme imzalamaya davet edilen istekli tarafından münferit sözleşme bedeli üzerinden Kurum hesabına yatırılacağı belirtilmiştir. Sonuç olarak çerçeve anlaşma ihalelerinde Kamu İhale Kurumu payının mükellefi, kendisiyle münferit sözleşme imzalanacak olan istekli olup, idarelerin münferit alıma ilişkin sözleşmeyi imzalamadan önce bu tutarın dönemini kapsamaktadır. Bu limitler her yıl 1 Şubat tarihinden geçerli olmak üzere güncellenmektedir. Kamu İhale Kurumunun hesaplarına yatırılıp yatırılmadığını kontrol etmeleri gerekmektedir. Bu tutarın herhangi bir nedenle tahsil edilememesi halinde, takip ve tahsilinin Kamu İhale Kurumu tarafından 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun kapsamında yapılacağı açıktır. 27

4 D. Çerçeve Anlaşma İhalelerinde Yeterliğin Belirlenmesinde Uyulacak İlkeler ve İstenecek Belgeler İhaleye katılımda yeterlik kriterleri 4734 sayılı Kanun un 10 uncu maddesinde ayrıntılı olarak düzenlenmiştir. Söz konusu maddede, ihale konusu işi yapabilecek nitelikteki isteklilerin ihalelere katılımını sağlamak amacıyla, isteklilerin ekonomik ve mali yeterlik ile mesleki ve teknik yeterliklerinin belirlenmesi için gerekli olan bilgi ve belgeler sayılmış ve bu bilgi ve belgelerden hangilerinin yeterlik değerlendirmesinde kullanılacağının, ihale dokümanında ve ihale veya ön yeterliğe ilişkin ilan veya davette belirtileceği hüküm altına alınmıştır. Dolayısıyla kamu ihalelerinde idarelerce 4734 sayılı Kanun un 10 uncu maddesinde belirtilen bilgi ve belgeler dışında herhangi bir belge istenilmesi mümkün bulunmamaktadır. İhalelerde yeterlik kriteri olarak 4734 sayılı Kanun un 10 uncu maddesindeki bilgi ve belgelerden hangilerinin isteneceği, Kamu İhale Kurumunca çıkarılan İhale Uygulama Yönetmelikleri nde, mal, hizmet, danışmanlık ve yapım işi için ayrı ayrı, genellikle yaklaşık maliyetin 4734 sayılı Kanunda belirtilen bazı parasal limitler karşısındaki durumuna göre istenilmesi zorunlu olan belgeler; istenilemeyecek belgeler ve istenilmesi idarenin takdirinde bulunan belgeler şeklinde bir tasnif yapılarak belirlenmiş ve bu belgelerin şekli, içeriği, sunuluş biçimi ve taşıması gereken nitelikler gibi hususlar da yine Uygulama Yönetmelikleri nde ayrıca belirtilmiştir. isteklilerden ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin belgelerini sunmaları istenilemeyecektir. Zira Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği nin 27 nci maddesi uyarınca, belli istekliler arasında ihale usulü ile yapılan ihaleler hariç, yaklaşık maliyeti eşik değerin altında olan mal alımı ihalelerinde ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin belgelerin sunulması istenilememektedir. Diğer taraftan, isteklinin ekonomik ve mali durumunu gösteren belgelerden bankalardan temin edilecek belgeler ile iş hacmini gösteren belgeler ve mesleki ve teknik yeterliğini gösteren belgelerden iş deneyimini gösteren belgelerin hangi oranlarda istenilmesi gerektiğiyle ilgili olarak Uygulama Yönetmeliği nde bir belirleme yapılmıştır. Buna göre, söz konusu belgeler yaklaşık maliyeti eşik değerin altında olan çerçeve anlaşma ihalelerinde İlgili Uygulama Yönetmeliği nde belirlenen oranlara göre istenilecektir. Ancak çerçeve anlaşma ihalesinin yaklaşık maliyetinin 4734 sayılı Kanun un 8 inci maddesinde belirtilen eşik değere eşit ve üstünde olması durumunda, bankalardan temin edilecek belgeler ile iş hacmini gösteren belgeler ve iş deneyimini gösteren belgeler için İlgili Uygulama Yönetmeliği nde öngörülen oranlar farklılaşacaktır. Söz konusu oranlar Uygulama Yönetmeliği nin 26 ncı maddesinde belirtilmiştir. İş deneyim belgelerinin ise ilgili Uygulama Yönetmeliği ndeki hükümlere uygun olarak çerçeve anlaşma kapsamında yapılan her bir münferit sözleşme için ayrı ayrı düzenlenmesi ve iş deneyimini gösteren belgelerin güncellenmesinin de İlgili Uygulama Yönetmeliği hükümlerine göre gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Bu itibarla, kendisiyle birden fazla münferit sözleşme imzalanan istekliler için iş deneyim belgesi düzenlenirken münferit sözleşme tutarlarının toplamı dikkate alınarak tek bir iş deneyim belgesi değil, her bir münferit sözleşme için ayrı ayrı iş deneyim belgesi düzenlenmesi gerekmektedir. Kısmi teklif verilmesine imkân tanınan çerçeve anlaşma ihalelerinde istekliler her bir kısım/ kalem için ayrı ayrı teklif vermek zorunda olup, birden fazla kısma/ kaleme teklif veren isteklilerin yeterlik değerlendirilmesinin ise teklif verilen her bir kısım/kalem itibarıyla yapılması gerekmektedir. Bir başka ifadeyle, kısmi teklife açık çerçeve anlaşma ihalelerinde her bir kısım ayrı bir ihale gibi düşünüldüğünden, isteklilerin yeterlik belgelerinin her bir kısım için değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu bağlamda, üç kısımdan müteşekkil bir mal tedariki için kısmi teklife açık çerçeve anlaşma ihalesine çıkıldığı ve isteklilerden teklif ettikleri bedelin %30 u oranında iş deneyim belgesi istenildiği varsayıldığında, istekliler teklif verilen tüm kısımlar için geçerli olmak üzere bir adet iş deneyimini gösteren belge sunacaklar ve sunulan iş deneyim belgesindeki tutar teklif verilen her bir kısım için teklif tutarının %30 undan az olamayacaktır. Kısmi teklife açık çerçeve anlaşma ihalelerindeki bu uygulamanın küçük ölçekli isteklilerin çerçeve anlaşmalara katılımını ve dolayısıyla rekabeti artırıcı etkisinin olduğunu söylemek gerekir. Çerçeve anlaşma ihalelerinde ekonomik ve mali yeterlik ile mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin kriterler ve belgeler çerçeve anlaşma kapsamında yapılan alımın mal, hizmet veya yapım işi olmasına bağlı olarak İlgili Uygulama Yönetmeliği nde (mal, hizmet veya yapım) öngörülen esaslara uygun olarak belirlenmekte ve bu belgelerin düzenlenmesi, sunulması ve değerlendirilmesi de İlgili Uygulama Yönetmeliği ne göre gerçekleştirilmektedir. Bu bağlamda, örneğin çerçeve anlaşmanın bir mal alımına yönelik olarak yapıldığı ve çerçeve anlaşma ihalesinin yaklaşık maliyetinin de 4734 sayılı Kanun un 8 inci maddesinde belirtilen eşik değerin altında olduğu varsayıldığında, 28

5 E. Elektronik Ortamda Gerçekleştirilen Münferit Sözleşme Süreci Elektronik ihale, ihale sürecinin elektronik ortamda kısmen veya tamamen gerçekleştirildiği elektronik dönüşüm sürecidir. Elektronik ihale ile hedef; kamu alımları sürecinde şeffaflığın, eşitliğin, katılımın, rekabetin arttırılmasının, alımlarda güvenilirliğin, kamuoyu denetiminin, kaynakların verimli kullanılmasının ve ihtiyaçların uygun şartlarla, zamanında karşılanmasının sağlanmasıdır. Kamu İhale Kurumu tarafından oluşturulan Elektronik Kamu Alımları Platformu (EKAP) tarihinde devreye alınmıştır. Elektronik ihale uygulamasının mevzuat temelini oluşturan Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliği ise tarihinde Resmî Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Bugün itibarıyla 4734 sayılı Kanun kapsamında yapılan ihalelerin dokümanları EKAP üzerinde akıllı bir program aracılığıyla mevzuata uygunluk kontrolleri yapılarak hazırlanmakta, ihale dokümanları ve ilanları kamuoyu tarafından görülebilmektedir. Bu sistem üzerinde ihtiyaç raporunun hazırlanmasından, ihale sonucunun ilan edilmesine kadar bütün işlemler birbirine bağlı olarak, tutarlılık temelinde yürütülebilmektedir. Diğer taraftan EKAP a kayıtlı gerçek ve tüzel kişiler, ihale dokümanlarını EKAP üzerinden e-imza/mobil imza kullanarak indirmeleri durumunda, ihale dokümanını satın almış sayılmaktadır. EKAP a kayıtlı olmayan istekliler ise tüm Türkiye deki ihale dokümanına ve her iş günü yayımlanan Elektronik Kamu İhale Bülteni ne ulaşabilmektedir. Çerçeve Anlaşma İhaleleri Uygulama Yönetmeliği ile Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliği nde tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan değişiklikle birlikte tarihinden sonra ilana çıkılan çerçeve anlaşma ihalelerinde münferit alım sürecinin, idarenin takdirine bağlı olarak, tamamen elektronik ortamda gerçekleştirilmesi mümkün hâle getirilmiştir. İdarenin münferit teklifleri elektronik ortamda almaya karar vermesi hâlinde e-tekliflerin hazırlanması ve sunulması, son teklif verme saatinden veya tekliflerin açılma saatinden önce ihalenin iptal edilmesi, e-tekliflerin açılması ve değerlendirilmesine ilişkin işlemlerin ne şekilde gerçekleştirileceği ise Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliği nde belirtilmiştir. Tekliflerin elektronik ortamda alınmasına karar verilmesi durumunda, münferit sözleşme aşamasında elektronik ortamda verilmeyen teklifler kabul edilmemektedir. F. Çerçeve Anlaşmaların Uygulanması İle İlgili Öneriler Uygulama Yönetmeliği ndeki düzenlemeler uyarınca çerçeve anlaşmalar kırk sekiz aya kadar gerçekleştirilebilmekte olup, anlaşmaya taraf en az üç istekli olması çerçeve anlaşmanın geçerliliği açısından zorunlu tutulmuştur. Çerçeve anlaşma ihaleleri kapsamında mal ve hizmet temini ile yapım işine ilişkin münferit alımlar gerçekleştirilebilmekle birlikte, çerçeve anlaşma ihalelerinin daha ziyade mal alımı gerçekleştirmek için tercih edildiği görülmektedir. Nitekim Uygulama Yönetmeliği nin yayımlandığı tarihten bugüne kadar yapılan çerçeve anlaşma ihalelerinin ilanlarına bakıldığında, konu itibarıyla bunların büyük bir çoğunluğunu sağlık hizmeti sunan kurumlar tarafından ilaç ve tıbbi cihaz ile tıbbi sarf malzemesine ilişkin olarak yapılan ilanların oluşturduğu görülmektedir. Kaynakların daha etkin ve verimli kullanılması açısından önemli olduğu düşünüldüğünden, Sağlık Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığının 2009/45 sayılı Genelgesi ile Sağlık Bakanlığına bağlı sağlık kurum ve kuruluşlarının döner sermaye kaynaklarından 2010 yılı ve sonrasındaki ihtiyaçları için yapacakları tıbbi sarf malzemesi, ilaç, serum, anti serum, aşı, ortez, protez ve benzeri alımlarda, çerçeve anlaşmaların uygulanmasının zorunlu olduğu ifade edilmiştir. Bununla birlikte, mal alımlarında uygulanacak fiyat farkına ilişkin esasların kapsam maddesine bakıldığında, çerçeve anlaşma kapsamında gerçekleştirilebilecek sağlık hizmetlerine özgü mal alımlarından sadece ilaç için fiyat farkı hesaplanacağı anlaşılmaktadır. Dolayısıyla münferit sözleşme aşamasındaki birim fiyat güncellemesi de sağlık hizmetlerine özgü alımlardan sadece ilaç alımları için mümkün olacaktır. Mal alımlarında uygulanacak fiyat farkına ilişkin esaslarda, çerçeve anlaşma müessesesini en sık kullanan kurumların başında gelen sağlık hizmeti sunan kurumlar tarafından gerçekleştirilen sağlık hizmetlerine özgü alımlardan sadece ilaç alımları için birim fiyat güncellemesinin öngörülmüş olmasının önemli bir eksiklik olduğu değerlendirilmektedir. Dolayısıyla münferit sözleşme aşamasındaki birim fiyat güncellenmesinin çerçeve anlaşma kapsamında gerçekleştirebilecek tüm mal alımları için geçerli olacak şekilde gerekli mevzuat değişikliğinin yapılması çerçeve anlaşmalardan beklenen faydanın sağlanması bakımından yerinde olacaktır. Böylelikle hem isteklilerin çerçeve anlaşma ihalelerine katılımı teşvik edilmiş hem de çerçeve anlaşma ihalelerinde gerçekçi fiyatların oluşması sağlanmış olacaktır. Kısmi teklife açık olarak gerçekleştirilecek çerçeve anlaşma ihalelerinde her bir kalem için ayrı çerçeve anlaşma imzalanacak olması, iş gücü ve zaman kaybına yol açmakta ve kırtasiyeciliği de artırmaktadır. Bu itibarla, isteklilerle her bir kısım için ayrı ayrı çerçeve anlaşma imzalanması yerine her bir istekli ile teklif vermiş olduğu kısımların tamamı üzerinden tek bir çerçeve anlaşma imzalanabilmesine imkân verecek şekilde mevzuat değişikliği yapılması gerektiği değerlendirilmektedir. Bu değişikliğe koşut olarak çerçeve anlaşma ihalelerinin kısmi olarak da feshedilebileceğine ilişkin düzenleme yapılması gerektiği değerlendirilmektedir. Son olarak, çerçeve anlaşmaya konu olabilecek mal ve hizmetler ile yapım işlerinin gözden geçirilerek kapsamının genişletilmesi de bu alım yönteminin daha fazla idare tarafından tercih edilmesini sağlayabilecektir. Kaynaklar; 4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu (2002) Atasever M. (2019), Kamu ve Özel Sağlık Sağlık İşletmelerinde, Tedarik Zinciri, Lojistik, Stok, Depo ve Taşınır Yönetimi 29